Podstawowe pojęcia z zakresu podejmowania decyzji

Decydent – osoba lub grupa osób podejmująca decyzję o realizacji tego a nie innego
przedsięwzięcia i ponoszącą odpowiedzialność za efekty realizacji tego przedsięwzięcia.
Kryterium decyzyjne (kryterium optymalności) to jednoznacznie sformułowana miara
(wskaźnik), umożliwiająca dokonywanie klasyfikacji poszczególnych rozwiązań (decyzji) na
lepsze i gorsze. Najczęściej stosowanym kryterium decyzyjnym jest zysk. Optymalizacja
decyzji polega w takim przypadku na maksymalizacji zysku. W niektórych problemach
decyzyjnych jako kryterium optymalności przyjmuje się koszt działalności przedsiębiorstwa,
optymalizacja polega wtedy na minimalizacji kosztów.

Rodzaje decyzji

W teorii badań operacyjnych rozróżnia się następujące rodzaje decyzji:
-decyzje dopuszczalne i niedopuszczalne,
-decyzje optymalne i nieoptymalne.

Pierwszy podział związany jest z możliwością realizacji decyzji: decyzja dopuszczalna nadaje
się do realizacji, natomiast decyzja niedopuszczalna jest to decyzja niemożliwa do wykonania
ze względu na brak możliwości technicznych lub finansowych.

Drugi podział dotyczy decyzji dopuszczalnych: decyzja optymalna zapewnia uzyskanie
największego możliwego efektu z zaangażowanych środków lub uzyskanie założonego efektu
przy najmniejszym możliwym zużyciu środków, natomiast decyzja nieoptymalna powoduje
uzyskanie gorszego efektu lub większe zużycie środków.

Większość modeli optymalizacyjnych składa się z trzech podstawowych części:
1.funkcji celu,
2. warunków ograniczających,
3. warunku nieujemności zmiennych decyzyjnych.

Zmiennymi decyzyjnymi nazywamy liczby stanowiące rozwiązanie modelu decyzyjnego i
wyznaczające tym samym bezpośrednio optymalną decyzję.

Programowanie liniowe (model matematyczny i metoda graficzna)
Modele optymalizacji liniowej stanowią grupę modeli matematycznych dotyczących wyboru
decyzji optymalnej, tzn. takiej która przy istniejących ograniczeniach zapewnia, ze względu
na przyjęte kryteria, najlepszą realizację określonego zamierzenia celu.
Proces budowy modelu, dzięki któremu wyznaczymy decyzję optymalnej składa się z 4
etapów:
1. zdefiniowanie pojęcia decyzji
2. ustalenie warunków wyznaczających zbiór decyzji dopuszczalnych
3. przyjęcie miernika stopnia realizacji założonego celu przez każdą z decyzji dopuszczalnych
4. określenie pojęcia decyzji optymalnej przy przyjętym mierniku oceny