„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Andrzej śelasko

Wykonywanie odlewów specjalnymi metodami
812[03].Z2.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Jadwiga Łoin
mgr inż. Igor Lange



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Andrzej śelasko



Konsultacja:
dr inż. Bożena Zając









Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 812[03].Z2.04
„Wykonywanie odlewów specjalnymi metodami”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń odlewniczych.























Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

13

5.1. Klasyfikacja technologii odlewniczych metodami specjalnymi oraz zakres

ich stosowania

13

5.1.1. Ćwiczenia

13

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

16

7. Literatura

32

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator maszyn i urządzeń
odlewniczych.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
-uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały. Podczas

realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie uwagi na następujące
elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie (czytanie tekstu technicznego ze zrozumieniem).

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń,

−

ć

wiczenia − spełniają dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu

materiału (w trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności),

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte (uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału; nauczyciel powinien do tych zagadnień wrócić, sprawdzając czy braki
w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia przez ucznia tego zagadnienia, czy
niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania),

−

test zamieszczony w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawiera zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pogadanki połączone z pokazem,

−

ć

wiczenia praktyczne poprzedzone wykładem konwersatoryjnym,

−

metoda przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

W stosowaniu metody przewodniego tekstu, niezbędne jest przygotowanie

odpowiedniego arkusza (tekstu), który prowadzi ucznia przez poszczególne fazy działania,
jest miejscem dokumentowania jego planowania pracy, dokonywanych ocen, rozwoju
i stopnia opanowania treści nauczania.

Arkusz „tekstu przewodniego” otrzymuje każdy uczeń przed rozpoczęciem zajęć,

wypełnia go, działa według jego wskazań, dokumentując tym sposobem swoją aktywność
w procesie nauczania-uczenia się. Arkusz po zakończonych zajęciach pozostaje w dyspozycji
nauczyciela i stanowi ważny dokument obrazujący postęp i rozwój umiejętności zawodowych
ucznia.

Przygotowanie arkusza, zgromadzenie niezbędnych dodatkowych materiałów (normy,

dokumentacje techniczne i technologiczne, schematy urządzeń, poradniki, dokumentacje,
itd.), jest ważną czynnością nauczyciela i w dużej mierze decyduje o powodzeniu stosowania
proponowanej metody.

Schemat układu jednostek modułowych

812[03].Z2.01

Przygotowanie mas

formierskich i rdzeniowych

812[03].Z2

Technologia wytwarzania

wyrobów metodami

odlewniczymi

812[03].Z2.02

Wykonywanie ręczne form

piaskowych i rdzeni

812[03].Z2.03

Wykonywanie maszynowe

form piaskowych i rdzeni

812[03].Z2.04

Wykonywanie odlewów

specjalnymi metodami

812[03].Z2.05

Topienie stopów odlewniczych

i zalewanie form

812[03].Z2.06

Wybijanie, oczyszczanie

i wykańczanie odlewów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

korzystać z poradników i norm,

−

odczytywać informacje podane na rysunku wykonawczym i złożeniowym,

−

analizować treść zadania, dobierać metody i plan rozwiązania,

−

komunikować się i pracować w zespole,

−

stosować umiejętności opanowane we wcześniejszych jednostkach modułowych,

−

samodzielnie podejmować decyzje,

−

dokonywać oceny swoich umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

sklasyfikować specjalne metody odlewania,

–

określić cechy charakterystyczne specjalnych metod odlewania,

–

określić cechy odlewów produkowanych specjalnymi metodami,

–

scharakteryzować proces wytwarzania odlewów metodą odlewania kokilowego,
odlewania pod ciśnieniem, odlewania odśrodkowego, odlewania ciągłego, odlewania
w formy skorupowe, metodą Shaw’a i metodą wytapianych modeli,

–

rozróżnić oprzyrządowanie, maszyny i urządzenia stosowane w procesach wytwarzania
odlewów specjalnymi metodami,

–

dobrać specjalną metodę odlewania do wykonania określonych odlewów,

–

posłużyć się dokumentacją technologiczną, Dokumentacją Techniczno – Ruchową
maszyn i urządzeń, Polskimi Normami,

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska obowiązujące w procesie wytwarzania odlewów specjalnymi
metodami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….……………………..

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn i urządzeń odlewniczych 812[03]

Moduł:

Technologia wytwarzania wyrobów metodami odlewniczymi
812[03].Z2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie

odlewów

specjalnymi

metodami

812[03].Z2.04

Temat: Wykonywanie odlewów metodą wytapianych modeli.

Cel ogólny: Zapoznanie się z techniką wykonywania odlewów metodą wytapianych modeli,

z używanymi w procesie odlewania maszynami i urządzeniami oraz planowanie
wykonywania procesów technologicznych formowania i zalewania.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zaplanować wyposażenie stanowiska w narzędzia i materiały do wykonywania odlewów
metodą wytapianych modeli,

−

zaplanować kolejne czynności niezbędne do wykonania podczas odlewania metodą
wytapianych modeli,

−

scharakteryzować metodę wytapianych modeli,

−

posłużyć się literaturą techniczną, dokumentacją techniczną i technologiczną i innymi
dokumentacjami związanymi z technologią wytwarzania odlewów.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2–4-osobowych.

Czas: 240 minut.

Środki dydaktyczne

−

instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego,

−

modele typowych odlewów wykonanych metodą wytapianych modeli,

−

katalogi maszyn i urządzeń odlewniczych,

−

literatura techniczna,

−

arkusze papieru.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie operator maszyn i urządzeń odlewniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Zadanie dla ucznia

Zaplanuj:

1.

wyposażenie stanowiska (narzędzia, podstawowe maszyny i materiały) do odlewania
metodą wytapianych modeli,

2.

niezbędne materiały odlewnicze,

3.

czynności jakie należy wykonać podczas wytwarzania odlewów metodą wytapianych
modeli.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

2.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

3.

Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego.

4.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

−

Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I Informacje

Pytania prowadzące:

1.

Jakimi cechami charakteryzują się odlewy wytworzone metodą wytapianych modeli?

2.

Z jakich tworzyw odlewniczych można wykonywać odlewy metodą wytapianych
modeli?

3.

Jakie podstawowe materiały formierskie są niezbędne do wykonania formy odlewniczej?

4.

Jakie podstawowe czynności należy wykonać podczas wytwarzania odlewów metodą
wytapianych modeli?

5.

Jakie maszyny i urządzenia są niezbędne do wytwarzania odlewów ta metodą?

Faza II Planowanie

Uczniowie określają:

1.

Jakimi własnościami charakteryzują się odlewy wytworzone metodą wytapianych
modeli?

2.

Z jakich tworzyw odlewniczych można wykonywać odlewy metodą wytapianych
modeli?

3.

Jakie podstawowe materiały formierskie są niezbędne do wykonania formy odlewniczej?

4.

Jakie podstawowe czynności należy wykonać podczas wytwarzania odlewów metodą
wytapianych modeli?

5.

Jakie maszyny i urządzenia są niezbędne do wytwarzania odlewów tą metodą?

Faza III Ustalenie

Uczniowie pracując w zespołach korzystając z poradnika i literatury technicznej ustalają:

1.

własności odlewów wykonanych metodą wytapianych modeli,

2.

tworzywa odlewnicze, z których możliwe jest wytwarzanie odlewów metodą
wytapianych modeli,

3.

podstawowe materiały formierskie niezbędne podczas prowadzenia procesu odlewania,

4.

kolejność czynności niezbędną do wytworzenia odlewu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Faza IV Wykonanie
Uczniowie zapisują w przygotowanym formularzu sprawozdania:
1.

organizację stanowiska (maszyny, urządzenia, narzędzia) do odlewania metodą
wytapianych modeli,

2.

niezbędne podstawowe materiały formierskie,

3.

czynności jakie należy wykonać podczas wytwarzania odlewów metodą wytapianych
modeli.

Faza V Sprawdzanie
1.

Uczniowie sprawdzają w grupach prawidłowość wykonania ćwiczenia.

2.

Nauczyciel dokonuje kontroli, poprawności czynności i oceny z działań cząstkowych
uczniów oraz wpisuje oceny w formularz tekstu przewodniego.

Faza VI Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności.

Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były

ć

wiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….……………………..

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn i urządzeń odlewniczych 812[03]

Moduł:

Technologia

wytwarzania

wyrobów

metodami

odlewniczymi 812[03].Z2
Jednostka modułowa:

Wykonywanie

odlewów

specjalnymi

metodami

812[03].Z2.04

Temat: Wykonywanie odlewów kokilowych.

Cel ogólny: Zapoznanie się z techniką wykonywania odlewów kokilowych, z używanymi

w procesie odlewania maszynami, urządzeniami i oprzyrządowaniem
odlewniczym oraz planowanie wykonywania procesów technologicznych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zaplanować wyposażenie stanowiska do odlewania kokilowego,

−

zaplanować kolejne czynności niezbędne do wykonania podczas odlewania kokilowego,

−

scharakteryzować metodę odlewania kokilowego,

−

posłużyć się literaturą techniczną, dokumentacją techniczną i technologiczną i innymi
dokumentacjami związanymi z technologią wytwarzania odlewów kokilowych.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie stanowiska pracy,

−

planowanie wykonania zadania,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2–4-osobowych.

Czas: 360 minut.

Środki dydaktyczne

−

instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego,

−

dokumentacja techniczna i technologiczna,

−

modele typowych odlewów wykonanych metodą odlewania kokilowego,

−

katalogi maszyn i urządzeń odlewniczych,

−

plansze obrazujące rodzaje kokili i oprzyrządowanie odlewnicze,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura techniczna,

−

arkusze papieru.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie operator maszyn i urządzeń odlewniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Zadanie dla ucznia

Zaplanuj:

1.

wyposażenie stanowiska w maszyny, urządzenia i narzędzia do odlewania kokilowego,

2.

czynności jakie należy wykonać podczas wytwarzania odlewów kokilowych.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

2.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

3.

Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego.

4.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

−

Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I Informacje

Pytania prowadzące:

1.

Jakimi własnościami charakteryzują się odlewy kokilowe?

2.

Z jakich tworzyw odlewniczych można wykonywać odlewy kokilowe?

3.

Z jakich materiałów wykonywane są formy kokilowe?

4.

Z jakich głównych elementów konstrukcyjnych zbudowana jest kokila?

5.

Jakie czynniki mają wpływ na budowę kokili?

6.

Jakie znasz rodzaje kokili?

7.

Od czego zależy budowa układu wlewowego kokili?

8.

Jakie znasz rodzaje kokilarek?

9.

Jakie są zalety i wady odlewania kokilowego?

10.

Jakie podstawowe czynności należy wykonać podczas wytwarzania odlewów
kokilowych?

Faza II Planowanie

Uczniowie określają:

1.

Jakie maszyny i urządzenia są niezbędne do wytwarzania odlewów kokilowych?

2.

Od czego zależy zastosowanie określonego typu kokili?

3.

Jakie podstawowe czynności należy wykonać podczas wytwarzania odlewów
kokilowych?

Faza III Ustalenie

Uczniowie pracując w zespołach korzystając z poradnika i literatury technicznej ustalają:

1.

własności odlewów wykonanych metodą odlewania kokilowego,

2.

tworzywa odlewnicze z których możliwe jest wytwarzanie odlewów kokilowych,

3.

z jakich głównych elementów konstrukcyjnych zbudowana jest kokila?

4.

jakie czynniki mają wpływ na budowę kokili?

5.

od czego zależy budowa układu wlewowego kokili?

6.

jakie są zalety i wady odlewania kokilowego?

7.

jakie podstawowe czynności należy wykonać podczas wytwarzania odlewów
kokilowych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Faza IV Wykonanie

Uczniowie zapisują w przygotowanym formularzu sprawozdania:

1.

wyposażenie stanowiska w maszyny, urządzenia i narzędzia do odlewania kokilowego,

2.

czynności jakie należy wykonać podczas wytwarzania odlewów kokilowych.

Faza V Sprawdzanie
1.

Uczniowie sprawdzają w grupach prawidłowość wykonania ćwiczenia.

2.

Nauczyciel dokonuje kontroli, poprawności czynności i oceny z działań cząstkowych
uczniów oraz wpisuje oceny w formularz tekstu przewodniego.

Faza VI Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności.

Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były

ć

wiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5. ĆWICZENIA

5.1. Klasyfikacja technologii odlewniczych metodami specjalnymi

oraz zakres ich stosowania

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj i przyporządkuj rysunkom właściwe nazwy metody odlewania, którą obrazują.

Scharakteryzuj krótko metody odlewania przedstawione na rysunkach.

1

2

A − odlewanie kokilowe

B − odlewanie ciśnieniowe

3.

4.

C − odlewanie odśrodkowe

D − odlewanie ciągłe

5.

6.

E − Formowanie skorupowe –
proces Croninga

F − odlewanie metoda
wytapianych modeli

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

7.

1……………
2……………
3……………
4……………
5……………
6……………
7……………

G − odlewanie metodą Shawa

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rodzaje stosowanych metod
odlewania metodami specjalnymi i ich przeznaczenie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dobrać partnerów do pracy w grupie,

2)

zapoznać się z rysunkami,

3)

zastanowić się jakie metody odlewania przedstawione są na rysunkach,

4)

dopisać po prawej stronie cyfry, symbol metody formowania którą obrazuje rysunek
(np. 1F),

5)

scharakteryzować i podać przykłady zastosowania metod odlewania przedstawionych na
rysunkach,

6)

zaprezentować efekty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

poradnik dla ucznia,

−−−−

literatura techniczna,

−−−−

arkusze papieru formatu A4 i A3.

Ćwiczenie 2

Podaj przykłady charakterystycznych wyrobów wytwarzanych poszczególnymi

metodami specjalnymi odlewania uwzględniając kształt odlewu, wielkość i stopień
skomplikowania odlewu, rodzaj odlewanego stopu oraz wielkości serii produkcyjnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na przeznaczenie poszczególnych metod
odlewnia do produkcji odlewów w zależności od ich kształtu, wielkości i stopnia
skomplikowania odlewu, rodzaju odlewanego stopu oraz wielkości serii produkcyjnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dobrać partnerów do pracy w grupie,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

2)

zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,

3)

przeczytać odpowiednie fragmentu poradnika i literatury technicznej,

4)

określić zakres stosowania metod specjalnych odlewania w zależności od kształtu odlewu
i rodzaju odlewanego stopu, wielkości i stopnia skomplikowania odlewu oraz wielkości
serii produkcyjnej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

instrukcje do wykonania ćwiczeń,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura techniczna,

−

modele typowych odlewów wytwarzanych metodami specjalnymi,

−

arkusze papieru formatu A4 i A3.

Ćwiczenie 3

Wypisz znane Ci urządzenia i oprzyrządowanie wykorzystane podczas odlewania

metodami specjalnymi i zapisz wszystkie czynności niezbędne do wykonania odlewów
metodą odlewania kokilowego i wytapianych modeli.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dobrać partnerów do pracy w grupie,

2)

zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,

3)

przeczytać odpowiednie fragmentu poradnika i literatury technicznej,

4)

zidentyfikować maszyny, urządzenia i oprzyrządowanie niezbędne do wykonania
odlewów poszczególnymi metodami odlewania specjalnego.

5)

zaplanować czynności niezbędne do wykonania podczas wytwarzania wyrobów
wskazanymi metodami specjalnymi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

instrukcje do wykonania ćwiczeń,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura techniczna,

−

katalogi maszyn i urządzeń,

−

katalogi oprzyrządowania,

−

modele typowych odlewów wytwarzanych metodami specjalnymi,

−

arkusze papieru formatu A4 i A3.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej Wykonywanie odlewów
specjalnymi metodami

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 17 i 20 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 6, 13, 18 i 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. b, 4. a, 5. a, 6. a, 7. c, 8. d, 9. b, 10. a, 11. b,
12. d, 13. a, 14. d, 15. c, 16. c, 17. d, 18. c, 19. d, 20. a

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Dobrać metodę wytwarzania ze względu na
wymagane tolerancje wymiarowe

A

P

a

2

Rozpoznać maszyny kokilowe

A

P

b

3

Rozpoznać właściwy sposób doprowadzenia
ciekłego stopu do kokili

A

P

b

4

Ustalić wpływ kształtu odlewu na sposób podziału
kokili

B

P

a

5

Rozpoznać rodzaj kokili ze względu na przebieg
płaszczyzny podziału

A

P

a

6

Ustalić kolejność czynności niezbędnych do
wykonania odlewu kokilowego

C

PP

a

7

Rozpoznać element konstrukcyjny formy
ciśnieniowej

A

P

c

8

Rozpoznać czynniki mające wpływ na wysokość
temperatury wstępnego podgrzania formy
ciśnieniowej

A

P

d

9

Ustalić sposób zapełniania formy do odlewania pod
niskim ciśnieniem ciekłym stopem

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

10

Rozpoznać rodzaj odlewów wytwarzanych metodą
odlewania ciągłego

A

P

a

11

Rozpoznać element konstrukcyjny formy do
odlewania ciągłego

A

P

b

12

Rozpoznać własności modelu w metodzie
wytapianych modeli

A

P

d

13

Rozpoznać wpływ grubości ścianek odlewu na
wysokość temperatury formy do odlewania
ciągłego

A

PP

a

14

Rozpoznać cechę charakterystyczną odlewania
odśrodkowego

A

P

d

15

Rozpoznać odlewanie pod ciśnieniem
odśrodkowym

A

P

c

16

Rozpoznać odlewanie skorupowe

A

P

c

17

Rozpoznać zakres stosowania odlewania
skorupowego

A

P

d

18

Ustalić kolejność czynności niezbędnych do
wykonania odlewu metodą wytapianych modeli

C

PP

c

19

Ustalić kolejność czynności niezbędnych do
wykonania odlewu metodą odlewania skorupowego

C

PP

d

20

Dobrać metodę odlewania

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj dokładnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Odpowiedzi udzielaj wyłącznie na karcie odpowiedzi.

4.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

5.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania podane są cztery odpowiedzi, z których tylko
jedna jest prawidłowa.

6.

Zaznacz prawidłową według Ciebie odpowiedź wstawiając literę X w odpowiednim
miejscu na karcie odpowiedzi.

7.

W przypadku pomyłki zaznacz błędną odpowiedź kółkiem, a następnie literą X zaznacz
odpowiedź prawidłową.

8.

Za każde poprawne rozwiązanie zadania otrzymujesz jeden punkt.

9.

Za udzielenie błędnej odpowiedzi, jej brak lub zakreślenie więcej niż jednej odpowiedzi -
otrzymujesz zero punktów.

10.

Uważnie czytaj treść zadań i proponowane warianty odpowiedzi.

11.

Nie odpowiadaj bez zastanowienia; jeśli któreś z zadań sprawi Ci trudność – przejdź do
następnego. Do zadań, na które nie udzieliłeś odpowiedzi możesz wrócić później.

12.

Pamiętaj, że odpowiedzi masz udzielać samodzielnie.

13.

Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Biorąc pod uwagę tolerancje wymiarowe odlewów najdokładniejsze można uzyskać
a)

metodą wytapianych modeli.

b)

metodą odlewania kokilowego.

c)

metodą Shawa.

d)

metodą odlewania w formach piaskowych.

2.

Maszynę kokilową zębatkową przedstawiono na rysunku

a)

1.

b)

2.

c)

3.

d)

4.

3.

Najkorzystniejsze ze względu na właściwy rozkład temperatur jest doprowadzenie
ciekłego stopu do kokili
a)

dolne.

b)

górne.

c)

boczne.

d)

mieszane.

4.

O sposobie podziału kokili decyduje
a)

kształt odlewu.

b)

rodzaj odlewanego tworzywa.

c)

wymagana dokładność wymiarowa odlewu.

d)

wymiar odlewu.

5.

Rysunek przedstawia kokilę
a)

z pionową powierzchnią podziału.

b)

z poziomą powierzchnią podziału.

c)

z kilkoma poziomymi powierzchniami podziału.

d)

z kilkoma różnymi podziałami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

6.

Ustal kolejność czynności niezbędnych do wykonania odlewania w kokili
a)

1, 2, 3, 5, 8, 4, 6, 7.

b)

3, 4, 6, 5, 8, 7, 2, 1.

c)

1, 2, 4, 7, 3, 5, 6, 8.

d)

4, 2, 3, 1, 6, 5, 7, 8.

1. oczyszczenie powierzchni roboczej kokili
2. naniesienie na powierzchnię roboczą kokili powłoki
ochronnej
3. podgrzanie kokili do temperatury pracy
4. zalanie kokili ciekłym metalem
5. zamontowanie rdzeni
6. wyjęcie rdzeni bocznych
7. demontaż kokili i usunięcie odlewu
8. złożenie kokili i jej zamknięcie

7.

Na rysunku rozwiązania konstrukcyjnego płyty

głównej formy

ciśnieniowej pozycja 3 to
a)

rozdzielacz wlewu.

b)

wkładka.

c)

wypychacz.

d)

ś

ruba mocująca wkładkę.

8.

Temperatura wstępnego podgrzewania formy ciśnieniowej
zależy od
a)

rodzaju formy.

b)

temperatury otoczenia.

c)

stopnia skomplikowania odlewu.

d)

rodzaju odlewanego stopu.

9.

Odlewanie pod niskim ciśnieniem polega na zapełnianiu formy metalowej ciekłym
stopem
a)

z kadzi odlewniczej.

b)

bezpośrednio z tygla przez rurę wlewową pod działaniem sprężonego gazu.

c)

bezpośrednio z tygla przez rurę wlewową pod działaniem siły grawitacji.

d)

ze zbiornika ciekłego metalu pod działaniem ciśnienia wytwarzanego przez tłok.

10.

Metodą odlewania ciągłego wytwarzane są odlewy
a)

o stałym przekroju poprzecznym i o znacznej długości z koniecznością przecinania.

b)

o stałym przekroju poprzecznym i o ograniczonej długości bez koniecznością
przecinania.

c)

o kształcie brył obrotowych.

d)

o dowolnym kształcie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

11.

Na rysunku odlewania półciągłego pozycja 7 to
a)

zaczep.

b)

krystalizator.

c)

piec grzewczy.

d)

rura wlewowa.

12.

W metodzie traconego wosku model może być użyty
a)

wielokrotnie,

b)

najwyżej trzykrotnie,

c)

dwa razy,

d)

jednokrotnie.

13.

Temperatura formy do odlewania ciągłego
a)

powinna być tym niższa im większa jest grubość ścianki odlewu.

b)

powinna być tym niższa im mniejsza jest grubość ścianki odlewu.

c)

powinna być stała i niezależna od grubości ścianek odlewu.

d)

zależy wyłączne od rodzaju odlewanego tworzywa.

14.

Odlewanie odśrodkowe właściwe charakteryzuje się tym że
a)

oś odlewu pokrywa się z osią wirowania formy.

b)

powierzchnię wewnętrzną odlewu odtwarza rdzeń.

c)

odlew jest odtwarzany we wnękach kilku form rozłożonych wokół wlewu głównego,
który stanowi oś wirowania całego układu.

d)

oś wirowania formy pokrywa się z osią wlewu głównego.

15.

Odlewanie pod ciśnieniem odśrodkowym przedstawiono na rysunku

a)

1.

b)

1 i 2.

c)

3.

d)

2 i 3.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

16.

Formowanie skorupowe przedstawiono na rysunku

1.

2.

3.

4.

a)

1.

b)

2.

c)

3.

d)

4.

17.

Formowanie skorupowe stosowane jest w produkcji
a)

jednostkowej.

b)

małoseryjnej.

c)

seryjnej.

d)

wielkoseryjnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

18.

Ustal kolejność czynności niezbędnych do wykonania odlewu metodą wytapianych
modeli:
a)

1, 2, 3, 5, 8, 4, 6, 7, 9.

b)

3, 4, 6, 5, 8, 7, 2, 9, 1.

c)

1, 2, 4, 7, 9, 3, 5, 6, 8.

d)

4, 2, 9, 3, 1, 6, 5, 7, 8.

1. wykonanie modelu matki
2. wykonanie formy gipsowej modeli
3. wykonanie zestawu modeli
4. wykonanie formy matrycy
5. wykonanie formy
6. zalanie form
7. odlanie w matrycy modeli
8. rozbicie formy i oczyszczanie odlewu
9. wykonanie układu wlewowego

19.

Ustal kolejność czynności niezbędnych do wykonania odlewu metodą odlewania
skorupowego:
a)

1, 2, 3, 5, 8, 4, 6, 7.

b)

3, 4, 6, 5, 8, 7, 2, 1.

c)

1, 2, 4, 7, 3, 5, 6, 8.

d)

4, 2, 3, 1, 6, 5, 7, 8.

1. zalanie formy mieszanką ceramiczną
2. przygotowanie spoiwa
3. przyrządzanie mieszanki
4. przygotowanie materiałów ceramicznych
5. wypalenie formy
6. oddzielenie formy od modelu
7. wygrzanie formy
8. zalanie formy metalem

20.

Odlewy cienkościenne o grubości ścianki 0,5÷3 mm można wytwarzać metodą
odlewania
a)

skorupowego.

b)

kokilowego.

c)

odśrodkowego.

d)

ciągłego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

Wykonywanie odlewów specjalnymi metodami

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie odlewów
specjalnymi metodami”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19 i 20 są z poziomu
podstawowego,

–

zadania 8 i 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 2 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. b, 4. c, 5. a, 6. b, 7. c, 8. d, 9. a, 10. a, 11. d,
12. a, 13. b, 14. a, 15. b, 16. d, 17. a, 18. a, 19. b, 20. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić zastosowanie form metalowych podczas
odlewania różnymi metodami

B

P

a

2

Dobrać metodę wytwarzania ze względu na
wymagane tolerancje wymiarowe

A

P

c

3

Rozpoznać rodzaj kokili

A

P

b

4

Rozpoznać właściwy sposób doprowadzenia
ciekłego stopu do kokili

A

P

c

5

Rozpoznać rodzaj kokili ze względu na przebieg
płaszczyzny podziału

A

P

a

6

Rozpoznać maszyny do odlewania kokilowego

A

P

b

7

Rozpoznać rodzaj kokili ze względu na przebieg
płaszczyzny podziału na podstawie rysunku

A

P

c

8

Ustalić kolejność czynności niezbędnych do
wykonania odlewu kokilowego

C

PP

d

9

Rozpoznać element konstrukcyjny formy
ciśnieniowej

A

P

a

10

Wskazać wykorzystanie form metalowych przy
odlewaniu metodami specjalnymi

A

P

a

11

Rozpoznać stopy stosowane do wytwarzania
odlewów metodą odlewania pod ciśnieniem

A

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

12

Ustalić sposób zapełniania formy do odlewania pod
niskim ciśnieniem ciekłym stopem

B

P

a

13

Rozpoznać rodzaj odlewów wytwarzanych metodą
odlewania ciągłego

A

P

b

14

Wskazać rodzaj odlewów wytwarzanych metodą
odlewania ciągłego

A

P

a

15

Rozpoznać elementy konstrukcyjne formy do
odlewania ciągłego

A

P

b

16

Rozpoznać własności modelu w metodzie
wytapianych modeli

A

P

d

17

Rozpoznać zakres stosowania odlewania
skorupowego

A

P

a

18

Dobrać masą formierską do wykonania formy
skorupowej

C

PP

a

19

Rozpoznać metodę odlewania w formach
skorupowych

A

P

b

20

Wskazać cechę charakterystyczną odlewania
odśrodkowego

A

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj dokładnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Odpowiedzi udzielaj wyłącznie na karcie odpowiedzi.

4.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

5.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania podane są cztery odpowiedzi, z których tylko
jedna jest prawidłowa.

6.

Zaznacz prawidłową według Ciebie odpowiedź wstawiając literę X w odpowiednim
miejscu na karcie odpowiedzi.

7.

W przypadku pomyłki zaznacz błędną odpowiedź kółkiem, a następnie literą X zaznacz
odpowiedź prawidłową.

8.

Za każde poprawne rozwiązanie zadania otrzymujesz jeden punkt.

9.

Za udzielenie błędnej odpowiedzi, jej brak lub zakreślenie więcej niż jednej odpowiedzi -
otrzymujesz zero punktów.

10.

Uważnie czytaj treść zadań i proponowane warianty odpowiedzi.

11.

Nie odpowiadaj bez zastanowienia; jeśli któreś z zadań sprawi Ci trudność – przejdź do
następnego. Do zadań, na które nie udzieliłeś odpowiedzi możesz wrócić później.

12.

Pamiętaj, że odpowiedzi masz udzielać samodzielnie.

13.

Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Formy metalowe stosowane są do odlewania
a)

pod ciśnieniem.

b)

w metodzie wytapianych modeli.

c)

w procesie Shawa

d)

w procesie Cronina

2.

Biorąc pod uwagę tolerancje wymiarowe najdokładniejsze odlewy można uzyskać
a)

metodą Shawa.

b)

metodą odlewania kokilowego.

c)

metodą wytapianych modeli.

d)

metodą odlewania w formach piaskowych.

3.

Rysunek przedstawia
a)

kokilarkę

b)

kokilę zawiasową z pionowa powierzchnia
podziału.

c)

kokilę rozsuwaną

d)

kokilę z dolnym doprowadzeniem ciekłego
stopu.

4.

Najkorzystniejsze ze względu na właściwy rozkład temperatur jest doprowadzenie
ciekłego stopu do kokili
a)

dolne.

b)

górne.

c)

boczne.

d)

mieszane.

5.

O sposobie podziału kokili decyduje
a)

kształt odlewu.

b)

rodzaj odlewanego tworzywa.

c)

wymagana dokładność wymiarowa odlewu.

d)

wymiary odlewu.

6.

Kokilarka to
a)

element konstrukcyjny kokili.

b)

maszyna do odlewania kokilowego.

c)

odmiana konstrukcyjna kokili.

d)

urządzenie do zalewania kokili ciekłym stopem.

7.

Rysunek przedstawia
a)

kokilę z pionową powierzchnią podziału.

b)

kokilę z poziomą powierzchnią podziału.

c)

kokilę z kilkoma poziomymi powierzchniami podziału.

d)

kokilę z kilkoma różnymi podziałami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

8.

Ustal kolejność czynności niezbędnych do wykonania odlewania w kokili:
a)

3, 4, 6, 5, 8, 7, 2, 1.

b)

1, 2, 4, 7, 3, 5, 6, 8.

c)

4, 2, 3, 1, 6, 5, 7, 8.

d)

1, 2, 3, 5, 8, 4, 6, 7.

1. oczyszczenie powierzchni roboczej kokili
2. naniesienie na powierzchnię roboczą kokili powłoki ochronnej
3. podgrzanie kokili do temperatury pracy
4. zalanie kokili ciekłym metalem
5. zamontowanie rdzeni
6. wyjęcie rdzeni bocznych
7. demontaż kokili i usunięcie odlewu
8. złożenie kokili i jej zamknięcie

9.

Na rysunku rozwiązania konstrukcyjnego płyty głównej formy ciśnieniowej pozycja 3 to
a)

wypychacz.

b)

rozdzielacz wlewu.

c)

wkładka.

d)

ś

ruba mocująca wkładkę.

10.

Formy metalowe stosowane są do odlewania
a)

pod ciśnieniem.

b)

w metodzie wytapianych modeli.

c)

w procesie Shawa

d)

w procesie Croninga

11.

Metodą odlewania pod ciśnieniem wytwarzane są odlewy z
a)

ż

eliwa szarego.

b)

ż

eliwa ciągliwego.

c)

staliwa.

d)

stopów metali nieżelaznych.

12.

Odlewanie pod niskim ciśnieniem polega na zapełnianiu formy metalowej ciekłym
stopem
a)

bezpośrednio z tygla przez rurę wlewową pod działaniem sprężonego gazu.

b)

z kadzi odlewniczej.

c)

bezpośrednio z tygla przez rurę wlewową pod działaniem siły grawitacji.

d)

ze zbiornika ciekłego metalu pod działaniem ciśnienia wytwarzanego przez tłok.

13.

Metoda odlewania ciągłego wytwarzane są odlewy o
a)

stałym przekroju poprzecznym i o ograniczonej długości bez konieczności
przecinania.

b)

stałym przekroju poprzecznym i o znacznej długości z koniecznością przecinania.

c)

kształcie brył obrotowych.

d)

dowolnym kształcie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

14.

Metodą odlewania ciągłego wytwarza się
a)

rury.

b)

odlewy o skomplikowanych kształtach.

c)

odlewy precyzyjne.

d)

odlewy małe przy produkcji masowej.

15.

Na rysunku odlewania półciągłego pozycja 3 to
a)

zaczep.

b)

krystalizator.

c)

piec grzewczy.

d)

rura wlewowa.

16.

W metodzie traconego wosku model może być użyty
a)

wielokrotnie,

b)

trzykrotnie,

c)

najwyżej dwa razy,

d)

jednokrotnie.

17.

Temperatura formy do odlewania ciągłego
a)

zależy wyłączne od rodzaju odlewanego tworzywa.

b)

powinna być tym niższa im większa jest grubość ścianki
odlewu.

c)

powinna być tym niższa im mniejsza jest grubość ścianki
odlewu.

d)

powinna być stała i niezależna od grubości ścianek odlewu.

18.

Do wykonania formy skorupowej należy użyć masy formierskiej
a)

złożonej z czystego, drobnoziarnistego piasku kwarcowego, żywicy syntetycznej
i utwardzacza.

b)

bentonitowej.

c)

termoutwardzalnej.

d)

w skład której wchodzi wosk ziemny, stearyna, parafina, kalafonia i olej lniany.

19.

Rysunek przedstawia
a)

proces Dieterta.

b)

proces Croninga.

c)

proces Shawa.

d)

proces Adlera.

20.

Odlewanie odśrodkowe właściwe charakteryzuje się tym że
a)

oś wirowania formy pokrywa się z osią wlewu głównego.

b)

powierzchnię wewnętrzną odlewu odtwarza rdzeń.

c)

odlew jest odtwarzany we wnękach kilku form rozłożonych wokół wlewu głównego,
który stanowi oś wirowania całego układu.

d)

oś odlewu pokrywa się z osią wirowania formy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

Wykonywanie odlewów specjalnymi metodami

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

7. LITERATURA

1.

Piwoński T.: Odlewnictwo. WSiP, Warszawa 1969

2.

Rączka J.: Technologia odlewnictwa. Laboratorium. Politechnika Krakowska, Kraków
1988

3.

Rączka J.: Technologia odlewnictwa. Projektowanie. Politechnika Krakowska, Kraków
1988

4.

Skarbiński M.: Technologia formy. Wydawnictwo Politechniki Warszawskiej 1974

5.

Szreniawski J.: Techniki wytwarzania. Odlewnictwo. PWN, Warszawa 1980

Literatura metodyczna

1.

Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2.

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000