„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Leszek Jaszczyk

Określanie cech i właściwości surowca drzewnego
833[02].Z3.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:

mgr inż. Jan Komorowicz

mgr inż. Jan Przygodzki

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Leszek Jaszczyk

Konsultacja:

mgr inż. Marian Nowotnik

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 833[02].Z3.01
Określanie cech i właściwości surowca drzewnego, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu 833[02] Operator maszyn leśnych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

5

3.

Cele kształcenia

6

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

7

5.

Ćwiczenia

11

5.1.

Elementy makroskopowej budowy drewna

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2.

Właściwości fizyczne i mechaniczne drewna

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3.

Wady drewna i jego zastosowanie

16

5.3.1. Ćwiczenia

16

5.4.

Podstawowe prace ciesielskie

18

5.4.1. Ćwiczenia

18

5.5.

Obróbka drewna

20

5.5.1. Ćwiczenia

20

6.

Sprawdzian osiągnięć

22

7.

Literatura

36

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Poradnik ten będzie Tobie pomocny w przyswajaniu wiedzy z zakresu budowy drewna,

rozpoznawania gatunków drewna, poznania jego właściwości fizycznych, mechanicznych
i użytkowych. Poznasz również wady drewna i podstawowe informacje na temat jego
obróbki.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
-uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik dla

ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika do
nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają

podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie
uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest
przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić uczniom
samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów, w formie
dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, ponieważ
nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz w trakcie
dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję
ć

wiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając różne

możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych
ć

wiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu technodydaktycznym

szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest udzielenie
odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy
może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale „Ewaluacja osiągnięć ucznia” zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną liczbę
możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona jest od
ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego projektu
oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak przeprowadzić proces
oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie,

−

pokaz z instruktażem,

−

przewodniego tekstu.

Schemat układu jednostek modułowych w module

833[02].Z3.01

Okre

ś

lanie cech i wła

ś

ciwo

ś

ci

surowca drzewnego

833[02].Z3.02

Wykonywanie prac zwi

ą

zanych

z pozyskiwaniem drewna

833[02].Z3

U

ż

ytkowanie lasu

833[02].Z3.03

Pozyskiwanie produktów

ubocznych lasu oraz

prowadzenie gospodarki

łowieckiej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

posługiwać się narzędziami warsztatowymi,

−

określić budowę i zasady działania mechanizmów maszyn i urządzeń,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

współpracować w grupie,

−

stosować narzędzia pomiarowe zgodnie z ich przeznaczeniem,

−

posługiwać się normami,

−

wykonywać i odczytywać szkice, schematy i rysunki,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować makroskopową budowę drewna,

−

rozróżnić drewno pierścieniowonaczyniowe i rozpierzchłonaczyniowe,

−

rozróżnić drewno z twardzielą zabarwioną i drewno bielaste,

−

rozpoznać podstawowe gatunki drewna iglastego na podstawie makroskopowej budowy
drewna,

−

rozpoznać podstawowe gatunki drewna liściastego na podstawie makroskopowej budowy
drewna,

−

określić podstawowe właściwości fizyczne drewna,

−

określić podstawowe właściwości mechaniczne drewna,

−

scharakteryzować zastosowanie drewna w zależności od jego właściwości fizycznych,

−

określić zastosowanie drewna w zależności od jego właściwości mechanicznych,

−

rozpoznać wady drewna surowego nieobrobionego,

−

rozpoznać wady budowy drewna,

−

określić zastosowanie drewna w zależności od jego wad,

−

posłużyć się narzędziami i sprzętem do prac związanych z obróbką drewna,

−

wykonać podstawowe prace ciesielskie,

−

wykonać czynności związane z podstawową obróbką mechaniczną drewna,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4.

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Operator maszyn leśnych 833[02]
Moduł:

Użytkowanie lasu 833[02]Z3

Jednostka modułowa:

Określanie cech i właściwości surowca drzewnego 833[02].Z3.01

Temat: Rozpoznawanie wad drewna

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności rozpoznawania wad drewna

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

sklasyfikować wady drewna,

−

rozpoznać wady kształtu,

−

rozpoznać wady budowy drewna,

−

rozpoznać wady zabarwienia,

−

rozpoznać rodzaje zgnilizn,

−

rozpoznać rodzaje pęknięć,

−

rozpoznać uszkodzenia spowodowane przez owady, grzyby i inne.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w 2–3 osobowych grupach.

Czas: 16 godzin dydaktycznych.

Środki dydaktyczne:

−

foliogramy i ilustracje przedstawiające wady drewna,

−

próbki różnych gatunków drewna z wadami,

−

film edukacyjny na temat klasyfikacji i rozpoznawania wad drewna,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca wad drewna.

Przebieg zajęć:

1.

Powitanie uczniów.

2.

Sprawy organizacyjne.

3.

Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celu zajęć.

4.

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.

5.

Przeprowadzenie pokazu z objaśnieniem przez nauczyciela.

6.

Realizacja tematu:

−

każdy uczeń klasyfikuje wady drewna,

−

uczeń rozpoznaje wady kształtu,

−

uczeń rozpoznaje wady budowy drewna,

−

uczeń rozpoznaje wady zabarwienia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

−

uczeń rozpoznaje rodzaje zgnilizn,

−

uczeń rozpoznaje rodzaje pęknięć,

−

uczeń rozpoznaje uszkodzenia spowodowane przez owady, rośliny pasożytnicze
i inne,

−

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w przeprowadzeniu poszczególnych
czynności, podpowiada poprawne działania.

7.

Po wykonaniu wszystkich zadań uczeń próbuje dokonać analizy wykonanego ćwiczenia.

8.

Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.

9.

Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy w kolejności ich wykonania.

10.

Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza, czy po każdym następnym ćwiczeniu czyni
postępy, ocenia jego aktywność oraz poprawność wykonanych zadań.

11.

Zakończenie zajęć – podziękowanie za aktywny udział w zajęciach, pożegnanie uczniów.

Zakończenie zajęć

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Operator maszyn leśnych 833[02]
Moduł:

Użytkowanie lasu 833[02]Z3

Jednostka modułowa:

Określanie cech i właściwości surowca drzewnego 833[02].Z3.01

Temat: Wykonywanie podstawowych prac ciesielskich.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności wykonywania podstawowych prac ciesielskich

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać połączenia styczne, na zamki, zakładki, wręby i czopy,

−

połączyć elementy drewniane przy pomocy gwoździ,

−

połączyć elementy drewniane przy pomocy łączników z blach stalowych,

−

wykonać złącza wrębowe elementów drewnianych,

−

wykonać połączenia wzdłużne poziome elementów drewnianych,

−

wykonać połączenia wzdłużne pionowe elementów drewnianych,

−

wykonać złącza belek krzyżujących się,

−

wykonywać szalunki, stemplowania i rusztowania,

−

wykonać wzmocnienia ścian wykopów,

−

wykonać element ogrodzenia drewnianego.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

ć

wiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w 2–3 osobowych grupach.

Czas: 16 godzin dydaktycznych.

Środki dydaktyczne:

−

ilustracje i foliogramy z rysunkami połączeń drewnianych,

−

filmy edukacyjne na temat wykonywania podstawowych prac ciesielskich,

−

materiały tarte o różnych przekrojach,

−

łączniki elementów drewnianych,

−

narzędzia do prac ciesielskich,

−

ś

rodki ochrony indywidualnej.

Przebieg zajęć:

1.

Powitanie uczniów.

2.

Sprawy organizacyjne.

3.

Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celu zajęć.

4.

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.

5.

Przeprowadzenie instruktażu przez nauczyciela.

6.

Realizacja tematu:

−

każdy uczeń rozpoznaje połączenia styczne, na zamki, zakładki, wręby i czopy,

−

uczeń wykonuje połączenia elementów drewnianych przy pomocy gwoździ,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

−

uczeń wykonuje połączenia elementów drewnianych przy pomocy łączników z blach
stalowych,

−

uczeń wykonuje złącza wrębowe elementów drewnianych,

−

uczeń wykonuje połączenia wzdłużne poziome i pionowe elementów drewnianych,

−

uczeń wykonuje złącza belek krzyżujących się,

−

uczeń wykonuje szalunki, stemplowania i rusztowania,

−

uczeń wykonuje wzmocnienia ścian wykopów,

−

uczeń wykonuje element ogrodzenia drewnianego,

−

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w przeprowadzeniu poszczególnych
czynności, podpowiada poprawne działania.

7.

Po wykonaniu wszystkich zadań uczeń próbuje dokonać analizy wykonanego ćwiczenia.

8.

Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.

9.

Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy w kolejności ich wykonania.

10.

Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza, czy po każdym następnym ćwiczeniu czyni
postępy, ocenia jego aktywność oraz poprawność wykonanych zadań.

11.

Zakończenie zajęć – podziękowanie za aktywny udział w zajęciach, pożegnanie uczniów.

Zakończenie zajęć

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Elementy makroskopowej budowy drewna

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ funkcje poszczególnych elementów makroskopowej budowy drewna.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą budowy makroskopowej drewna,

2)

wskazać elementy makroskopowej budowy drewna,

3)

określić funkcje poszczególnych elementów,

4)

przedstawić powyższe w formie opisowej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

notatnik,

–

długopis,

–

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj przygotowane przez nauczyciela próbki drewna iglastego i liściastego na

podstawie jego budowy makroskopowej.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą budowy makroskopowej drewna,

2)

rozpoznać przekroje drewna,

3)

rozpoznać rodzaj drewna (liściaste czy iglaste),

4)

rozpoznać gatunek drewna,

5)

wskazać cechy charakterystyczne, według których rozpoznaje się dany gatunek,

6)

przedstawić powyższe w formie opisowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

próbki drewna iglastego i liściastego do rozpoznawania,

–

lupa,

–

notatnik,

–

ołówek/długopis,

–

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Oblicz słoistość drewna na przygotowanej przez nauczyciela próbce.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą obliczania słoistości drewna,

2)

określić obszar pomiaru,

3)

przygotować przyrządy pomiarowe,

4)

dokonać pomiaru,

5)

podstawić dane do wzoru i obliczyć wynik,

6)

określić słoistość i rodzaj drewna,

7)

przedstawić powyższe w formie opisowej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

notatnik,

–

ołówek/długopis,

–

kalkulator,

–

linijka,

–

próbka (plaster drewna),

–

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Właściwości fizyczne i mechaniczne drewna

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oznacz wilgotność drewna.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą pomiaru wilgotności drewna,

2)

przygotować próbki do badania wilgotności drewna,

3)

przygotować aparaturę pomiarową,

4)

dokonać pomiarów wilgotności wybraną metodą,

5)

przedstawić powyższe w formie opisowej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

notatnik,

–

ołówek/długopis,

–

próbki do badań wilgotności,

–

suszarka laboratoryjna,

–

waga laboratoryjna,

–

miernik wilgotności elektroniczny lub elektryczny,

–

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Zbadaj wielkość spęcznienia drewna.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się ze sposobami obliczania skurczu,

2)

przygotować próbki drewna,

3)

namoczyć próbki drewna,

4)

zmierzyć spęcznienie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

suwmiarka,

–

naczynie z wodą,

–

próbki badania spęcznienia drewna,

–

notatnik,

–

ołówek/długopis,

–

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Oznacz gęstość drewna.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą gęstości drewna,

2)

przygotować do pracy wagę i suszarkę,

3)

wysuszyć próbki,

4)

zważyć próbki,

5)

zmierzyć wymiary liniowe próbek i określić ich objętość,

6)

obliczyć gęstość drewna korzystając z odpowiedniego wzoru,

7)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

notatnik,

–

ołówek/długopis,

–

próbki do badań gęstości,

–

waga laboratoryjna,

–

suwmiarka,

–

suszarka laboratoryjna,

–

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Ćwiczenie 4

Zbadaj przenikliwość światła i promieni Rentgena przez drewno.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą przenikliwości drewna,

2)

dobrać próbki,

3)

dokonać obserwacji próbki pod światło,

4)

określić i opisać przenikliwość poszczególnych dla próbek,

5)

zaobserwować zdjęcia Rentgena przedstawiające próbki drewna,

6)

określić widoczne elementy na zdjęciach Rentgena,

7)

zaprezentować obserwacje i wyciągnąć wnioski,

8)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

notatnik,

–

ołówek/długopis,

–

próbki fornirów do badania przenikliwości światła,

–

lampka,

–

zdjęcia Rentgenowskie charakterystycznych próbek drewna,

–

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.3. Wady drewna i jego zastosowanie

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj wady drewna w przygotowanych kłodach.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą wad drewna,

2)

przeprowadzić obserwacje kłód drewna z wadami,

3)

wskazać wady i określić nazwy,

4)

określić wpływ wady na właściwości użytkowe materiału,

5)

przedstawić powyższe w formie opisowej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

notatnik,

–

ołówek/długopis,

–

kłody drewna z wadami lub zdjęcia wad,

–

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Określ rodzaj sęków występujących w próbkach drewna.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą klasyfikacji sęków,

2)

określić kryteria podziału sęków,

3)

przeprowadzić obserwacje próbki drewna,

4)

określić rodzaje sęków,

5)

przedstawić powyższe w formie opisowej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Ś

rodki dydaktyczne:

–

notatnik,

–

ołówek/długopis,

–

próbki drewna do klasyfikacji sęków,

–

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Oblicz zbieżystość drewna.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą obliczania zbieżystości drewna,

2)

dokonać koniecznych pomiarów drewna,

3)

obliczyć zbieżystość drewna,

4)

przedstawić powyższe w formie pisemnej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

notatnik,

–

ołówek/długopis,

–

metrówka,

–

dłużyca,

–

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.4. Podstawowe prace ciesielskie

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj przedłużenie elementu drewnianego krawędziaka długości 100 cm o przekroju

140 x 70 mm. Zastosuj połączenie z nakładką prostą.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą na temat połączeń elementów drewnianych,

2)

zorganizować stanowisko pracy,

3)

zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia,

4)

dobrać krawędziaki,

5)

dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania ćwiczenia,

6)

dopasować łączone elementy,

7)

wykonać nakładkę prostą,

8)

połączyć elementy z wykorzystaniem nakładki,

9)

uporządkować stanowisko pracy,

10)

zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

stół warsztatowy,

−

krawędziaki o przekroju 140 x 70 mm i długości 100 cm,

−

klamry ciesielskie,

−

piła lub pilarka,

−

metrówka,

−

ołówek ciesielski,

−

młotek ciesielski,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Spośród prezentowanych modeli złączy elementów drewnianych, rozpoznaj i wybierz

złącza: na czop środkowy, węgłowe na zakładkę prostą i na jaskółczy ogon. Scharakteryzuj
sposób wykonania każdego z nich.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą na temat złączy elementów drewnianych,

2)

zapoznać się z prezentowanymi modelami złączy,

3)

rozpoznać, wybrać i oznaczyć typ złącza ustawiając kartkę z jego nazwą,

4)

scharakteryzować sposób wykonania danego typu złącza,

5)

przedstawić powyższe w formie opisowej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

przewodniego tekstu,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

modele złączy,

−

kartki z nazwami złączy,

−

notatnik,

−

długopis,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.5. Obróbka drewna

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz narzędzie do zaproponowanego przez nauczyciela rodzaju obróbki.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą ręcznej obróbki drewna,

2)

przygotować pokazowe narzędzia,

3)

wylosować kartkę ze sposobem obróbki,

4)

dobrać narzędzie do wylosowanego sposobu obróbki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

notatnik,

–

ołówek/długopis,

–

kartki z wypisanymi sposobami obróbki,

–

narzędzia do obróbki drewna,

–

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Dobierz piłę do rodzaju piłowania i wykonaj piłowanie drewna.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą piłowania,

2)

przygotować wykonane wcześniej elementy drewniane,

3)

przygotować zestaw pił stolarskich,

4)

dobrać piły do rodzajów obróbki,

5)

uzasadnić ustnie wybór,

6)

wykonać prawidłowe cięcie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

ć

wiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Ś

rodki dydaktyczne:

–

obrobione elementy drewniane,

–

zestaw pił stolarskich,

–

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Wskaż dłuto, jakim była wykonana obróbka i wykonaj podobną operację.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą dłutowania,

2)

przygotować wykonane wcześniej elementy drewniane oraz elementy do dłutowania,

3)

przygotować zestaw dłut stolarskich,

4)

dokonać obserwacji obrobionych próbek drewna,

5)

określić nazwę i wskazać dłuto, którym była przeprowadzona operacja,

6)

uzasadnić ustnie wybór,

7)

wykonać operację dłutowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

obrobione elementy drewniane (po operacji dłutowania i rzeźbienia),

–

obrobione elementy drewniane przygotowane do dłutowania,

–

zestaw dłut stolarskich,

–

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Rozpoznaj na prezentowanych planszach obrabiarki do drewna i oznacz je, przypinając

lub przyklejając kartki pod rysunkiem z odpowiednią nazwą urządzenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą na temat obrabiarek do drewna,

2)

zapoznać się z rysunkami i fotografiami urządzeń prezentowanych na planszach,

3)

wypisać na kartkach nazwy urządzeń do obróbki drewna,

4)

przyporządkować nazwy rodzajom urządzeń i przykleić kartki z odpowiednim podpisem,

5)

zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze z rysunkami i fotografiami urządzeń do obróbki drewna,

−

kartki samoprzylepne,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykład narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Określanie cech i właściwości
surowca drzewnego”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1, 2, 4, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 18, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 5, 9, 16, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące oceny
szkolne:

-

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

-

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

-

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

-

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. b, 4. c, 5. a, 6. c, 7. c, 8. b, 9. b, 10. a, 11. b,
12. d, 13. c, 14. a, 15. d, 16. b, 17. d, 18. c, 19. b, 20. c.

Plan testu

Nr

zadania

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1.

Wymienić elementy makroskopowej budowy drewna

A

P

d

2.

Opisać rdzenie drzew różnych gatunków

B

P

a

3.

Wyznaczyć przekroje anatomiczne drewna

C

PP

b

4.

Określić słoistość drewna

B

P

c

5.

Sklasyfikować drzewa w zależności od występowania
twardzieli

C

PP

a

6.

Określić rodzaje wody występującej w drewnie

A

P

c

7.

Określić właściwości fizyczne drewna

A

P

c

8.

Określić mechaniczne właściwości drewna

A

P

b

9.

Wyjaśnić twardość drewna

C

PP

b

10.

Wymienić gatunki drewna nadające się na sklejkę

A

P

a

11.

Określić optymalną wilgotność drewna do klejenia

A

P

b

12.

Określić wady budowy drewna

A

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

13.

Podać definicję martwicy

A

P

c

14.

Opisać rozpierzchło-naczyniowe gatunki drzew

B

P

a

15.

Określić podstawowe roboty ciesielskie

A

P

d

16.

Zastosować zakładki i zamki w celu przedłużenia
elementów drewnianych

C

PP

b

17.

Wymienić złącza na czopy

A

P

d

18.

Określić rodzaje obróbki mechanicznej drewna

A

P

c

19.

Rozróżnić metody obróbki drewna

C

PP

b

20.

Określić narzędzia d

o wygładzania powierzchni

elementów drewnianych

A

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajami zadań w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.

5.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.

8.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11.

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

13.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
Do każdego pytania podane są cztery możliwości odpowiedzi, tylko jedna jest
prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, zakreślając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź otoczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie na
później i wróć do niego, gdy zostanie czas wolny.

8.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Który z elementów nie należy do makroskopowej budowy drewna?
a)

promienie rdzeniowe.

b)

przewody żywiczne.

c)

rdzeń.

d)

cewki.

2.

W drzewach iglastych rdzeń osiąga wymiar przekroju
a)

1–5 mm.

b)

6–10 mm.

c)

11–15 mm.

d)

16–20 mm.

3.

Przekrój anatomiczny drewna poprowadzony przez oś pnia to przekrój
a)

poprzeczny.

b)

podłużny promieniowy.

c)

poprzeczny cięciwowy.

d)

podłużny styczny.

4.

Drewno o szerokości słoju powyżej 3 mm określa się mianem drewna
a)

wąskosłoistego.

b)

ś

redniosłoistego.

c)

szerokosłoistego.

d)

grubego.

5.

Drzewa twardzielowe o zabarwionej twardzieli to
a)

sosna i dąb.

b)

jodła i świerk.

c)

brzoza i buk.

d)

olcha i osika.

6.

W drewnie największy udział stanowi woda
a)

chemiczna.

b)

higroskopijna.

c)

kapilarna.

d)

konstytucyjna.

7.

Której z poniższych właściwości nie zalicza się do fizycznych właściwości drewna?
a)

pęcznienia.

b)

wyboczenia.

c)

barwy drewna.

d)

przepuszczania promieni świetlnych.

8.

Określ, której z poniższych właściwości nie zalicza się do mechanicznych właściwości
drewna?
a)

łupliwości.

b)

połysku drewna.

c)

udarności.

d)

twardości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

9.

Drewno o twardości 36-49 MPa to drewno
a)

bardzo miękkie.

b)

miękkie.

c)

twarde.

d)

bardzo twarde.

10.

Wskaż, który z gatunków drewna nie jest wykorzystywany do produkcji sklejki?
a)

lipa,

b)

sosna,

c)

olcha,

d)

buk.

11.

Wilgotność drewna przy klejeniu i lakierowaniu powinna wynosić
a)

2–7%.

b)

8–12%.

c)

13–16%.

d)

17–20%.

12.

Do wad budowy drewna należą m.in.
a)

napływy korzeniowe.

b)

brunatnica.

c)

chodniki owadzie.

d)

sęki.

13.

Martwica zarośnięta to
a)

brewki.

b)

róża.

c)

zabitka.

d)

wewnętrzny biel.

14.

Które z niżej wymienionych gatunków drzew nie należy do rozpierzchło-naczyniowych?
a)

dąb.

b)

buk.

c)

olcha.

d)

brzoza.

15.

Do robót ciesielskich nie zalicza się
a)

wykonywania pergoli i kwietników z drewna.

b)

wykonywania budynków z drewna.

c)

wykonywania szalunków drewnianych.

d)

wykonywania zbrojenia stropów.

16.

Elementy drewniane narażone na rozciąganie lub zginanie można przedłużyć wykonując
a)

zasuwki.

b)

zakładki i zamki.

c)

zszywki

d)

taśmy metalowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

17.

Do złączy na czopy nie należą złącza
a)

odsadzone.

b)

w jaskółczy ogon z klinem.

c)

nakładkowe.

d)

z ostatkami.

18.

Do obróbki mechanicznej drewna nie należy
a)

cięcie.

b)

łupanie.

c)

parzenie.

d)

łączenie.

19.

Do obróbki plastycznej drewna należy
a)

cięcie.

b)

gięcie.

c)

korowanie.

d)

skrawanie.

20.

Do wygładzania powierzchni elementów drewnianych służą
a)

pilniki.

b)

tarniki.

c)

papiery ścierne.

d)

strugi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

Określanie cech i właściwości surowca drzewnego

Zakreśl poprawną odpowiedź

Numer

pytania

Odpowiedź

Punktacja

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Przykład narzędzi pomiaru dydaktycznego 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Określanie cech i właściwości
surowca drzewnego”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 6, 7, 8, 10, 11, 13, 14, 15, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 4, 5, 9, 12, 16 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące oceny
szkolne:

-

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

-

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

-

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

-

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. a, 4. d, 5. c, 6. c, 7. a, 8. b, 9. a, 10. d, 11. d,
12. a, 13. c, 14. d, 15. a, 16. b, 17. c, 18. a, 19. b, 20. c.

Plan testu

Nr

zadania

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1.

Opisać wpływ żywic i olejków eterycznych na
właściwości drewna

B

P

b

2.

Podać definicję wilgotności względnej drewna

A

P

c

3.

Opisać zjawisko sorpcji

B

P

a

4.

Obliczyć gęstość próbki drewna

C

PP

d

5.

Sklasyfikować właściwości fizyczne drewna

C

PP

c

6.

Wymienić właściwości wytrzymałościowe drewna

A

P

c

7.

Opisać rodzaje sęków

B

P

a

8.

Wymienić zabarwienia drewna wywołane przez
czynniki biologiczne

A

P

b

9.

Obliczyć zbieżystość dłużycy

C

PP

a

10.

Opisać wpływ ciał obcych w drewnie na jego przetarcie

A

P

d

11.

Określić

rodzaje

najpopularniejszych

drzew

tropikalnych

A

P

d

12.

Zaplanować złącze węgłowe z elementów drewnianych
z ostatkami

D

PP

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

13.

Podać definicję obróbki hydrotermicznej

A

P

c

14.

Opisać skrawanie dzielące

B

P

d

15.

Określić rodzaje korowania drewna ze względu na jego
jakość

A

P

a

16.

Wyjaśnić różnice pomiędzy poszczególnymi rodzajami
przekrojów

C

PP

b

17.

Opisać budowę makroskopową drewna

A

P

c

18.

Określić rodzaje drzew twardzielowych

A

P

a

19.

Określić wpływ żywicy na własności drewna

A

P

b

20.

Nazwać miazgę drewna

A

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajami zadań w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.

5.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.

8.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11.

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

13.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
Do każdego pytania podane są cztery możliwości odpowiedzi, tylko jedna jest
prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, zakreślając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź otoczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie czas wolny.

8.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Występowanie w drewnie żywic i olejków eterycznych to czynniki wywołujące
a)

rysunek drewna.

b)

zapach drewna.

c)

pęcznienie drewna.

d)

zgniliznę drewna.

2.

Procentowy stosunek masy wody zawartej w drewnie do masy drewna wilgotnego to
a)

wilgotność bezwzględna.

b)

wilgotność całkowita.

c)

wilgotność względna.

d)

wilgotność w stanie powietrzno-suchym.

3.

Pobieranie pary wodnej z powietrza to
a)

sorpcja.

b)

desorpcja.

c)

izoterma.

d)

izobara.

4.

Gęstość drewna jest wprost proporcjonalna do
a)

objętości próbki całkowicie suchej.

b)

objętości próbki wilgotnej.

c)

temperatury próbki.

d)

masy próbki.

5.

Do właściwości cieplnych drewna nie należy
a)

ciepło właściwe.

b)

przewodność cieplna.

c)

porowatość.

d)

rozszerzalność cieplna.

6.

Do wytrzymałości drewna na obciążenia statyczne nie należy
a)

wytrzymałość na ściskanie.

b)

wytrzymałość na rozciąganie.

c)

lepkość.

d)

udarność.

7.

Do odmian sęków w podziale ze względu na ich średnicę nie należą sęki
a)

skrzydlate.

b)

szpilkowe.

c)

perłowe.

d)

ołówkowe.

8.

Do zabarwień drewna wywołanych przez czynniki biologiczne nie należą
a)

sinizna.

b)

zabarwienie po spławie.

c)

zaparzenie.

d)

brunatnica.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

9.

Przy obliczaniu zbieżystości drewna nie uwzględnia się w obliczeniach
a)

strzałki krzywizny.

b)

ś

rednicy drewna w grubszym końcu.

c)

ś

rednicy drewna w cieńszym końcu.

d)

długości odcinka łączącego skrajne punkty.

10.

Występowanie ciał obcych w drewnie zalicza się do
a)

wad kształtu.

b)

pęcherzy żywicznych.

c)

zakorków.

d)

uszkodzeń.

11.

Do najpopularniejszych drzew tropikalnych należą
a)

wiąz i jesion.

b)

tuja i żywotnik.

c)

sosna banksa i sosna wejmutka.

d)

heban i mahoń.

12.

Końce belek w narożach wystające poza punkt skrzyżowania tworzą
a)

ostatki.

b)

jaskółczy ogon.

c)

czopy.

d)

wręby.

13.

Działanie na drewno wodą i temperaturą to obróbka
a)

mechaniczna.

b)

chemiczna.

c)

hydrotermiczna.

d)

fizykochemiczna.

14.

Do obróbki drewna metodą skrawania dzielącego nie należy skrawanie
a)

płaskie.

b)

obwodowe.

c)

łukowe.

d)

oddzielające.

15.

W obróbce korowaniem ze względu na jakość zdjęcia kory wyróżnia się korowanie
a)

na biało.

b)

na żółto.

c)

na brązowo.

d)

na czarno.

16.

Przekrój poprowadzony przez cięciwę pnia to przekrój
a)

poprzeczny.

b)

podłużny styczny.

c)

podłużny promieniowy.

d)

podłużny rdzeniowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

17.

W skład budowy makroskopowej drewna wchodzą między innymi
a)

cewki.

b)

komórki miękiszowe.

c)

promienie rdzeniowe.

d)

mikrofibryle.

18.

Drzewa twardzielowe o nie zabarwionej twardzieli to
a)

jodła, świerk.

b)

sosna, modrzew.

c)

dąb, topola.

d)

wierzba, lipa.

19.

Zawartość żywicy w drewnie podnosi jego
a)

odporność na zginanie.

b)

trwałość.

c)

łupliwość.

d)

przewodność elektryczną.

20.

Miazgę inaczej nazywa się
a)

kolbium.

b)

kalcium.

c)

kambium.

d)

konsylium.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

Określanie cech i właściwości surowca drzewnego

Zakreśl poprawną odpowiedź

Numer

pytania

Odpowiedź

Punktacja

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

7

. LITERATURA

1.

Bieniek S. Duchnowski K.: Obrabiarki i urządzenia w stolarstwie. WSiP, Warszawa 1992

2.

Chruściel Z. Michalik A.: Materiałoznawstwo dla stolarzy. Zarząd Główny Związku
Zakładów Doskonalenia Zawodowego, Warszawa 1986

3.

Kotwica J. : Konstrukcje drewniane w budownictwie tradycyjnym. ARKADY sp. z o.o.,
Warszawa 2005

4.

Krzysik F.,: Nauka o drewnie. PWN, Warszawa 1974

5.

Lenkiewicz W., Zdziarska-Wis I.: Technologia. Ciesielstwo. WSiP, Warszawa 1998

6.

Polska norma PN-60/D-01003: Maszynowa i ręczna obróbka drewna. Podział, nazwy
i określenia. PKNMiJ, Warszawa 1993

7.

Polska norma PN-79/D-01011: Drewno okrągłe – wady. PKNMiJ, Warszawa 1993

8.

Polska norma PN-93/D-02002: Surowiec drzewny. Podział, terminologia i symbole.
PKNMiJ, Warszawa 1993

9.

Polska norma PN-93/D-95000: Surowiec drzewny. Pomiar, obliczanie miąższości
i cechowanie. PKNMiJ, Warszawa 1993

10.

Prażmo J.: Stolarstwo. Podręcznik do nauki zawodu. Cz. 1. WSiP, Warszawa 1999

11.

Prażmo J.: Stolarstwo. Technologia i materiałoznawstwo. WSiP, Warszawa 1999

12.

Prządka W. Szczuka J.: Technologia meblarstwa. Cz. 2. WSiP, Warszawa 1996

13.

Szczuka J., śurowski J.: Materiałoznawstwo przemysłu drzewnego. Wydawnictwa
Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1995

Literatura metodyczna

1.

Kwiatkowski S.: Kształcenie zawodowe – wyzwania, priorytety, standardy. Instytut
Badań Edukacyjnych, Warszawa 2006

2.

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia
Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997

3.

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000

4.

Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE, Wyższa Szkoła
Inżynierska, Radom 1998