„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

            NARODOWEJ 

 

 

 

Leszek Jaszczyk 

 

 

 

 

 

Określanie cech i właściwości surowca drzewnego 
833[02].Z3.01 

 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom  2007 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

1 

Recenzenci: 

mgr inŜ. Jan Komorowicz 

mgr inŜ. Jan Przygodzki 

 

 

Opracowanie redakcyjne: 

mgr inŜ. Leszek Jaszczyk 

 

 

Konsultacja: 

mgr inŜ. Marian Nowotnik 

 

 

 

 

 

 

 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  833[02].Z3.01 
Określanie  cech  i  właściwości  surowca  drzewnego,  zawartego  w  modułowym  programie 
nauczania dla zawodu 833[02] Operator maszyn leśnych. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

2 

SPIS TREŚCI

 

 

1.

 

Wprowadzenie 

3 

2.

 

Wymagania wstępne 

5 

3.

 

Cele kształcenia 

6 

4.

 

Przykładowe scenariusze zajęć 

7 

5.

 

Ćwiczenia 

11 

5.1.

 

Elementy makroskopowej budowy drewna 

11 

5.1.1.  Ćwiczenia 

11 

5.2.

 

Właściwości fizyczne i mechaniczne drewna 

13 

5.2.1.  Ćwiczenia 

13 

5.3.

 

Wady drewna i jego zastosowanie 

16 

5.3.1.  Ćwiczenia 

16 

5.4.

 

Podstawowe prace ciesielskie 

18 

5.4.1.  Ćwiczenia 

18 

5.5.

 

Obróbka drewna 

20 

5.5.1.  Ćwiczenia 

20 

6.

 

Sprawdzian osiągnięć 

22 

7.

 

Literatura 

36 

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

3 

1. WPROWADZENIE 

Poradnik ten będzie Tobie pomocny w przyswajaniu wiedzy z zakresu budowy  drewna, 

rozpoznawania  gatunków  drewna,  poznania  jego  właściwości  fizycznych,  mechanicznych  
i  uŜytkowych.  Poznasz  równieŜ  wady  drewna  i  podstawowe  informacje  na  temat  jego 
obróbki. 

W poradniku zamieszczono: 

−

 

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

−

 

cele  kształcenia  –  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

−

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

−

 

przykładowe  ćwiczenia  ze  wskazówkami  do  realizacji,  zalecanymi  metodami  nauczania- 
-uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

−

 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego, 

−

 

literaturę uzupełniającą. 
 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania. 

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od samodzielnej 

pracy uczniów do pracy zespołowej. 

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik dla 

ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika do 
nich adresowanego. 

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają 

podrozdziały.  Podczas  realizacji  poszczególnych  rozdziałów  wskazanym  jest  zwrócenie 
uwagi na następujące elementy: 

−

 

materiał  nauczania  –  w  miarę  moŜliwości  uczniowie  powinni  przeanalizować 
samodzielnie.  Obserwuje  się  niedocenianie  przez  nauczycieli  niezwykle  waŜnej 
umiejętności,  jaką  uczniowie  powinni  bezwzględnie  posiadać  –  czytanie  tekstu 
technicznego ze zrozumieniem, 

−

 

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest 
przygotowany  do  wykonania  ćwiczeń.  W zaleŜności  od  tematu  moŜna  zalecić  uczniom 
samodzielne  odpowiedzenie  na  pytania  lub  wspólne  z  całą  grupą  uczniów,  w  formie 
dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania.  Druga  forma jest korzystniejsza, poniewaŜ 
nauczyciel  sterując  dyskusją  moŜe  uaktywniać  wszystkich  uczniów  oraz  w  trakcie 
dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości, 

−

 

dominującą  rolę  w  kształtowaniu  umiejętności  oraz  opanowaniu  materiału  spełniają 
ć

wiczenia.  W  trakcie  wykonywania  ćwiczeń  uczeń  powinien  zweryfikować  wiedzę 

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję 
ć

wiczeń  wraz  ze  wskazówkami  o  sposobie  ich  przeprowadzenia,  uwzględniając  róŜne 

moŜliwości  ich    realizacji  w  szkole.  Nauczyciel  decyduje,  które  z  zaproponowanych 
ć

wiczeń  jest    w  stanie  zrealizować  przy  określonym  zapleczu  technodydaktycznym 

szkoły. Prowadzący moŜe równieŜ zrealizować ćwiczenia, które sam opracował, 

−

 

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest udzielenie 
odpowiedzi  na  pytania  w  nim  zawarte.  Uczeń  powinien  samodzielnie  czytając 
zamieszczone  w  nim  stwierdzenia  potwierdzić  lub  zaprzeczyć  opanowanie  określonego 
zakresu  materiału.  JeŜeli  wystąpią  zaprzeczenia,  nauczyciel  powinien  do  tych  zagadnień 
wrócić,  sprawdzając  czy  braki  w  opanowaniu  materiału  są  wynikiem  niezrozumienia  
przez  ucznia  tego  zagadnienia,  czy  niewłaściwej  postawy  ucznia  w  trakcie  nauczania. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

4 

W tym  miejscu  jest  szczególnie  waŜna  rola  nauczyciela,  gdyŜ  od  postawy  nauczyciela, 
sposobu  prowadzenia  zajęć  zaleŜy  między  innymi  zainteresowanie  ucznia.  Uczeń 
niezainteresowany  materiałem  nauczania,  wykonywaniem  ćwiczeń  nie  nabędzie  w pełni 
umiejętności  załoŜonych  w  jednostce  modułowej.  NaleŜy  rozbudzić  wśród  uczniów  tak 
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania 
rozdziału moŜe stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności 
ucznia  z  tego  zakresu.  Nauczyciel  realizując  jednostkę  modułową  powinien  zwracać 
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy 
moŜe lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych, 

−

 

testy zamieszczone w rozdziale „Ewaluacja osiągnięć ucznia” zawierają zadania z zakresu 
całej jednostki modułowej i naleŜy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte 
przez  uczniów  powinny  stanowić  podstawę  do  oceny  pracy  własnej  nauczyciela 
realizującego tę jednostkę modułową. KaŜdemu zadaniu testu przypisano określoną liczbę 
moŜliwych  do  uzyskania  punktów  (0  lub  1  punkt).  Ocena  końcowa  uzaleŜniona  jest  od 
ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel moŜe zastosować test według własnego projektu 
oraz  zaproponować  własną  skalę  ocen.  NaleŜy  pamiętać,  Ŝeby  tak  przeprowadzić  proces 
oceniania ucznia, aby umoŜliwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich umiejętności.  

 

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenie, 

−

 

pokaz z instruktaŜem, 

−

 

przewodniego tekstu. 
 

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Schemat układu jednostek modułowych w module 

 

 

 

833[02].Z3.01 

Okre

ś

lanie cech i wła

ś

ciwo

ś

ci 

surowca drzewnego

 

 

833[02].Z3.02 

Wykonywanie prac  zwi

ą

zanych  

z pozyskiwaniem drewna 

 

 

 

833[02].Z3 

U

Ŝ

ytkowanie lasu 

 

 

833[02].Z3.03 

Pozyskiwanie produktów 

ubocznych lasu oraz 

prowadzenie gospodarki 

łowieckiej

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

5 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−

 

posługiwać się narzędziami warsztatowymi, 

−

 

określić budowę i zasady działania mechanizmów maszyn i urządzeń, 

−

 

korzystać z róŜnych źródeł informacji, 

−

 

współpracować w grupie, 

−

 

stosować narzędzia pomiarowe zgodnie z ich przeznaczeniem, 

−

 

posługiwać się normami, 

−

 

wykonywać i odczytywać szkice, schematy i rysunki, 

−

 

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa, 

−

 

organizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp. 

 

 

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

6 

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−

 

scharakteryzować makroskopową budowę drewna, 

−

 

rozróŜnić drewno pierścieniowonaczyniowe i rozpierzchłonaczyniowe, 

−

 

rozróŜnić drewno z twardzielą zabarwioną i drewno bielaste, 

−

 

rozpoznać  podstawowe  gatunki  drewna  iglastego  na  podstawie  makroskopowej  budowy 
drewna, 

−

 

rozpoznać podstawowe gatunki drewna liściastego na podstawie makroskopowej budowy 
drewna, 

−

 

określić podstawowe właściwości fizyczne drewna, 

−

 

określić podstawowe właściwości mechaniczne  drewna, 

−

 

scharakteryzować zastosowanie drewna w zaleŜności od jego właściwości fizycznych, 

−

 

określić zastosowanie drewna w zaleŜności od jego właściwości mechanicznych, 

−

 

rozpoznać wady drewna surowego nieobrobionego, 

−

 

rozpoznać wady budowy drewna, 

−

 

określić zastosowanie drewna w zaleŜności od jego wad, 

−

 

posłuŜyć się narzędziami i sprzętem do prac związanych z obróbką drewna, 

−

 

wykonać podstawowe prace ciesielskie, 

−

 

wykonać czynności związane z podstawową obróbką mechaniczną drewna, 

−

 

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoŜarowej. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

7 

4.

 

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1  

 

 

 

 

 

 

  

 
Osoba prowadząca  

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:  Operator maszyn leśnych 833[02] 
Moduł:  

   UŜytkowanie lasu 833[02]Z3 

Jednostka modułowa:  

   Określanie cech i właściwości surowca drzewnego 833[02].Z3.01 

 Temat: Rozpoznawanie wad drewna 

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności rozpoznawania wad drewna 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

−

 

sklasyfikować wady drewna, 

−

 

rozpoznać wady kształtu, 

−

 

rozpoznać wady budowy drewna, 

−

 

rozpoznać wady zabarwienia, 

−

 

rozpoznać rodzaje zgnilizn, 

−

 

rozpoznać rodzaje pęknięć, 

−

 

rozpoznać uszkodzenia spowodowane przez owady, grzyby i inne. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenia. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−

 

praca w 2–3 osobowych grupach. 

 
Czas: 16 godzin dydaktycznych. 
 
Środki dydaktyczne: 

−

 

foliogramy i ilustracje przedstawiające wady drewna, 

−

 

próbki róŜnych gatunków drewna z wadami, 

−

 

film edukacyjny na temat klasyfikacji i rozpoznawania wad drewna, 

−

 

literatura z rozdziału 7 dotycząca wad drewna. 

 

Przebieg zajęć: 

1.

 

Powitanie uczniów. 

2.

 

Sprawy organizacyjne. 

3.

 

Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celu zajęć. 

4.

 

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia. 

5.

 

Przeprowadzenie pokazu z objaśnieniem przez nauczyciela. 

6.

 

Realizacja tematu: 

−

 

kaŜdy uczeń klasyfikuje wady drewna, 

−

 

uczeń rozpoznaje wady kształtu, 

−

 

uczeń rozpoznaje wady budowy drewna, 

−

 

uczeń rozpoznaje wady zabarwienia, 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

8 

−

 

uczeń rozpoznaje rodzaje zgnilizn, 

−

 

uczeń rozpoznaje rodzaje pęknięć, 

−

 

uczeń  rozpoznaje  uszkodzenia  spowodowane  przez  owady,  rośliny  pasoŜytnicze  
i inne, 

−

 

nauczyciel  nadzoruje  pracę  uczniów  i  pomaga  w  przeprowadzeniu  poszczególnych 
czynności, podpowiada poprawne działania. 

7.

 

Po wykonaniu wszystkich zadań uczeń próbuje dokonać analizy wykonanego ćwiczenia. 

8.

 

Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony. 

9.

 

Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy w kolejności ich wykonania. 

10.

 

Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza, czy po kaŜdym następnym ćwiczeniu czyni 
postępy, ocenia jego aktywność oraz poprawność wykonanych zadań. 

11.

 

Zakończenie zajęć – podziękowanie za aktywny udział w zajęciach, poŜegnanie uczniów. 

 

Zakończenie zajęć 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 
– 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

9 

Scenariusz zajęć 2  

 

 

 

 

 

 

  

 
Osoba prowadząca  

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:  Operator maszyn leśnych 833[02] 
Moduł:  

   UŜytkowanie lasu 833[02]Z3 

Jednostka modułowa:  

   Określanie cech i właściwości surowca drzewnego 833[02].Z3.01 

Temat: Wykonywanie podstawowych prac ciesielskich. 

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności wykonywania podstawowych prac ciesielskich 
 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

−

 

rozpoznać połączenia styczne, na zamki, zakładki, wręby i czopy, 

−

 

połączyć elementy drewniane przy pomocy gwoździ, 

−

 

połączyć elementy drewniane przy pomocy łączników z blach stalowych, 

−

 

wykonać złącza wrębowe elementów drewnianych, 

−

 

wykonać połączenia wzdłuŜne poziome elementów drewnianych, 

−

 

wykonać połączenia wzdłuŜne pionowe elementów drewnianych, 

−

 

wykonać złącza belek krzyŜujących się, 

−

 

wykonywać szalunki, stemplowania i rusztowania, 

−

 

wykonać wzmocnienia ścian wykopów, 

−

 

wykonać element ogrodzenia drewnianego. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

−

 

pokaz z instruktaŜem, 

−

 

ć

wiczenia. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−

 

praca w 2–3 osobowych grupach. 

 
Czas: 16 godzin dydaktycznych. 
 
Środki dydaktyczne: 

−

 

ilustracje i foliogramy z rysunkami połączeń drewnianych, 

−

 

filmy edukacyjne na temat wykonywania podstawowych prac ciesielskich, 

−

 

materiały tarte o róŜnych przekrojach, 

−

 

łączniki elementów drewnianych, 

−

 

narzędzia do prac ciesielskich, 

−

 

ś

rodki ochrony indywidualnej. 

 

Przebieg zajęć: 

1.

 

Powitanie uczniów. 

2.

 

Sprawy organizacyjne. 

3.

 

Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celu zajęć. 

4.

 

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia. 

5.

 

Przeprowadzenie instruktaŜu przez nauczyciela. 

6.

 

Realizacja tematu: 

−

 

kaŜdy uczeń rozpoznaje połączenia styczne, na zamki, zakładki, wręby i czopy, 

−

 

uczeń wykonuje połączenia elementów drewnianych przy pomocy gwoździ, 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

10 

−

 

uczeń wykonuje połączenia elementów drewnianych przy pomocy łączników z blach 
stalowych, 

−

 

uczeń wykonuje złącza wrębowe elementów drewnianych, 

−

 

uczeń wykonuje połączenia wzdłuŜne poziome i pionowe elementów drewnianych, 

−

 

uczeń wykonuje złącza belek krzyŜujących się, 

−

 

uczeń wykonuje szalunki, stemplowania i rusztowania, 

−

 

uczeń wykonuje wzmocnienia ścian wykopów, 

−

 

uczeń wykonuje element ogrodzenia drewnianego, 

−

 

nauczyciel  nadzoruje  pracę  uczniów  i  pomaga  w  przeprowadzeniu  poszczególnych 
czynności, podpowiada poprawne działania. 

7.

 

Po wykonaniu wszystkich zadań uczeń próbuje dokonać analizy wykonanego ćwiczenia. 

8.

 

Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony. 

9.

 

Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy w kolejności ich wykonania. 

10.

 

Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza, czy po kaŜdym następnym ćwiczeniu czyni 
postępy, ocenia jego aktywność oraz poprawność wykonanych zadań. 

11.

 

Zakończenie zajęć – podziękowanie za aktywny udział w zajęciach, poŜegnanie uczniów. 

 

Zakończenie zajęć 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 
– 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

11 

 

5. ĆWICZENIA 

 

5.1.  Elementy makroskopowej budowy drewna 

 

5.1.1. Ćwiczenia 

Ćwiczenie 1 

Określ funkcje poszczególnych elementów makroskopowej budowy drewna. 
 
Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z literaturą dotyczącą budowy makroskopowej drewna, 

2)

 

wskazać elementy makroskopowej budowy drewna, 

3)

 

określić funkcje poszczególnych elementów, 

4)

 

przedstawić powyŜsze w formie opisowej. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenie. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

notatnik, 

–

 

długopis, 

–

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Rozpoznaj  przygotowane  przez  nauczyciela  próbki  drewna  iglastego  i  liściastego  na 

podstawie jego budowy makroskopowej. 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z literaturą dotyczącą budowy makroskopowej drewna, 

2)

 

rozpoznać przekroje drewna, 

3)

 

rozpoznać rodzaj drewna (liściaste czy iglaste), 

4)

 

rozpoznać gatunek drewna, 

5)

 

wskazać cechy charakterystyczne, według których rozpoznaje się dany gatunek, 

6)

 

przedstawić powyŜsze w formie opisowej. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

12 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenie. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

próbki drewna iglastego i liściastego do rozpoznawania, 

–

 

lupa, 

–

 

notatnik, 

–

 

ołówek/długopis, 

–

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 

Ćwiczenie 3 

Oblicz słoistość drewna na przygotowanej przez nauczyciela próbce. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z literaturą dotyczącą obliczania słoistości drewna, 

2)

 

określić obszar pomiaru, 

3)

 

przygotować przyrządy pomiarowe, 

4)

 

dokonać pomiaru, 

5)

 

podstawić dane do wzoru i obliczyć wynik, 

6)

 

określić słoistość i rodzaj drewna, 

7)

 

przedstawić powyŜsze w formie opisowej. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenie. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

notatnik, 

–

 

ołówek/długopis, 

–

 

kalkulator, 

–

 

linijka, 

–

 

próbka (plaster drewna), 

–

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

13 

5.2. Właściwości fizyczne i mechaniczne drewna

 

 

5.2.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Oznacz wilgotność drewna. 
 
Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z literaturą dotyczącą pomiaru wilgotności drewna, 

2)

 

przygotować próbki do badania wilgotności drewna, 

3)

 

przygotować aparaturę pomiarową, 

4)

 

dokonać pomiarów wilgotności wybraną metodą, 

5)

 

przedstawić powyŜsze w formie opisowej. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenie. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

notatnik, 

–

 

ołówek/długopis, 

–

 

próbki do badań wilgotności, 

–

 

suszarka laboratoryjna, 

–

 

waga laboratoryjna, 

–

 

miernik wilgotności elektroniczny lub elektryczny, 

–

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Zbadaj wielkość spęcznienia drewna. 
 
Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się ze sposobami obliczania skurczu, 

2)

 

przygotować próbki drewna, 

3)

 

namoczyć próbki drewna, 

4)

 

zmierzyć spęcznienie, 

5)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

14 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenie. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

suwmiarka, 

–

 

naczynie z wodą, 

–

 

próbki badania spęcznienia drewna, 

–

 

notatnik, 

–

 

ołówek/długopis, 

–

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Oznacz gęstość drewna. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z literaturą dotyczącą gęstości drewna, 

2)

 

przygotować do pracy wagę i suszarkę, 

3)

 

wysuszyć próbki, 

4)

 

zwaŜyć próbki, 

5)

 

zmierzyć wymiary liniowe próbek i określić ich objętość, 

6)

 

obliczyć gęstość drewna korzystając z odpowiedniego wzoru, 

7)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenie. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

notatnik, 

–

 

ołówek/długopis, 

–

 

próbki do badań gęstości, 

–

 

waga laboratoryjna, 

–

 

suwmiarka, 

–

 

suszarka laboratoryjna, 

–

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
 
 
 
 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

15 

Ćwiczenie 4 

Zbadaj przenikliwość światła i promieni Rentgena przez drewno. 
 
Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z literaturą dotyczącą przenikliwości drewna, 

2)

 

dobrać próbki, 

3)

 

dokonać obserwacji próbki pod światło, 

4)

 

określić i opisać przenikliwość poszczególnych dla próbek, 

5)

 

zaobserwować zdjęcia Rentgena przedstawiające próbki drewna, 

6)

 

określić widoczne elementy na zdjęciach Rentgena, 

7)

 

zaprezentować obserwacje i wyciągnąć wnioski, 

8)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenie. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

notatnik, 

–

 

ołówek/długopis, 

–

 

próbki fornirów do badania przenikliwości światła, 

–

 

lampka, 

–

 

zdjęcia Rentgenowskie charakterystycznych próbek drewna, 

–

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
 

 

 

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

16 

5.3. Wady drewna i jego zastosowanie 

 

5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Scharakteryzuj wady drewna w przygotowanych kłodach. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z literaturą dotyczącą wad drewna, 

2)

 

przeprowadzić obserwacje kłód drewna z wadami, 

3)

 

wskazać wady i określić nazwy, 

4)

 

określić wpływ wady na właściwości uŜytkowe materiału, 

5)

 

przedstawić powyŜsze w formie opisowej. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

notatnik, 

–

 

ołówek/długopis, 

–

 

kłody drewna z wadami lub zdjęcia wad, 

–

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Określ rodzaj sęków występujących w próbkach drewna. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z literaturą dotyczącą klasyfikacji sęków, 

2)

 

określić kryteria podziału sęków, 

3)

 

przeprowadzić obserwacje próbki drewna, 

4)

 

określić rodzaje sęków, 

5)

 

przedstawić powyŜsze w formie opisowej. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenie. 

 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

17 

Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

notatnik, 

–

 

ołówek/długopis, 

–

 

próbki drewna do klasyfikacji sęków, 

–

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 

Ćwiczenie 3 

Oblicz zbieŜystość drewna. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z literaturą dotyczącą obliczania zbieŜystości drewna, 

2)

 

dokonać koniecznych pomiarów drewna, 

3)

 

obliczyć zbieŜystość drewna, 

4)

 

przedstawić powyŜsze w formie pisemnej. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

notatnik, 

–

 

ołówek/długopis, 

–

 

metrówka, 

–

 

dłuŜyca, 

–

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 

 

 

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

18 

5.4. Podstawowe prace ciesielskie 

 
5.4.1. Ćwiczenia

 

 

Ćwiczenie 1 

Wykonaj przedłuŜenie elementu drewnianego krawędziaka długości 100 cm o przekroju 

140 x 70 mm. Zastosuj połączenie z nakładką prostą. 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z literaturą na temat połączeń elementów drewnianych, 

2)

 

zorganizować stanowisko pracy, 

3)

 

zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia, 

4)

 

dobrać krawędziaki, 

5)

 

dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania ćwiczenia, 

6)

 

dopasować łączone elementy, 

7)

 

wykonać nakładkę prostą, 

8)

 

połączyć elementy z wykorzystaniem nakładki, 

9)

 

uporządkować stanowisko pracy, 

10)

 

zaprezentować efekty swojej pracy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

stół warsztatowy, 

−

 

krawędziaki o przekroju 140 x 70 mm i długości 100 cm, 

−

 

klamry ciesielskie, 

−

 

piła lub pilarka, 

−

 

metrówka,  

−

 

ołówek ciesielski, 

−

 

młotek ciesielski,  

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Spośród  prezentowanych  modeli  złączy  elementów  drewnianych,  rozpoznaj  i  wybierz 

złącza:  na  czop  środkowy,  węgłowe  na  zakładkę  prostą  i  na  jaskółczy  ogon.  Scharakteryzuj 
sposób wykonania kaŜdego z nich. 

 
Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

19 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z literaturą na temat złączy elementów drewnianych, 

2)

 

zapoznać się z prezentowanymi modelami złączy, 

3)

 

rozpoznać, wybrać i oznaczyć typ złącza ustawiając kartkę z jego nazwą, 

4)

 

scharakteryzować sposób wykonania danego typu złącza, 

5)

 

przedstawić powyŜsze w formie opisowej. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

przewodniego tekstu, 

−

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

modele złączy, 

−

 

kartki z nazwami złączy, 

−

 

notatnik, 

−

 

długopis, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

20 

5.5. Obróbka drewna 

 

5.5.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Dobierz narzędzie do zaproponowanego przez nauczyciela rodzaju obróbki. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z literaturą dotyczącą ręcznej obróbki drewna, 

2)

 

przygotować pokazowe narzędzia, 

3)

 

wylosować kartkę ze sposobem obróbki, 

4)

 

dobrać narzędzie do wylosowanego sposobu obróbki. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z instruktaŜem, 

−

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

notatnik, 

–

 

ołówek/długopis, 

–

 

kartki z wypisanymi sposobami obróbki, 

–

 

narzędzia do obróbki drewna, 

–

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Dobierz piłę do rodzaju piłowania i wykonaj piłowanie drewna. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z literaturą dotyczącą piłowania, 

2)

 

przygotować wykonane wcześniej elementy drewniane, 

3)

 

przygotować zestaw pił stolarskich, 

4)

 

dobrać piły do rodzajów obróbki, 

5)

 

uzasadnić ustnie wybór, 

6)

 

wykonać prawidłowe cięcie. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z instruktaŜem, 

−

 

ć

wiczenie. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

21 

Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

obrobione elementy drewniane, 

–

 

zestaw pił stolarskich, 

–

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 

Ćwiczenie 3 

WskaŜ dłuto, jakim była wykonana obróbka i wykonaj podobną operację. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z literaturą dotyczącą dłutowania, 

2)

 

przygotować wykonane wcześniej elementy drewniane oraz elementy do dłutowania, 

3)

 

przygotować zestaw dłut stolarskich, 

4)

 

dokonać obserwacji obrobionych próbek drewna, 

5)

 

określić nazwę i wskazać dłuto, którym była przeprowadzona operacja, 

6)

 

uzasadnić ustnie wybór, 

7)

 

wykonać operację dłutowania. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z instruktaŜem, 

−

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

obrobione elementy drewniane (po operacji dłutowania i rzeźbienia), 

–

 

obrobione elementy drewniane przygotowane do dłutowania, 

–

 

zestaw dłut stolarskich, 

–

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 

Ćwiczenie 4 

Rozpoznaj  na  prezentowanych  planszach  obrabiarki  do  drewna  i  oznacz  je,  przypinając 

lub przyklejając kartki pod rysunkiem z odpowiednią nazwą urządzenia.  

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z literaturą na temat obrabiarek do drewna, 

2)

 

zapoznać się z rysunkami i fotografiami urządzeń prezentowanych na planszach,  

3)

 

wypisać na kartkach nazwy urządzeń do obróbki drewna, 

4)

 

przyporządkować nazwy rodzajom urządzeń i przykleić kartki z odpowiednim podpisem, 

5)

 

zaprezentować efekty swojej pracy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

plansze z rysunkami i fotografiami urządzeń do obróbki drewna, 

−

 

kartki samoprzylepne, 

−

 

przybory do pisania,  

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

22 

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

 

 

 

Przykład narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Określanie cech i właściwości 
surowca drzewnego” 

 

Test składa się z 20 zadań, z których: 

−

 

zadania 1, 2, 4, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 18, 20 są z poziomu podstawowego, 

−

 

zadania 3, 5, 9, 16, 19 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące oceny 
szkolne: 

-

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,  

-

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

-

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

-

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  19  zadań,  w  tym  co  najmniej  4  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz   odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. b, 4. c, 5. a, 6. c, 7. c, 8. b, 9. b, 10. a, 11. b,  
12. d, 13. c, 14. a, 15. d, 16. b, 17. d, 18. c, 19. b, 20. c. 

Plan testu

 

Nr 

zadania 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1. 

Wymienić elementy makroskopowej budowy drewna 

A 

P 

d 

2. 

Opisać rdzenie drzew róŜnych gatunków 

B 

P 

a 

3. 

Wyznaczyć przekroje anatomiczne drewna 

C 

PP 

b 

4. 

Określić słoistość drewna 

B 

P 

c 

5. 

Sklasyfikować  drzewa  w  zaleŜności  od  występowania 
twardzieli 

C 

PP 

a 

6. 

Określić rodzaje wody występującej w drewnie 

A 

P 

c 

7. 

Określić właściwości fizyczne drewna 

A 

P 

c 

8. 

Określić mechaniczne właściwości drewna 

A 

P 

b 

9. 

Wyjaśnić twardość drewna 

C 

PP 

b 

10. 

Wymienić gatunki drewna nadające się na sklejkę 

A 

P 

a 

11. 

Określić optymalną wilgotność drewna do klejenia 

A 

P 

b 

12. 

Określić wady budowy drewna 

A 

P 

d 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

23 

13. 

Podać definicję martwicy 

A 

P 

c 

14. 

Opisać rozpierzchło-naczyniowe gatunki drzew 

B 

P 

a 

15. 

Określić podstawowe roboty ciesielskie 

A 

P 

d 

16. 

Zastosować  zakładki  i  zamki  w  celu  przedłuŜenia 
elementów drewnianych 

C 

PP 

b 

17. 

Wymienić złącza na czopy 

A 

P 

d 

18. 

Określić rodzaje obróbki mechanicznej drewna 

A 

P 

c 

19. 

RozróŜnić metody obróbki drewna 

C 

PP 

b 

20. 

Określić  narzędzia  d

o  wygładzania  powierzchni 

elementów drewnianych

 

A 

P 

c 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

24 

Przebieg testowania 
 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 
wyprzedzeniem. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajami zadań w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 
jakie będą w teście. 

5.

 

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 

6.

 

Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 

7.

 

Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  określ  czas  przeznaczony 
na udzielanie odpowiedzi. 

8.

 

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru  
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

9.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się 
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.

 

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 

11.

 

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 

12.

 

Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które  
sprawiły uczniom największe trudności. 

13.

 

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 

14.

 

Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test zawiera 20 zadań o róŜnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru. 
Do  kaŜdego  pytania  podane  są  cztery  moŜliwości  odpowiedzi,  tylko  jedna  jest 
prawidłowa. 

5.

 

Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  zakreślając  w  odpowiedniej 
rubryce  znak  X.  W  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  otoczyć  kółkiem, 
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.

 

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie na 
później i wróć do niego, gdy zostanie czas wolny. 

8.

 

Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

   Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

−

 

instrukcja, 

−

 

zestaw zadań testowych, 

−

 

karta odpowiedzi. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

25 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

1.

 

Który z elementów nie naleŜy do makroskopowej budowy drewna? 
a)

 

promienie rdzeniowe. 

b)

 

przewody Ŝywiczne. 

c)

 

rdzeń. 

d)

 

cewki. 

 

2.

 

W drzewach iglastych rdzeń osiąga wymiar przekroju 
a)

 

1–5 mm. 

b)

 

6–10 mm. 

c)

 

11–15 mm. 

d)

 

16–20 mm. 

 

3.

 

Przekrój anatomiczny drewna poprowadzony przez oś pnia to przekrój 
a)

 

poprzeczny. 

b)

 

podłuŜny promieniowy. 

c)

 

poprzeczny cięciwowy. 

d)

 

podłuŜny styczny. 

 

4.

 

Drewno o szerokości słoju powyŜej 3 mm określa się mianem drewna 
a)

 

wąskosłoistego. 

b)

 

ś

redniosłoistego. 

c)

 

szerokosłoistego. 

d)

 

grubego. 

 
5.

 

Drzewa twardzielowe o zabarwionej twardzieli to 
a)

 

sosna i dąb. 

b)

 

jodła i świerk. 

c)

 

brzoza i buk. 

d)

 

olcha i osika. 

 

6.

 

W drewnie największy udział stanowi woda 
a)

 

chemiczna. 

b)

 

higroskopijna. 

c)

 

kapilarna. 

d)

 

konstytucyjna. 

 

7.

 

Której z poniŜszych właściwości nie zalicza się do fizycznych właściwości drewna? 
a)

 

pęcznienia. 

b)

 

wyboczenia. 

c)

 

barwy drewna. 

d)

 

przepuszczania promieni świetlnych. 

 

8.

 

Określ,  której  z  poniŜszych  właściwości  nie  zalicza  się  do  mechanicznych  właściwości 
drewna? 
a)

 

łupliwości. 

b)

 

połysku drewna. 

c)

 

udarności. 

d)

 

twardości. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

26 

9.

 

Drewno o twardości 36-49 MPa to drewno 
a)

 

bardzo miękkie. 

b)

 

miękkie. 

c)

 

twarde. 

d)

 

bardzo twarde. 

 

10.

 

WskaŜ, który z gatunków drewna nie jest wykorzystywany do produkcji sklejki? 
a)

 

lipa, 

b)

 

sosna, 

c)

 

olcha, 

d)

 

buk. 

 

11.

 

Wilgotność drewna przy klejeniu i lakierowaniu powinna wynosić 
a)

 

2–7%. 

b)

 

8–12%. 

c)

 

13–16%. 

d)

 

17–20%. 

 

12.

 

Do wad budowy drewna naleŜą m.in. 
a)

 

napływy korzeniowe. 

b)

 

brunatnica. 

c)

 

chodniki owadzie. 

d)

 

sęki. 

 

13.

 

Martwica zarośnięta to 
a)

 

brewki.  

b)

 

róŜa. 

c)

 

zabitka. 

d)

 

wewnętrzny biel. 

 

14.

 

Które z niŜej wymienionych gatunków drzew nie naleŜy do rozpierzchło-naczyniowych? 
a)

 

dąb. 

b)

 

buk. 

c)

 

olcha. 

d)

 

brzoza. 

 

15.

 

Do robót ciesielskich nie zalicza się 
a)

 

wykonywania pergoli i kwietników z drewna. 

b)

 

wykonywania budynków z drewna. 

c)

 

wykonywania szalunków drewnianych. 

d)

 

wykonywania zbrojenia stropów. 

 

 

16.

 

Elementy drewniane naraŜone na rozciąganie lub zginanie moŜna przedłuŜyć wykonując 
a)

 

zasuwki. 

b)

 

zakładki i zamki. 

c)

 

zszywki 

d)

 

taśmy metalowe. 

 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

27 

17.

 

Do złączy na czopy nie naleŜą złącza 
a)

 

odsadzone. 

b)

 

w jaskółczy ogon z klinem. 

c)

 

nakładkowe. 

d)

 

z ostatkami. 

 

18.

 

Do obróbki mechanicznej drewna nie naleŜy 
a)

 

cięcie. 

b)

 

łupanie. 

c)

 

parzenie. 

d)

 

łączenie. 

 

19.

 

Do obróbki plastycznej drewna naleŜy 
a)

 

cięcie. 

b)

 

gięcie. 

c)

 

korowanie. 

d)

 

skrawanie. 

 

20.

 

Do wygładzania powierzchni elementów drewnianych słuŜą 
a)

 

pilniki. 

b)

 

tarniki. 

c)

 

papiery ścierne. 

d)

 

strugi. 

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

28 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
 

Imię i nazwisko ............................................................................................................................ 

 
Określanie cech i właściwości surowca drzewnego 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź 

 

Numer 

pytania 

Odpowiedź 

Punktacja 

1. 

a 

b 

c 

d 

 

2. 

a 

b 

c 

d 

 

3. 

a 

b 

c 

d 

 

4. 

a 

b 

c 

d 

 

5. 

a 

b 

c 

d 

 

6. 

a 

b 

c 

d 

 

7. 

a 

b 

c 

d 

 

8. 

a 

b 

c 

d 

 

9. 

a 

b 

c 

d 

 

10. 

a 

b 

c 

d 

 

11. 

a 

b 

c 

d 

 

12. 

a 

b 

c 

d 

 

13. 

a 

b 

c 

d 

 

14. 

a 

b 

c 

d 

 

15. 

a 

b 

c 

d 

 

16. 

a 

b 

c 

d 

 

17. 

a 

b 

c 

d 

 

18. 

a 

b 

c 

d 

 

19. 

a 

b 

c 

d 

 

20. 

a 

b 

c 

d 

 

Razem 

 

 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

29 

Przykład narzędzi pomiaru dydaktycznego 2 

 

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Określanie cech i właściwości 
surowca drzewnego” 

 

Test składa się z 20 zadań, z których: 

−

 

zadania 1, 2, 3, 6, 7, 8, 10, 11, 13, 14, 15, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

−

 

zadania 4, 5, 9, 12, 16 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące oceny 
szkolne: 

-

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,  

-

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

-

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

-

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  19  zadań,  w  tym  co  najmniej  4  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz   odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. a, 4. d, 5. c, 6. c, 7. a, 8. b, 9. a, 10. d, 11. d,  
12. a, 13. c, 14. d, 15. a, 16. b, 17. c, 18. a, 19. b, 20. c. 

Plan testu

 

Nr 

zadania 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1. 

Opisać  wpływ  Ŝywic  i  olejków  eterycznych  na 
właściwości drewna 

B 

P 

b 

2. 

Podać definicję wilgotności względnej drewna 

A 

P 

c 

3. 

Opisać zjawisko sorpcji 

B 

P 

a 

4. 

Obliczyć gęstość próbki drewna 

C 

PP 

d 

5. 

Sklasyfikować właściwości fizyczne drewna 

C 

PP 

c 

6. 

Wymienić właściwości wytrzymałościowe drewna 

A 

P 

c 

7. 

Opisać rodzaje sęków 

B 

P 

a 

8. 

Wymienić  zabarwienia  drewna  wywołane  przez 
czynniki biologiczne 

A 

P 

b 

9. 

Obliczyć zbieŜystość dłuŜycy 

C 

PP 

a 

10. 

Opisać wpływ ciał obcych w drewnie na jego przetarcie 

A 

P 

d 

11. 

Określić 

rodzaje 

najpopularniejszych 

drzew 

tropikalnych 

A 

P 

d 

12. 

Zaplanować  złącze  węgłowe  z  elementów  drewnianych 
z ostatkami 

D 

PP 

a 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

30 

13. 

Podać definicję obróbki hydrotermicznej 

A 

P 

c 

14. 

Opisać skrawanie dzielące 

B 

P 

d 

15. 

Określić rodzaje korowania drewna ze względu na jego 
jakość 

A 

P 

a 

16. 

Wyjaśnić  róŜnice  pomiędzy  poszczególnymi  rodzajami 
przekrojów 

C 

PP 

b 

17. 

Opisać budowę makroskopową drewna 

A 

P 

c 

18. 

Określić rodzaje drzew twardzielowych 

A 

P 

a 

19. 

Określić wpływ Ŝywicy na własności drewna 

A 

P 

b 

20. 

Nazwać miazgę drewna 

A 

P 

c 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

31 

Przebieg testowania 
 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 
wyprzedzeniem. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajami zadań w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 
jakie będą w teście. 

5.

 

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 

6.

 

Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 

7.

 

Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  określ  czas  przeznaczony 
na udzielanie odpowiedzi. 

8.

 

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru  
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

9.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się 
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.

 

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 

11.

 

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 

12.

 

Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które  
sprawiły uczniom największe trudności. 

13.

 

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 

14.

 

Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test zawiera 20 zadań o róŜnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru. 
Do  kaŜdego  pytania  podane  są  cztery  moŜliwości  odpowiedzi,  tylko  jedna  jest 
prawidłowa. 

5.

 

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, zakreślając w odpowiedniej 
rubryce  znak  X.  W  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  otoczyć  kółkiem, 
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.

 

Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóŜ  jego  rozwiązanie 
na później i wróć do niego, gdy zostanie czas wolny. 

8.

 

Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

   Powodzenia! 

Materiały dla ucznia: 

−

 

instrukcja, 

−

 

zestaw zadań testowych, 

−

 

karta odpowiedzi. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

32 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

1.

 

Występowanie w drewnie Ŝywic i olejków eterycznych to czynniki wywołujące 
a)

 

rysunek drewna. 

b)

 

zapach drewna. 

c)

 

pęcznienie drewna. 

d)

 

zgniliznę drewna. 

 

2.

 

Procentowy stosunek masy wody zawartej w drewnie do masy drewna wilgotnego to 
a)

 

wilgotność bezwzględna. 

b)

 

wilgotność całkowita. 

c)

 

wilgotność względna. 

d)

 

wilgotność w stanie powietrzno-suchym. 

 

3.

 

Pobieranie pary wodnej z powietrza to 
a)

 

sorpcja. 

b)

 

desorpcja. 

c)

 

izoterma. 

d)

 

izobara. 

 

4.

 

Gęstość drewna jest wprost proporcjonalna do 
a)

 

objętości próbki całkowicie suchej. 

b)

 

objętości próbki wilgotnej. 

c)

 

temperatury próbki. 

d)

 

masy próbki. 

 
5.

 

Do właściwości cieplnych drewna nie naleŜy 
a)

 

ciepło właściwe. 

b)

 

przewodność cieplna. 

c)

 

porowatość. 

d)

 

rozszerzalność cieplna. 

 

6.

 

Do wytrzymałości drewna na obciąŜenia statyczne nie naleŜy 
a)

 

wytrzymałość na ściskanie. 

b)

 

wytrzymałość na rozciąganie. 

c)

 

lepkość. 

d)

 

udarność. 

 

7.

 

Do odmian sęków w podziale ze względu na ich średnicę nie naleŜą sęki 
a)

 

skrzydlate. 

b)

 

szpilkowe. 

c)

 

perłowe. 

d)

 

ołówkowe. 

 

8.

 

Do zabarwień drewna wywołanych przez czynniki biologiczne nie naleŜą 
a)

 

sinizna. 

b)

 

zabarwienie po spławie. 

c)

 

zaparzenie. 

d)

 

brunatnica. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

33 

9.

 

Przy obliczaniu zbieŜystości drewna nie uwzględnia się w obliczeniach 
a)

 

strzałki krzywizny. 

b)

 

ś

rednicy drewna w grubszym końcu. 

c)

 

ś

rednicy drewna w cieńszym końcu. 

d)

 

długości odcinka łączącego skrajne punkty. 

 

10.

 

Występowanie ciał obcych w drewnie zalicza się do 
a)

 

wad kształtu. 

b)

 

pęcherzy Ŝywicznych. 

c)

 

zakorków. 

d)

 

uszkodzeń. 

 

11.

 

Do najpopularniejszych drzew tropikalnych naleŜą 
a)

 

wiąz i jesion. 

b)

 

tuja i Ŝywotnik. 

c)

 

sosna banksa i sosna wejmutka. 

d)

 

heban i mahoń. 

 

12.

 

Końce belek w naroŜach wystające poza punkt skrzyŜowania tworzą 
a)

 

ostatki. 

b)

 

jaskółczy ogon. 

c)

 

czopy. 

d)

 

wręby. 

 

13.

 

Działanie na drewno wodą i temperaturą to obróbka 
a)

 

mechaniczna. 

b)

 

chemiczna. 

c)

 

hydrotermiczna. 

d)

 

fizykochemiczna. 

 

14.

 

Do obróbki drewna metodą skrawania dzielącego nie naleŜy skrawanie 
a)

 

płaskie. 

b)

 

obwodowe. 

c)

 

łukowe. 

d)

 

oddzielające. 

 

15.

 

W obróbce korowaniem ze względu na jakość zdjęcia kory wyróŜnia się korowanie 
a)

 

na biało. 

b)

 

na Ŝółto. 

c)

 

na brązowo. 

d)

 

na czarno. 

 

16.

 

Przekrój poprowadzony przez cięciwę pnia to przekrój 
a)

 

poprzeczny. 

b)

 

podłuŜny styczny. 

c)

 

podłuŜny promieniowy. 

d)

 

podłuŜny rdzeniowy. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

34 

17.

 

W skład budowy makroskopowej drewna wchodzą między innymi 
a)

 

cewki. 

b)

 

komórki miękiszowe. 

c)

 

promienie rdzeniowe. 

d)

 

mikrofibryle. 

 

18.

 

Drzewa twardzielowe o nie zabarwionej twardzieli to 
a)

 

jodła, świerk. 

b)

 

sosna, modrzew. 

c)

 

dąb, topola. 

d)

 

wierzba, lipa. 

 

19.

 

Zawartość Ŝywicy w drewnie podnosi jego 
a)

 

odporność na zginanie. 

b)

 

trwałość. 

c)

 

łupliwość. 

d)

 

przewodność elektryczną. 

 

20.

 

Miazgę inaczej nazywa się 
a)

 

kolbium. 

b)

 

kalcium. 

c)

 

kambium. 

d)

 

konsylium. 

 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

35 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
 

Imię i nazwisko ............................................................................................................................ 

 
Określanie cech i właściwości surowca drzewnego 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź 

 

Numer 

pytania 

Odpowiedź 

Punktacja 

1. 

a 

b 

c 

d 

 

2. 

a 

b 

c 

d 

 

3. 

a 

b 

c 

d 

 

4. 

a 

b 

c 

d 

 

5. 

a 

b 

c 

d 

 

6. 

a 

b 

c 

d 

 

7. 

a 

b 

c 

d 

 

8. 

a 

b 

c 

d 

 

9. 

a 

b 

c 

d 

 

10. 

a 

b 

c 

d 

 

11. 

a 

b 

c 

d 

 

12. 

a 

b 

c 

d 

 

13. 

a 

b 

c 

d 

 

14. 

a 

b 

c 

d 

 

15. 

a 

b 

c 

d 

 

16. 

a 

b 

c 

d 

 

17. 

a 

b 

c 

d 

 

18. 

a 

b 

c 

d 

 

19. 

a 

b 

c 

d 

 

20. 

a 

b 

c 

d 

 

Razem 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

36 

7

. LITERATURA 

 

1.

 

Bieniek S. Duchnowski K.: Obrabiarki i urządzenia w stolarstwie. WSiP, Warszawa 1992 

2.

 

Chruściel  Z.  Michalik  A.:  Materiałoznawstwo  dla  stolarzy.  Zarząd  Główny  Związku 
Zakładów Doskonalenia Zawodowego, Warszawa 1986 

3.

 

Kotwica J. : Konstrukcje drewniane w budownictwie tradycyjnym. ARKADY sp. z o.o., 
Warszawa 2005 

4.

 

Krzysik F.,: Nauka o drewnie. PWN, Warszawa 1974 

5.

 

Lenkiewicz W., Zdziarska-Wis I.: Technologia. Ciesielstwo. WSiP, Warszawa 1998 

6.

 

Polska  norma  PN-60/D-01003:  Maszynowa  i  ręczna  obróbka  drewna.  Podział,  nazwy  
i określenia. PKNMiJ, Warszawa 1993 

7.

 

Polska norma PN-79/D-01011: Drewno okrągłe – wady. PKNMiJ, Warszawa 1993 

8.

 

Polska  norma  PN-93/D-02002:  Surowiec  drzewny.  Podział,  terminologia  i  symbole. 
PKNMiJ, Warszawa 1993 

9.

 

Polska  norma  PN-93/D-95000:  Surowiec  drzewny.  Pomiar,  obliczanie  miąŜszości  
i cechowanie. PKNMiJ, Warszawa 1993 

10.

 

PraŜmo J.: Stolarstwo. Podręcznik do nauki zawodu. Cz. 1. WSiP, Warszawa 1999 

11.

 

PraŜmo J.: Stolarstwo. Technologia i materiałoznawstwo. WSiP, Warszawa 1999 

12.

 

Prządka W. Szczuka J.: Technologia meblarstwa. Cz. 2. WSiP, Warszawa 1996 

13.

 

Szczuka  J.,  śurowski  J.:  Materiałoznawstwo  przemysłu  drzewnego.  Wydawnictwa 
Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1995 

 
Literatura metodyczna 

1.

 

Kwiatkowski  S.:  Kształcenie  zawodowe  –  wyzwania,  priorytety,  standardy.  Instytut 
Badań Edukacyjnych, Warszawa 2006 

2.

 

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia 
Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997 

3.

 

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000 

4.

 

Szlosek  F.:  Wstęp  do  dydaktyki  przedmiotów  zawodowych.  ITeE,  WyŜsza  Szkoła 
InŜynierska, Radom 1998