„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Marta Ratajska

Określanie budowy i zasad działania mechanizmów
maszyn i urządzeń 833[02].Z1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

1

Recenzenci:
dr inż. Marek Krzemiński
mgr inż. Zbigniew Tyrała


Opracowanie redakcyjne:
Mgr inż. Marta Ratajska


Konsultacja:
mgr inż. Teresa Jaszczyk













Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 833[02].Z1.01
Określanie budowy i zasad działania mechanizmów maszyn i urządzeń, zawartej
w modułowym programie nauczania dla zawodu operator maszyn leśnych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

6

3.

Cele kształcenia

7

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

8

5.

Ćwiczenia

12

5.1.

Podstawy rysunku technicznego

12

5.1.1. Ćwiczenia

12

5.2.

Materiały stosowane do budowy maszyn

14

5.2.1. Ćwiczenia

14

5.3.

Obróbka metali

16

5.3.1. Ćwiczenia

16

5.4.

Części maszyn i ich połączenia

18

5.4.1. Ćwiczenia

18

5.5.

Budowa napędów hydraulicznych, sprężarek, silników elektrycznych

19

5.5.1. Ćwiczenia

19

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

21

7.

Literatura

36

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

3

1.

WPROWADZENIE

Przekazuję Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator maszyn leśnych.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania –
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaka uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem.

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które
z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu
technodydaktycznym szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które
sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić,

sprawdzając

czy

braki

w

opanowaniu

materiału

są

wynikiem

niezrozumieniaprzez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie
nauczania.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

4

W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy” Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia. ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne czy
może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną
liczbę możliwych do uzyskania punktów (O lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona
jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego
projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

wykład informacyjny,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktażem,

−

ć

wiczeń praktycznych i innych.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

5

Schemat układu jednostek modułowych w module

833[02].Z1

Mechanizacja prac leśnych

833[02].Z1.01

Określanie budowy i zasad

działania mechanizmów

maszyn i urządzeń

833[02].Z1.02

Stosowanie przepisów ruchu

drogowego

833[02].Z1.03

Stosowanie technik

kierowania
ciągnikiem

rolniczym

i wykonywanie

czynności

kontrolno-

obsługowych

833[02].Z1.04

Obsługiwanie

pojazdów

samochodowych

833[02].Z1.05

Użytkowanie pilarki

spalinowej

i wykonywanie

czynności kontrolno-

obsługowych

833[02].Z1.06

Użytkowanie

maszyn

i urządzeń

stosowanych

w produkcji

leśnej

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

6

2.

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

stosować narzędzia pomiarowe zgodnie z ich przeznaczeniem,

−

dobierać przybory i materiały do wykonania rysunku, szkicu,

−

znać podstawowe pojęcia z fizyki i chemii,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

obsługiwać komputer,

−

współpracować w grupie.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

7

3.

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

odczytać rysunki techniczne części maszyn,

−

odczytać rysunki zespołów maszyn i urządzeń leśnych,

−

wykonać szkice typowych części maszyn i urządzeń,

−

określić właściwości oraz zastosowanie żeliwa i stali,

−

scharakteryzować metale kolorowe oraz ich zastosowanie,

−

scharakteryzować stopy metali kolorowych oraz ich zastosowanie,

−

rozróżnić materiały niemetalowe stosowane w maszynach i urządzeniach do prac
leśnych,

−

posłużyć się suwmiarką,

−

posłużyć się mikrometrem,

−

wykonać proste prace ślusarskie: cięcie, wiercenie, szlifowanie, gwintowanie, lutowanie,
nitowanie,

−

rozróżnić konstrukcje połączeń spoczynkowych części maszyn,

−

rozróżnić konstrukcje połączeń ruchowych,

−

scharakteryzować budowę oraz zasadę działania silników elektrycznych,

−

scharakteryzować budowę oraz zasadę działania napędu hydraulicznego,

−

scharakteryzować budowę oraz zasadę działania sprężarek,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

8

4.

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

..........................................................................

Modułowy program nauczania: Operator maszyn leśnych 833[02]
Moduł:

Mechanizacja prac leśnych 833[02].Z1

Jednostka modułowa:

Określanie budowy i zasad działania mechanizmów maszyn
i urządzeń 833[02].Z1.01

Temat: Wykonywanie pomiarów elementów maszyn przy użyciu suwmiarki

i mikrometru zewnętrznego.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności praktycznego posługiwania się suwmiarką

i mikrometrem.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

dobrać przyrządy pomiarowe w zależności od pożądanej dokładności pomiaru,

−

właściwie odczytać wymiar na podziałce noniusza suwmiarki lub podziałce wzdłużnej
mikrometru,

−

wykonać pomiary elementów maszyn i urządzeń suwmiarką uniwersalną,

−

wykonać pomiary elementów maszyn i urządzeń mikrometrem zewnętrznym,

−

opisać budowę mikrometru i suwmiarki

−

zorganizować stanowisko pracy i wykonywać prace zgodnie z zasadami bezpieczeństwa
i higieny pracy.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

samodzielnej pracy,

−

oceny wykonania własnej pracy,

−

spostrzegawczości oraz staranności wykonania pracy.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna.

Czas: 1 godzina 30 minut.

Środki dydaktyczne:

−

mikrometr zewnętrzny,

−

suwmiarka uniwersalna,

−

części maszyn i urządzeń do zmierzenia,

−

notatnik, długopis,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie operator maszyn leśnych.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

9

Przebieg zajęć:
1.

Powitanie uczniów.

2.

Sprawy organizacyjne.

3.

Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celów zajęć.

4.

Przeprowadzenie wykładu dotyczącego budowy oraz sposobu wykonywania pomiarów
suwmiarką i mikrometrem .

5.

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonywania ćwiczenia.

6.

Przypomnienie zasad bhp obowiązujących podczas wykonywania prac.

7.

Realizacja tematu:

−

uczniowie otrzymują suwmiarki i mikrometry i zapoznają się z ich budową
i działaniem,

−

uczniowie otrzymują po kilka różnych części maszyn,

−

uczniowie

wykonują

pomiary

otrzymanych

części,

a

wyniki

zapisują

w zaprojektowanej przez siebie tabeli,

−

nauczyciel podczas wykonywanego ćwiczenia nadzoruje uczniów zwracając uwagę na
prawidłowość wykonania czynności.

−

uczniowie porównują wyniki pomiarów wykonanych za pomocą mikrometru
i suwmiarki,

8.

Uczniowie zgłaszają ewentualne trudności, które wystąpiły podczas wykonywania
czynności.

9.

Nauczyciel omawia trudności wskazując na sposoby ich rozwiązania.

10.

Podsumowanie zajęć – podziękowanie za aktywny udział.

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Opisz w jaki sposób mierzy się głębokość otworów przy użyciu suwmiarki uniwersalnej.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

10

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…...................................................………………..

Modułowy program nauczania: Operator maszyn leśnych 833[02]
Moduł:

Mechanizacja prac leśnych 833[02].Z1

Jednostka modułowa:

Określanie budowy i zasad działania mechanizmów maszyn
i urządzeń 833[02].Z1.01

Temat: Połączenia spoczynkowe rozłączne.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rozróżniania połączeń spoczynkowych rozłącznych

części maszyn.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozróżnić połączenia spoczynkowe rozłączne,

−

nazwać i naszkicować elementy będące łącznikami w różnych rodzajach połączeń
rozłącznych,

−

opisać najważniejsze cechy poszczególnych rodzajów połączeń rozłącznych,.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

samodzielnej pracy,

−

oceny wykonania własnej pracy,

−

spostrzegawczości oraz wyodrębniania cech różniących.

Metody nauczania-uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz z objaśnieniami,

−

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna.

Czas: 1 godzina 30 minut.

Środki dydaktyczne:

−

modele połączeń spoczynkowych rozłącznych

−

foliogramy,

−

plansze tematyczne,

−

notatnik, długopis,

−

papier formatu A4, ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie operator maszyn leśnych.

Przebieg zajęć:
1.

Powitanie uczniów

2.

Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celów zajęć

3.

Przeprowadzenie wykładu uzupełnionego pokazem modeli, ilustracji, foliogramów,
plansz z ich objaśnieniem.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

11

4.

Realizacja tematu:

−

dyskusja dydaktyczna związana z wykładem,

−

uczniowie dyskutują na temat sposobów łączenia części maszyn,

−

uczniowie rozpoznają połączenia rozłączne na modelach,

−

uczniowie wykonują notatki w formie opisów, na podstawie własnych spostrzeżeń
i praktycznych wskazówek nauczyciela,

−

uczniowie powinni wykonać proste szkice elementów łączących w poszczególnych
rodzajach połączeń rozłącznych,

−

nauczyciel nadzoruje uczniów oraz wyjaśnia wszelkie wątpliwości.

5.

Po wykonaniu ćwiczeń uczeń analizuje wykonane opisy i szkice.

6.

Uczniowie określają swoje mocne i słabe strony.

7.

Uczniowie przedstawiają nauczycielowi notatki wykonane na ćwiczeniach.

8.

Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza, czy czyni postępy, ocenia jego aktywność
oraz poprawność wykonania ćwiczenia.

9.

Podsumowanie zajęć – podziękowanie za aktywny udział w zajęciach.

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Podaj po kilka przykładów zastosowania poszczególnych rodzajów połączeń spoczynkowych
rozłącznych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

12

5.

ĆWICZENIA

5.1. Podstawy rysunku technicznego

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj szkic w rzutach prostokątnych przedmiotu wskazanego przez nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z zasadami i etapami szkicowania,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

3)

przygotować arkusz formatu A4,

4)

naszkicować przedmiot w rzutach prostokątnych zgodnie z zasadami szkicowania,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

6)

dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

przedmioty do szkicowania,

−−−−

papier formatu A4, ołówek, gumka,

−−−−

poradnik dla ucznia,

−−−−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Przeczytaj wskazany przez nauczyciela rysunek i zapisz informacje, które odczytałeś.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z oznaczeniami stosowanymi w rysunku technicznym,

2)

odczytać z rysunku następujące informacje: nazwę i rodzaj przedmiotu, wymiary
przedmiotu, rodzaj materiału, z którego jest wykonany przedmiot,

3)

zapisać odczytane informacje,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

13

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

notatnik,

−

plansze, foliogramy,

−

ołówek/długopis,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

14

5.2. Materiały stosowane do budowy maszyn

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj właściwości i zastosowanie metali kolorowych wskazanych przez

nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać i przeczytać literaturę na ten temat,

2)

opisać najważniejsze właściwości wskazanych metali kolorowych,

3)

podać, gdzie są stosowane wskazane przez nauczyciela metale kolorowe.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

próbki metali kolorowych,

−

papier formatu A4,

−

długopis,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Scharakteryzuj właściwości i zastosowanie stopów żelaza z węglem.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać i przeczytać literaturę na ten temat,

2)

opisać najważniejsze właściwości stali oraz wymienić jej rodzaje,

3)

opisać najważniejsze właściwości żeliwa oraz wymienić jego rodzaje,

4)

podać, możliwości zastosowania wymienionych rodzajów stali i żeliwa.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

ć

wiczenie.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

15

Ś

rodki dydaktyczne:

−

próbki stali i żeliwa,

−

papier formatu A4, długopis,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Rozpoznaj, z jakich materiałów zostały wykonane wskazane przez nauczyciela części

maszyn. Opisz właściwości tych materiałów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokładnie obejrzeć wskazane przez nauczyciela części maszyn,

2)

określić z jakich materiałów zostały wykonane te części,

3)

odszukać i przeczytać literaturę na temat materiałów, z których wykonano części,

4)

opisać najważniejsze właściwości tych materiałów oraz podać inne przykłady ich,
zastosowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

części maszyn wykonane z różnych materiałów (metali, stopów, materiałów
niemetalowych),

−

papier formatu A4, długopis,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

16

5.3.

Obróbka metali

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zmierz przedmioty wskazane przez nauczyciela za pomocą suwmiarki oraz mikrometru

i porównaj wyniki pomiarów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się ze sposobem mierzenia z użyciem suwmiarki,

2)

zapoznać się ze sposobem mierzenia z użyciem mikrometru,

3)

zaprojektować i sporządzić tabelę, w której będą zapisywane wyniki pomiarów,

4)

wykonać pomiar grubości, szerokości i długości przedmiotów wskazanych przez
nauczyciela z dokładnością do 0,1mm i zapisać wyniki w tabeli,

5)

wykonać pomiar grubości, szerokości i długości przedmiotów wskazanych przez
nauczyciela z dokładnością do 0,01mm i zapisać wyniki w tabeli,

6)

porównać wyniki pomiarów zapisanych w tabeli.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

części maszyn i urządzeń do zmierzenia,

−

suwmiarka, mikrometr,

−

papier formatu A4, długopis,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj w otrzymanym przedmiocie otwory przelotowe i nieprzelotowe za pomocą

wiertarki, zgodnie ze schematem podanym przez nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z zasadami bezpiecznej pracy podczas wiercenia,

2)

zapoznać się ze sposobem wykonywania otworów przy użyciu wiertarki,

3)

zaznaczyć na otrzymanym przedmiocie miejsca, w których mają być wykonane otwory
zgodnie ze schematem podanym przez nauczyciela,

4)

dobrać rozmiar wiertła do średnicy otworu podanej na schemacie,

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

17

5)

zamocować otrzymany przedmiot w imadle,

6)

wykonać otwory zgodnie z wcześniej poznanymi zasadami,

7)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

8)

dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

ubranie robocze i sprzęt ochrony osobistej,

−

przedmioty, w których zostaną wykonane otwory,

−

przenośna wiertarka elektryczna,

−

komplet wierteł o różnych średnicach,

−

stół z zamontowanym imadłem,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Wykonaj na otrzymanym sworzniu gwint zewnętrzny. Wykonaj gwint wewnętrzny

w otworze wykonanym w przedmiocie z ćwiczenia 2.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z zasadami bezpiecznej pracy podczas nacinania gwintów,

2)

zapoznać się ze sposobem nacinania gwintów wewnętrznych i zewnętrznych,

3)

zamocować sworzeń w imadle i przy pomocy narzynki wykonać gwint zewnętrzny
zgodnie z wcześniej poznanymi zasadami,

4)

zamocować w imadle przedmiot z ćwiczenia 2 i przy pomocy gwintowników wykonać
gwint wewnętrzny zgodnie z wcześniej poznanymi zasadami,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

6)

dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktarzem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

ubranie robocze i sprzęt ochrony osobistej,

−

komplet narzynek i gwintowników,

−

sworzeń, na którym ma być wykonany gwint zewnętrzny,

−

przedmiot z ćwiczenia 2 z wykonanymi otworami,

−

stół z zamontowanym imadłem,

−

olej rzepakowy lub lniany,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

18

5.4.

Części maszyn i ich połączenia

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj i scharakteryzuj rodzaje połączeń spoczynkowych nierozłącznych

przedstawione na modelach wskazanych przez nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

rozpoznać rodzaje połączeń na modelach,

2)

odszukać i przeczytać literaturę na ich temat,

3)

opisać najważniejsze cechy tych połączeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz z objaśnieniami,

−

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

modele połączeń spoczynkowych nierozłącznych,

−

papier formatu A4, długopis,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj i scharakteryzuj rodzaje połączeń spoczynkowych rozłącznych przedstawione

na modelach wskazanych przez nauczyciela. Wykonaj schematyczne szkice elementów
stanowiących łączniki w tych połączeniach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

rozpoznać rodzaje połączeń na modelach,

2)

odszukać i przeczytać literaturę na ich temat,

3)

opisać najważniejsze cechy tych połączeń,

4)

wykonać schematyczne szkice elementów stanowiących łączniki w tych połączeniach.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

19

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz z objaśnieniami,

−

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

notatnik, długopis,

−

papier formatu A4, ołówek,

−

literatura rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

20

5.5.

Budowa napędów hydraulicznych, sprężarek, silników
elektrycznych

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opisz zasadę działania i narysuj schemat budowy siłownika hydraulicznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć model siłownika hydraulicznego,

2)

odszukać i przeczytać literaturę na ten temat,

3)

opisać zasadę działania siłownika hydraulicznego,

4)

wykonać schematyczny rysunek budowy siłownika hydraulicznego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz z objaśnieniami,

−

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

foliogramy, plansze,

−

model siłownika hydraulicznego,

−

notatnik,

−

papier formatu A4,

−

ołówek/długopis,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Opisz zasadę działania i narysuj schemat budowy sprężarki wyporowej tłokowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć model sprężarki wyporowej tłokowej,

2)

odszukać i przeczytać literaturę na ten temat,

3)

opisać zasadę działania sprężarki wyporowej tłokowej,

4)

wykonać schematyczny rysunek budowy sprężarki wyporowej tłokowej.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

21

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz z objaśnieniami,

−

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

model sprężarki wyporowej tłokowej,

−

notatnik, długopis,

−

papier formatu A4, ołówek,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Opisz najważniejsze zasady obsługi silników elektrycznych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film na temat bezpiecznej obsługi silników elektrycznych,

2)

odszukać i przeczytać literaturę na ten temat,

3)

opisać zasady obsługi silników elektrycznych,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz z objaśnieniami,

−

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny na temat bezpiecznej obsługi silników elektrycznych,

−

notatnik, długopis,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

22

6.

EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Określanie budowy i zasad
działania mechanizmów maszyn i urządzeń”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1. 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9,10, 12, 14, 15, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 8, 11, 13, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. c, 4. b, 5. b, 6. a, 7. c, 8. a, 9. d, 10. b, 11. a,
12. b, 13. c, 14. b, 15. c, 16. a, 17. c, 18. a, 19. d, 20. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Klucz

odpowiedzi

1

Opisać sposób wykonywania szkicu

B

P

b

2

Podać wymiary arkusza formatu A4

A

P

a

3

Opisać zastosowanie linii ciągłej
grubej

B

P

c

4

Zdefiniować podziałkę
powiększającą

B

P

b

5

Wymienić właściwości fizyczne
metali

A

P

b

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

23

6

Scharakteryzować stal

C

PP

a

7

Wymienić stopy metali kolorowych

A

P

c

8

Scharakteryzować teflon

C

PP

a

9

Opisać zastosowanie mikrometru

B

P

d

10

Podać zastosowanie narzynki

B

P

b

11

Wyjaśnić na czym polega lutowanie

C

PP

a

12

Opisać czynność nitowania

B

P

b

13

Scharakteryzować połączenia
nierozłączne

C

PP

c

14

Wymienić połączenia rozłączne

A

P

b

15

Opisać budowę łożyska tocznego

B

P

c

16

Opisać zastosowanie sprzęgieł

B

P

a

17

Wymienić rodzaje hamulców

A

P

c

18

Wyjaśnić

zasadę

działania

siłownika

C

PP

a

19

Wymienić

rodzaje

silników

elektrycznych

A

P

d

20

Opisać zastosowanie sprężarek

B

P

b

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

24

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednia liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia.

7.

Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań Do każdego zadania dołączone są cztery możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawdziwa.

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1

1.

Szkic wykonuje się
a)

zawsze na papierze formatu A3.

b)

odręcznie.

c)

w określonej podziałce.

d)

przy użyciu przyborów rysunkowych.

2.

Arkusz formatu A4 ma wymiary
a)

210x297 mm.

b)

210x297 cm.

c)

210x 300 mm.

d)

210x 377 mm.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

25

3.

Linią ciągłą grubą rysuje się
a)

linie wymiarowe i pomocnicze.

b)

osie symetrii.

c)

widoczne krawędzie przedmiotu.

d)

kreskuje się przekroje.

4.

Podziałka powiększająca
a)

zachowuje na rysunku rzeczywiste wymiary przedmiotu.

b)

2:1.

c)

1:100.

d)

1:1.

5.

Właściwości fizyczne metali to
a)

odporność na korozję.

b)

barwa, połysk, gęstość, właściwości cieplne, elektryczne i magnetyczne.

c)

wytrzymałość, twardość i udarność.

d)

skrawalność, ścieralność, odlewalność.

6.

Stal charakteryzuje się
a)

zawartością węgla poniżej 2%.

b)

odpornością na korozję.

c)

zawartością węgla powyżej 4%.

d)

znaczną odpornością na ścieranie.

7.

Stopy metali kolorowych to
a)

ołów i cynk.

b)

miedź i mosiądz.

c)

mosiądz i brąz.

d)

aluminium i brąz.

8.

Teflon to
a)

tworzywo sztuczne o dobrych właściwościach smarujących.

b)

inaczej guma.

c)

tworzywo sztuczne przewodzące prąd elektryczny.

d)

tworzywo do produkcji gumy.

9.

Mikrometr służy do
a)

przesuwania obrabianych przedmiotów po stole ślusarskim.

b)

przytrzymywania obrabianych przedmiotów.

c)

wykonywania otworów o określonej głębokości.

d)

pomiaru przedmiotów z dokładnością do 0,01mm.

10.

Narzynka służy do
a)

wykonywania otworów.

b)

wykonywania gwintów zewnętrznych.

c)

wykonywania gwintów wewnętrznych.

d)

wykonywania gwintów wewnętrznych oraz zewnętrznych.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

26

11.

Lutowanie polega na
a)

łączeniu elementów za pomocą stopionego lutu.

b)

nagrzaniu brzegów łączonych elementów i sklejeniu w całość.

c)

mechanicznym szlifowaniu powierzchni.

d)

łączeniu elementów przy użyciu elektrody.

12.

Przed przystąpieniem do nitowania należy
a)

przygotować zestaw gwintowników.

b)

wywiercić otwory w łączonych blachach.

c)

mocno rozgrzać łączone elementy.

d)

dokładnie oczyścić łączone powierzchnie.

13.

Połączenia nierozłączne to takie
a)

w których łączone elementy są względem siebie w ruchu.

b)

które mogą być wielokrotnie demontowane bez uszkadzania elementów.

c)

których elementy przy ich rozłączaniu ulegają zniszczeniu.

d)

w których łączone elementy nie podlegają żadnym naprężeniom.

14.

Do połączeń rozłącznych zalicza się połączenia
a)

spawane, zgrzewane, klejone.

b)

gwintowe, klinowe, kołkowe.

c)

kołkowe, sworzniowe, nitowe.

d)

lutowane, sworzniowe, spawane.

15.

Łożyska toczne składają się z
a)

kadłuba i panewki.

b)

koszyczka i panewki.

c)

pierścieni zewnętrznego i wewnętrznego oraz kulek.

d)

pierścieni zewnętrznego i wewnętrznego i panewki.

16.

Sprzęgła służą do
a)

łączenia wałów.

b)

podtrzymywania osi i wałów.

c)

osadzania innych ruchomych części.

d)

łączenia łożysk.

17.

W zależności od rodzaju elementu ciernego wyróżnia się hamulce
a)

toczne, ślizgowe, cięgnowe.

b)

stałe, rozłączne.

c)

klockowe, taśmowe, tarczowe, bębnowe.

d)

cierne, zębate, klockowe.

18.

W siłownikach jednostronnego działania
a)

powrót tłoka w pierwotne położenie odbywa się pod działaniem sił zewnętrznych.

b)

tłok przesuwa się wskutek różnicy ciśnień cieczy po jego obu stronach.

c)

ciecz pod ciśnieniem jest doprowadzana i odprowadzana z dwóch stron tłoka.

d)

tłok jest nieruchomy.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

27

19.

Ze względu na rodzaj napięcia zasilającego, silniki elektryczne dzielimy na:
a)

silniki jednofazowe i pięciofazowe.

b)

silniki wirnikowe i stojanowe.

c)

silniki wysokiego napięcia i niskiego napięcia.

d)

silniki elektryczne prądu stałego, prądu zmiennego i silniki uniwersalne.

20.

Sprężarki to maszyny służące do
a)

redukcji ciśnienia gazu.

b)

sprężania gazów i par.

c)

regulacji ciśnienia cieczy.

d)

sprężania cieczy.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

28

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ………………………………………………………........................................

Określanie budowy i zasad działania mechanizmów maszyn i urządzeń

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

29

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Określanie budowy i zasad
działania mechanizmów maszyn i urządzeń”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 7, 9, 10, 11, 14, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego.

−

zadania 6, 8, 12, 13, 15 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. c, 4. b, 5. a, 6. b, 7. c, 8. b, 9. a, 10. c, 11. c,
12. b, 13. d, 14. a, 15. d, 16. c, 17. d, 18. c, 19. a, 20. d.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Klucz

odpowiedzi

1

Opisać sposób powstawania arkuszy
rysunkowych

B

P

a

2

Opisać tabliczkę rysunkową

B

P

b

3

Podać zastosowanie linii cienkiej
ciągłej

B

P

c

4

Zdefiniować podziałkę zmniejszającą

A

P

b

5

Wymienić właściwości chemiczne
metali

A

P

a

6

Scharakteryzować właściwości żeliwa

C

PP

b

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

30

7

Podać skład mosiądzu

B

P

c

8

Scharakteryzować tworzywa sztuczne

C

PP

b

9

Podać zastosowanie suwmiarki

B

P

a

10

Opisać zastosowanie gwintowników

B

P

c

11

Opisać proces lutowania

B

P

c

12

Wyjaśnić sposób nitowania

C

PP

b

13

Scharakteryzować połączenia
rozłączne

C

PP

d

14

Wymienić rodzaje połączeń
nierozłącznych

A

P

a

15

Porównać łożyska toczne i ślizgowe

C

PP

d

16

Wymienić rodzaje sprzęgieł

A

P

c

17

Podać definicję przekładni
zwiększającej

A

P

d

18

Opisać siłowniki dwustronnego
działania

B

P

c

19

Wymienić części silnika
elektrycznego

A

P

a

20

Rozróżnić typy sprężarek

B

P

d

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

31

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednia liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia.

7.

Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań Do każdego zadania dołączone są cztery możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawdziwa.

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Format arkusza A3 powstaje przez
a)

złożenie dłuższymi bokami dwóch formatów A4.

b)

złożenie dłuższymi bokami dwóch formatów A2.

c)

złożenie krótszymi bokami dwóch formatów A2.

d)

złożenie krótszymi bokami dwóch formatów A4.

2.

Tabliczka rysunkowa
a)

jest umieszczana zawsze w prawym górnym rogu rysunku.

b)

zawiera informację o podziałce i nazwę przedmiotu.

c)

zawsze ma 5 kolumn o jednakowej szerokości.

d)

jest umieszczana na odwrocie rysunku.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

32

3.

Linia cienka ciągła służy do
a)

zaznaczania osi symetrii.

b)

rysowania widocznych krawędzi przedmiotu.

c)

kreskowania przekrojów.

d)

obramowania rysunku.

4.

Podziałka zmniejszająca to
a)

inaczej podziałka naturalna.

b)

1:100.

c)

10:1.

d)

1:1.

5.

Właściwości chemiczne metali to
a)

odporność na korozję.

b)

barwa, połysk, gęstość, właściwości cieplne, elektryczne i magnetyczne.

c)

wytrzymałość, twardość i udarność.

d)

skrawalność, ścieralność, odlewalność.

6.

ś

eliwo charakteryzuje się

a)

zawartością węgla powyżej 10%.

b)

znaczną odpornością na ścieranie, dużą stałością wymiarów.

c)

bardzo dużą odpornością na korozję.

d)

słabymi właściwościami odlewniczymi.

7.

Mosiądz to
a)

stop żelaza z węglem.

b)

stop miedzi z aluminium.

c)

stop miedzi z cynkiem.

d)

inaczej stop aluminium.

8.

Tworzywa sztuczne charakteryzuje
a)

słaba izolacyjność elektryczna.

b)

lekkość i odporność na korozję.

c)

słaba odporność na korozję.

d)

trudna obróbka.

9.

Pomiar średnicy kołka można wykonać przy użyciu
a)

suwmiarki.

b)

imadła ślusarskiego.

c)

narzynki i gwintownika.

d)

gwintownika.

10.

Gwintowniki służą do
a)

wiercenia otworów.

b)

wykonywania gwintów zewnętrznych.

c)

wykonywania gwintów wewnętrznych.

d)

wykonywania gwintów wewnętrznych oraz zewnętrznych.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

33

11.

Przed przystąpieniem do lutowania należy
a)

wywiercić otwory w łączonych elementach.

b)

mocno rozgrzać łączone elementy.

c)

dokładnie oczyścić łączone powierzchnie.

d)

przygotować elektrodę spawalniczą.

12.

Nitowanie polega na
a)

łączeniu elementów za pomocą stopionego lutu.

b)

łączeniu blach nitami.

c)

łączeniu blach śrubami.

d)

łączeniu blach przez roztopienie i dociśnięcie ich brzegów.

13.

Połączenia rozłączne to takie
a)

w których łączone elementy są względem siebie w ruchu.

b)

których elementy przy ich rozłączaniu ulegają zniszczeniu.

c)

w których łączone elementy nie podlegają żadnym naprężeniom.

d)

które mogą być wielokrotnie demontowane bez uszkadzania elementów.

14.

Do połączeń nierozłącznych zalicza się połączenia
a)

spawane, zgrzewane, klejone.

b)

gwintowe, klinowe, nitowe.

c)

kołkowe, sworzniowe, nitowe.

d)

lutowane, sworzniowe, spawane.

15.

Łożyska toczne różnią się od łożysk ślizgowych tym, że
a)

podtrzymują osie i wały.

b)

zmniejszają opory ruchu.

c)

zwiększają opory ruchu.

d)

są inaczej zbudowane.

16.

Sprzęgła można podzielić na
a)

kulkowe i panwiowe.

b)

toczne i ślizgowe.

c)

stałe i rozłączne.

d)

taśmowe i cięgnowe.

17.

Multiplikatory to
a)

przekładnie redukcyjne.

b)

multiprzekładnie.

c)

przekładnie zmniejszające.

d)

przekładnie zwiększające.

18.

W siłownikach dwustronnego działania`
a)

ciecz pod ciśnieniem jest doprowadzana i odprowadzana z jednej strony tłoka.

b)

powrót tłoka w pierwotne położenie odbywa się pod działaniem sił zewnętrznych.

c)

tłok przesuwa się wskutek różnicy ciśnień cieczy po jego obu stronach.

d)

tłok jest nieruchomy.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

34

19.

Głównymi częściami silnika elektrycznego są
a)

kadłub, stojan z elektromagnesem, wirnik z uzwojeniem twornikowym.

b)

obudowa, stojak, para elektromagnesów.

c)

rdzeń, wirnik, kadłub.

d)

wirnik z uzwojeniem, stojak.

20.

Zależnie od budowy i sposobu sprężania rozróżnia się sprężarki
a)

tłokowe i komorowe.

b)

wirnikowe i przeponowe.

c)

niskoprężne i wysokoprężne.

d)

wyporowe i przepływowe.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

35

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ………………………………………………………........................................

Określanie budowy i zasad działania mechanizmów maszyn i urządzeń

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

”

36

7.

LITERATURA

1.

Botwin M., Kucemba P.: Maszynoznawstwo leśne dla kl. I techników leśnych. PWRiL
Warszawa 1983

2.

Botwin M.: Maszynoznawstwo leśne dla kl. III i IV techników leśnych. PWRiL
Warszawa 1990

3.

Bożenko L.: Maszynoznawstwo dla zasadniczych szkół zawodowych. WSiP, Warszawa
1996

4.

Dobrzański T.: Rysunek techniczny maszynowy. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne,
Warszawa 2006

5.

Mac S.: Obróbka metali z materiałoznawstwem. WSiP, Warszawa 1999

6.

Olszewski J.: Maszynoznawstwo ogólne dla techników przemysłu drzewnego. PWRiL,
Warszawa 1981

7.

Waszkiewiczowie E. i S.: Rysunek zawodowy dla zsz. WSiP, Warszawa 1996

Literatura metodyczna
1.

Kwiatkowski S.: Kształcenie zawodowe – wyzwania, priorytety, standardy. Instytut
Badań Edukacyjnych, Warszawa 2006

2.

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia
Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997

3.

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000

4.

Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE, Wyższa Szkoła
Inżynierska, Radom 1998