Wczesna twór

czość Luchina Viscontiego – książę-komunista  

 
Luchino Visconti, ur. 1906 (zm. 1976)  w rodzinie arystokratycznej – 

bardzo  zamożnej, 

książęcej -> śmietanka Europy. Szczęśliwe dzieciństwo – miał dużo rodzeństwa – bogate w 

kontakt ze sztuką – szczególnie: 

− 

(1) teatrem,(2) operą. 

LATA TRZYDZIESTE 
W latach trzydziestych jedzie do Francji –  przez Coco Chanel poznaje Jeana Renoira – 

współpracuje z nim przy filmie Wycieczka na wieś (Partie de campagne, 1936) <- tu rodzi się 
pasja Viscontiego. 

Wycieczka na wieś – film nieskończony, na podstawie noweli Guya de Maupassanta. Pięknie 
zrealizowany – 

w założeniu miał być to hołd Renoira dla swojego ojca. 

LATA CZTERDZIESTE 

W  latach  czterdziestych  jedzie  do  Hollywood.  We  Włoszech  współpracuje  z  magazynem 
„Cinema”.W 1942  debiutuje filmem 

Opętanie  (Ossessione),  nakręconym  na  podstawie 

powieści Jamesa Caina Listonosz dzwoni zawsze dwa razy <- przeniesione we włoskie realia – 

biedna wieś – władze się temu sprzeciwiają, chciały zniszczyć taśę. 

W 1944 wziął udział w akcji komunistów – był ich zwolennikiem. To przekłada się na film 

Dni chwały (Giorni di gloria, 1945) – dokument właśnie o akcji komunistów. 

(Visconti był również znanym i zdeklarowanym homoseksualistą.) 
PIERWSZE FILMY 

Dwa okresy twórczości: 

−  (1) Neorealistyczny – o sytuacji robotników, prostych ludzi etc. – np: 

−  (a) 

Opętanie (Ossessione, 1942), 

−  (b) 

Ziemia drży (La Terra trema: Episodio del mare, 1948). 

− 

(2)  Kino  schyłkowe  –  np.  wspomnienia  z  dzieciństwa  –  zmierzch kultury, warstwy, 
rodziny: 

− 

(a) tematem jest śmierć, 

−  (b) 

znaczenie ma piękna scenografia. 

„OPĘTANIE” 

Opętanie – historia (1) małżeństwa i (2) włóczęgi, który pracuje w ich gospodzie – kobieta i 

włóczęga zakochują się w sobie i zabijają jej męża – co rozkłada ich związek: ostatecznie on 
zostaje aresztowany i osk

arżony o zabójstwo jej. 

Tło:  biedni  ludzie,  nędza  –  Visconti  pokazuje  kryzys  włoskiego  społeczeństwa  <-  jeszcze 
przed neorealizmem – 

film zostaje uznany za powiew nowości – na tle uładzonego kina np. 

kaligrafizmu. 
Visconti pokazuje: 
− 

(1) (a) szarą, (b) brudną i (c) obrzydliwą prowincję, 

− 

(2) niszczycielską sferę erotyczną – pokazuje drapieżnie jak na tamte czasy. 

Lewicowych krytycy uznają film za objawienie <- to oni będą później postulowali kręcenie 
filmów neorealistycznych. 
„

ZIEMIA  DRŻY”  1948  –  Ziemia  drży  –  inspirowane  powieścią  Rodzina Malavogliów 

Giovanniego Vergi – 

pisarz  XIX  w.,  wpisujący  się  w  tendencje  werystyczne  <-  nie bez 

powodu  sięga  po  niego  Visconti.  W  założeniu  film  miał  się  składać  z  trzech  epizodów, 

później – miała to być trylogia – realizuje pierwszą część. 
Historia wyzyskiwanej rodziny rybaków – 

głowa  rodziny  postanawia  sprzeciwić  się 

wyzyskiwaczom – 

aby kupić barkę zastawia dom – ale potem nie może spłacić długu. 

Visconti zaangażował naturszczyków – rybaków z sycylijskiej miejscowości Aci Trezza -> 

posługiwali się dialektem – niezrozumiałym dla Włochów. 

Film  pokazuje,  że  Visconti  nie  był  z  temperamentu  neorealistą  –  choć  Ziemia  drży  jest 

arcydziełem nurtu. Widać, że: 

− 

(1) reżyser nie chowa się za kamerą, 

− 

(2) sceny zyskują oprawę -> momenty wystylizowanej rzeczywistości. 

Fragment teatralny: 

Mężczyźni wypływają w morze, zbliża się burza, kobiety wychodzą na skały i wypatrują – 
zainscenizowane i celebrowane: 
− 

(1) długie,(2) statyczne ujęcie.<- Teatralizacja świata. 

„

NAJPIĘKNIEJSZA”  1951  –  Najpiękniejsza  (Bellissima)  –  historia prostej kobiety, która 

chce poprawić los córki – chce, żeby została aktorką – prowadzi ją na casting, choć ta nie jest 
zbyt utalentowana. 

Film pokazuje jak ważne są znajomości -> dziewczynka zostaje zaangażowana – ale jej matka 

słyszy drwiny filmowców i rezygnuje. W rolę matki wcieliła się Anna Magnani <- Visconti 

zrealizował ten film dla niej. 

Film dobry, ale w przeciętnym stylu neorealizmu – to też zamknięcie części neorealistycznej 

twórczości Viscontiego – choć wrócić do tej stylistyki w Rocco i jego bracia (Rocco e i suoi 
fratelli, 1960). 
 

Włoski neorealizm - realizm estetyczny 
 

Opętanie (1942) - podobno chciał zrobić film o wymowie antyfaszystowska, po przykrywką 

powieści  kryminalnej.  Postawa:  James  Cain  -  Listonosz dzwoni zawsze dwa razy, ale nie 

pojawia się to w ramówce. Film pocięty przez cenzurę. Wielka miłość kochanków i były mąż. 

Bohaterowie  różni  od  siebie,  a  jednak  opętanie  i  fascynacja  ich  dosięga.  Dopuszczają  się 
zbrodni, a potem samozniszczenia

.  Zwykli  ludzie,  codzienne  tło,  plener.  Weryzm  -  od 

Giovanniego Vergi - 

nieszczęśliwi ludzie zostają bandytami z rozpaczy.  

Ziemia  drży  (1948)  -  technika paradokumentalna,  amatorzy,  mieszkańcy  wyspy,  na  której 

kręcono, stroje codzienne, naturalne otoczenie, sycylijski dialekt, komentarz z offu, zdjęcia w 

plenerze  bez  dekoracji,  szcztucznego  światła;  początkowo  chciał  zrobić  film  za  pieniądze 
parti komunistycznej do celów propagandowych  -  akcji przedwyborczej w 1948; Sycylia - 

nędza,  korupcja,  potrzebowała  reformacji.  Film  miał  odzwierciedlić  te  wziję,  ale  im  dłużej 

Visconti był na wyspie, tym mniej ingerował w obraz. Kontrukcja - Giovanni Verga Rodzina 
Malavogliów. 

Młody  rybak  walczy  z innymi  handlarzami  o  niezależność.  Tematem  jest 

niezmienność i odwieczność. Ujęcia natury, poetycki realizm. 

Najpiękniejsza (1951) - aktorka Annie Magnani (Maddalena Cecconi); pielęgniarka chodzi po 

różnych mieszkaniach i robi zastrzyki, scenki rodzajowe i życie rodzinne Annie. Stylizacja 
operowo-

teatralna. Postawą filmu jest dialog. Konkurs na najpiękniejsze dziecko - córka gł. 

bohaterki  bierze  udział.  Poprzez  dziecko  chce  realizować  swoje  marzenia.  Konwencja 
komediowa.