Wczesna twórczość poetycka Tuwima - grupa "Skamander"

Wierszem pt. "Wiosna" rozpoczął J. Tuwim nową epokę w polskiej liryce. Ten prowokujący treścią i formą ekspresjonistyczną wiersz ukazał się w czasopiśmie studenckim "Pro Arte et Studio". Opiekunem koła, przy którym działało, był J. Kleiner. Publikacja "Wiosny" wywołała skandal. Młodzi literaci wyłamali się spod opieki Kleinera i stworzyli swoje pismo "Pro Arte". Powołali pierwszy i jedyny kabaret poetycki w kawiarni "Pod Pikadorem" - stąd ich nazwa pikadorczycy. W kręgu tej kawiarnii i miesięcznika poetyckiego "Skamander" skupiła się czołówka młodych poetów i literatów: Tuwim, Słonimski, Wierzyński, Lechoń i Iwaszkiewicz. Grupa ta miała okazać się najsilniejszą, najbardziej wpływową. Cechy charakterystyczne dla poezji Skamandrytów można omówić na przykładzie kilku wierszy Tuwima.

Wiersz pt. "Sokrates tańczący" świadczy o lekceważącym stosunku Tuwima do historii. Poeta dokonuje tu świadomego przeinaczenia znanego faktu, przedstawia Sokratesa nie jako poważnego mędrca, ale jako cieszącego się z życia staruszka, który na złość historii schodzi z pomnika i nie chce być wielkim filozofem. Treścią tej wypowiedzi jest bunt przeciwko wielkości historii. "Sokrates tańczący", wbrew zapowiadanej antyprogramowości Skamandrytów, zawierał wyraźną apoteozę życia zwyczajnego, przeciętnego oraz postawę hedonistyczną. W wierszu "Krzyczę" wyraża poeta swoją postawę antyromantyczną. Wiersz ten jest adresowany do Boga. I tu także mamy apoteozę życia zwyczajnego, podczas gdy poezja romantyczna i neoromantyczna przyzwyczajała nas, że poeta zwracał się do Boga w poczuciu wielkości, wynosząc siebie ponad przeciętność. Tuwim odcina się od horacjańskiego poczucia wielkości.

"Nieznane drzewo" wykazuje kolejną cechę poezji tej grupy - egocentryzm. Gdyby nie dedykacja, trudno byłoby się domyślić, że wiersz ten jest poświęcony pamięci Żeromskiego. Poeta myśli i pisze właściwie o swojej śmierci. Śmierć Żeromskiego odczuwamy nie jako temat, ale jako pretekst do rozważań na tematy eschatologiczne.

Cechy wspólne wymienionych wierszy to:

1) eksponowanie "ja" poetyckiego;
2) bezsporne dowody witalizmu, kultu życia, pochwała życia samego w sobie;
3) liberalizm - zachowanie pełnej niezależności, w tym niezależności poglądów politycznych.

---