Hubert Kopka

Mini Skrypt

Prawo Cywilne

Rok Akademicki 2009/2010

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

1

Zasady Prawa Cywilnego

Równorzędności stron

Autonomii i woli stron

ochrony dobrej wiary

Jedności prawa cywilnego

Ochrony własności

Odpowiedzialności cywilnej (całym majątkiem)

Klauzul generalnych

Dochodzenia praw przed sądem powszechnym

Odpowiedzialności odszkodowawczej

Źródła prawa cywilnego

Prawo stanowione

Zwyczaj

nie to samo co prawo zwyczajowe!

Klauzule generalne

Zdarzenia cywilno prawne

Sensy stricto (np. śmierd, narodzenie)

Działania

o Zmierzające do wywołania skutków prawnych

 Czynności prawne
 Orzeczenia sądowe
 Decyzje administracyjne

Inne czyny

o Bezprawne (delikt)
o Prawne (zawiadomienia, zwolnienia, oświadczenia etc.)

Zdolnośd prawna-

każdy od urodzenia

Bycie podmiotem praw i obowiązków

Domniemanie żywego urodzenia

Urodzenie

– moment odcięcia pępowiny

Śmierd

– śmierd pnia mózgu

Pełnoletniośd-

18lat lub małżeostwo

Pełna zdolnośd do czynności prawnych-

po uzyskaniu pełnoletniości

Nabywanie praw i obowiązków przez własne działania (np. umowa sprzedaży) oraz przez
cudze działanie (np. spadek- przejście praw i obowiązków)

Brak zdolności do czynności prawnych-

nie ukooczyła 13 lat i ubezwłasnowolniony całkowicie

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

2

Ubezwłasnowolniony całkowicie

- opiekun lub władza rodzicielska

- czynności- nieważnośd bezwzględna chyba że zwykłe sprawy

Podstawy ubezwłasnowolnienia

o Choroba psychiczna
o Inne choroby psychiczne szczególnie alkoholizm
o Niedorozwój umysłowy

Ograniczona zdolnośd do czynności prawnych

- 13 a pełnoletniośd

- ubezwłasnowolnienie częściowe

(tylko pełnoletni)

- kuratela

- skutecznośd względna- czynnośd prawna kulejąca- negotium claudicans

- potwierdzenie przez opiekuna, lub po uzyskaniu zdolności, upływ terminu

- może bez zgody rozporządzad swoim majątkiem i rzeczami oddanymi do użytku

Czynnośd jednostronna zawsze nieważna

Rozporządzanie zarobkiem, sprawy codzienne i rzeczy powierzone bez ograniczeo

Miejsce zamieszkania-

miejscowośd

, w której osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu

(można

mied tylko jedno miejsce zamieszkania)

Uznanie za zmarłego

- zaginiony 10lat

- zaginiony który ma 70lat po 5latach od zaginięcia

- nie można uznad za zmarłego zaginionego w wieku 23lat

- katastrofy 6miesięcy

- szczególne niebezpieczeostwo 1rok

Domniemanie śmierci (data śmierci)- tak jak w orzeczeniu o uznaniu za zmarłego

Osoby prawne

- Skarb Paostwa

- inne którym przepisy nadają osobowośd prawną

- od wpisu do rejestru

- siedziba- miejsce organu zarządzającego

- ochrona dóbr tak jak przy osobie prawnej

Firma-

nie można zbyd

Rzecz-

TYLKO przedmioty materialne

Częśd składowa-

nie może byd przedmiotem odrębnej własności i innych praw rzeczowych, nie jest

rzeczą

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

3

Częśd składowa nieruchomości- wszystko stale związane, budynki, rośliny + prawa związane z jej
własnością

Przynależnośd

- rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z rzeczy głównej

- nie może byd rzecz innego właściciela

- czynności związane z rzeczą główną odnoszą się do przynależności

- nie można zbyd

Jest rzeczą

Pożytki

naturalne- musza stanowid

dochód

(płody i inne odłączone części składowe)

cywilne- pożytki, które przynosi prawo (czynsz)

prawa- dochody, odsetki

Zbiory rzeczy

Jednorodnych (1kg jabłek)

Uzupełniających się (para butów)

Wzajemnie dobranych (kolekcje)

Przedsiębiorstwo- przeczytad art. 55- można

zbyd, wydzierżawid, ustalid użytkowanie

Skutki czynności prawnej

- w niej wyrażone

- wynikające z ustawy

- z zasad współżycia i zwyczajów

Nie można ograniczad

przez czynnośd prawną uprawnieo związanych z

prawami zbywalnymi

Czynności nieważne

- niezgodne z ustawą

- omijające ustawę

- niezgodne z zasadami życia społecznego

- jeżeli nieważna tylko częśd czynności to reszta ważna

Bezskutecznośd względna

- jeśli niemożliwe zadośduczynienie osobie trzeciej

- do roku od umowy

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

4

Oświadczenie woli

-

w każdej formie

, która ujawnia wolę w sposób dostateczny

- złożone wtedy gdy osoba mogła się z nim

zapoznad

- jest ważne nawet jeśli składający umrze przed dojściem do drugiej osoby

- jeżeli trzeba zgody osoby trzeciej to może ona ją wydad przed lub po (po ma moc ex tunc)

- oświadczenie osoby trzeciej powinno byd w tej samej formie szczególnej co sama umowa

Oferta (oferent oblat)

Adresat oferty- oblat

Co do zasady nie można odwoład oferty

- oświadczenie woli zawarcia umowy

- jeżeli nie ma terminu to przestaje obowiązywad gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie

- elektroniczna wiąże składającego jeżeli druga strona niezwłocznie potwierdziła otrzymanie

- przyjęcie oferty z zastrzeżeniami zmian lub uzupełnieniem treści uznaje się za

nową ofertę

(wyjątek przedsiębiorcy)

- przeczytad art. 66

1

do art. 67

-

milczące przyjęcie oferty

gdy pozostają w stałych stosunkach i nie ma niezwłocznego

przyjęcia oferty

- milczące przyjęcie oferty poprzez przystąpienie do jej wykonania

Chwila zawarcia umowy

- oświadczenie o przyjęciu

- przystąpienie do wykonania umowy

Miejsce zawarcia umowy

- miejsce otrzymania oświadczenia o przyjęciu

- miejsce zamieszkania albo siedziba składającego ofertę

Aukcja/przetarg (

organizator + oferent

)

Aukcja składa się z postąpieo

- trzeba podad termin, miejsce, przedmiot i warunki

- można to zmienid tylko wtedy gdy taka możliwośd została wcześniej zastrzeżona

- oferta przestaje wiązad gdy inny licytant złożył ofertę korzystniejszą

- zawarcie umowy z chwila przybicia (chyba, że szczególne warunki)

- oferta złożona w trakcie przetargu przestaje wiązad kiedy przyjęto inną albo gdy przetarg
został zamknięty bez wyboru

- chwila zawarcia umowy w przetargu tak jak inne przepisy o przyjęciu oferty

Wadium

- suma lub zabezpieczenia do przystąpienia do przetargu lub aukcji

Ogłoszenia, reklamy, cenniki etc nie są ofertami a

zaproszeniem do przyjęcia oferty

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

5

Forma pisemna pod rygorem nieważności-

ad solemnitatem

- jeżeli ustawa zastrzega formę

pisemną, czynnośd z niezachowaniem tej formy jest nieważna

TYLKO

wtedy gdy ustawa przewiduje

rygor nieważności

Jeżeli ustawa zastrzega formę szczególną (

ad solemnitatem

) to niezachowanie skutkuje

nieważnością chyba, że zachowanie tej formy jest zastrzeżone jedynie do wywołania określonych
skutków czynności

Forma pisemna dla celów dowodowych (

ad probationem

)- zastrzeżenie formy pisemnej bez rygoru

nieważności skutkuje niedopuszczeniem dowodów ze świadków ani przesłuchania stron chyba, że
strony się zgodzą, żąda tego konsument albo jeżeli fakt dokonania czynności prawnej będzie
uprawdopodobniony za pomocą pisma (nie stosuje się do stosunków między przedsiębiorcami)

Zbycie, wydzierżawienie, ustanowienie użytkowania na przedsiębiorstwie w

formie pisemnej z

podpisami notarialnie poświadczonymi

Uzupełnienie, zmiana umowy w

takiej samej formie jak zawarcie

Wady oświadczeo woli (można uchylid się doświadczenia)

- nieważne jest oświadczenie złożone przez osobę, która znajdowała się w stanie
wyłączającym świadomośd albo swobodne powzięcie decyzji (choroba psychiczna,
niedorozwój umysłowy, inne)

- pozornośd- nieważne oświadczenie złożone dla pozoru

- błąd co do treści czynności prawnej- błąd istotny- gdyby wiedział o błędzie nie złożyłby
oświadczenia

- zniekształcenie przez posłaoca

- podstęp

- groźba (bezprawna, realna, poważna)- poważne niebezpieczeostwo osobiste lub majątkowe

- uchylenie na piśmie do roku czasu

Skutki wadliwych oświadczeo woli

nieważnośd bezwzględna- następuje z mocy prawa, nie trzeba podnosid zarzutu, nieważna
od samego początku ex tunc, nie podlega konwalidacji

o -brak zdolności do czynności prawnych i czynnośd nie należy do umów zawieranych w

bieżących sprawach życia codziennego

o -sprzecznośd z ustawą
o -niezachowanie formy zastrzeżonej ad solenditatem
o -brak świadomości
o -pozornośd
o -warunek zawieszający niemożliwy do spełnienia
o -czynnośd prawna dokonana przez osobę ograniczona do zdolności do czynności

prawnych (+pozostałe przesłanki)

o -czynnośd prawna dokonana przez osobę o ograniczonej zdolności która to czynnośd

jest czynnością jednostronną

nieważnośd względna- wzruszalnośd, unieważnialnośd, ważna dopóki nie zostanie
unieważniona ex nunc, zależy od woli stron, groźba, błąd, małżeostwo

Bezskutecznośd zawieszona- kulejąca, negotium claudicans

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

6

Bezskutecznośd względna- co do zasady ważna, bezskuteczna tylko co do określonych osób,
np. czynnośd prawna dokonana przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli, jest wobec nich
bezskuteczna

Warunek

- zdarzenie przyszłe niepewne

- nie ma mocy wstecznej chyba, że zastrzeżono inaczej (działa ex nunc)

- pendete condictione- czas na ziszczenie warunku

- jeżeli strona specjalnie przeszkodzi w wykonaniu warunku to warunek jest spełniony (i
odwrotnie)

- gdy jest sprzeczny ustawie itd. lub niemożliwy to gdy jest zawieszający uznaje się czynnośd
za nieważną, a gdy jest Rozwiązujący to uważa się jakby nie był zastrzeżony

Zawieszający-

powstanie

Rozwiązujący-

ustanie

Pełnomocnictwo (

mocodawca + pełnomocnik

)

Czynnośd jednostronna upoważniająca

- dokonywane przez przedstawiciela lub pełnomocnika

- ogólne do nieprzekraczających zwykłego zarządu (pod rygorem nieważności na piśmie)

- szczególne- przekraczające (jeśli czynnośd w formie szczególnej to pełnomocnictwo też)

- nie ma wpływu na ważnośd czynności ograniczona zdolnośd w czynnościach pełnomocnika

- falsus procurator

- jeżeli pełnomocnik nie ma umocowania albo przekroczy zakres to

ważnośd jest zależna od potwierdzenia mocodawcy. Natomiast jednostronna czynnośd
prawna jest nieważna

- jeżeli pełnomocnik po wygaśnięciu umocowania dokona czynności w imieniu mocodawcy to
czynnośd prawna jest ważna chyba, że druga strona wiedziała o wygaśnięciu

Termin

- termin oznaczony w dniach kooczy się z upływem ostatniego dnia

- jeżeli początkiem terminu jest zdarzenie to nie uwzględnia się dnia tego zdarzenia

- tydzieo, miesiąc, rok kooczy się w tym samym dniu (poniedziałek-poniedziałek, 31.01-28.02)

- środek początek lub koniec miesiąca- pierwszy piętnasty lub ostatni dzieo miesiąca

- jak dzieo wolny od pracy to termin upływa dnia następnego

- jeśli ma skutki maja powstad w danym terminie to warunek zawieszający

- jeżeli maja ustad to warunek rozwiązujący

Przedawnienie roszczeo

Z chwilą przedawnienia roszczenie nie wygasa

- po upływie ten przeciwko komu przysługuje roszczenie może się uchylid od jego
zaspokojenia chyba, że zrzeka się korzystania z przedawnienia

- nie można zrzec się korzystania z przedawnienia przed upływem jego terminu (nieważnośd)

- 10lat lub dla roszczeo o świadczenia okresowe i prowadzeniem działalności gospodarczej
3lata

- nie można przez czynnośd prawną zmieniad terminów przedawnienia

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

7

- początek terminu przedawnienia- wymagalnośd świadczenia

- zawieszenie lub wstrzymanie przedawnienia

o - dzieci-rodzice przez czas trwania władzy rodzicielskiej
o - osoby nie mające zdolności do czynności prawnych-opiekunowie, kurator przez czas

trwania

o - małżonkowie przez czas trwania małżeostwa
o - przeszkoda z siły wyższej przez czas jej trwania

- przerwanie biegu przedawnienia

o - przed sądem etc.
o - przez uznanie roszczenia przez osobę, której przeciwko której roszczenie przyjmuje
o - przez wszczęcie mediacji
o - po każdym przerwaniu biegnie na nowo

Własnośd

- służebnośd gruntowa-

droga konieczna

(gdy posiadacz samoistny to służebnośd osobista)

- pożytki naturalne które spadły na inny grunt stanowią jego pożytki

- budowa z przekroczeniem granicy- jeżeli nieumyślnie to nie można przywrócid stanu
poprzedniego ale właściciel może żądad odkupienia zajętego terenu lub wynagrodzenia
(powstaje służebnośd gruntowa)

- przeniesienie własności

(oznaczonej co do tożsamości)

o - umowa sprzedaży
o - umowa zamiany
o - umowa darowizny
o - przekazania nieruchomości
o - inne zobowiązujące do przeniesienia własności

- przeniesienie własności

(oznaczonej co do gatunku lub rzeczy przyszłe)-

trzeba przenieśd

posiadanie rzeczy

-zasada kauzalności (przyczynowości)-

- przeniesienie własności nieruchomości

nie może byd pod warunkiem ani zastrzeżeniem

terminu

- przeniesienie własności nieruchomości

ad solemnitatem w formie aktu notarialnego

- art. 169- dobra wiara + 3lata na rzeczy znalezione etc. Nie dotyczy pieniędzy, papierów
wartościowych na okaziciela i rzeczy nabytych na urzędowej licytacji

- przeniesienie własności rzeczy ruchomej obciążonej prawem osoby trzeciej- prawo to
wygasa chyba że zła wiara

Zasiedzenie

- nieruchomości – 20lat dobra wiara, zła wiara 30lat

- rzecz ruchoma 3lata chyba, że dobra wiara

- porzucenie rzeczy-

pozbycie własności

- zawłaszczenie- rzecz ruchoma niczyja, własnośd przez zawłaszczenie

- nabycie pożytków naturalnych

po odłączeniu ich od rzeczy

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

8

- zasada superficies solo cedit- własnośd nieruchomości rozciąga się na rzecz ruchomą, która została
z nią połączona tak, że stała się jej częścią składową

- połączenie rzeczy w sposób trudny do rozłączenia- właściciele maja udziały zależne od wkładu
chyba, że jedna rzecz ma znaczną wartośd to wtedy reszta staje się jej częścią składową

Współwłasnośd

- łączna

- w częściach ułamkowych

- domniemywa się że udziały są

równe

- rozporządzanie swoim udziałem dowolnie bez zgody pozostałych współwłaścicieli

- zgoda potrzebna do rozporządzania rzeczą wspólna przekraczająca zwykły zarząd

- pożytki i wydatki w takich częściach jak udziały

- roszczenia o zniesienie współwłasności

nie przedawniają się

Użytkowanie wieczyste- mało ważne-

można przenieśd , zbyd

tak jak własnośd nieruchomości

Ograniczone Prawa Rzeczowe

- użytkowanie

- służebnośd

- zastaw

- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu

- hipoteka

- można przenieśd, zrzec się

- gdy było ujawnione w księdze wieczystej to wygasa wraz z wykreśleniem z księgi, wygasa
również jeżeli przejdzie na właściciela rzeczy obciążonej lub gdy ten komu to prawo
przysługuje nabędzie własnośd rzeczy obciążonej

- pierwszeostwo- ograniczone prawa rzeczowe powstałe później nie mogą stanowid
uszczerbku na prawach powstałych wcześniej (można zmienid pierwszeostwo)

Ograniczone prawa rzeczowe

są skuteczne wobec osób trzecich (erga omnes), co wynika z tego, że są to prawa rzeczowe,

mają za przedmiot tylko rzeczy (wyjątkowo – prawa) i polegają na korzystaniu z rzeczy (z
wyjątkiem zastawu i hipoteki),

obowiązki właścicieli rzeczy, będące odpowiednikami (korelatami) uprawnieo służących
beneficjentom praw rzeczowych ograniczonych, mają naturę bierną i polegają tylko na
znoszeniu (pati) i powstrzymaniu się od działao (non facere) naruszających prawa
beneficjenta (z wyjątkiem ciężaru realnego, spółdzielczego prawa do lokalu i niektórych
wyjątkowo ukształtowanych służebności).

Prawo rzeczowe ograniczone (z wyjątkiem służebności gruntowej, służebności przesyłu) nie
może natomiast zostad nabyte przez zasiedzenie

Użytkowanie i służebnośd osobista są niezbywalne w ogóle

służebnośd gruntowa może zostad przeniesiona tylko wraz z własnością nieruchomości

Do przeniesienia hipoteki potrzebny jest wpis do księgi wieczystej

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

9

Ograniczone prawa rzeczowe, których jednoczesnego wykonywania nie da się pogodzid, wykonuje
się w określonej przepisami kolejności:

prawo powstałe wcześniej ma pierwszeostwo przed prawem powstałym później
(pierwszeostwo zwykłe),

prawo wpisane do księgi wieczystej ma pierwszeostwo przed prawem nie wpisanym
(pierwszeostwo wieczystoksięgowe),

prawo wpisane wcześniej ma pierwszeostwo przed prawem wpisanym później
(pierwszeostwo hipoteczne).

Pierwszeostwo praw rzeczowych ograniczonych może zostad zmienione umową między
uprawnionymi.

Hipoteka

Nie tylko na rzeczach (np. użytkowanie wieczyste, własnościowe prawo do lokalu)

Zabezpieczenie ma zawsze ostatni wierzyciel

Powstanie przez umowę lub orzeczenie

Może byd przeniesiona na inna osobę wraz z wierzytelnością

Prawo akcesoryjne- nie może istnied bez wierzytelności

Wygasa wraz z wierzytelnością bądź z momentem wykreślenia hipoteki, lub w skutek
zamknięcia przedmiotu hipoteki (np. użytkowanie wieczyste) lub z powodu wywłaszczenia

Łączna- obciąża różne prawa

Wierzyciel hipoteczny nie jest posiadaczem

Użytkowanie

- można pobierad pożytki

- można ograniczyd

- jest niezbywalne

- wygasa po niewykonywaniu przez lat 10

- przedmiotem użytkowania mogę byd także prawa

- nieprawidłowe użytkowanie- pieniądze i rzeczy oznaczone co do gatunku- użytkownik staje
się właścicielem

Służebnośd gruntowa

- można służebnośd gruntową nabyd przez zasiedzenie

- wygasa przez niewykonywanie przez lat 10

- można znieśd za wynagrodzeniem lub bez gdy utraciła znaczenie

Służebności osobiste

- są niezbywalne

- można zmienid na rentę

- nie można nabyd przez zasiedzenie

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

10

Zastaw na rzeczach ruchomych

(zastawca (daje)+ zastawnik(bierze))

- pierwszeostwo przed prawami rzeczowymi ustanowionymi wcześniej

- zastaw nie może byd przeniesiony bez wierzytelności natomiast wierzytelnośd można
przenieśd bez zastawu i zastaw wygasa

- zastaw wygasa bez względu na zastrzeżenie przeciwne po zwróceniu rzeczy

Zastaw na prawach

- tylko prawa zbywalne

- na piśmie z datą pewną ad solemnitatem

Władanie

Posiadanie

Dzierżenie- dzierżyciel- faktycznie włada za kogo innego (np. komisant)

Prekarium- z grzeczności

Posiadanie

Skutki są dziedziczne ale samo posiadanie nie jest dziedziczne

Można posiadad służebnośd

Stan faktyczny a nie prawo

- samoistne

- właściciel i ten co rzeczą faktycznie włada(corpus) jak właściciel(animus)

- zależne

- ten co rzeczą faktycznie włada(corpus) jak użytkownik, zastawnik, najemca,

dzierżawca, etc(animus)

- posiadacz samoistny nie traci posiadania z oddaniem w posiadanie zależne

Dzierżyciel- faktycznie włada rzeczą za inną osobę

- domniemanie

posiadacza samoistnego

- domniemanie

ciągłości posiadania

- domniemanie

zgodności posiadania z prawem

- przeniesienie posiadania

-

-traditio

- przez wydanie rzeczy

-

-

traditio longa manu

- wydanie dokumentów (jednoczesne z wydaniem rzeczy)

-

-

traditio ficta

- wydanie środków dających faktyczną władzę (jednoczesne z

wydaniem rzeczy)

-

-

constitutum possessorium

- samoistny zachowa rzecz w dzierżeniu lub posiadaniu

zależnym (wynajmujący sprzedaje lokal i staje się najemcą)

-

- zawiadomienie o umowie-

np. sprzedaż lokalu który jest wynajmowany

-

- traditio brevi manu

- na mocy umowy między stronami (np. sprzedaż lokalu

dotychczasowemu najemcy)

- posiadanie służebności- tak jak posiadanie rzeczy

Zobowiązania

- wierzyciel może żądad od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien je spełnid

- świadczenie może polegad na działaniu lub zaniechaniu

- zasada świadczeni rzeczy

średniej jakości

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

11

- rebus sic stantibus- nadzwyczajna zmiana stosunków etc.

Zobowiązania solidarne

- solidarnośd dłużników

(bierna)-

wierzyciel od dłużników solidarnych może żądad zapłaty od

wszystkich, lub od kilku lub od każdego z osobna, zaspokojenie wierzyciele przez
któregokolwiek dłużnika zwalnia resztę

- solidarnośd wierzycieli

(czynna)-

dłużnik może spełnid świadczenie w częściach

współwierzycielom lub kilku lub jednemu z nich, po spłacie całości wierzytelnośd wygasa

Umowy

384-385

3

przeczytad

- umowa o świadczenie niemożliwe jest nieważna

Bezpodstawne wzbogacenie, czyny niedozwolone przeczytad tylko ogólnie art.. 405-449

Ogólnie od 450-534

Sprzedaż

(sprzedawca kupujący)

przeczytad w kodeksie

- wyznaczenie rzeczy na widok publiczny z oznaczeniem ceny uważa się za ofertę sprzedaży

- prawo odkupu i pierwokupu jest niezbywalne i niepodzielne

Sprzedający to np. kasjer a nie właściciel!

Dostawa- przeczytad

(dostawca odbiorca)

Przenosi własnośd

Kontraktacja

(producent rolny kontraktujący)

przeczytad z kodeksu

Przenosi własnośd

Umowa o dzieło

(przyjmujący zamówienie zamawiający)

przeczytad

Umowa o roboty budowlane

(wykonawca inwestor)-

nie obowiązuje

Najem

(wynajmujący najemca)

przeczytad

Wynajmujący- oddaje przedmiot do używania najemcy

Odpłatna

Tylko rzeczy nie prawa

Nie przenosi własności

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

12

Dzierżawa

(wydzierżawiający dzierżawca)

przeczytad

Wydzierżawiający oddaje do używania dzierżawcy

Mogą byd prawa (np. użytkowanie wieczyste)

Może pobierad pożytki

Dwustronnie zobowiązująca

Wzajemna

Konsensualna

Nie przenosi własności

Umowa leasingu

(finansujący zbywca korzystający)

nie obowiązuje

Użyczenie

(użyczający biorący)

przeczytad

Nie przenosi własności

Rzecz ruchoma i nieruchomośd

Pożyczka (

pożyczkodawca pożyczkobiorca)

przeczytad

Przenosi własnośd

Powyżej 500zł na piśmie ad probationem

Umowa rachunku bankowego

(bank posiadacz rachunku)

nie obowiązuje

Zlecenie

(przyjmujący dający) (zleceniobiorca zleceniodawca)

przeczytad

Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia-

nie obowiązuje

Umowa agencyjna

(zleceniodawca agent) nie obowiązuje

Umowa komisu

(komisant komitent)

przeczytad

konsensualna;

dwustronnie zobowiązująca;

wzajemna;

odpłatna.

Przenosi własnośd

Umowa przewozu

nie obowiązuje

Umowa spedycji

nie obowiązuje

Umowa ubezpieczenia

(ubezpieczyciel ubezpieczający)

przeczytad

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

13

Przechowanie- przeczytad

Nie przenosi własności

Tytuł XXIX

nie obowiązuje

Umowa składu

nie obowiązuje

Spółka Cywilna

(wspólnicy)-

forma pisemna ad probationen- przeczytad

Poręczenie

(poręczyciel wierzyciel dłużnik)

przeczytad (ad solemnitatem)

Akcesoryjne

Darowizna

(darczyoca obdarowany)

przeczytad (akt notarialny ad solemnitatem)

Darczyoca= dłużnik obdarowany= wierzyciel

umowa dwustronna (potrzeba dwóch oświadczeo)

czynnośd dwustronna ale jednostronnie zobowiązująca

nieodpłatna

Kurator ventuis nomine – kurator na rzecz dziecka poczętego. Aby podarowad coś
nasciturusowi trzeba z nim zawrzed umowę darowizny

Przekazanie nieruchomości

(właściciel Skarb Paostwa, gmina)

przeczytad

Renta

nie obowiązuje

Dożywocie

(nabywca zbywca dożywotnik)

przeczytad,

niezbywalne

Przenosi własnośd!

W formie aktu notrialnego

Ugoda przeczytad

Przyrzeczenie publiczne przeczytad!

Tytuł XXXVII

nie obowiązuje

Dodatkowo:

Czynności prawne jednostronne, np.

Przyrzeczenie publiczne

Testament

Uznanie dziecka

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

14

Warunek

Zawieszający- skutecznośd czynności prawnej zostaje odsunięta w czasie(warunek
niemożliwy oraz warunek przeciwny ustawie lub zasadom współżycia społecznego pociąga za
sobą

nieważnośd

czynności prawnej)

Rozwiązujący- kooczy skutecznośd prawną czynności prawnej (warunek niemożliwy oraz
warunek przeciwny ustawie lub zasadom współżycia społecznego uważa się za

nieistniejący

)

Immisje- działanie właściciela nieruchomości na własnym gruncie, którego skutki odczuwalne są na
gruncie sąsiedzkim

Bezpośrednie (np. porzucenie nieczystości).

Pośrednie (dźwięk, cieo), materialną (zapach, dźwięk) i niematerialną (wpływają na odczucia
sąsiada np. gromadzenie materiałów wybuchowych)

Przysługuje roszczenie negatoryjne

Immisje niematerialne- oddziałująca na sferę psychiki właściciela nieruchomości sąsiedniej

Czynności prawne

Ex nunc- wypowiedzenie-

jednostronne

(okresowe bądź ciągłe)

Ex tunc- odstąpienie

- jednostronne

(charakter jednorazowy)

Rozwiązanie-

dwustronne

, może byd ex nunc bądź ex tunc

Konsensualne-

wystarczy umowa

Realne-

umowa plus działanie

np. wydanie rzeczy

Formy czynności prawnych

Pisemna - zwykła

o

Akt notarialny

- szczególna

o

Podpis urzędowo poświadczony

- szczególna

o

Z datą pewną

- szczególna

Ze względu na skutki

o

Ad solemnitatem

- pod rygorem nieważności- niezachowanie=

nieważnośd

(takie i takie)

o

Ad eventum

- pod rygorem wywołania skutków prawnych-

ważna

(takie i takie)

o

Ad probationem

- pod rygorem trudności dowodowych-

ważna

(zwykła pisemna)

*forma elektroniczna=

pisemna

- musi byd podpis elektroniczny

Postanowienia

Essentialia Negotii- postanowienie

przedmiotowo istotne

o Decyzja o ważności i typie czynności prawnej
o W każdej czynności

Accidentalia Negotii-

podmiotowo istotne

o Nie musza byd w treści a jak są to za zgodą stron
o Np. warunek lub termin

Naturalia Negotii-

postanowienia nieistotne

o Np. miejsce, czas spełnienia świadczenia
o Jak ich nie ma to stosuje się przepisy ustawowe

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

15

Przebłysk świadomości-

Lucidum Intervallum

Dawnośd

Przedawnienie

Zasiedzenie

Terminy zawite- prekluzja

przemilczenie

Szkody

Majątkowe

(szkoda)

-

odszkodowanie

Niemajątkowe

(krzywda)

-

zadośduczynienie

Prekluzja

Powoduje wygaśnięcie prawa

Nie trzeba podnosid zarzutu

Nie ma ogólnej regulacji ani ogólnych terminów

Co może właściciel rzeczy

Posiadad

Użytkowad

Rozporządzad

Czerpad pożytki

Zużywad

Co może współwłaściciel

Korzystad

Czerpad korzyści

Posiadad

Zniesienie współwłasności

Umowne

Sądowe

o Przez podział fizyczny rzeczy
o Przyznanie jednamy ze współwłaścicieli

Podział cywilny

- sprzedaż i podział ceny

Quo Ad Usum-

podział do korzystania

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

16

Immisje

Bezpośrednie

(zakazane)-

celowe (np. śmieci, ścieki)

Pośrednie (co do zasady

dozwolone

)- działania na własnym gruncie maja wpływ na sąsiedni

o

Materialne

- przenikanie cząstek (dym, wonnośd, hałas)

o

Niematerialne

- oddziaływanie na psychikę

Ułomnie osoby prawne

Ułomna osoba prawna (lub niezupełna osoba prawna) – podmiot stosunku cywilnoprawnego,
jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej,

lecz posiadająca na mocy ustawy

zdolnośd prawną.

Ułomnymi osobami prawnymi w prawie polskim są:

o spółka jawna
o spółka partnerska
o spółka komandytowa
o spółka komandytowo-akcyjna
o wspólnota mieszkaniowa
o stowarzyszenie zwykłe
o spółka akcyjna w organizacji
o spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji
o europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych
o partia polityczna niewpisana do ewidencji

Ułomna osoba prawna może

nabywad prawa i zaciągad zobowiązania

mocą swojego działania, może

także

pozywad i byd pozywaną

. Członkowie takiej jednostki organizacyjnej co do zasady ponoszą za

jej zobowiązania odpowiedzialnośd subsydiarną, tj. powstającą z chwilą jej niewypłacalności.

*

Częstym błędem jest włączanie do katalogu ułomnych osób prawnych spółki cywilnej (która w

istocie jest

umową cywilnoprawną)

, chociaż Kodeks pracy traktuje taką spółkę jako stronę stosunku

pracy w charakterze pracodawcy.

Prawo Spadkowe

- prawa i obowiązki zmarłego, a więc i korzyści i długi

Do długów zalicza się m.in.

- koszty pogrzebu

- koszty postępowania spadkowego

- zaspokojone roszczeo o zachowek

- wykonanie zapisów i poleceo i inne

- opłacenie wykonawcy testamentu

Małżonek i inne osoby bliskie mogą mieszkad w mieszkaniu spadkodawcy do 3miesięcy od otwarcia
spadku

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

17

Spadek otwiera się z chwila

śmierci spadkodawcy

Spadkobierca nabywa spadek z chwila

otwarcia spadku

Nie może byd spadkobiercą osoba fizyczna, która w chwili otwarcia spadku

nie żyje

(wyjątek

nastiturus) oraz osoba prawna która w tej chwili

nie istnieje

(wyjątek fundacja)

Niegodny dziedziczenia

- dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy

- podstępem lub groźbą przyczynił się do sporządzenia spadku

- umyślnie ukrył lub zniszczył spadek

- taki spadkobierca jest wyłączony z dziedziczenia

jakby nie dożył otwarcia spadku

- żądad uznania spadkobiercy za niegodnego może

każdy kto ma w tym interes

(rok od

przyczyny niegodności nie później niż 3lata od otwarcia spadku)

- nie można żądad uznania za niegodnego osoby, której spadkodawca przebaczył

Grupy spadkobierców

1-

małżonek + dzieci,

małżonek minimum ¼

- jeżeli dziecko nie dożyło otwarcia spadku dziedziczę jego zstępni itd.

2-

gdy brak zstępnych to dziedziczy małżonek i rodzice,

rodzicie po ¼

- brak zstępnych i małżonka=

wszystko rodzice

- jeżeli jeden z rodziców nie dożył to jego częśd idzie do

rodzeostwa spadkodawcy lub ich

zstępnym

- brak zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeostwa i ich zstępnych=

dziadkowie w częściach

równych

- brak jednego z dziadków=

jego zstępni

, brak zstępnych=

reszta dziadków w częściach

równych

- brak małżonka i reszty wymienionych=

dzieci małżonka

- brak wszystkich wyżej=

gmina, Skarb Paostwa

- przysposobiony= traktuje się jak

dziecko spadkodawcy

Testament

- może zawierad rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy

- spadkodawca może w każdej chwili odwoład całośd lub częśd testamentu

- sporządzid o odwoład testament może tylko osoba o pełnej zdolności do czynności
prawnych

- nie można sporządzid ani odwoład przez pełnomocnika

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

18

Nieważnośd Testamentu

- sporządzony w stanie wyłączającym świadomośd albo swobodne powzięcie decyzji

- pod wpływem błędu (jeżeli spadkodawca by o nim wiedział miałoby to wpływ na testament)

- pod wpływem groźby

- można się na to powoład do 3 lat od dowiedzenia się o przyczynie nieważności lub w
każdym innym przypadku do lat 10

Odwołanie Testamentu

- sporządzenie nowego

- zniszczenie przez spadkodawcę

- zmiany, z których wynika chęd odwołania

- jeżeli spadkodawca sporządził nowy testament i nie zawarł w nim woli odwołania
poprzedniego to

ważne są postanowienia poprzedniego nie będące w rozbieżności z

nowym

Forma testamentu

Testamenty Zwykłe

- holograficzny- na piśmie, data, podpis

o - brak daty nie powoduje nieważności

- notarialny

- alograficzny

o - dwóch świadków wobec wójta/b/p/starosty/marszałka woj./sekretarza powiatu lub

gminy/kierownika urzędu stanu cywilnego

o - spisanie jego oświadczenia, data, podpis spadkodawcy (o ile może), świadków i

osoby wobec, której się go sporządziło

o - osoby głuche lub nieme nie mogą w ten sposób sporządzid testamentu

Testamenty Szczególne

- ustny

o - rychła śmierd lub inne ważne okoliczności kiedy nie można złożyc w innej formie
o - trzech świadków
o - świadek lub osoba trzecia może go spisad do roku, z podaniem miejsca i daty

złożenia i spisania, podpiszą go dwaj świadkowie i spadkodawca

o - może byd stwierdzony przez godne oświadczenia świadków przed sądem

- ustny w trakcie podróży

- testament żołnierza

-testament szczególny obowiązuje przez 6 miesięcy

Niemożnośd bycia świadkiem

- brak pełnej zdolności do czynności prawnych

- głuchy lub niemy

- kto nie może czytad lub pisad

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

19

- kto nie włada tym samym językiem, w którym sporządzony jest testament

- skazany prawomocnie za fałszywe zeznania

- osoby które maja korzyśd w testamencie

- małżonek, dzieci, krewni i powinowaci do drugiego stopnia, przysposobieni

- jeżeli były one świadkami to nieważna jest częśd, która daje im lub och krewnym korzyśd

Spadkobiercy

- terminy, warunki uznaje się co do zasady za nieistniejące, chyba że gdyby nie one to
spadkobierca by nie dziedziczył to wtedy powołanie tego spadkobiercy jest nieważne

- podstawienie- można powoład spadkobiercę na wypadek gdyby ustawowy nie chciał

- przyrost- gdyby jeden z powołanych nie chciał to jego cześd dzieli się an resztę z
uwzględnieniem ich udziałów

- zapis- spadkodawca może w testamencie nakazad powołanemu spełnienie świadczenia na
rzecz osoby trzeciej (zapisem można też obciążyd zapisobiercę- zapis dalszy)

- zapis może byd pod warunkiem lub terminem

Wykonawca testamentu

- może byd powołany w testamencie

- musi mied pełną zdolnośd do czynności prawnych

- jego wynagrodzenie należy do długów spadkowych

Zachowek

- zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy

- jak nie są powołani to przypada im

2/3

tego co by dostali gdyby byli powołani ustawowo

- przedawnienie 3lata od ogłoszenia

Przyjęcie i odrzucenie spadku

-Spadkobierca może przyjąd spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie
proste), z ograniczeniem (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza) lub odrzucid spadek

- Co do zasady

nie można

częściowo przyjąd lub częściowo odrzucid (wyjątki art. 1014)

- można przyjąd lub odrzucid do 6miesięcy od dowiedzenia się o tytule powołania- brak=
przyjęcie proste (chyba, że brak pełnej zdolności do czynności prawnej wtedy przyjęcie z
dobrodziejstwem inwentarza)

- nieważne z uwzględnieniem terminu lub warunku

- nie może byd odwołane

- oświadczenie przed sadem lub notariuszem

- spadkobierca, który odrzucił jest wyłączony z dziedziczenia tak jakby nie żył

- jeżeli podwójne powołanie z testamentu i ustawy to można nie przyjąd testamentowego a
przyjąd ustawowe

Odpowiedzialnośd za długi spadkowe

- do chwili przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialnośd tylko do wysokości
spadku, po przyjęciu całym majątkiem

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

20

Spadkobierca może zbyd spadek w całości lub części

Nabywca spadku traktowany jest jak

spadkobierca

Kodeks Rodzinny i Opiekuoczy

Małżeostwo

Zgodne oświadczenia woli

Przed duchownym- wyznaniowe

Kierownikiem urzędu stanu cywilnego- cywilne

Konsulem- cywilne

Okres wyczekiwania- miesiąc- tzw. Tempu ad deliberandum

Może byd przez pośrednika <lol>

„Narzeczony”- nupturient

Przeszkody zawarcia związku małżeoskiego (kto może żądad unieważnienia)

Pozostawanie w

innym związku

(każdy kto ma w tym interes prawny)

Pokrewieostwo

(linia prosta i rodzeostwo)(każdy kto ma interes prawny) i

powinowactwo

(linia prosta)(każdy z małżonków)

Ubezwłasnowolnienie

(każdy z małżonków)

Choroba psychiczna i niedorozwój umysłowy

(chyba, że nie zagraża… art.12) (każdy z

małżonków)

Wiek-

nie pełnoletniośd!

(każdy z małżonków)

Przysposobienie

(każdy z małżonków)

Unieważnienie z powodu wad oświadczenia

- w stanie wyłączającym świadomośd

- błąd co do tożsamości drugiej osoby

- groźba

- maksymalnie do 3lat

(małżonek który złożył oświadczenie dotknięte wadą)

Unieważnienie

niemożliwe po ustaniu małżeostwa

, wyjątki

Z powodu pokrewieostwa

Pozostawanie w innym związku

Powództwo cywilne prokuratora o unieważnienie małżeostwa

Obowiązki małżeoskie- ogólnie,

przeczytad

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

21

Małżeoskie ustroje majątkowe

Majątek wspólny (ustawowy)

Wszystko co

po

zawarciu związku w szczególności

o Wynagrodzenie i inne dochody z działalności zarobkowej
o Dochody z majątku wspólnego i osobistego
o Środki na rachunku emerytalnym

Majątek osobisty

Przed

małżeostwem

Dziedziczenie, zapis, darowizna

Prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej

Przedmioty do zaspokajania osobistych potrzeb

Prawa niezbywalne

Odszkodowanie za uszkodzenie ciała, wywołanie rozstroju zdrowia, zadośduczynienie za
krzywdę, nie dotyczy renty

Wierzytelnośd z tytułu wynagrodzenia za pracę

Przedmioty uzyskane w nagrodę za osobiste osiągnięcia

Prawa majątkowe i pokrewne, prawa własności przemysłowej i inne prawa twórcy

Przedmioty nabyte w zamian za składniki majątku osobistego

Potwierdzanie czynności przez drugiego małżonka

Związane z nieruchomością

Prawa rzeczowe dotyczące budynku lub lokalu

Gospodarstwo rolne lub przedsiębiorstwo

Darowizny z majątku wspólnego

Czynnośd kulejąca

- trzeba zgody drugiego

Jednostronna czynnośd dokonana bez zgody

jest nieważna

Umowne ustroje majątkowe

Rozszerzone

Ograniczone

Rozdzielczośd

Rozdzielczośd z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa)

Powstanie rozdzielczości

Na wniosek małżonka

Na wniosek wierzyciela

Z mocy prawa (separacja, rozwód, separacja, ubezwłasnowolnienie)

Domniemanie macierzyostwa- matką dziecka jest kobieta,

która je urodziła

Mini Skrypt- Prawo Cywilne by Hubert Kopka

22

Ojcostwo- domniemanie, że ojcem jest

mąż

jeśli dziecko urodziło się w trakcie małżeostwa albo

przed upływem trzystu dni od jego ustania

Może byd ustalone na zasadzie orzeczenia sądu lub uznania ojcostwa

Zarząd majątkiem dziecka-

nie obejmuje zarobków ani przedmiotów oddanych do swobodnego

użytku

Przysposobienie

- osoba małoletnia, dla jej dobra

- przysposobid wspólnie mogą tylko małżonkowie

- przysposobienie przez jednego z małżonków tylko za zgodą drugiego

- przez orzeczenie sądu

- po przysposobieniu takie stosunki jak między rodzicami a dzieckiem