J
J
ę
ę
zyk i komunikacja
zyk i komunikacja
J
J
ę
ę
zyk
zyk
Ukszta
Ukszta
ł
ł
towany spo
towany spo
ł
ł
ecznie system przekazywania
ecznie system przekazywania
informacji, u
informacji, u
ż
ż
ywany w procesie komunikowania
ywany w procesie komunikowania
si
si
ę
ę
.
.
Na j
Na j
ę
ę
zyk sk
zyk sk
ł
ł
adaj
adaj
ą
ą
si
si
ę
ę
otwarty zbi
otwarty zbi
ó
ó
r znak
r znak
ó
ó
w oraz
w oraz
regu
regu
ł
ł
y
y
łą
łą
czenia i tworzenia znak
czenia i tworzenia znak
ó
ó
w.
w.
Psycholingwistyka
Psycholingwistyka
–
–
teoria rozwoju
teoria rozwoju
j
j
ę
ę
zykowego
zykowego
Noam
Noam
Chomsky
Chomsky
Struktura powierzchniowa
Struktura powierzchniowa
–
–
spos
spos
ó
ó
b w jaki tworzy si
b w jaki tworzy si
ę
ę
s
s
ł
ł
owa i frazy
owa i frazy
Struktura g
Struktura g
łę
łę
boka
boka
–
–
biologicznie uwarunkowana
biologicznie uwarunkowana
wrodzona zdolno
wrodzona zdolno
ść
ść
przyswajania j
przyswajania j
ę
ę
zyka
zyka
Mechanizm przyswajania j
Mechanizm przyswajania j
ę
ę
zyka (
zyka (
Language
Language
Acquisition
Acquisition
Device
Device
LAD)
LAD)
–
–
biologicznie ukszta
biologicznie ukszta
ł
ł
towane struktury
towane struktury
umys
umys
ł
ł
owe wspomagaj
owe wspomagaj
ą
ą
ce rozumienie i wytwarzanie mowy
ce rozumienie i wytwarzanie mowy
Struktura j
Struktura j
ę
ę
zyka
zyka
-
-
poziomy analizy
poziomy analizy
lingwistycznej
lingwistycznej
Fonologiczny
Fonologiczny
Gramatyczny
Gramatyczny
Semantyczny
Semantyczny
Pragmatyczny
Pragmatyczny
Na poziomie fonologicznym analizuje si
Na poziomie fonologicznym analizuje si
ę
ę
podstawowe jednostki d
podstawowe jednostki d
ź
ź
wi
wi
ę
ę
kowe, kt
kowe, kt
ó
ó
re
re
tworz
tworz
ą
ą
mow
mow
ę
ę
.
.
Fonologia
Fonologia
–
–
badania nad
badania nad
łą
łą
czeniem d
czeniem d
ź
ź
wi
wi
ę
ę
k
k
ó
ó
w w
w w
s
s
ł
ł
owa
owa
Fonem
Fonem
–
–
najmniejsza jednostka j
najmniejsza jednostka j
ę
ę
zyka, kt
zyka, kt
ó
ó
ra
ra
umo
umo
ż
ż
liwia rozr
liwia rozr
ó
ó
ż
ż
nienie dw
nienie dw
ó
ó
ch wyra
ch wyra
ż
ż
e
e
ń
ń
. /p
. /p
-
-
b;
b;
pi
pi
ć
ć
-
-
bi
bi
ć
ć
/
/
Fonetyka
Fonetyka
–
–
badania i klasyfikacja d
badania i klasyfikacja d
ź
ź
wi
wi
ę
ę
k
k
ó
ó
w
w
mowy
mowy
Poziom gramatyczny
Poziom gramatyczny
-
-
strukturalny
strukturalny
Gramatyka
Gramatyka
–
–
dziedzina opisuj
dziedzina opisuj
ą
ą
ca spos
ca spos
ó
ó
b
b
organizacji i u
organizacji i u
ż
ż
ywania j
ywania j
ę
ę
zyka
zyka
Morfem
Morfem
–
–
najmniejsza jednostka gramatyczna,
najmniejsza jednostka gramatyczna,
kt
kt
ó
ó
rej nie mo
rej nie mo
ż
ż
na podzieli
na podzieli
ć
ć
bez utraty znaczenia.
bez utraty znaczenia.
Mo
Mo
ż
ż
e to by
e to by
ć
ć
s
s
ł
ł
owo, lub te
owo, lub te
ż
ż
nie /dwa morfemy:
nie /dwa morfemy:
tygrysy
tygrysy
–
–
tygrys i
tygrys i
„
„
y
y
”
”
/
/
Sk
Sk
ł
ł
adnia
adnia
–
–
spos
spos
ó
ó
b, w jaki s
b, w jaki s
ł
ł
owa s
owa s
ą
ą
łą
łą
czone w
czone w
ci
ci
ą
ą
gi tworz
gi tworz
ą
ą
ce zdania. Np. podmiot /ja/ +
ce zdania. Np. podmiot /ja/ +
orzeczenie /lubi
orzeczenie /lubi
ę
ę
/ + dope
/ + dope
ł
ł
nienie /Ciebie/
nienie /Ciebie/
Semantyka
Semantyka
–
–
badania nad znaczeniami s
badania nad znaczeniami s
ł
ł
ó
ó
w
w
oraz ich zmian
oraz ich zmian
ą
ą
w czasie.
w czasie.
Znacznie leksykalne to znaczenie s
Znacznie leksykalne to znaczenie s
ł
ł
ownikowe
ownikowe
wyrazu.
wyrazu.
Znaczenie jest cz
Znaczenie jest cz
ę
ę
sto okre
sto okre
ś
ś
lane przez kontekst
lane przez kontekst
w jaki s
w jaki s
ł
ł
owo wyst
owo wyst
ę
ę
puje w zdaniu lub przez
puje w zdaniu lub przez
modulacj
modulacj
ę
ę
g
g
ł
ł
osu.
osu.
Pragmatyka
Pragmatyka
–
–
regu
regu
ł
ł
y uczestniczenia w
y uczestniczenia w
konwersacji, spo
konwersacji, spo
ł
ł
eczne konwencje
eczne konwencje
komunikowania si
komunikowania si
ę
ę
, uk
, uk
ł
ł
adania zda
adania zda
ń
ń
w ci
w ci
ą
ą
gi
gi
oraz opowiadania w stosowny spos
oraz opowiadania w stosowny spos
ó
ó
b innym.
b innym.
Komunikacja
Komunikacja
Wymiana informacji pomi
Wymiana informacji pomi
ę
ę
dzy jej uczestnikami
dzy jej uczestnikami
☺
☺
Cz
Cz
ęś
ęś
ci m
ci m
ó
ó
zgu odpowiadaj
zgu odpowiadaj
ą
ą
ce za
ce za
mow
mow
ę
ę
O
O
ś
ś
rodek
rodek
Wernickiego
Wernickiego
–
–
kieruje i inicjuje procesy
kieruje i inicjuje procesy
rozpoznawania g
rozpoznawania g
ł
ł
osek, wyraz
osek, wyraz
ó
ó
w i zda
w i zda
ń
ń
.
.
O
O
ś
ś
rodek Brocka
rodek Brocka
–
–
odpowiada za
odpowiada za
łą
łą
czenie g
czenie g
ł
ł
osek
osek
w wyrazy i zdania oraz formu
w wyrazy i zdania oraz formu
ł
ł
owanie p
owanie p
ł
ł
ynnych
ynnych
wypowiedzi
wypowiedzi
O
O
ś
ś
rodki mowy
rodki mowy
Cz
Cz
ęś
ęś
ci m
ci m
ó
ó
zgu odpowiadaj
zgu odpowiadaj
ą
ą
ce za
ce za
mow
mow
ę
ę
Schemat procesu komunikowania si
Schemat procesu komunikowania si
ę
ę
Nadawca
Nadawca
–
–
koder (kana
koder (kana
ł
ł
) dekoder
) dekoder
–
–
odbiorca
odbiorca
szum
szum
Rodzaje komunikowania si
Rodzaje komunikowania si
ę
ę
Werbalna
Werbalna
–
–
s
s
ł
ł
owna
owna
Niewerbalna
Niewerbalna
-
-
pozas
pozas
ł
ł
owna
owna
Komunikacja
tembr,
barwa głosu
38%
informacje
7%
komunikaty
niewerbalne
55%
Emocje rozpoznawalne
Emocje rozpoznawalne
mi
mi
ę
ę
dzykulturowo
dzykulturowo
Gniew
Gniew
Strach
Strach
Niesmak
Niesmak
Zaskoczenie
Zaskoczenie
Szcz
Szcz
ęś
ęś
cie
cie
Smutek
Smutek
B
B
ŁĘ
ŁĘ
DY POZNAWCZE W
DY POZNAWCZE W
KOMUNIKACJI
KOMUNIKACJI
Nadmierne generalizacje i b
Nadmierne generalizacje i b
łę
łę
dne wnioski
dne wnioski
(
(
kto)
kto)
Np. wszyscy s
Np. wszyscy s
ą
ą
tacy , Nikt mnie nie lubi,
tacy , Nikt mnie nie lubi,
(co)
(co)
nic mi si
nic mi si
ę
ę
nie udaje,
nie udaje,
gdzie
gdzie
-
-
wsz
wsz
ę
ę
dzie to si
dzie to si
ę
ę
zdarza, (
zdarza, (
kiedy)
kiedy)
zawsze si
zawsze si
ę
ę
tak mi przydarza
tak mi przydarza
zak
zak
ł
ł
adanie,
adanie,
ż
ż
e inni podzielaj
e inni podzielaj
ą
ą
nasze uczucia, my
nasze uczucia, my
ś
ś
li,
li,
spostrze
spostrze
ż
ż
enia
enia
jak mo
jak mo
ż
ż
e podoba
e podoba
ć
ć
ci si
ci si
ę
ę
Big
Big
Brother
Brother
, dlaczego nie robisz tego tak
, dlaczego nie robisz tego tak
jak trzeba, to jasne,
jak trzeba, to jasne,
ż
ż
e on tego chce
e on tego chce
zak
zak
ł
ł
adanie
adanie
ż
ż
e w
e w
ł
ł
. spostrze
. spostrze
ż
ż
enia, obserwacje s
enia, obserwacje s
ą
ą
pe
pe
ł
ł
ne
ne
tak, ju
tak, ju
ż
ż
wcze
wcze
ś
ś
niej o tym wiedzia
niej o tym wiedzia
ł
ł
em
em
zak
zak
ł
ł
adanie,
adanie,
ż
ż
e to co si
e to co si
ę
ę
postrzega lub ocenia nie zmieni
postrzega lub ocenia nie zmieni
si
si
ę
ę
zawsze taki by
zawsze taki by
ł
ł
, takie jest
, takie jest
ż
ż
ycie
ycie
B
B
ŁĘ
ŁĘ
DY POZNAWCZE W
DY POZNAWCZE W
KOMUNIKACJI c.d.
KOMUNIKACJI c.d.
zak
zak
ł
ł
adanie,
adanie,
ż
ż
e przy ocenie spostrze
e przy ocenie spostrze
ż
ż
e
e
ń
ń
, s
, s
ą
ą
d
d
ó
ó
w s
w s
ą
ą
tylko 2
tylko 2
mo
mo
ż
ż
liwo
liwo
ś
ś
ci
ci
albo mnie kocha albo nie, to go wzmocni, albo zrujnuje
albo mnie kocha albo nie, to go wzmocni, albo zrujnuje
zak
zak
ł
ł
adanie,
adanie,
ż
ż
e cechy, kt
e cechy, kt
ó
ó
re przypisuje si
re przypisuje si
ę
ę
rzeczom lub ludziom
rzeczom lub ludziom
s
s
ą
ą
ich cz
ich cz
ęś
ęś
ci
ci
ą
ą
ta sukienka jest brzydka, on jest egoistyczny, ona nieprzyjazna
ta sukienka jest brzydka, on jest egoistyczny, ona nieprzyjazna
zak
zak
ł
ł
adanie,
adanie,
ż
ż
e mo
e mo
ż
ż
e si
e si
ę
ę
zajrze
zajrze
ć
ć
do g
do g
ł
ł
owy drugiego
owy drugiego
cz
cz
ł
ł
. jakby si
. jakby si
ę
ę
mia
mia
ł
ł
o kryszta
o kryszta
ł
ł
ow
ow
ą
ą
kul
kul
ę
ę
, czytanie w my
, czytanie w my
ś
ś
lach
lach
wiem co my
wiem co my
ś
ś
lisz, ona naprawd
lisz, ona naprawd
ę
ę
czu
czu
ł
ł
a to, czy tamto, naprawd
a to, czy tamto, naprawd
ę
ę
to chodzi jej o
to chodzi jej o
;
;
zak
zak
ł
ł
adanie,
adanie,
ż
ż
e inni mog
e inni mog
ą
ą
zajrze
zajrze
ć
ć
do jego g
do jego g
ł
ł
owy
owy
ona dobrze wie, co
ona dobrze wie, co
my
my
ś
ś
l
l
ę
ę
, wiesz co naprawd
, wiesz co naprawd
ę
ę
chcia
chcia
ł
ł
em przez to powiedzie
em przez to powiedzie
ć
ć
Dlaczego ludzie nie s
Dlaczego ludzie nie s
ł
ł
uchaj
uchaj
ą
ą
Poziom zainteresowania
Poziom zainteresowania
Czynnik rozpraszaj
Czynnik rozpraszaj
ą
ą
ce uwag
ce uwag
ę
ę
Dialog wewn
Dialog wewn
ę
ę
trzny
trzny
Spos
Spos
ó
ó
b przekazywania wiadomo
b przekazywania wiadomo
ś
ś
ci
ci
Mowa cia
Mowa cia
ł
ł
a
a
kontakt wzrokowy
kontakt wzrokowy
Oczekiwanie na zabranie g
Oczekiwanie na zabranie g
ł
ł
osu
osu
Zwyczaj nies
Zwyczaj nies
ł
ł
uchania
uchania
Obronna
Obronna
Typy z
Typy z
ł
ł
ego s
ego s
ł
ł
uchania
uchania
S
S
ł
ł
uchanie agresywne: musimy s
uchanie agresywne: musimy s
ł
ł
ucha
ucha
ć
ć
wbrew
wbrew
woli
woli
-
-
efekt, usztywnienie
efekt, usztywnienie
-
-
bariera dla inf.
bariera dla inf.
Bierne
Bierne
s
s
ł
ł
uchanie;my
uchanie;my
ś
ś
li
li
gdzie indziej, ma
gdzie indziej, ma
ł
ł
y
y
kontakt wzrokowy
kontakt wzrokowy
Przerywane s
Przerywane s
ł
ł
uchanie
uchanie
S
S
ł
ł
uchanie logiczne
uchanie logiczne
-
-
reagowanie tylko na s
reagowanie tylko na s
ł
ł
owa
owa
Aroganckie
Aroganckie
Nerwowe
Nerwowe
-
-
w niedogodnej sytuacji,
w niedogodnej sytuacji,
zaabsorbowanie emocjami
zaabsorbowanie emocjami
Komunikat Ja
Komunikat Ja
Sk
Sk
ł
ł
ada si
ada si
ę
ę
z 4 element
z 4 element
ó
ó
w:
w:
Opisu tego,
Opisu tego,
co czuj
co czuj
ę
ę
opisu sytuacji
opisu sytuacji
w trakcie kt
w trakcie kt
ó
ó
rej do
rej do
ś
ś
wiadczam
wiadczam
tych uczu
tych uczu
ć
ć
opisu
opisu
skutku
skutku
jaki niesie ta sytuacja
jaki niesie ta sytuacja
opisu
opisu
oczekiwa
oczekiwa
ń
ń
odno
odno
ś
ś
nie zmiany zachowa
nie zmiany zachowa
ń
ń
naszego rozm
naszego rozm
ó
ó
wcy
wcy
Kolejno
Kolejno
ść
ść
nie musi by
nie musi by
ć
ć
ś
ś
ci
ci
ś
ś
le taka sama.
le taka sama.
Przyk
Przyk
ł
ł
ad:
ad:
Czuj
Czuj
ę
ę
Gdy Poniewa
Gdy Poniewa
ż
ż
Oczekuj
Oczekuj
ę
ę
Jestem zdezorientowany
Jestem zdezorientowany
-
-
Z powodu zmiany
Z powodu zmiany
pa
pa
ń
ń
stwa stanowiska
stwa stanowiska
-
-
By
By
ł
ł
y ustalone inne
y ustalone inne
warunki i nie rozumiem nowych zasad
warunki i nie rozumiem nowych zasad
-
-
Ze
Ze
zmiany b
zmiany b
ę
ę
dziemy dokonywa
dziemy dokonywa
ć
ć
na zasadzie
na zasadzie
wsp
wsp
ó
ó
lnych ustale
lnych ustale
ń
ń
AKTYWNE S
AKTYWNE S
Ł
Ł
UCHANIE
UCHANIE
Motywacja
Motywacja
Kontakt wzrokowy
Kontakt wzrokowy
Unikanie czynno
Unikanie czynno
ś
ś
ci rozpraszaj
ci rozpraszaj
ą
ą
cych
cych
Zadawanie pyta
Zadawanie pyta
ń
ń
Parafrazowanie
Parafrazowanie
Klaryfikacja
Klaryfikacja
wykorzystywanie nadmiaru mo
wykorzystywanie nadmiaru mo
ż
ż
liwo
liwo
ś
ś
ci s
ci s
ł
ł
uchania
uchania
nie post
nie post
ę
ę
powanie pochopnie
powanie pochopnie
AKTYWNE S
AKTYWNE S
Ł
Ł
UCHANIE
UCHANIE
kontakt wzrokowy
kontakt wzrokowy
-
-
okazywanie
okazywanie
zainteresowania nadawcy, czyli pokazywanie w
zainteresowania nadawcy, czyli pokazywanie w
spos
spos
ó
ó
b werbalny i niewerbalny,
b werbalny i niewerbalny,
ż
ż
e si
e si
ę
ę
ś
ś
ledzi
ledzi
uwa
uwa
ż
ż
nie jego wypowiedzi. Unikanie tego
nie jego wypowiedzi. Unikanie tego
kontaktu jest znakiem lekcewa
kontaktu jest znakiem lekcewa
ż
ż
enia, znudzenia i
enia, znudzenia i
braku zainteresowania. Z kolei przesada w
braku zainteresowania. Z kolei przesada w
patrzeniu m
patrzeniu m
ó
ó
wi
wi
ą
ą
cemu w oczy skutkuje tym,
cemu w oczy skutkuje tym,
ż
ż
e z
e z
tre
tre
ś
ś
ci zainteresowanie s
ci zainteresowanie s
ł
ł
uchacza przenosi si
uchacza przenosi si
ę
ę
na
na
osob
osob
ę
ę
nadawcy. Kontakt wzrokowy powinno si
nadawcy. Kontakt wzrokowy powinno si
ę
ę
utrzymywa
utrzymywa
ć
ć
ok. 30
ok. 30
–
–
60% czasu rozmowy.
60% czasu rozmowy.
Komunikacja niewerbalna
Komunikacja niewerbalna
J
J
ę
ę
zyk ludzkiego cia
zyk ludzkiego cia
ł
ł
a to najstarszy, najbardziej
a to najstarszy, najbardziej
wiarygodny i uniwersalny j
wiarygodny i uniwersalny j
ę
ę
zyk na
zyk na
ś
ś
wiecie
wiecie
J
J
ę
ę
zyk cia
zyk cia
ł
ł
a prawie zawsze ods
a prawie zawsze ods
ł
ł
ania autentyczne intencje
ania autentyczne intencje
Komunikacja niewerbalna dotyczy wszelkich poza
Komunikacja niewerbalna dotyczy wszelkich poza
s
s
ł
ł
ownych komunikat
ownych komunikat
ó
ó
w wyra
w wyra
ż
ż
anych przez ludzi.
anych przez ludzi.
Umiej
Umiej
ę
ę
tno
tno
ś
ś
ci zwi
ci zwi
ą
ą
zane komunikacj
zane komunikacj
ą
ą
niewerbaln
niewerbaln
ą
ą
dotycz
dotycz
ą
ą
zar
zar
ó
ó
wno u
wno u
ś
ś
wiadomienia sobie tego, co my
wiadomienia sobie tego, co my
komunikujemy innym bez s
komunikujemy innym bez s
ł
ł
ó
ó
w, jak r
w, jak r
ó
ó
wnie
wnie
ż
ż
wra
wra
ż
ż
liwo
liwo
ść
ść
na sygna
na sygna
ł
ł
y niewerbalna pochodz
y niewerbalna pochodz
ą
ą
ce od innych os
ce od innych os
ó
ó
b.
b.
Komunikacja niewerbalna c.d.
Komunikacja niewerbalna c.d.
Komunikaty niewerbalne przekazuj
Komunikaty niewerbalne przekazuj
ą
ą
przede wszystkim
przede wszystkim
informacje dotycz
informacje dotycz
ą
ą
ce emocji, jakie prze
ce emocji, jakie prze
ż
ż
ywamy i
ywamy i
postaw, jakie mamy wobec innych ludzi i rzeczy.
postaw, jakie mamy wobec innych ludzi i rzeczy.
Komunikaty niewerbalne wspomagaj
Komunikaty niewerbalne wspomagaj
ą
ą
r
r
ó
ó
wnie
wnie
ż
ż
to, co
to, co
przekazujemy s
przekazujemy s
ł
ł
owami.
owami.
Komunikacja niewerbalna jest wieloznaczna i ma
Komunikacja niewerbalna jest wieloznaczna i ma
odmienna posta
odmienna posta
ć
ć
w r
w r
ó
ó
ż
ż
nych kulturach grupach
nych kulturach grupach
spo
spo
ł
ł
ecznych.
ecznych.
Niezgodno
Niezgodno
ść
ść
komunikacji werbalnej i niewerbalnej
komunikacji werbalnej i niewerbalnej
wywo
wywo
ł
ł
uje u rozm
uje u rozm
ó
ó
wcy niepok
wcy niepok
ó
ó
j (m
j (m
ó
ó
wienie komu
wienie komu
ś
ś
,
,
ż
ż
e
e
si
si
ę
ę
mu ufa i jednoczesne nie patrzenie w oczy)
mu ufa i jednoczesne nie patrzenie w oczy)
Komunikacja niewerbalna c.d.
Komunikacja niewerbalna c.d.
Gestykulacja
Gestykulacja
–
–
ruchy r
ruchy r
ą
ą
k, d
k, d
ł
ł
oni, st
oni, st
ó
ó
p, g
p, g
ł
ł
owy,
owy,
korpusu cia
korpusu cia
ł
ł
a.
a.
Dotyk
Dotyk
–
–
podanie r
podanie r
ę
ę
ki, poklepywanie, poca
ki, poklepywanie, poca
ł
ł
unek
unek
Mimika
Mimika
–
–
marszczenie brwi, grymas, u
marszczenie brwi, grymas, u
ś
ś
miech,
miech,
wyd
wyd
ę
ę
cie warg, itp.
cie warg, itp.
Kontakt wzrokowy
Kontakt wzrokowy
–
–
patrzenie prosto w oczy
patrzenie prosto w oczy
lub unikanie wzroku;
lub unikanie wzroku;
Dystans fizyczny mi
Dystans fizyczny mi
ę
ę
dzy rozm
dzy rozm
ó
ó
wcami
wcami
Zachowania przestrzenne
Zachowania przestrzenne
Komunikacja niewerbalna c.d.
Komunikacja niewerbalna c.d.
Pozycja cia
Pozycja cia
ł
ł
a
a
–
–
spos
spos
ó
ó
b, w jaki siedzimy, stoimy lub
b, w jaki siedzimy, stoimy lub
chodzimy; napi
chodzimy; napi
ę
ę
cie lub rozlu
cie lub rozlu
ź
ź
nienie. dr
nienie. dr
ż
ż
enie ko
enie ko
ń
ń
czyn;
czyn;
D
D
ź
ź
wi
wi
ę
ę
ki paralingwistyczne
ki paralingwistyczne
–
–
chrz
chrz
ą
ą
kni
kni
ę
ę
cia, p
cia, p
ł
ł
acz,
acz,
ś
ś
miech, posapywanie, pogwizdywanie, mlaskanie,
miech, posapywanie, pogwizdywanie, mlaskanie,
westchnienia, itp.
westchnienia, itp.
Spos
Spos
ó
ó
b m
b m
ó
ó
wienia
wienia
–
–
intonacja g
intonacja g
ł
ł
osu
osu
Wygl
Wygl
ą
ą
d zewn
d zewn
ę
ę
trzny
trzny
–
–
twarz, w
twarz, w
ł
ł
osy, cia
osy, cia
ł
ł
o, odzie
o, odzie
ż
ż
i jej
i jej
kolor, m
kolor, m
ę
ę
sko
sko
ść
ść
, kobieco
, kobieco
ść
ść
Otoczenie
Otoczenie
–
–
dom, rodzaj, pracy, samoch
dom, rodzaj, pracy, samoch
ó
ó
d, rodzina,
d, rodzina,
przyjaciele
przyjaciele
Czynniki wp
Czynniki wp
ł
ł
ywaj
ywaj
ą
ą
ce na zdolno
ce na zdolno
ść
ść
komunikowania si
komunikowania si
ę
ę
P
P
ł
ł
e
e
ć
ć
Wykszta
Wykszta
ł
ł
cenie
cenie
R
R
ó
ó
ż
ż
nice kulturowe
nice kulturowe
Utrudnienia percepcyjne
Utrudnienia percepcyjne
Stereotypy
Stereotypy