Formy pieniądza.

Geneza i ewolucja

pieniądza.

Krok po kroku…

1. Ewolucja pieniądza:

a. pieniądz towarowy;
b. pieniądz kruszcowy :

- bimetalizm;
- monometalizm;

c. monety;
d. pieniądz papierowy;
e. pieniądz bezgotówkowy;
f. pieniądz elektroniczny.

Gospodarka barterowa

Wymiana towarowa - barter

 wymiana bezgotówkowa towar (usługa) za towar

(usługę);

 głównie: zboża (Egipt, Chiny), bydło (Babilon) oraz

skóry, ale i bryły solne, narzędzia, bursztyn, nieco
później: bryłki metalu przeważnie złota w różnych
postaciach;

 trudności w znalezieniu osoby, która w tym samym

czasie dysponowała tym, na co było
zapotrzebowanie a jednocześnie, była
zainteresowana tym, co ktoś posiadał.

Pieniądz kruszcowy

 zastąpienie towarów konsumpcyjnych

metalami znacznie usprawnił wymianę
handlową;

 rolę pieniądza pełniły metale nieszlachetne,

takie jak żelazo, miedź oraz brąz;

 później zastąpiły je metale szlachetne: złoto i

srebro, a także platyna.

Dlaczego metale??

 ze względu na swoje cechy i właściwości fizyczne

świetnie nadawały się do wymiany: gwarantowały
one trwałość i ważną stabilność wartości;

 niezniszczalność, ułatwiały jego przechowywanie,

transport i wymianę;

 duża wartość przy stosunkowo małej objętości;
 były towarami rzadkimi, ich wartość ulegała tylko

niewielkim wahaniom;

 powszechnie pożądane;
 podzielność bez utraty wartości użytkowej.

Wady pieniądza kruszcowego:

 drogi do wytworzenia
 uciążliwy do transportu (szczególnie w
krajach, gdzie dominującym kruszcem była
miedź)
 ograniczona ilość metali
 uciążliwy w użytkowaniu ze względu na wielkość

i nieregularność brył

 konieczność każdorazowego ważenia podczas

wymiany

Monety

 powszechnie znane znaki pieniężne -

kawałki metalu o określonym składzie i
wadze, opatrzone były znakiem emitenta;

 emitent gwarantował umowną wartość

monety;

 wartość zbliżona była do rynkowej wartości

kruszców zawartych w monecie, a widniała
na niej podobizna panującego władcy;

 miały oznakowanie informujące o ich wadze

i próbie

Bimetalizm

 kruszcowy system monetarny zbudowany w

oparciu o dwa metale szlachetne: srebro i złoto;

 opierał się na ustalonej relacji srebra do złota;
 obydwa kruszce na równi uczestniczyły w

obiegu pieniężnym;

 jeśli jednak relacja rynkowa złota i srebra różniła

się od ustawowej relacji monet złotych i

srebrnych, wówczas pieniądz relatywnie droższy

("lepszy") był tezauryzowany (oszczędzany,

odkładany), a w obiegu pozostawał pieniądz
relatywnie tańszy ("gorszy") – mowa o

PRAWIE

KOPERNIKA

Monometalizm

 przeciwieństwo bimetalizmu;
 system monetarny, w którym jeden metal (złoto

lub srebro) jest prawnym środkiem obiegowym,
pośrednikiem wymiany i miernikiem wartości;

 konieczne spełnienie warunku: cena danego

dobra jako towaru musi się równać jego cenie
jako środka obiegowego;

 monometalizm złoty głownie w Europie, srebrny -

w krajach Wschodu.

Pieniądz papierowy

 Pierwsze pieniądze papierowe

wymyślili Chińczycy VII-X w n.e.;

 w Europie dopiero od 1661r.

w Szwecji;

 niewymienialna na złoto postać pieniądza;
 wartość nominalna nie zależy od wartości

materiału, z którego został zrobiony

Zalety i wady pieniądza papierowego:

Zalety:
 łatwy do transportu;
 umożliwił rozwój bankowości;
 umożliwia uniezależnienie ilości pieniądza od

ilości kruszców

Wada: Niekontrolowane drukowanie pieniędzy
prowadzi do inflacji.

Pieniądz papierowy – złoty

Złoty wprowadzony został do obiegu w
1924r. w wyniku reformy Grabskiego i
zastąpił zdewaluowaną markę polską.

Nowa

waluta została oparta na parytecie

złota, wartość 1 złotego ustalono na
równoważną 0,1687 grama złota.

Pieniądz bezgotówkowy

 pojawił się obok obiegającego pieniądza

gotówkowego w formie zapisów na rachunkach
bankowych;

 środek wymiany, którego podstawą jest

wierzytelność przedsiębiorstwa prywatnego lub
osoby fizycznej;

 przykładem są depozyty bankowe: wkład jest to

zobowiązanie banku wobec klienta. Jeśli
ulokowaliśmy w banku pieniądze, to oznacza to,
że bank ma wobec nas dług.

Pieniądz elektroniczny

 elektroniczny zapis wartości na karcie

magnetycznej w postaci zespołu znaków;

 rachunki bankowe znajdują się w pamięci

komputera i są obciążane lub uznawane
elektronicznie za pomocą kart magnetycznych;

 w rozliczeniach międzybankowych przelewy

pieniędzy są dokonywane za pomocą
komputerów, bez konieczności prowadzenia
dokumentacji księgowej.

Formy pieniądza

 pieniądz gotówkowy – banknoty i monety

emitowane przez bank centralny będące w
posiadaniu gospodarstw domowych i
przedsiębiorstw;

 pieniądz bezgotówkowy;
 pieniądz elektroniczny.

KRÓTKI FILMIK „Historia pieniądza w

pigułce”

Zapraszamy do gry! 

Źródła:



http://www.eduteka.pl/doc/ewolucja-powstania-

pieniadza

 Filmik:

http://prezi.com/zmpzgdb2dmkj/copy-

of-formy-pieniadza-geneza-i-ewolucja/



http://www.ioz.pwr.wroc.pl/Pracownicy/Kowalsk

a/zadania/W4.pdf



http://www.newtrader.pl/rozwoj-

pieniadza,586,ekonomia.html

 D. Koernik „Podstawy finansów”
 S. Owsiak „Podstawy nauki finansów”

Dziękujemy za uwagę!!! :-)