Zakażenie bakteryjne skóry
Prawidłowa flora bakteryjna skóry:
Flora rezydualna np. gronkowiec biały, maczugowiec, propionibakyerie, Malassezia furfur
Flora czasowo rezydująca
Flora przejściowa np. gronkowce koagulazo + oraz koagulazo-, gronkowiec złocisty,
paciorkowce
Miejscowa obrona skóry:
Wysychanie powierzchniowe
Nienasycone kwasy tłuszczowe
Kwaśne pH
Stałe złuszczanie warstwy rogowej naskórka
Obecność prawidłowej flory bakteryjnej
Czynniki predysponujące
Częste mycie – zmiana pH na zasadowe
Mikrourazy – umożliwiają wnikanie bakterii
Kolonizacja skóry przez bakterie obecne w jamie nosowej S.aureus
wzrost wilgotności
odporność
***
GRONKOWCOWE CHOROBY SKÓRY:
*Zapalenie mieszka włosowego:
Stan zapalny ujścia mieszka włosowego
M>K, częściej u dzieci
Kobiety – pachy, pachwiny
Zapaleniu sprzyjają drobne urazy i zadrapania naskórka, okluzja, przewlekła miejscowa
terapia GKS, kosmetyki na bazie oleju.
Twarz, owłosiona skóra głowy, kark, uda, pośladki
Wykwit – krosta lub zapalny guzek otaczającego włos
Zakażone włosy dają się łatwo usunąć
Zmiany mogą być pojedyncze lub zgrupowane
Może dojść do powiększenia węzłów chłonnych.
Różnicowanie: trądzik pospolity, trądzik posterydowy, osutka krostkowa
Leczenie : miejscowo – antybiotyki w maści, aerozolu; zmiany rozległe – antybiotyki doustne
zgodne z antybiogramem
*Figówka
To potoczna nazwa przewlekłego zapalenia ropnego mieszków włosowych.
Choroba ta dotyka włosów w obrębie twarzy.
Występuje głównie u mężczyzn.
czynniki sprzyjające: ogniska zakażenia na błonach śluzowych jamy nosowej, jamy ustnej, w
obrębie uszu
Zmiany krostkowe, grudkowe, rozmiękające guzy.
Ustępuje z pozostawieniem blizn zanikowych.
Różnicować z grzybicą z odczynem zapalnym!!!! oraz z gruźlicą toczniową.
Leczenie- antybiotykoterapia, odkażanie maszynek jednorazowych ( nie elektryczne
maszynki do golenia)
*Czyrak, czyraczność
Czyrak to ostre ropne zapalenie okołomieszkowe z wytworzeniem czopa martwiczego.
Czyraczność natomiast jest to obecność licznych czyraków w różnym okresie rozwoju (
cukrzyca!)
Czyrak gromadny powstaje w wyniku zlania kliku sąsiadujących czyraków ( osoby
wyniszczone)
Drogi zakażenia: kontakt z zakażonymi osobami, ubraniami; z wewnątrzustrojowych ognisk
zakażenia
Czynniki predysponujące: mikrourazy, ogniska zakażenia, obniżenie odporności, cukrzyca,
AZS
Wykwitem pierwotnym w czyraku jest bolesny rumień w okolicy mieszka włosowego.
Następnie pojawia się bardzo bolesny guzek, na szczycie którego po około 4-6 dniach
uwidacznia się krosta przebita włosem.
Pod spodem tworzy się martwica i rozpad tkanek.
UWAGA!!!! Powikłania:
czyraki twarzy – warga górna, oczodół, skroń – może dojść do zapalenia opon mózgowych,
ropni mózgu, zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej
Różnicowanie – grzybica, trądzik odwrócony,
Leczenie – kompresy ichtiolowe, antybiotyki stosowane miejscowo, leczenie chirurgiczne (
czyrak gromadny)
Eliminacja czynników predysponujących, nosicielstwa, leczenie chorób współistniejących
NIE WYCISKAĆ, NIE PRZEBIJAĆ !!!!!!
*Ropnie mnogie pach:
to głębokie zapalne guzy, które mają skłonność do rozmiękania i tworzenia blizn,
czynniki sprzyjające – otyłość, nadmierna potliwość, nieprawidłowe stosowanie
antyperspirantów, palenie papierosów.
Różnicowanie – czyraki, gruźlica,
Leczenie – okłady z ichtiolu, antybiotyki, leczenie chirurgiczne.
SSSS - Zapalenie pęcherzowe i złuszczające skóry noworodków pochodzenia gronkowcowego
Uogólnione zakażenie skóry noworodka o ciężkim przebiegu.
W ciągu 48 h może dojść do zajęcia całego ciała
!!! Nie ma zmian w obrębie błon śluzowych
Pęcherze zwykle zajmują całą powierzchnię naskórka, bardzo łatwo pękają odsłaniając
głębsze warstwy skóry.
Wygląd skóry przypomina poparzenia II stopnia.
Choroba trwa zazwyczaj kilka dni, ale niekiedy dołączają się powikłania jelitowe lub płucne
Objaw Nikolskiego - spełzanie naskórka w wyniku pękania dużych, wiotkich pęcherzy
Leczenie - antybiotyki, uzupełnianie płynów oraz elektrolitów
***
Paciorkowcowe zakażenia skóry:
*Róża (eryspielas) :
Miejscowe zakażenie dotyczące skóry i powierzchownych warstw tkanki podskórnej
Objawy ogólne!!!
Do zakażenia dochodzi z zwenątrz- lub wewnątrzustrojowych ognisk zakażenia
Czynniki predysponujące – urazy, zaburzenia krążenia żylnego, limfatycznego, cukrzyca,
wyniszczenie
Charakterystyczny nagły początek z wysoką temperaturą do 40 st.C i dreszczami
Ostro odgraniczone ognisko rumieniowo-obrzękowe
Skóra napięta, wygładzona, lśniąca
Powiększone węzły chłonne
Twarz, kończyny dolne
Róża - postaci :krwotoczna, pęcherzowa, martwicza, wędrująca – smugowate wypustki ,
nawrotowa – powikłanie słoniowacizn
Penicylina – lek 1-ego wyboru
Leki p-krzepliwe
Okłady przeciwzapalne i odkażające
***
Mieszane paciorkowcowo-gronkowcowe zakażenia skóry
*Lliszajec zakaźny (impetigo)
Pierwszym objawem choroby jest pojawienie się pęcherza, który bardzo szybko pęka i
zasycha w charakterystyczny miodowożółty strup.
Najczęściej zmiany pojawiają się na twarzy w okolicy jamy ustnej i nosa oraz wokół płytek
paznokciowych.
Choroba ma krótki i dosyć łagodny przebieg.
Do zakażenia może dojść poprzez kontakt z zakażonym przedmiotem lub osobą lub z ogniska
wewnętrznego.
Choroba jest niezwykle częsta u dzieci, gdzie zakaźność jest znaczna.
Antybiotyki stosowane miejscowo lub ogólnie
Dezynfekcja skóry mydłem p-bakteryjnym
Obserwacja wszystkich dzieci narażonych na zakażenie
Obcinanie paznokci – unikanie samozakażenia
Niesztowica
Jest chorobą, która często dotyka osoby o niskim statusie społecznym - osoby bezdomne,
narkomanów, ale też samotne osoby starsze.
Wynika to z faktu małej dbałości o higienę osobistą u tych osób, co jest czynnikiem ryzyka
rozwinięcia się objawów choroby.
Zakażenie ma przebieg przewlekły.
Wykwitem pierwotnym jest zmiana pęcherzowo - ropna, która przekształca się w
owrzodzenie pokryte strupem.
Choroba najczęściej umiejscawia się na kończynach dolnych, zwłaszcza podudziach, na
pośladkach i na tułowiu.
***
Choroby bakteryjne o innej etiologii:
Różyca
Erythasma
Promienica
Wąglik
Wyprzenie bakteryjne
Borelioza !!!
Różyca ( erysipeloid ):
Są to zmiany skórne pod postacią obrzęków i stanu zapalnego, które pojawiają się głównie w
obrębie rąk.
Kontakt z zakażonym materiałem zwierzęcym.
Zwykle nie towarzyszą im objawy ogólne, takie jak gorączka czy powiększenie węzłów
chłonnych.
Czynnikiem wywołującym objawy kliniczne jest włosowiec różycy.
Bakteria ta bytuje na zwierzętach, dlatego też na to schorzenie najbardziej narażeni są
weterynarze, rzeźnicy, kucharze.
Do zakażenia dochodzi w wyniku skaleczenia lub ukłucia.
Zmiany rumieniowo-obrzękowe ostro odgraniczone
Grzbietowe powierzchnie palców
Mogą ustępować samoistnie
Różnicowanie – róża, rumień wielopostaciowy
Leczenie – ichtiol, penicylina
Łupież rumieniowy - Erythrasma
Jest to przewlekłe zakażenie przebiegające pod postacią złuszczających ognisk rumieniowych.
Najczęściej zajęte są pachwiny - zwiększona wilgotnośc i ciągłe drażnienie mechaniczne.
Zdarza się, że choroba ulega rozsianiu na całą powierzchnię skóry.
Zakażenie wywołuje maczugowiec – saprofit.
Do infekcji dochodzi w wyniku nadmiernego namnażania bakterii.
Zakaźność – niewielka.
Częściej starsi mężczyźni.
Rumienie mają na początku kolor różowy, następnie żółtawy lub brunatny.
Typowe jest otrębiaste złuszczanie się powierzchni skóry zmienionej chorobowo.
Różnicowanie – grzybica pachwin, wyprzenie drożdżakowe, łuszczyca
!!!Lampa Wooda – różowe ogniska!!!
Leczenie – erytromycyna doustnie i miejscowo, mydła przeciwbakteryjne
*Wyprzenie bakteryjne
Stan zapalny fałdów skóry
Sprzyja otyłość, nadmierne pocenie, cukrzyca zaniedbania higieniczne, przegrzanie
Lokalizacja – pachwiny, fałdy podsutkowe, pachy, szpara międzypośladkowa
Wyraźnie odgraniczone ognisko rumieniowe
Różnicowanie – wyprzenie drożdżakowe, łupież rumieniowy
Wyprzenie bakteryjne – leczenie: miejscowo – okłady osuszające i odkażające, kremy z
antybiotykami
Profilaktyka – zasypki osuszające
*Borelioza
Borelioza jest chorobą przenoszoną przez kleszcze, bardzo rozpowszechnioną na terenie całej
Polski
Na boreliozę nie ma szczepionki, w przeciwieństwie do kleszczowego zapalenia mózgu
Największa zapadalność w Polsce w województwie podlaskim i warmińsko-mazurskim
Borelioza – objawy kliniczne:
I okres – erytema chronicum migrans, lymphocytoma
II okres – stawy, OUN, serce
III okres – zanikowe zapalenie skóry
Rumień przewlekły pełzający
Może w każdym miejscu na ciele, jednak najczęściej występuje na kończynach i tułowiu.
Szerzy się obwodowo i powoduje powstawanie obrączkowatych ognisk leżących w poziomie
skóry lub nieco wyniosłych ponad powierzchnię.
Występuje u 50% zakażonych
Okres wylęgania najczęściej ok. 2-3 tyg
Zmiana nieleczona utrzymuje się od kilku tygodni do kilku miesięcy
Mnogie EM – rzadko, zwykle w miejscach odległych
Lymphocytoma – u 1% chorych
Zmiana guzowata, która powstaje w miejscu ukąszenia przez kleszcza i występuje w
pierwszym stadium boreliozy.
Jest jednak znacznie rzadsza, niż rumień wędrujący.
Guzek jest zazwyczaj sino czerwony, dobrze odgraniczony od otoczenia i miękki, nie ma
tendencji do rozpadu.
Zwykle guzek jest pojedynczy, jednak bywa, że guzki ulegają rozsianiu i osiągają wielkość do
kilku centymetrów.
Wyjątkowo często guzki występują na płatkach usznych i na twarzy.
Lymphocytoma nieleczona może utrzymywać się kilka miesięcy.
Zanikowe zapalenie skóry kończyn
Jest objawem trzeciego stadium boreliozy, które zazwyczaj zaczyna się po około dwóch latach
od ukąszenia przez kleszcza.
Początkowo skóra ulega zapaleniu - pojawiają się czerwone plamy i rumień.
Następnie dochodzi do ścieńczenia skóry w zajętym obszarze.
Skóra staje się pomarszczona, przeświecają przez nią naczynia krwionośne w postaci
sinofioletowej siateczki.
Zwykle zajęte są kończyny dolne.
Leczenie: doksycyklina