ZAKAŻENIA SKÓRY,

TKANEK MIĘKKICH,

WŁOSÓW I PAZNKOKCI

Najczęstsza

lokalizacja

zakażeń

Najczęstsza lokalizacja

zakażeń

Drobnoustroje na skórze szczególnie licznie

gromadzą się w okolicach

ujść gruczołów

potowych i łojowych

.

Niektóre z nich, jak np. beztlenowe pałeczki

gram dodatnie Propionibacterium acnes ,

kolonizują także

głębsze odcinki gruczołów

łojowych

. Brak bakterii gram ujemnych na

skórze wiąże się też prawdopodobnie z ich

niezdolnością do konkurowania o

znajdujące się tam receptory.

Najczęstsza lokalizacja zakażeń

2

Bakterie te, np. pałeczki jelitowe, spotyka się

jedynie w

wilgotnych okolicach odbytu

.

Stanowią one tam florę przejściową i są łatwo

eliminowane podczas zabiegów higienicznych.

• Warstwa skóry właściwej (róża, liszajec)
• W mieszku włosowym (ropne zapalenie

mieszka włosowatego, czyraczność)

• Okolice paznokcia (zanokcica)
• Tkanka podskórna (zapalenie tkanki łącznej)

Mechanizmy

obronne

Mechanizmy obronne

• Złuszczanie naskórka
• Kwaśny odczyn skóry
• Hamowanie wzrostu wielu bakterii przez

kwasy

tłuszczowe

• Działanie

lizozymu

wytwarzanego przez gruczoły

łojowe

• Aktywność związanej ze skórą

tkanki limfatycznej

,

które tworzą m.in. keranocyty, limfocyty T, komórki

śródbłonka naczyń

Na liczebność drobnoustrojów na skórze mają także

wpływ

temperatura i wilgotność

środowiska, w którym

człowiek przebywa, a także poziom higieny osobistej.

Flora naturalna

Stała i przejściowa mikroflora

skóry

Ziarenkowce

Gramdodatnie

S .epidermidis, S. hominis, S.

haemolythicus i inne gronkowce

koagulazoujemne,

S. Aureus –nosicielstwo, Streptococcus

(paciorkowce jamy ustnej), Enterococcus

fecalis, Micrococcus spp.

Paleczki

gramdodatnie

Corynebacterium spp, Propionibacterium
spp i inne z grupy Maczugowate, Bacillus

spp.

Paleczki

gramujemne

Acinetobacter spp, Escherichia coli

Prątki

Mycobacterium smegmatis (okolice

narządów płciowych, sporadycznie)

Grzyby

drożdżopodobne

Candida spp.,Pityrosporum spp

Czynniki

sprzyjające

wystąpieniu

zakażenia

Czynniki sprzyjające

wystąpieniu zakażenia 1

• Uraz mechaniczny

(ukąszenie, rana
pooparzeniowa,
skaleczenie itp.)

• Brak higieny

• Niedożywienie

Czynniki sprzyjające

wystąpieniu zakażenia 2

• Próchnica

• Wilgotność

• Nieprawidłowe

krążenie żylne lub
chłonne

• Niedobory odporności

Diagnosis: Lichen planus / Human
immunodeficiency virus infection

• Obniżenie obrony miejscowej

– Nieprawidlowe rogowacenie
– Wzmożony łojotok
– Nadmierne pocenie

• Współistnienie chorób

ogólnoustrojowych (np. cukrzyca)

• Antybiotykoterapia (miejscowa, ogólna)

Czynniki sprzyjające wystąpieniu

zakażenia 3

Etiologia i

epidemiologia

najczęstszych

zakażeń

- etiologia bakteryjna

- etiologia grzybicza

- etiologia wirusowa

Etiologia bakteryjna

Zespół Rittera

Gronkowcowe złuszczające zapalenie skóry

= gronkowcowy zespół oparzeniowy skóry

= SSSS [ang. Staphylococcal Scalded Skin

Syndrome]

Czynnik etiologiczny: Staphylococcus

aureus [ eksfoliatyna]

Epidemiologia: nosiciele na oddzialach

polozniczych [kontakt bezposredni,droga

kropelkowa]

Zespół Rittera

Czyrak

=ropne zapalenie okołomieszkowe

Czynnik etiologiczny: Staphylococcus

aureus

Epidemiologia: zakażenie ezogenne

[podraznienie, rana, uraz, nadmierna
potliwosc] i endogenne [przy oslabionej
odpornosci]

Czyrak

Róża

=

paciorkowcowe zapalenie skóry

Czynnik etiologiczny:

Streptococcus

pyogenes

Epidemiologia: nosciele,chorzy i

ozdrowieńcy [dostaje się głównie przez

uszkodzoną skórę lub błony śluzowe]

Róża

Zapalenie tkanki łącznej

Czynnik etiologiczny:

Staphylococcus

aureus lub Streptococcus pyogenes

Epidemiologia: zakażenie egzogenne
[

uszkodzenie lub mikrouszkodzenie

skóry ]

Zapalenie tkanki łącznej

Zgorzel gazowa

Czynnik etiologiczny: Clostridium

perfringens (

najczęściej w skojarzeniu

z Clostridium septicum)

Epidemiologia: zakażenie egzogenne
[

rany,oparzenia i inne uszkodzenia

skóry ]

Zgorzel gazowa

Figówka gronkowcowa

Czynnik etiologiczny:

Staphylococcus

aureus lub Pseudomonas aureginosa

Epidemiologia: zakażenie egzogenne
[

uszkodzenie lub mikrouszkodzenie

skóry ]

Figówka gronkowcowa

Różyca

Czynnik etiologiczny: Erysipelothrix

rhusiopathiae

Epidemiologia: głównie urazy i otarcia

skóry rąk u pracowników rzeźni

Różyca

Trądzik młodzieńczy

Czynnik etiologiczny: Propionibacterium

acnes lub Propionibacterium
granulosum

Epidemiologia: głównie dotyczy osób

pokwitających

Trądzik młodzieńczy

Etiologia grzybicza

Łupież pstry

Czynnik etiologiczny: drożdżaki z gatunku

Pityrosporum ovale

Epidemiologia: kontakt z chorym

człowiekiem, lub zwierzęciem a także
przez kontakt z przedmiotami, których
używał chory

Łupież pstry

Grzybica skóry owłosionej

Czynnik etiologiczny: Trichophyton sp. lub

Microsporum sp.

Epidemiologia:

kontakt z chorym

człowiekiem, lub zwierzęciem a także
przez kontakt z przedmiotami,
których używał chory

Grzybica skóry owłosionej

Grzybica paznokci

Czynnik etiologiczny: Trichophyton sp. lub

Candida albicans

Epidemiologia:

kontakt z chorym

człowiekiem, lub zwierzęciem a także
przez kontakt z przedmiotami,
których używał chory

Grzybica paznokci

Grzybicy można uniknąć!

• Nosić klapki na basenach, w łaźniach oraz łazienkach

hotelowych.

• Unikać bezpośredniego kontaktu z zakażonymi ludźmi i

zwierzętami.

• Nie używać butów wspólnie z innymi osobami oraz nie

zakładać używanego obuwia niewiadomego

pochodzenia.

• Obuwie osób zakażonych zniszczyć lub regularnie

odkażać według zaleceń lekarza.

• Przemoczone lub przepocone buty bezwzględnie suszyć

a zawilgocone skarpety zmieniać na suche.

• Unikać obuwia i skarpet z tworzyw sztucznych, które

zatrzymują wilgoć przy skórze. Grzyb lubi wilgoć!

• Skarpety codziennie zmieniać i regularnie prać. Pełny

cykl prania w pralce automatycznej w temperaturze

60°C w dowolnym proszku do prania spowoduje

zniszczenie grzybów chorobotwórczych.

Etiologia wirusowa

Zakażenia opryszczkowe

HSV1:
- Opryszczka

wargowa

- Opryszczkowe

zapalenia jamy
ustnej

- Opryszczkowe

zapalenie opon
mózgowych i
mózgu

HSV2:
- Opryszczka

narządów
płciowych

- Zakażenie

wrodzone

Czynnik etiologiczny: HSV1 i HSV2
(Herpes simplex virus)

Zakażenia opryszczkowe

Ospa prawdziwa

Czynnik etiologiczny:

Variola Virus

Epidemiologia:

kontakt z chorym

człowiekiem, lub zwierzęciem a także
przez kontakt z przedmiotami,
których używał chory

Ospa prawdziwa

Rodzaje

materiałów

diagnostycznych

Rodzaje materiałów

diagnostycznych

W zakażeniach skóry i tkanki podskórnej

drobnoustrojów poszukuje się w:

• Ropie

po nacięciu ropnia zamkniętego,

• Wydzielinie ropnej

przetoki,

• Ropnych i surowiczych

płynach z ran

pooperacyjnych i pooparzeniowych,

• Płynach wysiękowych

ze zmian

pęcherzowo-grudkowych,

• Bioptatach

.

Sposoby

pobierania

materiałów

Sposoby pobierania

materiałów

• Wydzielinę ze zmian powierzchniowych

pobiera się

wymazówką

zwilżoną

jałowym

fizjologicznym roztworem

NaCl

lub

wymazówką z podłoża transportowego.

• Z umiejscowionych głębiej zmian ropnych

materiał aspiruje się

strzykawką

, po

uprzednim odkażeniu powierzchni skóry.

Sposoby pobierania

materiałów 2

• W przypadku ropni zamkniętych

bardzo często materiał do badania
bakteriologicznego uzyskuje się

po

nacięciu chirurgicznym.

Ogólne zasady postępowania
diagnostycznego

Ogólne zasady postępowania

diagnostycznego

W celu identyfikacji czynnika etiologicznego

zakażenia materiał pobrany ze

a) zmian powierzchownych kierujemy na

badania w kierunku bakterii tlenowych

b) zmian głębokich kierujemy na badania w

kierunku bakterii beztlenowych i
tlenowych

Ogólne zasady postępowania

diagnostycznego

- wykonanie preparatu bezpośredniego
z wymazu ze zmiany chorobowej
- metody inżynierii genetycznej (PCR)
- badanie lekooporności
- testy serologiczne

Ogólne zasady postępowania

diagnostycznego

Hodowla na podłożach i rożnicowanie:
• Gronkowców (podłoże Chapmanna z

mannitolem)

• Grzybów (podłoże Sabourauda, Wikena i

Richardsa)

• Beztlenowców (podłoże Wrzoska,

Wilsona-Blaira)

Antybiotykoterapia

Schorzenia wywołane przez S. aureus,

ze

względu na duży odsetek

środowiskowych

szczepów MRSA ) od razu leczone
wankomycyną, linezolidem lub

daptomycyną

Antybiotykoterapia 2

W przypadku Róży, Zapalenia tk.

łącznej i

innych schorzeń wywołanych
paciorkowcami stosuje się penicyliny
półsyntetyczne oporne na penicylinazy

lub

cefalosporyny I generacji.

Antybiotykoterapia 2

W leczeniu zgorzeli gazowej zaleca się
podawanie penicyliny w połączeniu z
klindamycyną.

Antybiotykoterapia 3

W leczeniu grzybic powłok skórnych
stosuje się nystatynę i natamycynę

W leczeniu zakażen wirusami

opryszczki

stosuje się acyklowir, famcyklowir lub
walacyklowir.

Dziękujemy za

uwagę!