168

Kra glacjalna w klifie Ch³apowskim

6080

Lokalizacja:

województwo pomorskie

powiat pucki

gmina W³adys³awowo

miejscowoœæ Ch³apowo

Rejon geograficzny:

Pobrze¿a po³udniowoba³tyckie

Pobrze¿e gdañskie

Pobrze¿e Kaszubskie

Jednostka geologiczna:

Obni¿enie peryba³tyckie

Kêpa Swarzewska

4330

W³adys³awowo

Obiekt ten znajduje siê na terenie Nadmorskiego Parku

Krajobrazowego, w klifie brzegu Ba³tyku, na odcinku miêdzy

W³adys³awowem a Rozewiem. Jest dostêpny dla licznie

przebywaj¹cych tu turystów. Równolegle do brzegu biegnie

szosa z W³adys³awowa do Jastrzêbiej Góry.

Stanowi go fragment skarpy aktywnego klifu

Ch³apowskiego. Ci¹gnie siê od Jaru Ch³apowskiego (zwa-

nego równie¿ Rudnikiem), a¿ do dzikiego jaru le¿¹cego

ok. 700 m na pó³nocny wschód od Rudnika. Ods³ania siê

tutaj typowy dla tego rejonu profil utworów. W dolnej

czêœci skarpy wystêpuje kompleks mioceñskiej formacji

brunatnowêglowej o mi¹¿szoœci ok. 40 m, z grubymi, niekie-

dy do 2 m, pok³adami wêgla brunatnego. S¹ to na ogó³ wêgle

detrytowe zawieraj¹ce miejscami drobne ksylity; mo¿na

w nich znaleŸæ odciski liœci i ga³¹zek drzew iglastych oraz

uwêglone szyszki (wieku ok. 15-17 mln lat). W warstwach

piasków widoczne s¹ niekiedy du¿e karcze i k³ody ksylito-

we. Formacja zbudowana jest g³ównie z drobnoziarnistych

piaskowców œrednio- i grubo³awicowych, o zmiennej barwie

(od bia³ej do brunatnej) oraz mu³owców i i³owców barwy

szarej do brunatnej.

Profil w tej czêœci klifu jest unikatowy, ods³ania bo-

wiem kontakt (wzd³u¿ prawie pionowej powierzchni) kry

mioceñskiej z przylegaj¹cymi do niej piaskami i ¿wirami

fluwioglacjalnymi o mi¹¿szoœci kilkunastu metrów. Seria ta

zawiera w sp¹gu warstwê bruku morenowego o mi¹¿szoœci

kilkunastu cm. W najwy¿szej czêœci skarpy, maj¹cej charak-

ter niszy osuwiskowej, wystêpuje kilkumetrowa warstwa

gliny zwa³owej powsta³ej w czasie deglacjacji ostatniego

zlodowacenia (pó³nocnopolskiego, 12 - 15 tys. lat temu).

Skarpê klifu stanowi koluwium osuwiskowe, które maskuje

wychodnie utworów buduj¹cych wysoczyznê.

Zalet¹ tego obiektu jest ³atwa dostêpnoœæ oraz ci¹g³a

odnawialnoœæ skarpy dziêki erozji morskiej. Poniewa¿ jest

to brzeg morski, mamy te¿ liczne walory krajobrazowe.

W kierunku zachodnim widoczny jest ostro zarysowany

przyl¹dek Rozewie, a w kierunku wschodnim port we

W³adys³awowie.

Dla turystów zmotoryzowanych istnieje mo¿liwoœæ za-

trzymania siê przy zejœciu na krawêdŸ Jaru Ch³apowskiego

i zejœcie niebieskim szlakiem, który biegnie dalej brzegiem

morza i nazywany jest szlakiem Nadmorskim lub Rozew-

skim. Po zejœciu na pla¿ê nale¿y przejœæ ok. 400 m w lewo

(pó³nocny wschód), w stronê Rozewia. Charakter tego

obiektu wyklucza jego zagospodarowanie, gdy¿ znajduje siê

on w strefie dynamicznego brzegu erozyjnego, natomiast

w niewielkiej odleg³oœci, na l¹dzie, znajduje siê du¿e pole

namiotowe z dobrze rozwiniêt¹ baz¹ gastronomiczn¹. Przy

zejœciu do Jaru Ch³apowskiego widnieje tablica informuj¹ca,

¿e Jar Ch³apowski jest rezerwatem.

The glacial erratic slab

in the Ch³apowo cliff coast

The site is located in the area of the Coastal Landscape

Park, at the Baltic Sea coast. It is a part of active Ch³apowo

cliff. The exposure extends from the Ch³apowo Ravine until

the Wild Ravine, about 700 meters northwest of Rudnik.

In the bottom part of the cliff the Miocene brown-coal

formation is exposed, about 40 meters thick, with brown

coal seams (up to 2 meters thick). The formation includes

white to brownish, medium- and thick-bedded, fine-grained

sandstones with mudstones and claystones. The brown coals

are detritic and contain fine xylites. Prints of leafs, twigs and

coalified cones of conifer tress can be found, of age 17-15 Ma

ago. In this part of the cliff a unique, vertical contact surface

is exposed of fluvioglacial sands and gravels with an erratic

slab of Miocene sediments. In the uppermost part of the

cliff, which is the landslide niche, the several-meters-thick

boulder clay layer can be observed. The clay was deposited

during the recession stage of the last, North-poland glacia-

tion period. The site is easily accessible and continuously

“renewed” by erosion.

Karwia

1

2,3

169

Wybrana literatura: 216, 365, 366

Ch³apowo

Autor karty stanowiska dokumentacyjnego i fotografii:

T. Leœniak (2005)

1

2

3