WSTRZĄS

WSTRZĄS

WSTRZĄS

WSTRZĄS



Zaburzenie perfuzji tkanek

Zaburzenie perfuzji tkanek

w odpowiedzi na spadek

w odpowiedzi na spadek

objętości minutowej serca lub

objętości minutowej serca lub

zaburzenia

zaburzenia

w mikrokrążeniu.

w mikrokrążeniu.

WSTRZĄS

WSTRZĄS

1.

1.

Oligowolemiczny

Oligowolemiczny

(hypowolemiczny)

(hypowolemiczny)



krwotok

krwotok



uraz

uraz



oparzenie

oparzenie



biegunki

biegunki



wymioty

wymioty

WSTRZĄS

WSTRZĄS

2.

2.

Kardiogenny

Kardiogenny



osłabienie kurczliwości

osłabienie kurczliwości





zawał, zapalenie

zawał, zapalenie



utrudnienie napełniania serca

utrudnienie napełniania serca





tamponada osierdzia,

tamponada osierdzia,

zaciskające zapalenie

zaciskające zapalenie

osierdzia

osierdzia



zaburzenia rytmu

zaburzenia rytmu



przeciążenie ciśnieniowe

przeciążenie ciśnieniowe





zator płuc

zator płuc

WSTRZĄS

WSTRZĄS

3.

3.

Septyczny

Septyczny



posocznica

posocznica





G (+)

G (+)





G (-) -70%

G (-) -70%

WSTRZĄS

WSTRZĄS

4.

4.

Anafilaktyczny

Anafilaktyczny

5.

5.

Neurogenny

Neurogenny

6.

6.

Toksyczny

Toksyczny

o

o

bj

bj

ę

ę

to

to

ś

ś

ci minutowej

ci minutowej

o

o

bj

bj

ę

ę

to

to

ś

ś

ci minutowej

ci minutowej

WSTRZĄS

WSTRZĄS

ci

ci

śn

śn

ienia t

ienia t

ę

ę

tniczego

tniczego

ci

ci

śn

śn

ienia t

ienia t

ę

ę

tniczego

tniczego

pr

pr

z

z

ep

ep

ł

ł

ywu obwodowego

ywu obwodowego

i zaopatrzenia

i zaopatrzenia

tkanek w O

tkanek w O

2

2

pr

pr

z

z

ep

ep

ł

ł

ywu obwodowego

ywu obwodowego

i zaopatrzenia

i zaopatrzenia

tkanek w O

tkanek w O

2

2

WSTRZĄS

WSTRZĄS

I. Okres wyrównania

I. Okres wyrównania

objętości

objętości

minutowej

minutowej

objętości

objętości

minutowej

minutowej

Aktywacja układu

Aktywacja układu

Aktywacja układu

Aktywacja układu

renina

renina

renina

renina

angiotensyna II

angiotensyna II

angiotensyna II

angiotensyna II

aldosteron

aldosteron

aldosteron

aldosteron

zatrzymanie Na i

zatrzymanie Na i

wody

wody

zatrzymanie Na i

zatrzymanie Na i

wody

wody

obci

obci

ąż

ąż

enia

enia

wst

wst

ę

ę

pnego

pnego

obci

obci

ąż

ąż

enia

enia

wst

wst

ę

ę

pnego

pnego

obj

obj

ę

ę

to

to

ś

ś

ci

ci

minutowej serca

minutowej serca

obj

obj

ę

ę

to

to

ś

ś

ci

ci

minutowej serca

minutowej serca

Aktywacja

Aktywacja

adrenergiczna

adrenergiczna

Aktywacja

Aktywacja

adrenergiczna

adrenergiczna

Centralizacja

Centralizacja

kr

kr

ąż

ąż

enia

enia

zw

zw

ęż

ęż

enie

enie

t

t

ę

ę

tniczek

tniczek



skórnych

skórnych



trzewnych

trzewnych



nerkowych

nerkowych

Centralizacja

Centralizacja

kr

kr

ąż

ąż

enia

enia

zw

zw

ęż

ęż

enie

enie

t

t

ę

ę

tniczek

tniczek



skórnych

skórnych



trzewnych

trzewnych



nerkowych

nerkowych

ci

ci

ś

ś

nienia

nienia

t

t

ę

ę

tniczego

tniczego

ci

ci

ś

ś

nienia

nienia

t

t

ę

ę

tniczego

tniczego

akcji

akcji

i kurczliwo

i kurczliwo

ś

ś

ci

ci

serca

serca

akcji

akcji

i kurczliwo

i kurczliwo

ś

ś

ci

ci

serca

serca

WSTRZĄS

WSTRZĄS

I.

I.

Okres utrwalony

Okres utrwalony

kwasica

kwasica

metaboliczna

metaboliczna

kwasica

kwasica

metaboliczna

metaboliczna

Skurcz t

Skurcz t

ę

ę

tniczek

tniczek

Skurcz t

Skurcz t

ę

ę

tniczek

tniczek

niedotlenienie

niedotlenienie

tkanek

tkanek

niedotlenienie

niedotlenienie

tkanek

tkanek

wazodilatacja

wazodilatacja

wazodilatacja

wazodilatacja

obj

obj

ę

ę

to

to

ś

ś

ci

ci

krwi kr

krwi kr

ążą

ążą

cej

cej

obj

obj

ę

ę

to

to

ś

ś

ci

ci

krwi kr

krwi kr

ążą

ążą

cej

cej

ucieczka p

ucieczka p

ł

ł

ynu

ynu

do przestrzeni

do przestrzeni

pozanaczyniowej

pozanaczyniowej

ucieczka p

ucieczka p

ł

ł

ynu

ynu

do przestrzeni

do przestrzeni

pozanaczyniowej

pozanaczyniowej

obj

obj

ę

ę

to

to

ś

ś

ci

ci

minutowej

minutowej

serca

serca

obj

obj

ę

ę

to

to

ś

ś

ci

ci

minutowej

minutowej

serca

serca



skóra - chłodna, blada

skóra - chłodna, blada





sina, wilgotna

sina, wilgotna



tachykardia

tachykardia



ciśnienia (SP <90 mm Hg lub 30-60

ciśnienia (SP <90 mm Hg lub 30-60

poniżej wartości wyjściowych)

poniżej wartości wyjściowych)



niepokój

niepokój





splątanie

splątanie





senność

senność





śpiączka

śpiączka



oliguria

oliguria





anuria

anuria



przyspieszony oddech

przyspieszony oddech





duszność

duszność

WSTRZĄS

WSTRZĄS

klinika

klinika

„

„

wska

wska

ź

ź

nik wstrz

nik wstrz

ą

ą

sowy” =

sowy” =

„

„

wska

wska

ź

ź

nik wstrz

nik wstrz

ą

ą

sowy” =

sowy” =

WSTRZĄS

WSTRZĄS

t

t

ę

ę

tno

tno

RR

RR

skurczowe

skurczowe



Norma

Norma

–

–

oko

oko

ł

ł

o 0,5

o 0,5



Zagro

Zagro

ż

ż

enie wstrz

enie wstrz

ą

ą

sem

sem

–

–

0,5 –1

0,5 –1



Wstrz

Wstrz

ą

ą

s utrwalony

s utrwalony

–

–

>1

>1

WSTRZĄS

WSTRZĄS

Ciśnienia

Ciśnienia

tętniczego

tętniczego

Ciśnienia

Ciśnienia

tętniczego

tętniczego

Hypoxia

Hypoxia

Hypoxia

Hypoxia

Autoregulacja

Autoregulacja

Autoregulacja

Autoregulacja

Metabolity

Metabolity

naczyniorozszes

naczyniorozszes

zaj

zaj

ą

ą

ce

ce

Metabolity

Metabolity

naczyniorozszes

naczyniorozszes

zaj

zaj

ą

ą

ce

ce

Rozszerzenie

Rozszerzenie

ł

ł

o

o

ż

ż

yska

yska

naczyniowego

naczyniowego

Rozszerzenie

Rozszerzenie

ł

ł

o

o

ż

ż

yska

yska

naczyniowego

naczyniowego

Powierzchni

Powierzchni

wymiany

wymiany

Powierzchni

Powierzchni

wymiany

wymiany

Zaopatrzenia

Zaopatrzenia

tkanek w O

tkanek w O

2

2

Zaopatrzenia

Zaopatrzenia

tkanek w O

tkanek w O

2

2

NIEWYDOLNOŚĆ

NIEWYDOLNOŚĆ

KRĄŻENIA

KRĄŻENIA



Stan w którym przepływ krwi

Stan w którym przepływ krwi

staje się niewystarczający

staje się niewystarczający

do zaspokojenia aktualnych

do zaspokojenia aktualnych

metabolicznych potrzeb

metabolicznych potrzeb

tkankowych

tkankowych

NIEWYDOLNOŚĆ

NIEWYDOLNOŚĆ

KRĄŻENIA

KRĄŻENIA

Ostra

Ostra

Ostra

Ostra

Przewlekł

Przewlekł

a

a

Przewlekł

Przewlekł

a

a

NIEWYDOLNOŚĆ

NIEWYDOLNOŚĆ

KRĄŻENIA

KRĄŻENIA

low -

low -

output

output

failure

failure

obj

obj

ę

ę

to

to

ś

ś

ci

ci

minutowej

minutowej

low -

low -

output

output

failure

failure

obj

obj

ę

ę

to

to

ś

ś

ci

ci

minutowej

minutowej

high -

high -

output

output

failure

failure

obj

obj

ę

ę

to

to

ś

ś

ci

ci

minutowej

minutowej

high -

high -

output

output

failure

failure

obj

obj

ę

ę

to

to

ś

ś

ci

ci

minutowej

minutowej

PNK

PNK

High -output failure - przyczyny

High -output failure - przyczyny



nadczynność tarczycy

nadczynność tarczycy



niedokrwistość

niedokrwistość



przetoki tętniczo – żylne

przetoki tętniczo – żylne



niedobór witaminy B

niedobór witaminy B

1

1

PNK

PNK

Low-output failure - przyczyny

Low-output failure - przyczyny

1.

1.

Zaburzenie czynności skurczowej komór

Zaburzenie czynności skurczowej komór

A)

A)

Osłabienie kurczliwości - kardiomiopatie, choroba

Osłabienie kurczliwości - kardiomiopatie, choroba

niedokrwienna zapalenie

niedokrwienna zapalenie

B)

B)

Wzmożone napięcie ściany

Wzmożone napięcie ściany

2.

2.

Zaburzenia rozkurczowej czynności serca

Zaburzenia rozkurczowej czynności serca



tamponada worka osierdziowego

tamponada worka osierdziowego



zaciskające zapalenie osierdzia

zaciskające zapalenie osierdzia



kardiomiopatia restrykcyjna

kardiomiopatia restrykcyjna

3.

3.

Zaburzenia rytmu

Zaburzenia rytmu

•

przeciążenie oporowe

przeciążenie oporowe



zwężenia zastawek

zwężenia zastawek



nadciśnienie tętnicze i płucne

nadciśnienie tętnicze i płucne

•

przeciążenie objętościowe

przeciążenie objętościowe



niedomykalność zastawek

niedomykalność zastawek



wady z przeciekiem

wady z przeciekiem

PNK

PNK

Mechanizmy kompensacyjne

Mechanizmy kompensacyjne

1.

1.

Aktywacja neurohormonalna

Aktywacja neurohormonalna

β

β







Si

Si

ły

ły

i cz

i cz

ęstości

ęstości

akcji serca

akcji serca

β

β







Si

Si

ły

ły

i cz

i cz

ęstości

ęstości

akcji serca

akcji serca

α

α







oporu

oporu

obwodowego

obwodowego
•

Skóra

Skóra

•

Nerki

Nerki

•

Obszar

Obszar

trzewny

trzewny

α

α







oporu

oporu

obwodowego

obwodowego

•

Skóra

Skóra

•

Nerki

Nerki

•

Obszar

Obszar

trzewny

trzewny

β

β



wazodilatacja

wazodilatacja
•

mózg

mózg

•

naczynia

naczynia

wie

wie

ń

ń

cowe

cowe

β

β



wazodilatacja

wazodilatacja

•

mózg

mózg

•

naczynia

naczynia

wie

wie

ń

ń

cowe

cowe

Centralizacja

Centralizacja

krążenia

krążenia

Centralizacja

Centralizacja

krążenia

krążenia

PNK

PNK

Mechanizmy kompensacyjne

Mechanizmy kompensacyjne

2

2

.

.

Nerkowa retencja Na i wody

Nerkowa retencja Na i wody





Objętości

Objętości

minutowej

minutowej





Objętości

Objętości

minutowej

minutowej





uwalniania reniny

uwalniania reniny





uwalniania reniny

uwalniania reniny





Filtracji

Filtracji

kłębkowej

kłębkowej





Filtracji

Filtracji

kłębkowej

kłębkowej





reabsorbcji Na i

reabsorbcji Na i

wody

wody





reabsorbcji Na i

reabsorbcji Na i

wody

wody





przep

przep

ł

ł

ywu

ywu

nerkowego

nerkowego





przep

przep

ł

ł

ywu

ywu

nerkowego

nerkowego

Angiotensyna I

Angiotensyna I

Angiotensyna I

Angiotensyna I

Angiotensyna II

Angiotensyna II

Angiotensyna II

Angiotensyna II

Aldosteron

Aldosteron

Aldosteron

Aldosteron

Zatrzymanie NA i

Zatrzymanie NA i

wody

wody

Zatrzymanie NA i

Zatrzymanie NA i

wody

wody

Zatrzymanie NA i

Zatrzymanie NA i

wody

wody

Zatrzymanie NA i

Zatrzymanie NA i

wody

wody





Obci

Obci

ąż

ąż

enia

enia

wst

wst

ę

ę

pnego

pnego





Obci

Obci

ąż

ąż

enia

enia

wst

wst

ę

ę

pnego

pnego





Obj

Obj

ę

ę

to

to

ś

ś

ci

ci

minutowej serca

minutowej serca





Obj

Obj

ę

ę

to

to

ś

ś

ci

ci

minutowej serca

minutowej serca

PNK

PNK

Mechanizmy kompensacyjne

Mechanizmy kompensacyjne

3.

3.

Przerost serca

Przerost serca

Przeci

Przeci

ąż

ąż

enie obj

enie obj

ę

ę

t

t

oś

oś

ciowe

ciowe

(przewlek

(przewlek

ł

ł

y

y





preload)

preload)

Przeci

Przeci

ąż

ąż

enie obj

enie obj

ę

ę

t

t

oś

oś

ciowe

ciowe

(przewlek

(przewlek

ł

ł

y

y





preload)

preload)

Przeci

Przeci

ąż

ąż

enie ci

enie ci

ś

ś

nieniowe

nieniowe

(przewlek

(przewlek

ł

ł

y

y





afterload)

afterload)

Przeci

Przeci

ąż

ąż

enie ci

enie ci

ś

ś

nieniowe

nieniowe

(przewlek

(przewlek

ł

ł

y

y





afterload)

afterload)

przerost ekscentryczny

przerost ekscentryczny

(poszerzenie jam)

(poszerzenie jam)

przerost ekscentryczny

przerost ekscentryczny

(poszerzenie jam)

(poszerzenie jam)

przerost koncentryczny

przerost koncentryczny

(bez poszerzenia jam)

(bez poszerzenia jam)

przerost koncentryczny

przerost koncentryczny

(bez poszerzenia jam)

(bez poszerzenia jam)





obci

obci

ąż

ąż

enia wst

enia wst

ę

ę

pnego

pnego





obci

obci

ąż

ąż

enia wst

enia wst

ę

ę

pnego

pnego





si

si

ł

ł

y kurcz

y kurcz

ą

ą

cego si

cego si

ę

ę

mi

mi

ęś

ęś

nia

nia





si

si

ł

ł

y kurcz

y kurcz

ą

ą

cego si

cego si

ę

ę

mi

mi

ęś

ęś

nia

nia

↑

↑

obj

obj

ę

ę

to

to

ś

ś

ci minutowej

ci minutowej

serca

serca

↑

↑

obj

obj

ę

ę

to

to

ś

ś

ci minutowej

ci minutowej

serca

serca

PNK

PNK

Za

Za

ł

ł

amanie mechanizmów

amanie mechanizmów

kompensacyjnych

kompensacyjnych





noradrenaliny w osoczu

noradrenaliny w osoczu





noradrenaliny w osoczu

noradrenaliny w osoczu





ilo

ilo

ś

ś

ci i wra

ci i wra

ż

ż

liwo

liwo

ś

ś

ci rec.

ci rec.









ilo

ilo

ś

ś

ci i wra

ci i wra

ż

ż

liwo

liwo

ś

ś

ci rec.

ci rec.









Stymulacji receptorów

Stymulacji receptorów

α

α





Stymulacji receptorów

Stymulacji receptorów

α

α





Obci

Obci

ąż

ąż

enia wst

enia wst

ę

ę

pnego

pnego

i cz

i cz

ę

ę

sto

sto

ś

ś

ci serca

ci serca





Obci

Obci

ąż

ąż

enia wst

enia wst

ę

ę

pnego

pnego

i cz

i cz

ę

ę

sto

sto

ś

ś

ci serca

ci serca





obci

obci

ąż

ąż

enia nast

enia nast

ę

ę

pczego

pczego





obci

obci

ąż

ąż

enia nast

enia nast

ę

ę

pczego

pczego





Pracy serca

Pracy serca





Pracy serca

Pracy serca





Obj

Obj

ę

ę

to

to

ś

ś

ci minutowej

ci minutowej





Obj

Obj

ę

ę

to

to

ś

ś

ci minutowej

ci minutowej

PNK

PNK

Za

Za

ł

ł

amanie mechanizmów

amanie mechanizmów

kompensacyjnych

kompensacyjnych

Retencja p

Retencja p

ł

ł

ynów

ynów

Retencja p

Retencja p

ł

ł

ynów

ynów

Powstawanie

Powstawanie

obrz

obrz

ę

ę

ków

ków

Powstawanie

Powstawanie

obrz

obrz

ę

ę

ków

ków

Rozstrze

Rozstrze

ń

ń

serca

serca

Rozstrze

Rozstrze

ń

ń

serca

serca

PNK

PNK

Za

Za

ł

ł

amanie mechanizmów

amanie mechanizmów

kompensacyjnych

kompensacyjnych

Przerost serca

Przerost serca

Przerost serca

Przerost serca

niewydolno

niewydolno

ść

ść

naczy

naczy

ń

ń

wie

wie

ń

ń

cowych

cowych

niewydolno

niewydolno

ść

ść

naczy

naczy

ń

ń

wie

wie

ń

ń

cowych

cowych

rozci

rozci

ą

ą

gni

gni

ę

ę

cie

cie

komórek

komórek

rozci

rozci

ą

ą

gni

gni

ę

ę

cie

cie

komórek

komórek





ż

ż

ywotno

ywotno

ś

ś

ci

ci

komórek

komórek





ż

ż

ywotno

ywotno

ś

ś

ci

ci

komórek

komórek

choroba

choroba

wie

wie

ń

ń

cowa

cowa

choroba

choroba

wie

wie

ń

ń

cowa

cowa

zaburzenia

zaburzenia

rytmu serca

rytmu serca

zaburzenia

zaburzenia

rytmu serca

rytmu serca

Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze





homocysteiny

homocysteiny





homocysteiny

homocysteiny





Fibrynogenu

Fibrynogenu





Fibrynogenu

Fibrynogenu

Hyperurikemia

Hyperurikemia

Hyperurikemia

Hyperurikemia

Upośledzona

Upośledzona

tolerancja glukozy

tolerancja glukozy

Upośledzona

Upośledzona

tolerancja glukozy

tolerancja glukozy

Otyłość

Otyłość

Otyłość

Otyłość

Zaburzenia lipidowe

Zaburzenia lipidowe

Zaburzenia lipidowe

Zaburzenia lipidowe

Zaburzenia lipidowe

Zaburzenia lipidowe

Zaburzenia lipidowe

Zaburzenia lipidowe

Cukrzyca

Cukrzyca

Cukrzyca

Cukrzyca

Zespół

Zespół

metaboliczny

metaboliczny

X

X

Zespół

Zespół

metaboliczny

metaboliczny

X

X