Odpowiedź immunologiczna na zakażenia wirusowe

Wirus jest bardzo małą, mikroskopijną cząstką zakażającą swoiste komórki organizmu

w celu reprodukcji. Wirusy mogą replikować się jedynie poprzez zakażenie komórki
gospodarza, w związku z czym nie mogą rozmnażać się samodzielnie tak jak bakterie. Wirusy
składają się przede wszystkim z materiału genetycznego, otoczonego białkową osłonką zwaną
kapsydem. Zależnie od klasy mogą one zakażać różne organizmy: zarówno eukariotyczne
(zwierzęta, drożdże, grzyby i rośliny) jak i prokariotyczne (bakterie). Słowo „wirus” pochodzi
z łaciny i oznacza truciznę (syn. venenum). To, czy wirus jest organizmem żywym jest wciąż
kwestią dyskusyjną, ponieważ ma on cechy szczególne organizmu żywego (takie jak
reprodukcja). Większość badaczy nie uważa wirusów za organizmy żywe.

Zakażenia wirusowe należą do głównych przyczyn chorób spotykanych w praktyce

ogólnej, Z homotoksykologicznego punktu widzenia większość zakażeń wirusowych należy
traktować bardzo poważnie, ponieważ z definicji wirusy są homotoksynami
wewnątrzkomórkowymi powodującymi często śmierć komórki spowodowaną przez
mechanizmy odporności komórkowej koncentrujące się na zakażonych przez wirusy
komórkach. W Tabeli Ewolucji Choroby, zakażenia wirusowe należą początkowo do fazy
impregnacji, lecz mogą we względnie krótkim czasie powodować degenerację, a nawet
dedyferencjację. Oprócz samego zakażenia wirusowego, często obserwuje się komplikacje.
Mogą one być nadkażeniami bakteryjnymi, lecz także znane są cięższe powikłania, takie jak
po wirusowy zespół zmęczenia np. po infekcji wirusem EBV (mononukleoza).

Odpowiedź immunologiczna

to złożony zespół reakcji obronnych organizmu.

Obejmuje rozpoznanie antygenu

oraz jego

neutralizację

i

eliminację. Na odpowiedź

immunologiczną składa się odpowiedź typu

komórkowego

i

humoralnego, przy czym oba te

mechanizmy przebiegają równolegle i są współzależne od siebie. Odpowiedź
immunologiczna następuje, gdy mechanizmy odporności nieswoistej okażą się nieskuteczne.

W początkowej fazie neutrofile i makrofagi fagocytują drobnoustroje, po czym

neutrofile zostają też pożarte przez makrofagi, które prezentują na swej powierzchni
fragmenty antygenów. W

odpowiedzi humoralnej

antygen łączy się z receptorem błonowym

limfocytu

B. Do aktywacji limfocytu

B

potrzebna jest na ogół obecność limfocytów

T

h

, które

same zostały pobudzone po rozpoznaniu i związaniu antygenu. Limfocyty

T

h

produkują

cytokiny (interleukiny), pobudzające limfocyty

B

do podziałów i różnicowania się. Powstaje

bardzo duża liczba komórek, z których większość to komórki plazmatyczne, produkujące
przeciwciała. Pozostałe stają się

komórkami pamięci, zapamiętują strukturę antygenu.

Wytworzone przeciwciała łączą się z antygenami i unieczynniają je, np. poprzez ułatwienie
fagocytozy komórek z antygenami lub perforację ich błony.

Odporność komórkowa

uzupełnia odporność humoralną, przy czym biorą w niej

udział wyłącznie komórki, które zostały uczulone przez antygen. Limfocyty

T

c

pobudzone też

przez limfocyty za pośrednictwem cytokin

T

h

rozpoznają komórki z określonym antygenem i

zabijają je, pobudzając do apoptozy. Do bezpośredniego zniszczenia antygenu mogą być
zaangażowane makrofagi, które zostają pobudzone przez limfocyty

T

h

poprzez cytokiny.

Podczas odpowiedzi komórkowej także powstają komórki pamięci immunologicznej. W
odpowiedzi immunologicznej występują oba mechanizmy, choć ich udział może być różny.
Odpowiedź humoralna dotyczy zwłaszcza reakcji na infekcje bakteryjne, natomiast
komórkowa reakcji na infekcje wirusowe oraz podczas odrzucania przeszczepu i w walce z
komórkami nowotworowymi. Odpowiedź komórkowa odpowiada też za opóźnione reakcje
immunologiczne (odczyn zapalny).

Pierwotna odpowiedź immunologiczna

występuje, gdy układ immunologiczny styka

się z danym antygenem po raz pierwszy. Gdy ustaje kontakt z antygenem, ilość
wytworzonych przeciwciał spada, a w organizmie zostają jedynie komórki pamięci
immunologicznej. Aktywne komórki immunokompetentne jako zbyteczne są pobudzane do
apoptozy przez limfocyty

T

S

poprzez wytwarzane przez nie cytokiny. Jeśli dojdzie do

ponownego kontaktu z tym samym antygenem, komórki pamięci immunologicznej łatwo
ulegają aktywacji, szybciej proliferują i, w zależności od swego pochodzenia, produkują
więcej przeciwciał lub cytokin. Jest to wtórna odpowiedź immunologiczna.

Przygotowały:

Sandra Kużajak gr VII

Agnieszka Huppert gr II