Instytut

Spawalnictwa

w Gliwicach

KURS MIĘDZYNARODOWEGO

INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA

(IWE/IWT/IWS/IWP)

Stale obrabiane

termomechanicznie

2.10.2

opracował:

dr inż. Marian Zeman

Nowelizacja materiału: 01. 2012 r.

1

INSTYTUT
SPAWALNICTWA

INSTYTUT
SPAWALNICTWA

Marian Zeman

T 2.10.2
Stale obrabiane
termomechanicznie

Charakterystyka stali walcowanych termomechanicznie

W stalach obrobionych termomechanicznie wymagane własności
wytrzymałościowe

uzyskuje się w wyniku zastosowania specjalnego

kontrolowanego walcowania

. Obróbka termomechaniczna (cieplno-

plastyczna) polega na takim prowadzeniu procesu walcowania, aby
poszczególne stopnie odkształcania stali odbywały się w określonych
temperaturach. Wykorzystuje się tu dwa podstawowe efekty:

• wpływ drobnoziarnistej struktury na wzrost wytrzymałości i udarności,
• ograniczenie i/lub opóźnienie rekrystalizacji przez wprowadzone do stali

mikrododatki.

Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.

Wszelkie prawa zastrze

żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca

ło

ści wzgl

ędnie

fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.

KURS MIĘDZYNARODOWEGO

INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA

(IWE/IWT/IWS/IWP)

Stale obrabiane termomechanicznie

2.10.2

Instytut

Spawalnictwa

w Gliwicach

AW 1

2

T

e

m

p

e

ra

tu

ra

Austenityzacja (ok. 1200

o

C)

Walcowanie

wstępne

Walcowanie

końcowe

Czas

Woda

Powietrze

Brak rekrystalizacji

Walc. TM + przyśp. chłodz.

W

temp. niższej o ok. 100-150

o

C

od temp. walcowania konwencjonalnego

W temp. nieco powyżej A

C3

w

dolnym zakresie występowania
austenitu, bez rekrystalizcji ziarn

Powstrzymanie rekrystalizacji związane jest z obecnością w stali Nb i Ti, a zatem w ten sposób powstaje
zwiększona liczba ośrodków zarodkowania przemiany . W czasie chłodzenia przemiany fazowe
rozpoczynają się w silnie odkształconym drobnoziarnistym austenicie o dużej gęstości dyslokacji i o dużej
liczbie zarodków nowych składników strukturalnych.

Najbardziej skutecznym parametrem obróbki T-M jest precyzyjna
temperatura walcowania oraz wielkość i prędkość odkształcania

Gdy chłodzenie zachodzi w powietrzu to
powstaje drobnoziarnista struktura nisko
perlityczna.

Przy przyspieszonym chłodzeniu wodą
powstaje drobnoziarnisty ferryt
poligonalny lub iglasty, a przemiana
perlityczna zostaje zastąpiona
przemianą bainityczną i w niewielkim
stopniu martenzytyczną.

Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.

Wszelkie prawa zastrze

żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca

ło

ści wzgl

ędnie

fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.

KURS MIĘDZYNARODOWEGO

INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA

(IWE/IWT/IWS/IWP)

Stale obrabiane termomechanicznie

Instytut

Spawalnictwa

w Gliwicach

2.10.2

AW 2

3

200

600

700

800

900

Gr

a

n

ic

a

p

la

s

ty

c

z

n

o

ś

c

i

R

e

[

M

P

a

]

0,3

0,4

0,5

0,7

0,8

0,6

400

300

500

S355M

S460M

S500M

X80

X70

S700MC

S550MC

S355N

S460N

S275N

S500Q

S650MC

S550Q

S620Q

S690Q

S890Q

S960Q

N

Q

M

M

(A+T)

Równoważnik węgla C

e

Porównanie stali

15

Ni

Cu

5

V

Mo

Cr

6

Mn

C

C

e















Stale krajowe:

 18G2A,
 15G2ANb,

 14HNMBCu

R

e

Stale
ulepszone
cieplnie

Stale termomechanicznie walcowane charakteryzują się niższym równoważnikiem
węgla C

e

, a zatem są łatwiej spawalne od stali normalizowanych lub ulepszonych

cieplnie o zbliżonej granicy plastyczności

300

0,30

0,35

0,40

0,45

0,50

400

500

600

700

N

TM

TM+AC

QT

TM+QT

G

ra

n

ic

a

p

la

s

ty

c

z

n

o

ś

c

i

R

e

[

M

Pa

]

Równoważnik wegla C

e

Zależność granicy plastyczności blach o grubości 50 mm, wytworzonych przy

zastosowaniu różnych procesów produkcyjnych, od równoważnika węgla C

e

Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.

Wszelkie prawa zastrze

żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca

ło

ści wzgl

ędnie

fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.

KURS MIĘDZYNARODOWEGO

INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA

(IWE/IWT/IWS/IWP)

Stale obrabiane termomechanicznie

2.10.2

Instytut

Spawalnictwa

w Gliwicach

AW 3

4

Porównanie składu chemicznego stali walcowanych termomechanicznie

i stali konwencjonalnych o takiej samej granicy plastyczności

15

5

6

Cu

Ni

V

Mo

Cr

Mn

C

C

e















B

V

Mo

Ni

Cr

Cu

Mn

Si

C

P

cm

5

10

15

60

20

30



















40

20

10

Ni

Cu

Cr

Mo

Mn

C

CET













S355J2

S355ML

S460NL

S460ML

Pierwiastek

wg

PN-EN

10025-2

Typowy

skład

chemiczny

wg

PN-EN

10025-4

Typowy

słlad

chemiczny

wg

PN-EN

10025-3

Typowy

skład

chemiczny

wg

PN-EN

10025-4

Typowy

skład

chemiczny

C

<0,22

0,17

<0,14

0,08

<0,20

0,17

<0,16

0,09

Si

<0,55

0,45

<0,50

0,30

<0,60

0,45

<0,60

0,30

Mn

<1,60

1,50

<1,60

1,40

1,00-1,70

1,65

<1,70

1,50

P

<0,025

0.018

<0,025

0,012

<0,025

0,015

<0,025

0,011

S

<0,025

0,015

<0,030

0,005

<0,020

0,010

<0,020

0,005

Nb

<0,05

<0,04

<0,05

-

<0,05

<0,04

V

<0,10

-

<0,20

0,17

<0,12

<0,05

Mo

<0,10

-

<0,10

-

<0,20

-

Ni

<0,50

-

<0,80

0,29

<0,80

0,25

Równoważnik

węgla

C

e

0,42

0,35

0,50

0,40

P

cm

0,26

0,18

0,29

0,20

CET

0,32

0,25

0,34

0,28

Oznaczenie stali

Skład chemiczny w %

wg

PN-EN

10027-1

Wg

PN-EN

10027-2

C

max

Si

max

Mn

max

P

max

S

max

Nb

max

V

max

Al

całk

min

Ti

max

Cr

max

Ni

max

Mo

max

Cu

max

N

max

S275M

1.8818

0,030 0,025

S275ML

1.8819

0,13

0,50

1,50

0,025 0,020

0,05

0,08

0,02

0,05

0,30

0,30

0,10

0,55

0,015

S355M

1.8823

0,030 0,025

S355ML

1.8824

0,14

0,50

1,60

0,025 0,020

0,05

0,10

0,02

0,05

0,30

0,50

0,10

0,55

0,015

S420M

1.8825

0,030 0,025

S420ML

1.8836

0,16

0,50

1,70

0,025 0,020

0,05

0,12

0,02

0,05

0,30

0,80

0,20

0,55

0,025

S460M

1.8827

0,030 0,025

S460ML

1.8838

0,16

0,60

1,70

0,025 0,020

0,05

0,12

0,02

0,05

0,30

0,80

0,20

0,55

0,025

Skład chemiczny wg analizy wytopowej stali drobnoziarnistych

po walcowaniu termomechanicznym

wg PN-EN 10025-4:2007

*

Przegląd stali walcowanych termomechanicznie

*) PN-EN 10025-4:2007 W yroby walcowane na gorąco ze stali konstrukcyjnych -- Część 4: Warunki techniczne dostawy stali

konstrukcyjnych drobnoziarnistych spawalnych po walcowaniu termomechanicznym

Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.

Wszelkie prawa zastrze

żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca

ło

ści wzgl

ędnie

fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.

KURS MIĘDZYNARODOWEGO

INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA

(IWE/IWT/IWS/IWP)

Stale obrabiane termomechanicznie

Instytut

Spawalnictwa

w Gliwicach

2.10.2

AW 4

5

Oznaczenie stali

Minimalna wartość pracy łamania [J]

w temperaturach [

o

C]

wg

PN-EN

10027-1

Wg

PN-EN

10027-2

+20

0

-10

-20

-30

-40

-50

S275M

1.8818

S355M

1.8823

S420M

1.8825

S460M

1.8827

55

31

47

27

43

24

40

20

-

-

-

S275ML

1.8819

S355ML

1.8834

S420ML

1.8836

S460ML

1.8838

63

40

55

34

51

30

47

27

40

23

31

20

27

16

Minimalne wartości pracy łamania próbek Charpy V pobranych

wzdłuż i

w poprzek

kierunku walcowania dla stali po

walcowaniu termomechanicznym

wg PN-EN 10025-4:2007

Próba udarności

Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.

Wszelkie prawa zastrze

żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca

ło

ści wzgl

ędnie

fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.

KURS MIĘDZYNARODOWEGO

INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA

(IWE/IWT/IWS/IWP)

Stale obrabiane termomechanicznie

2.10.2

Instytut

Spawalnictwa

w Gliwicach

AW 5

6

Skład chemiczny wg analizy wytopowej stali drobnoziarnistych

walcowanych termomechanicznie na urządzenia ciśnieniowe

wg PN-EN 10028-5:20010

*

Oznaczenie stali

Skład chemiczny w %

znak

numer

C

Max.

Si

max.

Mn

max.

P

max.

S

max.

Al

całk

min.

N

max.

Mo

max..

Nb

max.

Ni

max

Ti

max

V

max

P355M

1.8821

0,025 0,020

P355ML1 1.8832

P355ML2 1.8833

0,14

0,50

1,60

0,020 0,015

0,15

P420M

1.8824

0,025 0,020

P420ML1 1.8835

P420ML2 1.8828

0,16

0,50

1,70

0,020 0,015

P460M

1.8826

0,025 0,020

P460ML1 1.8837

P460ML2 1.8831

0,16

0,60

1,70

0,020 0,015

0,020

0,020

0,20

0,05

0,50

0,05

0,10

*) PN-EN 10028-5:20010 W yroby płaskie ze stali na urządzenia ciśnieniowe – Część 5. Stale spawalne drobnoziarniste

walcowane termomechanicznie

Praca łamania KV [J] w temperaturze [

o

C]

Gatunek stali

Grubość

wyrobu

mm

-50

-40

-20

0

+20

P...M

-

-

27

40

60

P…ML1

-

27

40

60

-

P…ML2

5 do 63

27

40

60

80

-

Minimalna wartość pracy łamania próbek Charpy V pobranych w poprzek kierunku walcowania

dla stali na urządzenia ciśnieniowe po walcowaniu termomechanicznym wg PN-EN 10028-5:20010

Oznaczenie

gatunku stali

Skład chemiczny w %

Znak

Numer

materia-

łowy

C

max.

Mn

max.

Si

max.

P

max.

S

max.

Al

całk.

min.

Nb

max.

V

max.

Ti

max.

Mo

max.

B

max.

S315MC 1.0972 0,12 1,30 0,50 0,025 0,020 0,015 0,09 0,20 0,15

-

-

S355MC 1.0976 0,12 1,50 0,50 0,025 0,020 0,015 0,09 0,20 0,15

-

-

S420MC 1.0980 0,12 1,60 0,50 0,025 0,015 0,015 0,09 0,20 0,15

-

-

S460MC 1.0982 0,12 1,60 0,50 0,025 0,015 0,015 0,09 0,20 0,15

-

-

S500MC 1.0984 0,12 1,70 0,50 0,025 0,015 0,015 0,09 0,20 0,15

-

-

S550MC 1.0986 0,12 1,80 0,50 0,025 0,015 0,015 0,09 0,20 0,15

-

-

S600MC 1.8969 0,12 1,90 0,50 0,025 0,015 0,015 0,09 0,20 0,22 0,50 0,005

S650MC 1.8976 0,12 2,00 0,60 0,025 0,015 0,015 0,09 0,20 0,22 0,50 0,005

S700MC 1.8974 0,12 2,10 0,60 0,025 0,015 0,015 0,09 0,20 0,22 0,50 0,005

Skład chemiczny wg analizy wytopowej stali walcowanych

termomechanicznie do obróbki plastycznej na zimno

wg PN-EN 10149-2:2000

*

*) PN-EN 10149-2:2000 W yroby płaskie walcowane na gorąco ze stali o podwyższonej granicy plastyczności do obróbki

plastycznej na zimno. Warunki dostawy wyrobów walcowanych termomechanicznie

Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.

Wszelkie prawa zastrze

żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca

ło

ści wzgl

ędnie

fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.

KURS MIĘDZYNARODOWEGO

INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA

(IWE/IWT/IWS/IWP)

Stale obrabiane termomechanicznie

Instytut

Spawalnictwa

w Gliwicach

2.10.2

AW 6

7

Spawalność i spawanie stali walcowanych

termomechanicznie

5

1

10

20

Czas stygnięcia t

8/5

[s]

T

w

a

rd

o

ś

ć

S

W

C

[

H

V

1

0

]

200

150

250

300

350

400

450

500

Porównanie twardości SWC stali S 460M i S 460N

300

400

500

0,20

0,30

P

c

m

[

%

]

Re [MPa]

N

Q

TM

TM+AC

80

160

240

0

R

e

[MPa]

355

500

Temperatura podgrzania [

o

C]

Wysokość temperatury wstępnego podgrzania stali normalizowanych lub

walcowanych normalizująco (N), w stanie walcowanym termomechanicznie

(M, M+AC) oraz ulepszonym cieplnie (Q) o różnej wartości równoważnika

węgla P

cm

, wyznaczonych za pomocą próby implant

B

5

5

V

15

Mo

60

Ni

20

Cu

Cr

Mn

30

Si

C

P

cm





















E= 15 kJ/cm, H

D

= 5 ml/100 g, g = 25 mm

Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.

Wszelkie prawa zastrze

żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca

ło

ści wzgl

ędnie

fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.

KURS MIĘDZYNARODOWEGO

INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA

(IWE/IWT/IWS/IWP)

Stale obrabiane termomechanicznie

2.10.2

Instytut

Spawalnictwa

w Gliwicach

AW 7

8

0

20

40

60

80

0

2

4

6

8

10

25

o

C

50

o

C

75

o

C

Spaw. ŁK
2,5 kJ/mm

Grubość blachy [mm]

Z

a

w

a

rt

o

ś

ć

w

o

d

o

ru

w

s

p

o

in

ie

[m

l/

1

0

0

g

]

Typowy zakres dla materiałów
dodatkowych o normalnej
zawartości wodoru

0

20

40

60

80

0

2

4

6

8

10

25

o

C

50

o

C

75

o

C

100

o

C

Spaw. ręczne

2,0 kJ/mm

Grubość blachy [mm]

Z

a

w

a

rt

o

ś

ć

w

o

d

o

ru

w

s

p

o

in

ie

[m

l/

1

0

0

g

]

Typowy zakres dla elektrod

o niskiej zawartości wodoru

Temperatury wstępnego podgrzania stali S355ML w zależności od ilości
wodoru dyfundującego w spoinie dla dwóch energii liniowych spawania

Typowy zakres dla materiałów
dodatkowych o normalnej
zawartości wodoru

0

20

40

60

80

0

2

4

6

8

10

Spaw. ŁK
2,5 kJ/mm

Grubość blachy [mm]

Z

a

w

a

rt

o

ś

ć

w

o

d

o

ru

w

s

p

o

in

ie

[m

l/

1

0

0

g

]

25

o

C

50

o

C

75

o

C

100

o

C

0

20

40

60

80

Grubość blachy [mm]

0

2

4

6

8

10

Z

a

w

a

rt

o

ś

ć

w

o

d

o

ru

w

s

p

o

in

ie

[m

l/

1

0

0

g

]

25

o

C

50

o

C

75

o

C

100

o

C

Spaw. ręczne

2,0 kJ/mm

Typowy zakres dla elektrod

o niskiej zawartości wodoru

Temperatury wstępnego podgrzania stali S460ML w zależności od ilości
wodoru dyfundującego w spoinie dla dwóch energii liniowych spawania

Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.

Wszelkie prawa zastrze

żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca

ło

ści wzgl

ędnie

fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.

KURS MIĘDZYNARODOWEGO

INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA

(IWE/IWT/IWS/IWP)

Stale obrabiane termomechanicznie

Instytut

Spawalnictwa

w Gliwicach

2.10.2

AW 8

9

Materiały dodatkowe do spawania i własności złączy

Aby uzyskać własności wytrzymałościowe spoin odpowiadające

odpowiednim własnościom stali obrobionych termomechanicznie,
materiały dodatkowe do spawania powinny posiadać większą zawartość
składników stopowych niż materiał rodzimy

.

W wyniku tego przemiana

   w metalu spoiny zachodzi w niższej temperaturze aniżeli w
obszarze SWC, co powoduje, że spoina staje się bardziej skłonna do
powstawania zimnych pęknięć niż materiał rodzimy - w odróżnieniu od stali
w stanie normalizowanym.

Pęknięcia zimne w spoinach powstają wzdłuż granic ziarn ferrytu

i bainitu i często są zorientowane po kątem 45

o

do kierunku spawania.

Istotnym jest zatem odpowiedni dobór składu chemicznego spoiw oraz
zapewnienie niskiej zawartości wodoru dyfundującego wprowadzanego do
ciekłego metalu spoiny (stosowanie procesów niskowodorowych).

Odporność na kruche pękanie stali i złączy spawanych

Zależność pracy łamania KV od temperatury badania stali S460ML

o grubości 40 mm. Próbki pobrane wzdłuż (W) i w poprzek (P)

kierunku walcowania

0

50

100

150

200

250

300

350

-100

-80

-60

-40

-20

0

20

40

Temperatura badania [

o

C]

K

V

[

J

]

W

P

Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.

Wszelkie prawa zastrze

żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca

ło

ści wzgl

ędnie

fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.

KURS MIĘDZYNARODOWEGO

INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA

(IWE/IWT/IWS/IWP)

Stale obrabiane termomechanicznie

2.10.2

Instytut

Spawalnictwa

w Gliwicach

AW 9

10

Praca łamania KV spoiny i strefy wpływu ciepła (SWC) w zależności od

temperatury badania złączy rur ze stali S550M (f1420 x 5,6 mm)

spawanych elektrodami zasadowymi metodą z góry w dół i z dołu do

góry. Materiał rodzimy: 0,06 %C, 1,84 %Mn, 0,36 % Si, 0,015 %P, 0,002

%S, 0,034 %Al, 0,042 %Nb, 0,018 %Ti.

S

0

50

100

150

200

250

300

350

-20

-40

-60

Temperatura badań [

o

C]

K

V

[

J

]

S - GMAW, E=12 kJ/cm

SWC - GMAW, E=12 kJ/cm

S - GMAW, E=20 kJ/cm

SWC - GMAW, E=20 k/cm

S - ŁK, E=35 kJ/cm

SWC - ŁK, E=35 kJ/cm

M

SWC

M

Zależność pracy łamania od temperatury badania dla spoiny (S), strefy

wpływu ciepła (SWC) i materiału rodzimego (M) złączy ze stali S460ML

o grubości 40 mm spawanych metodą GMAW (G) i łukiem krytym (ŁK)

przy zastosowaniu różnych energii liniowych

Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.

Wszelkie prawa zastrze

żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca

ło

ści wzgl

ędnie

fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.

KURS MIĘDZYNARODOWEGO

INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA

(IWE/IWT/IWS/IWP)

Stale obrabiane termomechanicznie

Instytut

Spawalnictwa

w Gliwicach

2.10.2

AW 10

11

Mała zawartość węgla w stalach walcowanych termomechanicznie ma
również korzystny wpływ na udarność spoiny.

Przy większym stopniu

wymieszania stopiwa z roztopionym materiałem rodzimym, co ma miejsce
w ściegach przetopowych grani i podczas spawania przy użyciu
większych energii liniowych, w spoinie wzrasta zawartość węgla w
przypadku stali o większej zawartości tego pierwiastka, co jest przyczyną
obniżenia udarności spoiny.

W stalach walcowanych termomechanicznie o mniejszej zawartości węgla
niż w stalach normalizowanych lub walcowanych normalizująco, spoiny
charakteryzują się wyższą udarnością, nawet przy większym wymieszaniu
stopiwa z roztopionym materiałem rodzimym

Z uwagi na wysoką udarność i niską twardość SWC złącza spawane
w większości przypadków nie wymagają wyżarzania odprężającego.

W przypadku takiej konieczności, wynikającej np. z wymagań
odpowiednich przepisów, wyżarzanie odprężające przeprowadzone
w temperaturze 530 – 580

o

C nie zmienia udarności w istotnym stopniu

.

Wpływ zawartości węgla w materiale rodzimym na temperaturę przejścia

spoiny w stan kruchości

Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.

Wszelkie prawa zastrze

żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca

ło

ści wzgl

ędnie

fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.

KURS MIĘDZYNARODOWEGO

INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA

(IWE/IWT/IWS/IWP)

Stale obrabiane termomechanicznie

2.10.2

Instytut

Spawalnictwa

w Gliwicach

AW 11

12

Rozkład twardości w stali TM+AC i QT

Korzyści wynikające ze stosowania stali walcowanych

termomechanicznie

a)

zastąpienie stali w stanie normalizowanym (N) stalą walcowaną
termomechanicznie (M) o tej samej granicy plastyczności

Z uwagi na wyraźnie lepszą spawalność stali S460M w porównaniu do stali
S460N można w znacznym stopniu ograniczyć wysokość temperatury
podgrzania przed spawaniem lub nawet zrezygnować z podgrzewania.
W wyniku tego cały proces spawania staje się prostszy i uzyskuje się
oszczędności wynikające z obniżenia lub odpadnięcia kosztów
podgrzewania oraz skrócenia czasu wykonania prac spawalniczych

Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.

Wszelkie prawa zastrze

żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca

ło

ści wzgl

ędnie

fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.

KURS MIĘDZYNARODOWEGO

INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA

(IWE/IWT/IWS/IWP)

Stale obrabiane termomechanicznie

Instytut

Spawalnictwa

w Gliwicach

2.10.2

AW 12

13

b)

zastąpienie stali w stanie normalizowanym (N) stalą walcowaną

termomechanicznie (M) o wyższej granicy plastyczności

Zastąpienie stali S355N stalą S460M daje dodatkowe korzyści wynikające
ze zastosowania stali o wyższej granicy plastyczności. Uzyskuje się
mniejsze przekroje elementów konstrukcyjnych, przez co konstrukcje
spawane o tej samej nośności są bardziej smukłe i lżejsze.

Stale o wyższej

granicy plastyczności są wprawdzie droższe, lecz mniejsze grubości
elementów konstrukcyjnych kompensują całkowicie lub w znacznym
stopniu wyższą cenę stali.

Dodatkowe oszczędności wynikają z niższego

kosztu transportu i montażu lżejszych konstrukcji.

c) Zastosowanie stali o wyższej granicy plastyczności obniża również

koszty spawania

.

Grubość blachy: 28 % 
Objętość spoiny: 48 %



• mniejsze zużycie materiałów dodatkowych

• skrócenie czasu spawania

• zmniejszenia nakładów na prostowanie w wyniku mniejszych odkształceń

konstrukcji

• zmniejszenia nakładów na badanie spoin

Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.

Wszelkie prawa zastrze

żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca

ło

ści wzgl

ędnie

fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.

KURS MIĘDZYNARODOWEGO

INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA

(IWE/IWT/IWS/IWP)

Stale obrabiane termomechanicznie

2.10.2

Instytut

Spawalnictwa

w Gliwicach

AW 13

14

Zastosowanie stali walcowanych termomechanicznie

Dźwigary kratowe mostu Øresund

(Malmö – Kopenhaga)

ze stali S460ML (25 500 t)

Mosty drogowe we Francji

Dźwigary podłużne ze stali S460ML

Stal 360ML (g=100 mm)

głowica pylonu mostu na Renie

Główne kolumny konstrukcji gmachu banku

we Frankfurcie/M (298 m)

stal S355M i S460M

Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.

Wszelkie prawa zastrze

żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca

ło

ści wzgl

ędnie

fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.

KURS MIĘDZYNARODOWEGO

INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA

(IWE/IWT/IWS/IWP)

Stale obrabiane termomechanicznie

Instytut

Spawalnictwa

w Gliwicach

2.10.2

AW 14