MIKROEKONOMIA 1

Teoria wyboru konsumenta

– c.d.

Dobra normalne (ang. normal goods)

są to dobra, których konsumpcja

rośnie wraz ze wzrostem dochodu konsumenta oraz spada wraz ze
spadkiem dochodu, przy

założeniu ceteris paribus.

Rodzaje dóbr

Dobra podstawowe (ang. necessity goods)

są to dobra, które nie mają

swoich

substytutów. W przypadku wzrostu ceny na tego typu dobra,

popyt nie zmieni

się, natomiast spadek ceny spowoduje obniżenie

popytu w nieznacznym stopniu.

Rodzaje dóbr

Dobra

podrzędne (ang. inferior goods) są to dobra, których konsumpcja

rośnie pod wpływem spadku dochodów nabywców. Jeżeli natomiast
dochód nabywców rośnie (ceteris paribus), wówczas popyt spada. Są
to zatem zwykle dobra gorsze

jakościowo, tańsze substytuty.

Rodzaje dóbr

Dobra

wyższego rzędu (luksusowe) (ang. luxury goods) są to dobra, na

które popyt zmienia się bardziej niż dochód, którego zmiana była
impulsem do zmiany popytu.

Rodzaje dóbr

Dochód konsumenta a jego równowaga

Zmiana punktu optimum na skutek zmian

dochodów

Ścieżka wzrostu dochodu

a krzywa Engla

Dochodowa krzywa ekspansji (ang. income consumption curve) tzw.
krzywa

dochód-konsumpcja jest to zbiór punktów styczności krzywej

obojętności ze zmieniającym się poziomem ograniczenia budżetowego.

Ścieżka wzrostu dochodu

a krzywa Engla*

Krzywa Engla (ang. Engel curve) jest to linia wyznaczona przez
połączenie punktów pokazujących wielkość popytu na dane dobro przy
różnym dochodzie. Wyprowadza się ją ze ścieżki wzrostu dochodu.

*Ernest Engel

– niem. statystyk i ekonomista,

który pokazał, że wzrost dochodów rodziny
wpływa na zmianę struktury wydatków.

Przykład – krzywa Engla

Krystyna dysponuje

miesięcznym dochodem równym 2160 zł. Jej

preferencje konsumenckie ogranicza funkcja

użyteczności TU(Q

X

,Q

Y

) =

Q

X

1/2

Q

Y

1/2

. Krystyna maksymalnie

może nabyć 144 jednostek dobra Y,

którego cena stanowi 25% ceny dobra X. Znajdź konsumpcję z punktu
optimum oraz narysuj

linię ograniczenia budżetowego. Jak zmieni się

sytuacja, gdy

dochód spadnie do 1 800 zł (ceteris paribus)? Wyznacz

funkcję dla krzywej dochód konsumpcja (ścieżkę wzrostu dochodu)
oraz

funkcję Engla dla dobra X.

Elastyczność w ekonomii

Elastyczność to miara reakcji na zapotrzebowanie na dane dobro ze
względu na zmiany różnych czynników, którymi są:
-

cena (danego dobra lub dóbr pokrewnych),

-

dochód.

Dochodowa elastyczność popytu

Dochodowa

elastyczność popytu (ang. income elasticity of demand)

jest

relacją procentowej zmiany popytu na dane dobro do procentowej

zmiany dochodu konsumenta.

M

M

x

x

M

/

/









Prawo Engla

Prawo Engla (ang. Engel's law)

mówi o tym, że w miarę wzrostu

dochodów udział wydatków na dobra podstawowe w wydatkach
ogółem się zmniejsza.

Jeżeli < 0, to mamy do czynienia z dobrami podrzędnymi (lub
niższego rzędu), co oznacza, że w przypadku wzrostu dochodów
udział wydatków na te dobra zmniejszy się, np. podstawowa żywność.

Jeżeli = <0, 1> to mamy do czynienia z dobrami podstawowymi, co
oznacza,

że w przypadku wzrostu dochodów udział wydatków na te

dobra nie zmieni

się znacznie, np. odzież.

Jeżeli > 1, to mamy do czynienia z dobrami wyższego rzędu, co
oznacza,

że w przypadku wzrostu dochodów udział wydatków na te

dobra

wzrośnie, np. samochody, podróże.

M



M



M



Przykład – elastyczność

dochodowa popytu

Oblicz

elastyczność dochodową popytu na dobro X wiedząc, że

dochód konsumenta zwiększył się z 1000 zł do 1200 zł, a
nabywane

ilości dobra X z 100 szt. do 110 szt. Do jakiej kategorii

zakwalifikujemy dobro X?

Efekt owczego pędu

Zjawisko ekonomiczne

polegające na chęci naśladowania osób, z

którymi konsumenci chcą się utożsamiać, niezależnie od wzrostu
ceny.

Efekt snobizmu

Zjawisko ekonomiczne

polegające na ograniczaniu zakupu pewnych

dóbr lub całkowitym zaniechaniu ich nabycia, ponieważ są one chętnie
nabywane przez innych

konsumentów.

Efekt Veblena

Zjawisko ekonomiczne,

dotyczące dóbr luksusowych, które polega na

wzroście wielkości popytu na dobra luksusowe pomimo wzrostu cen
tych

dóbr.

Efekt spekulacyjny

Zjawisko ekonomiczne,

dotyczące oczekiwań konsumentów co do

przyszłych poziomów cen, polegające na tym że, jeśli konsumenci
oczekują wzrostu cen, to zakupują danego dobra więcej (na zapas),
ewentualnie

jeśli spodziewają się spadku cen, to ograniczą zakup

danego dobra i

czekają do spodziewanej obniżki.