made by koperek©

Najwyższym wymiarem kary w Polsce jest dożywocie. W 1987 roku wykonano ostatni wyrok kary
śmierci, w 1997 roku całkiem zniesiono tę sankcję. Wymogiem Unii Europejskiej w Europie nie nie
stosuje się kary śmierci. Wyjątkiem jest Białoruś i częściowo Łotwa, bo w jej prawie kara śmierci
funkcjonuje tylko w zapisie, jest egzekwowana jedynie w wypadku stanu wojennego.

Najwięcej karę śmierci stosują kraje Azji, w USA tylko niektóre stany.

Argumenty „za”

Argumenty „przeciw”

*

względy ekonomiczne (więźnia nie
trzeba utrzymywad);

*

w Stanach Zjednoczonych na
wykonanie wyroku kary śmierci czeka
się do 17 lat, bo USA jako kraj
cywilizowany daje skazanemu czas na
odwołanie;

*

kara śmierci działa odstraszająco

*

najwięcej ciężkich zbrodni jest
popełnianych w krajach, gdzie kara
śmierci jest stosowana;

*

względy religijne

*

pomyłki w dochodzeniu;

*

kara nie ma byd zemstą ani torturą.

Nieuchronnośd kary bardziej odstrasza niż jej długośd czy jakośd. W Szwajcarii są niemal luksusowe
więzienia, krótkie wyroki, a przestępczośd bardzo niska.

Prawa człowieka wywodzą się od praw naturalnych. Samo pojęcie pojawiło siępo II Wojnie
Światowej, kiedy sądzono zbrodniarzy wojennych. Zebrane zostały przez ONZ, chod od wielu wieków
w różnych krajach wprowadzano elementy tych praw, np.:

*

Wielka Karta Swobód, nadana Anglikom w 1215 roku przez Jana bez Ziemi;

*

przywilej jedleosko- krakowski, nadany szlachcie przez Jagiełłę w 1433 roku, głoszący, że nikt
nie może byd więziony bez wyroku;

*

francuska Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela z 1789 roku;

*

Deklaracja Niepodległości Stanów Zjednoczonych (1776 rok);

*

Konstytucja 3 Maja, 1791 rok.

made by koperek©

Prawa człowieka podzielono na

trzy generacje

:

1)

Tzw. prawa podstawowe, wynikające z natury ludzkiej- do życia, wolności i własności, w czym
mieszczą się:

*

wolnośd osobista;

*

wolnośd od tortur;

*

prawo do wypowiedzi i druku;

*

prawo do zrzeszania się i zgromadzeo;

*

prawo do tajemnicy korespondencji.

2)

Prawa społeczne, gospodarcze i kulturalne, zapewniające byt materialny oraz rozwój fizyczny
i duchowy, np.:

*

prawo do pracy i wynagrodzenia;

*

prawo do nauki, do korzystania z osiągnięd postępu naukowego;

*

prawo do udziału w życiu kulturalnym;

*

prawo do ubezpieczenia społecznego i opieki nad rodziną.

3)

Prawa kolektywne, czyli uprawnienia, przysługujące zbiorowościom społecznym, narodom,
np. prawo do:

*

pokoju;

*

rozwoju;

*

demokracji;

*

czystego środowiska.