made by koperek© 

 

Najwyższym wymiarem kary w Polsce jest dożywocie. W 1987 roku wykonano ostatni wyrok kary 
śmierci, w 1997 roku całkiem zniesiono tę sankcję. Wymogiem Unii Europejskiej w Europie nie nie 
stosuje się kary śmierci. Wyjątkiem jest Białoruś i częściowo Łotwa, bo w jej prawie kara śmierci 
funkcjonuje tylko w zapisie, jest egzekwowana jedynie w wypadku stanu wojennego. 

Najwięcej karę śmierci stosują kraje Azji, w USA tylko niektóre stany. 

 

Argumenty „za”

 

 

Argumenty „przeciw”

 

* 

względy ekonomiczne (więźnia nie 
trzeba utrzymywad); 

* 

w Stanach Zjednoczonych na 
wykonanie wyroku kary śmierci czeka 
się do 17 lat, bo USA jako kraj 
cywilizowany daje skazanemu czas na 
odwołanie; 
 

* 

kara śmierci działa odstraszająco 

* 

najwięcej ciężkich zbrodni jest 
popełnianych w krajach, gdzie kara 
śmierci jest stosowana; 
 

 

* 

względy religijne 

 

 

* 

pomyłki w dochodzeniu; 

 

 

* 

kara nie ma byd zemstą ani torturą. 

 

Nieuchronnośd kary bardziej odstrasza niż jej długośd czy jakośd. W Szwajcarii są niemal luksusowe 
więzienia, krótkie wyroki, a przestępczośd bardzo niska. 

Prawa człowieka wywodzą się od praw naturalnych. Samo pojęcie pojawiło siępo II Wojnie 
Światowej, kiedy sądzono zbrodniarzy wojennych. Zebrane zostały przez ONZ, chod od wielu wieków 
w różnych krajach wprowadzano elementy tych praw, np.: 

* 

Wielka Karta Swobód, nadana Anglikom w 1215 roku przez Jana bez Ziemi; 

* 

przywilej jedleosko- krakowski, nadany szlachcie przez Jagiełłę w 1433 roku, głoszący, że nikt 
nie może byd więziony bez wyroku; 

* 

francuska Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela z 1789 roku; 

* 

Deklaracja Niepodległości Stanów Zjednoczonych (1776 rok); 

* 

Konstytucja 3 Maja, 1791 rok. 

 

 

 

 

made by koperek© 

 

Prawa człowieka podzielono na 

trzy generacje

: 

1) 

Tzw. prawa podstawowe, wynikające z natury ludzkiej- do życia, wolności i własności, w czym 
mieszczą się: 

* 

wolnośd osobista; 

* 

wolnośd od tortur; 

* 

prawo do wypowiedzi i druku; 

* 

prawo do zrzeszania się i zgromadzeo; 

* 

prawo do tajemnicy korespondencji. 

2) 

Prawa społeczne, gospodarcze i kulturalne, zapewniające byt materialny oraz rozwój fizyczny 
i duchowy, np.: 

* 

prawo do pracy i wynagrodzenia; 

* 

prawo do nauki, do korzystania z osiągnięd postępu naukowego; 

* 

prawo do udziału w życiu kulturalnym; 

* 

prawo do ubezpieczenia społecznego i opieki nad rodziną. 

3) 

Prawa kolektywne, czyli uprawnienia, przysługujące zbiorowościom społecznym, narodom, 
np. prawo do: 

* 

pokoju; 

* 

rozwoju; 

* 

demokracji; 

* 

czystego środowiska.