Szukaj innych materiałów:

www.matura-exit.pl

KULTURA POLITYCZNA

ogólna charakterystyka zagadnienia

Autor: Tomasz Matyja

DEFINICJA: kultura polityczna jest to całokształt indywidualnych i grupowych postaw danego

społeczeństwa, będących wyrazem uznawanych wartości i posiadanej wiedzy, odnoszących się
do świata zjawisk politycznych, a w szczególności do systemu władzy państwowej.

Czynniki składowe kultury politycznej:

Aby określić poziom kultury politycznej danej jednostki, grupy czy społeczeństwa, musimy

wpierw przyjąć, iż istnieją pewne istotne i mierzalne kryteria, które stanowią jej składowe.
Powszechnie wyróżnia się cztery takie kryteria:

•

poznawcze

•

normatywne

•

oceniające

•

emocjonalne

poznawczy - wiedza na temat procesów i faktów politycznych; może być ona zgodna z

rzeczywistym stanem rzeczy, bądź też oparta na jakichś przesądach, stereotypach

normatywny - wartości zasady, które zdaniem członków danej jednostki, grupy czy danego
społeczeństwa powinny kształtować sferę polityki.

oceniający - opinie i sądy wartościujące na temat zasad życia politycznego oraz działających

w nim instytucji

emocjonalny - postawy i zachowania prezentowane w życiu publicznym; odnosi się zarówno
do samych polityków jak i do politycznych zachowań elektoratu

Typologia kultury politycznej według podziału Gabriela Almonda i Sidney’a Verba:

Typ zaściankowy, zwany też parafialnym

Charakteryzuje się małym zainteresowaniem zagadnieniami politycznymi, a w związku z tym

małą aktywnością polityczną. Społeczeństwo nie przypisuje sobie żadnej roli w procesach
politycznych, a także nie dostrzega znaczenia jakie ona wywiera na indywidualne życie

jednostek. Jest zamknięty na kontakty ze światem zewnętrznym, a dominujący model życia

- 1 -

Szukaj innych materiałów:

www.matura-exit.pl

politycznego (uznane wartości, tradycja itp.) traktowany jest jako właściwy. Często opiera się
na stereotypach.

Typ poddańczy

Cechuje się uległością rządzonych wobec rządzących. Dane społeczeństwo pomimo posiadania

określonej wiedzy i świadomości wagi, z jaką procesy polityczne wpływają na kształt życia grup
i jednostek, nie widzi potrzeby angażowania się w politykę, przyjmując, iż zadanie to należy do

elity władzy. Charakteryzuje się biernością i rezygnacją z czynnego udziału w kształtowaniu
życia publicznego.

Typ uczestniczący

Charakteryzuje społeczeństwo w państwie, w którym istnieją – nie tylko na poziomie instytucji,

ale także pewnych nawyków społecznych – ustabilizowane i w pełni ukształtowane przekonania
na temat roli polityki w modelowaniu życia poszczególnych grup i jednostek. Społeczeństwo

cechuje duży stopień aktywności społecznej, co wypływa bezpośrednio ze świadomości
możliwości jakie niesie za sobą aktywny udział w życiu politycznym.

Oczywiście, model, który został zaprezentowany przez Almonda i Verba uznać należy za

idealny; w rzeczywistości bowiem w każdym społeczeństwie dochodzi do wymieszania
elementów różnych typów kultur politycznych. W największej ilości przypadków zaściankowego

z poddańczym oraz poddańczego z uczestniczącym.

Funkcje kultury politycznej

REGULACYJNA - porządkuje działania w sferze życia publicznego

SOCJALIZACJI POLITYCZNEJ - reguluje proces chodzenia członków danej społeczności w
życie publiczne

INTEGRACYJNA - poprzez istnienie akceptowanego zbioru reguł, ujednolica reguły życia

publicznego

- 2 -