Logistyka – blok 4
Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy
Prowadzący: Edyta Klosa, Dagmara Jarosz
2
Elementy systemu logistycznego
przedsiębiorstwa:
Manipulacje
materiałami
i pakowanie
Magazynowanie
Obsługa klienta
Zarządzanie
zapasami
Transport
System
logistyczny
3
Magazynowanie a składowanie:
Magazynowanie
–
zespół
czynności
związanych
z czasowym przyjmowaniem, składowaniem,
przechowywaniem,
kompletowaniem,
przemieszczaniem,
konserwacją,
ewidencjonowaniem,
kontrolowaniem
i
wydawaniem dóbr materialnych (zapasów) (J.
Dudziński, M. Kizyn).
Składowanie
– zbiór czynności związanych
z umieszczaniem (ułożeniem) zapasów na
przestrzeni składowej budowli magazynowej, w
sposób usystematyzowany odpowiednio do
właściwości zapasów i istniejących warunków
(J. Dudziński, M. Kizyn).
4
Zadania i problemy – magazynowanie 1:
kupno lub dzierżawa magazynu i jego
wyposażenie,
liczba, lokalizacja, pojemność magazynów i
obszar
dostaw
do
poszczególnych
magazynów,
eksploatacja magazynów siłami własnymi
lub przez wynajęte przedsiębiorstwa,
wyposażenie techniczne do magazynowania
i kompletacji towarów w magazynie,
miejsca
magazynowania
w
budynku
magazynu,
5
Zadania i problemy – magazynowanie 2:
metoda
magazynowania
(ukształtowanie miejsca stosów),
ukształtowanie rampy załadunkowej,
odprawianie środków transportowych,
organizacja kompletacji,
efektywne wykorzystanie personelu
magazynowego.
6
Funkcje magazynowania:
przechowywanie i dostarczanie różnych
dóbr fizycznych,
konsolidacja jednostek ładunkowych (input),
kompletacja jednostek ładunkowych (output),
prowadzenie stale rozszerzanej gamy usług
dodatkowych.
7
Konsolidacja i kompletacja:
dostawca
dostawca
dostawca
odbiorca
odbiorca
magazyn
konsolidacja bufor kompletacja
8
Zadania i operacje magazynowe:
przyjmowanie dóbr pochodzących od dostawców
zewnętrznych lub z działów przedsiębiorstwa;
kontrolowanie dostarczanego towaru;
ewidencjonowanie dóbr;
zabezpieczenie;
konserwowanie;
sterowanie zapasami;
inwentaryzacja;
usuwanie dóbr nadwyżkowych;
zastosowanie przepisów dotyczących zdrowia i
bezpieczeństwa, a odnoszących się do obiektów
magazynowych i pracowników magazynu.
9
Podstawowe decyzje w obszarze
magazynowania:
związane z infrastrukturą
magazynową (strategiczne)
związane bezpośrednio z procesem
magazynowania dóbr (operacyjne)
• czy wykorzystywać jakikolwiek magazyn?
• forma własności (własny, obcy, kombinacja),
• ilość obiektów (jeden, system),
• wielkość obiektu/obiektów,
• lokalizacja obiektu/obiektów,
• rozplanowanie wnętrza obiektu.obiektów,
• odpowiednia struktura i ilość dóbr przeznaczonych do magazynowania,
• właściwa wielkość i cykl dostaw,
• poziomy bezpieczeństwa zapasów,
• sposoby kontroli stanów zapasów oraz prognozowanie zapotrzebowania
10
Koszty składowania zapasów:
•
koszty amortyzacji budowli magazynowych oraz
zainstalowanych w nich urządzeń, koszty pracy
urządzeń do składowania, transportu i przemieszczania
zapasów,
• koszty płac i narzutów personelu magazynowego,
• koszty
związane
z
opłatami
podatków
od
nieruchomości i środków transportowych,
• koszty kapitału zaangażowanego w utrzymanie
zapasów (kapitał własny i obcy w formie kredytów lub
udziałów),
• koszty konserwacji, kompletacji i znakowania zapasów.
11
Koszty manipulacyjne:
•
koszty
związane
z
przyjęciem
ilościowym
i
jakościowym wyrobów do magazynu,
• koszty transportu do miejsca składowania,
• koszty związane z rozmieszczeniem wyrobów w
miejscu składowania oraz liczeniem, wiązaniem i
przemieszczaniem w magazynie oraz wydawaniem
wyrobów,
• koszty związane z wydaniem materiałów (wyrobów) do
miejsca zużycia (lub odbiorcy).
12
Koszty procesów informacyjnych:
•
koszty
amortyzacji
sprzętu
informatycznego
i
oprogramowania,
• koszty zużycia materiałów oraz energii,
• koszty pracy wraz z narzutami,
• koszty usług obcych, w tym informatycznych i
telekomunikacyjnych (przesyłanie i transmisja danych),
• inne koszty, np. opłaty dzierżawne i leasingowe wynajmu
sprzętu informatycznego.
13
Koszty logistyczne w zależności od liczby
wykorzystywanych magazynów:
Koszt utraconej sprzedaży
Koszt transportu
Koszt magazynowania
Koszt zapasów
Koszt całkowity
Koszty
Liczba wykorzystywanych magazynów
14
Rodzaje sprzętu magazynowego:
urządzenia do składowania:
zabezpieczenie zapasów,
rozdzielenie poszczególnych asortymentów,
zapewnienie dostępu do każdej jednostki,
umożliwienie mechanicznego piętrzenia;
magazynowe środki transportowe;
pomocnicze urządzenia transportowe
i magazynowe
.
15
Kryteria doboru sprzętu magazynowego:
Kwestie
manipulacyjne
(rodzaj
przemieszczanego produktu, wielkość obrotu w
magazynie,
częstotliwość
manipulacji,
odległości, trasy i wykorzystanie dostępnej
przestrzeni magazynowej);
Kwestie związane z konkretnym sprzętem
(elastyczność,
możliwość
przystosowania,
bezpieczeństwo, dostępność sprzętu i części
zamiennych, przewidywany czas eksploatacji);
Koszty
stałe
i
zmienne
bezpośrednio
i
pośrednio związane z zakupem i eksploatacją
sprzętu.
16
Na co wykorzystujemy powierzchnię
magazynową?
17
Zasady rozplanowania i projektowania
magazynu:
wybierać obiekty jednokondygnacyjne,
uwzględnić przemieszczenia produktów po linii
prostej lub bezpośredni przepływ materiałów do i
z magazynu,
używać
wydajnego
sprzętu
i
sprawnie
przeprowadzać
operacje
związane
z
manipulowaniem materiałami,
stosować
plan efektywnego składowania w
magazynie,
minimalizować
przestrzeń
przeznaczoną
na
przejścia,
maksymalnie wykorzystywać wysokość budynku,
czyli jego pełną pojemność.
18
Metody rozplanowania strefy kompletowania i
przygotowywania towarów według zamówień –metoda
jednej strefy:
19
Metody rozplanowania strefy kompletowania i
przygotowywania towarów według zamówień –metoda
prostego podziału na strefy:
20
Metody rozplanowania strefy kompletowania i
przygotowywania towarów według zamówień –metoda
podziału na strefę rezerwową i aktywną:
21
Organizacja przepływu przez magazyn –
przepływ w kształcie odwróconej litery „T”:
22
Organizacja przepływu przez magazyn –
przepływ krzyżowy:
23
Organizacja przepływu przez magazyn –
przepływ narożny:
24
Organizacja przepływu przez magazyn –
przepływ wskrośny:
25
Metody rozmieszczenia zapasów w
magazynie:
metoda stałych miejsc składowania,
metoda wolnych miejsc składowania,
metoda
rozmieszczania
asortymentów
według częstotliwości wydawania,
metoda
rozmieszczenia
ładunków
na
poziomach składowania,
metoda
rozmieszczania
asortymentów
według rodzaju jednostek ładunkowych.
26
Zasady manipulacji materiałami – 1:
zasada planowania
zasada myślenia systemowego
(!) zasada przepływu materiałowego
(!) zasada upraszczania
(!) zasada grawitacji
(!)
zasada
wykorzystania
przestrzeni
magazynowej
zasada
zwiększania
wielkości
jednostek
magazynowych
zasada mechanizacji
zasada automatyzacji
(!) zasada doboru sprzętu
27
Zasady manipulacji materiałami – 2:
(!) zasada standaryzacji
(!) zasada adaptatywności
zasada nośności
zasada wykorzystania sprzętu i siły roboczej
zasada konserwacji
zasada aktualizacji
zasada kontroli
zasada potencjału
zasada wyników
zasada bezpieczeństwa
28
Etapy procesu magazynowania:
Rozładunek środków transportu zewnętrznego (z
ewentualnym
formowaniem
jednostek
ładunkowych).
Przemieszczanie do strefy przyjęć.
Przyjęcie ilościowe i jakościowe.
Przemieszczanie do strefy składowania.
Składowanie.
Przemieszczanie do strefy wydań.
Wydawanie
ilościowe
i
jakościowe
oraz
kompletowanie wysyłki.
Załadunek na środek transportu zewnętrznego
(z
ewentualnym
formowaniem
jednostek
ładunkowych).
29
Podstawowe dokumenty magazynowe:
dowód przyjęcia „Pz”,
dowód zwrotu „Zw”,
dowód przesunięcia międzymagazynowego „Mm”,
dowód przyjęcia wyrobu „Pw”,
dowód przyjęcia odpadu technologicznego „Po”,
dowód
przyjęcia
depozytu
„Pz”
z
pieczątką
„depozyt”,
dowód
pobrania
materiałów
do
zużycia
wewnętrznego „Rw”,
dowód
wydania
materiałów
na
zewnątrz
przedsiębiorstwa „Wz”,
zlecenio-faktura,
dowód zwrotu do produkcji „Zp”,
30
Literatura:
J.J. Coyle, E.J. Bardi, C.J. Langley
Jr: Zarządzanie logistyczne.
PWE, Warszawa 2002, rozdz. 7 i 8.