ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ
EDUKACJI DOROSŁYCH
Techniki zarządzania
jakością
edukacji dorosłych
TECHNIKI ZARZĄDZANIA
JAKOŚCIĄ
EDUKACJI DOROSŁYCH
1. Mentoring
2. Coaching
Mentoring
Opieka
nad pracownikiem
w różnych stadiach jego rozwoju zawodowego,
od momentu zatrudnienia
do usamodzielnienia się w pracy.
Mentoring
Dotyczy relacji
między osobą doświadczoną
-mentorem
a osobą bez doświadczenia
-podopiecznym.
Relacje te mają charakter
formalny, bezpośredni i zindywidualizowany.
Mentoring
Obejmuje:
-wspomaganie,
-doradzanie,
-instruowanie,
-ułatwianie,
-prowadzenie,
-inspirowanie,
-motywowanie.
Modele mentoringu
1.
Model naśladowczy
2.
Model kompetencyjny
3.
Model refleksyjny
Model naśladowczy
W tym modelu mentor jest wzorem osobowym
-
mistrzem.
Mentor prezentuje
przykładne działania zawodowe.
Zadaniem podopiecznego
jest obserwowanie i naśladowanie mentora.
Model naśladowczy
• Wada:
stwarza
niebezpieczeństwo
kreowania
podopiecznego
wyłącznie na „wzór
i podobieństwo”
mentora.
• Zaleta:
nie wymaga zmiany
procedur działania,
nie wymaga
kosztów, nie
angażuje czasowo.
Model kompetencyjny
W tym modelu mentor jest doradcą.
Jego zadaniem jest obserwowanie
i udzielanie wskazówek podopiecznemu,
który nabywa różne kompetencje zawodowe.
Model kompetencyjny
• Wada:
pracochłonny,
wymaga opracowania
narzędzi obserwacji
podopiecznego
i dokumentowania jego
postępów.
• Zaleta:
opiera się na czytelnym
określeniu tego, czego
podopieczny ma się
nauczyć.
Model refleksyjny
W tym modelu mentor jest
krytycznym i wspierającym
przyjacielem podopiecznego.
Podopieczny staje się kreatorem
własnej teorii
powstałej z jego refleksji w trakcie
działalności praktycznej.
Model refleksyjny
• Wada: wymaga dobrej
znajomości
najnowszych ustaleń
naukowych
dotyczących relacji
teorii z praktyką
• Zaleta:
daje szansę na odejście
od schematów działania
wykształconych latami
praktyki.
Etapy mentoringu
Etap I – uzgodnienie planu edukacji dorosłych
Etap II – wsparcie w osiąganiu celów
Etap III – wsparcie samorozwoju
Etap I – uzgodnienie planu edukacji
1.Ustalasz indywidualne potrzeby i dążenia
podopiecznego w zakresie edukacji.
2.Przedstawiasz mu informacje o różnych
możliwościach zrealizowania jego dążeń.
3.Pomagasz mu w podejmowaniu decyzji na temat
drogi jego edukacji.
4.Kiedy to wskazane, kierujesz podopiecznego
w inne miejsce, gdzie uzyska pomoc i radę.
Etap II – wsparcie w osiąganiu celów
1.Uzgadniasz z podopiecznym jakie źródła
i zasoby wsparcia potrzebne mu są do osiągnięcia
jego celów w zakresie edukacji.
2.Uprzedzasz o ewentualnych przeszkodach
w dostępie do potrzebnych mu źródeł i zasobów.
3.Pomagasz w przezwyciężaniu napotkanych
trudności i poszukiwaniu ich przyczyn.
Etap III– wsparcie w samorozwoju
1.Ustalasz potrzeby podopiecznego
2.Dostarczasz mu dokładnych informacji na temat
kompetencji niezbędnych do pokierowania swoim
własnym rozwojem
3.Określasz możliwości korzystania ze stałej
pomocy i wsparcia.
4.Omawiasz ewentualne trudności i udzielasz
wskazówek jak sobie z nimi poradzić.
Przydatność mentoringu
Dla podopiecznego:
-
dostęp do informacji o metodach i technikach
przydatnych w uczeniu się i doskonaleniu,
-
otrzymywanie wsparcia w tych działaniach.
Przydatność mentoringu
Dla mentora:
-
doskonalenie umiejętności planowania,
doradzania i wspierania,
-
refleksja nad własną działalnością,
-
wzrost automotywacji i stawianie sobie
większych wymagań.
Coaching
Interakcja
dwóch osób
polegająca na udzielaniu
indywidualnej pomocy
w celu doskonalenia
konkretnych umiejętności zawodowych.
Coaching
Udzielanie
indywidualnego wsparcia
w praktycznym zastosowaniu
nowej wiedzy i umiejętności
w rzeczywistych warunkach pracy.
Modele coachingu
1.
Model partnerski – wykonywany przez bardziej
doświadczoną osobę
2.
Model ekspercki – wykonywany przez
eksperta w danej dziedzinie działania
Etapy coachingu
Etap I – Analizowanie
Etap II – Planowanie
Etap III – Wdrażanie
Etap IV - Ocena
Etap I – Analizowanie
1.Dokładnie ustalasz poziom umiejętności
uczącego się.
2.Przedstawiasz mu przyszłe cele do osiągnięcia,
uzgadniasz je z nim przed przystąpieniem do
działania.
Etap II – Planowanie
1.Dzielisz daną umiejętność na poszczególne
komponenty.
2.Określasz czas potrzebny na kształcenie
kolejnych komponentów.
3.Ustalasz terminy sprawdzania efektów
kształcenia umiejętności.
Etap III – Wdrażanie
1.Objaśniasz i demonstrujesz odpowiednie
techniki pracy
2.Zapewniasz sprzężenie zwrotne oraz możliwość
dyskusji.
3.Przystosowujesz styl coachingu do aktualnego
poziomu i tempa, w jakim uczący się robi postępy.
Etap IV – Ocena
1.Oceniasz postępy w osiąganiu założonych celów
2.Badasz czynniki hamujące proces uczenia się.
3.Dokonujesz oceny końcowej kształcenia
umiejętności.
4.Motywujesz uczącego się do wyznaczania
dalszych celów w samorozwoju.
Postawa coacha
1.Tworzenie atmosfery wzajemnego zaufania.
2.Prowadzanie otwartej komunikacji
interpersonalnej.
3.Podkreślanie pozytywnych aspektów działania
uczącego się.
4.Unikanie osobistych uwag.
5.Zaszczepianie wiary w sukces.
Warunki prowadzenia coachingu
1. Uzgodnienie zasad współpracy między coachem
a uczącym się
2.Ustalenie celów obserwacji
3.Prowadzenie obserwacji uczącego się
4.Przekazanie uczącemu się informacji zwrotnej
o jego działaniach.
5.Zadawanie przez coacha takich pytań, które
umożliwią uczącemu się dokonanie samooceny
własnego działania.
6.Dokonanie oceny uczącego się i udzielenie mu
porady wyłącznie na jego życzenie.
Zalety coachingu
1.Jest metodą tanią, stosowaną w miejscu pracy.
2.Nie dezorganizuje funkcjonowania instytucji.
3.Służy rozwojowi zawodowemu obydwu osobom
zaangażowanym w procesie coachingu.
Bariery dla coachingu
1.Brak zrozumienia dla idei coachingu.
2.Brak tradycji w tworzeniu partnerskich relacji
interpersonalnych.
3.Brak przygotowania do efektywnego odgrywania
roli coacha.
Informacja zwrotna -feedback
Przekazując informację, trzeba:
-być konkretnym,
-unikać sądów wartościujących,
-eksponować to, co można zmienić,
-proponować alternatywne rozwiązania,
-pozostawić rozmówcy wybór.
Informacja zwrotna -feedback
Odbierając informację, trzeba:
-wysłuchać jej uważnie bez natychmiastowego
odrzucania,
-upewnić się, czy informacja została dobrze
- zrozumiana,
-rozważyć dokładnie jej treść,
-samodzielnie zadecydować o jej wykorzystaniu.
Cechy wymagane od coacha
1.cierpliwość,
2.komunikatywność
3.poczucie humoru,
4.asertywność,
5.stanowczość,
6.analityczność,
7.panowanie nad emocjami,
8.wrażliwość i empatia.
Mentoring a coaching
Mentoring i coaching
różnią się rolami ludzi:
mentor jest opiekunem
a coach jest trenerem.
Mentoring a coaching
Mentor
wspiera rozwój pracownika
w dłuższej perspektywie czasowej,
coach
nadzoruje bieżące doskonalenie
kwalifikacji zawodowych pracownika.
Literatura
1.
Parsloe E.: Coaching i mentoring, Petit, W-wa
2000
2.
Elsner D.: Coaching w: Kierowanie placówką
oświatową. Wokół nowych pojęć i znaczeń,
Mentor, Chorzów, 1999