1.

W równaniach reakcji przemian promieniotwórczych zawsze suma liczby masowej lewej strony musi być równa sumie liczb
masowych prawej strony, oraz suma liczb atomowych lewej strony równania reakcji musi być równa sumie liczb atomowych
prawej strony. W podanych przykładach mamy:

12+4=A, czyli A=16
6+2=Z, czyli Z=8
Z układu okresowego pierwiastków odczytamy, że pierwiastkiem X jest tlen:

12

4

A

6

2

Z

C

He

X

+

→

12

4

16

6

2

8

16

4

20

8

2

10

C

He

O

He

+

→

+

→

O

Ne

Liczba atomowa 8, liczba masowa 16, symbol O

2.

Licząc stopnie utlenienia pierwiastka korzystamy z następujących zależności:

¾

suma stopnie utlenienia pierwiastków w związku równa jest 0 lub ładunkowi jonu

¾

tlen jest zawsze na -2 stopniu utlenienia (wyjątkiem są nadtlenki w których jest na -1 stopniu utlenienia)

¾

wodór jest na +1 stopniu utlenienia (wyjątkiem są połączenia z metalami 1, 2 i 3 grupy w których jest na -1

stopniu utlenienia)

¾

pierwiastki grupy 1 są na +1, grupy 2 na +2, a grupy 13 na +3 stopniu utlenienia.

Al

2

(SO

4

)

3

2

.

(+3)+3

.

x+3

.

4

.

(-2)=0,

czyli x=+6

Na

2

S

2

.

(+1)+x=0 czyli

x=-2

HSO

3

-

1

.

(+1)+x+3

.

(-2)=-1 czyli

x=+4

HS

-

1

.

(+1)+x=-1

czyli

x=-2

3.

7 grupa oznacza, że pierwiastek X posiada 7 elektronów walencyjnych. 4 okres – pierwiastek posiada 4 powłoki elektronowe:
K, L, M, N. Skrócona konfiguracja elektronowa polega na podaniu symbolu gazu szlachetnego z poprzedniego okresu (w tym
przypadku 3 okresu) i rozpisaniu elektronów walencyjnych na poszczególne orbitale. Z układu okresowego wynika, że
pierwiastkiem X jest mangan i znajduje się w bloku d, czyli elektrony walencyjne będzie miał również na orbitalu d. Elektrony
zajmują orbitale w kolejności 4s3d4p. Możemy więc zapisać: [Ar] 4s

2

3d

5

kolejność zajmowania orbitali przez elektrony możemy zobaczyć na tym modelu (nazywam go modelem kartoflowym)

s

p

d

f

g

1

2

3

4

5

6

Kolejność zajmowania orbitali wskazują strzałki: orbital 1s, następna strzałka wskazuje orbital 2s, kolejna 2p i 2s, kolejna 3p i
4s, a następna 3d, 4p i 5s.
Główne stopnie utlenienia wynikają z ilości oddanych elektronów. Mangan by uzyskać konfigurację argonu musi oddać 7
elektronów, uzyska stopień utlenienia +7. Może również oddać 2 elektrony (pozostanie mu 5 na orbitalach typu d). Znajdzie się
więc na +2 stopniu utlenienia.

4.

Każda pojedyncza kreska we wzorze strukturalnym oznacza wiązanie

σ (pojedyncze wiązanie powstałe na skutek czołowego

nakładania się orbitali p lub orbialu p z orbitalem s). Wiązanie podwójne składa się z wiązania

σ i wiązania π, natomiast

potrójne z wiąznia

σ i dwóch wiązań π. Liczbę wiązań σ i π otrzymamy po narysowaniu wzoru konstytucyjnego (strukturalnego)

podanego związku:

http://www.chemia.sos.pl

-1-

C

C

H

H

C

C

H

H

H

C

H

Widzimy wyraźnie 10 wiązań

σ i 3 wiązania π (wiązania π oznaczone zostały na czerwono)

5.

Główna liczba kwantowa n (1, 2, 3, …..) odpowiada za energię elektronu i wielkość orbitalu, poboczna liczba kwantowa l (l≤n-1)
odpowiada za kształt orbitalu, natomiast magnetyczna liczba kwantowa m (-l≥m≤l) odpowiada za rozmieszczenie orbitali w
przestrzeni.

1) Orbitale B i C różnię się kształtem, czyli muszą mieć różne poboczne liczby kwantowe

2) Orbitale różniące się wartością głównej liczby kwantowej (mające różną wielkość), ale mające identyczną wartość

pobocznej liczby kwantowej (identyczny kształt) to orbitale A i B.
3)

Wartością magnetycznej liczby kwantowej (różne ułożenie orbitali w przestrzeni) różnią się orbitale C i D.

6.

Załóżmy, że chcemy uzyskać 100g 10% roztworu NaOH (przyjmujemy 100g roztworu ponieważ….). Z definicji stężenia
procentowego (roztwór x% oznacza, że w 100g roztworu znajduje się x g substancji rozpuszczonej) mamy:
m

rozt

=100g

m

s

=10g (n=m/M), n=10g/40g/mol=

0,25mol

.

Ta ilość moli NaOH znajduje się w 6,1M roztworze NaOH, czyli (C

M

=n/V) w V=n/C

M

=0,25mol/6,1mol/dm

3

=0,041dm

3

=

41cm

3

. Ta

objętość roztworu waży (d=m/V) m=dV=41cm

3.

1,22g/cm

3

=

50g

.

Aby otrzymać 100g roztworu 10% musimy zatem zmieszać 50g 6,1M roztworu NaOH oraz 100g-50g=

50g

wody. Czyli, aby

otrzymać 10% roztwór NaOH musimy 6,1M roztwór NaOH zmieszać z wodą destylowaną w stosunku 50:50=

1:1

.

7.

Jeżeli tlenek cynku ZnO reaguje z kwasami i zasadami to ma charakter amfoteryczny.
ZnO + 2HCl → ZnCl

2

+ H

2

O

ZnO + 2NaOH + H

2

O → Na

2

[Zn(OH)

4

]

Liczba koordynacyjna 4 oznacza, że cynk musi być połączony z 4 ligandami (grupami OH

-

). Każda grupa wodorotlenowa ma

ładunek (-1), w sumie (-4). Cynk ma ładunek +2, więc muszą być 2 jony sodowe, by ładunek cząsteczki był równy 0.

8.

Rozpuszczalność definiujemy jako masę substancji rozpuszczoną w 100g rozpuszczalnika. Sól, MeCO

3

ulega rozpuszczenu i

dysocjacji zgodnie z równaniem reakcji:
MeCO

3

Me

2+

+ CO

3

2-

Iloczyn rozpuszczalności definiowany jest jako: I

R

=[Me

2+

][CO

3

2-

], czyli stężenie jonów metalu lub węglanowych jest równe:

2

R

[Me

]

I

+

=

. Z równania dysocjacji widzimy, że ilość moli rozpuszczonej soli w 1dm

3

roztworu równa jest stężeniu jonu

metalu (ilości moli jonów metalu). Masa rozpuszczonej soli

soli

soli

soli

R

m

nM

M

I

=

=

⋅

. W zadaniu tym nie możemy

bezpośrednio porównywać iloczynów rozpuszczalności, ponieważ iloczyn rozpuszczalności nie jest proporcjonalny do
rozpuszczalności.
a)
a)

MgCO

3

n=1,87

.

10

-4

mol, m=1,57

.

10

-2

g

b)

CaCO

3

n=5,29

.

10

-5

mol, m=5,29

.

10

-3

g.

c)

SrCO

3

n=1,05

.

10

-5

mol, m=1,54

.

10

-3

g

d)

BaCO

3

n=7,14

.

10

-5

mol, m=1,4

.

10

-2

g

Widzimy, że najlepiej rozpuszczalny w wodzie jest węglan magnezu (MgCO

3

), a niewiele trudniej węglan baru, mimo że ich

iloczyny rozpuszczalności różnią się o rząd wielkości (10 razy).
b) Osad wytrąci się gdy iloczyn stężeń jonów wapniowych i węglanowych będzie większy od I

R

. Po zmieszaniu 100cm

3

1

.

10

-3

M

roztworu CaCl

2

ze 100cm

3

1

.

10

-3

M roztworu Na

2

CO

3

, stężenia jonów wapniowych i węglanowych zmniejszą się dwukrotnie

(objętość wzrosła dwukrotnie). [Ca

2+

]=5

.

10

-4

M, oraz [CO

3

2-

]=5

.

10

-4

M. Iloczyn stężeń [Ca

2+

][CO

3

2-

]=5

.

10

-4.

5

.

10

-4

=

2,5

.

10

-7

>I

R

.

Osad węglanu wapnia wytrąci się z roztworu.

9.

Według teorii kwasów i zasad Brønsteda kwasem jest substancja oddająca jony wodorowe, a zasadą substancja mogąca je
przyjąć:
NH

3

+ H

2

O

NH

4

+

+ OH

-

woda oddaje proton, jest więc

kwasem

, amoniak przyjmuje proton jest więc zasadą.

HCl + H

2

O → H

3

O

+

+ Cl

-

woda przyjmuje proton od kwasu, jest więc zasadą.

http://www.chemia.sos.pl

-2-

Amoniak jest słabą zasadą, dlatego w równaniu reakcji występuje strzałka równowagowa. Chlorowodór jest silnym kwasem,
dysocjuje w wodzie całkowicie. Możemy tę reakcję zapisać ze strzałką w jedną stronę.

10.

W wodzie rozpuszczono 1 mol każdej substancji otrzmując:

H

2

O

H

2

O

H

2

O

H

2

O

NaCl

Na

+

+ Cl

-

2 mole jonów

C

12

H

22

O

11

C

12

H

22

O

11

1 mol cząsteczek

AlCl

3

Al

3+

+ 3Cl

-

4 mole jonów

Na

2

SO

4

2Na

+

+ SO

4

2-

3 mole jonów

Najwyższą temperaturę wrzenia, oraz najniższą temperaturę topnienia (krzepnięcia) ma roztwór w którym jest największa ilość
cząsteczek (jonów). Największa ilość jonów znajduje się w roztworze powstałym przez rozpuszczenie 1 mola chlorku glinu
AlCl

3

. Najwyższą temperaturę topnienia (krzepnięcia) będzie miał roztwór sacharozy (najmniejsza liczba cząsteczek w

roztworze powstałym przez rozpuszczenie 1 mola sacharozy).

11.

Hydrolizie ulegają sole słabych zasad i mocnych kwasów, sole mocnych zasad i słabych kwasów, oraz sole słabych zasad i
słabych kwasów.
Na

2

NO

2

– sól mocnej zasady i słabego kwasu, odczyn zasadowy

C

2

H

5

OH – alkohol, w wodzie nie ulega reakcji hydrolizy, odczyn obojętny

CH

3

NH

2

– metyloamina, w wodzie nie ulega reakcji hydrolizy, ale jest to zasada (podobnie jak amoniak) i wodne roztwory mają

odczyn alkaliczny
NH

4

Br – sól słabej zasady i mocnego kwasu, wodny roztwór ma odczyn kwaśny

CH

3

ONa – alkoholan, w wodzie ulega reakcji hydrolizy (rozkładowi pod wpływem wody) do alkoholu i wodorotlenku sodowego.

Odczyn wodnego roztworu silnie alkaliczny.
NH

4

+

+ H

2

O

NH

3

+ H

3

O

+

12.

„…….. Tytan otrzymuje się z rutylu podczas ogrzewania z węglem i chlorem, w wyniku czego powstaje chlorek tytanu(IV) i
tlenek węgla(II). W drugim etapie chlorek tytanu(IV) ogrzewa się w odpowiednich warunkach z magnezem. …..”

W treści tej znajduje się praktycznie odpowiedź na pytanie:
TiO

2

+ 2Cl

2

+ 2C → TiCl

4

+ 2CO

TiCl

4

+ 2Mg → Ti + 2MgCl

2

13.

„Czysty tytan lub jego stop o składzie masowym 85% Ti, 8% Al, 7% V stosowany jest np. do wytwarzania implantów. „
Masa gwoździa 120g. W tej masie znajduje się 85% tytanu, czyli (c%=100%

.

m

s

/m

rozt

)

l

Ti

A

120g 8%

,

102g

9,6g

120g 85%

m

100%

m

100%

⋅

=

=

⋅

=

=

. Liczbę moli tytanu i glinu obliczymy ze wzoru n=m/M:

n

Ti

=102g/47,9g/mol=

2,129mol

. n

Al

=9,6g/27g/mol=

0,356mol

.

14.

Chlorek miedzi jest solą silnego kwasu i słabej zasady. W reakcji chlorku miedzi(II) z wodorotlenkiem sodowym można
otrzymać wodorotlenek miedzi(II). Większość wodorotlenków pod wpływem ogrzewania rozkłada się na tlenek metalu i wodę.
Schemat procesu, polega na wskazaniu głównego substratu, substraty dodatkowe, bez współczynników reakcji, oraz warunki
reakcji zamieszczamy nad strzałką reakcyjną:

CuCl

2

NaOH

Cu(OH)

2

ogrzewanie

CuO

15.

Jeżeli dla reakcji 2NO + O

2

2NO

2

szybkość reakcji opisana jest równaniem kinetycznym v=k[NO]

2

[O

2

], to aby

szybkość reakcji wzrosła 4-ktotnie możemy zapisać v’=4v. Jeżeli zmianie ma ulec jedynie stężenie tlenku azotu(II) to nowa
szybkość reakcji zapisana jest równaniem: v’=k(x[NO])

2

[O

2

]. Wiemy, że v’/v=4, czyli

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

k(x[NO]) [O ]

kx [NO] [O ]

4

x

k[NO] [O ]

k[NO] [

x 2

O ]

=

=

=

=

czyli

Aby szybkość reakcji wzrosła 4-krotnie należy dwukrotnie zwiększyć stężenie tlenku azotu(II).

http://www.chemia.sos.pl

-3-

16.

Aby móc określić w którym ogniwie następuje proces utlenienia, a w którym proces redukcji posłużymy się regułą zegarową:

0

ClO

3

-

+6H+6e

Cl

-

+3H

2

O

NO

2

-

+H

2

O+e

NO+2OH

-

1,45V

-0,46V

Na osi zaznaczamy reakcje zachodzące w półogniwach, w taki sposób, by
forma utleniona znajdowała się nad osią, forma zredukowana pod osią.
Kierunek reakcji wskazują strzałki wykreślone zgodnie z kierunkiem wskazówek
zegara.

Widzimy, że utlenianie zachodzi w półogniwie B, a redukcja w półogniwie A:
Aby dobrać współczynniki reakcji wystarczy zbilansować liczbę elektronów. W półogniwie A pobierane jest 6 elektronów, więc
by 6 elektronów mogło oddać półogniwo B, musimy ilości reagentów zwiększyć 6-krotnie:
6NO + 12OH

-

+ ClO

3

-

+ 6H

+

→ 6NO

2

-

+ 6H

2

O + Cl

-

+ 3H

2

O oczywiście nie mogą istnieć jony OH

-

obok jonów H

+

, mamy więc:

6NO + 6OH

-

+ ClO

3

-

+ 6H

2

O → 6NO

2

-

+ 9H

2

O + Cl

-

po redukcji wyrazów podobnych otrzymamy:

6NO + 6OH

-

+ ClO

3

-

→ 6NO

2

-

+ 3H

2

O + Cl

-

17.

Cykloheksen → cykloheksan, końcówka –en wskazuje na charakter nienasycony (wiązanie podwójne), natomiast końcówka
-an wskazuje na charakter nasycony węglowodoru. Reakcja 1 jest reakcją uwodornienia.
Cykloheksan → chlorocykloheksan, cykloalkany, podobnie jak alkany ulegają jedynie reakcji chlorowania na świetle, lub w
podwyższonej temperaturze. Reakcja 2 jest reakcją chlorowania wolnorodnikowego
Chlorocykloheksan → cykloheksanol, jest to reakcja podstawienia atomu chloru grupą hydroksylową.
Cykloheksanol → cykloheksen, tworzenie wiązania podwójnego (alkenu) z alkoholu w wyniku eliminacji cząsteczki wody:

Cl

Cl

OH

OH

+ H

2

Pt lub Ni

+ Cl

2

h

ν

+ HCl

+ NaOH

H

2

O

+ NaCl

Al

2

O

3

/temp.

lub H

2

SO

4

/temp

+ H

2

O

1

2

3

4

18.

W reakcji 1 następuje dodanie wodoru do wiązania podwójnego. Jest to reakcja addycji
W reakcji 2 następuje podstawienie atomu wodoru przez atom chloru, jest to więc reakcja substytucji (podstawienia)
Podobnie w reakcji 3, grupa hydroksylowa podstawia się za atom chloru, jest to reakcja substytucji
W reakcji 4 następuje wydzielenie się cząsteczki wody, czyli jest to reakcja eliminacji.

19.

Reakcja syntezy etanu z chlorometanu i sodu jest reakcja Wurtza, przebiegającą wg schematu:

C

H

3

Cl

Cl

CH

3

C

H

3

CH

3

Na

Na

+ 2NaCl

temp.

W identyczny sposób będzie przebiegała reakcja z chloroetanem:

temp.

2CH

3

CH

2

Cl + 2Na

CH

3

CH

2

CH

2

CH

3

+ 2NaCl

20.

W pierwszej reakcji produktem reakcji jest ester. Substratami muszą być etanol i odpowiedni kwas.
W reakcji drugiej, etanol i warunki reakcji wskazują, że produktem będzie alken (eten)
W reakcji trzeciej produktami są sól kwasu karboksylowego i alkohol, powstające w środowisku alkalicznym. Substratem musi
być odpowiedni ester:

http://www.chemia.sos.pl

-4-

C

H

3

C

OH

O

C

H

3

C

OCH

2

CH

3

O

CH

3

CH
CH

3

C

OCH

2

CH

3

O

CH

3

CH
CH

3

C

ONa

O

+ CH

3

CH

2

OH

H

2

SO

4

+ H

2

O

CH

3

CH

2

OH

Al

2

O

3

/T

CH

2

=CH

2

+ H

2

O

+ NaOH

+ CH

3

CH

2

OH

21.

Odpowiedź na to pytanie kryje się w samym pytaniu. Wystarczy tylko zgodnie z poleceniem narysować podane związki. Kwas
2-hydroksy

propan

owy oznacza, kwas karboksylowy składający się łącznie z 3 atomów węgla, przy drugim znajduje się grupa

hydroksylowa. Produktem rozkładu kwasu mlekowego jest kwas propanowy i octowy w stosunku 2:1, czyli rozkładowi muszą
ulec 3 cząsteczki kwasu mlekowego:

CH

3

CH

OH

C

OH

O

3

2CH

3

CH

2

COOH + CH

3

COOH + CO

2

+ H

2

O

22.

W celu zbilansowania reakcji musimy znaleźć atomy, które zmieniły stopień utlenienia i obliczyć stopnie utlenienia tych
atomów:

CH

3

CH

2

OH

CH

3

C

OH

O

+ K

2

Cr

2

O

7

+ H

2

SO

4

+ Cr

2

(SO

4

)

3

+ K

2

SO

4

+ H

2

O

+VI

+III

-I

+III

Stopień utlenienia obliczamy wychodząc z następujących zależności:

1. atom tlenu, poza nielicznymi wyjątkami, jest zawsze na -2 stopniu utlenienia
2. atomy I grupy (Li, Na, K, Rb, Cs) są zawsze na +1 stopniu utlenienia, a atomy II grupy (Be, Mg, Ca, Sr, Ba) na +2

stopniu utlenienia

3. fluor jest zawsze na -1 stopniu utlenienia
4. wodór jest na +1 stopniu utlenienia, poza połączeniami z atomami I lub II grupy, w których jest na -1 stopniu utlenienia
5. połączenia dwóch takich samych atomów nie wpływają na ich stopień utlenienia
6. suma stopni utlenienia wszystkich atomów w cząsteczce równa jest 0 lub równa jest ładunkowi cząsteczki.

Wychodząc z tych zależności łatwo policzyć stopień utlenienia chromu w dwuchromianie potasu: 2(+1)+2x+7(-2)=0. czyli x=+6.
W przypadku węgla w alkoholu stopień utlenienia liczymy dla wskazanego atomu. Grupa hydroksylowa jest na (-1) stopniu
utlenienia. x+2(+1)+(-1)=0, x=(-1), natomiast w kwasie x+(-2)+(-1)=0, czyli x=+3.
W kolejnym kroku zapisujemy równania połówkowe:

CH

3

CH

2

OH + H

2

O

CH

3

COOH + 4H

+

+4e

Cr

2

O

7

2-

+ 14H

+

+ 6e

2Cr

3+

+ 7H

2

O

3
2

3CH

3

CH

2

OH + 3H

2

O + 2Cr

2

O

7

2-

+ 28H

+

3CH

3

COOH + 12H

+

+ 4Cr

3+

+ 14H

2

O

Po redukcji wyrazów podobnych otrzymamy:
3CH

3

CH

2

OH + 2Cr

2

O

7

2-

+ 16H

+

→ 3CH

3

COOH + 4Cr

3+

+ 11H

2

O jony wodorowe mogą pochodzić jedynie od kwasu

siarkowego(VI). W rezultacie otrzymamy:
3CH

3

CH

2

OH + 2K

2

Cr

2

O

7

+ 8H

2

SO

4

→ 3CH

3

COOH + 4Cr

2

(SO

4

)

3

+ 2K

2

SO

4

+ 11H

2

O

23.

Wodorotlenek miedzi łatwo utlenia związki w których występuje grupa aldehydowa (-

CHO

). Ogrzewanie wodorotlenku miedzi

ze związkiem w którym występuje grupa aldehydowa powoduje utlenienie jej do grupy karboksylowej, wodorotlenek miedzi
redukuje się do ceglastoczerwonego tlenku miedzi(I). W przypadku gdy brak jest grupy aldehydowej, wodorotlenek miedzi
rozkłada się do czarnego tlenku miedzi(II). Może być również odczynnikiem na alkohole polihydroksylowe – tworzy z nimi

http://www.chemia.sos.pl

-5-

kompleks o barwie szafirowej.

etanol CH

3

CH

2

OH

- 6 -

CH

2

CH

OH OH

CH

2

OH

CH

2

CH CH CH CH

OH OH OH OH OH

CHO

C

H

3

CHO

glicerol (gliceryna)

etanal

glukoza

1. Szafirowy roztwór wskazuje na alkohol polihydroksylowy (glicerol, glukoza)
2. Czarny osad powstaje w probówce z etanolem.
3. Klarowny, szafirowy roztwór, oraz ceglastoczerwony osad wskazuje, że w cząsteczce znajduje się grupa aldehydowa i wiele
grup hydroksylowych. W probówce znajduje się glukoza
4. Jedynie ceglastoczerwony osad wskazuje na obecność grupy aldehydowej – etanal
1. Jeżeli w 3 jest glukoza, to w 1 musi być glicerol.

24.

Równania termochemiczne reakcji chemicznej możemy rozpatrywać jak równania matematyczne, czyli można je mnożyć
stronami przez liczbę (z -1 włącznie). Oczywiście mnożenie równania reakcji przez (-1) powoduje odwrócenie strzałki
reakcyjnej.
Synteza benzenu z pierwiastków:
6C

grafit

+ 3H

2(g)

→ C

6

H

6(c)

ΔH=?

(1)

C

grafit

+ O

2(g)

→ CO

2(g)

ΔH=-393,5kJ/mol

(2)

H

2(g)

+ 1/2O

2(g)

→ H

2

O

(c)

ΔH=-285,84kJ/mol (3)

C

6

H

6(c)

+ 15/2O

2(g)

→ 6CO

2(g)

+ 3H

2

O

ΔH=-3267,6kJ/mol (4)

Równania (2), (3), (4) musimy tak przekształcić i dodać do siebie by otrzymać równanie (1)
1) zauważmy że w (1) benzen jest po lewej stronie, a w (4) po prawej, (4) musimy pomnożyć przez (-1) (odwrócić stronami)
6CO

2(g)

+ 3H

2

O → C

6

H

6(c)

+ 15/2O

2(g)

ΔH=3267,6kJ/mol

(5)

W równaniu (1) mamy 6 moli węgla i 3 mole wodoru, atomy węgla i wodoru są po lewej stronie tak jak w równaniach (2) i (3).
Wystarczy równania (2) i (3) pomnożyć odpowiednio przez 6 i 3:
6C

grafit

+ 6O

2(g)

→ 6CO

2(g)

ΔH=-2361kJ/mol

(6)

3H

2(g)

+ 3/2O

2(g)

→ 3H

2

O

(c)

ΔH=-857,52kJ/mol (7)

Dodając stronami równania (5), (6) i (7) otrzymamy:
6CO

2(g)

+ 3H

2

O + 6C

grafit

+ 6O

2(g)

+ 3H

2(g)

+ 3/2O

2(g)

→ C

6

H

6(c)

+ 15/2O

2(g)

+ 6CO

2(g)

+ 3H

2

O

(c)

ΔH=(3267,6-2361-857,52)kJ/mol
Po redukcji wyrazów podobnych otrzymamy równanie (1):
6C

grafit

+ 3H

2(g)

→ C

6

H

6(c)

ΔH=

49,08kJ/mol

25.

O

Alanina jest aminokwasem, posiada grupę karboksylową i aminową. Może
reagować zarówno z kwasami jak i zasadami. Z zasadami reaguje grupa
karboksylowa (w klasyczny sposób). Natomiast z kwasami reaguje grupa
aminowa. Oczywiście jako zasada Brønsteda:

CH

3

CH

NH

2

C

OH

centrum kwasowe

centrum zasadowe

CH

3

CH

NH

2

O

O

C

OH

CH

3

CH

NH

3

C

OH

+ HCl

+

-

Cl

26.

Wiązania NH

2

-

CO

-

NH

2

w moczniku są wiązaniami amidowymi. Amidy w środowisku silnie kwaśnym (lub alkalicznym)

hydrolizują (często reakcja wymaga ogrzewania) do kwasu i aminy (amoniaku). Nie inaczej będzie się zachowywał mocznik:
H

2

NCONH

2

+ H

2

SO

4

+ H

2

O → (NH

4

)

2

SO

4

+

CO

2

Tlenek węgla wprowadzany do wody wapiennej powoduje jej zmętnienie (od powstającego trudno rozpuszczalnego CaCO

3

):

CO

2

+ Ca(OH)

2

→ CaCO

3

+ H

2

O

Obserwacje: w reakcji mocznika z kwasem siarkowym, wydziela się bezbarwny gaz, powodujący zmętnienie wody wapiennej.

http://www.chemia.sos.pl

-6-