PowerPoint Presentation

Prawidłowy przebieg porodu

Z dużym przybliżeniem przewidujemy termin porodu, znając datę po

krycia lub unasiennienia

samicy oraz czas trwania ciąży u tego gatunku. Jednak precyzyjne

ustalenie jego terminu

okazuje się niemożliwe.

Okres zwiastunowy

Na 2

3 tygodnie

przed zbliżającym się porodem następuje: obrzęk warg sromowych,

a u świń

ich zaczerwienie i powiększają się również gruczoły mlekowe,

u świń

▬

obserwuje się obrzęk i zaczerwienienie sutek

u krów

▬

wycisnąć można kilka kropel lepkiej cieczy

u klaczy

▬

co jakiś czas wydobywa się siara

w miarę zbliżającego się

porodu z pochwy krów wycieka gęste pasmo ciążowego śluzu,

podobne do zwisającego sopla lodu,

na 2

3 dni

przed porodem ten śluz staje się rzadszy,

na kilka dni

przed rozwiązaniem u samic dużych zwierząt gospodarskich dochodz

i do:

zwiotczenia i zapadania się więzadeł krzyżowo

ogonowych, samice zaczynają niepokoić się,

często grzebią kończynami w ściółce, na przemian pokładają się i

często powstają.

Z chwilą zaobserwowania tych przejawów

osoby obsługujące zwierzęta powinny być

przygotowane do udzielenia pomocy.

Przygotować należy:

dobre oświetlenie, dużo czystej i świeżej ściółki (może nią być

dłużej

pocięta słoma). Zwierzę najlepiej jest przeprowadzić do porodówk

i lub usunąć inne zwierzęta

oraz przewietrzyć pomieszczenie (~18oC).

Przed udzieleniem pomocy warto przygotować:

zimną i gorącą wodę, czyste prześcieradło

i ręcznik, linki lub łańcuch porodowy, nożyczki i przewiązki do

pępowiny, do jej odkażenia

jodynę lub fiolet gencjany, czopki lub pałeczki do

maciczne oraz roztwór nadmanganianu

potasu, a w przypadku macior kleszcze do łamania ostrych końców

zębów u prosiąt.

II.

Przebieg porodu (trójetapowy)

Okres bólów przygotowawczych i rozwierania szyjki macicznej.

Okres bólów partych i wydalania płodu.

Okres bólów poporodowych i wydalania łożyska

W 1 okresie

występują słabe bóle (trwają niekiedy po kilka sekund) stopniowo

nasilające się i trwające dłużej. W tym czasie płód przekręca si

ę o 180o oraz ustawia

własnym kręgosłupem równolegle do kręgosłupa matki. Błony płodow

e wciskają się

do dróg rodnych i rozwierają szyjkę maciczną.

Okres ten trwa

12 godzin u klaczy, 6 godzin u krów, 2

6 godzin u świń.

W 2 okresie

bóle porodowe przybierają na sile, trwają po kilkanaście minut,

bardzo krótkimi przerwami. Pod wpływem porodowych skurczów macic

y i przy

współudziale płodu dochodzi do wyparcia płodu. Ciśnienie wywiera

ne na płód

(skurcze macicy, mięsni brzucha, napięcie przepony i wygięcie kr

ęgosłupa = 80

daN

–

). Przy prawidłowym rozwarciu szyjki macicznej pęcherz płodowy p

ęka w pochwie,

po czym dochodzi do wydalenia płodu.

Okres ten trwa

30 minut u klaczy, 3 godziny u krowy, 2

6 godzin u świń.

W 3 okresie

pojawiają się bóle porodowe i po kilkakrotnych skurczach macicy

dochodzi do wydalenia łożyska.

Okres ten trwa

około godziny u klaczy i świń, a u krów od kilku do kilkunastu g

odzin.

Pomoc przy porodzie

Poród jest aktem fizjologicznym, stąd interwencja człowieka jest

w zasadzie zbędna. Jednak

niekiedy trzeba pomóc samicom, zwłaszcza tym, z niezbyt rozwinię

tymi mięśniami tłoczni

brzusznej.

Jeżeli poród rozpoczął się, a nie postępuje on dalej, hodowca mo

że oprowadzać samicę (przegonić

maciorę wzdłuż ganku) lub rozcierać powrósłami słabiznę oraz brz

uch, wzmagając tym samym bóle

porodowe. Jednakże wydostającego się z dróg rodnych (ze szpary s

romowej) pęcherza płodowego,

nie wolno przedwcześnie przerywać, ani wyciągać na siłę.

Jeżeli poród się przedłuża a samica jest zmęczona, to przy pomoc

y co najwyżej 2 ludzi, można

ułatwić wydalenie płodu, o ile jego położenie i ułożenie są praw

idłowe.

Wyjałowione linki porodowe zakłada się na widoczne w szparze sro

mowej nadgarstki i pociąga się

za nie (w czasie parcia) ku przodowi i nieco w dół.

W czasie wydalania płodu chronić należy krocze przed pęknięciami

, uciekając obydwoma rękoma na

jego okolicę.

Ponieważ krowy i klacze rodzą często w pozycji stojącej, należy

wydobywając podtrzymywać płód,

by wypychany nagłymi skurczami, nie przerwał pępowiny we wnętrzu

macicy lub nie spowodował

pęknięcia pochwy lub macicy.

Obecnie najlepiej jest odbierać noworodki na prześcieradła z fol

ii lub na czystą ściółkę.

Przed opuszczeniem dróg rodnych przez noworodka, należy okolicę

sromu dokładnie oczyścić (np. z

kału) i opłukać tę okolicę roztworem nadmanganianu potasu. Zadba

ć należy, by zewnętrzne części

narządu rodnego nie były narażone na zabrudzenie. U prosiąt stęp

ić należy ostre krawędzie zębów.

Zmęczoną oraz spoconą po porodzie krowę należy osuszyć, poprze r

ozcieranie jej skóry, najlepiej

wiechciem ze słomy.

Usunąć łożysko!

Samicom bezpośrednio po porodzie podaje się letnie póło z siemie

nia lnianego lub otrąb pszennych.

Prawidłowy przebieg porodu

Krowy po wycieleniu żywimy ostrożnie, bo mogą źle przyswajać pas

zę:

w pierwszym dniu po porodzie dawka powinna być zbliżona do bytow

ej,

w 2

3 dni po porodzie podajemy paszę treściwą o rozwalniających cech

ach (np.

otręby pszenne).

Lochie (poporodowa wydzielina macicy) to normalne zjawisko, gdy

zanikają:

u klaczy

▬ pomiędzy 8 a 10 dniem po porodzie,

u krowy

▬ do 17 dni po porodzie,

u owcy i kozy

▬ do 10 dnia po porodzie,

u świni

▬ do 8 dnia po porodzie.

Najobfitsze są one przez 2 dni po porodzie oraz mają ciemno

czerwoną barwę

(brązowy odcień). Z każdym dniem stają się jaśniejsze: czerwonaw

e, różowe, żółte,

beżowe do przeźroczystych. Interwencji wymaga na pewno wydłużony

czas

wydalania lochii lub dłużej utrzymująca się krwista ich barwa.

Zwijanie się macicy po porodzie (inwolucja) trwa:

u klaczy

▬ 28

30 dni po porodzie,

u krowy

▬ 17

24 dni po porodzie,

u owcy i kozy

▬ do 24 dni po porodzie,

u świni

▬ 6

8 dni po porodzie.

Pełna inwolucja macicy powinna nastąpić w 2 tygodnie po porodzie

, a klacze można

już wtedy użyć do lżejszych prac.

Higiena noworodka

Pomieszczenia dla noworodków muszą być ciepłe, suche oraz bez pr

zeciągów. Prosiętom zapewnić należy

promienniki podczerwieni lub termo

klatki. Zbyt niska temperatura powietrza może obniżyć w tym czas

ich wewnętrzną ciepłotę ciała nawet o 3

C. Osłabionym prosiętom, które nie mogą ssać należy podać

wodę z glukozą lub miodem (2 łyżeczki/l). Brak ssania prowadzi u

macior do zapalenia macicy.

Noworodkowi zaraz po urodzeniu należy usunąć śluz z nozdrzy i j

amy ustnej. Pozwoli mu to na pierwsze

pełne wdechy i ma duży wpływ na rozwój płuc i całego organizmu.

Prosiętom należy łamać kiełki !

Następnie jego ciało uwalnia się z pozostałości po błonach płodo

wych.

Po czym przystępujemy do podwiązania, obcięcia i odkażenia pępow

iny.

▬ u dużych zwierząt podwiązujemy ją na szerokość dłoni, a

▬ u małych w odległości dwóch palców. Odkażamy ją roztworem jody

ny lub fiolety gencjany.

Kolejną z ważnych czynności jest osuszenie powierzchni ciała now

orodka przez energiczne jej rozcieranie

wiechciem słomy lub papierem do jednorazowego użytku. To energic

zne nacieranie skóry wzmaga

zarówno krążenie krwi, jak i pobudza oddychanie oraz ruchy robac

zkowe jelit.

Najpóźniej w godzinę po urodzeniu noworodek powinien być nakarmi

ony siarą własnej matki. Wymię i

strzyki, przed dopuszczeniem cielęcia, należy umyć ciepłą wodą i

mydłem. Pojąc je

zdojoną

siarą należy

używać czystych wiader i wyparzonych wrzątkiem. Prosięta, nie cz

ekając na ukończenie porodu, dosadza

się do sutka najpóźniej po godzinie. Siara ma właściwości przecz

yszczające, co sprzyja oddaniu smółki, a

z upływem czasu przewód pokarmowy noworodków coraz trudniej przy

swaja zawarte w niej przeciwciała.

U słabych źrebiąt nierzadko dochodzi do zatrzymania smółki. Trac

ą one chęć do ssania oraz często

napinają się do oddania kału, którego nie mogą wydalić. Bóle kol

kowe pojawiają się u nich na drugi

dzień. Zrobić należy im wtedy lewatywę z letniej wody, bądź poda

ć wywar z siemienia lnianego lub

pszennych otrąb. W przypadku braku poprawy konieczna jest interw

encja weterynaryjna.

Poród a oś

przysadkowo

nadnerczowa

Zbliżający się poród (dojrzałość i pobudzenie osi

przysadkowo

nadnerczowej

u płodu)

uwrażliwia rozwijającą się intensywnie korę nadnerczy na działan

ie ACH. Wprost

proporcjonalnie do rozwoju płodu podnoszą się w jego krwi koncen

tracja ACH oraz

kortykosterydów, których poziomy wynoszą:

na 3 tygodnie przed porodem

▬ 5

/ml,

w 4 dniu przed porodem

▬ 25

/ml, a

podczas porodu

▬ 70

/ml (samego tylko

hydrokortyzonu

W odpowiedzi na wzrost poziomu płodowych kortykosterydów enzymat

yczna aktywność

łożyska (17α

hydroksylazy, C

17,20

hydroksylazy

aromatazy

) zwiększa się. Umożliwia to

przekształcanie z C

21 (progesteron,

pregnolon

) do C

19 (

prekursory

estrogenów) w chwili

porodu.

Obniżenie poziomu progesteronu uwrażliwia macicę na

oksytocynę

i pozwala na wytwarzanie

PGF2 α. Dlatego w chwili porodu intensywniejsze oraz bardziej sk

oordynowane są skurcze

macicy. Wzmożonym skurczom macicy towarzyszy wiotczenie jej szyj

ki i rozluźnienie

więzadeł miednicy pod wpływem

relaksyny

W miarę wypierania płodu wyraźnie podnosi się koncentracja korty

kosterydów w krwi matki,

ponieważ właśnie

kortykosterydy

prolaktyna

pobudzają gruczoł mlekowy do rozwoju.

Poród i wydalenie łożyska inicjują proces inwolucji macicy, któr

y cechuje się wzmożoną

produkcją PGF2 α przez następne 4 dni.

Document Outline