1
Metody preparatyki krwi i jej
Metody preparatyki krwi i jej
sk
sk
ł
ł
adnik
adnik
ó
ó
w.
w.
Zmiany biochemiczne
Zmiany biochemiczne
i biologiczne w krwi
i biologiczne w krwi
konserwowanej
konserwowanej
–
–
implikacje
implikacje
kliniczne
kliniczne
Wszystkie procedury zwi
Wszystkie procedury zwi
ą
ą
zane z pobieraniem,
zane z pobieraniem,
przetwarzaniem, przechowywaniem i
przetwarzaniem, przechowywaniem i
transportem krwi i jej sk
transportem krwi i jej sk
ł
ł
adnik
adnik
ó
ó
w zmierzaj
w zmierzaj
ą
ą
do:
do:
•podtrzymania żywotności i funkcji poszczególnych
składników krwi
•powstrzymywania zmian fizycznych powodujących
zniszczenie tych składników
ograniczenia procesu namnażania się bakterii
•hamowanie wytwarzania końcowych produktów przemiany materii
Procedury stosowane w preparatyce krwi i jej
Procedury stosowane w preparatyce krwi i jej
sk
sk
ł
ł
adnik
adnik
ó
ó
w
w
•Płyny konserwujące (ACD/A: CPD, CPDA)
•Płyny resuspendujące (SAGM, AS2, ADSOL)
•Rozdzielanie krwi na składniki
•Metody przechowywania
Cele stosowania p
Cele stosowania p
ł
ł
yn
yn
ó
ó
w konserwuj
w konserwuj
ą
ą
cych
cych
•Zapobiega krzepnięciu krwi
•Zapewnia źródło właściwych składników odżywczych
dla komórek krwi
•Zapobiega procesom starzenia się krwinek
czerwonych
Sk
Sk
ł
ł
ad p
ad p
ł
ł
yn
yn
ó
ó
w konserwuj
w konserwuj
ą
ą
cych (g
cych (g
\
\
l)
l)
ACD-A CPD CPDA-1 CPDA-2
Cytrynian trójsodowy (Na
3
C
6
H
5
O
7
22,00 26,30 26,30 26,30
Kwas cytrynowy (C
6
H
8
O
7
)
8,00 3,27 3,27
3,27
Glukoza C
6
H
12
O
6
)
24,50 25,50 31,90 34,70
Dwuwodorofosforan sodowy (NaH
2
PO
4
)
2,22 2,22
2,22
Adenina (C
5
H
5
N
5
)
0,275 0,540
Czas przechowywania
21 dni 21 dni 35 dni 35 dni
Cytrynian zawarty w roztworach CPD i CPDA
Cytrynian zawarty w roztworach CPD i CPDA
-
-
1
1
•
•
wystarcza do wiązania jonów wapnia obecnych w
określonej objętości krwi pełnej przewidzianej dla
danego pojemnika
•
zapobiega krzepnięciu poprzez hamowanie kilku
etapów kaskady krzepnięcia zależnych od obecności
wapnia
2
W
W
ł
ł
a
a
ś
ś
ciwo
ciwo
ś
ś
ci CPD i CPDA1
ci CPD i CPDA1
•
CPD zawiera ilość glukozy wystarczającą do utrzymania
stałego wytwarzania ATP na drodze glikolitycznej
•
adenina dodana do CPDA -1 dostarcza substratu, z
którego w czasie przechowywania krwinki czerwone mogą
syntetyzować ATP (mają większą żywotność niż krwinki
przechowywane w CPD).
P
P
ł
ł
yn konserwuj
yn konserwuj
ą
ą
cy
cy
•
•
typowa ilość płynu konserwującego zawarta w pojemnikach
przewidziana jest na objętość 450 ±10% krwi pełnej ( od 405
do 495 ml) 1 donacja = 1 jednostka.
•
pobrania mniejszej objętości (300-405 ml) nie dyskwalifikuje
donacji ale nie podlega ona preparatyce.
•
jeśli masa dawcy jest niższa niż wymagane minimum lub jeśli
wystąpią inne szczególne okoliczności, można pobrać jednostki
krwi o objętości mniejszej niż 300 ml pod warunkiem
odpowiedniego zmniejszenia ilości roztworu antykoagulantu.
Zestawy pojemnik
Zestawy pojemnik
ó
ó
w
w
z r
z r
oztwor
oztwor
em wzbogacaj
em wzbogacaj
ą
ą
cym
cym
(
(
uzupe
uzupe
ł
ł
niaj
niaj
ą
ą
c
c
ym do przed
ym do przed
ł
ł
u
u
ż
ż
onego przechowywania
onego przechowywania
krwinek czerwonych)
krwinek czerwonych)
•
•
pojemnik macierzysty zawiera roztwór antykoagulantu np.
CPDA-1.
•
drugi pojemnik z roztworem płynu wzbogacającegodo
przechowywania krwinek czerwonych, zawiera on od 80-110 ml
roztworu (ADSOL, AS-2, SAGM)
•
skład roztworu wzbogacającego: fizjologiczny roztwór NaCl,
glukoza, adenina oraz inne substancje, których zadaniem jest
przedłużenie czasu przeżycia i zapewnienie prawidłowego
funkcjonowania krwinek czerwonych.
.
Zestawy pojemnik
Zestawy pojemnik
ó
ó
w
w
z r
z r
oztwor
oztwor
em wzbogacaj
em wzbogacaj
ą
ą
cym
cym
•
•
roztwór wzbogacający dodawany jest do krwinek czerwonych po
oddzieleniu ich od osocza.
•
dodanie powinno nastąpić w czasie nie dłuższym niż 72 godz. od
momentu pobrania krwi pod warunkiem, że była ona
przechowywana w lodówce .
Sk
Sk
ł
ł
ad p
ad p
ł
ł
yn
yn
ó
ó
w wzbogacaj
w wzbogacaj
ą
ą
cych
cych
Nazwa płynu
Skład
Czas przechowywania
SAG
0,9%NACL + Adenina + Glukoza
35 dni
SAGM
SAG + Mannitol
42 dni
ADSOL
SAG + Mannitol
42 dni
PAGGS
Fosforan sodu + Adenina +Guanozyna
+ Glukoza + 0,9% NaCl
49 dni
PAGGSS
PAGGS + Sorbitol
49 dni
3
Czas przechowywania
Czas przechowywania
•
•
Maksymalny, dopuszczalny czas przechowywania umożliwia
odzyskanie 75 % krwinek po 24 godzinach tj przeżycia co
najmniej 75 % krwinek w krwiobiegu biorcy po 24 godzinach od
momentu ich przetoczenia.
•
płyny konserwujące
•
CPD – 21
dni
CPDA – 35 dni
•
roztwory wzbogacające:
ADSOL – 42 dni
SAGM – 42 dni
AS-2 – 42 dni
•
temperatura przechowywania 2-6
0
C
Zmiany zachodz
Zmiany zachodz
ą
ą
ce we krwi w trakcie przechowywania
ce we krwi w trakcie przechowywania
•
•
spadek stężenia związków chemicznych biorących udział
w przemianie materii
•
wzrost stężenia produktów przemiany materii
•
z zachwianie równowagi między wnętrzem a środowiskiem
zewnętrznym
•uszkodzenie struktury komórkowej
Zmiany zachodz
Zmiany zachodz
ą
ą
ce we krwi w trakcie przechowywania
ce we krwi w trakcie przechowywania
•
•
zmiany biochemiczne:
beztlenowy rozpad glukozy
wymiana elektrolitów między krwinką a osoczem
•
zmiany biologiczne
spadek aktywności czynników krzepnięcia
•
zmiany morfologiczne
spadek liczby krwinek
zmiany kształtu krwinek
Zmiany biochemiczne
Zmiany biochemiczne
•
•
glukozy /ATP/2,3 –DPG i mleczanów
•
P CO
2
pH, HCO
3
•
2,3-DPG powinowactwa
do
O
2
•Tworzenie mikroagregatów
Zależą od rodzaju płynów do przechowywania i czasu
przechowywania
Zmiany biochemiczne zachodz
Zmiany biochemiczne zachodz
ą
ą
ce we krwi przechowywanej
ce we krwi przechowywanej
w CPDA
w CPDA
–
–
1
1
6580*
461
Stężenie Hb w osoczu ( mg/l)
111,0
155,0
Stężenie Na
+
w osoczu ( mmol/l)
78,5
*
27,3
Stężenie K
+
w osoczu ( mmol/l)
<10
<10
2,3-DPG ( % wartości
początkowej)
45,0
56,0
ATP ( % wartości początkowej)
6,71
6,98
PH ( w temp. 37
0
C )
71
79
% żywych komórek ( 24 godz. po
przetoczeniu)
Dni przechowywania
Dni przechowywania
Zmienne
KKCZ 0
KKCZ 35
*)
całkowita objętość osocza w tych jednostkach wynosi jedynie ok. 70 ml.
Zmiany biochemiczne zachodz
Zmiany biochemiczne zachodz
ą
ą
ce w krwinkach czerwonych
ce w krwinkach czerwonych
przechowywanych w roztworach uzupe
przechowywanych w roztworach uzupe
ł
ł
niaj
niaj
ą
ą
cych
cych
0,8
% hemolizy
28
Stężenie glukozy w osoczu ( mmol/l)
NA
Stężenie K
+
w osoczu ( mmol/l)
<10
2,3-DPG ( % wartości początkowej)
58
ATP ( % wartości początkowej)
6,5
pH ( w temp. 37
0
C )
83 ±10
% żywych komórek ( 24 godz. po
przetoczeniu)
Zmienne
KKCZ 42 dzień przechowywania
4
Zmiany biochemiczne
Zmiany biochemiczne
we krwi w czasie
we krwi w czasie
przechowywania
przechowywania
•
•
zwiększenie powinowactwa hemoglobiny do tlenu
•
ograniczona zdolność przemiany glukozy związana z
szybkim rozpadem estrów fosforanowych
•
zaburzenia równowagi K+ i Na+ w krwince czerwonej
•wzrost stężenia nieorganicznego fosforu i spadek
aktywności enzymów
•skrócony poprzetoczeniowy czas przeżycia znakowanych
krwinek czerwonych
Zmiany biochemiczne
Zmiany biochemiczne
-
-
fosforanowe zwi
fosforanowe zwi
ą
ą
zki
zki
nieorganiczne
nieorganiczne
•
•
glikoliza – najważniejszy szlak metaboliczny w
przemianie energetycznej krwinek czerwonych
•
związki fosforanowe charakterystyczne dla krwinki
czerwonej:
•
2,3 difosfoglicerynian (2,3 DPG) -50%
•
adenozynotrifosforan (ATP) – 25%
•
heksozofosforany, trozo-pentozofosforany – 25%
Zmiany biochemiczne
Zmiany biochemiczne
-
-
2,3 DPG
2,3 DPG
•
•
szybkie i duże straty w czasie przechowywania
po 24h – spadek 30%
po 14 dniach – spadek 90%
•
Resynteza po przetoczeniu
•
Znaczenie kliniczne
•
w przewlekłej niedokrwistości – bez znaczenia
•
w masywnych transfuzjach i głębokiej
niedokrwistości – zaburzenia w transporcie
hemoglobiny
Dysocjacja tlenu
Dysocjacja tlenu
•
•
podstawowe zadanie krwinek czerwonych – dostarczanie
tlenu z płuc
•
wysycenie hemoglobiny tlenem jest różne przy różnych
wartościach pO
2
zależność może być przedstawiona jako
krzywa dysocjacji tlenu.
•prawidłowe utlenowanie tkanek zależy nasycenia tlenem
hemoglobiny
Dysocjacji tlenu
Dysocjacji tlenu
•obniżenie 2,3 DPG związane z przesunięciem krzywej
dysocjacji hemoglobiny w lewo
• wzrasta powinowactwo hemoglobiny do tlenu
•spada wartość P
50
- ciśnienia parcjalnego tlenu, przy
którym następuje 50% wysycenie hemoglobiny
tlenem.
Zmiany biochemiczne
Zmiany biochemiczne
–
–
ATP
ATP
ATP konieczny do
•
zachowania błony komórkowej krwinki czerwonej
•
zachowania aktywności enzymów związanych ze strukturą
krwinki
•Utrzymanie kształtu erytrocyta
•Utrzymanie funkcji krwinki czerwonej (synteza
niektórych związków
Przechowywanie koncentratu krwinek czerwonych powoduje
•30% obniżenie stężenia ATP po 21 dniach
•skrócenie poprzetoczeniowego przeżycia krwinki
czerwonej
•Upośledza aktywny transport jonów przez błonę
komórkową
•Zmiany właściwości fizykochemicznych błony komórkowej
5
Zmiany biochemiczne
Zmiany biochemiczne
–
–
czynniki krzepni
czynniki krzepni
ę
ę
cia
cia
•Stężenia fibrynogenu bez zmian
•Protrombina – bez zmian
•Czynnik V – 35% aktywności w 21 dniu przechowywania
•Czynnik VII – 50% aktywności w 6 godzinie po pobraniu
•Czynnik VIII – 5% aktywności w 21 dniu przechowywania,
T1/2 – 12 godzin
• czynnik IX, X, XI i XII – nieznaczne obniżenie bez
znaczenia klinicznego
Zmiany morfologiczne w kom
Zmiany morfologiczne w kom
ó
ó
rkach krwi
rkach krwi
•Krwinki czerwone
•Zmniejszenie liczby krwinek czerwonych
•Zmiany kształtu krwinek
•Hemoliza
•Krwinki białe
•Zmniejszenie liczby krwinek białych
•Zmiany jąder komórkowych
•Degeneracja lub rozpad (fragmenty komórkowe
zachowują właściwości antygenowe)
•Zmniejszenie czynnika białokrwinkowego
Implikacje kliniczne zmian biochemicznych,
Implikacje kliniczne zmian biochemicznych,
biologicznych i morfologicznych we krwi
biologicznych i morfologicznych we krwi
•Działanie cytrynianu sodu
•Zasadowica metaboliczna
•Uszkodzenie wątroby sprzyja kumulacji cytrynianu sodu
•Obniżona tolerancja cytrynianu w stanach hipotermii i
ż
ółtaczkach hemolitycznych
Implikacje kliniczne zmian biochemicznych,
Implikacje kliniczne zmian biochemicznych,
biologicznych i morfologicznych we krwi
biologicznych i morfologicznych we krwi
•Wzrost stężenia K+
•Masywne transfuzje
•Chory z niewydolnością nerek
Obniżenie poprzetoczeniowego czasu przeżycia
krwinek czerwonych
Nieskuteczność terapeutyczna
•Hemoliza
•Obniżenie liczby komórek
•Spadek aktywności czynników krzepnięcia
KREW PE
KREW PE
Ł
Ł
NA
NA
SK
SK
Ł
Ł
ADNIKI KOM
ADNIKI KOM
Ó
Ó
RKOWE KRWI
RKOWE KRWI
OSOCZE
OSOCZE
Ś
Ś
WIE
WIE
Ż
Ż
O MRO
O MRO
Ż
Ż
ONE
ONE
Koncentrat
Koncentrat
krwinek
krwinek
czerwonych
czerwonych
(
(
KKCz
KKCz
)
)
Koncentrat
Koncentrat
krwinek
krwinek
p
p
ł
ł
ytkowych (KKP)
ytkowych (KKP)
Ko
Ko
ż
ż
uszek
uszek
leukocytarno
leukocytarno
p
p
ł
ł
ytkowy
ytkowy
Osocze dopuszczone
Osocze dopuszczone
do u
do u
ż
ż
ytku klinicznego
ytku klinicznego
(po karencji)
(po karencji)
Osocze przeznaczone
Osocze przeznaczone
do frakcjonowania
do frakcjonowania
KKCz
KKCz
Filtrowany
Filtrowany
KKCz
KKCz
Przemywany
Przemywany
KKCz
KKCz
Mro
Mro
ż
ż
ony
ony
KKP Filtrowany
KKP Filtrowany
KKP Mro
KKP Mro
ż
ż
ony
ony
Koncentrat
Koncentrat
granulocyt
granulocyt
ó
ó
w
w
Krioprecypitat
Krioprecypitat
Osocze zag
Osocze zag
ę
ę
szczone
szczone
Albuminy
Albuminy
Czynniki krzepni
Czynniki krzepni
ę
ę
cia
cia
-
-
Czynnik VIII
Czynnik VIII
-
-
Czynnik IX
Czynnik IX
Immunoglobuliny
Immunoglobuliny
-
-
Sandoglobulina
Sandoglobulina
-
-
Endobulina
Endobulina
-
-
Pentaglobina
Pentaglobina
-
-
Flebogamma
Flebogamma
6
Rozdzia
Rozdzia
ł
ł
krwi na sk
krwi na sk
ł
ł
adniki
adniki
Rozdzia
Rozdzia
ł
ł
u krwi na sk
u krwi na sk
ł
ł
adniki mo
adniki mo
ż
ż
na dokona
na dokona
ć
ć
wykorzystuj
wykorzystuj
ą
ą
c:
c:
•
Różnicę ciężarów właściwych poszczególnych składników
krwi
•Sedymentacja
•Wirowanie
• Różnicę wielkości składników komórkowych
• Powinowactwo składników komórkowych do pewnych
substancji
•Filtracja adsorpcyjna / adhezja
Pojemniki do przechowywania krwi
Pojemniki do przechowywania krwi
•
pojemniki do przechowywania krwi oraz pojemniki satelitarne
wykonane są z polichlorku winylu (PCV) oznaczone symbolem PL-
146.
• stabilizuje błonę komórkową erytrocytów i chroni krwinki
czerwone przed hemolizą
• umożliwiają przechowywanie KKP w temperaturze pokojowej do
3 dni
• są trwałe w temperaturze do –90
O
C.
• zmodyfikowany PCV oznaczony jako PL-1240 wchodzi w skład
tzw
„oddychających pojemników”,przeznaczony
jest do
przechowywania KKP w temperaturze 20-24
O
C przez 5 dni.
Koncentrat krwinek czerwonych pozbawiony ko
Koncentrat krwinek czerwonych pozbawiony ko
ż
ż
uszka
uszka
leukocytarno
leukocytarno
-
-
p
p
ł
ł
ytkowego
ytkowego
•
Po odwirowaniu krwi w odpowiednich warunkach należy
przy użyciu prasy przecisnąć osocze bogatokomórkowe do
jednego z pustych pojemników satelitarnych do drugiego
zaś kożuszek leukocytarno-płytkowy. Oddzielić
poszczególne pojemniki za pomocą zgrzewarki
•Po odwirowaniu kożuszek usunięty do oddzielnego
pojemnika
• Usunięcie znad frakcji krwinek czerwonych warstwy kożuszka
l-p pozwala na zmniejszenie krwinek białych i płytkowych, tym
samym zmniejsza możliwość wytworzenia mikroagregatów podczas
przechowywania preparatu.
•może stanowić przygotowanie do otrzymania preparatu preparatu
ubogoleukocytarnego metodą filtracji.
7
Przygotowanie sk
Przygotowanie sk
ł
ł
adnik
adnik
ó
ó
w krwi
w krwi
Techniki specjalne:
Techniki specjalne:
•
Przemywanie
• Mrożenie
• Usuwanie leukocytów - filtracja
• Napromieniowanie
• Karencja
Praca w systemie otwartym i zamkni
Praca w systemie otwartym i zamkni
ę
ę
tym
tym
•System otwarty
przemywanie KKP i KKCZ,
otrzymanie ubogoleukocytarnego KKCz lub KKP
otrzymywanie zlewanego KKP
rozmrożenie KKCz lub KKP
otrzymanie krwi uniwersalnej lub uniwersalnego KKP
•Jest dopuszczalne jedynie w komorze z laminarnym przepływem
jałowego powietrza
• Dla zabezpieczenia przed namnożeniem się drobnoustrojów,
zaleca się przeznaczenie takiego preparatu do transfuzji w
możliwe jak najkrótszym terminie
8 godzin jeśli preparat przechowywany jest w temperaturze 2-6
O
C
6 godzin jeśli przechowuje się go w temperaturze pokojowej
Praca w systemie otwartym i zamkni
Praca w systemie otwartym i zamkni
ę
ę
tym
tym
•System zamknięty
przechowywanie składnika krwi przez okres ważności właściwy
dla składnika macierzystego ,
zwolnienie z rutynowej kontroli bakteriologicznej
walidacja zgrzewarki do jałowego łączenia drenów
•System otwarty
skrócony czas przechowywania
kontrola sterylności z laminarnym przepływem powiertza
8
Krew i jej sk
Krew i jej sk
ł
ł
adniki
adniki
–
–
kom
kom
ó
ó
rkowe sk
rkowe sk
ł
ł
adniki krwi
adniki krwi
Krwinki czerwone:
Krwinki czerwone:
•
Koncentrat krwinek czerwonych (KKCz)
• Koncentrat krwinek czerwonych pozbawiony kożuszka
leukocytarno-płytkowego (KKCz bez kożuszka leuk-pł.)
• Koncentrat krwinek czerwonych z roztworem wzbogacającym
(KKCz/RW)
• K
oncentrat krwinek czerwonych pozbawiony kożuszka
leukocytarno-płytkowego z roztworem wzbogacającym
(KKCz bez kożuszka leuk-pł./RW)
• Przemywany koncentrat krwinek czerwonych (KKCz
przemywany)
• Ubogoleukocytarny koncentrat krwinek czerwonych (UKKCz)
• Napromieniowany koncentrat krwinek czerwonych (NKKCz)
• Mrożony koncentrat krwinek czerwonych (MKKCz)
Krew i jej sk
Krew i jej sk
ł
ł
adniki
adniki
–
–
kom
kom
ó
ó
rkowe sk
rkowe sk
ł
ł
adniki krwi
adniki krwi
Krwinki p
Krwinki p
ł
ł
ytkowe:
ytkowe:
•
Koncentrat krwinek płytkowych (KKP)
• Zlewany koncentrat krwinek płytkowych (KKP zlewany)
• K
oncentrat krwinek płytkowych z aferezy (KKP z aferezy)
• Ubogoleukocytarny koncentrat krwinek płytkowych (UKKP)
•
Uniwersalny koncentrat krwinek płytkowych (KKP uniwersalny
)
• Napromieniowany koncentrat krwinek płytkowych (NKKP)
• Mrożony koncentrat krwinek czerwonych (MKKCz)
•Koncentrat glanulocytarny
Krew i jej sk
Krew i jej sk
ł
ł
adniki
adniki
–
–
kom
kom
ó
ó
rkowe sk
rkowe sk
ł
ł
adniki
adniki
krwi
krwi
•Osocze
•Osocze świeżo mrożone
•Osocze mrożone
•Osocze pozbawione czynnika VIII
•Krioprecypitat
Koncentrat krwinek czerwonych
Koncentrat krwinek czerwonych
Koncentrat krwinek czerwonych (KKCz) – uzyskany z 1 jedn.
KPK po usunięciu osocza:
hematokryt 0,65-0,75
objętość
280±50 ml
Koncentrat krwinek czerwonych bez kożuszka leukocytarno
płytkowego (KKCz bez koż. leuk.-pł.) :
hematokryt 0,65-0,75
objętość
280±50 ml
zawartość leukocytów < 1,2 x 10
9
/ jedn
Koncentrat krwinek czerwonych
Koncentrat krwinek czerwonych
cd
cd
•
Napromieniowany koncentrat krwinek czerwonych –
składnik poddany działaniu promieniowania jonizującego w
dawce 25-50 Gy
•Napromieniowanie zapobiega potransfuzyjnej
chorobie przeszczep przeciwko biorcy (TA GvHD)
•Do napromieniowania można stosować krew
przechowywaną uprzednio nie dłużej niż 14 dni
•Napromieniowanie skraca termin przydatności
KKCz do 29 dni
Koncentraty krwinek czerwonych
Koncentraty krwinek czerwonych
cd
cd
• Przemywany koncentrat krwinek czerwonych -składnik przemyty
i zawieszony w 0,9% NaCl
•Przemycie usuwa:
•Białka osocza
•Część leukocytów i krwinek płytkowych
•Mikroagregaty
•Częściowo krwinki czerwone
•Wskazania
•Chory z przeciwciałami skierowanymi przeciwko białkom
osocza, szczególnie IgA
•Chory ciężkimi objawami reakcji alergicznych,
występującymi po przetoczeniu
składników krwi.
9
Koncentraty krwinek czerwonych
Koncentraty krwinek czerwonych
cd
cd
•
Ubogoleukocytarny koncentrat krwinek czerwonych -
zmniejsza ryzyko alloimmunizacji antygenami HLA oraz
poprzetoczeniowego zakażenia CMV
•zawartość leukocytów < 1,0 x 10
6
/ jedn.
•Mrożony koncentrat krwinek czerwonych – pozbawiony
białek osocza, granulocytów i krwinek płytkowych, może
powodować alloimmunizację antygenami HLA
•stosowany w szczególnych sytuacjach – dla
chorych rzadkim fenotypie erytrocytów z licznymi
przeciwciałami, do transfuzji autologicznych.
Filtrowanie preparat
Filtrowanie preparat
ó
ó
w krwi
w krwi
Filtrowanie preparatów krwi ma na celu usuniecie z nich
leukocytów. Filtrowaniu możemy poddać następujące preparaty
W Polsce nie stosowane
Osocze
Zawartość leukocytów w
preparacie < 10
6
KKP
Filtrowanie odbywa
się najczęściej przed
wydaniem preparatu
na oddział albo przy
łóżku chorego
Zawartość leukocytów w
preparacie < 10
6
KKCz
zmniejsza zawartość uwolnionych cytokin możliwość
powstawania mikroagregatów. Wadą jest brak
możliwości produkcji KKP
Krew pełna
Uwagi
Preparat
Korzy
Korzy
ś
ś
ci p
ci p
ł
ł
yn
yn
ą
ą
ce z filtrowania
ce z filtrowania
•Zmniejszone ryzyko wystąpienia niehemolitycznych odczynów
poprzetoczeniowych – wywołanych przez cytokiny, które
zostały uwolnione w czasie przechowywania
•Zmniejszone ryzyko alloimmunizacji antygenami HLA
•Zmniejszone ryzyko transmisji niektórych wirusów (CMV,
EBV,HTLV)
•Zmniejszone ryzyko wystąpienia potransfuzyjnej reakcji
przeszczep przeciwko biorcy (GvHD)
•Zmniejszone ryzyko przeniesienia niektórych bakterii i pasożytów
(Tryponosoma cruzi)
•Zmniejszone ryzyko przeniesienia prionów (choroba Creutzfeldta-
Jakoba) – Limfocyty B są nośnikami prionów z układu
pokarmowego do OUN ???
Koncentraty krwinek p
Koncentraty krwinek p
ł
ł
ytkowych (KKP)
ytkowych (KKP)
Rodzaje koncentrat
Rodzaje koncentrat
ó
ó
w
w
•
z osocza bogatopłytkowego.
• z kożuszka leukocytarno - płytkowego
• z separatora komórkowego
1 jednostka koncentratu krwinek płytkowych – z jednej donacji
krwi pełnej
Parametry koncentrat
Parametry koncentrat
ó
ó
w krwinek p
w krwinek p
ł
ł
ytkowych (KKP)
ytkowych (KKP)
1 jednostka
1 jednostka
•
Objętość > 40 ml / 0,6 x 10
11
płytek
•
Liczba krwinek płytkowych > 3 x 10
11
na jedn. Preparatu
(płytki zlewane)
• pH w końcowym dniu ważności 6,8-7,4
•Krwinki płytkowe aferezowe - 1 preparat
Objętość – 250-300 ml
Liczba krwinek płytkowych 3-8 x 10
11
płytek
Przechowywanie koncentratu krwinek p
Przechowywanie koncentratu krwinek p
ł
ł
ytkowych (KKP)
ytkowych (KKP)
•
•
w temperaturze 20
w temperaturze 20
-
-
24
24
O
O
C,
C,
•
•
stale mieszaj
stale mieszaj
ą
ą
c
c
•
•
Czas przechowywania zale
Czas przechowywania zale
ż
ż
y od rodzaju pojemnika, w
y od rodzaju pojemnika, w
kt
kt
ó
ó
rym jest KKP:
rym jest KKP:
•
KKP w pojemniku zwykłym 3
dni
• KKP w „pojemniku oddychającym”
5 dni
• KKP w „pojemniku oddychającym”
7 dni
z płynem resuspendującm (PAS-III, T-SOL)
10
Osocze
Osocze
ś
ś
wie
wie
ż
ż
o mro
o mro
ż
ż
one (FFP)
one (FFP)
•
jest to składnik otrzymany metodą manualnej lub
automatycznej plazmaferezy lub też przez odwirowanie
krwi pełnej i całkowite zamrożenie przed upływem 6 godzin
od chwili pobrania krwi.
Jedna jednostka FFP ma objętość ok. 200 ml
• FFP zawiera
• wszystkie stabilne czynniki układu krzepnięcia, albuminy i
globuliny oraz nie mniej niż 70% pierwotnej zawartości czynnika
VIII i podobną ilość pozostałych labilnych czynników krzepnięcia.
• FFP nie powinno zawierać przeciwciał odpornościowych o
znaczeniu klinicznym.
Osocze
Osocze
ś
ś
wie
wie
ż
ż
o mro
o mro
ż
ż
one (FFP)
one (FFP)
•
FFP zawiera
• wszystkie stabilne czynniki układu krzepnięcia,
•albuminy i globuliny
•nie mniej niż 70% pierwotnej zawartości czynnika VIII i
podobną ilość pozostałych labilnych czynników krzepnięcia.
• FFP nie powinno zawierać przeciwciał odpornościowych o
znaczeniu klinicznym.
Przechowywanie osocza
Przechowywanie osocza
ś
ś
wie
wie
ż
ż
o mro
o mro
ż
ż
onego
onego
(
(
antyhemofilowe
antyhemofilowe
)
)
Osocze po preparatyce należy zamrozić w ciągu 6 godzin
od chwili pobrania krwi.
Czas przechowywania osocza zależy od temperatury :
poniżej -25
24 miesięce
od -18 do -25
O
C
3 miesiące
Temperatura
przechowywania
Czas przechowywania
Po rozmrożeniu należy przetoczyć w ciągu 6 godzin
Krioprecypitat
Krioprecypitat
•
Jest to frakcja krioglobulin uzyskanych z jednej jednostki
FFP zagęszczona do objętości około 25 ml.
• Zawiera większość cz. VIII, cz. Von Willebranda, fibrynogenu,
cz. XIII i fibronektyny obecnych w świeżo pobranej krwi lub
osoczu.
Karencjonowanie
Karencjonowanie
osocza i
osocza i
krioprecypitatu
krioprecypitatu
•
Aby zmniejszyć możliwość przeniesienia zakażeń
wirusowych wraz z przetoczeniem preparatów
krwiopochodnych stosuje się ich karencjonowanie
•Karencjonowanie polega na przetrzymywaniu preparatu
krwiopochodnego przez co najmniej 16 tygodni i
obserwowaniu w tym czasie wyników oznaczeń markerów
wirusowych u dawcy z którego krwi uzyskano dany preparat.
• Za karencjonowany należy uznać preparat pochodzący z krwi
dawcy, u którego przy co najmniej 2 donacjach uzyskano ujemne
wyniki testów w kierunku nosicielstwa AIDS, zapalenia wątroby
typu B i C oraz kiły
Karencjonowanie
Karencjonowanie
osocza i
osocza i
krioprecypitatu
krioprecypitatu
•
Aby zmniejszyć możliwość przeniesienia zakażeń
wirusowych wraz z przetoczeniem preparatów
krwiopochodnych stosuje się ich karencjonowanie
•Karencjonowanie polega na przetrzymywaniu preparatu
krwiopochodnego przez co najmniej 16 tygodni i
obserwowaniu w tym czasie wyników oznaczeń markerów
wirusowych u dawcy z którego krwi uzyskano dany preparat.
• Za karencjonowany należy uznać preparat pochodzący z krwi
dawcy, u którego przy co najmniej 2 donacjach uzyskano ujemne
wyniki testów w kierunku nosicielstwa AIDS, zapalenia wątroby
typu B i C oraz kiły
11
Kontrola bakteriologiczna
Kontrola bakteriologiczna
•
Wykonywanie preparatyki w zamkniętym systemie
pojemników z tworzyw sztucznych zwalnia z prowadzenia
rutynowej kontroli bakteriologicznej otrzymanych
preparatów.
• Kontrola taka jest niezbędna jedynie w procesie walidacji
zgrzewarki do jałowego łączenia drenów.
•Pracownie wykonujące preparaty przy wykonaniu których
niezbędne jest otwarcie układu prowadzą systematyczną (1
x w tygodniu) kontrolę jałowości boksu z laminarnym
przepływem powietrza.
Czynniki zapewniaj
Czynniki zapewniaj
ą
ą
ce bezpiecze
ce bezpiecze
ń
ń
stwo sk
stwo sk
ł
ł
adnik
adnik
ó
ó
w
w
krwi
krwi
•
naświetlanie lampami bakteriobójczymi
•
przygotowanie miejsca wkłucia
•
pobieranie krwi z ciągłym mieszaniem
•
pobieranie próbek do badań z jednoczesną profilaktyką
przeciwbakteryjną
•
sprawdzanie zgodności oznakowania probówek i pojemnika z
krwią
•
wykonywanie kontroli serologicznej
Ś
Ś
rodki ostro
rodki ostro
ż
ż
no
no
ś
ś
ci podczas stosowania krwinek
ci podczas stosowania krwinek
czerwonych
czerwonych
•
serologiczna zgodność preparatu musi być potwierdzana przed
przetoczeniem odpowiednimi badaniami laboratoryjnymi (
próba zgodności serologicznej ).
•
dokładnie identyfikować pacjenta
•
przetaczać przez filtr zatrzymujący mikroagregaty