Transfuzjologia
Leczenie preparatami krwi
Krew
Erytrocyty
Czynnik
Nazwa
I
Fibrynogen
II
Protrombina /vit K zależny/
III
Tromboplastyna tkankowa
IV
Wapń /zjonizowany/
V
Proakceleryna
VI
Akceleryna
VII
Prokonwertyna /vit K zależny/
VIII
Globulina antyhemofilowa AHG
IX
Globulina antyhemfilowa B /vit K zależny/
X
Czynnik Stuarta /vit K zależny/
XI
Czynnik przeciwhemfilowy C PTC
XII
Czynnik kontaktowy Hagemanna
XIII
Czynnik stabilizujący włóknik
Zasady krwiolecznictwa
• 1.Stosowanie brakujących
składników, których niedobór
należy uzupełnić
• 2.Przetaczane preparaty
krwiopochodne nie mogą
stanowić zagrożenia
bezpieczeństwa biorcy
Trochę historii........
• ...dawno, dawno temu
faraonowie, królowie w
starożytnym Egipcie, w
Babilonie
kąpali się we krwi
• Rzymianie, Grecy pili krew
zwierząt , zabitych gladiatorów
A w
średniowieczu...........
• Papież Inocenty VIII pił krew
młodych chłopców
• I podobno Marsilius Ficinus,
Hieronimus Cardanus ,
Magnus Pegelius,
Andreas Libavius
XV-XVI wieku przetaczali krew
zwierzęcą ?
I dopiero gdy William
Harvey w 1616 roku
• Przedstawił budowę układu
krążenia
w drugiej połowie XVII wieku
przetaczano krew jagnięcą
• Opisany z 1667 roku chłopiec
przeżył /Jean Baptiste Denis –
nadworny lekarz Ludwika XIV/
4 zmarł/po przetoczeniu krwi po
raz drugi/
I znowu...........
• Po powikłaniach
poprzetoczeniowych
zaniechano przetoczeń przez
dwa stulecia
/ zakazy prawne/
A ludzie ciągle umierali
z powodu wykrwawienia
• 1818 Blundell Anglia–
przetoczenie 10 położnicom
krwi
• 5/5
• „Próba biologiczna”
..... a problemy
techniczne
/aparatura,wykrzepiani
e/
ciągle trwały
• Ale były wojny/Ameryka,
Europa/
• Rodzące umierały z powodu
krwotoków poporodowych
W Polsce
• 1827 –1829 Bierkowski
„Transfuzja czyli przelania lub
przetaczania krwi”
• 1836 Marcinkowski „O
przelewaniu krwi jako środku
leczniczym”
• 1864 Girsztowt „Narzędzia do
przelewania krwi”
Powikłania:
• Ok. 65% zgonów /1873/
• Zakaz stosowania krwi
zwierzęcej
• A wprowadzono roztwory soli
fizjologicznej – nie zawsze
ratowały ale same nie zabijały
....i w 1901 roku
są 3 grupy krwi/Landsteiner/
A jednak 4 /Decastelli,Sturli/
i nazwano
je/Jansky,Dungern,Hirszfeld/
A,B,AB, O
Przetoczenia w grupach głównych
O uniwersalna
.....a 1914 wprowadzono
cytrynian sodowy
• Jest do dzisiaj używany
• Zabezpiecza pobraną krew
przed wykrzepianiem -
konserwacja krwi
• Od 1918 dodawano glukozę/dla
krwinek/
I powstały pierwsze
„banki krwi”
Jest I wojna światowa, przezorni
brytyjczycy
.....a w czasie II wojny
światowej
• Alianci posiadają już preparaty
osocza
krew konserwowaną
A dzięki małpie .......
w 1941 roku odkryto czynnik Rh/
Landsteiner,Wiener/
W pełni wykorzystane po wojnie
Odczyny
poprzetoczeniowe
• Immunizacja biorcy:
• Rozumiano, bo poznano
mechanizmy reakcji na inne niż
erytrocyty elementy krwi,
• Inne antygeny
A więc separacja.......
1944 – frakcjonowanie osocza –
preparaty osoczopochodne
I dzięki
plastikowi...........
• Wprowadzone w latach 60 tych
XX wieku
• Pobieranie
• Przechowywanie
• Przetaczanie
Organizacja Służby
Krwi w Polsce
Służba Krwi
• W okresie międzywojennym – ośrodki
akademickie przetoczenia
bezpośrednie – studenci medycyny
• W czasie wojny jedyny – w
Warszawie/prof..Serafin/
• 1945 – jedyna placówka w Łodzi –
Instytut Konserwowania i
Przetaczania Krwi
• Organizator PCK
Instytut Hematologii w
Warszawie
2.06.1951
Zadania:
• Organizacja ośrodków
pobierania, konserwowania krwi
• Szkolenie personelu
• Opracowania prawne,
instruktażowe
• Szkolenie personelu
• Działalność naukowo-badawcza
Regionalne Centrum
Krwiodawstwa i
Krwiolecznictwa
• Podlegają mu : Oddziały Terenowe
/pobrana krew przekazywana do
badań, separacji składników do
Centrum
Stąd do Banków krwi,do
zaopatrzenia placówek Służby
Zdrowia
Krwiodawstwo
Dawcy krwi:
1.18- 65 lat
2.dobry stan zdrowia
Badanie lekarskie –wywiad,ocena
stanu zdrowia/waga> 50 kg,
ustabilizowane RR/180/100/, bez
infekcji
Dyskwalifikacja czasowa,stała
Kwestionariusz,zgoda na pobranie
Badanie laboratoryjne
• Przed pobraniem krwi: Hb,Ht
• Przed zabiegami aferezy
/separacja/:Hb,Ht,
PLT/płytki/,WBC /leukocyty/
• Oznaczenie: antygenu
HBs,przeciwciał
anty-HIV 1,2 przeciwciał HCV,
ALAT,testy kiłowe
Częstość donacji
• Krew pełna: 6 x/12 miesięcy
mężczyźni
4 x/12 miesięcy
kobiety/min.
8 tyg ./
Jednorazowo 45o ml+- 45 ml =1
jednostka/
Pobranie osocza
• 1 dawca max 15 l /1 rok/
• Jednorazowo w zależności od
metody 400 –600 ml
Trombafereza
• Separacja płytek krwi
max 12x/12 miesięcy przerwa
min.4 tyg.
Leukafereza
• Separacja leukocytów
• Max 12x/12 miesięcy przerwa
min 4 tyg
• Po pobraniu : zapewnienie
dowozu kalorii min.450
kcal/ok. 9 czekolad/