Zasady przetaczania
preparatów krwi
Układy grup krwi
•ABO
•RH/rhesus/
Układ
Antygeny główne
P/rzeciwciała
naturalne
ABO
ABH
regularnie
Rhesus
C,c,C
w,
D,D
U
, E, e
rzadko
MNSs
M,N,S,s
rzadko
P
P
1
P
2
regularnie
Lewis
Le
a
Le
h
rzadko
Kell
K,k ,Kp
a
Kp
h
rzadko
Duffy
Fy
a
Fy
h
nigdy
Lutheran
Lu
a
Lu
h
wyjątkowo rzadko
Kidd
Jk
a
Jk
h
nigdy
Grupa krwi
P/ciwciała
Częstość/%
O
antyA, antyB
40
A
1
A
2
antyB
43
B
antyA
11
A
1
B A
2
B
----
4
Przeciwciała swoiste IgM
• Powstają w pierwszych miesiącach życia
• Po kontakcie z anygenami
przedostającymi się do organizmu drogą
do –i pozajelitową
• Noworodek – ew.p/ciała matki/przez
łożysko
Oznaczanie grup krwi
• Wykorzystanie:
1. Krwinek wzorcowych / +
surowica z oznaczanej krwi
2 .Surowic wzorcowych/+ krwinki
czerwone badanej surowicy/
Układ Rhesus
• Główne znaczenie antygen D
• Znajdują się wyłącznie na erytrocytach
• Po immunizacji Rh ujemnego biorcy
krwią Rh dodatnią powstają
przeciwciała IgG/wiele lat, całe życie/
• Kolejne przetoczenie – ostry odczyn
hemolityczny
• Wykrywane surowicami testowymi
Przed przetoczeniem
Decyzja :
Po co ?
Co ? Jaki preparat ?
W jakiej ilości?
Zawsze:
• Oznaczenie grupy krwi biorcy
• Udokumentowane
• Wpis potwierdzony pieczątka
lekarza
• Wątpliwości – lepiej powtórzyć
badanie
Próba krzyżowa
• Pobranie krwi biorcy/pacjenta/
na”krzyżówkę”
• 2 probówki
-1.na skrzep
Oznakowanie probówki
• Imię ,nazwisko pacjenta
• Data urodzenia pacjenta
• Data,godzina pobrania
• Nazwisko osoby pobierającej
• Przy braku danych – oznaczenie
pacjenta np..numerem, wiek
przypuszczalny,płeć
Próba zgodności
• Krew biorcy
• Krew dawcy/z obciętej od worka
końcówki drenu/po sprawdzeniu
zgodności danych dawcy
Próba zgodności
• Odwirowanie – oddzielenie
surowicy ,krwinek obu
próbek/dawcy,biorcy,
Próba zgodności
• Wykonywana w 2 odczynach
1.Odczyn LEN – enzymatyczny/mieszanina
LEN z LISS / papaina 2:1
+
inkubacja krwinek dawcy /10- min/
+
Surowica biorcy/inkubacja 3 min/
Wirowanie 1min/1000/min/
Brak aglutynacji = ujemna próba krzyżowa
Próba zgodndności
• Ujemna/krew zgodna/
Brak aglutynacji
Brak hemolizy
Próba zgodności
• Pośredni odczyn antyglobulinowy Coombsa
• Modyfikacja LISS/NaCl o niskiej sile jonowej/
• Krwinki dawcy /+ LISS/ + surowica biorcy
Inkubacja 20 min
Odczyn ujemny – brak hemolizy,aglutynacji
Przetaczanie
• Potwierdzony dokument w raz z
preparatem krwi potwierdzający
zgodność krzyżową
• Oznaczenie grupy krwi preparatów
• Podanie numerów poszczególnych
worków
Przetaczanie:
• Kontrola przez lekarza grupy krwi
pacjenta /dokument!/
• Sprawdzenie dokumentu o próbie
zgodności
Przetaczanie
• Preparat do przetoczenia:
• Wyciągnięty z lodówki
• Ogrzewany
• Sprawdzenie przez lekarza
zgodności: to co na wyniku próby
krzyżowej
• Z danymi na worku + na dołączonych
do drenu pilotkach
Przetaczanie
• Specjalny dren z filtrem
170 m
Wymagania dla filtra:
1.skuteczny klinicznie ONO/TRALI/
2. Odczynów gorączkowych leuk
3.Bez uszkodzenia erytrocytów
4.odpowiednia przepustowość, pojemność
5.prosty w obsłudze
6.niezawodny
Pamiętać!
• W stanach nagłych uzupełnienie
objętości śródnaczyniowej jest
ważniejsze niż wyrównanie
niedoboru krwinek czerwonych
Omyłkowa zamiana probówek jest
najczęstszą przyczyną powikłań
przy przetoczeniach krwi
Transport preparatów
krwi
• KKCz – w torbach chłodniczych
• Załączniki/wyniki prób krzyżowych
trwale połączone z workiem –
przyczepione gumką,spięte razem/
Przechowywanie krwi
• Przed przetoczeniem –lodówka +2-
+6
o
C
• Jeśli nie wykorzystana oddać do
banku krwi/protokół zwrotu krwi
• Przerwanie procesu chłodzenia krwi -
temp.> 8
o
C
Przetaczanie
• Pewne wkłucie
• Monitorowanie stanu
pacjenta/obecość lekarza/
• Próba biologiczna/10 –30 min –
przetaczanie ok.5ml/min wyjątek
przypadki nagłe –zestawy do
szybkiego toczenia krwi/
Przetaczanie
• Przy wystąpieniu reakcji
potransfuzyjnej –przerwanie
przetoczenia
Przy przetaczaniu
• Stały nadzór
• Monitorowanie RR,tętna,EKG,
saturacji
• Jeśli cewnik moczowy – kontrola
ilości, zabarwienia moczu
Po przetoczeniu
• Pozostawienie opakowania po
preparacie przez 24 godz. w
lodówce
• Pobranie próbki krwi z drugiej
przeciwnej rki .pozostawienie 24
godz/ewntualna kontrola
poprzetoczeniowych odczynów/
Wskazania ze wskazań
nagłych
• Zawsze oznaczona grupa krwi pacjenta
• Pobrabna krew na krzyżówkę
• Odebrany preparat zgodny grupowo
• W braku zgodnego w grupach
głównych krwinki O Rh ujemne
• Przetoczenie w trakcie wykonywania /
20- 30 min/próby zgodności