ZASADY
PRZETACZANIA
PŁYNÓW
Mgr Ewa Maj
ZASADY
PRZETACZANIA
PŁYNÓW
Mgr Ewa Maj
WLEWY DOŻYLNE
Coraz ważniejsze miejsce zajmuje
leczenie infuzjami dożylnymi:
-leczenie zaburzeń wodno-
elektrolitowych, kwasowo-zasadowych,
-żywienie pozajelitowe
-podawanie leków: nasercowych,
heparyny, insuliny
-leczenie zatruć: diureza forsowana,
hemodializa
WLEWY DOŻYLNE
Wlew wymaga określonego dawkowania zależnie
od: stanu chorego, rodzaju i ilości płynu
Szybkość przetaczania zależy od: oporu
stawianego przez igłę biorczą, oporu stawianego
przez dreny i łącza, szybkości tworzenia się kropli,
od stałości ciśnienia wymuszającego, właściwości
fizycznych płynu, warunków zewnętrznych.
Najczęściej stosowanym wlewem jest wlew
grawitacyjny (dokładność dawkowania i szybkość
wlewu są ograniczone. Przetoczona obj. płynu
zależy od różnicy ciśnienia hydrostatycznego m.
butelką, a pacjentem), szybkość wlewu reguluje
się zaciskiem
POMY INFUZYJNE
Stosowanie pomp infuzyjnych jest
wskazane gdy trzeba poprawić
dokładność dawkowania i osiągnąć
stałą szybkość wlewu.
WLEWY DOŻYLNE
Kroplówkę przygotować bezpośrednio przed
użyciem
Na butelce oznaczyć datę i godz.
przygotowania, zapisać substancje dodane do
kroplówki, ew. nazwisko chorego
Do rozpuszczenia stałych substancji używać
tylko dołączonych lub zalecanych
rozpuszczalników.
Przy małej objętości wlewu kolec aparatu do
przetaczania wkłuć tak, aby niewiele
wystawał ponad korek (duże straty płynu
infuzyjnego)
WLEWY DOŻYLNE
Komorę kroplomierza wypełniać do połowy
(do wskaźnika) – unikniemy przedostania się
powietrza do przewodu. W przypadku
przetaczania krwi –ryzyko hemolizy w skutek
dłuższej drogi opadania kropli.
Zbyt duże wypełnienie komory – trudności w
policzeniu spadających kropli.
Dokładnie wypełnić przewód kroplówki
płynem infuzyjnym (bez pęcherzyków
powietrza)
WLEWY DOŻYLNE
Upewnić się że igła leży śródnaczyniowo i ustalić
zalecaną szybkość spływania kroplówki – co pewien czas
kontrolować
W regularnych odstępach kontrolować pacjenta i sam
wlew
Nietypowe reakcje zanotować
Gdy mierzymy ciśnienie tętnicze na kończynie z wlewem
należy go najpierw zatrzymać (krew cofa się do
przewodu)
Przy wstrzyknięciach przez łącznik lateksowy lub kranik
upewnić się, że płyn nie cofa się do przewodu
WLEWY DOŻYLNE
Przy równoczesnym podawaniu płynów, w
krótkich wlewach, (antybiotyki) przez kranik
trójdrożny dbać, aby zachować czas zleconej
infuzji i osiągnąć określone stężenie leku we
krwi
leki dodane do kroplówki (uwzględniając ich
zgodność) dokładnie wymieszać zanim
powiesimy butelkę na stojaku.
Dokładnie opisać na butelce: nazwę, dawkę i
ilość dodanych leków
WLEWY DOŻYLNE
Płyny infuzyjne do których dodano leki lub
inne roztwory zmienić najpóźniej po 12 godz.
a cały aparat do przetaczania po 24 godz.
Przy zmianie cewnika w żyle centralnej
zawsze zmienić aparat do przetaczania
Krew do badania starać się pobierać z
oddzielnych wkłuć, a nie z dostępu żylnego
kroplówki
Do krótkich wlewów stosować kaniule
metalowe, a nie plastikowe
INFUZJE RÓWNOCZESNE
to jednoczesne podawanie kilku wlewów przez
ten sam dostęp do naczynia. Można to
osiągnąć poprzez wkłucie drugiego wlewu w
gumowy łącznik pierwszego (zakażenia!!) lub
stosując łącznik z wieloma odprowadzeniami.
Zagrożenia to: -niedostateczne tłoczenie w
razie zaburzeń przepływu- zagięty dren,
wzrost ciśnienia i oporów w naczyniu,
- niedostateczny bolus leku
INFUZJE RÓWNOCZESNE
Szczególnej uwagi wymaga połączenie
kroplówki grawitacyjnej i infuzji za pomocą
pompy:
-pompa może podawać lek do pojemnika
kroplówki grawitacyjnej,
w pozanaczyniowym położeniu igły wysokie
ciśnienie tłoczenia pompy może prowadzić do
ciężkich następstw) = stosować tylko gdy
istnieje możliwość częstej kontroli
przewód infuzyjny powinien być ułożony w
pętli co najmniej 20 cm poniżej poziomu serca
(zator powietrzny)
INFUZJE RÓWNOCZESNE
Nie ustawiać zbyt małej wielkości
przesuwu pompy, aby nie doszło do zbyt
późnego uruchomienia alarmu przy
wzroście ciśnienia
Przy zestawieniu kilku pomp
przynajmniej w jednej stawić niski próg
alarmu na wypadek wzrostu ciśnienia
Jeśli założono cewnik dożylny o kilku
kanałach lub kilka wkłuć rozłożyć
kroplówki na różne dostępy
NIEZGODNOŚCI
Przy jednoczesnym podawaniu kilku
substancji zawsze!! zwrócić uwagę na
ewentualne niezgodności płynów oraz leków
Niezgodności – w mieszaninie leków jeszcze
przed podaniem dochodzi do zmian, (reakcji
fiz.- chem.) które czynią ją nieprzydatną do
zastosowania
O interakcji mówimy w przypadku
wzajemnego oddziaływania leków w ustroju i z
ustrojem po ich podaniu, aby tego uniknąć
należy:
NIEZGODNOŚCI
Jeśli możliwe podawać leki oddzielnie
Unikać mieszanych wstrzyknięć i mieszanych
infuzji
Nie używać roztworów z makroskopowo
widocznymi zmianami (mieszaniny
przygotowywać w butelkach szklanych)
Unikać niepotrzebnego, długiego kontaktu
składników mieszaniny – natychmiast
podawać
Nigdy nie mieszać roztworów o znacznych
różnicach pH
Stosować roztwory o prostym składzie
NIEZGODNOŚCI
Unikać dodawania więcej niż jednego leku
Zmieszać pierwszy lek z roztworem
nośnikowym zanim dodamy następny
Przygotowaną mieszaninę natychmiast podać
Najpierw zmieszać roztwory elektrolitów, a
potem dodać lek!! Przy wątpliwościach
poradzić się farmaceuty
Uwzględnić silną adsorpcję leków na
przewodach plastikowych (PCV) co prowadzi
do:
NIEZGODNOŚCI
– obniżenie skuteczności o klinicznym
znaczeniu (klometiazol = aheminervin,
diazepam, heparyna, insulina, lidokaina,
nitrogliceryna)
Niektóre leki chronić przed światłem
(nitroglicerynę, vit.B2, B6, wit C)
Jako roztwory nośnikowe wykorzystać:
5% glukozę, 5% fruktozę, 0,9% NaCL,
roztwór mleczanu sodowego Ringera
NIEZGODNOŚCI
Nigdy nie dodawać leków do:
Krwi, preparatów krwiopochodnych,
roztworów aminokwasów, emulsji
tłuszczowych, leków osmotycznie
czynnych, stężonych roztworów
elektrolitów.
LEKI KTÓRYCH CZĘSTO
DOTYCZĄ NIEZGODNOŚCI
Antybiotyki, aminofilina, dobutamina,
dopamina, furosemid, heparyna, octan
potasu, chlorek wapnia, glukonian
wapnia, metylprednizolon, siarczan
morfiny, dwuwęglan sodu,
chlorowodorek petydyny, tiopental,
wit.B1, wit. B kompleks plus, wit.C
Niezgodności leków i płynów
Sól fizjologiczna
niezgodna z:
Noradrenalina
Aminofilina
labetalol
Glukoza
niezgodna z:
Adrenalina
Chlorek wapnia
Niezgodności leków i
płynów
Płyn Ringera
niezgodny z:
Dwuwęglan sodu
Adrenalina
Noradrenalina
Nitrogliceryna
Nitroprusydek sodu
Propranolol
Labetalol
Prokainamid
Solu-medrol
DZIĘKUJĘ
LEKI
Injectio Adrenalini 0,1%, 1amp. =1ml=1mg
1amp.Adrenaliny w bolusie z 9ml wody do injekcji
Atropinum sulfuricum 0,5 mg/1ml, 10mg/1ml,
x mg Atropiny + do 10 ml wody do injekcji
Cordarone 0,15g/3ml
300 mg
= 2 amp
rozpuszczone w 20 ml 5% glukozy w
powolnym wstrzyknięciu przez 1-2 minuty
LEKI
Natrium bicarbonicum 8,4%
1 ml 8,4% NaHCO3 = 1 mmol
1 mmol/kg (
50mmol
), we wlewie
dożylnym