Zasady przetaczania 

krwi

Wykonała:

Anna Czarnota

Krew

OSOCZE

(55% objętości krwi)

ELEMENTY MORFOTYCZNE, 
czyli komórki krwi (45% 
objętości krwi):

• erytrocyty

• leukocyty

• płytki krwi

Transfuzja

Zabieg polegający na przetaczaniu pewnej ilości 
krwi lub jej składników.  

Krew i poszczególne jej składniki mogą być 
przetaczane w formie wlewu dożylnego 
(kroplówka). Rzadziej składniki krwi (najczęściej 
koncentraty czynników krzepnięcia krwi) mogą 
być podawane w formie pojedynczego zastrzyku 
dożylnego.

Kiedy potrzebne jest przetoczenie 
krwi?

Nie każda utrata krwi wiąże się z 
koniecznością przetoczenia obcej krwi. 
Niewielka utrata krwi u zdrowych osób nie 
stanowi istotnego zagrożenia życia i jest 
łatwo wyrównywana przez organizm poprzez 
zwiększoną produkcję krwi w organizmie.

Transfuzja krwi może być konieczna do 
leczenia poważnego krwawienia.

Ze względu na fakt iż przetoczenie obcej krwi bądź jej preparatów 
obarczone jest ryzykiem np. infekcji, wykonuje się je wyłącznie w 
przypadku wyraźnych WSKAZAŃ. 

Zalicza się do nich: 
- przewlekłą utratę bądź niedobory składników krwi 
(krwawiące wrzody, guzy żołądkowo-jelitowe, 
złośliwe schorzenia krwi, zaburzenia układu 
krzepnięcia); 
- ostre, zagrażające życiu obfite krwotoki (wypadki, 
zabiegi operacyjne, krwawienia wewnętrzne); 
- wrodzone wady, niedobory składników krwi 
(choroby krwi, niedobory immunologiczne).

Zasady postępowania przy 
transfuzji

W przypadku transfuzji niezbędne jest stosowanie 
krwi zgodnej grupowo. Oprócz zgodności głównej 
(układ AB0) należy także wziąć pod uwagę zgodność 
czynnika Rh.

Przed każdym przetoczeniem krwi indywidualnie 
wykonana jest próba zgodności krwi (tzw. próba 
krzyżowa). Próba krzyżowa to próba obowiązująca 
przed każdą transfuzją krwi, wykonywana w celu 
wykazania zgodności serologicznej między krwią 
dawcy i biorcy w zakresie układu AB0 i Rh.

Powikłania

Efekty uboczne oraz powikłania mogące wystąpić w 
czasie lub po przetoczeniu krwi: 

- krwiaki oraz infekcje związane z zakłuciem naczyń; 
- zakrzepy, zatory oraz miejscowe reakcje zapalne nakłutych 
tkanek; 
- zaburzenia czucia w obszarze nakłucia związane z 
uszkodzeniem nerwów skórnych; 
- bardzo rzadko dochodzi do słabych reakcji alergicznych 
(wysypka na skórze, zaczerwienienie) skóry) oraz wystąpienia 
gorączki w przypadku niezgodności krwi pomimo wykonanej 
uprzednio próby zgodności (próba krzyżowa). Może mieć to 
również związek z nadwrażliwości na substancje zapobiegające 
krzepnięciu oraz stabilizatory zawarte w preparatach krwi. 
Wszystkie wymienione powyżej zaburzenia są niegroźne dla 
życia, ustępują same lub mogą być łatwo usunięte. 

Poważne efekty uboczne oraz ciężkie 
powikłania:

- Infekcja wirusowa związanej z przeniesieniem wirusa od 
dawcy krwi pomimo wykonania testów na obecność wirusa i 
ponownego sprawdzenia pobranej krwi, najczęstszymi są 
infekcje wirusem zapalenia wątroby, wyjątkowo rzadko (1:2-3 
miliony przetoczeń) dochodzi do zakażenia wirusem HIV 
wywołującym AIDS. 

- ciężkie reakcje nadwrażliwości, przebiegających z zapaścią 
krążeniowo-oddechową. 

- immunizacja (uczulenia) biorcy na przetaczane komórki 
krwi i osocze, prowadzi to do reakcji nietolerancji w trakcie 
kolejnego przetaczania krwi bądź preparatów 
krwiopochodnych ze względu na wytworzenie przeciwciał 
przeciwko składnikom krwi. 

     

- rozpad krwinek czerwonych (hemoliza) 

przebiegającym z zapaścią krążeniową, 
zaburzeniami funkcji wątroby i nerek oraz do 
krwawienia w trakcie transfuzji bądź w kilka dni 
po jej zakończeniu.

    - infekcja bakteryjna biorcy spowodowana 

zwykle zainfekowaniem preparatu krwi w 
czasie przechowywania, prowadzi to do 
zagrażającego życiu rozmnażania się bakterii w 
krwi czyli sepsy.

- Przeprowadzane często, przez długi okres 
czasu i w dużych objętościach transfuzje 
krwinek czerwonych prowadzą do 
odkładania się żelaza w wątrobie oraz 
uszkodzenia jej funkcji. 

- Wyjątkowo rzadko może dochodzić do 
zakrzepów i zatorów w naczyniach serca i 
płuc kiedy przetaczane są preparaty 
wspierające układ krzepnięcia krwi (np. 
preparaty osoczowych czynników 
krzepnięcia).

Proces przetaczania krwi

Transfuzję krwi dokonuje się zwykle 
poprzez cieniutką rurkę wprowadzoną 
bezpośrednio do żyły w ramieniu. 
Przetaczanie jednego worka krwi może 
trwać do czterech godzin, choć w razie 
konieczności można to przyspieszyć. 
Można otrzymać więcej niż jeden worek 
krwi w trakcie jednej transfuzji.
Większość osób nic nie czuje podczas 
transfuzji .

Dziękuję za uwagę 

