Zasady przetaczania
krwi
Wykonała:
Anna Czarnota
Krew
OSOCZE
(55% objętości krwi)
ELEMENTY MORFOTYCZNE,
czyli komórki krwi (45%
objętości krwi):
• erytrocyty
• leukocyty
• płytki krwi
Transfuzja
Zabieg polegający na przetaczaniu pewnej ilości
krwi lub jej składników.
Krew i poszczególne jej składniki mogą być
przetaczane w formie wlewu dożylnego
(kroplówka). Rzadziej składniki krwi (najczęściej
koncentraty czynników krzepnięcia krwi) mogą
być podawane w formie pojedynczego zastrzyku
dożylnego.
Kiedy potrzebne jest przetoczenie
krwi?
Nie każda utrata krwi wiąże się z
koniecznością przetoczenia obcej krwi.
Niewielka utrata krwi u zdrowych osób nie
stanowi istotnego zagrożenia życia i jest
łatwo wyrównywana przez organizm poprzez
zwiększoną produkcję krwi w organizmie.
Transfuzja krwi może być konieczna do
leczenia poważnego krwawienia.
Ze względu na fakt iż przetoczenie obcej krwi bądź jej preparatów
obarczone jest ryzykiem np. infekcji, wykonuje się je wyłącznie w
przypadku wyraźnych WSKAZAŃ.
Zalicza się do nich:
- przewlekłą utratę bądź niedobory składników krwi
(krwawiące wrzody, guzy żołądkowo-jelitowe,
złośliwe schorzenia krwi, zaburzenia układu
krzepnięcia);
- ostre, zagrażające życiu obfite krwotoki (wypadki,
zabiegi operacyjne, krwawienia wewnętrzne);
- wrodzone wady, niedobory składników krwi
(choroby krwi, niedobory immunologiczne).
Zasady postępowania przy
transfuzji
W przypadku transfuzji niezbędne jest stosowanie
krwi zgodnej grupowo. Oprócz zgodności głównej
(układ AB0) należy także wziąć pod uwagę zgodność
czynnika Rh.
Przed każdym przetoczeniem krwi indywidualnie
wykonana jest próba zgodności krwi (tzw. próba
krzyżowa). Próba krzyżowa to próba obowiązująca
przed każdą transfuzją krwi, wykonywana w celu
wykazania zgodności serologicznej między krwią
dawcy i biorcy w zakresie układu AB0 i Rh.
Powikłania
Efekty uboczne oraz powikłania mogące wystąpić w
czasie lub po przetoczeniu krwi:
- krwiaki oraz infekcje związane z zakłuciem naczyń;
- zakrzepy, zatory oraz miejscowe reakcje zapalne nakłutych
tkanek;
- zaburzenia czucia w obszarze nakłucia związane z
uszkodzeniem nerwów skórnych;
- bardzo rzadko dochodzi do słabych reakcji alergicznych
(wysypka na skórze, zaczerwienienie) skóry) oraz wystąpienia
gorączki w przypadku niezgodności krwi pomimo wykonanej
uprzednio próby zgodności (próba krzyżowa). Może mieć to
również związek z nadwrażliwości na substancje zapobiegające
krzepnięciu oraz stabilizatory zawarte w preparatach krwi.
Wszystkie wymienione powyżej zaburzenia są niegroźne dla
życia, ustępują same lub mogą być łatwo usunięte.
Poważne efekty uboczne oraz ciężkie
powikłania:
- Infekcja wirusowa związanej z przeniesieniem wirusa od
dawcy krwi pomimo wykonania testów na obecność wirusa i
ponownego sprawdzenia pobranej krwi, najczęstszymi są
infekcje wirusem zapalenia wątroby, wyjątkowo rzadko (1:2-3
miliony przetoczeń) dochodzi do zakażenia wirusem HIV
wywołującym AIDS.
- ciężkie reakcje nadwrażliwości, przebiegających z zapaścią
krążeniowo-oddechową.
- immunizacja (uczulenia) biorcy na przetaczane komórki
krwi i osocze, prowadzi to do reakcji nietolerancji w trakcie
kolejnego przetaczania krwi bądź preparatów
krwiopochodnych ze względu na wytworzenie przeciwciał
przeciwko składnikom krwi.
- rozpad krwinek czerwonych (hemoliza)
przebiegającym z zapaścią krążeniową,
zaburzeniami funkcji wątroby i nerek oraz do
krwawienia w trakcie transfuzji bądź w kilka dni
po jej zakończeniu.
- infekcja bakteryjna biorcy spowodowana
zwykle zainfekowaniem preparatu krwi w
czasie przechowywania, prowadzi to do
zagrażającego życiu rozmnażania się bakterii w
krwi czyli sepsy.
- Przeprowadzane często, przez długi okres
czasu i w dużych objętościach transfuzje
krwinek czerwonych prowadzą do
odkładania się żelaza w wątrobie oraz
uszkodzenia jej funkcji.
- Wyjątkowo rzadko może dochodzić do
zakrzepów i zatorów w naczyniach serca i
płuc kiedy przetaczane są preparaty
wspierające układ krzepnięcia krwi (np.
preparaty osoczowych czynników
krzepnięcia).
Proces przetaczania krwi
Transfuzję krwi dokonuje się zwykle
poprzez cieniutką rurkę wprowadzoną
bezpośrednio do żyły w ramieniu.
Przetaczanie jednego worka krwi może
trwać do czterech godzin, choć w razie
konieczności można to przyspieszyć.
Można otrzymać więcej niż jeden worek
krwi w trakcie jednej transfuzji.
Większość osób nic nie czuje podczas
transfuzji .
Dziękuję za uwagę