ZASADY PRZETACZANIA PREPARATÓW KRWI

1. Układy grup krwi:

• A, B, AB, O

• RH (rhesus)

2. Przeciwciała swoiste IgM:

• powstają w pierwszych miesiącach życia

• po kontakcie z antygenami przedostającymi się do organizmu drogą do- i pozajelitową

• noworodek - ewentualne p/ciała matki (przez łożysko)

3. Oznaczanie grup krwi - wykorzystanie:

• krwinek wzorcowych + surowica z oznaczanej krwi

• surowic wzorcowych + krwinki czerwone badanej surowicy

4. Układ Rhesus:

• główne znaczenie antygen D

• znajdują się wyłącznie na erytrocytach

• po immunizacji Rh ujemnego biorcy krwią Rh dodatnią powstają przeciwciała IgG (wiele lat, całe życie)

• kolejne przetoczenie - ostry odczyn hemolityczny

• wykrywane surowicami testowymi

5. Przed przetoczeniem:

a) decyzja :

• po co ?

• co ?

• jaki preparat ?

• w jakiej ilości?

b) zawsze:

• oznaczenie grupy krwi biorcy

• udokumentowane

• wpis potwierdzony pieczątka lekarza

• wątpliwości - lepiej powtórzyć badanie

c) próba krzyżowa:

• pobranie krwi biorcy (pacjenta) na „krzyżówkę”

• dwie probówki - jedna na skrzep

d) oznakowanie probówki:

• imię ,nazwisko pacjenta

• data urodzenia pacjenta

• data, godzina pobrania

• nazwisko osoby pobierającej

• przy braku danych - oznaczenie pacjenta np. numerem, wiekiem przypuszczalnym, płcią

e) próba zgodności:

• krew biorcy

• krew dawcy (z obciętej od worka końcówki drenu) po sprawdzeniu zgodności danych dawcy

• odwirowanie - oddzielenie surowicy i krwinek obu próbek (dawcy i biorcy)

• wykonywana w dwóch odczynach:

• surowica biorcy - krwinki dawcy

• krwinki biorcy - surowica dawcy

• odczyn LEN - enzymatyczny (mieszanina LEN z LISS), papaina 2:1 + inkubacja krwinek dawcy (10 min) + surowica biorcy (inkubacja 3 min - wirowanie 1min/1000/min)

• brak aglutynacji = ujemna próba krzyżowa

f) próba zgodności:

• ujemna (krew zgodna) - brak aglutynacji, brak hemolizy

• pośredni odczyn antyglobulinowy Coombsa

• modyfikacja LISS (NaCl o niskiej sile jonowej)

• krwinki dawcy (+ LISS) + surowica biorcy - inkubacja 20 minut, odczyn ujemny - brak hemolizy i aglutynacji

6. Przetaczanie:

• potwierdzony dokument wraz z preparatem krwi potwierdzający zgodność krzyżową

• oznaczenie grupy krwi preparatów

• podanie numerów poszczególnych worków

• kontrola przez lekarza grupy krwi pacjenta (dokument)

• sprawdzenie dokumentu o próbie zgodności

• preparat do przetoczenia:

• wyciągnięty z lodówki

• ogrzewany

• sprawdzenie przez lekarza zgodności: to co na wyniku próby krzyżowej z danymi na worku + na dołączonych do drenu pilotkach

• specjalny dren z filtrem 170 μm

• w stanach nagłych uzupełnienie objętości śródnaczyniowej jest ważniejsze niż wyrównanie niedoboru krwinek czerwonych

• omyłkowa zamiana probówek jest najczęstszą przyczyną powikłań przy przetoczeniach krwi

7. Wymagania dla filtra:

• skuteczny klinicznie - ↓ ONO (TRALI)

• ↓ odczynów gorączkowych

• ↓ leukocytów

• bez uszkodzenia erytrocytów

• odpowiednia przepustowość i pojemność

• prosty w obsłudze

• niezawodny

8. Transport preparatów krwi:

• KKCz - w torbach chłodniczych

• załączniki - wyniki prób krzyżowych trwale połączone z workiem - przyczepione gumką i spięte razem

9. Przechowywanie krwi:

• przed przetoczeniem - lodówka 2-6 stopni Celsjusza

• jeśli nie wykorzystana oddać do banku krwi/protokół zwrotu krwi

• przerwanie procesu chłodzenia krwi - ↑ temperatury powyżej 8 stopni Celsjusza

10. Przetaczanie:

• pewne wkłucie

• monitorowanie stanu pacjenta (obecność lekarza)

• próba biologiczna (10 -30 min - przetaczanie ok.5ml/min - wyjątek przypadki nagłe -zestawy do szybkiego toczenia krwi)

• przy wystąpieniu reakcji potransfuzyjnej - przerwanie przetoczenia

11. Przy przetaczaniu:

• stały nadzór

• monitorowanie RR, tętna, EKG, saturacji

• jeśli cewnik moczowy - kontrola ilości, zabarwienia moczu

12. Po przetoczeniu:

• pozostawienie opakowania po preparacie przez 24 godziny w lodówce

• pobranie próbki krwi z drugiej przeciwnej ręki - pozostawienie 24 godziny (ewentualna kontrola poprzetoczeniowych odczynów)

13. Wskazania ze wskazań nagłych:

• zawsze oznaczona grupa krwi pacjenta

• pobrana krew na krzyżówkę

• odebrany preparat zgodny grupowo

• w braku zgodnego w grupach głównych krwinki O Rh ujemne

• przetoczenie w trakcie wykonywania (20- 30 min) próby zgodności

---