Zagadnienia do kolosa z fizjologii.

1. duży i mały obieg,

•

układ sercowo-naczyniowy można przedstawić
jako składający się z 4 pomp pracujących
szeregowo po dwie (prawy przedsionek i
komora, lewy przedsionek i komora); 4
zbiorników krwi (2 dużych i 2 płucnych); 2
sieci naczyń włosowatych łączący łączących
zbiornik tętniczy z żylnym

•

80% krwi zbiorniku niskociśnieniowym (żyły
prawe serce i małe krążenie)

•

reszta w układzie wysokociśnieniowym (lewe
serce, aorta, duże i drobne tętnice, włośniczki)

•

różnica pomiędzy początkiem dużego krążenia
(aortą) a końcem (pr przedsionkiem) 95Tr

•

różnica między początkiem małego krążenia
(początek tętnicy płucnej) a końcem (lewy
przedsionek) 10Tr

•

duży układ: lewa komora->naczynia tętnicze-
>obwodowe naczynia włosowate->żyły-> prawy
przedsionek

•

mały układ: prawa komora-> tętnica płucna-
>naczynia włosowate płuc->żyły płucne->lewy
przedsionek

2. funkcje krwi,

•

transport zaopatrujący: tlenu do komórek,

pobieranie

aminokwasów,

minerałów,

mikroelementów, witamin

•

transport oczyszczający:pobieranie z

komórek zbędnych prod przem materii: CO2,
mocznika, kw. moczowego i przenoszenie do
płuc, nerek, skóry; pobieranie pośrednich
produktów np. kw mlekowego i przenoszenie do
wątroby, w celu neutralizacji lub dalszego
metabolizowania

•

transport termoregulacyjny rozprowadzanie

ciepła z miejsc bardziej nagrzanych do miejsc
gdzie jest jego duża utrata

•

transport scalający pobieranie hormonów z

narządów i rozprowadzanie po organizmie

•

ochronna – uczestniczy w proc

rozpoznawania i unicestwiania szkodliwych
obcych czynników pochodzących ze środ zewn i
wewn

•

homeostaza – utrzymuje stałe środowisko

wewn

elementy morfotyczne krwi: retikulocyty i

erytrocyty, leukocyty (neutrofile, bazofile,
eozynofile, limfocyty, monocyty i trombocyty)

3. funkcje osocza

•

jest to część płynna krwi (91-92%H2O,

białka 6-8%, minerały: Na CL K Mg, F, Ca,
wodorowęglanowe i mikroelementy; witaminy,
hormony, enzymy, kw tłuszczowe, tłuszcze
obojętne, cholesterol, glukoza, kw mlekowy,
mocznik, aminokwasy i inne subs pośredniej
przemiany materii

•

uczestniczy we wszystkich funkcjach krwi:

transportowej,

scalającej,

obronnej,

homeostatycznej i termoregulacyjnej)

4. budowa i funkcje erytrocytów,

•

budowa – dwuwklęsłe dyski, bez jąder (jak

trombocyty), szkielet wewn z białek spektryny i
ankiryny, hemoglobina – białka z 4 łańc polipept
każde połączone z cząst hemu (Fe2 i 4
pierścienie pirolowe), 120 dni krążą,

•

funkcja przenoszenie tlenu i CO2

5. grupy krwi – antygeny 250, w krwi na erytrocytach,

limfocytach, białkach, płytkach, antygeny zebrane
razem tworzą układ grupowy. Antygen danego
układu to produkt genów alleli zajmujące określone
loci (miejsce) w chromosomie, czyli określony
układ grupowy tworzą antygeny (prod) 2 genów
zajmujące to samo loci w chromosomach
homologicznych (A antygen A przeciwcialo nat
anty-B; B B anty-A; AB A i B brak; O brak anty-A i
anty-B)

6. podział i funkcje lekocytów,

•

podział ze względu na cechy morfologiczne:

granulocyty (ziarniste), limfocyty, nonocyty

•

główna funkcja – rozpoznawanie i

unieczynnianie szkodliwych i obcych dla org
czynników, które wtargnęły do niego lub na
skutek nieprawidłowych biol zostały w nim
wytworzone

•

granulocyty dzielimy w zależności

ziarnistości cytoplazmy do brawników:
obojętnochłonne (neutrofile), kw chłonne
(eozynofile), zasadochłonne (bazofile)

•

limfocyty dzielimy w zależności od miejsca

nabywania immunokompetencji lub pełnionej
funkcji: limfocyty B (szpikozależne), limfocyty
T (grasicozależne) i komórki NK (naturalni
zabójcy)

•

neutrofile – obrona org, fagocytoza i

niszczenie obcych antygenów, funkcja
wydzielnicza, reagują na czynniki
chemotaktyczne (chemotaksja), zdolność do:
migracji przez śródbłonek naczyń (diapedaza),
rozpoznawania obcych cząst i ich fagocytoza na
drodze pinocytozy, niszczenie sfagocytowanych
mikroorg (bakterioliza), wydzielanie enzymów o

właściwościach bakteriobójczych (lizozym,
laktoferryna) i leukotrein ważnych w proc
uczulania,

•

eozynofile – fagocytoza, chemotaksja,

diapedazy, opsonizacja, pinocytoza i trawienie,
czynnikiem chemotaktycznym są cytokiny
uwalniane w proc alergicznych i lleukotrieny;
rozkładają histaminę, fagocytują także
kompleksy atygen- przeciwciało,

•

bazofile – z kom tucznymi biorą udział w

reakcji anafilaktycznej (I typ odpowidzi
immunologicznej) i uwalniają histaminę i SRS-
A, w reakcji tej pośredniczą immunoglobuliny
E,

•

monocyty – powstają w szpiku, w krwi krążą

jako monocyty a po przejściu przez śródbłonek
przeobrażają się w makrofagi, fagocytują
wirusy, bakterie, grzyby, obumarłe kom, i obce
antygeny; makrofagi transportują Fe do mięśni,
szpiku i innych tk niezbędne do syntezy
hemoglobiny, mioglobiny i enzymów, uwalniają
około 100 subs niezbędnych do proc:
immunologicznych, hemopoezy, krzepnięcia
krwi i fibrynolizy,

•

limfocyty – udział w odporności

immunologicznej typu humoralnego i
komórkowego, uwalnianie cytokiny, zdolność
limf T i B do rozpoznawania obcych antygenów i
mobilizacji wszystkich mech skierowanych na
ich neutralizację lub niszczenie

•

limfocyty T (th – pomocnicze, tc –

cytotoksyczne i ts -supresorowe); th – mediatory
prawie wszystkich reakcji immunologicznych –
wytwarzają różne limfokin, stymulują limfocyty
B do proliferacji i przekształcenie ich plazmocyt
aktywują makrofagi i stymulują wzrost i
proliferację ts i tc; tc (tcc – niszczenie po
wcześniejszej prezentacji antygenu i tadcc/NK –
niszczenie komórek i mikroorg w sposób
bezpośredni bez prezentacji antygenu), T działają
działają na błonę komórek docelowych za
pomocą białek perforyny powodując lizę
komórki; ts – regulator czynności th i tc,

•

limfocyty B powstają w szpiku, mają inf

niezbędne do wytwarzania immonoglobulin Ig, 2
łańcuchy lekkie L i 2 ciężkie H połączone
mostkami S-S, kształt Y, tworzą klasy IgG, IgA,
IgM, IgD, IgE; immunoglobuliny: działają
bezpośrednio

(aglutynacja

antygenu,

precypitacja/wytrącanie

antygenu,

neutralizacja/bokowanie aktywnych miejsc

antygenu i liza komórek) lub przez aktywację
dopełniacza (aktywacja klasycna i alternatywna);
IgG 80%, w odpowiedzi immunologicznej,
przenika przez łożysko; IgA – typ: 1 - krwi, 2 -
łzach, ślinie i przewodzie pokarmowym, I
komórkowy typ reakcji a II eliminacja bakterii i
wirusów z środ zewn; IgM – pierwsza
odpowiedz immunologiczna, el gr krwi; IgD na
pow limf B uczestniczą w ich stymulacji; IgE
stymulacja eozynofilów i bazofilów, uczest w
proc alergicznych

7. etapy krzepnięcia krwi – hemostaza

•

trombocyty – powstają w szpiku z

cytoplazmy megakariocytów i nie posiadają
jądra, gromadzą subs biol czynne i wydzielają
pod wpływem stymulatorów (hemostazy –
adhezji i agregacji), inicjują hemostazę

•

hemostaca to zespół mech zapewniających

płynność krwi krążącej oraz zdolność do
tamowania wypływu krwi z naczyń po ich
uszkodzeniu

•

główną rolę pełnią: naczynia, trombocyty,

oraz tkankowe i osoczowe czynniki krzepnięcia

•

fazy: 1 – reakcja naczyniowa, 2 –

wytworzenie skrzepu (koagulacja), fibrynoliza
(rozkład włóknika)

•

1 – uszkodzenie naczyń – pobudzenie

receptorów i natychmiastowe obkurczanie się –
dotknięcie przez trombocyt odsłoniętego
kolagenu co powoduje ich agregację w miejscu
uszkodzenia – rozpad trombocytów i uwolnienie
jonów Ca, czynników płytkowych i innych – subs
te aktywują jeszcze bardziej agregację i skurcz m
gładkich naczyń

•

2 – przejście fibrynogenu w fibrynę w

którym uczestniczą czynniki płytkowe tkankowe i
osoczowe, 3 fazy: 1 wytworzenie czynnika X (Ca,
cz. VII, VIII, IX i X, czynnik osoczowy); 2
przekształcenie protrombiny w aktywny enzym
trombinę (Ca, cz. V i X); 3 trombina działa na
nieaktywny osoczowy fibrynogen przekształcając
go w monomery fibryny które stabilizują luźną
fibrynę w fibrynę trójwymiarową gąbczastą (cz
VIII i Ca)

•

3 mechanizm prowadzący do likwidacji

skrzepu, trwałego gojenia się rany i broni przed
powstawaniem wewn-naczyniowych skrzeplin,
proteolityczny rozkład fibryny i fibrynogenu oraz
cz V VIII XII i protrombiny, czynność tą
wykonuje enzym plazmina która powstaję z
nieczynnego plazminogenu; produkty fibrynolizy

mają zdolność do hamowania agregacji
trombocytów i innych etapów krzepnięcia krwi

8. w jaki sposób dochodzi do homeostazy,

•

izojonia, izoosomia, izohydria, izoglukozuria

i izotermia

9. metabolizm (anabolizm i katabolizm)

•

anabolizm -asymilacja -przyswajanie –
gromadzenie energi i materii – w czasie wzrostu
przeważa (po osiągnięciu dojrzałości
metabolizm osiąga rónowagę energetyczną

•

katabolizm – dysymilacja – rozpad –
zmniejszenie w org energii i materii

10. tony serca

•

pierwszy (skurczowy) zamknięcie zastawek
przedsionkowokomorowych

•

drugi (rozkurczowy) zamknięcie zastawek
półksiężycowatych aorty i tętnicy płucnej

11. układ bodźco-przewodzący serca

•

układ ten generuje impulsy stanu czynnego serca

•

składa się z skupisk zwanych pęczkami i

węzłami

•

węzeł zatokowo-przedsionkowy u wyjścia żyły

głównej górnej – narzuca swój rytm całemu
sercu (pierwszorzędowy ośrodek automatyzmu /
nadawca rytmu serca) – brak stałego potencjału
spoczynkowego (po zakończeniu repolaryzacji
po poprzednim pobudzeniu zaczyna się
przesuwać w kierunki dodatnim i po osiągnięciu
wartości progowej dochodzi do potencjału
czynnościowego (jest to powolna spoczynkowa
depolaryzacja inaczej automatyzm)

•

węzeł przedsionkowo-komorowy – dolna cz

przegrody między przedsionkowej – bardzo
powolny przebieg spoczynkowej depolaryzacji
(podporządkowany jest nadawcy rytmu)

•

pęczek przedsionkowo-komorowy (pęczek Hisa)

jest to jedyne połączenie mięśniówki
przedsionków z mięśniówką komór; gł pień
dociera do górnej cz przegrody
międzykomorowej i dzieli się na gałąź prawą i
lewą – rozprzestrzeniają się w swoich obszarach
i naz się włóknami Purkinjego

12. ciśnienie prawidłowe, od czego zależy

•

ciśnienie w układzie tętniczym dużego krążenia

zależy od: dopływu i odpływu krwi i spężystości
ścian naczyń

•

ciśnienie tętnicze powstaje w wyniuk rozciągania

sprężystych ścian tętnic przez objętość krwi
wyrzuconą przez lewą komorę

•

w okresie max wyrzutu lewej komory wynosi

120Tr

•

min w rozkurczu izowolumetrycznym 70Tr

•

ciśnienie w tętnicach w czasie rozkurczu serca nie

obniża się do zera dzięki napięciu sprężystemu
ścian tętnic (mechanizm powietrzni)

•

ciśnienie skurczowe i rozkurczowe podnoszą się:

w pozycji stojącej, w czasie ruchu, pracy fizycznej

•

śred prędkość linowa ruchu krwi jest odwrotnie

proporcjonalna do całkowitej pow przekroju
łożyska naczyniowego

•

prędkość krwi ma charakter pulsujący (śred

0,23m/s, początek aorty 0,6m/s a w naczyniach
włosowatych 0,03cm/s)

•

przepływ krwi zależy też od lepkości (hematokryt

odpowiada za lepkość krwi)

13. inne

•

płyny wewnkom ICF

•

płyny zewnkom ECF: osocze krwi, płyny

tkankowe, limfa i TCF (płyn transkomórkowy i
są to płyny: mózgowo-rdzeniowe, w komorach
oka, osierdziowy, opłucnej, maź stawowa i soki
trawienne)

•

pow dyfuzji w org 1 000m^2

•

hydrostatyczne ciśnieni filtracyjne 30-35

przytętniczo i 15-25Tr przy żylnie

•

efektywne ciśnienie onkotyczne białek osocza (ok

25Tr)

14. zbiornik żylny

•

gromadzi się w nim ok 2,7 L krwi (54% całkowitej

ilości)

•

u osób leżących w spoczynku ciśnienie w

najmniejszych żyłach wynosi 15-29Tr a w
przedsionku prawym ok 3-5Tr

•

największy spadek ma w przejściu z żyły gł dolnej

przez przeponę (ujemne ciśnienie w kl piersiowej)

•

krążenie przepływa tu dzięki: ujemnemu ciśnieniu

w kl piersiowej, pompie mięśniowej i zastawki,
fala ciśnienia w uk żylnym

15. krążenie płucne (małe)

•

doprowadza krew żylną do pęcherzyków płucnych
i umożliwia wymianę gazową; wymianę tą
umożliwia różnica ciśnień parcjalnych i prężności
parcjalnych tych gazów

•

składa się z: zbiornika tętniczego płucnego (prawa
komora serca, tętnicy płucnej), sić naczyń
włosowatych pęcherzyków płucnych, zbironika
żylnego płucnego (żyły płucne i lewy przedsionek
serca)

16. krążenie mózgowe

•

przez mózg przepływa ok 750mL/min krwi i nie
zmienia się w czasie pracy fizycznej, umysłowej,

w czasie snu i czuwania,

•

przepływ krwi tu zmienia się: w zależności od
prężności CO2 i O2 (zmniejszenie P->skurcz
naczyń i zmniejszenie przepływu krwi;
zwiększenie P-> rozkurcz naczyń, i wzrost
przepływu), zmiany ciśnienia tętniczego i żylnego
oraz lepkości krwi

•

bariera mózgowa jest to bariera półprzepuszczalna
między krwią a neuronami z aktywnym
transportem, po przejściu powstaje płyn mózgowy
(ok 200mL), krąży w przestrzeni
podpajęczynówkowej i bierze udział w wymianie
składników pomiędzy tk mózgową a krwią oraz
amortyzuje mózg

17. krążenie wrotne
* krew po przepłynięciu przez naczynia włosowate

narządów brzusznych wpada do żyły wrotnej
wątroby->przepływa tam przez wtórną sieć naczyń
włosowatych->żyła wątrobowa->żyła gł dolna

18. część presyjna i depresyjna i ośrodki …

•

są dwa ośrodki: sercowy i naczynioruchowy do
nich docierają informację o stanie przepływu krwi
i potrzebach poszczególnych narządów poprzxzez
nerwowe włókna dośrodkowe z baro i
chemoreceptorów,

•

dyspozycje wykonawcze docierają za pomocą
włókien nerwowych układu autonomicznego
(sympatycznego i parasympatycznego) oraz
hormonów ik wydzielania wewn

•

ośrodek sercowy – neurony zwiększające (ośrodek
przyspieszający pracę serca opp) i zmniejszające
pracę serca (ośrodek zwalniający pracę serca –
ozp); opp -rogi boczne rdzenia kr od Th1-5 i ślą
impuls do zwojów pnia współczulnego->włókna
zazwojowe->układ borźcoprzewodzący i
uwalniają noradrenalinę (NA); ozp – neurony jądra
grzbietowego

nerwu

błędnego->włókna

dośrodkowe

przywspółczulne->zwoje

przywspółczulne w sercu->acetylocholina(Ach);
przewagę mają opp, opp i ozp stanową wspólną
drogę końcową impulsów z kory mózgowej i
podwzgórza

•

ośrodek naczynioruchowy – zmienia naczyniowy
opór przepływu krwi, mech kontrolowany jest na
drodze: nerwowej, humoralnej i miejscowej na
drodze autoodruchowej i odruchów aksonalnych

•

cz presyjna – podnoszenie ciśnienia tętniczego, IV
komora w rdzeniu przedłużonym->rogi boczne rdz
kręgowego, uwalniają NA, pobudzana jest przez:
korę mózgu, układ limbiczny, oś oddechowy, imp
z baro chemo i nocyreceptorów

•

cz. depresyjna – obniżenie ciśnienia – neurony te
znajdują się obok presyjnego bardziej
przyśrodkowo i kończą się na tych samych rogach
bocznych, uwalniają Ach