9) Średnie ciśnienie tętnicze

Nie jest zwykłą średnią arytmetyczną ciśnienia skurczowego i rozkurczowego. Ponieważ czas trwania i krzywa pulsacyjnego ciśnienia wzrastającego są różne od czasu trwania i krzywej pulsacyjnego ciśnienia opadającego.

Średnie ciśnienie tętnicze (MAP) w tętnicach obwodowych można obliczyć ze wzoru:

MAP=$\frac{SP + 2DP}{3}\text{\ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ }$SP- ciśnienie skurczowe DP- ciśnienie rozkurczowe

Czynniki decydujące o wysokości średniego ciśnienia tętniczego:

-pojemność minutowa serca

- obwodowy opór naczynia

Wzrost CO zwiększa dopływ krwi do układu tętniczego oraz wzmaga napięcie sprężyste rozciągniętych w fazie skurczowej ścian aorty i jej głównych odgałęzień (zwiększa średnie ciśnienie tętnicze)

Przy spadku CO zmniejsza się stopień rozciągnięcia sprężystych ścian tętnic ( obniżenie ciśnienia średniego)

Przy wzroście lub spadku oporu obwodowego odpowiednio zmniejsza się lub zwiększa odpływ krwi z układu tętniczego(pierwszy przypadek- ciśnienie średnie na wyższym poziomie; w drugim przypadku – na niższym poziomie).

11) Rola baroreceptorów w próbie ortostatycznej:

Reakcja ortostatyczna - inaczej reakcja odruchowa układu krążenia na zmianę pozycji ciała z poziomej na pionową.

Reakcją odruchową na zmianę pozycji ciała z poziomej na pionową jest zwiększenie obwodowego oporu naczyniowego w wyniku skurczu tętniczych naczyń oporowych, głównie w obrębie mięśni szkieletowych, przyspieszenie rytmu serca i zwiększenie kurczliwości mięśnia sercowego oraz skurcz dużych żył i zbiorników żylnych w obrębie trzewi.

Zwiększa się uwalnianie noradrenaliny i zwiększa się jej stężenie we krwi, zmiany te SA wynikiem odhamowania części współczulnej układu autonomicznego, zaopatrującego serce i naczynia krwionośne. Cały zespół tych odruchowych zmian określa się jako reakcje ortostatyczną układu krążenia krwi.

Głównym bodźcem wyzwalającym reakcję ortostatyczną jest odbarczenia baroreceptorów zatok szyjnych w wyniku spadku w nich ciśnienia, z chwilą uniesienia zatok szyjnych powyżej płaszczyzny hydrostatycznie obojętnej z pozycji poziomej (leżącej) do pozycji siedzącej lub stojącej.

Im większa pobudliwość odruchu z baroreceptorów zatok szyjnych, tym silniejszy jest efekt odruchowy ich odbarczenia i tym silniejsza reakcja ortostatyczna.

Po nagłym przejściu z pozycji leżącej do stojącej (czynna próba ortostatyczna) lub z pozycji poziomej do pozycji pionowej na specjalnym stole pionizacyjnym ( bierna) występują:

- przyspieszenie rytmu serca

- zwiększenie ciśnienia, zwłaszcza rozkurczowego, w wyniku zwiększenia obwodowego oporu naczyniowego

- zmniejszenie objętości wyrzutowej i pojemności minutowej serca

- zwiększenie całkowitego naczyniowego oporu obwodowego (TPR)

- zmniejszenie amplitudy skurczowo-rozkurczowej ciśnienia tętniczego

Baroreceptory zatokowe u ludzi regulują silniej na obniżenie ciśnienia, niż na podwyższenie. Przy przyjęciu przez człowieka postawy pionowej obniżone ciśnienie tętnicze stało się bodźcem groźniejszym niż jego podwyższenie.

INTERNETOWE OPRACWANIE: (kontrolka)

Reakcji tej towarzyszą: zwiększenie obwodowego oporu naczyniowego (TPR) w wyniku skurczu tętniczek głównie w obrębie mięśni szkieletowych, przyśpieszenie rytmu serca i zwiększenie kurczliwości mięśnia sercowego. Wszystkie te zmiany są wynikiem odhamowania części współczulnej autonomicznego układu nerwowego.

Głównym bodźcem wyzwalającym reakcję ortostatyczną jest odbarczanie baroreceptorów (receptorów z grupy mechanoreceptorów) zatok szyjnych, w wyniku spadku (chwilowego) w nich ciśnienia, z chwilą uniesienia zatok szyjnych płaszczyzny hydrostatycznie obojętnej z pozycji poziomej do pozycji pionowej.
Po nagłym przejść badanego z pozycji leżącej do pozycji stojącej (czynna próba ortostatyczna) wystąpiły określone już powyżej reakcje organizmu, tj.
# przyśpieszenie rytmu serca - wzrost o 20 uderzeń na minutę
# zwiększenie ciśnienia, zwłaszcza rozkurczowego, co jest zapewne wynikiem wzrostu obwodowego oporu naczyniowego ( TPR ) - zmiana w % ciśnienia rozkurczowego znacznie przewyższa % zmiany ciśnienia skurczowego (rozkurczowe 20%, skurczowe 13%).
Stabilizacja parametrów u badanego (ciśnienie tętnicze i tętno) po dość krótkim czasie świadczy o dużej wrażliwości receptorów, a dokładniej baroreceptorów, a tym samym szybkiego powrotu organizmu do stanu wyjściowego.
Zastój żylny to proces związany z narastaniem zastoju krwi w łożysku naczyniowym żylnym. Obszar objęty przekrwieniem ma obniżoną temperaturę. Silne zabarwienie jest przyczyną punktowego zamknięcia odpływu żylnego.