Wioletta Wolańska
INTERNET W NAUCZANIU
JĘZYKA OBCEGO
Spis treści
Internet w nauce języków obcych
1. Kształtowanie kompetencji komunikacyjnych poprzez Internet ........................... 3
1.1. Internetowe rozmowy ................................................................................... 4
1.2. Serwisy internetowe ...................................................................................... 4
1.3. Poczta elektroniczna ....................................................................................... 5
2. Znaczenie Internetu w nauce języków obcych ......................................................... 6
2
INTERNET W NAUCE JĘZYKÓW OBCYCH
1. KSZTAŁTOWANIE KOMPETENCJI
KOMUNIKACYJNYCH PRZEZ INTERNET
W dydaktyce języków obcych pod pojęciem „kompetencji komunikacyjnej”
rozumie się umiejętność skutecznego porozumiewania się, a więc efektywnego odbierania
i przekazywania zamierzonych treści i intencji, zgodnie z wymogami sytuacji, w której
przebiega akt komunikacji językowej. Istotne są więc nie tylko znajomość podstaw
systemu językowego, ale i umiejętności posługiwania się tym systemem w konkretnych
sytuacjach.
W nauczaniu języków obcych dominuje obecnie zasada aktywnej komunikatywności,
która polega na przybliżeniu szkolnego procesu uczenia się języka do naturalnych
warunków, w jakich przebiega komunikacja językowa.
Najlepszym sposobem na naukę języka obcego jest słuchanie żywego języka,
czytanie zagranicznych utworów oraz rozmowa z obcokrajowcem. Jednym słowem
najlepiej uczyć się języka obcego za granicą. Jednak przecież nie każdy ma takie
możliwości.
Internet jednak umożliwia nam to wszystko. Jeśli chodzi o słuchanie i mówienie
w obcym języku, to najlepsze do tego są programy umożliwiające porozumiewanie się
“na żywo”. Dzięki nim można w znacznym stopniu poprawić swoją wymowę
oraz osłuchać się. Nikt nie jest doskonały, więc gdyby komuś brakowało jakiegoś słówka,
to Internet zawsze oferuje szeroką gamę słowników, z których zawsze może skorzystać.
Oczywiste jest, że młodzież nie często przegląda słowniki z uwagi na długi czas szukania
każdego hasła. W tym przypadku każde zagadnienie jest odnajdowane w ciągu kilku
sekund. Jest to więc bardzo wygodne, a efekty są olbrzymie. Oczywiście poza słownikami
w Internecie znajduje się wiele witryn stworzonych z myślą o nauce poprzez ciągłe
poznawanie, czytanie nowych tekstów.
1
Dziekoński M.: „O kompetencji komunikacyjnej w świetle współczesnych koncepcji dydaktycznych”
w: Język rosyjski, zeszyt nr 2/1998
3
Samo korzystanie z komputera wymusza już naukę języka angielskiego, a kiedy
znika bariera językowa, to już nie tylko strony edukacyjne na polskich serwerach, ale cały
świat staje otworem przed wszystkimi dziećmi, bez względu na to skąd pochodzą.
Praktyczną naukę języka obcego można realizować przez poszukiwanie odpowiedzi
na konkretne pytania nauczyciela na wskazanych przez niego stronach WWW. Można
również doskonalić język poprzez przeprowadzanie rozmów na IRC na zadany przez
nauczyciela temat. Te i inne możliwości przedstawione są poniżej.
1.1. INTERNETOWE ROZMOWY
W procesie nauki języka obcego, ważnym elementem, który jednocześnie pomaga
i zachęca uczniów do wytężonej pracy są internetowe rozmowy z ludźmi z całego świata.
W tym celu możemy użyć takich programów jak IRC (Internet Relay Chat) oraz ICQ,
które cieszą się wzrastającym zainteresowaniem użytkowników sieci. Umożliwiają one
porozumiewanie się z innymi osobami, które często znajdują się nawet po drugiej stronie
globu. W ten sposób uczniowie kształcą swoje umiejętności w pisaniu oraz rozumieniu
tekstu. Dopinguje ich to do szybkiej analizy treści i równie szybkiej odpowiedzi. Programy
te dostępne są za darmo czyli w wersji freeware.
Wiele szkół tworzy własne kanały IRC lub ICQ, które wykorzystywane są
do prowadzenia rozmów z młodzieżą z zagranicznych placówek szkolnych, z którymi
równolegle prowadzona jest wymiana uczniów. Obsługa wyżej wymienionych aplikacji
jest stosunkowo prosta, więc nie sprawia młodym internautom problemu.
1.2. SERWISY INTERNETOWE
Mimo wielu zalet opisane powyżej programy (IRC i ICQ) nie są w stanie pomóc
uczniom w szybkim opanowaniu płynnego mówienia oraz rozumieniu mowy. Braki te
skutecznie uzupełniają specjalne serwisy internetowe umożliwiające z pomocą mikrofonu
oraz kamery porozumiewanie się za pomocą głosu oraz kontakt wzrokowy z rozmówcą.
4
Jednym z bardziej popularnych serwisów tego typu jest www.paltalk.com, który
dysponuje wieloma przydatnymi funkcjami jak wideokonferencja i e-mail głosowy,
za pomocą którego możemy przesłać 30 sekundową wiadomość. Pierwsza z nich jest
często wykorzystywana przez nauczycieli jako najbardziej realistyczny sprawdzian
umiejętności komunikacyjnych ucznia, gdyż umożliwia on kontakt z żywym językiem.
Rozmowa taka rozwija płynniejsze i bardziej spontaniczne mówienie w obcym języku.
Poruszanie się po www.paltalk.com nie sprawia trudności, choć dla osób o niewielkiej
znajomości języka angielskiego może to być kłopotliwe ze względu na wyłącznie jedną
wersję językową serwisu.
Zagraniczne wyszukiwarki stron WWW to m.in.: 100hot, aliweb, all4one, altavista,
aolnetfind, galaxy, gorilla, hotbot, infoseek, lycos, magellan, webcrawler, yahoo.
1.3. POCZTA ELEKTRONICZNA
Starszą, ale wciąż bardzo lubianą i wygodną formą komunikowania się
z mieszkańcami innych krajów jest wykorzystanie poczty elektronicznej. Możemy jej
użyć w dwojaki sposób:
¾ wysyłając e-maile do poszczególnych zaprzyjaźnionych z nami użytkowników oraz
¾ korzystając z grup dyskusyjnych, w których to możliwe jest dyskutowanie
z licznymi osobami naraz.
Zaletą tej formy komunikowania się jest jej niezawodność i powszechność. Trudno dziś
spotkać użytkownika sieci nie posiadającego swego własnego adresu pocztowego.
Istnieje wiele programów obsługujących pocztę elektroniczną. Często
zaopatruje nas w nie dostawca usług internetowych. Można też skorzystać
z oprogramowania internetowego systemu operacyjnego, w przypadku Windows
95/98/2000/ME jest to znany większości Outlook Express. Posiada on wiele funkcji
ułatwiających nam poruszanie się pośród wielu adresów naszych sieciowych przyjaciół.
Inną ciekawą aplikacją zajmującą się obsługą poczty elektronicznej jest Eudora 2000.
Przyjazny i przejrzysty interface sprawia, iż jest ona polecana początkującym internautom.
Program wykorzystywany w szkole powinien być wyposażony w opcję obsługi
wielu kont, aby z jednego komputera mogła korzystać jak największa liczba uczniów.
Podobnie jak software typu IRC poczta elektroniczna rozwija w uczniu umiejętność
5
pisania w obcym języku, ale z tą różnicą, że wymaga tworzenia dłuższych wypowiedzi,
powiązanych logicznie i z uwzględnieniem zasad gramatyki.
2. ZNACZENIE INTERNETU W NAUCE JĘZYKÓW
OBCYCH
Języka obcego w sieci można uczyć się między innymi: poprzez e-mail, „chat”
(IRC – Internet Realy Chat), grupy dyskusyjne i strony WWW.
Wszystkie wymienione w tym rozdziale formy komunikacji z młodzieżą innych
państw mają na celu pomóc uczniom w nauce języków obcych w sposób jak najbardziej
naturalny, odwzorowujący realne sytuacje.
Nigdy nie nauczymy się języka obcego, jeśli ograniczymy się tylko do studiowania reguł
gramatycznych i „wkuwania” słówek. Istotne elementy nauki języka obcego to:
konwersacja, słuchanie, czytanie i pisanie. W takiej sytuacji istotne staje się wykorzystanie
na lekcjach wyżej wspomnianych ćwiczeń komunikacyjnych, do których należą przede
wszystkim ćwiczenia oparte na konwersacji, a więc: dialogi, dyskusje, odgrywanie ról itp..
To wszystko umożliwia nam właśnie Internet. Pozwala on na szybkie i łatwe
porozumiewanie się, przez co młodzież ma możliwość nauki i pracy w między-
narodowych grupach, co jak dowiedziono daje wspaniałe efekty w przygotowaniu jej
do dorosłego życia w społeczeństwie pozbawionym barier, opierającym się na informacji
i komunikacji.
Internet doskonale nadaje się do zastosowania w nauczaniu języka obcego. Może
on służyć nauczycielowi do pozyskiwania nowych materiałów, do wymiany doświadczeń
z innymi nauczycielami języka obcego. Jest on bardzo ważnym źródłem informacji
dotyczących nauczanego języka.
Jednakże ma on także wady. Główną przeszkodą jest czasochłonność,
co praktycznie uniemożliwia pracę z Internetem w ramach lekcji. Najbardziej sensownym
rozwiązaniem wydają się być w tym przypadku zajęcia pozalekcyjne.
Ważnym atutem zajęć pozalekcyjnych jest możliwość regulacji czasu trwania zajęć,
a także mniejsza ilość uczniów na takich zajęciach. Zajęcia tego typu pozwalają na
6
bardziej dowolny wybór form pracy oraz środków dydaktycznych, czy też treści
przekazywanych uczniom.
Internet może służyć nie tylko do wyszukiwania słownictwa, zasad gramatycznych,
czy korespondencji w języku obcym. Możliwe jest też zastosowanie Internetu do pisania
przez uczniów referatów na zadany temat z zakresu kulturoznawstwa danego kraju.
W ten sposób mogą oni zaznajamiać się z kulturą kraju języka docelowego. Ma to duże
znaczenie, gdyż jest to ważny aspekt edukacji językowej.
Kolejna możliwość to wykorzystanie Internetu przez uczniów do przygotowania strony
poświęconej językowi obcemu w szkolnej gazetce.
Jak widać, Internet może być przydatnym narzędziem w nauczaniu języków obcych. Daje
on szersze i ciekawsze możliwości, niż tradycyjne sposoby edukacji językowej. Wspiera
kreatywność i samodzielną pracę uczniów. Nauczyciel pełni tutaj rolę partnera, doradcy,
a przy okazji sam się rozwija.
(Źródło: „Angora” nr 2 /2005, Wydawnictwo Westa-Druk, Łódź 2005)
2
Rölinhoff A.:”Klicken statt pauken”, w: Fremdsprache Deutsch nr 3/90, Klett Edition Deutsch,
Monachium
7