41. Opisz metodę podwójnej niwelacji, w jakim przypadku ją stosujemy?

42. Jakie metody pracy stosujemy dla eliminacji lub zmniejszenia wpływu błędów systematycznych, na wyniki
niwelacji?
Rozpatrzyć kolejno poszczególne błędy systematyczne
-kulistość Ziemi-jej wpływ przy odległościach do 113 m nie przekracza 1 mm. Przy niwelacji metodą ze środka
zmieniając jednakowo odczyty w tył i przód nie wpływa na różnicę wysokości niwelowanych punktów
-refrakcja pionowa przyziemna- aby zmniejszyć jej wpływ na wyniki niwelacji technicznej należy przestrzegać
następujących zasad:
1. Tak obierać stanowiska łat aby oś celowa niwelatora nie przebiegała poniżej 1 m nad terenem, a odczyt na łacie
nie był mniejszy od 0,5m.
2. Przy niwelowaniu dłuższego odcina po stoku skracać długości celowych.
3. W lecie, w dni słoneczne obierać stanowiska niwelatora w miejscach zacienionych oraz przerywać pomiary w
godzinach południowych.
- osiadanie instrumentu i łat w czasie pomiaru- W celu zmniejszenia tych (i tak znikomych) błędów wykonujemy na
każdym stanowisku niwelatora, w ustalonej kolejności obserwacje, które nazywamy symetrycznymi. Przy pierwszym
ustawieniu niwelatora wykonujemy odczyty w tył potem w przód poczym zmieniamy wysokość osi celowej i
wykonujemy odczyty w przód oraz w tył
-nierównoległością osi celowej do osi libelli- błąd ten usuwamy poprzez rektyfikację instrumentu. szczątkowy błąd
którego nie da się usunąć poprzez rektyfikację niwelujemy poprzez ustawienie niwelatora (z pewną dokładnością) w
połowie odległości między łatami na danym stanowisku
-niejednakowo umieszczony początek podziału obu łat- błąd ten eliminuje specjalny system obsługi stanowisk łat np.
na pierwszym stanowisku łata1 jest ustawiona na stanowisku wstecznym a łata2 na punkcie przednim to przy
pomierza na stanowisku drugim łatę2 zastawiamy w tym samym punkcie a łatę1 przenosimy na punkt przedni. Błąd
ten pomaga również eliminować parzysta liczba stanowisk jednak ma to znaczenie drugorzędne.
-błędny podział łaty wskutek naniesienia niewłaściwej jednostki długości na łatę- jeśli naniesiona jednostka nie
przekracza 1m+/-0,4 mm łata może zostać użyta. Wówczas wpływ błędu podziału łat eliminuje się tak jak w punkcie
poprzednim
-odchylenie łaty od pionu-trzymający łatę może w momencie odczytu wahać nią lekko w tył i w przód, prawidłowym
odczytem jest odczyt najmniejszy
43. Podać wzory z objaśnieniem symboli na błąd średni niwelacji ciągu o n stanowiskach, na błąd maksymalny
niwelacji tego samego ciągu.
𝑚

[Δ𝐻]

= 𝑚√𝑛 m-błąd średni odczytu na łacie, n-liczba stanowisk

𝑚

𝐻𝑚𝑎𝑥

= 3𝑚√𝑛

44. Podać wzory na wyrównanie zamkniętego ciągu niwelacyjnego.
teor[ΔH]=0
otrzymana odchyłka
𝑓

𝐻

= 𝑝𝑟𝑎𝑘[Δ𝐻] = [𝑤 − 𝑝] = [𝑤] − [𝑝]

45. Podać wzory na wyrównanie otwartego ciągu niwelacyjnego.
teor[ΔH]=HB-HA
prak[ΔH]=[w-p]=[w]-[p]
𝑓

𝐻

= 𝑝𝑟𝑎𝑘[Δ𝐻] − 𝑡𝑒𝑜𝑟[Δ𝐻] = [𝑤 − 𝑝] − (𝐻

𝐵

− 𝐻

𝐴)

46. Podać trzy zasadnicze sposoby niwelacji terenowej.
-niwelacja siatkowa
-niwelacja sposobem punktów rozproszonych
-niwelacja sposobem profilów podłużnych i poprzecznych
47. Na czym polega niwelacja terenowa sposobem punktów rozproszonych (jak określamy wysokości i położenie
punktów rozproszonych)?
niwelację sposobem punktów rozproszonych stosuje się w terenach o urozmaiconej rzeźbie. Niwelacja ta polega na
określeniu wysokości charakterystycznych punktów terenu z odpowiednio obranych stanowisk metodą niwelacji w
przód. Położenie tych punktów wyznacza się metodą biegunową stosowaną przy zdjęciach poziomych.
48. Jakie prace wstępne musimy zazwyczaj wykonać przed przystąpieniem do właściwej niwelacji sposobem
punktów rozproszonych?
-Wyznaczamy w terenie stanowiska niwelatora (najczęściej jednoznaczne z punktami poligonowymi) i określamy ich
położenie z pomiaru poligonowego.
-przeprowadzamy niwelację stanowisk metodą ze środka w celu określenia ich wysokości

-przeprowadzamy właściwą niwelację punktów rozproszonych na każdym stanowisku w związku z czym należy na
nim zmierzyć: wysokość niwelatora, kierunek orientacyjny.
49. Jakie czynności pomiarowe należy wykonać przy wykonywaniu niwelacji punktów rozproszonych na każdym
stanowisku niwelacyjnym celując na każdy punkt rozproszony?
-trzy odczyty na łacie za pomocą siatki kresek w lunecie (środkowa s górna g dolna d)
-odczyt koła poziomego niwelatora
Obserwacje te notujemy w dzienniku niwelacji terenowej oraz wykonujemy szkic punktów rozproszonych.
50. Co to jest interpolacja?
wskazanie położenia wybranej wartości pośredniej między dwiema wartościami punktów odniesienia.
51. Co to jest warstwica?
Warstwica - krzywa łącząca punkty o tej samej wysokości
52. Co to jest cięcie warstwicowe?
Cięcie poziomicowe (warstwicowe) – znormalizowany dla danej mapy i skali odstęp pomiędzy kolejnymi warstwicami
podstawowymi (zasadniczymi).
Według obowiązujących standardów technicznych w geodezji, dla mapy w skali 1:500 cięcie warstwicowe wynosi
0,5m.
53. Co to jest linia spadu?
linia spadu łączy dwa punkty o znanych wysokościach oraz pokazują kierunek opadania terenu.
54. Jaki zasięg odległości od stanowiska niwelatora stosujemy przy wyznaczaniu w terenie punktów
rozproszonych? Od czego ten zasięg zależy?
50m
55. Podać wzór na określenie wysokości punktu rozproszonego w niwelacji sposobem punktów rozproszonych.
𝐻

𝑘

= (𝐻

𝑠𝑡

+ 𝑖) − 𝑠

𝑘

= 𝐼 − 𝑠

𝑘

𝐻

𝑠𝑡

− 𝑤𝑦𝑠𝑜𝑘𝑜ść 𝑠𝑡𝑎𝑛𝑜𝑤𝑖𝑠𝑘𝑎

i-wysokość instrumentu
s-odczyt na łacie kreski środkowej krzyża kresek
𝐼 = 𝐻

𝑠𝑡

+ 𝑖 -poziom niwelatora

56. Jakie wzory stosujemy do wyznaczenia odległości punktów rozproszonych od stanowiska niwelatora.
D=k*l
l=d-g -różnica odczytów z łaty wykonanych na skrajnych kreskach dalmierza
k- stała mnożenia
57. Podaj sprzęt niezbędny do wykonania niwelacji geometrycznej
-niwelator, statyw
-2 łaty i żabki
58. W jaki sposób wykonuje się odczyt z łaty niewyposażonej w libelę?
należy wykonać kilka odczytów podczas gdy łata jest pochlana w przód i tył, najmniejszy odczyt jest odczytem
prawidłowym
59. Z jakich powodów zaleca się zachowanie równych odległości instrumentu od łat w metodzie ze środka?
takie ustawienie niwelatora pozwala zmniejszyć wpływ:
- zakrzywienia Ziemi ,
- częściowo wpływ rektyfikacji,
- szczątkowego niespoziomowania osi celowej
- niezupełnie spełnionego warunku równoległości