II FILAR
Część I
UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE
1
II FILAR
II filar ubezpieczenia emerytalnego w Polsce ma
charakter bazowy, podstawowy,
obowiązkowy,
powszechny
– tak jak I filar. Różni go jednak
przyjęta metoda realizacji – KAPITAŁOWA.
II filar opiera
się na istnieniu i funkcjonowaniu
OTWARTYCH
FUNDUSZY
EMERYTALNYCH.
Fundamentalnym
aktem
prawnym
dla
tego
segmentu
ubezpieczenia
emerytalnego
jest
niewątpliwie USTAWA z dnia 28 sierpnia 1997r. o
organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalny
(tekst jednolity: Dz.U. z 2010r. Nr 34, poz. 189 z
późn. zm.)
2
II FILAR
Ustawa ta określa m.in. zasady tworzenia i działania
otwartych funduszy emerytalnych.
Przedmiotem działalności Otwartego Funduszu
Emerytalnego jest gromadzenie środków pieniężnych,
ich lokowanie, z przeznaczeniem na wypłatę
członkom funduszu po osiągnięciu przez nich wieku
emerytalnego
WAŻNE!
Otwarty Fundusz EMERYTALNY jest osobą prawną.
3
II FILAR
Organem funduszu jest Powszechne
Towarzystwo Emerytalne (PTE
)
PTE tworzy fundusz oraz, jako jego
organ, zarządza nim i reprezentuje w
stosunkach z osobami trzecimi
PTE reprezentuje fundusz w sposób
określony dla reprezentacji towarzystwa
w jego statucie
Siedziba PTE jest siedzibą funduszu
4
II FILAR
Czas trwania OFE jest nieograniczony
Utworzenie funduszu wymaga:
1) nadania funduszowi statutu przez towarzystwo
2) zawarcia przez towarzystwo z depozytariuszem umowy o
przechowywanie aktywów funduszu
3) uzyskania przez towarzystwo zezwolenia na utworzenie
funduszu
4) wpisania funduszu do rejestru funduszy
5
II FILAR
OFE nabywa
osobowość prawną z chwilą wpisania do rejestru
funduszy.
Z
chwilą wpisania do rejestru funduszy towarzystwo staje się
organem funduszu.
Rejestr funduszy prowadzi
Sąd Okręgowy w Warszawie.
Rejestr funduszy jest jawny i
dostępny dla osób trzecich.
Minister
Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób
prowadzenia
rejestru
funduszy,
wzór tego rejestru oraz
szczegółowy tryb postępowania w sprawach o wpis do rejestru
funduszy.
Zmiana statutu funduszu wymaga zezwolenia organu nadzoru. Do
wniosku o wydanie zezwolenia
dołącza się uchwałę walnego
zgromadzenia w sprawie zmiany statutu.
6
II FILAR
Bardzo ważnym podmiotem w ramach II filaru
jest PTE. Bez PTE nie byłoby OFE.
*
PTE prowadzi działalność wyłącznie w formie
spółki akcyjnej.
*
Przedmiotem przedsiębiorstwa PTE jest
wyłącznie tworzenie i zarządzanie OFE oraz
ich reprezentowanie wobec osób trzecich.
Wyłącznie towarzystwo jest uprawnione do
prowadzenia takiej działalności.
7
II FILAR
Utworzenie
PTE
wiąże się z wieloma
formalnościami.
Minimalna
wysokość kapitału zakładowego
powszechnego towarzystwa nie
może być
niższa niż równowartość w złotych 5.000.000
euro, wyliczana
według średniego kursu walut
obcych
Narodowego
Banku
Polskiego,
obowiązującego w dniu sporządzenia statutu
towarzystwa.
8
II FILAR
Władzami PTE są:
zarząd
rada nadzorcza
walne zgromadzenie
Zarząd towarzystwa nie może liczyć mniej niż
trzy osoby
PTE może mieć także komisję rewizyjną
9
II FILAR
Uzyskanie
członkostwa w otwartym funduszu, co
do zasady,
następuje z chwilą zawarcia umowy z
funduszem,
jeżeli:
1) w dniu zawarcia pierwszej umowy z otwartym
funduszem osoba
przystępująca do funduszu
podlega lub
podlegała, w okresie 12 miesięcy
przed dniem zawarcia umowy, ubezpieczeniu
emerytalnemu
w
rozumieniu
przepisów
o
systemie
ubezpieczeń społecznych
2)
Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokona
odpowiedniego wpisu lub zmian w Centralnym
Rejestrze
Członków
Otwartych
Funduszy
Emerytalnych, o
którym mowa w przepisach o
systemie
ubezpieczeń społecznych.
10
II FILAR
W praktyce dużo kontrowersji budziła działalność
akwizycyjna OFE. Z jednej strony podnoszono, że
„agenci” dopuszczają się nieprawidłowości, a z drugiej –
że powoduje to zwiększanie kosztów działalności II filaru.
Obecnie umowa z otwartym funduszem może zostać
zawarta wyłącznie w trybie korespondencyjnym.
11
II FILAR
WAŻNE!!
Można być członkiem tylko jednego
otwartego funduszu. W przypadku zmiany
funduszu uzyskanie członkostwa w nowym
funduszu następuje z dniem dokonania
zmian w Centralnym Rejestrze Członków
Otwartych Funduszy Emerytalnych.
12
II FILAR
Uzyskanie członkostwa w otwartym funduszu
następuje również:
w wyniku losowania, przeprowadzonego przez Zakład
Ubezpieczeń Społecznych na zasadach przewidzianych w
przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, z dniem
dokonania wpisu do rejestru
w wyniku otwarcia rachunku w otwartym funduszu
emerytalnym
13
II FILAR
Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest obowiązany
zawiadomić osobę wylosowaną oraz otwarty fundusz,
którego członkiem została ta osoba, o wyniku losowania.
Wraz z zawiadomieniem
członek otwartego funduszu
otrzymuje dane otwartego funduszu
objęte wpisem do
rejestru funduszy, a otwarty fundusz - podstawowe dane
osobowe
członka otwartego funduszu, przy czym otwarty
fundusz otrzymuje te dane w formie elektronicznej.
Po otrzymaniu zawiadomienia
Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych i podstawowych danych osobowych członka,
otwarty fundusz
niezwłocznie potwierdza członkowi na
piśmie warunki członkostwa.
14
II FILAR
Zawierając umowę z otwartym funduszem, osoba występująca z wnioskiem
o
przyjęcie do funduszu może wskazać imiennie jedną lub więcej osób
fizycznych, na
których rzecz ma nastąpić, po jej śmierci, wypłata
zgromadzonych
środków.
Prawo to
przysługuje również członkowi otwartego funduszu.
Jeżeli członek wskazał kilka osób uprawnionych do otrzymania środków po
jego
śmierci, a nie oznaczył ich udziału w tych środkach, uważa się, że
udziały tych osób są równe.
Członek otwartego funduszu może w każdym czasie zmienić poprzednią
dyspozycję, wskazując inne osoby fizyczne uprawnione do otrzymania
środków po jego śmierci.
Wskazanie osoby uprawnionej do otrzymania
środków po śmierci członka
staje
się bezskuteczne, jeżeli osoba ta zmarła przed śmiercią członka. W
takim przypadku
udział, który był przeznaczony dla zmarłego, przypada w
równych częściach pozostałym osobom wskazanym, chyba że członek
zadysponuje tym
udziałem w inny sposób.
15
II FILAR
Zawierając umowę z otwartym funduszem, osoba występująca z wnioskiem
o
przyjęcie do funduszu jest ponadto obowiązana złożyć pisemne
oświadczenie o stosunkach majątkowych istniejących między nią a jej
małżonkiem, a jeżeli między małżonkami nie istnieje wspólność ustawowa -
udokumentować także sposób uregulowania tych stosunków. Powyższy
obowiązek ciąży także na członku otwartego funduszu, który zawarł
związek małżeński po zawarciu umowy z funduszem.
Członek otwartego funduszu jest obowiązany zawiadomić fundusz na
piśmie o każdorazowej zmianie w stosunku do treści oświadczenia, o
którym mowa wyżej, o ile zmiana taka obejmuje środki zgromadzone na
jego rachunku. Zawiadomienie o zmianie
treści oświadczenia składa się na
piśmie, a na wniosek członka otwartego funduszu może być złożone za
pomocą środków komunikacji elektronicznej. Na żądanie funduszu należy
przedstawić dowód takiej zmiany.
W razie
niedopełnienia omawianego obowiązku przyjmuje się odpowiednio,
że między małżonkami istnieje wspólność ustawowa albo że małżeńskie
stosunki
majątkowe uregulowane są zgodnie z treścią umowy zawartej z
otwartym funduszem lub ostatnim zawiadomieniem dokonanym przez
członka otwartego funduszu.
16
II FILAR
WAŻNE!!!
Jeżeli członek otwartego funduszu przystępuje do
innego otwartego funduszu, fundusz ten jest obowiązany
zawiadomić na piśmie dotychczasowy otwarty fundusz o
zawarciu umowy z tym funduszem otwarty fundusz,
którego dotychczas był członkiem. Umowa z
dotychczasowym funduszem ulega rozwiązaniu z dniem
dokonania zmiany w Centralnym Rejestrze Członków
Otwartych Funduszy Emerytalnych.
17
II FILAR
WAŻNE!!!
Zakazuje się prowadzenia działalności akwizycyjnej na
rzecz otwartego funduszu polegającej na działaniach
mających na celu skłonienie kogokolwiek, aby przystąpił do
otwartego funduszu lub pozostawał członkiem tego
funduszu, w szczególności oferowania dodatkowych
korzyści materialnych z tytułu członkostwa w otwartym
funduszu lub wykorzystywania stosunku nadrzędności
wynikającego ze stosunku pracy lub innego stosunku
prawnego, na którym jest oparta zależność służbowa lub
inna zależność o podobnym charakterze, jeżeli celem
takiego działania miałoby być skłonienie kogokolwiek, aby
przystąpił do funduszu lub pozostawał jego członkiem.
18
II FILAR
ciąg dalszy nastąpi ….
19