alkohole i fenole 2 id 58114 Nieznany (2)

background image

Alkohole i fenole – zakres podstawowy

- 1 -

1.

Podaj

wzory

pólstrukturalne

związków:

a) 2-metylopropan-l-olu,

b) 2,3-dimetylobutan-l-olu,

c) 3-izopropylopentan-1-olu,

d) 2-fenyloetanolu.

Odp.:

2.

Podaj

wzory

półstrukturalne

związków:

a) propano-l,3-diolu,

e) butano-l,2,3,4-tetraolu,

b) butano-l,2-diolu,

c) butano-l,2,3-triolu,

d) 2,4-dimetylopentano-l ,3,5-triolu,

Odp.:

3.

Podaj wzory półstrukturalne związków o nazwach:

a) benzeno-l,2-diol,

d) benzeno-l,4-diol (hydrochinon),

b) o-chlorofenol, e) 2-naftol,
c) m-nitrofenol,

Odp.:

4.

Podaj nazwy związków:

Odp.:
a) fenol b) benzeno-1,3-diol c) 2,3-dimetylofenol
d) 1-fenyloetanol e) 5-etylo-2-metylofenol f) 2-naftol

5.

Podaj nazwy związków:


Odp.:
a) n-propanol

c) 2,3-dimetylopentan-1-ol

d) pentan-2-ol

e) pentano-2,4-diol

f) 4,4dimetylopentan-1-ol h) 1-fenyloetanol

i) 1-fenylopropan-2-ol

j) fenylometanol

6.

Podaj wzory półstrukturalne i nazwy systematyczne

wszystkich izomerycznych alkoholi o wzorze C

5

H

12

O.

7.

Zapisz równania reakcji (wzorami półstrukturalnymi)

spalania propanolu i butanolu do:

a) tlenku węgla(IV) i pary wodnej,

b) tlenku węgla(II) i pary wodnej.

c) węgla i pary wodnej

8.

Zapisz równania reakcji za pomocą których można

dokonać następujących przemian (należy używać tylko wzorów
półstrukturalnych). Uwzględnij warunki reakcji:
a) propan

1-chloropropan

propan-1-ol

propan-1-olan potasu,

b) but-2-en

butan-2-ol

2-chlorobutan,

c) butan-1-ol

but-l-en

butan-2-ol,

d) propan-1-ol

propen

2-chloropropan

propan-2-ol.

e) acetylen

alken

alkohol

halogenek alkilu

węglowodór nasycony (reakcja Würtza).

f) benzen

chlorobenzen

fenolan sodu

fenol

2,4,6-tribromofenol,

Odp.:

a) CH

3

-CH

2

-CH

3

+ Cl

2

→

υ

h

CH

3

-CH

2

-CH

2

Cl + HCl

CH

3

-CH

2

-CH

2

Cl + KOH

 →

O

H

2

CH

3

-CH

2

-CH

2

OH + KCl

2CH

3

-CH

2

-CH

2

OH + 2K

→

2CH

3

-CH

2

-CH

2

OK + H

2

b) CH

3

-CH=CH-CH

3

+ H

2

O

→

+

H

CH

3

-CH

2

-CH(OH)-CH

3

CH

3

-CH

2

-CH(OH)-CH

3

+ HCl

CH

3

-CH

2

-CHCl-CH

3

+ H

2

O

c) CH

3

-CH

2

-CH

2

-CH

2

OH

 →

T

O

Al ,

3

2

CH

3

-CH

2

-CH=CH

2

+ H

2

O

CH

3

-CH

2

-CH=CH

2

+ H

2

O

→

+

H

CH

3

-CH

2

-CH(OH)-CH

3

d) CH

3

-CH

2

-CH

2

OH

 →

T

O

Al

,

3

2

CH

3

-CH=CH

2

+ H

2

O

CH

3

-CH=CH

2

+ HCl

→

CH

3

-CHCl-CH

3

background image

Alkohole i fenole – zakres podstawowy

- 2 -

CH

3

-CHCl-CH

3

+ NaOH

 →

O

H

2

CH

3

-CH(OH)-CH

3

e) CH

CH + H

2

→

Ni

CH

2

=CH

2

CH

2

=CH

2

+ H

2

O

→

+

H

CH

3

-CH

2

OH

CH

3

-CH

2

OH + HCl

 →

.

temp

CH

3

-CH

2

Cl + H

2

O

2CH

3

-CH

2

Cl + 2Na

→

CH

3

-CH

2

-CH

2

-CH

3

+ 2NaCl

f)

9.

Zaproponuj cykl reakcji pozwalających otrzymać

z etanolu (należy używać tylko wzorów półstrukturalnych):

a) glikol etylowy,

b) 1,1,2,2-tetrabromoetan,

c) etan,

d) butan.

Odp.:

a) CH

3

-CH

2

OH

2

3

Al O

.

temp

→

CH

2

=CH

2

+ H

2

O

CH

2

=CH

2

+ Cl

2

→

CH

2

Cl-CH

2

Cl

CH

2

Cl-CH

2

Cl + 2KOH

 →

O

H

2

CH

2

OH-CH

2

OH + 2KCl

b) CH

3

-CH

2

OH

2

3

Al O

.

temp

→

CH

2

=CH

2

+ H

2

O

CH

2

=CH

2

+ Cl

2

→

CH

2

Cl-CH

2

Cl

CH

2

Cl-CH

2

Cl + 2KOH

 →

alkohol

CH

CH + 2KCl + 2H

2

O

CH

CH + 2Br

2

→

CHBr

2

–CHBr

2

c) CH

3

-CH

2

OH

2

3

Al O

.

temp

→

CH

2

=CH

2

+ H

2

O

CH

2

=CH

2

+ H

2

→

CH

3

-CH

3

d) CH

3

-CH

2

OH

2

3

Al O

.

temp

→

CH

2

=CH

2

+ H

2

O

CH

2

=CH

2

+ HCl

→

CH

3

-CH

2

Cl

2CH

3

-CH

2

Cl + 2Na

→

CH

3

-CH

2

-CH

2

-CH

3

+ 2NaCl

10.

Zapisz

równania

poniższych

reakcji

wzorami

półstrukturalnymi lub zaznacz, że reakcja nie zachodzi
Uwzględnij

warunki

reakcji:

a) 1-naftol + NaOH

b)

propan-1-olan

wapnia

+

HCl

c) etano-l,2-diolan dipotasu + H

2

O

d)

benzeno-l,3-diol

+

HNO

3(rozc)

f)

propan-1-olan

potasu

+

H

2

O

g) benzeno-l,2-diolan disodu + H

2

O

11.

Zaproponuj dwa doświadczenia pozwalające odróżnić

glikol etylenowy od fenylometanolu mając do dyspozycji
Cu(OH)

2

, HNO

3

oraz FeCl

3

. Podaj schematy doświadczeń,

obserwacje i wnioski.

Odp.: (tekst poniżej jest informacją naprowadzającą na
odpowiedź,

nie

jest

odpowiedzią)

1) można do obydwu roztworów dodać świeżo strąconego
Cu(OH)

2

, zawartość probówki z glikolem etylenowym

zabarwi się na szfirowo, w probówce z fenylometanolem nie
zajdzie żadna reakcja.
2) można do obydwu roztworów dodać HNO

3

, zawartość

probówki

z

fenylometanolem

zabarwi

się

na

ż

ółto,

w probówce z glikolem etylenowym nie zajdzie żadna reakcja.

12.

Do

trzech

probówek

zawierających

metanol

wprowadzono: do 1 potas, do 2 magnez, do 3 glin. Zapisz
równania ewentualnych reakcji, oraz podaj warunki, w jakich
ewentualne reakcje zachodzą. Czego dowodzą te reakcje?
Odp.: potas reaguje z metanolem bardzo energicznie:

CH

3

OH

+

K

CH

3

OK

+

H

2

Magnez

reaguje

z

metanolem

po

podgrzaniu:

2CH

3

OH + Mg

(CH

3

O)

2

Mg + H

2

Glin nie reaguje z metanolem. Świadczy to o malejącej
reaktywności w szeregu K, Mg, Al

13.

Zapisz równania poniższych reakcji lub zaznacz, że

reakcja nie zachodzi:

I.

CH

3

OH + NaOH

II.

CH

3

OH

→

]

[O

III.

CH

3

OH

 →

3

2

O

Al

IV.

CH

3

OH + HBr

V.

CH

3

OH

temp.

niska

,

SO

H

4

2

Odp.:
I – nie zachodzi

II CH

3

OH

→

]

[O

HCHO

III – nie zachodzi
IV CH

3

OH + HBr

CH

3

Br + H

2

O

V

2CH

3

OH

temp.

niska

,

SO

H

4

2

CH

3

OCH

3

+ H

2

O

14.

Ułóż równania kolejnych reakcji prowadzących do

otrzymania (wszystkie związki organiczne należy przedstawiać
wzorami

półstrukturalnymi):

a) etanolanu sodu, mając do dyspozycji karbid i dowolne

odczynniki nieorganiczne,

b) metanolu, mając do dyspozycji węglik glinu i dowolne

odczynniki nieorganiczne,

c) metanolu, mając do dyspozycji metan i dowolne odczynniki

nieorganiczne

d) etanolu, mając do dyspozycji eten i dowolne odczynniki

nieorganiczne

e) etenu, mając do dyspozycji etan i dowolne odczynniki

nieorganiczne

f) butan-2-olu, mając do dyspozycji węglik wapnia i dowolne

odczynniki nieorganiczne,

g) fenylometanolu, mając do dyspozycji benzen, metan

i dowolne odczynniki nieorganiczne.

h) glikolu etylenowego, mając do dyspozycji eten i dowolne

odczynniki nieorganiczne

i) glikolu etylenowego, mając do dyspozycji etanol i dowolne

odczynniki nieorganiczne

j) fenolu, mając do dyspozycji eten i dowolne odczynniki

nieorganiczne

k) fenolanu sodu, mając do dyspozycji karbid i dowolne

odczynniki nieorganiczne

background image

Alkohole i fenole – zakres podstawowy

- 3 -

l) fenylometanolu, mając do dyspozycji karbid, metan

i dowolne odczynniki nieorganiczne

m) cykloheksanolu, mając do dyspozycji karbid i dowolne

odczynniki nieorganiczne

n) cykloheksanolu, mając do dyspozycji acetylen i dowolne

odczynniki nieorganiczne

Odp.:

a)

CaC

2

+

2H

2

O

→

CH

CH

+

Ca(OH)

2

CH

CH

+

H

2

→

CH

2

=CH

2

CH

2

=CH

2

+

H

2

O

H

+

→

CH

3

-CH

2

OH

b)

Al

4

C

3

+

12HCl

→

3CH

4

+

4AlCl

3

CH

4

+

Cl

2

h

ν

→

CH

3

Cl

+

HCl

CH

3

Cl + KOH

2

H O



CH

3

OH + KCl

c)

CH

4

+

Cl

2

h

ν

→

CH

3

Cl

+

HCl

CH

3

Cl + KOH

2

H O



CH

3

OH + KCl

d)

CH

2

=CH

2

+

H

2

O

H

+

→

CH

3

-CH

2

OH

e)

CH

3

–CH

3

+

Cl

2

h

ν

→

CH

3

–CH

2

Cl

+

HCl

CH

3

–CH

2

Cl + KOH

2

H O



CH

3

–CH

2

OH + KCl

CH

3

-CH

2

OH

2

3

Al O

.

temp

→

CH

2

=CH

2

+

H

2

O

f)

CaC

2

+

2H

2

O

→

CH

CH

+

Ca(OH)

2

CH

CH

+

H

2

→

CH

2

=CH

2

CH

2

=CH

2

+

HCl

→

CH

3

-CH

2

Cl

2CH

3

-CH

2

Cl + 2Na

→

CH

3

-CH

2

-CH

2

-CH

3

+ 2NaCl

CH

3

-CH

2

-CH

2

-CH

3

+ Cl

2

h

ν

→

CH

3

-CH

2

-CHCl-CH

3

+ HCl

CH

3

-CH

2

-CHCl-CH

3

+

KOH

2

H O



CH

3

-CH

2

-CH(OH)-CH

3

+

KCl

g)

CH

4

+

Cl

2

h

ν

→

CH

3

Cl

+

HCl

C

6

H

6

+ CH

3

Cl

3

AlCl



C

6

H

5

CH

3

+ HCl

C

6

H

5

CH

3

+ Cl

2

h

ν

→

C

6

H

5

CH

2

Cl + HCl

C

6

H

5

CH

2

Cl + KOH

2

H O



C

6

H

5

CH

2

OH + KCl

h)

CH

2

=CH

2

+

Cl

2

→

CH

2

Cl-CH

2

Cl

CH

2

Cl-CH

2

Cl + KOH

 →

O

H

2

CH

2

OH-CH

2

OH + KCl

i)

CH

3

-CH

2

OH

2

3

Al O

.

temp

→

CH

2

=CH

2

+

H

2

O

CH

2

=CH

2

+

Cl

2

→

CH

2

Cl-CH

2

Cl

CH

2

Cl-CH

2

Cl + KOH

 →

O

H

2

CH

2

OH-CH

2

OH + KCl

j)

CH

2

=CH

2

+

Cl

2

→

CH

2

Cl-CH

2

Cl

CH

2

Cl-CH

2

Cl + 2KOH

 →

alkohol

CH

CH + 2KCl + 2H

2

O

3CH

CH

ś

.

ci nienie

temp

→

C

6

H

6

C

6

H

6

+

Cl

2

3

AlCl



C

6

H

5

Cl

+

HCl

C

6

H

5

Cl + 2NaOH

→

C

6

H

5

ONa + NaCl + H

2

O

C

6

H

5

ONa + CO

2

+ H

2

O

→

C

6

H

5

OH + NaHCO

3

k)

CaC

2

+

2H

2

O

→

CH

CH

+

Ca(OH)

2

3CH

CH

ś

.

ci nienie

temp

→

C

6

H

6

C

6

H

6

+

Cl

2

3

AlCl



C

6

H

5

Cl

+

HCl

C

6

H

5

Cl + 2NaOH

→

C

6

H

5

ONa + NaCl + H

2

O

l)

CaC

2

+

2H

2

O

→

CH

CH

+

Ca(OH)

2

3CH

CH

ś

.

ci nienie

temp

→

C

6

H

6

CH

4

+

Cl

2

h

ν

→

CH

3

Cl

+

HCl

C

6

H

6

+ CH

3

Cl

3

AlCl



C

6

H

5

CH

3

+ HCl

C

6

H

5

CH

3

+ Cl

2

h

ν

→

C

6

H

5

CH

2

Cl + HCl

C

6

H

5

CH

2

Cl + KOH

2

H O



C

6

H

5

CH

2

OH + KCl

m)

CaC

2

+

2H

2

O

→

CH

CH

+

Ca(OH)

2

3CH

CH

ś

.

ci nienie

temp

→

C

6

H

6

C

6

H

6

+

3H

2

→

C

6

H

12

C

6

H

12

+

Cl

2

h

ν

→

C

6

H

11

Cl

+

HCl

C

6

H

11

Cl + KOH

2

H O



C

6

H

11

OH + KCl

n)

3CH

CH

ś

.

ci nienie

temp

→

C

6

H

6

C

6

H

6

+

3H

2

→

C

6

H

12

C

6

H

12

+

Cl

2

h

ν

→

C

6

H

11

Cl

+

HCl

C

6

H

11

Cl + KOH

2

H O



C

6

H

11

OH + KCl

15.

Wstaw w miejsce liter A, B, C, D, E wzory

półstrukturalne

odpowiednich

związków:

a)

but-2-en

 →

υ

h

Cl ,

2

A

alkohol

KOH ,

B

B

→

2

1H

C

→

2

1Cl

D

O

H

KOH

2

,

E

b)

CH

3

-CH=CH

2

→

HCl

A

O

H

KOH

2

,

B

B

→

K

C

c)

CH

3

-CH=CH-CH

3

→

2

Cl

A

O

H

KOH

2

,

B

B

→

K

C

d)

benzen

3

2

,FeBr

Br

A

O

H

KOH

2

,

B

B

O

H

CO

2

2

,

C

e)

fenol

 →

3

HNO

A

 →

3

HNO

B

 →

3

HNO

C

C

 →

KOH

D

f)

A

 →

O

H

2

B

→

2

H

C

 →

υ

h

Cl ,

2

D

D

 →

KOH

CH

3

-CH

2

OH

g)

A

 →

T

O

Al

,

3

2

B

→

2

Cl

C

O

H

KOH

2

,

D

D

→

K

C

H

2

C

H

2

O

O

K

K

background image

Alkohole i fenole – zakres podstawowy

- 4 -

h)

A

 →

O

H

2

B

→

pT

C

3

2

,FeBr

Br

D

D

O

H

KOH

2

,

E

O

H

CO

2

2

,

C

6

H

5

OH

i)

A

3

3

, AlCl

Cl

CH

B

 →

υ

h

Cl ,

2

C

C

O

H

KOH

2

,

C

6

H

5

CH

2

OH


j)


Odp.:
a)


b) A: CH

3

-CHCl-CH

3

B: CH

3

-CH(OH)-CH

3

C: CH

3

-CH(OK)-CH

3

c) A: CH

3

-CHCl-CHCl-CH

3

B: CH

3

-CH(OH)-CH(OH)-CH

3

C: CH

3

-CH(OK)-CH(OK)-CH

3

d)

e)

f) A: CaC

2

B: CH

CH C: CH

3

-CH

3

D: CH

3

-CH

2

Cl

g) A: CH

3

-CH

2

OH

B: CH

2

=CH

2

C: CH

2

Cl-CH

2

Cl

D: CH

2

(OH)-CH

2

(OH)


h)

j) A: CH

2

=CH-CH

3

B: CH

3

-CHCl-CH

3

C: CH

3

-CH(OH)-CH

3

D: Al

2

O

3

16.

Zidentyfikuj

związek,

z

którego

w

wyniku:

a) addycji wody do związku otrzymamy alkohol

monohydroksylowy,

b) reakcji z chlorowodorem otrzymamy tylko jedną

monochlorowcopochodną?

c) po spaleniu związku w tlenie otrzymujemy

dwutlenek węgla i wodę w stosunku molowym 1:1.

Odp.: CH

2

=CH

2

17.

Wskaż zdanie prawdziwe:

Ze

wzrostem

długości

łańcucha

węglowego

alkoholi:

A. rośnie ich rozpuszczalność w wodzie, dzięki

wytwarzającym

się

wiązaniom

wodorowym

B. zmniejsza się reaktywność grupy hydroksylowej

C. rosną ich temperatury wrzenia, które są wyższe od

alkanów

o

zbliżonej

masie

cząsteczkowej

D. prawidłowe są odpowiedzi B i C

Odp.: D

18.

Wskaż zdanie prawdziwe:

Wymiana

fluorowca

we

fluorowcoalkanie

na

grupę

hydroksylową

przebiega

najłatwiej

w

przypadku:

A. halogenku I rzędowego

B. halogenku II rzędowego

C. halogenku III rzędowego

D. rzędowość halogenku nie ma znaczenia

Odp.: C

19.

Reakcja związku organicznego, np.: gliceryny,

glukozy,

z

roztworem

siarczanu(VI)

miedzi(II)

i zasady sodowej, na zimno służy do wykrywania:

a) właściwości redukujących,

b) pierścienia aromatycznego,

c) grupy hydroksylowej,

d)

więcej

niż

jednej

grupy

hydroksylowej.

Odp.: d)

20.

W wyniku hydrolizy w środowisku zasadowym

monochloropochodna alkanu o pięciu atomach węgla tworzy
III-rzędowy alkohol. Posługując się wzorami półstrukturalnymi
(grupowymi) związków organicznych, napisz równanie reakcji
otrzymywania

tego

alkoholu

podaną

metodą.

Odp.:

21.

Podaj wzory półstrukturalne związków, jakie mogą

powstać w wyniku działania stężonego roztworu kwasu
siarkowego(VI)

na

mieszaninę

etanolu

i

metanolu.

Odp.: CH

2

=CH

2

, CH

3

-O-CH

3

, CH

3

-O-CH

2

-CH

3

,

CH

3

-CH

2

-O-CH

2

-CH

3

,

22.

Jakie alkohole można otrzymać z następujących

chlorowcopochodnych:

a) 2-bromo-2-metylobutanu,

b) l-chloro-3-metylobutanu?

Napisz równania odpowiednich przemian chemicznych.
Odp.:
a)

b)

23.

Wyjaśnij, dlaczego metanol i etanol są dobrze

rozpuszczalne w wodzie, podczas węglowodory o podobnej
liczbie atomów węgla w cząsteczce rozpuszczają się w wodzie
bardzo

słabo.

background image

Alkohole i fenole – zakres podstawowy

- 5 -

Odp.: Metanol i etanol to związki o wzorze R-OH, a więc mają
budowę podobną do wody ( H-OH ) dzięki czemu rozpuszczają
się w niej w przeciwieństwie do węglowodorów. Związki
o

budowie

polarnej

np.

alkohole

rozpuszczają

się

w rozpuszczalnikach polarnych np. woda.

24.

Zidentyfikuj

związki

A

i

B

mając

dane:

a) zbudowane są z węgla, wodoru i tlenu

b) masa cząsteczkowa związku A= 32u, masa

cząsteczkowa związku B = 46u.

c) obydwa reagują z chlorowodorem, a mieszanina

otrzymanych substancji, w wyniku reakcji z sodem,
daje trzy węglowodory. Napisz równania zachodzących reakcji.
Odp.: A – metanol

B – etanol

25.

Związek A o wzorze C

3

H

6

O podczas uwodornienia

przyłącza jedną cząsteczkę wodoru i powstaje substancja B.
Związki A i B reagują z sodem, przy czym wydziela się wodór.
Jedna cząsteczka związku B reaguje z jedną cząsteczką
bromowodoru, zaś jedna cząsteczka związku A reaguje
z dwiema cząsteczkami bromowodoru. W obydwu przypadkach
wydziela się jedna cząsteczka wody. Podać wzory i nazwy
związków A i B oraz równania omawianych reakcji.
Odp.: A - CH

2

=CH-CH

2

OH

B - CH

3

-CH

2

-CH

2

OH

26.

Porównaj temperatury wrzenia n-alkanów i n-alkoholi,

zawierających w cząsteczce od 1 do 5 atomów węgla. Z czego
wynikają różnice między temperaturami wrzenia tych
związków?
Odp.: Temperatury wrzenia alkoholi są wyższe, ponieważ
pomiędzy

cząsteczkami

alkoholi

występują

wiązania

wodorowe.

27.

Przepuszczając pary alkoholu etylowego nad tlenkiem

glinu w temp. 420-500 K, otrzymujemy gaz, który
przepuszczamy przez wodę bromową. Następnie produkt
bromowania poddajemy hydrolizie w wodnym roztworze
węglanu sodu. i otrzymujemy słodką toksyczną ciecz, dobrze
rozpuszczalną w wodzie. Określ, jaką substancję otrzymano
w czasie omawianych procesów chemicznych i napisz równania
wszystkich zachodzących przemian wzorami półstrukturalnymi.
Odp.: Otrzymano glikol etylenowy.

CH

3

-CH

2

OH

2

3

Al O

.

temp

→

CH

2

=CH

2

+

H

2

O

CH

2

=CH

2

+

Cl

2

→

CH

2

Cl-CH

2

Cl

CH

2

Cl-CH

2

Cl + KOH

 →

O

H

2

CH

2

OH-CH

2

OH + KCl

28.

Jak

można

doświadczalnie

odróżnić:

a) roztwór alkoholu monohydroksylowego w benzenie

od

roztworu

fenolu

w

benzenie?

b)

wodne

roztwory

etanolu

i

fenolu,

c)

fenolan

potasu

i

etanolan

potasu,

d)

etanol

i

etano-l,2-diol,

e)

prop-2-en-l-ol

i

propan-1-ol,

f)

n-propanol

i

propano-1,2-diol,

g)

propan-2-ol

i

propan-1-ol.

Wybierz konieczne odczynniki, podaj schematy doświadczeń,
spodziewane obserwacje, wnioski, oraz zapisz równania
ewentualnych

reakcji

wzorami

półstrukturalnymi.

Odp.: (tekst poniżej jest informacją naprowadzającą na
odpowiedź,

nie

jest

odpowiedzią)

a) np.: dodając roztworu FeCl

3

– roztwór zawierający

fenol

zabarwi

się

na

fioletowo,

b) np.: dodając roztworu FeCl

3

– roztwór zawierający

fenol zabarwi się na fioletowo, lub za pomocą mieszaniny
nitrującej – roztwór zawierający fenol zabarwi się na żółto.

c) dodajemy mocnego kwasu np.: HCl lub H

2

SO

4

fenol wytrąci się z roztworu w postaci osadu. Jeżeli fenolu jest
zbyt mało aby się wytrącił, postępujemy jak w punkcie b).

d) dodajemy do obu roztworów świeżo strąconego

Cu(OH)

2

– w roztworze zawierającym propano-1,2-diol osad

Cu(OH)

2

rozpuszcza się, a roztwór zabarwia się na granatowo.

e) dodajemy wodę bromową do obu roztworów,

roztwór zawierający prop-2-en-l-ol odbarwi wodę bromową.

f) dodajemy do obu roztworów świeżo strąconego

Cu(OH)

2

– w roztworze zawierającym propano-1,2-diol osad

Cu(OH)

2

rozpuszcza się, a roztwór zabarwia się na granatowo.

g)

próba

Lucasa.

Dodajemy

roztwór

ZnCl

2

w stężonym HCl i wstrząsamy. W naczyniu zawierającym
propan-2-ol zmętnienie pojawi się po kilku minutach, w drugim
naczyniu nie pojawi się zmętnienie.

29.

Zaproponuj doświadczenie pozwalające na odróżnienie

2-metylopropan-2-olu, butan-2-olu i butan-1-olu. Podaj
schemat doświadczenia, obserwacje, wnioski, oraz zapisz
równania zachodzących reakcji wzorami półstrukturalnymi.
Odp.: (tekst poniżej jest informacją naprowadzającą na
odpowiedź,

nie

jest

odpowiedzią)

Do wszystkich probówek dodajemy stałego ZnCl

2

w stężonym

kwasie

solnym

(odczynnik

Lucasa).

W

zlewce

z alkoholem III rzędowym (nr III) zmętnienie pojawi się
natychmiast, w zlewce z alkoholem II rzędowym (nr II) po
kilku minutach, natomiast w zlewce z alkoholem I rzędowym
(nr III) wcale się nie pojawi.

30.

Alkohole można zapisać wzorem ogólnym R-OH

a wodorotlenki Me(OH)

n

. Wyjaśnij dlaczego wodne roztwory

wodorotlenków przewodzą prąd elektryczny, a wodne roztwory
alkoholi nie?
Odp.: wodorotlenki po rozpuszczeniu w wodzie ulegają
dysocjacji elektrolitycznej. Dzięki temu w roztworach
wodorotlenków znajdują się jony, dzięki którym przewodzą
prąd elektryczny.

31.

Podczas

mieszania

etanolu

z

wodą

możemy

zaobserwować zjawisko zwane kontrakcją. Wyjaśnij, na czym
ono

polega

i

co

jest

jego

przyczyną?

Odp.: Kontrakcja polega na tym, że suma objętości roztworów
przed zmieszaniem jest większa niż objętość roztworu
po zmieszaniu. W przypadku mieszaniny woda-alkohol
odpowiedzialne są za to wiązania wodorowe.

32.

Próba Lucasa polega na wytrząsaniu badanego

alkoholu z roztworem stałego ZnCl

2

w stężonym HCl,

opisz,

co

można

określić

na

jej

podstawie.

Odp.: odpowiedź znajduje się w podręczniku.

33.

Jak można odróżnić metanol od n-pentanolu, wykorzy-

stując ich właściwości:

a) fizyczne,

b) chemiczne.

Podaj schematy doświadczeń, obserwacje i wnioski.
Odp.: (tekst poniżej jest informacją naprowadzającą na

odpowiedź, nie jest
odpowiedzią)

a) obserwacje: w jednej
probówce badany roztwór

background image

Alkohole i fenole – zakres podstawowy

- 6 -

rozpuścił się, się, a n-pentanol nie.
b) do obu roztworów dodajemy sód. W probówce z metanolem
reakcja zajdzie szybciej.

34.

Opisz, za pomocą jakiej substancji można wykryć

fenol i jego pochodne w roztworach. Co zaobserwujemy, jeżeli
w roztworze znajduje się fenol lub jego pochodne?
Odp.: fenol i jego pochodne można wykryć w reakcji
z roztworem chlorku żelaza(III). Zaobserwujemy zmianę barwy
roztworu na fioletową.

35.

Zaproponuj doświadczenie pozwalające na otrzymanie

alkoholu

etylowego

z

chloroetanu.

Podaj

schemat

doświadczenia, obserwacje, oraz zapisz równania zachodzących
reakcji wzorami półstrukturalnymi.

36.

Zaproponuj doświadczenie pozwalające na otrzymanie

etylenu z alkoholu etylowego. Otrzymany etylen należy zebrać
do probówki. Podaj schemat doświadczenia, obserwacje, oraz
zapisz

równania

zachodzących

reakcji

wzorami

półstrukturalnymi.

37.

Zaproponuj doświadczenie pozwalające na otrzymanie

wodoru mając do dyspozycji glicerynę i metal alkaliczny.
Otrzymany wodór należy zebrać do probówki. Podaj schemat
doświadczenia, obserwacje, oraz zapisz równania zachodzących
reakcji wzorami półstrukturalnymi.

38.

Zaproponuj doświadczenie pozwalające odróżnić

alkohol I-rzędowy od III-rzędowego za pomocą blaszki
miedzianej. Podaj opis doświadczenia, obserwacje, oraz zapisz
równania zachodzących reakcji wzorami półstrukturalnymi.

39.

Zapisz równanie fermentacji alkoholowej dla glukozy

oraz oblicz, ile kilogramów tego cukru uległo fermentacji
wiedząc, że otrzymano 11,5 kg etanolu, a wydajność procesu
wynosiła 84%.
Odp.: 26,8 kg

40.

Obliczyć, ile gramów alkoholu można otrzymać

z 0,5 mola jodku etylu, jeżeli wydajność reakcji z NaOH
wynosi 80%.
Odp.: 18,4g

41.

Obliczyć, ile m

3

tlenku węgla(II) i ile m

3

wodoru

potrzeba

do

syntezy

0,8t

alkoholu

metylowego.

Odp.: 560m

3

CO i 1120m

3

H

2

42.

Oblicz, ilość metrów sześciennych etylenu (warunki

normalne), jakiej trzeba użyć, aby otrzymać 250 kg mieszaniny
składającej się w 95% z etanolu i 5% z wody.
Odp.: 115,7m

3

Informacja do zadań dotyczących ustalania wzorów

związków:

zadania te należy liczyć z dokładnością do 3

÷4 cyfr

znaczących po przecinku

43.

Podaj

wzór

elementarny

monohydroksylowego

alkoholu zawierającego wagowo 64,9% węgla i 13,5% wodoru.
Odp.: C

4

H

9

OH

44.

Oblicz

wzór

elementarny

alkoholu

mono-

hydroksylowego, wiedząc, że do całkowitego spalenia
0,1 mola tego związku zużyto 16,8 dm

3

tlenu (odmierzonego

w warunkach normalnych), otrzymując 10,8 g wody.
Odp.: C

5

H

11

OH

45.

W reakcji 3,7 g alkoholu monohydroksylowego

z sodem otrzymano 560 cm

3

wodoru (odmierzonego

w warunkach normalnych). Oblicz wzór sumaryczny alkoholu.

Odp.: C

4

H

9

OH

46.

W reakcji 3,73 g pewnego alkoholu nienasyconego

jednowodorotlenowego z sodem otrzymano 720 cm

3

wodoru

(warunki normalne). Oblicz wzór elementarny alkoholu.
Odp.: C

3

H

5

OH

47.

W pewnym alkoholu stosunek mas węgla, wodoru

i tlenu wynosi 9:2:4. Oblicz wzór sumaryczny najprostszego
alkoholu

spełniającego

ten

warunek.

Odp.: C

3

H

7

OH

48.

Spalono 4,5 g alkoholu polihydroksylowego otrzymu-

jąc 4,48 dm

3

CO

2

(warunki normalne) i 4,5 g wody.

Ustal wzór rzeczywisty tego alkoholu, wiedząc, że jego masa
molowa

wynosi

90

g/mol.

Odp.: C

4

H

8

(OH)

2

49.

Oblicz wydajność reakcji etanolu z bromowodorem,

wiedząc, że w wyniku reakcji 5 g etanolu otrzymano 9g
bromoetanu.
Odp.: 76%

50.

Do propan-1-olu wrzucono 3,9 g metalicznego potasu.

Oblicz stężenie molowe KOH powstałego w wyniku hydrolizy
otrzymanego alkoholanu, jeżeli objętość roztworu wynosiła 200
cm

3

.

Odp.: 0,5mol/dm

3

51.

3,01•10

22

cząsteczek tlenku węgla (II) przereagowało

z 6,02 • 10

22

cząsteczkami wodoru. Obliczyć, ile powstało:

a) moli,

b) gramów,

c) pojedynczych cząsteczek metanolu.

Odp.: a) 0,05 mola b) 1,6 g c) 3,01 • 10

22

cząsteczek

52.

Oblicz wzór rzeczywisty związku organicznego

wiedząc, że próbka o masie 0,038 g, w wyniku spalenia dała
0,073 g dwutlenku węgla i 0,045 g wody. Wyznaczona masa
cząsteczkowa

tego

związku

wynosi

46u.

Odp.: C

2

H

6

O (C

2

H

5

OH lub CH

3

-O-CH

3

)

53.

Podaj

wzór

elementarny

alkoholu

jednowodorotlenowego wiedząc, że w wyniku reakcji 2,78 g
tego alkoholu z metalicznym potasem, otrzymano 420 cm

3

wodoru

(warunki

normalne).

Odp.: C

4

H

9

OH

54.

Sporządź wykres ilustrujący procentową zależność

zawartości tlenu od liczby atomów węgla w szeregu
homologicznym alkoholi jednowodorotlenowych.

55.

Oblicz ile dm

3

etylenu (warunki normalne) można

otrzymać przez dehydratację 2,3 g etanolu w podwyższonej
temperaturze i w obecności tlenku glinu jako katalizatora?
Odp.: 1,12 dm

3

56.

W wyniku reakcji 112 dm

3

tlenku węgla(II) z wodorem

otrzymano metanol, który następnie rozpuszczono w 0,4 dm

3

wody destylowanej. Obliczyć stężenie procentowe otrzymanego
roztworu.
Odp.: 28,57%

57.

Oblicz wydajność procesu utleniania metanolu

wiedząc, że z 3cm

3

tej substancji po wrzuceniu rozżarzonej

siatki miedzianej wydzieliło się 1,12 dm

3

gazowego

formaldehydu.

Gęstość

metanolu

wynosi

0,79g/cm

3

.

Odp.: 67,5%

58.

Obliczyć, ile dm

3

dwutlenku węgla powstanie

w procesie całkowitego spalania 23 g alkoholu etylowego.
Odp.: 22,4dm

3


background image

Alkohole i fenole – zakres podstawowy

- 7 -

59.

W wyniku reakcji gliceryny z sodem wydzieliło się

5,6 dm

3

wodoru

(warunki

normalne).

Oblicz, ile a) moli b) gram gliceryny wzięto do reakcji.
Odp.: a) 0,167mola

b) 15,33g

60.

Oblicz, ile dm

3

wodoru (warunki normalne) wydzieli

się

w

reakcji

3

moli

gliceryny

z

potasem.

Odp.: 101 dm

3

61.

Ile dm

3

wodoru (warunki normalne) wydzieli się

w

reakcji

alkoholu

etylowego

z

3g

magnezu.

Odp.: a) 2,8 dm

3

62.

Do 100 g metanolu wrzucono 2,3 g sodu. Obliczyć, ja-

ka będzie zawartość procentowa masowa alkoholu w mieszani-
nie powstałej w wyniku reakcji. Pomiń masę wydzielonego
wodoru.
Odp.: 94,72%
















































63.

Do roztworu zawierającego 46 g etanolu wrzucono

4,6 g sodu. Oblicz, ile moli etanolu przypada na jeden mol
etanolanu

sodu

w

roztworze

po

reakcji.

Odp.: 4 mole na 1 mol

64.

Do naczynia z propanolem wrzucono 1,95 g

metalicznego potasu. Oblicz: a) ile dm

3

wodoru wydzieliło się

w tej reakcji? b) ile

gramów

alkoholanu

otrzymano?

Odp.: a) 0,56 dm

3

b) 4,9g


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Alkohole i fenole 3 id 58102 Nieznany
alkohole i fenole 2 id 58101 Nieznany (2)
Alkohole i fenole 3 id 58102 Nieznany
Alkohole 13 id 58087 Nieznany (2)
alkohol i kierowca id 58052 Nieznany
Alkohole monohydroksylowe id 58 Nieznany (2)
Alkohole 09 id 58086 Nieznany (2)
Alkohole polihydroksylowe id 58 Nieznany (2)
Alkohole i etery 3 id 58099 Nieznany
Alkohole i fenole(12) id 58122 Nieznany
Alkohole, fenole i etery id 580 Nieznany (2)
Alkohole id 58069 Nieznany (2)
Fermentacja alkoholowa id 16925 Nieznany
ALKOHOLE WIELOWODOROTLENOWE id Nieznany (2)
Fermentacja alkoholowa 3 id 169 Nieznany
problemy alkoholowe02 id 538275 Nieznany
problemy alkoholowe01 id 538274 Nieznany
ALKOHOLIZM(1) id 58168 Nieznany
ALKOHOL id 58035 Nieznany

więcej podobnych podstron