MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Marzena Borowska
Posługiwanie się językiem obcym 321[01].Z5.03
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Program współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr in\
. Maria Pajestka
dr in\
. Tadeusz BÄ…kowski
Opracowanie redakcyjne:
mgr Marzena Borowska
Konsultacja:
mgr in\
. Marek Marek Rudziński
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 321[01].Z5.03,
 Posługiwanie si ę j ęzykiem obcym , zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu technik hodowca koni.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Materiał nauczania 7
4.1. Negocjacje i zawieranie kontraktów handlowych w języku obcym 7
4.1.1. Materiał nauczania 7
4.1.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 14
4.1.3. Ćwiczenia 14
4.1.4. Sprawdzian postępów 17
4.2. Konwersacje i korespondencja zawodowa w języku obcym 18
4.2.1. Materiał nauczania 18
4.2.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 24
4.2.3. Ćwiczenia 25
4.2.4. Sprawdzian postępów 29
4.3. Podró\
e za granicę i przyjmowanie gości zagranicznych 30
4.3.1. Materiał nauczania 30
4.3.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 37
4.3.3. Ćwiczenia 37
4.3.4. Sprawdzian postępów 41
4.4. Reklama działalności gospodarstwa w języku obcym 42
4.4.1. Materiał nauczania 42
4.4.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 45
4.4.3. Ćwiczenia 45
4.4.4. Sprawdzian postępów 47
5. Sprawdzian osiągnięć 48
6. Literatura 53
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Poradnik będzie Ci pomocny w zdobywaniu wiedzy i umiejętności posługiwania się
językiem angielskim w zawodzie technik hodowca koni.
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne, czyli wykaz umiejętności i wiedzy, które powinieneś opanować,
aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej,
- cele kształcenia tej jednostki modułowej,
- materiał nauczania, który umo\
liwia samodzielne przygotowanie siÄ™ do wykonania
ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Szczególnie istotnymi treściami są zagadnienia
związane z komunikowaniem się w języku angielskim, zwłaszcza prowadzenia negocjacji,
konwersacji i korespondencji zawodowej. Ponadto, wa\
nym zagadnieniem jest opanowanie
słownictwa bran\
owego, w tym z dziedziny agrobiznesu, ekonomii, marketingu. Poprawne
wypowiadanie się w mowie i piśmie oraz rozumienie ze słuchu w języku obym wymaga
opanowania wiadomości teoretycznych i przeło\
enia ich na działania praktyczne. Poznanie
słownictwa z szeroko pojętego agrobiznesu i administracji oraz struktur gramatycznych
języka angielskiego u\
ywanych w konwersacjach, pismach urzędowych, pozwoli na
zdobycie umiejętności, takich jak: redagowanie tekstów oficjalnych i u\
ytkowych,
prezentacja oferty firmy, przeprowadzanie negocjacji i rozmów handlowo-usługowych, a
tak\
e projektowanie reklamy gospodarstwa w języku angielskim. Wykorzystaj do
poszerzenia wiedzy wskazanÄ… literaturÄ™ oraz inne z
ródła informacji,
- pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do wykonania ćwiczeń,
- ćwiczenia, które zawierają wykaz materiałów i sprzętu pomocnych w ich realizacji,
- sprawdzian postępów. Wykonując sprawdzian postępów powinieneś odpowiadać na
pytanie tak lub nie, co oznacza, \
e opanowałeś materiał rozdziału albo nie,
- sprawdzian osiągnięć dotyczący poziomu opanowania materiału nauczania całej
jednostki modułowej wraz z instrukcją i kartą odpowiedzi,
- wykaz literatury.
Je\
eli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, wówczas poproś
nauczyciela o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz określoną
czynność. Po zrealizowaniu materiału spróbuj zaliczyć sprawdzian z zakresu jednostki
modułowej.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bhp i higieny
pracy oraz instrukcji przeciwpo\
arowych, wynikajÄ…cych z rodzaju wykonywanych prac.
Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
Moduł 321[01].Z5
Organizacja usług turystycznych
w gospodarstwie hodujÄ…cym konie
321[01].Z5.01 321[01].Z5.02
Prowadzenie usług turystycznych Wykonywanie prac biurowych
321[01].Z5.03
Posługiwanie się językiem obcym
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
 przyjmować, redagować i wysyłać korespondencję,
 stosować zasady prowadzenia korespondencji,
 nawiązywać kontakty z pracodawcą, klientem,
 projektować ofertę usług gospodarstwa,
 dobierać metody promocji do prowadzonej działalności i świadczonych usług,
 planować i organizować ró\
ne atrakcje dla gości zagranicznych,
 posługiwać się właściwymi strukturami gramatycznymi w języku angielskim pisanym
i mówionym,
 korzystać z komputera i jego oprogramowania,
 posługiwać się słownikami dwujęzycznymi i bran\
owymi,
 organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,
 korzystać z ró\
nych z
ródeł informacji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji jednostki modułowej powinieneś umieć:
- porozumieć się w języku obcym w zakresie wykonywanych zadań zawodowych,
- posłu\
yć się słownictwem dotyczącym prowadzonej działalności gospodarczej,
- posłu\
yć się językiem obcym podczas prowadzenia rozmów na temat usług i transakcji
handlowych,
- porozumieć się z gośćmi zagranicznymi,
- sporządzić korespondencję w języku obcym z instytucjami i osobami prywatnymi,
w sprawach zawodowych, przy u\
yciu poczty tradycyjnej i elektronicznej,
- przeczytać ze zrozumieniem obcojęzyczne teksty zawodowe,
- napisać typowy sformalizowany tekst u\
ytkowy w języku obcym,
- zaprezentować się podczas rozmowy kwalifikacyjnej dotyczącej ubiegania się o pracę,
przedstawiając w języku obcym swoje umiejętności i doświadczenie zawodowe,
- posłu\
yć się językiem obcym podczas działań związanych z promocją usług.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. MATERIAA
NAUCZANIA
4.1. Negocjacje i zawieranie kontraktów handlowych w języku
obcym
4.1.1. Materiał nauczania
Negocjacje w języku obcym
Według Iwony Krzystańskiej [20], negocjacje to proces komunikacji, w którym strony
prowadzą rozmowy, wymianę informacji oraz podejmują decyzje, które mają na celu
uzgodnienie stanowiska w danej sprawie. Proces negocjacji składa się z trzech etapów:
/ According to Iwona Krzystańska [20], negotiations is a process of communication in which
the sides hold a conversation, exchange of information and take decisions which are aimed at
agreement of a stand in a given issue. The process of negotiations consists of three stages:
1. Rozpoczęcie negocjacji  warto zastosować techniki psychologiczne, takie jak  efekt
pierwszego wra\
enia , aby ukazać siebie z jak najlepszej strony, zwiększyć przychylność
i zaufanie rozmówcy, a tak\
e wyeksponować swe zalety. / Beginning of negotiations  it
is worth to use psychological techniques, such as  first impression effect , so as to show
yourself from the best side, to increase the interlocutor s favour and confidence, and also
to display your own advantages.
2. Właściwe negocjacje  składają się z kilku czynności i zasad:
 przedstawienie współpracowników, jeśli są obecni przy negocjacjach
i autoprezentacja,
 rozmowy wstępne  określenie problemu, a tak\
e zasad negocjacji,
 przedstawienie ofert, dokonywanie ich oceny, przekonywanie rozmówcy do ich
atrakcyjności,
 myślenie twórcze  wysuwanie propozycji, pomysłów, rozwiązań korzystnych dla
obydwu partnerów,
 ocena propozycji, ustępstwa na rzecz partnera, propozycje ofert,
 zgoda na podpisanie kontraktu.
Proper negotiations  they consist of some acts and rules:
 associates introduction, if they are present at negotiations and yourself presentation,
 introductory conversations  defining of a problem and also rules of negotiations,
 presentation of the offers, making their assessment, convincing of an interlocutor to
their attractiveness,
 creative thinking  putting forward of propositions, ideas, solutions which are
beneficial to both partners,
 assessment of propositions, making concessions in aid of a partner, propositions of
offers,
 agreement on the contract signing.
3. Zakończenie negocjacji  stanowiska w danej sprawie, np. podpisanie lub finalizacja
kontraktu handlowego i perspektywy na dalszą współpracę z partnerem. / Ending of
negotiations  stands on a given matter, for example, singing or finalising of the trade
contract and perspectives on the further cooperation with a partner.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Style negocjacji / Styles of negotiations
Miękki styl negocjacji / Soft style of negotiations:
 utrzymanie bardzo dobrych kontaktów z partnerem, / keeping very good contacts with
a partner,
 traktowanie partnera z zaufaniem, \
yczliwością i szacunkiem, / treating a partner with
confidence, kindness and respect,
 składanie wielu ofert, / making a lot of offers,
 brak sprzeciwu i odwoływania się do siły, / lack of opposition and referring to force,
 czynienie ustępstw, nawet swoim kosztem, / making concessions, even at own expense,
 przystosowanie siÄ™ do partnera. / adaptation to a partner.
Twardy styl negocjacji / Hard style of negotiations:
 osiągnięcie swojego celu, / achieving of your own goal,
 nie\
yczliwe traktowanie partnera i okazywanie mu negatywnych uczuć, / unkindly
treating of a partner and showing him negative feelings,
 narzucanie partnerowi swojej woli, / forcing to a partner your own will,
 brak gotowości do ustępstw i kompromisu, / lack of readiness to concessions and
a compromise,
 u\
ywanie gróz
b i sugerowanie nieuczciwości, / using and suggestion of dishonesty,
 stawianie wysokich \
ądań, / putting high demands,
 wymaganie od partnera większych ustępstw ni\
własne. / demanding from a partner
bigger concessions than your own.
Partnerski styl negocjacji / Partnership style of negotiations:
 osiągnięcie porozumienia zadawalającego obie strony, / reaching an agreement satisfying
both sides,
 \
yczliwe traktowanie partnera, / friendly treatment of a partner,
 oddzielanie ludzi od problemu, / people s separation from the problem,
 składanie wielu propozycji rozwiązań, / making many proposals of solving,
 zgoda na ustępstwa, / agreement to concessions,
 dÄ…\
enie do kompromisu. / striving for a compromise.
Do prowadzenia negocjacji, redagowania pism, mówienia, czytania, słuchania
wypowiedzi w języku angielskim, niezbędne jest opanowanie podstawowych słów i zwrotów
zawodowych. Oto najczęściej u\
ywane słownictwo i zwroty związane z wykonywaniem
zawodu technik hodowca koni oraz prowadzeniem gospodarstwa agroturystycznego
zaczerpnięte z Wielkiego Słownika PWN  Oxford [13]:
- cena hurtowa / detaliczna  wholesale / retail price,
- cena z wy\
ywieniem/bez wy\
ywienia  price inclusive/exclusive of meals,
- chomÄ…to  horse collar,
- domowe posiłki  home  made meals,
- faktura VAT  VAT invoice,
- firma  business / firm, na koszt firmy  on the house,
- galop  gallop,
- gonitwa  horse race,
- gość  guest, visitor,
- grill  barbecue,
- handel końmi  horse  trading,
- handlarz końmi  horse dealer,
- hodowca  breeder,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
- jezioro  lake,
- jez
dziectwo  horse riding,
- jez
dziec  horse rider, horseman,
- koń  horse,
- koń czystej krwi  purebred horse,
- klacz  mare,
- las  forest,
- magazynować / przechowywać  store up / warehouse,
- ogier  stallion,
- ogród  garden,
- ośrodek wczasowy na farmie (oferujący aktywny wypoczynek)  dude ranch,
- owoce  fruit,
- podkowa  horseshoe,
- produkty rolne  agriculture products,
- prowadzić własną działalność gospodarczą  run a business / be self-employed,
- przedsiębiorstwo  enterprise, company,
- przyczepa do przewozu koni  horse  box,
- rachunek  (bank) account,
- rynek (obszar zbytu)  market,
- sad  orchard,
- siodło, siodłać,  saddle,
- stadnina  stud (farm),
- stajenny  stable boy / groom / stableman,
- towar  merchandise, commodity,
- usługi  services,
- urzÄ…d skarbowy  Inland Revenue / Tax Office,
- warzywa  vegetables,
- wierzchowiec  saddle horse,
- wieÅ›  village,
- wolty\
erka  horse vaulting,
- wynajem pokoi  renting of rooms,
- wy\
ywienie  food,
- zadatek  deposit,
- zało\
yć uprzą\
koniowi  put the harness on the horse,
- zamówienie / dostawa  order/delivery,
- zło\
yć zamówienie  place the order,
- zakwaterowanie  accommodation,
- z
rebak  foal.
W zawodzie technik hodowca koni warto równie\
posługiwać się zawodowymi zwrotami
i ich definicjami. Niektóre terminy obcojęzyczne, głównie zaczerpnięte z języka angielskiego,
francuskiego i niemieckiego, nie mają odpowiednika w tłumaczeniu na język polski, więc
u\
ywa się ich obcojęzycznych odpowiedników, które weszły do języka polskiego. Oto kilka
terminów wraz z ich definicjami według  Triple Crown Horse Betting Vocabulary  Glossary
of Horse Racing Terms [26]:
Bay: A color of a horse, from tan to dark chestnut with a black mane and tail.
Gniady (gniadosz): Maść konia od jasnobrązowej do ciemnokasztanowej z czarną grzywą
i ogonem.
Broodmare: A mare used for breeding.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Klacz zarodowa: Klacz u\
ywana do rozpłodu.
Chestnut: A color of a horse, from gold to deep red. Also, a small, horny growth on the
inside of a horse's front legs.
Kasztan/kasztanka: Maść konia od złotej do mocno czerwonej, równie\
mały zrogowaciały
guz na wewnętrznej stronie przednich nóg konia (kasztanek).
Colt: A male horse 4 years old or younger.
y
rebak: Czteroletni lub młodszy koń, osobnik rodzaju męskiego.
Dam: The mother of a horse.
Klacz: Matka konia.
Filly: A female horse less than 5 years old.
MÅ‚oda klacz: klacz majÄ…ca mniej ni\
pięć lat.
Gelding: A neutered male horse.
Wałach: Wykastrowany koń.
Horse breeding refers to reproduction in horses, and particularly the process of selective
breeding of animals, particularly purebred horses of a given breed.
Hodowla koni to rozmna\
anie koni, a w szczególności proces selektywnego rozmna\
ania
zwierząt, zwłaszcza koni czystej krwi określonej rasy.
Mare: A female horse 5 years old or older.
Klacz: Osobnik \
eński mający pięć lat lub więcej.
Paddock: Enclosure area where horses are saddled and kept before going to the track.
Padok: Ogrodzony obszar, na którym konie są siodłane i trzymane przed wyjściem na tor
wyścigowy.
Roan: Horse with white hairs mingled throughout its coat.
Dereszowaty: Koń z białymi włosami wmieszanymi w jego sierść.
Sire: Father of a foal.
Ogier: Ojciec z
rebaka.
Turf course: Grass covering a race course.
Murawa (Darń): Trawa pokrywająca tor wyścigu.
Yearling: A horse that is one year old. The universal birthdate of horses is January 1.
Roczniak: Koń, który ma jeden rok. Ogólnie przyjęta data urodzenia tych koni to 1 stycznia.
Rys. 1. Mares and foals / Klacze i z
rebięta [27] Rys. 2. Roan horse / Koń dereszowaty [25]
Rys. 3. Chestnut horse / Kasztan [25] Rys. 4. Bay horses / Konie gniadosze [25]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Powszechne błędy w terminologii / Common terminology errors /
Roman Krzy\
anowski na Å‚amach czasopisma  Hodowca i jez
dziec [28], przestrzega
przed błędnym u\
ywaniem terminologii zawodowej i prezentuje liczne ich przykłady, między
innymi takie jak:
A young horse is a foal, not necessarily a  colt . A colt refers only to a young male horse.
/ Młody koń to z
rebak, ale nie zawsze  colt . Kolt odnosi się tylko do młodych osobników
męskich.
A horse that looks pure white is, in most cases, actually a middle  aged or older gray. Grays
have black skin underneath their white hair coat (with the exception of small amounts of pink
skin under white markings). This is how a gray horse should be distinguished from a white
horse. The only horses properly called white are those with pink skin under a white hair coat,
a far more rare occurrence. / Koń, który wygląda jak czysto biały, w większości przypadków
jest to koń siwosrokaty w wieku średnim lub starszy siwek. Siwki mają czarną skórę pod
białym owłosieniem (z wyjątkiem niewielkiej ilości ró\
owej skóry pod białymi łatami). W ten
sposób koń siwek powinien być odró\
niany od białego konia. Tylko konie prawidłowo
nazywane białymi są to te, które mają ró\
ową skórę pod białą sierścią, co niezwykle rzadko
występuje.
Przykładowe negocjacje w języku polskim i angielskim:
S  Salesman (Sprzedawca),B  Buyer (Nabywca) [22]
B: I would like to buy a mare from your breeding. How much does it cost? / Chciałbym
kupić klacz z Pana hodowli. Ile ona kosztuje?
S: It costs 6000 zlotys. What do you need this mare for? / Kosztuje ona 6000 złotych. Do
czego Pan potrzebuje tej klaczy?
B: I need a mare of a gentle disposition for a riding school and hippo therapy. / PotrzebujÄ™
klaczy o łagodnym usposobieniu do szkółki jez
dzieckiej oraz do hipoterapii.
S: We have such a mare and we can sell it for 6000 zlotys. / Mamy takÄ… klacz i mo\
emy
sprzedać ją za 6000 złotych.
B: The price is too high. I ve just seen this mare and it isn t worth so much. / To zbyt
wysoka cena. Właśnie widziałem tę klacz i nie jest a\
tyle warta.
S: It is worth such money because it is well-kept, healthy and broken in. /Ona jest warta
tych pieniędzy, poniewa\
jest dobrze utrzymana, zdrowa i uje\
d\
ona.
B: No, I can t agree with you, because it isn t in a good condition and it needs a special
training. I can pay 5000 zlotys for your mare. / Nie zgadzam siÄ™ z Panem, gdy\
nie jest
ona w dobrej kondycji i wymaga specjalnego treningu. Mogę zapłacić 5000 złotych za
Pana klacz.
S: No, it s too low price. / Nie, to zbyt niska cena.
B: What about a horse transport? / A co z transportem konia?
S: If the distance is up to 100km, the transport is free. If it s farther, you must pay extra or
have your own transport. / Jeśli odległość jest do 100 km, transport jest gratis, jeśli jest
dalej, musi Pan zapłacić dodatkowo lub mieć swój transport.
B: For such a high price, the transport should be free. / Za tak wysokÄ… cenÄ™, transport
powinien być gratis.
S: Let s do that: I ll sell you the mare for 5500 zlotys and I ll give you a free transport.
/ Zróbmy tak: Sprzedam Panu klacz za 5500 złotych i dam transport gratis.
B: My offer is 5200 zlotys. / Moja oferta wynosi 5200 złotych.
S: Right. Let s sign a contract. / Dobrze, podpiszmy kontrakt.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Zawieranie kontraktów handlowych w języku obcym
Kontrakt  to umowa zawarta na piśmie między stronami, określająca warunki
i zobowiÄ…zania obu stron.
Contract (Deal)  it is a contract entered into a written form between sides, determining
conditions and commitments both of the sides.
Kontrahent  to jedna ze stron zawierajÄ…cych umowÄ™.
(Business trade) partner  it is one of the sides entering into a contract.
Według Filipa Wilsona [14], kontrakt handlowy powinien zawierać następujące
informacje:
 część I  informacje formalne, czyli data, miejsce zawarcia umowy, strony kontraktu
i numer kontraktu,
 część II  warunki podstawowe, czyli przedmiot kontraktu, ilość towaru, opakowanie
i oznakowanie towaru, cena jednostkowa, wartość kontraktu, termin dostawy, warunki
płatności i dostawy,
 część III  klauzule kontraktowe, czyli klauzule, które zawieszają wejście w \
ycie
kontraktu, klauzule kar umownych, arbitra\
owe, itd.,
 część IV  załączniki, np. oferta kupna  sprzeda\
y, warunki zamówienia, itd.
According to Philip Wilson [14], the Trade Agreement should contain the following
information:
 part I  formal information, that is a date, place of entering into a contract, sides of
a contract and a contract number,
 part II  basic conditions, that is an object of a contract, amount of a commodity,
packaging and labelling of a commodity, unit price, value of a contract, date of delivery,
conditions of payment and delivery,
 part III  contractual clauses, that is clauses which suspend coming into effect
of a contract, clauses of conventional penalties, arbitration clauses, etc.,
 part IV  enclosures, for example, purchase  sale offer, conditions of the order, etc.
Oto kilka rodzajów umów w języku angielskim [19]:
 umowa handlowa  Trade Agreement,
 umowa kupna  sprzeda\
y  Sales Contract / Sales Purchasing Contract,
 umowa leasingowa  Leasing Contract,
 umowa konsultingowa  Consultancy Contract,
 umowa o pracÄ™  Employment Contract.
Umowa sprzeda\
y
Przez umowÄ™ kupna  sprzeda\
y sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego
własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić
sprzedawcy cenÄ™. Umowa kupna  sprzeda\
y powinna zawierać miedzy innymi następujące
informacje: dane osobowe kupującego i sprzedającego, adres wykonywania działalności, jej
rodzaj, datÄ™ zawarcia umowy, przedmiot umowy, ceny, prawa i obowiÄ…zki sprzedajÄ…cego oraz
kupującego, terminy i dostawy dóbr, sposoby płatności i reklamacji, podpisy obu stron.
Oto przykład umowy kupna  sprzeda\
y w języku polskim i angielskim [22]:
BUYING  SELL CONTRACT OF GOODS / Umowa kupna - sprzeda\
y towarów
Paragraph 1. _____________, hereinafter referred to as Seller, and ________________,
hereinafter referred to as Buyer, hereby agree on the following terms on day of ___________,
in the year ____________.
Paragraf 1.________, zwany dalej SprzedajÄ…cym i ___________, zwany dalej KupujÄ…cym,
niniejszym zgadzają się na następujące warunki umowy w dniu __________, ________ roku.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
A. Identities of the Parties
Paragraph 2. Seller, whose business address is ______________, is in the business of
______________. Buyer, whose business address is ________________, is in the business of
_______________.
A. To\
samość stron
Paragraf 2. Kupujący, którego adres działalności handlowej jest ______________, prowadzi
działalność handlową w dziedzinie ______________. Sprzedający, którego adres działalności
handlowej jest ______________, prowadzi działalność handlową w dziedzinie
_______________.
B. Description of the Goods
Paragraph 3. Seller agrees to transfer and deliver to Buyer, on ________ or before
__________________ [date], the below described goods: ___________________________
B. Specyfikacja towarów
Paragraf 3. SprzedajÄ…cy wyra\
a zgodÄ™ na przekazanie i dostawÄ™ do KupujÄ…cego w ________
lub przed____________[data], poni\
ej określonych towarów: _________________________
C. Buyer s Rights and Obligations
Paragraph 4. Buyer agrees to accept the goods and pay for them according to the terms
further set out below.
C. Prawa i obowiÄ…zki KupujÄ…cego
Paragraf 4. KupujÄ…cy wyra\
a zgodę na przyjęcie towarów i zapłatę za nie w określonym
poni\
ej terminie.
Paragraph 5. Buyer agrees to pay for the goods:
qð In full upon receipt
qð In installments, as billed by Seller, and subject to the separate installment sale contract
of __________________[date] between Seller and Buyer.
qð Half upon receipt, with the remainder due within 30 days of delivery.
Paragraf 5. KupujÄ…cy wyra\
a zgodę na zapłatę za towary:
qð ZapÅ‚atÄ™ gotówkÄ… w caÅ‚oÅ›ci za pokwitowaniem odbioru / na paragon
qð ZapÅ‚atÄ™ w ratach, jakie wystawiÅ‚ SprzedajÄ…cy i zawarÅ‚ je w osobnej umowie sprzeda\
y
pomiędzy Sprzedającym i Kupującym z dnia____________
qð PoÅ‚owÄ™ zapÅ‚aty gotówkÄ… na paragon, a resztÄ™ w ciÄ…gu 30 dni od dostawy.
Paragraph 6. Goods are deemed received by Buyer upon delivery to Buyer s address as set
forth above.
Paragraf 6. Towary uznane za przyjęte przez Kupującego zostaną dostarczone na wy\
ej
wymieniony adres KupujÄ…cego.
Paragraph 7. Buyer has the right to examine the goods upon receipt and has ____ days in
which to notify seller of any claim for damages based on the condition, grade, quality or
quantity of the goods. Such a notice must specify in detail the particulars of the claim. Failure
to provide such notice within the requisite time period constitutes irrevocable acceptance of
the goods.
Paragraf 7. Kupujący ma prawo sprawdzić towar i ma ______ dni na powiadomienie
SprzedajÄ…cego o ka\
dym stwierdzonym uszkodzeniu wynikającym ze stanu, gatunku, jakości
i ilości towarów. Takie zgłoszenie musi zawierać szczegółowe informacje o uszkodzeniu.
Niedostarczenie takiego zawiadomienia w wymaganym okresie czasu oznacza nieodwołalne
przyjęcie towarów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
D. Seller s Obligations
D. ObowiÄ…zki sprzedajÄ…cego
Paragraph 8. Until received by Buyer, all risk of loss to the above-described goods is borne
by Seller.
Paragraf 8. Do chwili otrzymania towarów przez Kupującego, wszelkie ryzyko straty wy\
ej
wymienionych towarów jest przeniesione na Sprzedającego.
Paragraph 9. Seller warrants that the goods are free from any encumbrances.
Paragraf 9. SprzedajÄ…cy gwarantuje, \
e towary te sÄ… wolne od jakichkolwiek obciÄ…\
eń.
E. Attestation
E. Poświadczenie
Paragraph 10. Agreed to this _____ day of _____, in the year ____________.
Seller s signature: __________________ Buyer s signature: _____________________
Paragraf 10. Uzgodniono dnia _______________, roku _________________.
Podpis SprzedajÄ…cego: _________________ Podpis KupujÄ…cego: __________________
4.1.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń:
1. Czym sÄ… negocjacje?
2. Na czym polegajÄ… negocjacje?
3. Jakie wyró\
niamy etapy negocjacji?
4. Jakie wyró\
niamy style negocjacji?
5. Jakie znasz słownictwo zawodowe w języku angielskim?
6. Jakie informacje powinien zawierać kontrakt?
7. Jakie informacje powinna zawierać umowa kupna  sprzeda\
y?
8. Jakie znasz rodzaje umów w języku angielskim?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zredaguj mini słownik ze słownictwem zawodowym dla zawodu technik hodowca koni.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przeczytać tekst ze zrozumieniem w języku angielskim,
3) wyszukać w tekście zwroty i słownictwo zawodowe w języku angielskim,
4) zrozumieć i objaśnić znaczenie słów i zwrotów,
5) przetłumaczyć słownictwo i zwroty korzystając ze słowników i Internetu,
6) uło\
yć słownictwo w kolejności alfabetycznej,
7) wydrukować słownik,
8) zaprezentować efekt pracy w grupie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
 stanowiska komputerowe,
 drukarka,
 papier formatu A4,
 słowniki dwujęzyczne i bran\
owe,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Przykładowy tekst [21]:
 Everything Horses
English riding apparel is available in a variety of styles, colors and fabrics at Everything
Horses. For the rider, we offer a complete line of English riding clothes, including casual and
outerwear as well as schooling apparel, show helmets, paddock boots and tall boots. If you are
looking for an English tack, we have all the products your precious show horse needs. See our
impressive selection of an English tack, including bits, bridles, girths, leathers, reins, stirrups,
martingales, saddles, saddle pads, and much, much more.
English riding clothes are important in competition, and Everything Horses has all of the
elements you need for a winning English riding wardrobe. A winning wardrobe starts at the
top& literally.
We offer a large selection of English helmets in a variety of styles and finishes. A great
helmet fits comfortably, and provides the protection you need when showing and riding and
we have a great selection of English helmets to top off your show riding clothes.
Finish off your look with our never  ending selection of English riding accessories,
including show jackets, gloves, half chaps, breeches, tall boots, and jewellery you need to
gain that competitive edge. English riding boots in a wide variety of styles and finishes can be
found at Everything Horses.
From traditional paddock boots and tall boots, our selection represents the best in quality
craftsmanship and materials. Our manufacturers are dedicated to providing the best in riding
comfort and style, whether you're looking for a classic boot with a sleek leg profile or
a performance boot with a gel  cushioned ATS foot bed. And since each manufacturer offers
different sizing options, our experienced and knowledgeable staff is always available to
answer your questions and to help you find the boot that's right for you.
Ćwiczenie 2
Dobierz do opisu stylu negocjacji ich właściwą nazwę: Soft style of negotiations, hard
style of negotiations, partnership style of negotiations. Następnie przeprowadz
jeden rodzaj
negocjacji dotyczÄ…cych sprzeda\
y koni.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia
2) rozró\
nić style negocjacji,
3) dobrać nazwy do opisów negocjacji,
4) przeprowadzić negocjacje w języku angielskim.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
 opisy negocjacji,
 słowniki dwujęzyczne i bran\
owe,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Przykładowy tekst z opisami stylów negocjacji [20]:
1. This style of negotiations needs achieving of your own goal, unkindly treating
of a partner and showing him negative feelings. You can force to a partner of your own
will, show him lack of readiness to concessions and a compromise. You should demand
from a partner bigger concessions than your own.
2. The most important is reaching an agreement satisfied both sides. You should also
remember about a friendly treatment of a partner and about making many proposals
of solving. The agreement to concessions and striving to a compromise may occur in this
style of negotiations.
3. In this kind of negotiations you should keep very good contacts with a partner, treat him
with confidence, kindness and respect and make a lot of offers. You must make
concessions, even at own expense and adapt to your partner. You cannot use any force.
Ćwiczenie 3
Przeprowadz
w języku angielskim negocjacje handlowe z wybranym partnerem, które
kończą się zawarciem kontraktu handlowego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia
2) posłu\
yć się słownictwem zawodowym w języku angielskim,
3) zastosować zasady prowadzenia negocjacji w języku angielskim,
4) przeprowadzić negocjacje w języku angielskim.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
 słowniki dwujęzyczne i bran\
owe,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 4
Wypełnij druk umowy kupna  sprzeda\
y w języku angielskim.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) określić rodzaj umowy,
3) wyszukać w Internecie wzór umowy kupna  sprzeda\
y,
4) przeczytać ze zrozumieniem wyszukany wzór umowy,
5) przetłumaczyć na język polski niezrozumiałe fragmenty tekstu umowy,
6) wypełnić druk umowy w języku angielskim,
7) sprawdzić poprawność umowy,
8) wydrukować wypełnioną umowę.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
- wzory umów kupna  sprzeda\
y w języku angielskim,
- druk umowy kupna  sprzeda\
y,
- komputer z dostępem do Internetu,
- drukarka,
- papier formatu A4,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) rozpoznać style negocjacji?
1
1

2) przeprowadzić negocjacje w języku angielskim?
1
1

3) opracować w języku angielskim mini słownik ze słownictwem
zawodowym?
1
1

4) wypełnić druk umowy kupna  sprzeda\
y?
1
1

5) zaprezentować efekt swej pracy?
1
1

 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
4.2. Konwersacje i korespondencja zawodowa w języku obcym
4.2.1. Materiał nauczania
Prowadzenie konwersacji i korespondencji zawodowej
Konwersacja, korespondencja zawodowa oraz rozmowy handlowo-susługowe wymagają
stosowania słownictwa profesjonalnego, bran\
owego. Nale\
y u\
ywać języka oficjalnego,
a tak\
e poprawnych struktur gramatycznych i zwrotów grzecznościowych.
Oto przykład konwersacji zawodowej: O  Agro Tourist Farm Owner (Właściciel
gospodarstwa agroturystycznego), E  Employee (Pracownik) [7]:
O: John, have you delivered fruit to the warehouse  Green Onion yet? / Janie, czy
dostarczyłeś ju\
owoce do hurtowni  Zielona Cebulka ?
E: Yes, I have, but I was a bit late, because we had some problems with loading. / Tak, ale
trochę się spóz
niłem, poniewa\
mieliśmy problemy z załadunkiem.
O: What happened? / Co się stało?
E: The rough terrain forklift truck has broken, so we had to wait for another free forklift
truck. / Wózek widłowy się zepsuł więc musieliśmy czekać na inny wolny wózek
widłowy.
O: I see. Did you apologise the warehouse s owner? / Rozumiem. Czy przeprosiłeś
właściciela hurtowni?
E: Yes, certainly. / Tak, oczywiście.
Prowadzenie rozmów usługowo-handlowych
Rozmowa usługowo-handlowa powinna być prowadzona w miłej atmosferze. Nale\
y
u\
ywać zwrotów grzecznościowych, a unikać kolokwialnych. Trzeba zadbać o właściwy styl
wypowiedzi, czyli u\
ywać języka oficjalnego, a nie potocznego. Od jakości takiej rozmowy
zale\
y, czy usługi i oferowane dobra zostaną sprzedane, gdy\
jest ona pewnÄ… formÄ… oferty,
a zarazem reklamy firmy. Nale\
y uwa\
nie słuchać rozmówcy, zwięz
le odpowiadać na jego
pytania. Jeśli partner nie potrafi samodzielnie podjąć decyzji co do świadczonych usług czy
oferowanych dóbr, wówczas mo\
na mu zasugerować najkorzystniejsze rozwiązanie.
Przykład rozmowy handlowo-usługowej:
G  Guest (Gość), O  Agro Tourist Farm Owner (Właściciel gospodarstwa agroturystycznego) [7]:
O: Good morning, sir. How can I help you? / Dzień dobry. W czym mogę Panu pomóc?
G: Good morning. I would like to rent a room for a holiday on your farm. / Dzień dobry.
Chciałbym wynająć pokój na wakacje w Pana gospodarstwie.
O: When do you need it, sir? / Kiedy go Pan potrzebuje?
G: I need a double room in August, for two weeks. How much is sit?/ Potrzebuję pokój
dwuosobowy w sierpniu, na dwa tygodnie. Ile on kosztuje?
O: Right, we have one free double room in August. It costs 80 zlotys per person. / Dobrze,
mamy jeden wolny pokój dwuosobowy w sierpniu. Kosztuje 80 złotych od osoby.
G: Does the price include food? / Czy cena obejmuje wy\
ywienie?
O: Yes, certainly. We offer delicious, home  made food. / Tak, oczywiście. Oferujemy
pyszne, domowe jedzenie.
G: Is it full board? / Czy jest to całodzienne wy\
ywienie?
O: Yes, sir. / Tak, proszÄ™ Pana.
G: Have you got any attractions on your farm? / Czy macie jakieÅ› atrakcje w waszym
gospodarstwie?
O: Yes, we have a horse riding, barbecue and fishing. / Tak, mamy jazdÄ™ konnÄ…, grill
i Å‚owienie ryb.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
G: How much are they? / Ile one kosztujÄ…?
O: You pay extra for horse riding and the other are free. / PÅ‚aci Pan dodatkowo tylko za
jazdę konną, pozostałe są gratis.
G: I see. I would like to see and book this room. / Rozumiem. Chciałbym obejrzeć
i zarezerwować ten pokój.
O: Yes, sir but you must pay the deposit  about 200 zlotys. / Tak proszÄ™ Pana, ale musi Pan
wpłacić zaliczkę  około 200 złotych.
G: Right. / Dobrze.
O: Firstly, let s go to see the room. / Najpierw chodz
my obejrzeć pokój.
Podstawowe cechy korespondencji
Według Filipa Wilsona [14], w anglojęzycznej korespondencji nale\
y u\
ywać języka
oficjalnego, zwrotów grzecznościowych oraz właściwych nagłówków. Wypowiedz
pisemna
powinna być prawidłowo zaadresowana i czytelnie podpisana. Nie u\
ywa się skróconych
form wyrazów ani języka kolokwialnego. Ka\
dy rodzaj pisma ma swoją odrębną strukturę,
której nale\
y przestrzegać. Jeśli nie znamy nazwiska adresata, wówczas ka\
dy list oficjalny
rozpoczyna zwrot Dear Sir or Madam (Szanowny Panie lub Pani), a kończy  Yours faithfully
(z powa\
aniem). W listach adresowanych do osoby znanej z nazwiska, np. Mr. Wilson,
nale\
y u\
yć zwrotu Dear Mr. Wilson (Szanowny Panie Wilson), a zakończyć list zwrotem
Yours sincerely (z powa\
aniem). Oto kilka przykładów korespondencji oficjalnej w języku
polskim i angielskim. Oto kilka przykładów korespondencji według Filipa Wilsona [14]:
Zaproszenie / Invitation
Zaproszenie mo\
e być redagowane w formie listu lub karty. Mo\
na sporządzić szablon
zaproszenia i wypełniać go. Zaproszenie pisze się w trzeciej osobie, nie stosuje się na
początku i w zakończeniu zwrotu grzecznościowego, ani nie wpisuje się daty. Trzeba
natomiast u\
ywać pełnych form wyrazów, a nie skrótów, poniewa\
jest to tekst oficjalny. Na
końcu mo\
na zastosować zwrot z jÄ™zyka francuskiego w formie skrótu  RSVP  réspondez
vous s il vous plaît, który znaczy please reply  proszÄ™ o odpowiedz
.
Mrs. Mary Smith
requests the pleasure of the Company  Green Garden to invite Mr and Mrs Black to the
opening of The Subsidiary of the  Green Garden Company on Saturday, 10 March at 6 p.m.,
34 Long Street, Radom 26 600,
RSVP
TÅ‚umaczenie:
Pani Maria Smith
ma przyjemność w imieniu firmy  Zielony Ogród zaprosić Pana i Panią Black na otwarcie
filii firmy Zielony Ogród w sobotę 10 maja o godzinie 18 przy ulicy Długiej 35 w Radomiu.
ProszÄ™ o odpowiedz

Ogłoszenie
W języku angielskim rozró\
nia się następujące rodzaje ogłoszeń, które są krótkimi
tekstami u\
ytkowymi: Advertisement / Advert to ogłoszenie prasowe lub reklama oraz
Announcement, czyli komunikat słu\
Ä…cy do przekazywania wa\
nych informacji do większej
liczby osób. W obrębie firmy redaguje się te\
ogłoszenie, notatkę słu\
bowÄ…, tzw.
Memorandum, aby pracownikom pracującym w tej samej placówce lub przedstawicielom
w innych oddziałach, miastach czy nawet krajach przekazać istotne informacje od
przeło\
onych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Ogłoszenie prasowe / Advertisement
Horse Stud  Gallop looks for seasonable workers who want to work with horses on the agro
tourist farm near Radom. Good financial conditions. Possibility of the accommodation.
Tel. (0 48) 665 78 90
TÅ‚umaczenie:
Stadnina koni  Galop poszukuje pracowników sezonowych, którzy chcą pracować z końmi
w gospodarstwie agroturystycznym blisko Radomia. Dobre warunki finansowe. Mo\
liwość
zakwaterowania.
Tel. (0 48) 665 78 90
Komunikat / Announcement
On Monday 23 rd of March, at 3.00 p.m. in room number 3, the meeting of the managing staff
will take place. Obligatory presence.
Richard Clark
A member of the board
TÅ‚umaczenie:
Dnia 23 marca w poniedziałek o godzinie 15.00 w pokoju numer 3 odbędzie się spotkanie dla
kadry zarządzającej. Obecność obowiązkowa.
Ryszard Clark
Członek zarządu.
Memorandum
To: Employees of Marketing Department
From: The Manager of Marketing Department
Date: 13 February 2007
Subject: Invoices
Employees of marketing department who issue our company s invoices should pay attention
to precisely filling out all of the invoices because in majority of them there is lack of many
customers personal details and there are many errors.
TÅ‚umaczenie:
Do: Pracownicy działu sprzeda\
y
Od: Kierownika działu sprzeda\
y
Data: 13 lutego 2007
Temat: Faktury
Pracownicy działu sprzeda\
y, którzy wystawiają faktury naszej firmy powinni zwrócić uwagę
na dokładne wypełnianie faktur, poniewa\
w większości z nich brakuje wielu danych
personalnych klientów i znajduje się wiele błędów.
Application / Podanie
Eve Nowak  Pony Horse Breeding Company Radom, 23 February 2007
3, Oak Street, Radom, 26 600
Tel/fax (0 48) 331 56 78
NIP: 945 456 013
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
To the Director of the Second Tax Office in Radom
I am turning to the Director with a kind request about issuing of the document about
 Pony  Horse Breeding Company s revenues for last year 2006 with the aim of submitting
it to appropriate authorities.
Please consider positively my request.
Yours faithfully,
Eve Nowak
The company s owner
TÅ‚umaczenie:
Ewa Nowak, firma  hodowla koni  Kucyk Radom, 23 lutego 2007
Ulica Dębowa 3, Radom 26 600
Tel/fax (0 48) 331 56 78
NIP: 945 456 013
Do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Radomiu
Zwracam się z uprzejma prośbą do Naczelnika o wydanie dokumentu o dochodach firmy
 hodowla koni  Kucyk za ubiegły 2006 rok w celu przedło\
enia go odpowiednim władzom.
Proszę o pozytywne rozpatrzenie mojej prośby.
Ewa Nowak
Właściciel firmy
E-mail / Email
To:  Everything for Riders Company
From:  Horse Equipment warehouse
Email address: [e-mail]
Date: 5 February 2007
Subject: Catalogues and price lists
We would like to get to know about your latest rider s wardrobe and its current prices. If
you have a wide range of new products and competitive prices, you can count on regular
orders from us. Please send us new catalogues and price lists.
Regards,
Mark Emerald
Marketing manager
TÅ‚umaczenie:
Do: Firma  Wszystko dla jez
dz
ców
Od: Hurtownia:  Ekwipunek dla koni
Adres e-mail: [e-mail]
Data: 5 lutego 2007
Temat: Katalogi i cenniki
Chcielibyśmy dowiedzieć się więcej o Waszej najnowszej garderobie dla jez
dz
ców i jej
aktualnych cenach. Jeśli macie szeroki asortyment produktów i konkurencyjne ceny, mo\
ecie
liczyć na nasze regularne zamówienia. Proszę o przesłanie nam nowych katalogów
i cenników.
Pozdrowienia,
Marek Emerald
Kierownik działu sprzeda\
y
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Wypełnianie dokumentów w języku obcym
Według Filipa Wilsona [14], przed przystąpieniem do wypełniania formularza
dokumentu nale\
y go dokładnie przeczytać wraz z instrukcją, jeśli jest ona załączona.
Następnie mo\
na przystąpić do wypełniania poszczególnych rubryk, zakreślania stosownych
słów i zwrotów. Je\
eli formularz nie zostanie prawidłowo wypełniony, wówczas instytucja,
do której jest on kierowany odeśle go do poprawy. Dokumenty powinny być wypełniane
z nale\
ytą starannością, u\
ywając czarnego lub niebieskiego atramentu i wypełniając je
drukowanymi literami. Jeśli wymagany jest podpis, nale\
y zło\
yć go odręcznie. Niektóre
dokumenty wypełniane przy u\
yciu komputera, takie jak np. faktura równie\
wymagajÄ…
odręcznego podpisu. Je\
eli wystąpią trudności z wypełnieniem czy te\
zrozumieniem treści
formularza, nale\
y zwrócić się o pomoc do jego nadawcy. Oto przykładowe formularze
w języku angielskim i polskim [19]:
Faktura sprzeda\
y
Sales invoice No. 123 / Faktura sprzeda\
y numer 123
From: Garden Company / Od: Firmy Ogród
45, Rose Street, Radom 26 600 / ul. Ró\
ana 45, Radom 26 600
Ogród REGON No. 698 786 543 / Numer REGON
To: Agricultural Storehouse / Do: Hurtownia Rolnicza
56, Larch Street, Pionki 26 680 / ul. Modrzewiowa 45, Pionki 26 680
Time of sale: 07/02/07 / Data sprzeda\
y: 07/02/07
Date of issue: 07/02/07 / Data wydania: 07/02/07
Tabela 1. Faktura VAT w języku angielskim i polskim [19]
Quantity/ Description and value per unit / Net value / VAT rate  20% /
Ilość Opis i wartość za sztukę wartość netto stawkaVAT  20%
Gross value /
Wartość brutto
5 units saddle / siodło 1000 PLN 5000 PLN 6000 PLN
5 units riding boots / buty do konnej jazdy konnej 300 PLN 1500 PLN 1800 PLN
2 units curry comb / zgrzebło 30 PLN 60 PLN 72 PLN
6560 PLN
Total VAT / Kwota z VAT 7872 PLN
Invoice issued by: Tom Smith / Fakturę wystawił: Tomasz Smith
Company s stamp / Pieczęć firmy
Buyer s signature and date / Podpis odbiorcy i data
Deklaracja celna
W deklaracji celnej [22] zwykle zawarta jest zwięzła instrukcja jej wypełniania, np.  You
must read the notes on the reverse before completing this form. Complete all boxes using
black ink and capital letters , czyli:  Zanim przystąpisz do wypełniania tego formularza,
musisz przeczytać notkę na drugiej stronie. Wypełnij wszystkie okienka u\
ywajÄ…c czarnego
atramentu i drukowanych liter. W formularzach, miedzy innymi w deklaracji celnej,
wymagane są następujące informacje:
1. Transport details  szczegóły transportu, np. Are you entering or exiting EU / Czy
Pan/Pani wje\
d\
a czy wyje\
d\
a z Unii Europejskiej?, Date of EU entry/Eu exit / Data
wjazdu/wyjazdu z Unii Europejskiej,
2. Details of Cash / Szczegóły odnośnie pieniędzy w gotówce, Type of Cash  Currency,
Amount/ Rodzaj gotówki  Waluta, Ilość,
3. Origin and intended use of cash / Pochodzenie i zamiary u\
ycia (przeznaczenie) gotówki,
4. Declaration and your personal details / deklaracja i twoje dane osobowe.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Rys. 5. Formularz deklaracji celnej [22]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Transakcje handlowe
Podczas transakcji handlowych zarówno sprzedawca jak i odbiorca powinni uwzględnić
i przestrzegać kilka głównych czynników: ceny, terminy, sposób i warunki dostawy, formy
płatności, zasady zwrotu towaru oraz klauzule arbitra\
owe, zwłaszcza wtedy, gdy firma nie
zna zbyt dobrze jej partnera handlowego. Pozwoli to na uniknięcie nieporozumień, zerwania
kontraktu, bo transakcja handlowa jest realizacją kontraktu według ustalonych w nim zasad.
During trade transactions a salesman as well as a buyer should take into consideration
and obey a few main factors: the prices, deadlines, the way and conditions of delivery, forms
of the payment, conditions of commodity s return and arbitrary clauses, especially when the
company does not know so well its commercial partner. It leads to avoid misunderstandings,
breaking of the contract, because the trade transaction is the contract s realization according
to determined terms [17].
Oto przykładowa transakcja handlowa: S  Salesman (Sprzedawca), B  Buyer (Nabywca) [19]:
S: e can deliver you the commodity today by means of our transport as we established in our
contract, but you also must pay for it today paying cash or by draft. / Mo\
emy dostarczyć
Ci towar dzisiaj za pomocą naszego transportu, ale ty równie\
musisz zapłacić za niego
gotówka lub przelewem.
B: Yes, I see. But I don t have on me such a big amount of money , thus I must go to the
bank and make a draft for your company s account. I will also pay for the transport. So
far, the price has not changed, has it? / Tak, rozumiem, ale nie mam przy sobie tak du\
ej
sumy pieniędzy, więc muszę iść do banku i dokonać przelewu na konto twojej firmy.
Zapłacę równie\
za transport. Jak dotąd cena się nie zmieniła, prawda\
?
S: OK. The price for the transport and the commodity is the same like in our contract. The
loading is gratis. At this time we will load the merchandise. You can check the quality
and quantity of the commodity which is put away for you. / W porzÄ…dku. Cena za
transport i towar jest taka sama jak w naszym kontrakcie. Załadunek jest gratis. W tym
czasie będziemy ładować towar. Mo\
esz sprawdzić ilość i jakość towaru, który jest
odło\
ony dla ciebie.
B: Good. Let s go and look at the merchandise. & All right. I can see that is the same
commodity like I ordered in your company. My employee will stay and he will be watch
over the loading. See you later. I am going to the bank. / Dobrze. Chodz
my i obejrzyjmy
towar. & W porzÄ…dku. WidzÄ™, \
e to ten sam towar, który zamówiłem w twojej firmie.
Mój pracownik zostanie i będzie doglądał załadunku. Do zobaczenia. Jadę do banku.
S: You will be satisfied with the commodity from our company. We will be waiting for you
and loading your commodities. / Będziesz zadowolony z towaru z naszej firmy.
Będziemy czekać na ciebie i ładować towar.
4.2.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jak nale\
y prowadzić konwersację zawodową w języku angielskim?
2. Jakie są zasady prowadzenia korespondencji zawodowej w języku angielskim?
3. Jakim słownictwem nale\
y operować prowadząc konwersację i korespondencję
zawodową w języku angielskim?
4. Jak nale\
y redagować ogłoszenia, zaproszenie i podanie w języku angielskim?
5. Jak nale\
y wypełniać dokumentację zawodową w języku angielskim?
6. Jak nale\
y wypełniać formularze w języku angielskim?
7. Jakie informacje muszą być zawarte w anglojęzycznym formularzu?
8. Jakich zasad nale\
y przestrzegać prowadząc rozmowy handlowo-usługowe w języku
angielskim?
9. Jakie są zasady prowadzenia transakcji handlowych w języku angielskim?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Po wysłuchaniu tekstu uzupełnij go brakującymi wyrazami. Następnie opracuj scenariusz
i przeprowadz
wraz z kolegÄ… / kole\
anką konwersację zawodową w języku angielskim.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) odsłuchać tekst ze zrozumieniem w języku angielskim,
3) uzupełnić tekst w języku angielskim,
4) opracować scenariusz konwersacji w języku angielskim wykorzystując zwroty
z wysłuchanego tekstu,
5) przeprowadzić konwersację stosując zasady prowadzenia konwersacji zawodowej
w języku angielskim,
6) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
 kartki z tekstem konwersacji zawodowej z lukami w języku angielskim,
 magnetofon z płytą CD lub kasetą z nagranym tekstem konwersacji w języku angielskim,
 słowniki dwujęzyczne i bran\
owe,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Przykładowy tekst do słuchania i uzupełniania [6]:
E: Good morning. Can I (1) ... you, sir?
C: Good morning. I (2) ... like to ride a horse.
E: (3) ... would you like to ride, sir?
C: I would like to (4) ... about two hours.
E: Which (5) ... would do you like, sir?
C: Let me see (6) ... . I want this (7) & .
E: Right. I ll (8) ... the horse for you, sir.
C: How much does one hour (9) & ?
E: One hour of a horse riding costs 40 zlotys, but we have a special (10) ... for our (11) & ,
so the hour costs 30 zlotys. Would you like the (12) ... , sir?
C: Yes, please.
Ćwiczenie 2
PracujÄ…c w parach przeprowadz
dowolną korespondencję zawodową w języku angielskim.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przeczytać ze zrozumieniem wzory korespondencji zawodowej w języku angielskim,
3) dokonać analizy pod względem treści i formy wybranych wzorów korespondencji,
4) zastosować zasady prowadzenia korespondencji zawodowej w języku angielskim,
5) przeprowadzić korespondencję zawodową w języku angielskim,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
6) przesłać korespondencję przy u\
yciu Internetu,
7) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
 stanowiska komputerowe z drukarkami i dostępem do Internetu,
 akty prawne w języku angielskim,
 wzory formularzy, pism i dokumentów zawodowych w języku angielskim,
 słowniki dwujęzyczne i bran\
owe,
 pakiety multimedialne,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Zredaguj w języku angielskim następujące teksty u\
ytkowe: zaproszenie, ogłoszenie, podanie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zastosować zasady redagowania krótkich tekstów u\
ytkowych w języku angielskim,
3) u\
yć odpowiedniego słownictwa i zwrotów do redagowania oficjalnych pism w języku
angielskim,
4) zredagować krótkie teksty u\
ytkowe w języku angielskim,
5) sprawdzić zredagowane teksty pod względem treści, słownictwa, interpunkcji i formy,
6) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
 stanowiska komputerowe z drukarkami,
 słowniki dwujęzyczne i bran\
owe,
 wzory zaproszeń, ogłoszeń, podań w języku angielskim,
 pakiety multimedialne,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 4
Wypełnij w języku angielskim formularze faktury i deklaracji podatkowej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przeczytać ze zrozumieniem w języku angielskim treść formularzy,
3) dokonać analizy formularzy pod względem formy i treści,
4) wypełnić formularze w języku angielskim,
5) sprawdzić poprawność wypełnionych formularzy z ich wzorami,
6) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
 wzory formularzy w języku angielskim,
 słowniki dwujęzyczne i bran\
owe,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Przykładowy formularz deklaracji podatkowej brytyjskiego Urzędu Skarbowego [22]:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
Ćwiczenie 5
PracujÄ…c w grupach lub parach opracuj scenariusze i przeprowadz
w języku angielskim
rozmowy handlowo-usługowe.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) wysłuchać nagrania z rozmowami handlowo  usługowymi w języku angielskim,
3) wynotować potrzebne zwroty z dialogów,
4) stworzyć bank słów bran\
owych w języku angielskim,
5) opracować scenariusz rozmowy usługowo-handlowej w języku angielskim,
6) zastosować zwroty, słownictwo w języku angielskim we własnych rozmowach usługowo-
handlowych,
7) przeprowadzić rozmowy usługowo-handlowe w języku angielskim.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
 magnetofon,
 kaseta lub płyta CD z nagraniem prowadzonych rozmów usługowo  handlowych
w języku angielskim,
 słowniki dwujęzyczne i bran\
owe,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 6
Pracując w grupach lub parach przygotuj się do transakcji handlowych, a następnie
przeprowadz
cie je w języku angielskim.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) wysłuchać ze zrozumieniem nagrania transakcji handlowych w języku angielskim,
3) wynotować potrzebne zwroty z dialogów,
4) stworzyć bank słów bran\
owych w języku angielskim,
5) zastosować zwroty, słownictwo, zasady prowadzenia transakcji handlowych w języku
angielskim we własnych transakcjach,
6) przeprowadzić transakcje handlowe w języku angielskim,
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
 magnetofon,
 kaseta lub płyta CD z nagraniem prowadzonych transakcji handlowych w języku
angielskim,
 słowniki dwujęzyczne i bran\
owe,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
4.2.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) prowadzić konwersację zawodową w języku angielskim?
1
1

2) prowadzić korespondencję zawodową w języku angielskim?
1
1

3) słuchać tekstu ze zrozumieniem w języku angielskim?
1
1

4) uzupełnić tekst w języku angielskim?
1
1

5) zredagować krótkie teksty u\
ytkowe w języku angielskim?
1
1

6) wypełnić w języku angielskim formularze związane z prowadzeniem
gospodarstwa? 1
1

7) przeprowadzić w języku angielskim rozmowę usługowo-handlową?
1
1

8) opracować scenariusz konwersacji i rozmów usługowo-handlowych
1
1

w języku angielskim?
1
1

9) przeprowadzić transakcje handlowe w języku angielskim?
1
1

10) przedstawić rezultat swej pracy w języku angielskim?
11) skorzystać ze słowników dwujęzycznych i bran\
owych? 1
1

 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
4.3. Podró\
e za granicę i przyjmowanie gości zagranicznych
4.3.1. Materiał nauczania
Podró\
e za granicę i przyjmowanie gości zagranicznych
Planując podró\
słu\
bowÄ… za granicÄ™ nale\
y ustalić i obliczyć kwotę diety podró\
y
zagranicznej [17]: / Planning the business trip abroad, the amount of a foreign travel
allowance should be determined [17]:
 do 8 godzin przysługuje 1/3 stawki podstawowej / till 8 hours is entitled 1/3 of a basic
rate,
 od 9 do 12 godzin  1/2 stawki diety / from 9 till 12 hours  1/2 of a foreign allowance
rate,
 powy\
ej 12 godzin  pełna stawka diety / over 12 hours  full rate of a foreign allowance.
Pracownikowi firmy przysługuje 25% diety zgodnie z powy\
szymi zasadami, jeśli
otrzymuje on podczas podró\
y słu\
bowej całodzienne bezpłatne wy\
ywienie lub jeśli jest ono
opłacone i wliczone np. w cenę pobytu w hotelu. / In accordance with above - mentioned
rules, the company s employee is entitled to 25% of the foreign allowance, if he receives free
full board during the business trip or if it is paid and included, for example, in the price
of stay in the hotel.
Reprezentantowi firmy, który otrzymuje częściowe wy\
ywienie za granicą, przysługuje:
/ For the company s representative who receives a half  board, is entitled to:
 śniadanie  15% diety / breakfast  15% of the foreign allowance,
 obiad  30% diety / lunch  30% of the foreign allowance,
 kolacja  30% diety / dinner  30% of the foreign allowance,
 pozostałe wydatki  25% diety / other expenses  25% of the foreign allowance.
Podró\
za granicę wymaga równie\
rezerwacji hotelu, jeśli partner, do którego
planowany jest wyjazd nie zapewnia zakwaterowania.
Oto przykładowa pisemna rezerwacja pokoju w gospodarstwie agroturystycznym [14]:
Dear Sir or Madam,
Please reserve one double room from Thursday, 12 April to Saturday, 15 April 2007.
We expect to arrive on Thursday morning and we will leave early on Saturday afternoon.
Please confirm above reservation as soon as it is possible.
Yours faithfully,
Christina Bogacka
Szanowny Panie lub Szanowna Pani,
ProszÄ™ o rezerwacje jednego pokoju dwuosobowego od czwartku 12 kwietnia do niedzieli 15
kwietnia 2007.
Spodziewamy się przybyć w czwartek rano i wyjedziemy wczesnym popołudniem
w niedzielÄ™.
ProszÄ™ o potwierdzenie powy\
szej rezerwacji.
Z powa\
aniem,
Krystyna Bogacka
Przyjmując gości zagranicznych nale\
y ustalić kwotę wydatków związanych z ich
pobytem, czyli wy\
ywieniem, zakwaterowaniem, atrakcjami, upominkami, itd. Ponadto warto
sporządzić plan pobytu cudzoziemców na ka\
dy dzień i wręczyć go gościom zagranicznym,
aby wiedzieli, kiedy są wydawane posiłki, z jakich atrakcji i w jakich godzinach mogą
skorzystać, o której godzinie jest konferencja, spotkania firmowe, itd.
Oto przykładowy scenariusz dnia pobytu w gospodarstwie agroturystycznym dla
cudzoziemców [14]:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
Monday / Poniedziałek
8.00 a.m.  9.00 a.m.  breakfast / śniadanie,
9.30 a.m.  11. 30 a.m.  having a look at the farm / oglÄ…danie gospodarstwa,
11.30 a.m.  12.30 p.m.  learning of the horse riding / nauka jazdy konnej,
12.30 p.m.  1.30 p.m.  fishing in the river / Å‚owienie ryb w rzece,
1.00 p.m.  lunch / obiad,
2.00 p.m.  4.00 p.m.  relaxing in the garden / odpoczynek w ogrodzie,
4.00 p.m.  6.00 p.m.  horseback riding through the village and the nearest area /
przeja\
d\
ka konna po wsi i najbli\
szej okolicy,
6.00 p.m.  7.00 p.m.  dinner / kolacja,
7.00 p.m.  9.00 p.m.  a bonfire / ognisko.
Według Filipa Wilsona [14], przyjmując gości zagranicznych trzeba zadbać o właściwy
model gościnności, a w rozmowach prowadzonych w języku obcym stosować słownictwo
zawodowe i odpowiednie zwroty grzecznościowe. Oto przykładowe zwroty grzecznościowe
na powitanie:
Welcome to our company / witam(y) w naszej firmie, nice to see you / witam(y), witaj, have
a nice stay / \
yczę miłego pobytu, I am glad that I can cooperate with you and your company
again / cieszÄ™ siÄ™, \
e mogę ponownie współpracować z Państwem i Państwa firmą, I have the
pleasure of welcoming you in our company / mam przyjemność powitać Państwa w naszej
firmie, pleased to meet you / miło mi Panią / Pana poznać.
Poszukiwanie i podejmowanie pracy zawodowej poza granicami kraju
Istnieje wiele mo\
liwości poszukiwania pracy zawodowej [17], między innymi przez:
/ There are many possibilities of looking for a job [17], among other things by:
 Internet / the Internet,
 ogłoszenia w mediach / job advertisements in the mass media,
 oferty Urzędów Pracy / Employment Bureaus offers,
 biuro pośrednictwa pracy / Employment Agency,
 znajomych / familiars,
 pracodawcÄ™ / an employer.
Po wyszukaniu odpowiednich ofert nale\
y dostarczyć do pracodawcy swą aplikację.
Je\
eli firma zaprasza na spotkanie, wówczas oznacza to, \
e kwalifikacje kandydata zostały
wstępnie ocenione jako spełniające wymogi stanowiska. Pracodawcy mogą przeprowadzać
kilka etapów rekrutacji. Uzupełnieniem rozmowy mogą być ró\
nego rodzaju testy. Głównym
celem rozmowy kwalifikacyjnej jest weryfikacja informacji zawartych w CV i uzyskanie
informacji o kandydacie, a tak\
e przekazanie mu dokładniejszych informacji na temat
obsadzanego stanowiska. Rozmowa kwalifikacyjna jest spotkaniem interaktywnym, słu\
Ä…cym
obustronnej wymianie informacji.
Przygotowania do rozmowy kwalifikacyjnej o przyjęcie do pracy [17, 19]:
 ustal termin i miejsce spotkania / arrange a date and a place of a meeting,
 dowiedz się, kto będzie prowadził rozmowę kwalifikacyjną, jaka jest jego funkcja
w firmie / find out who will be carrying on an interview, what is his or her role in the
company,
 dowiedz się, ile czasu będzie trwało spotkanie, czy nale\
y się do niego w szczególny
sposób przygotować / find out, how long will the meeting take, if it is necessary to
prepare in a particular way,
 uzyskaj jak najwięcej informacji o firmie, poniewa\
taka wiedza ułatwi przekonanie
pracodawcy, \
e kwalifikacje kandydata odpowiadajÄ… wymaganiom firmy / obtain the
most information about the company, because such knowledge will make easier to
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
convince the employer that candidate s qualifications correspond to the company s
requirements,
 przygotuj własne pytania, aby ocenić czy proponowane stanowisko odpowiada
oczekiwaniom kandydata / prepare your own questions to assess if an offered vacancy
corresponds to candidate s expectations,
 zastanów się nad mo\
liwymi odpowiedziami na ró\
ne pytania, jakie mogą pojawić się
podczas rozmowy / think about possible answers to the different questions, which may
occur during the interview,
 przygotuj dokumenty dotyczące kwalifikacji, czyli CV, dyplomy, świadectwa pracy,
referencje itp., warto wziąć je na spotkanie, nawet jeśli nie wymaga tego pracodawca
/ prepare the documents concerning the qualifications, that is CV, diplomas, employment
certificates, references, etc., it is worth to take them for the meeting, even if the employer
doesn t demand it,
 potwierdz
umiejętności, o których mowa w dokumentach aplikacyjnych, np. znajomość
języka obcego lub obsługa komputera / confirm your abilities, contained in the
application documents, for example, the knowledge of a foreign language, using
a computer,
 zadbaj o swój wizerunek, np. o odpowiedni ubiór / take care of your image, for example,
about appropriate outfit.
Przed rozmowÄ… / Before the interview:
 przybÄ…dz
punktualnie na spotkanie, najlepiej kilka minut przed czasem / arrive punctually
at a meeting, the best a few minutes ahead of time,
 sprawdz
swój wygląd / check your outfit,
 bÄ…dz
uprzejmy dla wszystkich osób, które spotkasz w miejscu spotkania / be polite to all
people who you will meet at the place of meeting,
 wyłącz telefon komórkowy / turn off your mobile phone.
Podczas rozmowy / While interview:
 słuchaj uwa\
nie pytań osoby prowadzącej rozmowę i odpowiadaj na nie / listen carefully
to interviewer s questions and answer them,
 zadawaj pytania tylko wtedy, jeśli zostaniesz o to poproszony lub gdy czegoś nie
rozumiesz / ask the questions only when you will be asked or if you don t understand
something,
 nie krytykuj zbytnio poprzedniego pracodawcy i nie wyjawiaj poufnych informacji
z poprzedniego miejsca pracy / don t criticise your previous employer and don t reveal
confidential information from your previous place of work,
 jeśli pracodawca poprosi o krótki test umiejętności, wykonaj go, np. rozmowa w języku
obcym, obsługa komputera / if the employer ask you about a short test, do it, for example,
a conversation in a foreign language, using a computer.
Podczas rozmowy kwalifikacyjnej, pracodawca mo\
e zapytać kandydata nie tylko
o kwalifikacje, doświadczenie zawodowe, umiejętności praktyczne, ale równie\
o cechy
osobowości kandydata, o zainteresowania, plany na przyszłość, sposób spędzania wolnego
czasu.
While interview, the employer can ask the candidate not only about the qualifications,
work experience, practical skills, but also about the candidate s personal qualities, interests,
plans for the future and the way of spending free time.
Przebieg rozmowy kwalifikacyjnej [17, 19]
OmawiajÄ…c istotne zagadnienia, takie jak czas pracy, oczekiwania finansowe bÄ…dz

elastyczny, panuj nad emocjami, negocjuj, podkreślaj chęć znalezienia rozwiązania
satysfakcjonującego dla obu stron. Udzielaj konkretnych, zwięzłych odpowiedzi, aby
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
wykazały one, \
e Twoje kwalifikacje są odpowiednie do wymagań obsadzanego stanowiska.
U\
ywaj języka oficjalnego, profesjonalnego, unikaj języka potocznego i \
argonu.
Osoba prowadzÄ…ca rozmowÄ™ powinna umo\
liwić kandydatowi dokładne zapoznanie się
z informacjami na temat obsadzanego stanowiska oraz firmy. Czas na pytania ze strony
kandydata zwykle jest planowany na koniec spotkania i powinien on zadać kilka pytań,
poniewa\
świadczą one o jego zainteresowaniu ofertą. Ponadto na jego korzyść przemawia
wcześniejsze przygotowanie pytań, np. o zakres obowiązków, zasady działania firmy. Istotną
kwestiÄ… jest zatem odpowiednia autoprezentacja kandydata.
W trakcie spotkania wa\
ny jest odpowiedni sposób zachowania i postawy kandydata.
Nale\
y panować nad stresem i emocjami, jakie towarzyszą takim rozmowom, kontrolować
gesty i mimikę (język ciała). Warto przekonać pracodawcę, \
e kwalifikacje i umiejętności
decydujÄ… o tym, \
e jesteÅ› odpowiednim kandydatem na stanowisko. Taka postawa znacznie
bardziej sprzyja uzyskaniu pracy, ni\
narzekanie na bezrobocie i dokonywanie próby
wzbudzenia litości. W czasie rozmowy nale\
y okazać pozytywne nastawienie, umiarkowaną
pewność siebie, ale nie arogancję. Zachowanie powinno być swobodne, w ramach ogólnie
przyjętych norm zachowania. Wobec rozmówcy trzeba być uprzejmym, utrzymywać z nim
kontakt wzrokowy, słuchać aktywnie, uśmiechać się.
Na zakończenie spotkania trzeba ustalić termin i sposób otrzymania informacji zwrotnej
o decyzji pracodawcy, poniewa\
niezbyt często w czasie rozmowy kwalifikacyjnej wysuwana
jest propozycja zatrudnienia. Nale\
y te\
podziękować rozmówcy za zaproszenie na rozmowę,
poświęcony czas oraz wyrazić nadzieję na kolejne spotkanie. Po rozmowie warto dokonać
analizy tego, co było pomyślne, a co wypadło z
le, które etapy rozmowy lub pytania sprawiły
trudność. Je\
eli nie otrzymasz propozycji pracy, nie zniechęcaj się, a potraktuj takie spotkanie
jak próbę, zdobywanie doświadczenia, które warto wykorzystać w następnych spotkaniach
Discussing essential issues, such as time of work, financial expectations, be flexible, have
control over your emotions, negotiate, emphasise the intentions of finding a satisfying
solution for both sides. Give concrete, succinct answers, so as they show that your
qualifications are appropriate to requirements of a filling post. Use official, professional
language, avoid colloquial language, jargon.
The interviewer should enable the candidate to accurate familiarise with information
about a filling post and company. The time for candidate s questions is usually planned at the
end of a meeting and he should ask some questions, because they show that the candidate is
interested in an offer. Moreover, earlier preparation of questions, for example, about a range
of duties, principles of the company functioning, shows for his advantage. Thus, the essential
issue is the right candidate s self- presentation.
While meeting, the candidate s appropriate way of behaviour and attitude are important.
It is necessary to have control over stress and emotions, that accompany such interviews,
control gestures and facial expressions (body language). It is worth to convince the employer
that the qualifications and abilities decide about that you are an appropriate candidate for the
post. Such an attitude much more encourages obtaining a job than the unemployment
complaining and making an effort of a mercy cause. During interview it is necessary to show
a positive bias, moderate self  confidence, but not arrogance. The behaviour should be free,
within the framework of universally accepted norms of behaviour. Towards the interlocutor it
is necessary to be polite, cultivited, keep the eye contact, listening actively and keeping
a smile.
At the end of a meeting, it is necessary to determine the date and the way of receiving the
return information about the employer s decision, because the proposition of employment is
not put forward very often during the interview. It is also necessary to thank the interlocutor
for an invitation for the interview and devoted time and express the hope for the next meeting.
After the interview, it is worth to perform an analysis of that, what was successful, and what
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
went off badly, which stages of the interview or questions caused difficulties. If you don t
receive the employment proposition, don t get discouraged, but treat such a meeting as a test,
experience obtaining, which is worth to use at the next meetings.
Przykładowa rozmowa kwalifikacyjna o przyjęcie do pracy [17, 19]
P  Pracodawca, K  Kandydat
K: Dzień dobry. Nazywam się Marek Kowalski. Byłem umówiony dziś na spotkanie na
godzinÄ™ 10.00.
P: Tak, proszę usiąść. Ma Pan odpowiednie kwalifikacje na stanowisko koniuszego
w naszej stadninie, jednak chciałbym zadać Panu kilka pytań. Proszę wymienić swoje
najbardziej mocne strony?
K: Moje mocne strony to odpowiedzialność, odporność na stres, kreatywność, szybkie
podejmowania decyzji, umiejętność pracy w zespole i punktualność.
P: Tak, a jakie sÄ… Pana wady?
K: Myślę, \
e słaba znajomość języka obcego.
P: Jak często u\
ywa Pan języka obcego?
K: Dość rzadko i brak praktyki jest jednym z powodów słabej znajomości języka obcego.
P: Czy byłby Pan gotów kontynuować naukę języka obcego, jeśli byłaby taka konieczność?
Tak, oczywiście. Myślę, \
e to by mnie zmobilizowało do systematycznej nauki.
P: Jakie obowiązki realizował Pan pracując w poprzedniej firmie?
K: Pracowałem jako stajenny w stadninie  Kucyk oraz brałem udział w handlu końmi.
P: Jakie były Pani ulubione przedmioty na studiach?
K: Lubiłem biologię, ekonomię i marketing.
P: Rozumiem. Czy ma Pan jakieÅ› pytania?
K: Tak, chciałbym zapytać o czas pracy w Państwa firmie.
P: Pracujemy po osiem godzin dziennie, soboty sÄ… wolne. Czy ma Pan jeszcze jakieÅ› pytania?
K: Nie, to wszystko. Dziękuję.
P: Dziękuję. Skontaktujemy się z Panem telefonicznie w ciągu tygodnia.
K: Dziękuję za rozmowę i za poświęcony mi czas. Mam nadzieję, \
e jeszcze siÄ™ spotkamy.
P: Ja równie\
. Do widzenia.
K: Do widzenia.
E  Employer, C  Candidate
C: Good morning. My name is Marek Kowalski. I have been appointed for ten o clock for
today.
E: Yes, sit down, please. You have appropriate qualifications for a head groom post in our
stud, but I would like to ask you some questions. Please, list your most important strong
points.
C: My strong points are responsibility, resistance to stress, creativity, fast taking decisions,
the ability of working in the team and punctuality.
E: Yes, and what are your disadvantages, sir?
C: I think that it is a poor knowledge of foreign language.
E: How often do you use a foreign language?
C: Quite seldom and a lack of practice is one of the reasons of a foreign language s poor
knowledge.
E: Would you be ready to continue learning of a foreign language if there would be such
a necessity?
C: Yes, certainly. I think it would mobilise me to systematic study.
E: What duties did you execute in a previous company?
C: I worked as a stableman in the stud  Pony and I also participated in horse  trading.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
E: What were your favourite subjects while studying?
C: I liked Biology, Economy and Marketing.
E: I see. Have you got any questions, sir?
C: Yes, I would like to ask about the time of work in your company.
E: We work eight hours per day, Saturdays are free. Have you got more questions?
C: No, that s all. Thank you.
E: Thank you. We will contact you by phone within a week, sir.
C: Thank you for the interview and devoted time. I hope that we will meet, yet.
E: Me too. Good bye.
C: Good bye.
Podstawowe dokumenty i rozmowy zwiÄ…zane z zatrudnieniem poza granicami kraju
1. śyciorys / Curriculum Vitae (CV) [14]:
śyciorys jest pismem oficjalnym, w którym nie nale\
y u\
ywać skrótów, języka
potocznego, ale pełnych form wyrazów i języka oficjalnego. W \
yciorysie zamieszcza siÄ™
dane osobowe i najistotniejsze informacje dotyczące wykształcenia, posiadanych kwalifikacji,
doświadczenia zawodowego, dodatkowych umiejętności i zainteresowań.
Oto przykładowy \
yciorys w języku angielskim i polskim:
Curriculum Vitae
Personal Information / Dane osobowe
Name / ImiÄ™ i nazwisko: Piotr Nowak
Date of Birth / Data urodzenia: 23 February 1986
Place of Birth / Miejsce urodzenia: Radom, Poland
Address /Adres: 31, Moherowa Street, Radom 26 600, Poland
Marital Status / Stan cywilny: Single / kawaler
Education and Qualifications /
Wykształcenie i kwalifikacje:
Higher School / Szkoła wy\
sza: Student of Agricultural Academy in Lublin /
2001 2005 Student Akademii Rolniczej w Lublinie
Secondary School / Szkoła średnia: Horse Breeding Technical College in Radom /
1997 2001 Technikum Hodowli Koni w Radomiu
Horse Breeder Technician /
technik hodowca koni
Experience /Doświadczenie: 2 years employment in the stud  Rancho in
Radom as a horse trainer / dwuletnie
zatrudnienie w stadninie  Ranczo w Radomiu
jako trener koni
Other Skills / Inne umiejętności: Driving licence B category, using a computer,
First Certificate in English / prawo jazdy
kategorii B, obsługa komputera, dyplom
znajomości języka angielskiego I  go stopnia
Interests / Zainteresowania: Stock Exchange, cinema, theatre, motoring /
Giełda Papierów Wartościowych, kino, teatr,
motoryzacja
2. List motywacyjny / A Letter of Application [7]:
List motywacyjny podobnie jak \
yciorys jest pismem oficjalnym i w nim równie\
nale\
y
u\
ywać języka oficjalnego, bez skróconych form wyrazów. Powinien on składać się
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
z nagłówka, najczęściej z czterech akapitów, zakończenia, zwrotu grzecznościowego,
własnoręcznego podpisu oraz zawierać następujące informacje:
 w nagłówku wpisuje się adresata, zwykle Dear Sir / Madam, Szanowny Panie / Szanowna
Pani), jeśli zaś znane jest nazwisko, nale\
y je umieścić w nagłówku, np. Dear Mrs
Wilson (Szanowna Pani Wilson);
 w pierwszym akapicie, który jest wstępem (Introduction), podaje się powody, dla których
pisany jest list;
 w drugim akapicie zaś zamieszcza się motywacje podjęcia określonej pracy
(Motivations);
 trzeci akapit powinien zawierać najwa\
niejsze cechy osobowości kandydata oraz jego
dotychczasowe doświadczenie zawodowe, drugi i trzeci akapit stanowią rozwinięcie listu
(Main Body);
 czwarty akapit będący zakończeniem (Conclusion) warto poświęcić na opisanie
dodatkowych umiejętności, podkreślenie, \
e kwalifikacje, doświadczenie i osobowość
kandydata sÄ… adekwatne do obsadzanego stanowiska pracy;
 zakończenie zwykle zawiera zwrot wyra\
ajÄ…cy oczekiwanie na odpowiedz
;
 zwrot grzecznościowy, są dwa rodzaje zwrotów grzecznościowych wyra\
ajÄ…cych
szacunek: Yours faithfully (Z powa\
aniem) wpisuje siÄ™, je\
eli nie jest podane nazwisko
adresata, tylko ogólny zwrot Dear Sir / Madam oraz Yours sincerely (Z powa\
aniem),
je\
eli podane jest w nagłówku nazwisko adresata, np. Dear Mr Smith. Jeśli są załączniki,
np. \
yciorys, fotografia, wtedy trzeba zaznaczyć na końcu listu, \
e je dołączamy.
Oto przykładowy list motywacyjny w języku angielskim i polskim [7]:
Dear Sir / Madam,
I am writing to apply for the position of accountant in your agro tourist farm which I saw
advertised in The Market Magazine last week. I would be interested in leading the
accountancy in your company.
I would like to work for you because I am very interested in accountancy in an
agricultural company. I would also like to share my knowledge and experience in this line of
business and develop my abilities. I feel that my professional experience and knowledge are
extremely important in accountancy.
I am a hard  working and committed to my professional duties person. For the last two
years, I have worked as an accountant in the Agricultural Social Insurance Society. I have also
participated in several courses and trainings for managerial personnel. I can get well with
employees and colleagues.
I think I could be a good accountant due to my education and experience. I enclose
a copy of my Curriculum Vitae and a photograph. I would be glad to attend an interview
at any place and time convenient to you.
I look forward to hearing from you.
Yours faithfully,
Sue Morgan
Szanowny Panie / Szanowna Pani,
W odpowiedzi na ogłoszenie zamieszczone w ubiełym tygodniu w czasopiśmie  Giełda
ubiegam się o stanowisko księgowej. Jestem zainteresowana prowadzeniem księgowości
w Państwa firmie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
Chciałabym pracować dla Państwa, poniewa\
jestem zainteresowana prowadzenia
księgowością w przedsiębiorstwie rolniczym. Chciałabym równie\
podzielić się mą wiedzą
i doświadczeniem w tej bran\
y oraz rozwijać umiejętności. Sądzę, \
e doświadczenie
zawodowe i wiedza są w księgowości niezmiernie istotne.
Jestem osobÄ… pracowitÄ… i zaanga\
owanÄ… w obowiÄ…zki zawodowe. Przez ostatnie dwa lata
pracowałam jako księgowa w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Uczestniczyłam
równie\
w wielu kursach i szkoleniach dla kadry kierowniczej. Potrafię nawiązać dobre
stosunki z pracownikami i kolegami.
Myślę, \
e mogłabym być dobrą księgową z powodu mojego wykształcenia
i doświadczenia. Dołączam kopię mojego \
yciorysu i fotografię. Byłabym zadowolona biorąc
udział w rozmowie kwalifikacyjnej w dogodnym dla Państwa miejscu i czasie.
Czekam na wiadomość od Państwa.
Z powa\
aniem,
Sue Morgan
4.3.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jak nale\
y przygotować się do podró\
y słu\
bowej za granicÄ™?
2. Co trzeba zapewnić gościom zagranicznym?
3. Jakich zwrotów grzecznościowych w języku angielskim nale\
y u\
ywać przyjmując gości
zagranicznych?
4. W jaki sposób mo\
na poszukiwać pracy zawodowej?
5. Jak nale\
y przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej o pracę w języku angielskim?
6. Jak przebiega rozmowa kwalifikacyjna o pracę w języku angielskim?
7. Jak nale\
y zachować się podczas rozmowy kwalifikacyjnej o pracę w języku angielskim?
8. Jakie informacje powinien zawierać \
yciorys w języku angielskim?
9. Jak nale\
y zredagować \
yciorys w języku angielskim?
10. Jakie informacje powinien zawierać list motywacyjny w języku angielskim?
11. Jak nale\
y zredagować list motywacyjny w języku angielskim?
12. Jaka jest struktura listu motywacyjnego w języku angielskim?
13. Jakiego słownictwa nale\
y u\
ywać w \
yciorysie i liście motywacyjnym w języku
angielskim?
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Po wysłuchaniu rozmowy kwalifikacyjnej o pracę w języku angielskim, uzupełnij tekst
brakujÄ…cymi wyrazami.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) wysłuchać ze zrozumieniem tekst w języku angielskim,
3) uzupełnić tekst rozmowy kwalifikacyjnej w języku angielskim,
4) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
- kartki z tekstem rozmowy kwalifikacyjnej z lukami w języku angielskim,
- magnetofon z płytą CD lub kasetą z nagranym tekstem w języku angielskim,
- słowniki dwujęzyczne i bran\
owe,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Przykładowy tekst rozmowy do uzupełniania [19]:
C: Good morning. My (1) & is John Simpson.
E: Yes, sit (2) & , please. You have appropriate (3) & for a manager post in a marketing
department, but I would like to (4) & you some questions. Please, list your the most
important strong points.
C: My strong points are (5) & resistance to stress, creativity and punctuality.
E: Yes, and what are your (6) & , sir?
C: I think that I (7) & too much.
E: How do you like spending your (8) & time?
C: I like (9) & activities, especially jogging and riding a bike.
E: I see. Have you got any questions, sir?
C: Yes, I would like to ask about work (10) & in your company.
E: We work eight hours (11) & day, Saturdays are free.
C: What is a (12) & of duties for a marketing department manager in your company?
E: The main duties are: contracts signing, choosing the best partners, coordination of the
cooperation with them and (13) & . Have you got more questions, sir?
C: No, that s all. Thank you.
E: Thank you. We will contact you by phone (14) & a week, sir.
C: Thank you for the interview and devoted time. I hope that we will (15) & , yet.
E: Me too. Good bye.
C: Good bye.
Ćwiczenie 2
Przygotuj się do rozmowy kwalifikacyjnej o pracę w języku angielskim, a następnie ułó\

i przeprowadz
rozmowÄ™ kwalifikacyjnÄ… o pracÄ™ z kolegÄ… / kole\
ankÄ….
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) obejrzeć film ukazujący rozmowy kwalifikacyjne w języku angielskim,
3) dokonać analizy zachowania rozmówców,
4) wynotować potrzebne zwroty i wyrazy w języku angielskim,
5) przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej o pracę w języku angielskim,
6) uło\
yć tekst rozmowy kwalifikacyjnej o pracę w języku angielskim,
7) przeprowadzić rozmowę kwalifikacyjną o pracę w języku angielskim.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
 film ukazujący rozmowy kwalifikacyjne w języku angielskim,
 odbiornik telewizyjny,
 magnetowid lub odtwarzacz płyt DVD,
 słowniki dwujęzyczne i bran\
owe,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
Ćwiczenie 3
Uzupełnij tekst \
yciorysu brakującymi nagłówkami, a następnie zredaguj swoje
Curriculum Vitae w języku angielskim.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przeczytać tekst ze zrozumieniem w języku angielskim,
3) prawidłowo uzupełnić tekst CV w języku angielskim,
4) zredagować swoje CV w języku angielskim.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
- kartki z CV z lukami w języku angielskim,
- słowniki dwujęzyczne i bran\
owe,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Przykładowy tekst CV do uzupełniania [14]:
Curriculum Vitae
1.
2. Anna Wolska
3. 11 May 1985
4. Lipsko, Poland
5. 28, Long Street, Lipsko, Poland
6. Single
7.
8. Technical College of Administration in Lipsko
Technician of administration
9. 2 years employment in the Crops Company as
a sales representative
10. Driving licence B category, using a computer
11. Sport, film, music, books reading
Ćwiczenie 4
Ułó\
w odpowiedniej kolejności akapity listu motywacyjnego, a następnie zredaguj
własny list motywacyjny w języku angielskim.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przeczytać ze zrozumieniem treść listu motywacyjnego w języku angielskim,
3) przetłumaczyć niezrozumiałe zwroty u\
ywając słowników,
4) uło\
yć w odpowiedniej kolejności akapity listu motywacyjnego w języku angielskim,
5) sporządzić notatki z wzoru listu motywacyjnego,
6) zredagować własny list motywacyjny w języku angielskim.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
- kartki ze wzorem listu motywacyjnego z lukami w języku angielskim,
- słowniki dwujęzyczne i bran\
owe,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Przykładowy list motywacyjny w języku angielskim [7]:
(a) I look forward to hearing from you.
(b) I would like to work for you because I am keen to work in the agricultural company.
I would also like to share my knowledge and experience in the trade area and develop my
abilities.
(c) Yours sincerely,
(d) I am a hard  working and committed to my professional duties person. For the last two
years, I have worked as a sales representative in the Vega Company where I was selling
vegetables. I have also participated in several courses and trainings for sales
representatives.
(e) I am writing to apply for the position of sales representative which I saw advertised in
The Trade Magazine last week. I would be interested in this position in the Fruit
Company.
(f) Dear Sir Thomas Black,
(g) Sarah Whitman
(h) I think I could be a good sales representative due to my education and experience.
I enclose a copy of my Curriculum Vitae. I would be glad to attend an interview at any
place and time convenient to you.
Ćwiczenie 5
Opracuj w języku angielskim scenariusz tygodniowego pobytu gości zagranicznych
w gospodarstwie agroturystycznym. Następnie powitaj ich i przedstaw scenariusz pobytu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zgromadzić odpowiednie słownictwo i zwroty ze słowników,
3) sporządzić notatki,
4) opracować scenariusz pobytu gości zagranicznych w języku angielskim,
5) zastosować zwroty grzecznościowe u\
ywane na powitanie w języku angielskim,
6) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
 słowniki dwujęzyczne i bran\
owe,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej w języku angielskim?
1
1

2) przeprowadzić rozmowę kwalifikacyjną w języku angielskim?
1
1

3) napisać \
yciorys w języku angielskim?
1
1

4) zredagować swój \
yciorys w języku angielskim?
1
1

5) zredagować list motywacyjny w języku angielskim?
1
1

6) opracować w języku angielskim scenariusz pobytu gości
zagranicznych w gospodarstwie agroturystycznym?
1
1

7) powitać w języku angielskim gości zagranicznych w gospodarstwie?
1
1

 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41
4.4. Reklama działalności gospodarstwa w języku obcym
4.4.1. Materiał nauczania
Działalność marketingowa firmy
Według Edwarda Maliszewskiego [11], najbardziej istotnymi elementami działalności
marketingowej gospodarstwa sÄ…:
1. Oferta handlowa, będąca zarazem narzędziem oddziałującym na klienta. Wszelkie
produkty i usługi zawarte w ofercie powinny być precyzyjnie zdefiniowane i zawierać
większą sumę u\
yteczności produktu, ni\
u konkurencji. Warto stosować w ofercie
zachętę cenową, czyli rabaty, indywidualne warunki płatności.
2. Dystrybucja jest to zbiór ró\
nych działań w celu dostarczenia wytworzonych produktów
na rynek w danym miejscu, czasie, ilości i asortymencie, zgodnie z potrzebami
nabywców [11]. Dystrybucja towarów mo\
e odbywać się na wiele sposobów, nie tylko
w miejscach sprzeda\
y, takich jak, np. sklepy, targi, ale te\
przez Internet, telemarketing,
dostawy indywidualne do klienta.
3. Reklama, która mo\
e być realizowana w wielu formach, np. ulotki, plakaty, broszury,
ogłoszenia w mediach i zale\
y ona od zasobów finansowych gospodarstwa.
4. Promocja sprzeda\
y, która polega na prezentacji produktów, oferowaniu korzystnych
warunków sprzeda\
y, np. raty. Formy promocji sprzeda\
y:
 sprzeda\
osobista, która polega na prezentacji ofert, spotkaniach handlowych,
pokazach,
 marketing poczty bezpośredniej  wysyłanie pocztą tradycyjną lub elektroniczną do
klientów specjalnych ofert handlowych.
5. Merchandising  jest to dbałość o miejsce sprzeda\
y, czyli funkcjonalność, estetykę,
bezpieczeństwo, personel, asortyment, witryny, rozmieszczenie haseł, materiałów
reklamowych, itd. Merchandising to równie\
eksponowanie produktu tak, aby był
bardziej zauwa\
alny i dostępny dla nabywców.
Reklama produktu czy usługi powinna przyciągać klientów. Warto zatem zadbać o jej
estetykę i przejrzystość. Reklama powinna odznaczać się lapidarnością, czyli zawierać mało
słów, a du\
o treści, np. hasło, najwa\
niejsze informacje o produkcie lub usłudze, ale takie,
które podkreślają jej atrakcyjność, niepowtarzalność. Istotnym składnikiem reklamy jest cena
i dostępność produktu (miejsce sprzeda\
y, warunki zakupu). Reklama powinna te\
zawierać
godziny pracy, adres firmy i numer telefonu.
According to Edward Maliszewski [11], the most important elements in marketing
activity of the farm are:
1. Business offer being at the same time a tool affecting a customer. Every products and
services included in the offer should be precisely defined and contain a bigger sum
of usefulness than at the competition. It is worth to use in the offer a price incentive, that
is discounts, individual conditions of payment.
2. Distribution is a set of different operations aimed at supplying of products on the market
in a given place, time, quantity and assortment, according to purchasers needs [11]. The
distribution of commodities can be held in different ways, not only in places of sale, such
as, for example, shops, fairs, but also by Internet, telemarketing, individual deliveries to
the customer.
3. Advertisement which can be executed in different forms, for example, leaflets, posters,
brochures, adverts in mass media and it depends on financial resources of the farm.
4. A sales promotion, which depends on products presentation, offering favourable
conditions of sale, for example, installments. The forms of a sales promotion:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
42
 personal sale which consists in offers presenting, trade meetings, demonstrations,
 marketing of direct mail  sending by a traditional or electronic mail special trade
offers to customers.
5. Merchandising  it is taking care of a sale place, that is functionality, aesthetics, safety,
personnel, range, windows, spacing out of slogans, advertising materials, etc.
Merchandising is also an exhibition of a product to make it more noticeable and available
for purchasers.
The advert of a product or service should attract clients. Thus, it is worth to take care
of its aesthetics and clearness. The advert ought to be characterized by lapidary, that contain
few words and a lot of content, for example, a slogan, the most important information about
a product or service, but such which emphasise its attractiveness and inimitability. The
important constituent of an advert is product s price and its availability (a place of sale,
conditions of purchasing). The advert should also contain work hours, the company s address
and the telephone number.
Wykorzystanie Internetu w działaniach marketingowych
 strony internetowe  zawierajÄ… informacje, porady, sÄ… te\
formÄ… reklamy,
 email  poczta elektroniczna,
 forum dyskusyjne lub tablice informacyjne  mo\
liwość interaktywnej dyskusji, dzielenia
się wiedzą i doświadczeniem,
 chat  rozmowa on  line z drugÄ… osobÄ… w tym samym czasie,
 video  konferencja  komunikacja na odległość przy u\
yciu kamery internetowej,
 materiały autorskie  umieszczanie na stronach internetowych własnych opracowań,
tworzenie własnych stron internetowych,
U\
ywając tych zasobów internetowych mo\
na prowadzić transakcje handlowe, tzw.
e-handel. Obejmują wykorzystanie kanałów, opartych na sieci Internet, do zawierania
formalnych transakcji gospodarczych, takich jak: zawieranie umów, składanie zamówień,
wystawianie faktur czy przelewów pienię\
nych na konto bankowe.
Using the Internet in marketing
 web sides  they include information and advice, they are also a form of the
advertisement,
 email  electronic mail,
 debatable forum or news boards  possibility of interactive discussion, share the
knowledge and experience,
 chat  talk on  line with the other person at the same time,
 video  conference  communication at a distance using the Internet video camera,
 copyright materials  placement on the Internet pages own studies, own Internet pages
creation.
Using these Internet resources, there is the possibility of the business transaction leading,
so  called e-trade. They include using channels based on the Internet for doing formal
economic deals such as entering into contracts, placing the orders, invoices issuing or
transferring money to a bank account.
Oto przykładowe reklamy produktu i usługi w agrobiznesie oraz turystyce [19]:
Do you fancy fresh fruit? / Masz ochotę na świe\
e owoce?
Come to  Green Apple company and buy the best quality fruit from ecological farms.
/ Przyjdz
do firmy  Zielone Jabłuszko i kup najlepszej jakości owoce z ekologicznych
gospodarstw.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
43
We offer the lowest prices in the local market. / Oferujemy najni\
sze ceny na lokalnym rynku.
For regular consumers special discounts. / Specjalne zni\
ki dla stałych klientów.
We invite you to our company from Monday to Saturday: 13, Cherry Street. / Zapraszamy do
naszej firmy od poniedziałku do soboty: Ulica Wiśniowa 13.
Telephone: [phone] / Telefon: [phone]
Food storing up service / Usługi magazynowania \
ywności
The  Max Company stores up all food products in the best conditions. / Firma  Max
przechowuje \
ywność w najlepszych warunkach.
We offer food transport. / Oferujemy transport \
ywności.
 Max Company, Norwich, 45, Long Street.
Open: every day, from 6 a.m. to 6 p.m. / Otwarte: codziennie od 6 rano do 6 wieczorem.
Contact: tel./fax: [phone] / Kontakt: telefon/fax: [phone].
Agro tourist farm  Eden in Gi\
ycko / Gospodarstwo agroturystyczne  Raj w Gi\
ycku
Would you like to spend your holiday in the village, near to the forest and clean lake? / Czy
chciałbyś spędzić wakacje na wsi blisko lasu i czystego jeziora?
If so, we invite you on our farm with comfortable guest rooms and home  made meal. / Jeśli
tak, zapraszamy do naszego gospodarstwa z wygodnymi pokojami gościnnymi i domowym
jedzeniem.
Agro tourist farm  Eden offers a lot of attractions for a good price  horse riding, fishing,
sailing. / Gospodarstwo agroturystyczne  Raj oferuje za dobrÄ… cenÄ™ wiele atrakcji  jazdÄ™
konnÄ…, Å‚owienie ryb, \
eglarstwo.
Contact: tel./fax: [phone], / Kontakt: telefon/fax: [phone].
Email address: [e-mail] / Adres email: [e-mail]
Rys. 6. Reklama gospodarstwa oferujÄ…cego wakacje w siodle [23]
Vacations with Horses [23]
If you would like a taste of the good life, or have the chance of horseback ride through
beautiful scenery, a Horseback Riding Vacation is just what you need! We have Dude
Ranches for good fun and elegant posh horse vacations to spoil you. All our Dude Ranches
offer the highest hospitality standards and are ready to give you the vacation of a lifetime!
Great lodging, delicious meals and plenty of memorable outings with horses is just the
beginning of the best vacation of your life.
Wakacje z końmi
Jeśli chciałbyś posmakować dobrego \
ycia lub mieć szansę jazdy konnej przez piękny
krajobraz, wakacje w siodle są tym, czego potrzebujesz! Wszystkie nasze ośrodki wczasowe
na farmie oferujÄ… najwy\
szy standard gościnności i są gotowe dać Ci wakacje Twojego \
ycia!
Wspaniała kwatera, wyśmienite jedzenie i wiele niezapomnianych wycieczek z końmi to
tylko poczÄ…tek najlepszych wakacji Twojego \
ycia!
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
44
4.4.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie działania marketingowe nale\
y podjąć, aby osiągnąć sukces rynkowy?
2. Na czym polega działalność marketingowa pojedynczej firmy, gospodarstwa?
3. Jak nale\
y zdefiniować  merchandising w języku angielskim?
4. Czym jest reklama?
5. Jak nale\
y zdefiniować ofertę handlową w języku angielskim?
6. Czym jest dystrybucja?
7. Jakie sÄ… formy promocji sprzeda\
y?
8. W jaki sposób wykorzystasz Internet w działaniach reklamowych?
9. Z jakich elementów powinna składać się reklama?
10. Jak zareklamowałbyś działalność gospodarstwa agroturystycznego?
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaprojektuj dowolnÄ… formÄ™ promocji gospodarstwa. Zaprezentuj jÄ… ustnie klientowi
w języku angielskim.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) obejrzeć film o ró\
nych formach promocji firmy w języku angielskim,
3) wynotować przydatne zwroty w języku angielskim,
4) ustalić formę promocji gospodarstwa,
5) wykonać projekt promocji gospodarstwa w języku angielskim,
6) zaprezentować projekt w języku angielskim.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
 film o ró\
nych formach promocji i środkach reklamy w języku angielskim,
 słowniki dwujęzyczne i bran\
owe,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Zaprojektuj wybraną formę promocji dowolnej usługi agroturystycznej w języku angielskim.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) określić grupy konsumentów najczęściej korzystających z wybranej usługi,
3) sprecyzować cele promocji,
4) zebrać materiały do projektu,
5) wybrać formę promocji (hasło, film albo projekt ogłoszenia reklamowego do czasopism),
6) wykonać projekt promocji, usługi agroturystycznej w języku angielskim,
7) przedstawić rezultat swojej pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
45
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
 przykłady haseł promocyjnych,
 przykłady ogłoszeń reklamowych,
 słowniki dwujęzyczne i bran\
owe,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Opracuj w języku angielskim program promocji dla gospodarstwa agroturystycznego
prowadzÄ…cego hodowlÄ™ koni.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) określić rodzaj usług oferowanych przez właściciela gospodarstwa,
3) scharakteryzować poło\
enie gospodarstwa i jego walory,
4) wykonać program promocji w języku angielskim,
5) przedstawić w grupie program promocji.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
 przykłady haseł promocyjnych,
 przykłady ogłoszeń reklamowych,
 kamera wideo,
 telewizor z odtwarzaczem VHS lub DVD,
 słowniki dwujęzyczne i bran\
owe,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 4
Odbierz i przeka\
w języku angielskim informację o świadczonych usługach
gospodarstwa agroturystycznego za pomocÄ… poczty elektronicznej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zało\
yć skrzynkę email na dowolnym serwerze,
3) zredagować tekst informacji do przekazania informacji w języku angielskim,
4) posłu\
yć się programem Outlook Ekspres do korespondowania z innymi u\
ytkownikami
sieci,
5) przekazać adres poczty email nadawcy wiadomości,
6) wysłać wiadomość,
7) odebrać, odczytać i wydrukować nadesłaną odpowiedz
.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
 stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,
 drukarka,
 słowniki dwujęzyczne i bran\
owe,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
46
4.4.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) zastosować podstawowe metody promocji produktów i usług
w języku angielskim?
1
1

2) wybrać odpowiedni rodzaj reklamy dla gospodarstwa
agroturystycznego?
1
1

3) zaprojektować reklamę w języku angielskim dla wybranej usługi
gospodarstwa agroturystycznego?
1
1

4) wykorzystać Internet w działaniach reklamowych?
1
1

5) wysłać i odebrać wiadomość w języku angielskim pocztą
elektronicznÄ…?
1
1

 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
47
[
5. SPRAWDZIAN OSI
GNI
Ć
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcjÄ™.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do ka\
dego zadania dołączone są 4 mo\
liwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki nale\
y błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłó\
rozwiÄ…zanie
zadania na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiÄ…zanie testu masz 35 min.
Powodzenia!
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Zakończenie zdania  We can look for the job, among other things by &  to
a) the Internet.
b) job advertisements in the mass media.
c) Employment Agency.
d) all mentioned above ways.
2. Zakończenie zdania  Preparing to the job interview it is worth &  to
a) determine a date and a place of meeting.
b) obtain the most information about the company.
c) prepare your own questions.
d) make all mentioned above preparations.
3. Zakończenie zdania  During the job interview &  to
a) listen to interviewer s questions and answer them.
b) be nervous.
c) criticise your previous employer.
d) reveal confidential information from your previous place of work.
4. Zakończenie zdania  Towards every employee and partner there should be specified &  to
a) tasks and duties.
b) powers.
c) responsibility  sanctions.
d) all mentioned above rights and duties.
5. Zdanie  On the agro tourist farm we & twenty horses. nale\
y uzupełnić
a) are keeping.
b) have held.
c) breed.
d) had.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
48
6. Zakończenie zdania  In a Curriculum Vitae should be placed the following information
&  to
a) only personal details.
b) personal details, education and qualifications, experience, other skills, interests.
c) only education and qualifications.
d) only interests.
7. Zwrot  list motywacyjny nale\
y przetłumaczyć na język angielski jako
a) a letter of application.
b) a letter of complain.
c) a letter of motivation.
d) none of them.
8. Je\
eli list oficjalny rozpoczyna zwrot grzecznościowy  Dear Sir or Madam , to
w zakończeniu powinien być u\
yty zwrot
a) Yours faithfully.
b) Yours sincerely.
c) Regards.
d) All the best.
9. Zwrot u\
ywany w liście motywacyjnym   I am writing to apply for the position nale\
y
przetłumaczyć na język polski jako
a) Piszę, aby dowiedzieć się o stanowisko.
b) Piszę, aby dostać to stanowisko.
c) Piszę, aby ubiegać się o stanowisko.
d) Piszę, aby zapytać o stanowisko.
10. Zwrot  umowa kupna  sprzeda\
y nale\
y przetłumaczyć na język angielski jako
a) Selling  Buying Agreement.
b) Sales Contract.
c) Trade Contract.
d) Purchase Deal.
11. NazwÄ™ dokumentu  Invoice nale\
y przetłumaczyć na język polski jako
a) ogłoszenie.
b) zamówienie.
c) list motywacyjny.
d) faktura.
12. Definicja   It is a color of a horse, from tan to dark chestnut with black mane and tail
określa maść
a) gniadÄ….
b) karÄ….
c) dereszowatÄ….
d) kasztanowÄ….
13. Termin  zaproszenie nale\
y przetłumaczyć na język angielski jako
a) memorandum.
b) advert.
c) announcement.
d) invitation.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
49
14. Zakończenie zdania  During the trade transactions a salesman as well as a buyer should
take into consideration and obey a few main factors, such as &  to
a) the prices, deadlines, the way and conditions of delivery, forms of the payment,
conditions of commodity s return and arbitrary clauses,
b) the price.
c) arbitrary clauses.
d) the way and conditions of delivery.
15. Zdanie  Please reserve a double room from 24th August to 8th September nale\
y
przetłumaczyć na język polski jako
a) Proszę zarezerwować dwa pokoje od 24 września do 8 paz
dziernika.
b) Proszę zarezerwować pokój dwuosobowy od 24 września do 8 paz
dziernika.
c) Proszę o rezerwację pokoju od 24 sierpnia do 8 września.
d) Proszę o rezerwację pokoju dwuosobowego od 24 sierpnia do 8 września.
16. Zakończenie zdania  In a soft style of negotiations you should &  to
a) achieve your own goal, treat your partner unkindly and put high demands.
b) reach an agreement satisfying both sides and strive to a compromise.
c) keep very good contacts with a partner, treat him with confidence, kindness and
respect and make a lot of offers.
d) force to a partner your own will.
17. Zakończenie zdania  The trade agreement should consist of the following information &  to
a) formal information, basic conditions, contractual clauses, enclosures.
b) only formal information and basic conditions.
c) only contractual clauses and enclosures.
d) none of them.
18. Zakończenie zdania  The most important elements in marketing activity of the company
are &  to
a) merchandising.
b) business offer and distribution.
c) advertisement and sales offer.
d) all of them.
19. Uzupełnieniem zdania  The company  Rider Wardrobe & to as Seller agree on the
following terms. jest
a) named here.
b) hereby called.
c) hereinafter referred.
d) there referred.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
50
20. Zakończenie zdania  For planning of the business trip abroad, the amount of a foreign
travel allowance should be determined in the following way &  to
a) till 8 hours is entitled 1/3 of a basic rate, form 9 till 12 hours  1/2 of a rate, over 12
hours  full rate.
b) till 8 hours is entitled 1/4 of a basic rate, from 9 till 12 hours  1/3 of a rate, over 12
hours  full rate.
c) till 8 hours is entitled 1/2 of a basic rate, from 9 till 12 hours  3/4 of a rate, over 12
hours  full rate.
d) till 8 hours is entitled 1/8 of a basic rate, form 9 till 12 hours  1/4 of a rate, over 12
hours  1/2 of a rate.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
51
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko..........................................................................................
Posługiwanie się językiem obcym
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
52
6. LITERATURA
1. Baranowski Z.: Koń i jez
dziectwo  polsko-angielsko-francusko-niemiecki słownik
hipologiczny. Krajowa Agencja Wydawnicza, Wrocław 1985
2. Bernadt J., Kosty\
ewska M., Szymańska M.: Zasady zagospodarowania domu.
COOiPwR, Kraków 1991
3. Bryś J.: Podstawy biurowości. Format-AB, Warszawa 1999
4. Bułhak A.: Obsługa komputera. Help, Warszawa 1997
5. Corbeil J.: Wielojęzyczny słownik wizualny. Polski. Angielski. Niemiecki. Francuski.
Leksykon tematyczny. Wydawnictwo Wilga, Warszawa 1996
6. Ensminger M. E.: Horses and Tack. Revised Edition Boston: Houghton Mifflin, Boston 1991
7. Harris M., Mower D., Sikorzyńska A.: New Opportunities Intermediate. Longman 2005
8. Kienzler I.: Korespondencja handlowa w języku polskim. Wzory pism, umów i innych
dokumentów. IVAX Sp. z.o.o. Gdynia 1996
9. Klepacki B. red.: Wybrane pojęcia z zakresu organizacji gospodarstw, produkcji i pracy
w rolnictwie. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 1997
10. A
azarska T.: Pisanie na maszynie w języku polskim i w językach obcych. Cz. 1 4. FBC,
Warszawa 1993
11. Maliszewski E.: Marketing. AB FORMAT, Warszawa 2007
12. Stefaniak  Piasek.: Technika pracy biurowej. WSiP, Warszawa 2003
13. Wielki SÅ‚ownik PWN-Oxford. Wydawnictwo PWN, Warszawa 2004
14. Wilson P.: Korespondencja w języku angielskim & , czyli poradnik mened\
era.
Wydawnictwo Philips Wilson, Warszawa 1998
15. Witek E.: Praca biurowa. eMPi², PoznaÅ„ 2002
16. Wzory listów angielskich. WP, Warszawa 2002
17. www.arimr.gov.pl
18. www.article/horse_and_rider_fashion.html
19. www.business.com
20. www.csipb.pl
21. www.equestrianmag.com
22. www.Findlaw.com
23. www.info.horse.com
24. www.konie.happyhorses.pl/lexicon.php
25. www.stadnina.lublin.pl/galeria
26. www.Triple Crown Horse Betting Vocabulary  Glossary of Horse Racing Terms
27. www.wikipedia  the free encyclopedia
28. Czasopismo specjalistyczne:  Hodowca i Jez
dziec
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
53