MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Anna Sadal
Posługiwanie się językiem obcym 311[39].Z4.02
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr Edyta Bochnia
mgr inż. Sylwester Karbowiak
Opracowanie redakcyjne:
mgr Anna Sadal
Konsultacja:
mgr inż. Jolanta Skoczylas
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[39].Z4.02
 Posługiwanie się językiem obcym , zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu technika urządzeń sanitarnych.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 4
2. Wymagania wstępne 6
3. Cele kształcenia 7
4. Materiał nauczania 8
4.1. Rodzaje i tworzenie czasów w języku niemieckim 8
4.1.1. Materiał nauczania 8
4.1.2. Pytania sprawdzające 10
4.1.3. Ćwiczenia 10
4.1.4. Sprawdzian postępów 11
4.2. Zdania warunkowe 12
4.2.1. Materiał nauczania 12
4.2.2. Pytania sprawdzające 12
4.2.3. Ćwiczenia 12
4.2.4. Sprawdzian postępów 13
4.3. Strona bierna czasownika 14
4.3.1. Materiał nauczania 14
4.3.2. Pytania sprawdzające 15
4.3.3. Ćwiczenia 15
4.3.4. Sprawdzian postępów 16
4.4. Mowa zależna 17
4.4.1. Materiał nauczania 17
4.4.2. Pytania sprawdzające 17
4.4.3. Ćwiczenia 17
4.4.4. Sprawdzian postępów 18
4.5. Komunikacja w języku obcym. Prowadzenie rozmowy. Nawiązywanie
i podtrzymywanie kontaktu 19
4.5.1. Materiał nauczania 19
4.5.2. Pytania sprawdzające 20
4.5.3. Ćwiczenia 20
4.5.4. Sprawdzian postępów 21
4.6. Sposoby określania miary, wagi, ilości oraz innych danych liczbowych 22
4.6.1. Materiał nauczania 22
4.6.2. Pytania sprawdzające 23
4.6.3. Ćwiczenia 23
4.6.4. Sprawdzian postępów 24
4.7. Słowniczek komputerowy. Internetowe zasoby zawodowe 25
4.7.1. Materiał nauczania 25
4.7.2. Pytania sprawdzające 25
4.7.3. Ćwiczenia 25
4.7.4. Sprawdzian postępów 26
4.8. Słownictwo związane z wykonywaniem zawodu technika urządzeń
sanitarnych. Komendy i polecenia o charakterze zawodowym 27
4.8.1. Materiał nauczania 27
4.8.2. Pytania sprawdzające 29
4.8.3. Ćwiczenia 29
4.8.4. Sprawdzian postępów 30
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
4.9. Rozumienie ze słuchu 31
4.9.1. Materiał nauczania 31
4.9.2. Pytania sprawdzające 31
4.9.3. Ćwiczenia 32
4.9.4. Sprawdzian postępów 32
4.10. Rola kontekstu w rozumieniu tekstu 33
4.10.1. Materiał nauczania 33
4.10.2. Pytania sprawdzające 33
4.10.3. Ćwiczenia 34
4.10.4. Sprawdzian postępów 34
4.11. Styl formalny i nieformalny. Korespondencja zawodowa 35
4.11.1. Materiał nauczania 35
4.11.2. Pytania sprawdzające 37
4.11.3. Ćwiczenia 38
4.11.4. Sprawdzian postępów 39
4.12. Podstawowe elementy życiorysu i listu motywacyjnego 40
4.12.1. Materiał nauczania 40
4.12.2. Pytania sprawdzające 43
4.12.3. Ćwiczenia 44
4.12.4. Sprawdzian postępów 44
5. Sprawdzian osiągnięć 45
6. Literatura 50
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
1. WPROWADZENIE
Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o posługiwaniu się językiem
obcym, w nawiązywaniu i podtrzymywaniu kontaktów ze współpracownikami oraz
wyrażaniu swojej opinii i zdobywaniu informacji zawodowych.
W poradniku zamieszczono:
 Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś
mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.
 Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
 Materiał nauczania (rozdział 4), który umożliwia samodzielne przygotowanie się do
wykonania ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Obejmuje on również ćwiczenia, które
zawierają wykaz materiałów, narzędzi i sprzętu potrzebnych do realizacji ćwiczeń. Przed
ćwiczeniami zamieszczono pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do ich wykonania. Po
ćwiczeniach zamieszczony został sprawdzian postępów. Wykonując sprawdzian
postępów, powinieneś odpowiadać na pytania tak lub nie, co oznacza, że opanowałeś
materiał albo nie.
 Sprawdzian osiągnięć, w którym zamieszczono instrukcję dla ucznia oraz zestaw zadań
testowych sprawdzających opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej jednostki.
Zamieszczona została także karta odpowiedzi.
 Wykaz literatury obejmujący zakres wiadomości, dotyczącej jednostki modułowej, która
umożliwi Ci pogłębienie nabytych umiejętności.
Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela
o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność.
Jednostka modułowa:  Posługiwanie się językiem obcym  , której treści teraz poznasz
zawarta jest w module 311[39].Z4 Rynek pracy i jest oznaczona na schemacie na str.5.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju
wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
311[39].Z4
Rynek
pracy
311[39].Z4.01
311[39].Z4.02
Funkcjonowanie
Posługiwanie się
przedsiębiorstwa
językiem
instalacyjnego
obcym
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
- określić podstawowe zasady gramatyki języka niemieckiego,
- posługiwać się podstawowym słownictwem dotyczącym życia codziennego,
- korzystać ze słowników obcojęzycznych,
- czytać i tłumaczyć teksty na poziomie podstawowym,
- stosować podstawowe przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,
- korzystać z różnych z
ródeł informacji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
 nawiązać i podtrzymać kontakt ze współpracownikami,
 wyrazić opinię i postawę wobec rozmówcy i tematu rozmowy,
 wpłynąć werbalnie na zachowanie innych osób,
 posłużyć się podstawowym słownictwem zawodowym,
 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy wykorzystując słownictwo
ogólnotechniczne,
 opisać właściwości techniczne przedmiotów,
 porozumieć się ustnie w zakresie wykonywanych zadań,
 wskazać informacje szczegółowe w nieskomplikowanych wypowiedziach i dialogach,
 rozróżnić usłyszane komendy i polecenia,
 udzielić informacji dotyczących spraw zawodowych,
 wydać instrukcje i polecenia w języku obcym,
 porozumieć się pisemnie w zakresie wykonywanych zadań,
 zinterpretować tekst w czytaniu pobieżnym,
 zinterpretować tekst, który zawiera niezrozumiałe fragmenty posługując się kontekstem,
 wyszukać istotne informacje z częściowo niezrozumiałego tekstu,
 skorzystać z dwujęzycznych słowników: ogólnego, technicznego oraz z obcojęzycznych
słowników specjalistycznych podczas wykonywania czynności zawodowych,
 przeczytać ze zrozumieniem i przetłumaczyć obcojęzyczną dokumentację techniczną
urządzeń instalacji sanitarnych i sieci komunalnych,
 wpisać do przeglądarki internetowej, wyszukać, przeczytać i przetłumaczyć hasła
dotyczące instalacji sanitarnych,
 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję, literaturę i prasę dotyczącą
instalacji sanitarnych,
 zredagować notatkę z przeczytanego tekstu,
 posłużyć się obcojęzycznymi instrukcjami i oprogramowaniem,
 przetłumaczyć, z zachowaniem zasad gramatyki i ortografii języka obcego, teksty
zawodowe napisane w języku polskim,
 wydać pisemnie instrukcje i polecenia w języku obcym,
 posłużyć się słownictwem związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej,
 nawiązać korespondencję z firmami, instytucjami i osobami prywatnymi, w sprawach
zawodowych, z użyciem poczty tradycyjnej i elektronicznej,
 przeczytać ze zrozumieniem obcojęzyczną korespondencję otrzymywaną tradycyjnie
i w poczcie elektronicznej,
 zaprezentować własną osobę, przedstawić umiejętności i doświadczenie zawodowe
w rozmowie kwalifikacyjnej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. MATERIAA
NAUCZANIA
4.1. Rodzaje i tworzenie czasów w języku niemieckim
4.1.1. Materiał nauczania
W języku niemieckim wyróżniamy następujące czasy:
1. Czas teraz
niejszy  das Pr�sens
2. Czas przeszły prosty das Imperfekt (Pr�teritum)
3. Czas przeszły złożony das Perfekt
4. Czas zaprzeszły  das Plusquamperfekt
5. Czas przyszły  das Futur I
6. Czas przyszły  das Futur II
1. Pr�sens
Czas teraz
niejszy wyraża czynność trwającą obecnie, ale w połączeniu z okolicznikiem
czasu może wyrażać przyszłość poprzez prawdopodobieństwo wystąpienia danej czynności,
np.:
Ich gehe ins Kino. (Idę do kina.)
Morgen fahren wir nach Berlin. (Jutro pojedziemy do Berlina.)
2. Imperfekt
Czas przeszły Imperfekt służy do wyrażania przeszłości i jest stosowany głównie
w opisie, opowiadaniu i relacji. Tworzymy go dla czasowników słabych przez dodanie do
tematu czasownika przyrostka  t  oraz końcówki odmiany czasu teraz
niejszego, z wyjątkiem
trzeciej osoby liczby pojedynczej, która równa jest pierwszej osobie liczby pojedynczej.
Czasowniki, które są zakończone na  t,  d lub grupę spółgłoskową otrzymują końcówkę  et

np.:
machen macht
ich machte
du machtest
er, sie, es machte
wir machten
ihr machtet
sie, Sie machten
Vorige Woche machte ich eine interessante Reise. (W zeszłym tygodniu odbyłem interesującą
podróż.)
W przypadku czasowników mocnych wstawiamy formę z tabeli czasowników mocnych,
przy czym jest to forma dla pierwszej i trzeciej osoby liczby pojedynczej. Do pozostałych
osób dodajemy charakterystyczne końcówki np.:
geben gab
ich gab
du gabst
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
er, sie, es gab
wir gaben
ihr gabt
sie, Sie gaben
Sie gab mir ein Geschenk. (Ona dała mi prezent.)
3. Perfekt
Czas przeszły Perfekt jest stosowany do wyrażania czynności przeszłej zakończonej.
Używany jest zazwyczaj w rozmowach i dialogach. Tworzymy go za pomocą czasownika
posiłkowego haben lub sein, który odmieniamy do podmiotu oraz formy imiesłowu czasu
przeszłego Partizip II występującego na końcu zdania w formie nieodmiennej.
Formę Partizip II dla czasowników słabych, tworzymy przez dodanie przedrostka ge 
i końcówki  t do tematu czasownika. Za pomocą czasownika sein czas przeszły Perfekt
tworzymy dla czasowników:
 nieprzechodnich, wyrażających ruch, kierunek,
 wyrażających zmianę stanu,
 sein, werden, bleiben, np.:
Wir sind ins Kino gegangen. (Poszliśmy do kina.)
W pozostałych przypadkach stosujemy czasownik posiłkowy haben np.:
Ich habe einen guten Kaffee getrunken.(Wypiłem dobrą kawę.)
4. Plusquamperfekt
Czas zaprzeszły Plusquamperfekt jest stosowany do wyrażenia nierównoczesności
minionych wydarzeń najczęściej w zdaniach okolicznikowych czasu, których stosujemy
następstwo czasu. Tworzymy go tak jak czas przeszły Perfekt, tylko zamiast czasowników
posiłkowych haben i sein wstawiamy ich formy w czasie Imperfekt, czyli hatte i war, np.:
Ich hatte gestern einen langen Brief geschrieben.(Napisałem wczoraj długi list.)
Wir waren nach Paris gefahren.(Pojechaliśmy do Paryża.)
5. Futur I
Czas przyszły Futur I wyraża czynności, które maja odbyć się w przyszłości faktycznie
lub prawdopodobnie. Tworzymy go za pomocą czasownika werden, który odmieniamy do
podmiotu, a na końcu zdania wstawiamy formę bezokolicznika np.:
Er wird ins Ausland fahren.(On pojedzie za granicę.)
6. Futur II
Czas przyszły Futur II wyraża przekonanie, że określona czynność zostanie zakończona
w przyszłości. Tworzymy go za pomocą czasownika posiłkowego werden oraz
bezokolicznika czasu przeszłego np.:
Er wird den Bus bestimmt nicht erreicht haben.(On z pewnoscią nie zdąży na autobus.)
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
4.1.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie wyróżniamy czasy w języku niemieckim?
2. Jakie zadanie mają poszczególne czasy?
3. Jak tworzymy poszczególne czasy?
4. Kiedy stosujemy czas przeszły Imperfekt, a kiedy Perfekt?
5. W jakich przypadkach tworzymy czas przeszły Perfekt za pomocą czasownika
posiłkowego haben, a kiedy za pomocą czasownika posiłkowego sein?
6. W jakich zdaniach ma zastosowanie czas zaprzeszły Plusquamperfek?
7. Jaka jest różnica między czasem przyszłym Futur I, a czasem przyszłym Futur II?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Rozpoznaj przedstawione w ćwiczeniu rodzaje czasów i podaj zasady ich tworzenia
i zastosowania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać informacje o rodzajach i zasadach tworzenia czasów w języku niemieckim,
2) rozpoznać rodzaje czasów w ćwiczeniu,
3) rozpoznać zasadę tworzenia czasów,
4) określić nazwy przedstawionych czasów,
5) napisać w zeszycie rodzaje i zasady tworzenia czasów,
6) zaprezentować ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- schematy tworzenia czasów w języku niemieckim,
- formy czasowników mocnych,
- zeszyt do ćwiczeń,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
Ćwiczenie 2
W przedstawionym tekście zawodowym dotyczącym instalacji i urządzeń sanitarnych
podkreśl formy czasu przeszłego, określ ich rodzaj oraz dokonaj tłumaczenia tekstu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać tekst,
2) wyszukać czasowniki, za pomocą których został utworzony dany czas,
3) dobrać odpowiednie nazwy czasów,
4) podpisać właściwą nazwę czasu przy każdym zdaniu,
5) dokonać tłumaczenia poszczególnych zdań w tekście,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Wyposażenie stanowiska pracy:
- tekst zawodowy,
- schematy tworzenia czasów w języku niemieckim,
- formy czasowników mocnych,
- zeszyt do ćwiczeń,
- przybory do pisania.
Ćwiczenie 3
Zrelacjonuj odbywanie praktyk zawodowych stosując czas przeszły Perfekt.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przygotować krótki plan wydarzeń, o których chciałby mówić,
2) ułożyć zdania zgodnie z zasadami tworzenia czasu przeszłego,
3) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- zeszyt do ćwiczeń,
- schemat tworzenia czasu Perfekt,
- formy czasowników mocnych,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymienić rodzaje czasów występujących w języku niemieckim?
�� ��
2) wymienić sposób tworzenia czasów?
�� ��
3) określić zasady stosowania poszczególnych czasów?
�� ��
4) rozpoznać rodzaj czasu w zawodowym tekście obcojęzycznym?
�� ��
5) relacjonować wydarzenia w czasie przeszłym?
�� ��
6) przetłumaczyć zdanie w określonym czasie?
�� ��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
4.2. Zdania warunkowe
4.2.1. Materiał nauczania
Zdanie warunkowe jest zdaniem pobocznym odpowiadającym na pytanie:, kiedy?
(wann?), pod jakim warunkiem? (unter welcher Bedingung?), w jakim przypadku? (in
welchem Fall?). Najczęściej jest wprowadzone przez spójnik wenn (jeśli), po którym
występuje szyk końcowy, np.:
Wenn ich m�de bin, gehe ich schlafen. (Jeśli jestem zmęczony, idę spać.)
Lub zaczyna się bezpośrednio od czasownika, np.:
Bin ich krank, gehe ich nicht zur Arbeit. (Jeśli jestem chory, nie idę do pracy.)
Możliwe jest również wprowadzenie zdania warunkowego przez spójnik falls (w przypadku
gdyby) np.:
Falls es regnet, gehen wir nicht spazieren. (W przypadku gdyby padał deszcz, nie pójdziemy
na spacer.)
4.2.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie zdanie nazywamy zdaniem warunkowym?
2. Na jakie pytania odpowiada zdanie warunkowe?
3. Jak tworzymy zdanie warunkowe w języku niemieckim?
4. Jakich spójników używamy do tworzenia zdań warunkowych i jak je tłumaczymy?
5. Jaki szyk występuje w zdaniu warunkowym?
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Odpowiedz na przygotowane przez nauczyciela pytania, używając wyrażeń zawartych
w nawiasie i tworząc zdania warunkowe.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytac informacje o zasadach tworzenia zdań warunkowych w języku niemieckim,
2) dobrać odpowiednią konstrukcję zdania warunkowego,
3) napisać w zeszycie odpowiedzi,
4) zaprezentować ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- schemat tworzenia zdań warunkowych w języku niemieckim,
- zeszyt do ćwiczeń,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
Ćwiczenie 2
Przygotuj wypowiedz
dotyczącą instalacji wybranego urządzenia sanitarnego stosując
zdania warunkowe.
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) napisać krótki plan instalacji, o którym chciałby mówić,
2) napisać zdania warunkowe zgodnie z zasadami ich tworzenia,
3) zaprezentować ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- zeszyt do ćwiczeń,
- plan instalacji urządzenia sanitarnego,
- schemat tworzenia zdań warunkowych,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
4.2.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) określić konstrukcję zdania warunkowego?
�� ��
2) wymienić sposób tworzenia zdania warunkowego?
�� ��
3) omówić zasady stosowania zdania warunkowego?
�� ��
4) udzielić odpowiedzi stosując zdania warunkowe?
�� ��
5) relacjonować wydarzenia stosując zdania warunkowe?
�� ��
6) przetłumaczyć zdania warunkowe?
�� ��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
4.3. Strona bierna czasownika
4.3.1. Materiał nauczania
Strona to kategoria gramatyczna właściwa czasownikowi, wyrażająca stosunek między
czynnością oznaczaną przez ten czasownik a gramatycznym dopełnieniem.
W stronie czynnej podmiot jest wykonawcą czynności, a dopełnienie jest odbiorcą czynności
np.:
Mama czyta gazetę.
W stronie biernej podmiot jest odbiorcą czynności, a dopełnienie jest wykonawcą czynności
np.:
Gazeta jest czytana przez mamę.
Stronę bierną tworzymy w języku niemieckim za pomocą odmiennej formy czasownika
werden oraz formy Partizip II, który występuje na końcu zdania np.:
Die Mutter kocht die Suppe.(Mama gotuje zupę.)
Die Suppe wird von der Mutter gekocht.(Zupa zostanie ugotowana przez mamę.)
Stronę bierną tworzą przede wszystkim czasowniki przechodnie, czyli takie, które
posiadają dopełnienie w bierniku. Dopełnienie występujące w stronie czynnej w bierniku jest
w stronie biernej poddane określonemu działaniu i staje się podmiotem. Następuje zmiana
miejsc dopełnienia i podmiotu, jak również zmiana przypadku rzeczownika z biernika na
mianownik np.:
Der Vater repariert den Wagen.(Tata reperuje samochód.)
Der Wagen wird von dem Vater repariert.(Samochód jest reperowany przez tatę.)
Podmiot określający osobę staje się dopełnieniem i jest używany z przyimkiem von lub
z przyimkiem durch, jeśli oznacza rzecz np.:
Das Reiseb�ro bestellt das Hotelzimmer. (Biuro podróży zamawia pokój w hotelu.)
Das Hotelzimmer wird durch das Reiseb�ro bestellt. (Pokój w hotelu zostaje zamówiony
przez biuro podróży.)
Jeżeli w stronie czynnej podmiot nie jest bliżej określony i wyrażony jest zaimkiem
nieosobowym man, to jego funkcję w stronie biernej przejmuje zaimek nieosobowy es.
Jeśli na pierwszym miejscu zdania jest inna część zaimek es zanika np.:
Man spricht hier Deutsch.(Tutaj mówi się po niemiecku.)
Es wird hier Deutsch gesprochen. lub
Hier wird Deutsch gesprochen. (Tutaj mówi się po niemiecku.)
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
4.3.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie zadanie ma strona czynna?
2. Jakie zadanie ma strona bierna?
3. Jak tworzymy stronę bierną w języku niemieckim?
4. Jakie czasowniki tworzą przede wszystkim stronę bierną?
5. Jaką pozycję zajmuje podmiot i dopełnienie przy zamianie ze strony czynnej na stronę
bierną?
6. Z jakim przyimkiem używamy dopełnienia w stronie biernej?
7. Czym zastępujemy zaimek nieosobowy man przy zamianie zdania na stronę bierną?
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zamień podany przez nauczyciela tekst zawodowy w stronie czynnej na stronę bierną.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać tekst,
2) zaznaczyć podmioty i dopełnienia w zdaniach,
3) zamienić zdania na stronę bierną,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- tekst zawodowy,
- arkusz papieru,
- ołówek lub długopis,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
Ćwiczenie 2
Przygotuj sprawozdanie artykułu prasowego dotyczącego nowości technicznych, stosując
w swojej wypowiedzi stronę bierną.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać artykuł prasowy,
2) podkreślić kluczowe informacje w tekście,
3) zaznaczyć formy czasowników, za pomocą których zostały utworzone zdania w stronie
biernej,
4) napisać sprawozdanie zachowując konstrukcję strony biernej,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- artykuł prasowy,
- arkusz papieru,
- ołówek lub długopis,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
Ćwiczenie 3
Przetłumacz z zachowaniem zasad gramatyki i ortografii języka niemieckiego, tekst
zawodowy napisany w stronie biernej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać tekst,
2) zaznaczyć podmioty i dopełnienia w zdaniach oraz formy czasowników,
3) przetłumaczyć zdania,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- tekst zawodowy,
- słowniki techniczne,
- arkusz papieru,
- ołówek lub długopis,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) określić, co wyraża strona czynna?
�� ��
2) określić, co wyraża strona bierna?
�� ��
3) określić, zasady tworzenia strony biernej w języku
niemieckim? �� ��
4) wyjaśnić, jakie czasowniki tworzą przede wszystkim stronę
bierną? �� ��
5) określić, co dzieje się z podmiotem i dopełnieniem w stronie biernej?
�� ��
6) zamienić podany tekst zawodowy w stronie czynnej na stronę bierną?
�� ��
7) napisać sprawozdanie artykułu prasowego w stronie biernej?
�� ��
8) przetłumaczyć tekst zawodowy napisany w stronie biernej?
�� ��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
4.4. Mowa zależna
4.4.1. Materiał nauczania
Mowa zależna to przytaczanie wypowiedzi, myśli, sądów innych osób w sposób
pośredni. Charakteryzuje się ona użyciem formy zdań podrzędnych np.:
On powiedział, że nas dzisiaj odwiedzi.
Mowa niezależna to cytowanie wypowiedzi, myśli, sądów innych osób w sposób
bezpośredni. Myśli i poglądy są zawarte w cudzysłowie np.:
On powiedział:  Odwiedzę was dzisiaj.
Mowę zależną tworzymy w języku niemieckim za pomocą trybu przypuszczającego
Konjunktiv I, a w przypadku pokrywania się z trybem oznajmującym trybu
przypuszczającego Konjunktiv II.
Mowę zależną wprowadza się przede wszystkim w krótkich zdaniach za pomocą spójnika
dass lub bezspójnikowo. Należy pamiętać o zamianie zaimków osobowych oraz
dzierżawczych np.:
Sie sagte:  Ich bin m�de (Ona powiedziała:  Jestem zmęczona. )  mowa niezależna
Sie sagte, dass sie m�de sei. lub: Sie sagte, sie sei m�de. (Ona powiedziała, że jest
zmęczona.)  mowa zależna
4.4.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie zadanie spełnia mowa zależna i niezależna?
2. Jaka jest różnica między mową zależną a niezależną?
3. Jak tworzymy mowę zależną w języku niemieckim?
4. Jakiego spójnika używamy przy zamianie mowy niezależnej na zależną?
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zamień podane przez nauczyciela zdania w mowie niezależnej na mowę zależną.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać zdania,
2) wyszukać podmioty i orzeczenia w zdaniach,
3) zamienić zdania na mowę zależną,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- zdania do transformacji,
- arkusz papieru,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
- ołówek lub długopis,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
Ćwiczenie 2
Zrelacjonuj wypowiedz
nauczyciela dotyczącą wykonywania zadania praktycznego,
zamieniając zdania w mowie niezależnej na mowę zależną.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wysłuchać wypowiedzi nauczyciela,
2) podkreślić w wypowiedzi zdania w mowie niezależnej,
3) zaznaczyć podmioty, orzeczenia w tych zdaniach,
4) zamienić zdania na mowę zależną,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- wypowiedz
nauczyciela,
- arkusz papieru,
- ołówek lub długopis,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
4.4.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wyjaśnić co wyraża mowa zależna i niezależna?
�� ��
2) wyjaśnić jaka jest różnica między mową zależną a niezależną?
�� ��
3) podać zasady tworzenia mowy zależnej w języku
niemieckim? �� ��
4) określić co dzieje się z podmiotem przy zamianie na mowę
zależną? �� ��
5) zamienić podany tekst zawodowy w mowie niezależnej na zależną?
�� ��
6) zrelacjonować wypowiedz
nauczyciela, używając mowy zależnej?
�� ��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
4.5. Komunikacja w języku obcym. Prowadzenie rozmowy.
Nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktu
4.5.1. Materiał nauczania
Komunikacja to wymiana informacji między jej uczestnikami. Nośnikami danych mogą
być słowa (komunikacja werbalna), gesty, teksty, obrazy, dz
więki czy też sygnały elektryczne
albo fale radiowe. Ważne jest, aby były one zrozumiałe dla nadawcy i odbiorcy.
Do aktu komunikacji dojdzie jedynie wtedy, gdy spełnione zostaną następujące warunki:
- informacja zostanie przekazana w języku zrozumiałym dla obu komunikujących się stron,
- zaistnieje skuteczny nośnik tej informacji,
- przekaz pozostanie czysty od zniekształceń przez czynniki zewnętrzne (tzw. szum),
- przekaz spotka się z odbiorem,
- informacja w założeniu będzie przeznaczona dla danego odbiorcy.
Komunikację utrudniają wybiórczość uwagi, brak umiejętności przyjęcia perspektywy
rozmówcy, różnice kulturowe, stereotypy, samopoczucie, komunikacja równoległa, tzn., gdy
rozmówcy prowadzą równocześnie dwa wątki rozmowy, nie słuchając siebie nawzajem.
Opanowanie komunikowania się w języku obcym, prowadzenia rozmowy
i podtrzymywania kontaktu jest procesem długotrwałym i wymagającym systematycznej
pracy. Aby opanować sprawność mówienia trzeba ją jak najczęściej ćwiczyć. Ważne jest, aby
nauczyć się odpowiednich zwrotów rozpoczynających, podtrzymujących i kończących
rozmowę oraz takich, które potrzebne są do przyjmowania lub odrzucania propozycji, żądań,
argumentów oraz wyrażania i uzasadniania własnej opinii. Najważniejsze w procesie
komunikowania jest zrozumienie i przekazanie informacji nie koniecznie poprawnej pod
względem gramatycznym.
Sytuacje Przykładowe zwroty i wyrażenia.
Nawiązanie Entschuldigung, wie hei�en Sie... (Przepraszam, jak się pan nazywa& )
rozmowy Darf ich vorstellen& (Czy mogę się przedstawić& )
Hallo, wie geht s& (Cześć, jak się masz& )
Wiederholen Sie bitte! (Proszę powtórzyć!)
Sprechen Sie bitte langsam! (Proszę mówić powoli!)
Praca
Ich suche Arbeit als& (Szukam pracy jako)
Haben Sie noch freie Stellen f�r... (Czy mają państwo jeszcze wolne
miejsca dla...)
Potwierdzenie Du hast Recht. (Masz rację.)
Das stimmt sicherlich. (To się z pewnością zgadza.)
Wyrażanie Ich finde& (Uważam& )
opinii, Meiner Meinung nach& (Moim zdaniem& )
argumentowanie Ich w�rde sagen...(Powiedziałbym& )
Ich glaube& (Ja sądzę& )
Mir scheint& (Wydaje mi się& )
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Wyrażanie Vielleicht (Może)
przypuszczeń Ich vermute...(Przypuszczam& )
Wyrażanie Es tut mir leid.(Przykro mi.)
współczucia
Zaprzeczanie Das ist nicht wahr.(To nie jest prawda.)
Das meine ich nicht.(Nie sądzę tak.)
Przekonywanie So ist es doch besser!(Tak jest lepiej!)
Bedenke das!(Przemyśl to!)
Pytanie o radę Was soll ich machen?(Co mam zrobić?)
K�nnen Sie mir raten?(Czy mógłby mi pan doradzić?)
Wykluczanie Das ist nicht m�glich.(To nie jest możliwe.)
Bestimmt nicht.(Z pewnością nie.)
4.5.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie jest zadanie komunikacji?
2. Jak wygląda proces komunikacji?
3. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby doszło do komunikacji?
4. Jakie są bariery komunikacyjne?
5. Jakie są bariery utrudniające odbiór komunikatu?
6. Jakie warunki należy spełnić, aby opanować sprawność mówienia języku obcym?
4.5.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Nawiąż i podtrzymaj rozmowę dotyczącą twojej szkoły i wymarzonego zawodu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) nauczyć się odpowiednich zwrotów rozpoczynających, podtrzymujących i kończących
rozmowę,
2) przygotować słownictwo dotyczące twojej szkoły i wyboru zawodu,
3) rozpocząć dialog z rozmówcą,
4) skoncentrować się na komunikacji,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- zwroty podtrzymujące komunikację zawarte w poradniku,
- słownictwo do dialogu,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Ćwiczenie 2
Wyraz
opinię na temat obejrzanego filmu instruktażowego dotyczącego naprawy
urządzeń sanitarnych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) obejrzeć film instruktażowy dotyczący naprawy urządzeń sanitarnych,
2) wypisać słownictwo dotyczące naprawy urządzeń sanitarnych,
3) rozpocząć i podtrzymać dyskusję w grupie,
4) skoncentrować się na komunikacji,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- film instruktażowy dotyczący naprawy urządzeń sanitarnych,
- słownictwo do dyskusji,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
4.5.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wyjaśnić co to jest komunikacja?
�� ��
2) opisać proces komunikacji?
�� ��
3) określić czynności niezbędne do nauczenia się komunikacji?
�� ��
4) nawiązać i podtrzymać kontakt z rozmówcą?
�� ��
5) wyrazić opinię i postawę wobec rozmówcy i tematu rozmowy?
�� ��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
4.6. Sposoby określania miary, wagi, ilości oraz innych danych
liczbowych
4.6.1. Materiał nauczania
Metr to jednostka podstawowa długości w układach: SI, MKS, MKSA, MTS,
oznaczenie m. W myśl definicji zatwierdzonej przez Generalną Konferencję Miar i Wag
w 1983 jest to odległość, jaką pokonuje światło w próżni w czasie 1/299 792 458 s.
Pochodne jednostki metra:
Nazwa polska Nazwa niemiecka
1mm  1milimetr Millimeter
1cm  1centymetr Zentimeter
1dm  1 decymetr Dezimeter
1m  1 metr Meter
1km  1 kilometr Kilometer
Kilogram  jednostka masy, jednostka podstawowa układu SI, oznaczana kg. Jest to
masa międzynarodowego wzorca (walca o wysokości i średnicy podstawy 39 mm
wykonanego ze stopu platyny z irydem) przechowywanego w Międzynarodowym Biurze
Miar w SŁvres koło Paryża. Wzorzec kilograma został usankcjonowany uchwałą I Generalnej
Konferencji Miar w 1889. Jest to obecnie jedyna jednostka podstawowa posiadająca prefiks,
jak również jedyna, dla której podstawą definicji jest artefakt, a nie odwołanie się do stałych
fizycznych. Oryginalnie za wzorzec był przyjmowany jeden litr wody o temperaturze czterech
stopni Celsjusza przy ciśnieniu normalnym.
Pochodne jednostki kilograma:
Nazwa polska Nazwa niemiecka
1mg  1miligram Milligramm
1g  1gram Gramm
1kg  1kilogram Kilogramm
1t  1tona Tonne
Metr sześcienny  oznaczenie m3  pochodna jednostka objętości w układzie SI. Jest to
objętość, jaką zajmuje sześcian o krawędzi długości jednego metra.
W życiu codziennym jest to jednostka zbyt wielka do praktycznego stosowania, dlatego
posługujemy się jednostkami podwielokrotnymi: litrem (inaczej decymetr sześcienny) lub
hektolitrem.
Litr (skrót l)  pozaukładowa jednostka objętości. W przeliczeniu na jednostki SI 1l =
3
1/1000 m3, czyli 1 dm . W USA, Kanadzie, Australii do oznaczania tej jednostki stosuje się
oficjalnie wielką literę  L , w pozostałych krajach świata, w tym w Polsce, normą jest
stosowanie małej litery  l .
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Nazwa polska Nazwa niemiecka
1 m3  1metr sześcienny Kubikmeter
1l  1litr Liter
4.6.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie znasz jednostki długości?
2. Jakie znasz jednostki masy?
3. Jakie znasz jednostki objętości?
4. Jakie są niemieckie nazwy jednostek długości?
5. Jakie są niemieckie nazwy jednostek masy?
6. Jakie są niemieckie nazwy jednostek objętości?
4.6.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wysłuchaj nagrania w języku niemieckim, w którym podawane jest zapotrzebowanie na
materiały budowlane. Wypisz ilości, miary i wagi tych materiałów.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) nauczyć się niemieckich nazw określania miary, wagi i ilości,
2) wysłuchać dwukrotnie tekstu,
3) wypisać ilości, miary i wagi podanych materiałów,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- tekst ze słuchu,
- zeszyt do ćwiczeń,
- przybory do pisania,
- słowniki dwujęzyczne,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
Ćwiczenie 2
Przygotowując się do ćwiczenia praktycznego sporządz
w języku niemieckim listę
potrzebnych materiałów budowlanych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) nauczyć się określania miary, wagi i ilości w języku niemieckim,
2) wypisać ilości, miary i wagi podanych materiałów,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Wyposażenie stanowiska pracy:
- instrukcja do ćwiczenia praktycznego,
- arkusz papieru,
- ołówek lub długopis,
- słowniki dwujęzyczne,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
4.6.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymienić jednostki długości, masy i objętości?
�� ��
2) określić niemieckie nazwy jednostek długości, masy i objętości?
�� ��
3) wypisać z tekstu słuchanego nazwy jednostek długości,
masy, objętości? �� ��
4) napisać w języku niemieckim listę potrzebnych materiałów?
�� ��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
4.7. Słowniczek komputerowy. Internetowe zasoby zawodowe
4.7.1. Materiał nauczania
Internet to ogólnoświatowa sieć komputerowa logicznie połączona w jednorodną sieć
adresową. Dostarcza, lub wykorzystuje publicznie usługi wyższego poziomu oparte na
komunikacji i związanej z nią infrastrukturze.
Najwięcej danych zawartych jest w sieci Internetu na stronach WWW. Każda ze stron
posiada swój adres, dzięki któremu jest możliwe odnalezienie i wywołanie odpowiedniego
serwera. Do przeglądania informacji potrzebna jest przeglądarka internetowa. Jednym
z najbardziej popularnych programów jest Internet Explorer.
Najłatwiej dotrzeć do stron internetowych znając ich stron. Jeśli jednak nie znamy adresu
odnajdujemy informacje za pomocą wyszukiwarki. Do najbardziej popularnych należą
Wirtualna Polska(www.wp.pl), Onet (www.onet.pl), Google (www.google.pl). Po wpisaniu
słowa w polu tekstowym należy wcisnąć przycisk Szukaj lub Enter i poczekać, aż pojawi się
lista odsyłaczy do stron WWW.
Internet zawiera liczne obcojęzyczne słowniki komputerowe, które są bardzo pomocne
przy tłumaczeniu tekstów technicznych, korespondencji zawodowej, prywatnej, literatury
i prasy dotyczącej sieci, instalacji i urządzeń sanitarnych. Obsługa ich jest bardzo prosta.
Polega na wpisaniu szukanego wyrazu, do wyszukiwarki słownika i odczytaniu po chwili
jego obcojęzycznego znaczenia. Najczęściej słówko to podane jest z rodzajem, formą liczby
mnogiej oraz kontekstem, w jakim najczęściej występuje.
Bardzo cenne są również zasoby zawodowe, jakie można znalez
ć za pomocą Internetu.
Liczne publikacje, dokumenty, projekty, symulacje, instrukcje, zdjęcia, nie tylko na polskich
stronach, stanowią olbrzymią bazę dla użytkowników.
4.7.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie zadanie spełnia Internet?
2. Jak znajdujemy informacje w Internecie?
3. Jak korzystamy z obcojęzycznych słowników komputerowych?
4. Jakie zasoby zawodowe można znalez
ć w Internecie?
4.7.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Korzystając ze słowniczka komputerowego przetłumacz tekst zawodowy podany przez
nauczyciela.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować zasady korzystania ze słowników internetowych,
2) przeczytać tekst,
3) wpisać do wyszukiwarki słownika niezrozumiałe słowa,
4) przetłumaczyć tekst,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Wyposażenie stanowiska pracy:
- tekst,
- stanowisko komputerowe z licencjonowanym oprogramowaniem i dostępem do
Internetu,
- zeszyt do ćwiczeń,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
Ćwiczenie 2
Wyszukaj na stronach internetowych informacje zawodowe dotyczące instalacji
i urządzeń sanitarnych. Przedstaw je następnie w języku niemieckim.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) nauczyć się z zasad korzystania z Internetu,
2) wpisać adresy stron internetowych, na których znajdziesz informacje,
3) wpisać do wyszukiwarki zagadnienia, których nie znalazłeś na stronach,
4) przetłumaczyć tekst,
5) korzystać z słowników internetowych,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- zagadnienia zawodowe dotyczące instalacji i urządzeń sanitarnych,
- stanowisko komputerowe z licencjonowanym oprogramowaniem i dostępem do
Internetu,
- zeszyt do ćwiczeń,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
4.7.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) korzystać z Internetu?
�� ��
2) korzystać z obcojęzycznych słowników internetowych?
�� ��
3) wyszukać informacje zawodowe w Internecie?
�� ��
4) przetłumaczyć tekst zawodowy za pomocą słowników
internetowych? �� ��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
4.8. Słownictwo związane z wykonywaniem zawodu technika
urządzeń sanitarnych. Komendy i polecenia o charakterze
zawodowym
4.8.1. Materiał nauczania
Przy wykonywaniu zawodu technika urządzeń sanitarnych stosuje się specjalistyczne
słownictwo zawodowe, dlatego też chcąc porozumiewać się z obcokrajowcami należy poznać
jego obszar w języku obcym.
Poniższa tabela stanowi podstawowe słownictwo zawodowe potrzebne do porozumiewania
się w czasie pracy w języku niemieckim. Będzie ona również bardzo pomocna przy
tłumaczeniu tekstów technicznych, korespondencji zawodowej, prywatnej, literatury i prasy.
Armatura przyłączeniowa Die Rohrformst�cke
Bojler elektryczny Das Elektrowarmwasser
Bateria mieszakowa Die Mischbaterie
Bidet Das Bidet
Czop Das Spitzende
Czwórnik Der Doppelabzweig
Filtr wody pitnej Das Frischwasserger�t
Gwintownica Der Gewindeschneider
Giętarka do rur Die Rohrbiegemaschine
Gwint Das Gewinde
Gwint wewnętrzny Das Innengewinde
Instalator Der Installateur
Instalacja wody Die Kaltwassersorgung
Imadło ślusarskie Der Schraubstock
Imadło do rur Der Rohrschraubstock
Kurek Der Absperhahn
Końcówka węża Der Schlauchanschluss
Kratka ściekowa Der Ablaufrost
Licznik wody Das Wassermesser
Lutownica Die L�tlampe
A
uk Der Bogen
Mufa (Dwuzłączkowa) Die Muffe
Miska ustępowa Das Klosettbecken
Mydelniczka Der Seifensch�ssel
Narzędzia instalacyjne Die Installateurswerkzeuge
Odpływ Der Ablauf
Obudowa wanny Die Ausmauerung
Oddzielacz Der Abscheider
Odstojnik piasku Der Sandfang
Odstojnik tłuszczu Der Fettabscheider
Odstojnik ropy Der Benzinabscheider
Palnik spawalniczy Der Schwei�brenner
Piłka do metalu Die Metallns�ge
Prysznic Der Sp�hkopf
Pokrywa sedesu Der WC  deckel
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
Pisuar Der Pissoirbecken
Podgrzewacz wody gazowy Der Durchlauferhitzer
Rurociąg  odgałęzienie Die Abzweigleitung
Rurociąg główny Die Stammleitung
Rura perforowana Die Wassergewinnung
Rura ssąca Das Saugrohr
Rura przelewowa Das �berlaufrohr
Rura prostokątna Das Rechteckrohr
Rura kwadratowa Das Quadratrohr
Spłuczka Der Abortsp�ler
Sedes Die WC  brille
Ścieki Das Abwasser
Trzpień Der Rohrnkern
Trójnik Der Einfachabzweig
Uszczelnienie Der Dichtungsstrick
Uszczelka Der Richtungsring
Umywalka Der Waschbecken
Uchwyt na ręcznik Die Handtuchstange
Wylot Das Auslaufst�ck
Wąż prysznica Der Plastikschlauch
Wanna Die Badewanne
Wywiew Der Abzug
Woda użytkowa Das Brauchwasser
Woda brudna Das Schmutzwasser
Zawór Das Absperrventil
Zlewozmywak Der Sp�llbecken
W czasie wykonywania pracy trzeba wydawać i wykonywać odpowiednie komendy,
które zawierają słownictwo zawodowe.
Komendy tworzymy za pomocą trybu rozkazującego.
Tryb rozkazujący w języku niemieckim występuje w 2 os. l. poj., 1 os. l. mn., 2 os. l.
mn. oraz w formie grzecznościowej, np.:
mach!  zrób!
machen wir!  zróbmy!
macht!  zróbcie!
machen Sie!  proszę zrobić!
Przy wykonywaniu pracy potrzebna jest głównie forma 2os.l.poj. Tworzymy ją przez
odcięcie końcówki  st od formy czasownika, z uwzględnieniem form nieregularnych np.:
geben  dawać
gib!  daj!
helfen  pomagać
hilf!  pomóż!
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
nehmen  brać
nimm!  wez
!
4.8.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie słownictwo stosujemy przy wykonywaniu zawodu technika urządzeń sanitarnych?
2. Jak tworzymy komendy w języku obcym?
3. Jak tworzymy tryb rozkazujący w języku niemieckim?
4.8.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Korzystając ze słowniczka zawodowego przetłumacz tekst zawodowy podany przez
nauczyciela.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) nauczyć się korzystania ze słownika zawodowego,
2) przeczytać tekst,
3) wyszukać w słowniku niezrozumiałe słowa,
4) przetłumaczyć tekst,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- tekst,
- słownik ze słownictwem zawodowym,
- zeszyt do ćwiczeń,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
Ćwiczenie 2
Wydaj komendy dotyczące zadania praktycznego podane przez nauczyciela.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) nauczyć się z zasad tworzenia komend w języku niemieckim,
2) wypisać słownictwo zawodowe potrzebne do zadania,
3) napisać przykładowe komendy,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- słownictwo zawodowe,
- instrukcja do zadania praktycznego,
- zeszyt do ćwiczeń,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
4.8.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wypisać słownictwo do zawodu technika urządzeń sanitarnych?
�� ��
2) napisać komendy w języku obcym?
�� ��
3) określić jak tworzy się tryb rozkazujący?
�� ��
4) przetłumaczyć tekst zawodowy za pomocą słownika
zawodowego? �� ��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
4.9. Rozumienie ze słuchu
4.9.1. Materiał nauczania
Rozumienie ze słuchu przebiega tak samo, jak w języku ojczystym. Słuchanie ma
zawsze jakiś określony cel, zależny od rodzaju tekstu. Składa się z wielu sprawności
cząstkowych, np.: zrozumienia ogólnego sensu, wyłonienia najistotniejszych informacji,
odnalezienia jednej konkretnej informacji, domyślenia się znaczenia wypowiedzi na
podstawie niepełnych informacji, interpretacji sensu wypowiedzi na podstawie intonacji
głosów rozmówców.
Gdy słuchamy tekstu, rzadko zdarza się, że musimy rozumieć wszystkie szczegóły.
Najczęściej wystarczy zrozumieć tylko informacje najważniejszą lub jedną konkretną.
Podczas słuchania ważne jest, byśmy znali:
- strukturę tekstu,
- główną myśl przewodnią tekstu lub jego tematykę,
- rodzaj tekstu
W rozumieniu ogólnym tekstu ze słuchu chodzi o ogólną orientację, czyli o określenie,
jaki to jest rodzaj tekstu, kto, z kim rozmawia i o czym. W przypadku tekstów, które
informują o jakichś wydarzeniach, musimy zwracać uwagę na to, co się stało, kiedy, gdzie,
kto uczestniczył w zdarzeniu.
Czasami nie wystarczy tylko rozumienie ogólne, ponieważ interesują nas szczegóły, np.:
dane, liczby, nazwiska, informacje drobiazgowe  wtedy mamy do czynienia ze słuchaniem
szczegółowym. Jeżeli słuchamy tekstu z orientacją na szczegóły, musimy zrozumieć go też
ogólnie. Jest to dość trudne. Ćwicząc tę sprawność, możemy obydwa procesy rozdzielić.
Podczas pierwszego słuchania powinniśmy zrozumieć ogólny sens tekstu, a dopiero podczas
drugiego słuchania skoncentrować się na szczegółach.
Gdy interesują nas konkretne informacje, powinniśmy posłużyć się słuchaniem
selektywnym, czyli wybiórczym. Jeśli słuchamy zapowiedzi na dworcu, zwracamy uwagę
tylko np. na numer peronu, z którego odjeżdża nasz pociąg. Wszystko inne nas nie interesuje.
Słuchanie selektywne zależy najczęściej od samego słuchającego i od celu słuchania.
Aby ułatwić sobie zrozumienie tekstu słuchanego należy zawsze zorientować się, o jaki
rodzaj tekstu chodzi, spróbować najpierw zrozumieć tytuł, zastanowić się, o czym może być
tekst, nie denerwować się podczas słuchania, dlatego, że nie rozumiemy wszystkich
szczegółów z całego tekstu. Podczas pierwszego słuchania należy starać się zrozumieć tylko
ogólny sens. Podczas drugiego słuchania trzeba skoncentrować się na tych fragmentach
tekstu, które dotyczą informacji szczegółowych, aby wychwycić potrzebne informacje.
4.9.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie znasz rodzaje słuchania?
2. Jak powinien przebiegać proces słuchania?
3. Jak należy zachowywać się podczas słuchania?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
4.9.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wysłuchaj dialogu przygotowanego przez nauczyciela i odpowiedz na pytania zawarte
w ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wysłuchać dwukrotnie dialogu,
2) wypisać najważniejsze informacje usłyszane w dialogu,
3) odpowiedzieć na pytania zawarte w ćwiczeniu,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- dialog,
- kartka z ćwiczeniem,
- przybory do pisania,
- ćwiczenie
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
Ćwiczenie 2
Wysłuchaj informacji zawartych w tekście zawodowym i wykonaj na ich podstawie
ćwiczenie praktyczne.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wysłuchać tekst zawodowy,
2) wypisać informacje do wykonania ćwiczenia,
3) wykonać ćwiczenie praktyczne,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- tekst ze słuchu,
- kartka,
- przybory do pisania,
- materiały do wykonania ćwiczenia praktycznego,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
4.9.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) określić rodzaje słuchania?
�� ��
2) opisać proces słuchania?
�� ��
3) określić czynności przy słuchaniu tekstu?
�� ��
4) wyszukać na podstawie wysłuchanego tekstu potrzebne
informacje? �� ��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
4.10. Rola kontekstu w rozumieniu tekstu
4.10.1. Materiał nauczania
Rozumienie tekstu czytanego w języku obcym odbywa się w sposób podobny do
rozumienia w języku ojczystym. W języku obcym proces ten dokonuje się trochę wolniej,
ponieważ najczęściej nie znamy wszystkich słów, budowa zdań jest inna, teksty pochodzą
niejednokrotnie z odmiennego pod względem kulturowym zakresu tematycznego.
Czytamy różne teksty w różnych celach  podobnie jak w języku ojczystym. Czasami
czytamy np. hasło w leksykonie lub ogłoszenia prasowe tylko dla sprawdzenia lub uzyskania
jednej konkretnej informacji. Innym razem czytamy artykuły prasowe dla ogólnej orientacji,
zaś literaturę piękną dla przyjemności.
Możemy wobec tego wyróżnić różne rodzaje czytania:
- Czytanie pobieżne dla ogólnej orientacji, np. przejrzenie książki, gazety;
- Czytanie szybkie w celu wyłonienia konkretnej informacji z tekstu, np. ogłoszenie
w prasie;
- Czytanie uważne w celu wychwycenia wszystkich potrzebnych informacji
szczegółowych, np. czytanie tekstu naukowego;
- Czytanie dla przyjemności, dla ogólnego zrozumienia tekstu, jego interpretacji, np.:
czytanie powieści.
Czytanie może być fascynujące również w języku obcym. Nie należy się go bać. Podczas
czytania nigdy nie należy starać się rozumieć tekstu,,słowo w słowo . Nie należy też
natychmiast sięgać po słownik, jeśli nie rozumiemy jakiegoś pojedynczego zwrotu lub słowa.
Najpierw należy zawsze zorientować się, o jaki tekst chodzi, kto jest jego autorem, do kogo
jest skierowany, gdzie został opublikowany, jaki to rodzaj tekstu. Należy spróbować najpierw
zrozumieć tytuł, a następnie zastanowić się, o czym może być tekst.
Trzeba szukać słów kluczowych, bez których nie jest możliwe zrozumienie całego tekstu,
wyrazów międzynarodowych, liczb i innych wyróżników, których obecność pozwala
domyśleć się znaczenia innych słów. Bardzo ważne jest korzystanie z kontekstu, który może
przybliżyć zrozumienie naprowadzić nas na główną myśl tekstu. Ważna jest również nasza
wiedza na temat słowotwórstwa niemieckiego. Znaczenie niektórych słów niemieckich można
odgadnąć, tłumacząc poszczególne ich złożenia.
4.10.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie znasz rodzaje tekstów?
2. Jakie są rodzaje czytania tekstów?
3. Jak powinien przebiegać proces czytania?
4. Jaką rolę odgrywa kontekst?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
4.10.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przeczytaj tekst w języku niemieckim. Określ jego rodzaj i podaj na podstawie kontekstu
najważniejsze informacje.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać tekst,
2) określić rodzaj tekstu,
3) wypisać na podstawie kontekstu najważniejsze informacje,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- tekst,
- kartka,
- przybory do pisania
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
Ćwiczenie 2
Napisz wnioski z informacji zawartych w tekście podanym przez nauczyciela i wykonaj
na ich podstawie ćwiczenie praktyczne.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać tekst podany przez nauczyciela,
2) wyszukać i podkreślić informacje do wykonania ćwiczenia,
3) wykonać ćwiczenie praktyczne,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- tekst,
- kartka,
- przybory do pisania,
- materiały do wykonania ćwiczenia praktycznego,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
4.10.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) określić rodzaje tekstów?
�� ��
2) opisać rodzaje czytania tekstów?
�� ��
3) określić czynności niezbędne przy procesie czytania tekstu?
�� ��
4) wyszukać potrzebne informacje z tekstu na podstawie kontekstu?
�� ��
5) napisać wnioski z informacji zawartych w tekście?
�� ��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
4.11. Styl formalny i nieformalny. Korespondencja zawodowa
4.11.1. Materiał nauczania
Stylu formalnego lub nieformalnego używamy przede wszystkim korespondencji
prywatnej lub służbowej, dlatego rozróżniamy list prywatny i list formalny.
List prywatny to dłuższy tekst pisany zwykle dla podtrzymania kontaktu z bliską osobą.
Zawiera informacje, komentarze, opinie, pytania o aktualne wydarzenia z życia odbiorcy.
Podczas redagowania listu należy zachować odpowiednią formę i kompozycję. Tekst może
zawierać elementy opisu, dialogu, opowiadania. Należy zastosować typowe zwroty
grzecznościowe, krótkie zdania, potoczne słownictwo, idiomy, formy skrócone. Po zwrotach
grzecznościowych stosuje się najczęściej przecinki. W tekście od czasu do czasu umieszcza
się bezpośrednie zwroty do adresata, np.:
Was meinst du?(Co sądzisz?),
Was sagst du dazu?(Co powiesz na to?),
Stell dir vor!(Wyobraz
sobie!).
Gdy odpowiadamy na list, powinniśmy za otrzymaną korespondencję podziękować, np.:
Vielen Dank f�r deinen letzten Brief.(Wielkie dzięki za twój ostatni list.)
Ich habe mich sehr gefreut.(Bardzo się ucieszyłem)
Zwroty rozpoczynające list:
Hallo Hans!(Cześć Hans!),
Liebe Helga,(Droga Helgo,)
Lieber Peter,(Drogi Piotrze,)
Zwroty na zakończenie listu:
Das ist alles f�r heute.(To wszystko na dzisiaj.)
Bitte schreibe mir bald!(Proszę napisz do mnie wkrótce!)
Das war s f�r heute.(To by było tyle na dzisiaj.)
Ich freue mich auf deine Antwort.(Cieszę się na twoją odpowiedz
.)
Tsch�ss!(Cześć!)
Herzliche Gr��e.(Serdecznie pozdrawiam.)
Zgodnie z zasadami nowej pisowni niemieckiej zaimki du i ihr piszemy w listach małą literą.
List prywatny powinien zawierać:
1) zwrot grzecznościowy rozpoczynający list,
2) miejscowość i datę po prawej stronie,
3) wstęp, w którym określony jest cel listu,
4) rozwinięcie, służące omówieniu tematu; każdy nowy aspekt w osobnym akapicie,
5) zakończenie, stanowiące podsumowanie tematu bądz
wyrażonego życzenia,
6) zwrot grzecznościowy kończący list,
7) podpis
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
Najczęściej stosowany schemat listu prywatnego:
Miejscowość i data
Zwrot grzecznościowy rozpoczynający list
Wstęp
Rozwinięcie
Zakończenie
Zwrot grzecznościowy kończący list
Podpis
List formalny to tekst kierowany do instytucji lub osób, z którymi wiążą nas stosunki
służbowe. Rozróżniamy wiele rodzajów listów formalnych w zależności od funkcji, którą
pełnią, np.: gratulacje, podziękowania, zażalenia, przeprosiny.
Wszystkie rodzaje listów formalnych mają taki sam układ kompozycyjny. Pisane są
stylem formalnym, a więc z zastosowaniem typowych zwrotów grzecznościowych np.:
Sehr geehrter Herr Professor Schmidt,(Szanowny panie profesorze Schmidt)
Hochverehrte Frau M�ller,(Wielmożna pani M�ller,)
Mit freundlichem Gru�.(Z uprzejmym pozdrowieniem.)
i języka formalnego, zdań złożonych oraz odpowiedniego słownictwa. Często używa się
strony biernej. W listach formalnych nie należy stosować form skróconych.
Zwroty rozpoczynające list formalny to np.:
Sehr geehrter Herr, (Szanowny panie,)
Sehr geehrte Frau,(Szanowna pani,)
Sehr geehrte Damen und Herren,(Szanowne panie i panowie,)
Gdy odpowiadamy na list, powinniśmy podziękować np.:
Vielen Dank f�r Ihr Schreiben/Ihren Brief von...(Wielkie podziękowania za Pańskie pismo/
list z...)
Zuerst m�chte ich mich bei Ihnen f�r Ihren letzten Brief bedanken.(Najpierw chciałbym
podziękować za Pański ostatni list.)
Zwroty na zakończenie listu formalnego to np.:
Ich erwarte ihre Antwort und danke im Voraus f�r ihre Bem�hungen.(OczekujęPańskiej
odpowiedzi i dziękuję z góry za Pańskie starania.)
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
Mit freundlichem Gru�. Mit freundlichen Gr��en.(Serdecznie pozdrawiam.)
List formalny powinien zwierać:
1) w lewym górnym rogu imię, nazwisko i adres nadawcy,
2) miejscowość i datę po prawej stronie,
3) imię nazwisko, adres lub nazwę i adres firmy, czyli odbiorcy,
4) sprawę, której dotyczy list,
5) grzecznościowy zwrot rozpoczynający list,
6) treść listu,
7) grzecznościowy zwrot pożegnalny,
8) podpis,
9) ewentualne informacje o załącznikach.
Najczęściej stosowany schemat listu formalnego:
Miejscowość i data
Imię, nazwisko
i adres nadawcy
Imię, nazwisko
i adres odbiorcy
Sprawa, której dotyczy list
Zwrot grzecznościowy rozpoczynający list
Treść listu
Zwrot grzecznościowy pożegnalny
Podpis
Informacje o załącznikach
4.11.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakim stylem jest styl formalny?
2. Jakim stylem jest styl nieformalny?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
3. Kiedy używamy stylu formalnego, a kiedy nieformalnego?
4. Jaka formę i kompozycje ma list prywatny?
5. Jaka formę i kompozycję ma list formalny?
6. Jakie formy grzecznościowe stosujemy w liście prywatnym?
7. Jakie formy grzecznościowe stosujemy w liście formalnym?
8. Jakie elementy powinien zawierać list prywatny?
9. Jakie elementy powinien zawierać list formalny?
4.11.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przeczytaj i przetłumacz obcojęzyczną korespondencję podaną przez nauczyciela
z zakresu technik sanitarnych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać korespondencję,
2) wyszukać kluczowe informacje w tekście,
3) przetłumaczyć zdania,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- korespondencja z zakresu technik sanitarnych,
- arkusz papieru,
- ołówek lub długopis,
- słowniki dwujęzyczne techniczne,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
Ćwiczenie 2
Odpowiedz na list w sprawach dotyczących podstaw działalności gospodarczej stosując
styl formalny.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać otrzymaną korespondencję,
2) ułożyć w punktach odpowiedz
na list,
3) zredagować treść listu zachowując schemat i elementy listu formalnego,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- korespondencja zawodowa,
- arkusz papieru,
- słowniki dwujęzyczne techniczne,
- ołówek lub długopis,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
Ćwiczenie 3
Nawiąż korespondencję z osobami prywatnymi w sprawach zawodowych z użyciem
poczty elektronicznej stosując styl nieformalny.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zredagować treść listu, w którym przedstawi swoje zainteresowania sprawami
zawodowymi zachowując schemat i elementy listu prywatnego,
2) wysłać list drogą elektroniczną,
3) odpowiedzieć na przychodzące listy,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- stanowisko komputerowe z licencjonowanym oprogramowaniem i dostępem do
Internetu,
- korespondencja zawodowa,
- słowniki dwujęzyczne techniczne,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
4.11.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) określić co to jest styl formalny i nieformalny?
�� ��
2) wyjaśnić kiedy używamy styl formalny, a kiedy nieformalny?
�� ��
3) określić jaką formę i kompozycje ma list prywatny, a jaką
list formalny? �� ��
4) określić jakie formy grzecznościowe stosujemy w liście
prywatnym i formalnym? �� ��
5) określić jakie elementy powinien zawierać list prywatny
i formalny? �� ��
6) nawiązać korespondencję w sprawach zawodowych z użyciem poczty
elektronicznej? �� ��
7) napisać obcojęzyczną korespondencję z zakresu technik sanitarnych?
�� ��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
4.12. Podstawowe elementy życiorysu i listu motywacyjnego
4.12.1. Materiał nauczania
CV  życiorys, przebieg życia  jest przede wszystkim wizytówką kandydata. Powinien
być prostoty, przejrzysty, w formie haseł. Dobrze jest też, by CV dostosowane było do oferty,
na którą odpowiada kandydat.
Najczęściej CV składa się z czterech, pięciu części. W pierwszej są dane osobowe: imię,
nazwisko, wiek, adres itp. W kolejnej  wykształcenie. Zacząć należy od szkoły skończonej
najpóz
niej, czyli studiów podyplomowych lub uczelni wyższej. Oprócz nazwy wydziału
i specjalizacji można wpisać np.: temat obronionej pracy magisterskiej czy licencjackiej  ale
tylko wówczas, gdy ma ona związek ze stanowiskiem pracy, o które kandydat się ubiega.
W tej części wymienić też warto inne szkoły  np.: policealną i średnią. Podobnie, jak
w przypadku wykształcenia, różne aktywności zawodowe należy wpisywać w kolejności
achronologicznej  zaczynając od tego, co się robiło ostatnio. Z drugiej jednak strony
pamiętać trzeba, że pracodawcę najbardziej interesuje to, czy doświadczenie kandydata
zgodne jest z oferowanym miejscem pracy. Jeśli kandydat wykonywał podobne obowiązki
wcześniej, a nie był to ostatni etap pracy, warto wybrać funkcjonalny opis doświadczenia.
Oznacza to, że na pierwszym miejscu powinno się umieścić informację o pracy na najbardziej
zbliżonym stanowisku, potem  na trochę mniej związanym, itd. Sposób ten jest szczególnie
dobry, gdy kandydat ma dużo różnych doświadczeń i zamieszczenie ich wszystkich zajęłoby
dużo miejsca.
"Inne doświadczenia" to ważna część CV, zwłaszcza, jeśli pracodawcą ma być jakiś
międzynarodowy koncern. W tym miejscu należy wpisać wszystko to, czego robienie mogło
przynieść ciekawe doświadczenia, przydatne w pracy, ale nie wiązało się z zarobkowaniem
(np. wolontariat, działalność w organizacjach studenckich, aktywność polityczna).
W żadnym CV nie można pominąć informacji dotyczących znajomości języków obcych
i umiejętności obsługi komputera. W obu przypadkach warto podać więcej szczegółowych
informacji  np. niemiecki w mowie biegle, w piśmie  dobrze, komputery  jakie programy
itp. Dobrze też wpisać takie umiejętności, jak prawo jazdy, czy bezwzrokowe pisanie na
komputerze itp. Coraz mniejszą wagę przywiązuje się do części poświęconej cechom
charakteru i osobowości. Doprowadzili do tego sami kandydaci, którzy w większości
wpisywali takie cechy, jak: odpowiedzialny, inteligentny, dobrze zorganizowany, dobrze
współpracujący w grupie itp.  czyli ogólne, tak naprawdę niewiele mówiące określenia.
Podobnie w przypadku zainteresowań. Czytanie książek, dobre filmy, podróże  to nie
zrobi wrażenia na osobie prowadzącej rekrutację. Warto pisać tylko o naprawdę ciekawych
pasjach, które wyróżnią kandydata.
Równie duże znaczenie co treść, ma forma CV. Zdarzają się oczywiście kandydaci,
którzy mają takie doświadczenie i wykształcenie, że w żaden sposób nie zmieszczą swojego
życiorysu na jednej stronie A4. Ale to mogą być wyjątki, niedotyczące właściwie studentów
czy świeżo upieczonych absolwentów. Ci muszą zrobić wszystko, aby ich CV nie
przekroczyło jednej strony. Czasem warto nawet zrezygnować z części mniej przydatnych
informacji.
Należy też zwrócić uwagę na wygląd  czcionka i jej wielkość muszą być standardowe,
bez żadnych kolorów czy wzorków. Jedyną dobrą metodą na wyróżnienie szczególnie
ważnych informacji jest ich podkreślenie lub pogrubienie. Jeżeli pracodawca wymaga zdjęcia,
można je przesłać albo przypięte do CV, albo  jeśli drogą elektroniczną  wklejone
w dokument lub w oddzielnym pliku. Na końcu każdego życiorysu powinien znalez
ć się wpis
o zgodzie na przetwarzanie danych osobowych do celów rekrutacji.
Przykładowy CV
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
Ewa Kowalskaul. Warszawska 135 m. 10, 26  600 [e-mail]
Tel: [phone]
Zur Person:
Geburtsdatum: 20 August 1980
Familienstand: ledig, ortsungebunden
Staatsangeh�rigkeit: polnisch
Berufserfahrung:
seit Februar 2004 Copywriter in der Werbung Agentur XYZ
Schreiben von Werbetexte z.B. f�r OPR Produkte,
Mitarbeiten beim Radiowerbungproduktion
2003  2004 PR Assistentin bei der ABC Agentur, Gdańsk,
Assistenz von PR Projekten, Verantwortung f�r Texte,
Koordination der Events (Ausstellungen, Konzerte),
Kontakte mit der Presse
2003 Auslandspraktikum im MNO Verlag, Lyon,
�bersetzungen
2003 Volont�r bei RST (nichtstaatliche Organisation), Gdańsk,
Redaktion der Internet Seite
2001 freie Mitarbeiterin der TUV Redaktion (Texte im Kulturbereich)
Redaktorin der Studentenzeitung "UVW" an der Universit�t in
1999  2004
Gdańsk
Studium:
Magisterarbeit zum Thema "Werbewirksamkeit der Texte in der
2004
Frauenpresse"
1999  2004
Mediensoziologie in der Institut f�r Medienkommunikation und
interkulturelle Kommunikation der Universit�t in Gdańsk
Sprachkenntnisse:
Polnisch: Muttersprache
Deutsch: flie�end
Franz�sisch: flie�end
Englisch: Mittelstufe
EDV  Kenntnisse:
MS Office
Editorial Express
Interessen und
Mode, Yoga, Reisen
Aktivit�ten:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41
List motywacyjny jest elementem procesu rekrutacji. Rekruterom zależy na tym, aby 
przed podjęciem decyzji o zaproszeniu na rozmowę kwalifikacyjną  choć w małym stopniu
poznać kandydata.
Wymagania formalne do listu motywacyjnego są takie same jak w przypadku typowej
korespondencji urzędowej. List motywacyjny nie powinien być dłuższy niż jedna storna A4.
Powinien być pisany czarną czcionką na białym papierze (lub białym tle).
Jeżeli wysyłamy go pocztą tradycyjną obowiązuje prostota i estetyka. Należy zachować
odstępy i akapity. Najlepiej podzielić list na trzy (ewentualnie cztery) akapity: wstęp, część
zasadniczą i zakończenie. Czcionka nie powinna być mniejsza niż 10 i należy wybierać Arial
lub Times New Roman.
List motywacyjny najlepiej pisać do określonej osoby, ponieważ  Szanowny Pan Jan
Nowak brzmi lepiej niż  Do działu personalnego (wyjątkiem są firmy doradztwa
personalnego, gdzie nie podajemy adresata na wstępie). Jeśli musimy zwracać się  do działu ,
należy sprawdzić dokładnie, jaka jest jego nazwa  dział personalny czy np.: dział
zarządzania zasobami ludzkimi. Należy umieścić również nagłówek, zawierając w nim numer
referencyjny oraz stanowisko. Gdy wysyłamy list pocztą elektroniczną, w tytule maila
powinniśmy zamieścić numer referencyjny ogłoszenia i nazwę stanowiska.
List motywacyjny powinien zawierać:
- imię i nazwisko aplikującego (u góry, z lewej strony)
- nazwę firmy, do której aplikujemy (niżej, u góry, z prawej strony)
- imię, nazwisko i stanowisko osoby, do której kierujemy swój list (pod nazwą firmy)
- zwrot grzecznościowy (np.: Sehr geehrte Frau, (Szanowna Pani,)
- wstęp (podanie numeru ogłoszenia, stanowiska, na jakie się aplikuje)
- część zasadniczą (przedstawienie umiejętności i motywacji)
- część końcową (zachęcenie do rozmowy kwalifikacyjnej)
- zwrot końcowy (np.: Mit freundlichen Gr��en. (Z pozdrowieniami.)
- podpis.
List może zawierać linki, jednak należy wyjaśnić ich celowość np.: pod tym adresem
można obejrzeć próbki pracy (w wypadku np.: grafika) lub poznać szczegółowe informacje
o zrealizowanym projekcie. Adresować go należy do osoby podanej w kontakcie, dzięki temu
list motywacyjny nie zaginie.
Referencje  imię, nazwisko pracodawcy, telefon lub mail  można podać na dole strony.
Na samym dole zamieszcza się klauzulę o udostępnieniu danych osobowych w celu
rekrutacji, jeśli nie dopisano jej do CV.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
42
Przykładowy list motywacyjny
Jan Nowak
ul. Zielona 11
05  765 Niepołomice
[e-mail]
Tel: [phone];
Handy: (00 48) 0 505 000 000
A  Firma
Frau Inge Mauer
das Personalreferat
Gr�ne Str./75
09 000 Giessen
Niepołomice, 5 September 2005
Bewerbung, Ihre Anzeige vom 15 August 2005
Sehr geehrte Frau Mauer,
hiermit bewerbe ich mich um Ihre ausgeschriebene Stelle als Assistent im
Personalwesen.
Als ein Absolvent der Interkulturellen Kommunikation an der Berliner Universit�t,
verf�ge ich �ber sehr gute Kenntnisse von den Rekrutierungstechniken, die ich auch in Praxis
realisieren kann. W�hrend Sommerferien habe ich vielmals als Volont�r in der Zentralen
Studienberatung gearbeitet, wo ich den Studenten bei dem Praktikum und der Jobsuche
geholfen habe. Die Position als Assistent in Ihrem Unternehmen entspricht meiner
pers�nlichen Erfahrung aber auch beruflichen Zielen.
Den beschriebenen Anforderungen werde ich auf jeden Fall gerecht. Bei der Arbeit
helfen mir gute Kommunikationsf�higkeiten und Organisationstalent. In der Position als
Assistent w�rde ich vor allem meine Initiative und neue Ideen einbringen k�nnen. Ich spreche
ein sehr gutes Englisch und Spanisch und habe gute EDV  Kenntnisse.
�ber eine Einladung zum Vorstellungsgespr�ch w�rde ich mich sehr freuen. F�hlen Sie
sich frei weitere Informationen anzufordern. Meine Kontaktdetails finden Sie auf diesem
Schreiben.
Mit freundlichen Gr��en
Jan Nowak
4.12.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. W jakim celu sporządza się CV?
2. Jakie są podstawowe elementy CV?
3. Jaka jest forma pisania życiorysu?
4. W jakim celu sporządza się list motywacyjny?
5. Jakie elementy i zwroty powinien zawierać list motywacyjny?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
43
4.12.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Napisz swój życiorys zachowując podstawowe zasady pisania życiorysu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać o formach pisania życiorysu,
2) wypisać najważniejsze informacje dotyczące twojej osoby,
3) napisać te informacje w odpowiedniej kolejności,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- kartka,
- przybory do pisania,
- wzór życiorysu
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
Ćwiczenie 2
Napisz list motywacyjny do niemieckiej firmy budowlanej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać o formach pisania listu motywacyjnego,
2) wypisać najważniejsze informacje dotyczące swoich kwalifikacji,
3) napisać te informacje w odpowiedniej kolejności,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- kartka,
- przybory do pisania,
- wzór listu motywacyjnego,
- literatura z rozdziału 6 dotycząca tematu.
4.12.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) określić zasady pisania życiorysu?
�� ��
2) wyjaśnić zasady pisania listu motywacyjnego?
�� ��
3) napisać swój życiorys w języku niemieckim?
�� ��
4) napisać list motywacyjny w języku niemieckim?
�� ��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
44
5. SPARWDZIAN OSI
GNI
Ć
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 21 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedz
możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane
są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedz
jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.
7. Staraj się wyraz
nie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedz
, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedz
, którą uważasz
za poprawną.
8. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
9. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
10. Po rozwiązaniu testu sprawdz
, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.
11. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
45
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Czas przeszły Perfekt tworzymy za pomocą czasownika posiłkowego oraz
a) formy bezokolicznika.
b) formy Partizip II.
c) czasownika werden.
d) czasownika haben.
2. Do wyrażania przyszłości stosujemy czas
a) Imperfekt.
b) Plusquamperfekt.
c) Futur I.
d) Perfekt.
3. W zdaniu warunkowym po spójniku wenn, czasownik występuje
a) na końcu zdania.
b) po podmiocie.
c) przed podmiotem.
d) w dowolnym miejscu.
4. Stronę bierną czasu teraz
niejszego tworzymy za pomocą czasownika posiłkowego
a) haben.
b) sein.
c) hatte.
d) werden.
5. Zaimek nieosobowy man w stronie biernej możemy zastąpić za pomocą
a) zaimka es.
b) spójnika wenn.
c) przyimka durch.
d) przyimka von.
6. Mowa niezależna to
a) przytaczanie sądów, wypowiedzi innych osób w sposób pośredni.
b) cytowanie wypowiedzi innych osób.
c) mówienie o uzależnieniach.
d) zależność podmiotu od orzeczenia.
7. Mowę zależną tworzymy za pomocą
a) trybu przypuszczającego.
b) strony biernej.
c) czasu Perfekt.
d) czasu Imperfekt.
8. Swoje zdanie możemy wyrazić za pomocą słów
a) Es tu mir leid.
b) Entschuldigung.
c) Meiner Meinung nach.
d) Wie geht es dir?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
46
9. Przedstawiając się możemy zastosować zwrot
a) Sprechen Sie bitte langsam!
b) Wie geht es dir?
c) Wie hei�en Sie?
d) Darf ich vorstellen?
10. Niemiecka nazwa metra sześciennego to
a) Kubikmeter.
b) Meter.
c) Dezimeter.
d) Millimeter.
11. Komendy tworzymy za pomocą
a) czasu przeszłego.
b) trybu rozkazującego.
c) trybu przypuszczającego.
d) strony biernej.
12. Forma trybu rozkazującego dla 2 os.l.poj. od czasownika geben to
a) geb!
b) gebst!
c) gib!
d) gebe!
13. Słuchanie selektywne to słuchanie
a) wybiórcze.
b) dokładne.
c) ze zrozumieniem wszystkich wyrazów.
d) całkowite.
14. Podczas czytania tekstu należy najpierw
a) określić rodzaj tekstu.
b) tłumaczyć każde słowo przy pomocy słownika.
c) poprosić nauczyciela o pomoc przy czytaniu.
d) starać się zrozumieć cały tekst.
15. List prywatny rozpoczyna się zazwyczaj słowami
a) Tsch�ss.
b) Herzliche Gr��e.
c) Liebe.
d) Sehr geehrter Herr.
16. List formalny może zawierać w zakończeniu zwrot
a) Mit freundlichem Gru�.
b) Bis bald.
c) Tsch�ss.
d) Wie geht se dir?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
47
17. Życiorys zawiera
a) przedstawienie umiejętności i motywacji do pracy.
b) zachęcenie pracodawcy do rozmowy kwalifikacyjnej z nami.
c) referencje.
d) wiadomości dotyczące wykształcenia i doświadczenia zawodowego.
18. List motywacyjny jest formą
a) korespondencji prywatnej.
b) korespondencji urzędowej.
c) streszczenia naszego życia.
d) przedstawienia danych osobowych.
19. Wstaw odpowiednią formę czasownika posiłkowego w czasie przeszłym Perfekt: Wir
& & . zu Hause geblieben.
a) haben.
b) ist.
c) werben.
d) sind.
20. Podaj poprawne zdanie w mowie zależnej: Er sagte  Ich bin m�de.
a) Er sagte, dass er ist m�de.
b) Er sagte, er ist m�de.
c) Er sagte, dass er m�de sei.
d) Er sagte, dass ich m�de sei.
21. Wskaż prawidłową nazwę w języku niemieckim dla wyrazu  armatura przyłączeniowa.
a) Rohrformst�cke.
b) Wassermesser.
c) Doppelabzweig.
d) Ablauf.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
48
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Posługiwanie się językiem obcym
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
21 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
49
6. LITERATURA
1. Alisch i in.: Ekonomia. Niemiecko-polski słownik tematyczny. Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 1999
2. Piprek J.: Wielki słownik niemiecko-polski i polsko-niemiecki, t. 1 i 2. Wiedza
Powszechna, Warszawa 2002
3. Seidel K.  H.: Słownik techniczny niemiecko-polski, polsko-niemiecki. Wydawnictwo
REA, Warszawa 2003
4. Skibicki W.: Słownik terminologii prawniczej i ekonomicznej niemiecko-polski, Wiedza
Powszechna, Warszawa 2000
5. Wiązek A.: Słownik techniczny niemiecko-polski, polsko-niemiecki. Aneks, Wałbrzych
2003
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
50