Unix - 'przetwarzanie tekstowe'

'tedd' T. K dzierski

str. 1/1 (ost. akt.: 14-02-05)

Wymagania.we: przerobienie działu 'pliki i kartoteki', przerobienie działu 'edytory', przerobienie działu ‘procesy’

'Przetwarzanie tekstowe'

Tryb 'tekstowy', w dobie coraz powszechniejszych interface'ów graficznych mo e wydawa si 'krokiem wstecz'. Ci gle jednak komendy 'przetwarzania

tekstowego' pozwalaj na wykonanie operacji, które nie s dost pne za pomoc standardowych, graficznych narz dzi - w dodatku działaj nieporównywalnie

szybciej. Najcz ciej cytowanym przykładem 'tekstowego przetwarzania' informacji, niemo liwego do zrealizowania za pomoc narz dzi dostarczanych przez

rodowisko graficzne s zadania typu 'znale wszystkie pliki nale ce do u ytkownika "nowak", modyfikowane podczas ostatnich dwóch tygodni,

posiadaj ce rozmiar wi kszy ni 10 MB oraz b d ce plikami wykonywalnymi' lub 'znale wszystkie pliki, które maj niezdefiniowanego wła ciciela' (sytuacja

taka mo e mie miejsce po włamaniu do naszego systemu lub po usuni ciu definicji u ytkownika - bez usuwania jego plików). Pod koniec tego działu

b dziemy w stanie wykona takie operacje.

znajd linie w których wyst puje pewien ła cuch znaków

grep parametry tekst wzornik

... komenda | grep parametry tekst | ... komenda

Komenda

grep

pozwala na wyszukanie - w informacji tekstowej - wszystkich linii zawieraj cej

tekst

. Dwa - najcz ciej u ywane - parametry tej komendy, to:

Unix - 'przetwarzanie tekstowe'

'tedd' T. K dzierski

str. 2/2 (ost. akt.: 14-02-05)

-i

wyszukuj tekst uto samiaj c du e i małe litery ('

ignore case

')

-v

wyszukuj linie

nie

zawieraj ce tekstu '

tekst

'

S dz , e najpro ciej b dzie wyja ni 'u yteczno ' tej komendy na przykładach:

•

W którym z plików, którego nazwa ko czy si na 'txt' masz zapisane numery totolotka na nast pny tydzie . Numery s zapisane po słowie 'lotek'. Znajd

te numery:

grep -i lotek *txt

•

Chcesz wy wietli opis definicji u ytkownika 'nowak', pami taj c e opisy u ytkowników znajduj si w pliku /etc/passwd

grep -i nowak /etc/passwd

•

Znajd wszystkie procesy u ytkownika 'nowak', uruchomione na elfie, których nazwy zawieraj w sobie ła cuch znaków 'prog':

ps -Af | grep nowak | grep prog

(mo emy

krotnie

u ywa grepa do filtrowania informacji tekstowej)

•

Wy wietl informacje o wszystkich bie co działaj cych procesach z wyj tkiem procesów roota:

ps -Af | grep -v root | less

Unix - 'przetwarzanie tekstowe'

'tedd' T. K dzierski

str. 3/3 (ost. akt.: 14-02-05)

W którym z plików ródłowych zawieraj cych programy w j zyku C (ich nazwy ko cz si na '

c

') zapisałe definicj funkcji

Alfa

. Znajd plik,

w którym znajduje si ta definicja

Kolejna komenda - nie wiem dlaczego - zwykle powodowała 'o ywienie' w czasie zaj ...

policz ilo znaków, słów i linii w tek cie

wc [-c] [-w] [-l] wzornik

... komenda | wc [-c] [-w] [-l] | ... komenda

Komenda

wc

('

word count

') - u yta bez adnych parametrów - liczy ilo znaków, wyrazów i linii w tek cie. U ycie parametrów pozwala 'ograniczy ' to, co

policzy komanda

wc

:

-c

policz ilo znaków w tek cie

-w policz ilo słów w tek cie

-l

policz ilo linii w tek cie

Zastosowanie?

•

policz ilo zdefiniowanych u ytkowników w Twoim systemie Unixowym:

cat /etc/passwd | wc -l

Unix - 'przetwarzanie tekstowe'

'tedd' T. K dzierski

str. 4/4 (ost. akt.: 14-02-05)

•

policz ilo procesów uruchomionych przez u ytkownika 'nowak'

ps -Af | grep nowak | wc -l

Komenda

wc

, w poł czeniu z

grep

em pozwala zlicza ilo wyst pie procesów, plików, danych konfiguracyjnych - wszystkiego, co mo emy wydzieli za

pomoc ła cucha znaków.

policz ilo plików ródłowych, zawieraj cych programy ródłowe w j zyku C (zakładamy, e nazwy tych plików ko cz si na

.c), zawartych

we wszystkich podkartotekach bie cej kartoteki

sortuj dane tekstowe

sort [ parametry ] wzornik

... komenda | sort [ parametry ] | ... komenda

Najcz ciej u ywane parametry to:

-k

liczba

sortuj dane według

liczba

pola. Pola s - standardowo - ograniczane przez znaki spacji i tabluacji

-n

kolumna według której odbywa si sortowanie jest numeryczna. Standardowo

sort

traktuje sortowane kolumny jako pola znakowe. Pola

Unix - 'przetwarzanie tekstowe'

'tedd' T. K dzierski

str. 5/5 (ost. akt.: 14-02-05)

numeryczne, potraktowane jako pola znakowe zostan uporz dkowane według kodów ASCII (1, 20, 2, ...). U ycie parametru

-n

spowoduje

poprawne posortowanie kolumny numerycznej

-t

znak

redefiniuje znak oddzielaj cy pola w sortowanym tek cie

-r

zmie kolejno sortowania. Standardowo

sort

porz dkuje dane rosn co -

-r

odwraca kolejno sortowania

•

Wy wietl nazwy wszystkich procesów u ytkownika 'nowak', posortowane według identyfikatorów procesów:

ps -Af | grep nowak | sort -k 2 -n | less

Cz sto zachodzi potrzeba wy wietlenia pocz tku lub ko ca pliku:

wy wietl pocz tkowe linie z pliku:

head [-liczba] wzornik

... | head [-liczba] | ...

wy wietl ko cowe linie z pliku:

tail [-liczba] [-f] wzornik

... | tail [-liczba] [-f] | ...

Je eli nie podamy liczby linii -

head

i

tail

wy wietlaj - odpowiednio - 10 pocz tkowych lub 10 ko cowych linii.

Unix - 'przetwarzanie tekstowe'

'tedd' T. K dzierski

str. 6/6 (ost. akt.: 14-02-05)

•

wy wietl nazwy siedmiu plików z bie cej kartoteki o najwi kszym rozmiarze:

ls -la | sort -k 5 -n -r | head -7

Parametr

-f

komendy

tail

nadaje si szczególnie do ledzenia zmian w logach. Jego u ycie spowoduje wy wietlenie okre lonej ilo ci ko cowych linii,

tail

b dzie nast pnie ledził zawarto pliku, którego nazwa jest jego parametrem. Je eli w pliku pojawi si nowe linie, dopisane na ko cu pliku - zostan

wy wietlone przez

tail

.

•

wy wietlaj log systemowy na elfie:

tail -f /var/adm/SYSLOG

Wyszukiwanie plików - '

find

'

Komenda ‘

find

’ słu y do wyszukiwania plików. Potrafi wi cej ni inne komendy wyszukiwania – na odnalezionych plikach mo na wykona – w zasadzie

dowoln – operacj . Składnia komendy

find

wygl da nast puj co:

znajd pliki, wykonaj na nich okre lon operacj

find kartoteka_pocz tkowa parametry_wyszukiwania akcja

Unix - 'przetwarzanie tekstowe'

'tedd' T. K dzierski

str. 7/7 (ost. akt.: 14-02-05)

Poszczególne składowe komendy

find

maj nast puj ce znaczenie:

•

kartoteka_pocz tkowa

kartoteka od której komenda

find

zaczyna przeszukiwanie kodkartotek. Komenda

find

zawsze przeszukuje drzewo kartotek, pocz wszy od kartoteki której

nazwa pojawi si jako

kartoteka_pocz tkowa

.

Je eli ‘nieodpowiednio’ dobierzemy kartotek pocz tkow , komenda

find

mo e si bardzo długo wykonywa . W Unixie otoczenie sieciowe i

urz dzenia s ‘przesłoni te’ drzewem kartotek. Oznacza to, e dysk sieciowy jest w tym systemie widziany jako podkartoteka. To samo dotyczy

partycji dyskowych (sposób doł czania dysków sieciowych i partycji do drzewa kartotek poznamy w drugiej cz ci zaj ). Je eli b dziemy mieli tak

‘podpi te’ dyski sieciowe lub kartoteki to szukanie plików w sytuacji, kiedy kartotek pocz tkow w komendzie

find

b dzie kartoteka korzenia

przeszuka wszystkie doł czone dyski sieciowe i partycje. U ycie parametru

–xdev

‘wyłaczy’ przeszukiwanie tak doł czonych dysków sieciowych i

partycji

•

parametry_wyszukiwania

okre laj

czego ma szuka komenda

find

. Najcz ciej u ywane parametry wyszukiwania to:

-name

fname

szukaj pliku którego nazwa pasuje do

fname

. Je eli chcemy u y wzornika jako

fname

– musimy go uj w cudzysłowy ( w

przeciwnym przypadku zostały zamieniony – przez shella – w nazwy plików pasuj ce do tego wzornika. Tylko pierwsza z tak

rozwini tych nazw zostałaby potraktowana jako skł dnik parametru –name – posoztałe były traktowane jako bł dne składowe

komendy

find

.)

-perm

prawa_dost

-perm +

prawa_dost

-perm –

prawa_dost

szukamy plików do których mamy okre lone prawa dost pu (

prawa_dost

). Prawa dost pu mog by podane w postaci liczby

oktalnej lub w postaci symbolicznej – tak jak podajemy je w komendzie

chmod

. Je eli podamy prawa dost pu bez adnego znaku –

szukamy plików do których mamy

dokładnie takie prawa dost pu jak podane. ‘

+prawa_dost pu

’ oznacza, e wszystkie z podanych

praw dost pu musimy mie zagwarantowane (ale – by mo e – nie s to wszystkie nasze prawa dost pu do plików).

‘

-prawa_dost pu’

oznacza e mamy mie jakiekolwiek z wymienionych praw dost pu.

-type d

szukany obiekt jest – odpowiednio:

Unix - 'przetwarzanie tekstowe'

'tedd' T. K dzierski

str. 8/8 (ost. akt.: 14-02-05)

-type l

-type f

-type d

kartotek

-type l

linkiem

-type f

plikiem

-user

name

szukany obiekt nale y do u ytkownika o podanej nazwie lub numerze (identyfikatorze u ytkownika)

-group

name

szukany obiekt nale y do u ytkownika b d cego członkiem grupy o podanej nazwie (nazwy grup w pliku

/etc/group)

-nouser

szukamy obiektów które nie nale do adnego ze zdefiniowanych u ytkowników. Tego parametru u ywamy np. szukaj c plików i

kartotek które pozostały w systemie po u ytkowniku którego usun li my z systemu.

-nogroup

szukamy obiektów, które nale do nie zdefiniowanej w systemie grupy u ytkowników (usun li my grup z /etc/group ale w systemie

pozostały jeszcze pliki, których ‘grupowa przynale no ’ wskazuje na t usuni ta grup )

-size

liczba

bloków

-size

liczba

c

znaków

-size

liczba

k

KB

szukamy plików o rozmiarze równym co najmniej

liczba

bloków (w wi kszo ci systemów Unixowych blok ma 512 bajtów). Je eli po

liczbie

wpiszemy c –

liczba

jest traktowana jako ilo znaków. k oznacza, e

liczba

to ilo KB.

-mtime

liczba

-mtime +

liczba

-mtime –

liczba

szukamy obiektów które były modyfikowane

liczba

dni temu. ‘

liczba

’ oznacza, e szukany obiekt był modyfikowany pomi dzy

liczba

*24 (

liczba-1

)*24 godzin , ‘

+liczba

’ – obiekt był modyfikowany wcze niej ni

liczba

*24 godzin temu, ‘

-liczba

’ – obiekt był

modyfikowany pó niej ni

liczba

*24 godzin temu

-newer

fname

szukamy obiektów modyfikowanych pó niej ni plik o nazwie

fname

-xdev

je eli zaczynamy przeszukiwanie od jakiej kartoteki do której – jako podkartoteki – doł czone s dyski sieciowe lub dodatkowe

partycje dysków, dodatkowe urz dzenia (np. CD ROM) –

find

nie b dzie przeszukiwał tych podkartotek

Je eli u yjemy kilku parametrów_wyszukiwania komenda

find

potraktuje je jako koniunkcj (and) warunków według których szukane b d pliki. Dodatkowo

mo emy ł czy parametry wyszukiwania w grupy, u ywaj c konstrukcji

\( warunek

1

operator

warunek

2

... \) – operatorami mog by :

-a

koniunkcja (

and)

Unix - 'przetwarzanie tekstowe'

'tedd' T. K dzierski

str. 9/9 (ost. akt.: 14-02-05)

-o

alternatywa (or)

!

negacja (jak w j zyku C)

•

akcja

Ta grupa parametrów okre la, co komenda

find

ma zrobi ze znalezionymi obiektami. Oczywi cie prawa dost pu – ograniczaj ce operacje jakie mo emy

wykona na znalezionych obiektach działaj normalnie – nie do wszystkich operacji b dziemy mieli ‘prawa wykonania’. Najcz ciej wykonywane akcje:

-print

wylistuj pełn cie k dost pu do znalezionego obiektu

-exec komenda ...{} ... \; wykonaj podan komend na znalezionych obiektach. W ‘tre ci’ komendy dwa nawiasy klamrowe {} zostan zast pione przez

pełn cie k dost pu do znalezionego obiektu. Komenda musi ko czy si znakami

\; Komenda jest wykonywana

bezwarunkowo (bez jakiegokolwiek pytania o potwierdzenie tego, czy komenda ma by wykonana)

-ok. komenda ... {} ... \;

działa dokładnie tak jak

–exec ale wymaga potwierdzenia.

find

wy wietla najpierw komend , która ma by wykonana i pyta, czy

j wykona . Je eli u ytkownik naci nie y a po nim Enter – komenda zostanie wykonana. Dowolny inny znak spowoduje

zignorowanie komendy i kontynuacj wyszukiwania. Konstrukcje

{} i \; działaj tak samo jak w komendzie –exec.

Przykłady:

•

znajd wszystkie obiekty nale ce do u ytkownika ‘nowak’

find / -user nowak –print

•

znajd wszystkie pliki których wła ciciele zostali usuni ci z systemu a ich pliki zawierały w nazwach ‘doom’ – usu znalezione pliki

find / -nouser –type f –name „*doom*” –ok rm {} \;

Unix - 'przetwarzanie tekstowe'

'tedd' T. K dzierski

str. 10/10 (ost. akt.: 14-02-05)

Test.wy:

•

policz ilo plików znajduj cych si w systemie, które nie maj swoich wła cicieli

•

znajd i skasuj wszystkie własne pliki o nazwie

core

(takie pliki powstaj cz sto jako ‘zrzut pami ci’ po niepoprawnym zako czeniu

programu)

•

znajd i wylistuj cie k dost pu i zawarto wszystkich plików których jeste wła cicielem, zmodyfikowanych w czasie ostatniego

tygodnia. Listuj informacje o plikach ze stronicowaniem (

less

)

Nast pny rozdział

:

awk.doc

Koniec