dr
in
. Bogdan Wit
dr
in
. Bogdan Wit
Wszystko, co by o do wynalezienia, zosta o ju wynalezione.
Charles H. DueIl, Biuro Patentów USA, 1899
Zapotrzebowanie na komputery w wiecie szacuj na oko o pi sztuk.
Thomas Watson, prezes firmy IBM, 1943
Ju wkrótce komputery mog wa
nie wi cej ni 1,5 tony.
Popular Mechanics, 1949
Nie ma adnego powodu, aby ktokolwiek chcia mie komputer w domu
.
Ken Olson, prezes i za yciel firmy Digital Equipment Corp., 1977
640 KB pami ci powinno wystarczy ka demu.
Bill Gates, prezes firmy Microsoft, 1981
Do czego, u diabla, mia oby si to przyda ?
Robert Lloyd, in ynier w Wydziale Zaawansowanych Systemów
Obliczeniowych IBM, o mikroprocesorze — ok. 1968 r.
dr
in
. Bogdan Wit
Ten ca y telefon ma zbyt wiele niedoci gni , aby by powa nie brany pod
uwag jako rodek komunikacji. To urz dzenie jest dla nas pozbawione
jakiejkolwiek warto ci.
Notatka wewn trzna Western Union, 1876 r.
Kto, do cholery, chcia by s ysze jak aktorzy mówi ?
Harry M. Warner, prezes Warner Brothers Pictures, ok. 1927 r.
Dobrze poinformowane osoby wiedz , e jest niemo liwym przesy anie
osu przez przewody elektryczne. Nawet je li by to by o mo liwe, nie
mia oby to jakiegokolwiek praktycznego zastosowania.
Artyku redakcyjny „Boston Post”, 1865 r.
Zasady autora:
• Nie posiada monopolu na wiedz
• Kieruje si wiedz i do wiadczeniem studentów (w ten sposób mo e zaw
lub
rozszerza tematy lub w ostateczno ci kieruje si zasad tzw. „Kandydata na
studia”)
Spis prezentacji:
Spis prezentacji:
4
Poj cia terminologiczne: Internet a
Internet a internet
internet, elementy sk adowe sieci
, elementy sk adowe sieci
komputerowej
komputerowej
4
4
Podzia sieci komputerowych ze wzgl du na zasi g i dost p
Podzia sieci komputerowych ze wzgl du na zasi g i dost p
4
4
Definicje sieci Internet
Definicje sieci Internet
4
4
Podzia sieci komputerowych ze wzgl du na zasi g w technologii
Podzia sieci komputerowych ze wzgl du na zasi g w technologii
internetowej
internetowej
4
4
Rola komputerów w sieci
Rola komputerów w sieci
4
4
Zasoby Internetu
Zasoby Internetu
4
4
ówne us ugi sieci Internet
ówne us ugi sieci Internet
4
4
Podsumowanie
Podsumowanie
E-mail - poczta elektroniczna
Interakcyjna praca na odleg ych komputerach - TelNet
Przesy anie plików
File Transfer Protocol
- FTP
World Wide Web
- WWW
Internet Relay Chat –
IRC
Inne us ugi
Ludzie korzystaj cy z us ugi WWW, nawet w krótkim czasie zmieniaj
swój sposób rozumienia, postrzegania wiata i stosunek do innych
ludzi.
²
tworzymy w sieci swój wizerunek jako ludzie: prywatni, pracodawcy,
pracobiorcy, organizacji, instytucji, pa stw i jako spo ecze stwo,
²
eksperymentujemy ze swoja to samo ci , podobnie jak w yciu prywatnym,
²
zwykle jeste my w sieci bardziej agresywni, sprzyja ku temu pozorna
anonimowo .
²
atwiej nawi zujemy kontakty, przyja nie i “romanse” z wykorzystaniem
ró nych urz dze i rodków technicznych,
²
stykamy si z „pornografi ”, nawet wbrew naszej woli,
²
po wi camy wiele cennego czasu, który pó niej cz sto uznajemy za stracony,
²
cz sto przyjmujemy w sieci altruistyczn postaw .
Fenomen Internetu?
Fenomen Internetu?
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
66/49
/49
internet
internet
aa
Internet
Internet
internet
internet
Rzeczownik
Rzeczownik pospolity
pospolity
(nazwa
(nazwa pospolita
pospolita lub
lub rodzajowa)
rodzajowa) (nazwa
(nazwa
okre laj ca
okre laj ca pewn
pewn klas
klas istot,
istot, przedmiotów
przedmiotów lub
lub czynno ci)
czynno ci).. Zapis
Zapis
ma
ma liter
liter oznacza
oznacza bli ej
bli ej nie
nie okre lon
okre lon rozleg
rozleg sie
sie komputerow
komputerow
((
dowolna
dowolna sie
sie komputerowa
komputerowa oo zasi gu
zasi gu globalnym
globalnym
)).. Najcz ciej
Najcz ciej
owo
owo pisane
pisane ma
ma liter
liter spotyka
spotyka si
si w
w prasie
prasie niespecjalistycznej
niespecjalistycznej
informatycznej,
informatycznej, np
np..
prawnej
prawnej
..
Internet
Internet
Rzeczownik
Rzeczownik w asny
asny
(nazwa
(nazwa przypisana
przypisana jednej
jednej konkretnej
konkretnej istocie
istocie
lub
lub przedmiotowi)
przedmiotowi) -- nazwa
nazwa w asna
asna konkretnej
konkretnej sieci
sieci komputerowej
komputerowej oo
zasi gu
zasi gu globalnym
globalnym ((
INTER
INTER ––
mi dzy
mi dzy
NET
NET
-- sie )
sie ).. Technicznie
Technicznie
termin
termin Internet
Internet oznacza
oznacza wy cznie
wy cznie infrastruktur
infrastruktur
((
public
public ee--
Infrastructures
Infrastructures
)).. Wykorzystanie
Wykorzystanie Internetu
Internetu nast puje
nast puje za
za pomoc
pomoc
us ug
us ug internetowych
internetowych..
Sie
Sie
komputerowa
komputerowa
(aspekt
(aspekt
techniczny)
techniczny)
Jest
Jest zbiorem
zbiorem sprz tu
sprz tu komputerowego
komputerowego po czonych
po czonych fizycznie
fizycznie ii logicznie
logicznie
wraz
wraz zz odpowiednim
odpowiednim oprogramowaniem
oprogramowaniem w
w celu
celu wzajemnej
wzajemnej wymiany
wymiany
danych
danych.. ((def
def.. Wikipedii
Wikipedii))
Sie
Sie komputerowa
komputerowa
-- grupa
grupa komputerów
komputerów lub
lub
innych
innych urz dze
urz dze po czonych
po czonych ze
ze sob
sob w
w celu
celu wymiany
wymiany danych
danych lub
lub
wspó dzielenia
wspó dzielenia ró nych
ró nych zasobów,
zasobów, np
np.:.:
n
n
korzystania
korzystania ze
ze wspólnych
wspólnych urz dze ,
urz dze , np
np.. drukarek,
drukarek,
n
n
korzystania
korzystania ze
ze wspólnego
wspólnego oprogramowania,
oprogramowania,
n
n
korzystania
korzystania zz centralnej
centralnej bazy
bazy danych,
danych,
n
n
przesy ania
przesy ania informacji
informacji mi dzy
mi dzy komputerami
komputerami (komunikaty,
(komunikaty, listy,
listy, pliki)
pliki)..
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
77/49
/49
Elementy sk adowe sieci komputerowych
Elementy sk adowe sieci komputerowych
Sie
Sie
komputerowa
komputerowa
(aspekt techniczny)
(aspekt techniczny)
Jest
Jest zbiorem
zbiorem sprz tu
sprz tu komputerowego
komputerowego po czonych
po czonych fizycznie
fizycznie ii
logicznie
logicznie wraz
wraz zz odpowiednim
odpowiednim oprogramowaniem
oprogramowaniem w
w celu
celu
wzajemnej
wzajemnej wymiany
wymiany danych
danych..
(def
(def.. Wikipedii)
Wikipedii)
Sie
Sie komputerowa
komputerowa
-- grupa
grupa komputerów
komputerów lub
lub
innych
innych urz dze
urz dze po czonych
po czonych ze
ze sob
sob w
w celu
celu wymiany
wymiany danych
danych
lub
lub wspó dzielenia
wspó dzielenia ró nych
ró nych zasobów,
zasobów, np
np.:.:
n
n
korzystania
korzystania ze
ze wspólnych
wspólnych urz dze ,
urz dze , np
np.. drukarek,
drukarek,
n
n
korzystania
korzystania ze
ze wspólnego
wspólnego oprogramowania,
oprogramowania,
n
n
korzystania
korzystania zz centralnej
centralnej bazy
bazy danych,
danych,
n
n
przesy ania
przesy ania informacji
informacji mi dzy
mi dzy komputerami
komputerami (komunikaty,
(komunikaty,
listy,
listy, pliki)
pliki)..
Sie
Sie
komputerowa
komputerowa
(aspekt spo eczny)
(aspekt spo eczny)
§§
Infrastruktura
Infrastruktura ( rodki
rodki techniczne,
techniczne, instytucjonalne
instytucjonalne s
ce
ce do
do
wiadczenia
wiadczenia us ug)
us ug)
§§
Zbiór
Zbiór
zasobów
zasobów
(sprz towe,
(sprz towe,
programowe,
programowe,
finansowe,
finansowe,
intelektualne)
intelektualne)
§§
Spo eczno
Spo eczno korzystaj ca
korzystaj ca zz zasobów
zasobów
Nazwa internet (intersie ), pisana ma liter , oznacza dowoln sie komputerów
niejednorodnych. Nazwa Internet, pisana wielk liter , oznacza KONKRETN sie
cz ca miliony komputerów i 200 milionów u ytkowników.
Tim Parker, Mark Sportack: TCP/IP. Ksi ga eksperta. Helion, s. 44
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
88/49
/49
Elementy sk adowe sieci komputerowych
Elementy sk adowe sieci komputerowych
Sprz towe
Sprz towe
sk adniki
sk adniki
§§
Komputery,
Komputery, drukarki
drukarki ii inne
inne urz dzenia
urz dzenia techniczne
techniczne zz
wbudowanymi
wbudowanymi urz dzeniami
urz dzeniami dost pu
dost pu
§§
Urz dzenia
Urz dzenia transmisji
transmisji (kable
(kable koncentryczne,
koncentryczne, kable
kable w
w
postaci
postaci skr tki,
skr tki, wiat owodowe,
wiat owodowe, dost p
dost p radiowy),
radiowy),
§§
Urz dzenia
Urz dzenia dost pu
dost pu (karty
(karty sieciowe,
sieciowe, porty
porty LPT,
LPT, USB,
USB,
FireWire)
FireWire)
§§
Urz dzenia
Urz dzenia rozdzielaj ce
rozdzielaj ce ii wzmacniaj ce
wzmacniaj ce (komputery,
(komputery,
rutery,
rutery, switche,
switche, koncentratory
koncentratory--hub)
hub)
Topologie sieci
Topologie sieci
§§
Sieci
Sieci LAN
LAN:: magistrala,
magistrala, gwiazda,
gwiazda, pier cie
pier cie
Sk adniki
Sk adniki
programowe
programowe
§§
Protoko y
Protoko y
§§
Systemy
Systemy operacyjne
operacyjne ii sterowniki
sterowniki urz dze
urz dze
§§
Oprogramowanie
Oprogramowanie komunikacyjne
komunikacyjne (u ytkowe)
(u ytkowe)
Infrastruktura
Infrastruktura
§§
Infrastruktura
Infrastruktura to
to
rodki
rodki techniczne
techniczne ii instytucjonalne
instytucjonalne
ce
ce wiadczeniu
wiadczeniu us ug
us ug wspomagaj cych
wspomagaj cych funkcjonowanie
funkcjonowanie
ró nych
ró nych aspektów
aspektów egzystencji
egzystencji spo ecze stw
spo ecze stw.. ( rodki
rodki
techniczne+
techniczne+ rodki
rodki instytucjonalne+
instytucjonalne+ us ugi)
us ugi)..
§§
Internet
Internet oznacza
oznacza wy cznie
wy cznie infrastruktur
infrastruktur
(public
(public ee--
Infrastructures
Infrastructures))..
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
99/49
/49
Podzia sieci komputerowych
Podzia sieci komputerowych
ze wzgl du na zasi g
ze wzgl du na zasi g
Sie osobista PAN
Sie osobista PAN
((
ang. Personal Area
ang. Personal Area
Network
Network))
Sie
Sie
osobista
osobista utworzona
utworzona zz ró nych
ró nych urz dze
urz dze
elektronicznych
elektronicznych
najcz ciej
najcz ciej
oo
technologii
technologii
bezprzewodowej
bezprzewodowej::
Urz dzenia
Urz dzenia
personal
personal
communications
communications device
device PCD
PCD::
PDA,
PDA,
komórki,
komórki,
notebooki
notebooki.. Technologie
Technologie Bluetooth,
Bluetooth, WiFi,
WiFi, WiMax,
WiMax,
Wireless
Wireless USB,
USB, Infrared,
Infrared, UMTS
UMTS (G
(G33))
Sieci lokalne LAN
Sieci lokalne LAN
(ang.
(ang.
Local Area
Local Area
Network)
Network)
sieciami,
sieciami, w
w których
których komputery
komputery s fizycznie
fizycznie
pod czone
pod czone za
za pomoc
pomoc
krótkich
krótkich (licz cych
(licz cych nie
nie
wi cej
wi cej ni
ni kilkaset
kilkaset metrów)
metrów) odcinków
odcinków kabla,
kabla, np
np..
skr tki,
skr tki, koncentrycznego,
koncentrycznego, wiat owodu
wiat owodu w
w obr bie
obr bie
budynku
budynku lub
lub grupy
grupy zabudowa
zabudowa ..
Sieci miejska MAN
Sieci miejska MAN
(ang.
(ang.
Metropolitan
Metropolitan
Area Network
Area Network))
Sie
Sie okablowana
okablowana za
za pomoc
pomoc
wiat owodów
wiat owodów u ywana
ywana
w
w osiedlu
osiedlu lub
lub mie cie
mie cie na
na odleg
odleg
do
do ok
ok.. 50
50 km
km..
Sie
Sie miejska
miejska spe niaj c
spe niaj c wymagania
wymagania co
co najmniej
najmniej sieci
sieci
lokalnej
lokalnej umo liwiaj ca
umo liwiaj ca wi kszy
wi kszy zasi g
zasi g..
Sieci rozleg e
Sieci rozleg e
WAN
WAN
(ang.
(ang.
Wide Area
Wide Area
Network
Network))
Sie
Sie komputerowa
komputerowa oo du ym
du ym zasi gu
zasi gu od
od kilku
kilku do
do
tysi cy
tysi cy kilometrów
kilometrów.. Najwi ksz
Najwi ksz ii najpopularniejsz
najpopularniejsz
sieci
sieci rozleg
rozleg jest
jest Internet
Internet..
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
10
10/49
/49
Podzia sieci komputerowych
Podzia sieci komputerowych
ze wzgl du na
ze wzgl du na dost p
Otwarte
Otwarte
Dost pne
Dost pne dla
dla ogó u
ogó u u ytkowników
ytkowników
Zamkni te
Zamkni te
Wydzielone dla okre lonej grupy
Wydzielone dla okre lonej grupy
Najwa niejsz
Najwa niejsz cech
cech Internetu
Internetu jest
jest mo liwo
mo liwo
komunikowania
komunikowania si
si zz
dowolnym
dowolnym urz dzeniem
urz dzeniem do czonym
do czonym (komputerem)
(komputerem) do
do sieci
sieci pozwalaj ca
pozwalaj ca
pokona
pokona fizyczn
fizyczn barier
barier odleg ci
odleg ci ii umo liwiaj ca
umo liwiaj ca kontakt
kontakt (ludziom
(ludziom ii
ró nym
ró nym programom)
programom).. Ze
Ze swej
swej natury
natury Internet
Internet jest
jest tworem
tworem
zdecentralizowanym
zdecentralizowanym ii jest
jest sieci
sieci bezskalow
bezskalow ..
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
11
11/49
/49
The
The Internet
Internet
is
is the
the collection
collection of
of hardware
hardware and
and software
software components
components
that
that make
make up
up our
our global
global communication
communication network
network..
Internet
Internet
Globalna sie
komputerowa
ród o: Nader F. Mir:
Computer and Communication Networks
. Prentice Hall, November 02, 2006,
ISBN-10: 0-13-174799-1
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
12
12/49
/49
Wizualizacja Internetu
Wizualizacja Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
13
13/49
/49
Sieci internetowe
Sieci internetowe
Internet2
Internet2
Od
Od 1996
1996 roku
roku istnieje
istnieje sie
sie Internet
Internet22 w
w oparciu
oparciu oo protokó
protokó
IPv6 ––
http
http:://www
//www..internet
internet22..edu/
edu/
.. Przepustowo
Przepustowo
sieci
sieci wynosi
wynosi
10
10GB
GB aa przestrze adresowa wzros a z 32 do 128 bitów..
CERNET2
CERNET2
(
C
hina
E
ducation and
R
esearch
Net
work 2) chi ska sie
komputerowa oparta na protokole IPv6, uruchomiona 26
grudnia 2004 r., w 10 lat po powstaniu sieci CERNET, opartej
na protokole IPv4, która po czy a chi skie o rodki naukowe.
56 kbps
ISDN
DSL/
CABLE T1
168 godz.
74 godz.
25 godz.
6 godz.
Internet2
12 sek.
Download 2 godz. filmu o jako ci DVD
ród o: www.internet2.edu
Mo liwo ci sieci komputerowej Internet2
Mo liwo ci sieci komputerowej Internet2
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
14
14/49
/49
Definicje
Definicje -- Internet
Internet
Terminologicznie, wed ug dokumentu RFC 1462 [RFC 1462 s.1] na Internet
sk adaj si trzy ci le ze sob powi zane elementy:
v
po czone sieci oparte o protoko y TCP/IP, (
a network of networks
a network of networks
based on the TCP/IP protocols
based on the TCP/IP protocols
),
v
spo eczno , która u ywa i rozwija t sie (
a community of people who
a community of people who
use and develop those networks
use and develop those networks
),
v
zbiór zasobów, które znajduj si w tej sieci (
a collection of resources
a collection of resources
that can be reached from those networks
that can be reached from those networks
).
RFC 1462, E. Krol, E. Hoffman, „What is the Internet?”, Network Working Group, May 1993.
Podana definicja Internetu zwraca uwag na aspekty techniczne, aspekty
spo eczne i wykorzystanie zasobów. Poniewa
Internet jest nazw
konkretnej sieci komputerowej, dlatego zgodnie z zasad polskiej pisowni,
Internet jako rzeczownik i nazwa w asna powinien by pisany du
liter .
Zapis ma
liter internet oznacza zbiór bli ej, nieokre lonych sieci
komputerowych, np. internet to zbiór sieci Internet, Internet2, CERNET2
Dokumenty RFC 1118, 1206, 1325, 1462, 1578, 1594, 1865, 1935, 1941, 2150, 2664
podaj ró ne definicj Internetu w ró nych kontekstach. Dokument RFC 2664 z
1999r. na str. 2 zawiera wyja nienie utworzenia nazwy INTERNET
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
15
15/49
/49
Dokumenty RFC
Dokumenty RFC
(Request For Comments)
(Request For Comments)
Dokumenty
Dokumenty RFC
RFC ((
Request
Request For
For Comments
Comments)) opisuj
opisuj
sposób
sposób
funkcjonowania
funkcjonowania sieci
sieci Internet
Internet.. Pojedynczy
Pojedynczy zbiór
zbiór RFC
RFC jest
jest dokumentem
dokumentem
tekstowym,
tekstowym, który
który albo
albo definiuje
definiuje okre lony
okre lony standard
standard internetowy,
internetowy, albo
albo
zawiera
zawiera tylko
tylko propozycje,
propozycje, idee
idee lub
lub wytyczne
wytyczne dotycz ce
dotycz ce pewnego
pewnego
standardu
standardu..
Poszczególne
Poszczególne
dokumenty
dokumenty
s
oznaczane
oznaczane
numerami
numerami
odpowiadaj cymi
odpowiadaj cymi kolejno ci
kolejno ci ich
ich utworzenia
utworzenia.. Z
Z tego
tego te
te wzgl du
wzgl du nie
nie jest
jest
mo liwe
mo liwe pogrupowanie
pogrupowanie tych
tych zbiorów
zbiorów wed ug
wed ug kategorii
kategorii tematycznych
tematycznych..
Administrowaniem
Administrowaniem tymi
tymi dokumentami
dokumentami zajmuje
zajmuje si
si Instytut
Instytut
Informatyki
Informatyki na
na Uniwersytecie
Uniwersytecie Po udniowej
Po udniowej Kalifornii,
Kalifornii, gdzie
gdzie znajduje
znajduje si
si
jednocze nie
jednocze nie siedziba
siedziba organizacji
organizacji lAB
lAB ((
Internet
Internet Architecture
Architecture Board
Board;;
http
http:://www
//www..iab
iab..org
org
)).. Zbiory
Zbiory RFC,
RFC, które
które posiadaj
posiadaj status
status oficjalnego
oficjalnego
standardu,
standardu, s umieszczone
umieszczone we
we wspólnym
wspólnym dokumencie
dokumencie oo numerze
numerze 2200
2200..
Wszystkie
Wszystkie dokumenty
dokumenty s zarchiwizowane
zarchiwizowane w
w Internecie
Internecie na
na serwerze
serwerze
firmy
firmy
Internic,
Internic,
gdzie
gdzie
mo na
mo na
zz
nich
nich
swobodnie
swobodnie
korzysta
korzysta
http
http:://www
//www..internic
internic..net/ds/dspgointdoc
net/ds/dspgointdoc..html
html
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
16
16/49
/49
Dokumenty RFC
Dokumenty RFC
(Request For Comments)
(Request For Comments)
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
17
17/49
/49
BB..
Internet
Internet
jest
jest
zbiorem
zbiorem
niezale nych
niezale nych
sieci,
sieci,
indywidualnie
indywidualnie
zaprojektowanych
zaprojektowanych zgodnie
zgodnie wymaganiami
wymaganiami ich
ich u ytkowników,
ytkowników, w
w których
których
komputery
komputery pracuj
pracuj w
w oparciu
oparciu oo ró ne
ró ne systemy
systemy operacyjne,
operacyjne, mog ce
mog ce si
si
swobodnie
swobodnie komunikowa
komunikowa ze
ze sob
sob dzi ki
dzi ki wykorzystaniu
wykorzystaniu protoko u
protoko u TCP/IP
TCP/IP..
CC.. Internet
Internet
jest
jest globaln
globaln sieci
sieci komputerow
komputerow po czon
po czon w
w ca
ca
za
za
pomoc
pomoc
mi dzynarodowych
mi dzynarodowych
czy
czy
telekomunikacyjnych
telekomunikacyjnych..
U ywanie
ywanie
Internetu
Internetu
to
to nic
nic innego
innego jak
jak dzia anie
dzia anie cz onków
cz onków spo eczno ci
spo eczno ci przy
przy pomocy
pomocy
sieci,
sieci, maj ce
maj ce wykorzystanie
wykorzystanie znajduj cych
znajduj cych si
si w
w niej
niej zasobów
zasobów sprz towo
sprz towo ––
programowych
programowych..
Definicje
Definicje -- Internet
Internet
D.
W sensie technologicznym Internet oznacza integracj technologii z
trzech obszarów:
1. Informatyki
(IT: hardware, software),
2. Telekomunikacji
(telekomutacja, teletransmisja),
3.
rodków
i
technik multimedialnych
(urz dzenia techniczne
WE,WY, Uniwersalne) (tre informacji: d wi k, film, obraz)
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
18
18/49
/49
Podej cie informatyczne
Podej cie informatyczne
Internet jest sieci
komputerow
wykorzystuj
pakiety
(
Packet
Switched Network). Ka da przesy ana
informacja jest dzielona na pakiety o
okre lonej wielko ci paczki. Paczka
zawiera
tre ,
adres
nadawcy,
odbiorcy, kolejno
paczki i jej suma
kontrolna.
Podej cie techniczne
Podej cie techniczne
Internet to zespó urz dze sieciowych
cz cych lokalne sieci komputerowe,
serwery
wiadcz ce us ugi sieciowe
oraz stacje robocze i komputery
osobiste w sposób pozwalaj cy im
wymienia
informacje
poprzez
uniwersalne protoko y komunikacyjne.
Definicje Internetu wg ró nych uj (podej )
Definicje Internetu wg ró nych uj (podej )
Podej cie komunikacyjne
Podej cie komunikacyjne
Podej cie socjologiczne
Podej cie socjologiczne
Internet jest narz dziem komunikacyjnym
w
wymianie
zasobów.
Elementami
komunikacji s nadawcy, odbiorcy, kana
komunikacyjny, zasoby, zak ócenia
Nadawca
Odbiorca
Kana
Internet jest rzeczywisto ci , do której
mo e schowa si cz owiek uciekaj cy
przed
otaczaj cym
go,
a
nie
akceptowanym przez niego
wiatem.
Internet
to
pewna
wirtualna
rzeczywisto .
Internet
Zasoby
Zak ócenia
Podej cie medialne
Podej cie medialne
Internet jest medium jedno- (radio,
TV)
i
dwukierunkowym
cym
przekazywaniu tre ci multimedialnych
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
19
19/49
/49
Internet jako organizacja w sensie konstrukcji
Internet jako organizacja w sensie konstrukcji
Organizacja jako system (techniczny, spo eczny)
Organizacja jako sie (PAN, LAN, MAN, WAN)
Organizacja jako rodowisko (funkcjonowania biznesu, spo ecze stw)
Organizacja jako konstrukcja (sie szkieletowa i bezszkieletowa)
Serwer:
- w kontek cie zasobu programowego: oprogramowanie oferuj ce
okre lone us ugi w rodowisku sieciowym. Najpopularniejsze rodzaje
serwerów to serwer poczty, serwer baz danych
- w kontek cie zasobu sprz towego: komputer na którym zainstalowano
oprogramowanie serwera.
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
20
20/49
/49
Podzia sieci komputerowych
Podzia sieci komputerowych
ze wzgl du na zasi g w technologii internetowej
ze wzgl du na zasi g w technologii internetowej
Internet
Internet
Sie
Sie komputerowa
komputerowa oo zasi gu
zasi gu globalnym
globalnym oparta
oparta oo protokó
protokó TCP/IP
TCP/IP..
Intranet
Intranet
wewn trzna, wydzielona sie komputerowa oparta na rozwi zaniach
stosowanych w Internecie, tj. tych samych standardach, protoko ach i
programach, obejmuj ca swym zasi giem wszystkie jednostki (biuro,
zak ady, filie). W sk ad Intranetu wchodz wszystkie sieci LAN danego
przedsi biorstwa. Dost p do Intranetu maj zazwyczaj tylko pracownicy
danej firmy.
Zastosowanie
Zastosowanie sieci
sieci Internet
Internet w
w ramach
ramach jednej
jednej sieci
sieci lokalnej
lokalnej
..
EExtranet
xtranet
rozszerzenie wewn trznej sieci przedsi biorstwa (Intranetu), którego
celem jest udost pnienie w asnych zasobów innym organizacjom lub
klientom przy zabronieniu powszechnego dost pu z sieci Internet.
Rozwi zanie
Rozwi zanie intranetowe
intranetowe poza
poza obszarami
obszarami dzia ania
dzia ania jednej
jednej sieci
sieci lokalnej
lokalnej
(rozproszone
(rozproszone geograficznie)
geograficznie).. Extranet
Extranet jest
jest mo liwy
mo liwy dzi ki
dzi ki wydzieleniu
wydzieleniu
czy
czy -- sieci
sieci korporacyjnej
korporacyjnej VPN
VPN ((
Virtual
Virtual Private
Private Network
Network))..
Intranet przejmuje cechy Internetu:
v
Jednolito
rodowiska pracy, pracuje w ka dej sieci opartej o protokó TCP/IP
v
Mo liwo pracy na ró nych platformach sprz towych , np. Intel, Alpha, PowerPC
i platform systemów operacyjnych, np. Windows, DOS, UNIX, MacOS, OS/2
v
Korzystanie z poczty elektronicznej
v
Mo liwo przesy ania bezpo rednio do u ytkowników plików
v
Mo liwo prowadzenia grup roboczych
v
Dost p do us ugi WWW
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
21
21/49
/49
Programowe sk adniki sieci komputerowej
Programowe sk adniki sieci komputerowej
Protoko y sieci Internet
(Zbiór zasad i regu precyzuj cych sposób komunikacji
pomi dzy maszynami pod czonymi do sieci)
Warstwa aplikacji: FTP, HTTP, IRC, SMTP, POP3, SSH ...
Warstwa transportowa: RTP, TCP, UDP ...
Warstwa sieciowa: ARP, IPv4, IPv6, IPX ...
Warstwa dost pu do
sieci:
802.11 WiFi, Ethernet, FDDI, Token ring ...
Protocols and networks in the TCP/IP model initially
Andrew S. Tanenbaum:
Computer Networks. 4th Edition 2003
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
22
22/49
/49
Programowe sk adniki sieci komputerowej
Programowe sk adniki sieci komputerowej
Ü
HTTP
(
HyperText Transfer Protocol) protokó do przesy ania stron WWW,
Ü
SMTP
i
POP3
protoko y poczty elektronicznej (odpowiednio dla poczty wysy anej i
odbieranej),
Ü
FTP
(
File Transfer Protocol) — protokó do przesy ania plików dowolnego rodzaju,
Ü
NNTP
(
Network News Trasfer Protocol) protokó internetowych grup
dyskusyjnych Usenet.
Przyk ady protoko ów sieci Internet
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
23
23/49
/49
Domain Name System (DNS)
Domain Name System (DNS)
Hierarchy of domain name space, labels, and domain names
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
24
24/49
/49
DNS
Sprz towe sk adniki sieci komputerowej
Sprz towe sk adniki sieci komputerowej
Nazwa domenowa
(adres symboliczny, nazwa
mnemoniczna )
SYSTEM DNS (
Domain Name System
) to system serwerów
oraz protokó
komunikacyjny zapewniaj cy zamian
adresów znanych u ytkownikom Internetu na adresy
zrozumia e dla sieci komputerowej.
DYD . POL . LUBLIN .
PL
Domena najwy szego poziomu
Top Level Domains (TLDs).
1234 . 5678 . 9012 . 3456
Adres MAC
Protokó ARP
Karta sieciowa
.biz
.com
.info
.net
.org
Domena
Adres IP cztery cz ony oddzielone kropkami IP
ver. 4 (cyfry 0-255) 32-bit binary number
ARP
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
25
25/49
/49
Us ugi firm IT
Us ugi firm IT
Us ugi firm IT
ISP - Internet
Sernice Providers
Zapewnienie dost pu do Internetu
ASP - Application
Service Providers
Dostarczenie on-line oprogramowania do realizacji okre lonych
zada biznesowych
Webdesign
Webdesign
wiadczenie
wiadczenie
us ug
us ug
w
w
zakresie
zakresie
tworzenia
tworzenia
serwisów
serwisów
internetowych
internetowych ii intranetowych
intranetowych
Hosting
Hosting
(Webhosting)
(Webhosting)
Us uga
Us uga polegaj ca
polegaj ca na
na goszczeniu
goszczeniu (od
(od ang
ang.. host)
host) klienta
klienta ii
udost pnieniu
udost pnieniu mu
mu zazwyczaj
zazwyczaj jednego
jednego konta
konta na
na strony
strony WWW
WWW (z
(z
dost pem
dost pem po
po przez
przez FTP)
FTP) ii skrzynk
skrzynk ee--mail
mail..
Serwer wirtualny
Serwer wirtualny
Emulacja
Emulacja serwera
serwera fizycznego
fizycznego (osobnej
(osobnej maszyny),
maszyny), mo liwo
mo liwo
administracji
administracji zasobami
zasobami serwera,
serwera, liczb
liczb kont,
kont, prawami
prawami dost pu
dost pu
itd
itd.. Z
Z serwerów
serwerów wirtualnych
wirtualnych korzystaj
korzystaj zazwyczaj
zazwyczaj firmy,
firmy, które
które
potrzebuj
potrzebuj du ej
du ej ilo ci
ilo ci miejsca
miejsca na
na strony
strony ii pliki,
pliki, wielu
wielu skrzynek
skrzynek
pocztowych,
pocztowych, du ego
du ego transferu
transferu..
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
26
26/49
/49
Najwa niejsze us ugi Internetu
Najwa niejsze us ugi Internetu
Wykorzystanie
Wykorzystanie Internetu
Internetu ii dost p
dost p do
do zasobów
zasobów nast puje
nast puje za
za pomoc
pomoc us ug
us ug..
Us uga
Us uga internetowa
internetowa
to
to okre lony
okre lony sposób
sposób wykorzystania
wykorzystania sieci
sieci wymagaj ca
wymagaj ca
protoko u
protoko u ii odpowiedniego
odpowiedniego oprogramowania
oprogramowania..
Ze
Ze wzgl du
wzgl du na
na interakcje,
interakcje, us ugi
us ugi mo na
mo na podzieli
podzieli na
na dwie
dwie kategorie
kategorie::
1.
1.
Us ugi
Us ugi
cz owiek
cz owiek
––
maszyna
maszyna
((User
User--to
to--Data
Data)) (praca
(praca w
w architekturze
architekturze
klient
klient –– serwer)
serwer):: WWW,
WWW, FTP,
FTP, PP22PP ((bezserwerowa
bezserwerowa),), Telnet
Telnet..
2.
2.
Us ugi
Us ugi
cz owiek
cz owiek
––
cz owiek
cz owiek
((User
User--to
to--User
User)) (komunikacja
(komunikacja mi dzyludzka
mi dzyludzka
on
on--line
line lub
lub off
off--line
line)):: ee--mail,
mail, grupy
grupy dyskusyjne,
dyskusyjne, IRC,
IRC, telekonferencje,
telekonferencje,
komunikatory
komunikatory internetowe,
internetowe, telefonia
telefonia internetowa
internetowa..
Systemy informacyjne w uj ciu procesowym PAISs (process-aware
information systems) mog by sklasyfikowane na human-oriented i
system-oriented. W zwi zku z tym mo na sklasyfikowa na:
ü
person-to-person (P2P),
ü
person-to-application (P2A),
ü
application-to-application (A2A) processes.
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
27
27/49
/49
Wybrane zagadnienia Internetu
Wybrane zagadnienia Internetu
HotSpot
HotSpot
(hotspot,
(hotspot,
hot
hot--spot,
spot,
hot@spot)
hot@spot)
Bezprzewodowy
Bezprzewodowy dost p
dost p do
do Internetu
Internetu.. HotSpot
HotSpot to
to
punkt
punkt dost pu
dost pu do
do Internetu,
Internetu, w ze
ze bezprzewodowej
bezprzewodowej
sieci
sieci lokalnej
lokalnej WLAN
WLAN.. HotSpot
HotSpot dzia a
dzia a na
na zasadzie
zasadzie
stacji
stacji bazowej
bazowej w
w telefonii
telefonii komórkowej
komórkowej.. Znajduj c
Znajduj c si
si
w
w
zasi gu
zasi gu
korzystaj cy
korzystaj cy
mo e
mo e
swobodnie
swobodnie
przemieszcza
przemieszcza si
si ze
ze swoim
swoim terminalem
terminalem.. Do
Do jednego
jednego
punktu
punktu mo e
mo e by
by przy czonych
przy czonych wielu
wielu u ytkowników
ytkowników..
WLAN
WLAN
wykorzystuje
wykorzystuje
specyfikacj
specyfikacj
komunikacji
komunikacji
radiowej
radiowej IEEE
IEEE 802
802..11
11..
czenie
czenie nast puje
nast puje za
za pomoc
pomoc
technologii
technologii WiFi
WiFi ii umo liwia
umo liwia transmisj
transmisj zz pr dko ci
pr dko ci
11
11 MB/s
MB/s..
P2P
P2P
(ang.
(ang.
peer
peer--to
to--peer
peer))
System
System wymiany
wymiany plików
plików.. Historyczne
Historyczne systemy
systemy PP22PP to
to::
BBS,
BBS, Napster,
Napster, Kaza,
Kaza, Gnutella,
Gnutella, eDonkey,
eDonkey, eMule,
eMule,
Shareaza,
Shareaza, BitTorrent
BitTorrent
Autoresponder
Autoresponder
Narz dzie
Narz dzie s
ce
ce do
do tworzenia
tworzenia automatycznych
automatycznych
odpowiedzi
odpowiedzi ee--mailowych
mailowych..
Webmail
Webmail
Obs ugi poczty elektronicznej z poziomu przegl darki
Obs ugi poczty elektronicznej z poziomu przegl darki
internetowej.
internetowej.
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
28
28/49
/49
WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
n
n
Znacznik
Znacznik HTML
HTML
–– nazwa
nazwa elementu
elementu j zyka
zyka HTML
HTML umieszczonego
umieszczonego pomi dzy
pomi dzy
znakami
znakami:: „„
<<
”” aa „„
>>
””..
Znaczniki
Znaczniki stanowi
stanowi
informacje
informacje (instrukcje)
(instrukcje) dla
dla
przegl darki
przegl darki które
które podlegaj
podlegaj
interpretacji
interpretacji przez
przez parsery
parsery.. Znaczniki
Znaczniki
okre laj
okre laj elementy
elementy strony,
strony, jej
jej struktur ,
struktur , sposoby
sposoby formatowania
formatowania ii nawigacji
nawigacji..
n
n
Netykieta
Netykieta..
Zbiór
Zbiór zasad,
zasad, których
których nale oby
nale oby przestrzega ,
przestrzega , znajduje
znajduje si
si w
w
dokumencie
dokumencie RFC
RFC 1855
1855 ((
Netiquette
Netiquette Guidelines
Guidelines
)).. Jest
Jest on
on umieszczony
umieszczony m
m..in
in.. na
na
stronie
stronie http
http:://www
//www..rfc
rfc--editor
editor..org
org..
n
n
Blog
Blog
–– dziennik/pami tnik
dziennik/pami tnik prowadzony
prowadzony na
na stronach
stronach WWW
WWW..
n
n
Bloggerzy
Bloggerzy
–– twórcy
twórcy blogów
blogów..
n
n
VLogi
VLogi
–– wideoblogi
wideoblogi
n
n
FotoBlogi
FotoBlogi
n
n
AudioBlogi
AudioBlogi
Dlaczego blogujemy?
Wyst powanie jako autorytet
Wyst powanie jako autorytet
33,8%
33,8%
Stworzenie pami tnika my li
Stworzenie pami tnika my li
31,5%
31,5%
Kontakt z innymi
Kontakt z innymi
20,3%
20,3%
Pozosta e
Pozosta e
9,8%
9,8%
Osi gni cie zysków
Osi gni cie zysków
4,6%
4,6%
ród o:
https://extranet.edelman.com/bloggerstudy/
[dost p 21.01.2006]
Raz na kilka dni
Raz na kilka dni
37,9%
37,9%
Codziennie
Codziennie
25,7%
25,7%
Kilka razy dziennie
Kilka razy dziennie
18,4%
18,4%
Raz w tygodniu
Raz w tygodniu
10,6
10,6
Pozosta e
Pozosta e
7,4%
7,4%
Jak cz sto
aktualizujesz blogi?
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
29
29/49
/49
WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
n
n
Emotikonki
Emotikonki
(ang
(ang..
emoticons
emoticons --
emotion
emotion
and
and
icon
icon
lub
lub
smileys
smileys)) ikonki,
ikonki,
twarzyczki,
twarzyczki, buziaki
buziaki przemy lnie
przemy lnie skonstruowane
skonstruowane (w
(w mo liwie
mo liwie najprostszy
najprostszy
sposób)
sposób) ze
ze znaków
znaków dost pnych
dost pnych na
na klawiaturze
klawiaturze komputerowej
komputerowej lub
lub graficznie
graficznie
w
w postaci
postaci ikon
ikon (w
(w tym
tym tak e
tak e zz animacj ),
animacj ), jako
jako rodek
rodek skrótowego
skrótowego
przekazywania
przekazywania emocji
emocji
(najcz ciej
(najcz ciej aprobaty
aprobaty lub
lub dezaprobaty)
dezaprobaty) w
w mailach,
mailach, w
w
korespondencji
korespondencji grup
grup dyskusyjnych
dyskusyjnych itp
itp..
::--))
miech
miech standardowy
standardowy
::))
miech
miech dla
dla leniwych
leniwych
--))
))
bardzo
bardzo weso y
weso y
::)))))))
)))))))
miech
miech perlisty
perlisty
88--O
O
niesamowite!
niesamowite!
;;--)) ::--ll
eee
eee,, co
co ty
ty
::--**
poca unek
poca unek
::--((
smutny
smutny
::--((
((
bardzo
bardzo smutny
smutny
::''--((
acz
acz
Emotikony
Emotikony nie
nie powinny
powinny by
by
stosowane
stosowane w
w komunikacji
komunikacji typu
typu
biznesowego
biznesowego..
n
n
http:/
http:///www. muller
www. muller--godschalk.com/emoticon. html
godschalk.com/emoticon. html
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
Wybra
ne
zagad
nienia
Internetu
30
30/49
/49
WWW
WWW
-- zagadnienia terminologiczne
zagadnienia terminologiczne
n
n
Emotikon
Emotikon
czy
czy
emotikona
emotikona
?? „„Emotikona
Emotikona”” by a
by a rozwini ciem
rozwini ciem „ikony”,
„ikony”, ale
ale w
w
praktyce
praktyce wygra
wygra „„emotikon
emotikon”” —— zz angielskiego
angielskiego „„emoticon
emoticon”” (Wielki
(Wielki s ownik
ownik
wyrazów
wyrazów obcych
obcych PWN)
PWN).. Interpunkcyjnie
Interpunkcyjnie emotikony
emotikony nale y
nale y traktowa
traktowa jak
jak
dodatkowe
dodatkowe znaki
znaki interpunkcyjne
interpunkcyjne.. W
W przeciwie stwie
przeciwie stwie do
do tradycyjnych
tradycyjnych
znaków
znaków interpunkcyjnych,
interpunkcyjnych, mog
mog
wyst powa
wyst powa
w
w dowolnym
dowolnym miejscu
miejscu
wypowiedzi
wypowiedzi.. Dr
Dr Miros aw
Miros aw Ba ko
Ba ko zz Poradni
Poradni j zykowej
zykowej PWN
PWN radzi
radzi nie
nie
stawia
stawia kropki
kropki po
po emotikonie
emotikonie na
na ko cu
ko cu zdania
zdania;; ja
ja nie
nie stawiam
stawiam równie
równie
przecinka
przecinka ::--)) je li
je li emotikon
emotikon wypada
wypada w
w jego
jego miejscu
miejscu.. (A
(A je li
je li emotikon
emotikon
zdarzy
zdarzy si
si na
na ko cu
ko cu nawiasu,
nawiasu, to
to mo e
mo e go
go zamyka
zamyka ;;--))
n
n
News
News
-- okre lenie
okre lenie na
na naj wie sz
naj wie sz informacj
informacj (s ownik
(s ownik PWN)
PWN)..
n
n
Post
Post
-- pojedyncz
pojedyncz wiadomo
wiadomo zz angielskiego
angielskiego s owa
owa „„posting
posting”” ..
n
n
Flejm
Flejm
-- walka
walka w
w grupie
grupie dyskusyjnej
dyskusyjnej (ang
(ang.. „„flame
flame”)
”).. Natarczywe
Natarczywe
prze ladowanie
prze ladowanie kogo
kogo w
w sieci
sieci..
n
n
Trollowanie
Trollowanie
-- (od
(od angielskiego
angielskiego „„trolling
trolling”” —— jedna
jedna zz technik
technik w dkowania),
dkowania),
czyli
czyli celowo
celowo g upia
upia lub
lub prowokacyjna
prowokacyjna wypowied
wypowied ..
n
n
Internauta
Internauta
–– osoba,
osoba, która
która przynajmniej
przynajmniej raz
raz w
w miesi cu
miesi cu korzysta
korzysta zz Internetu
Internetu;; def
def..
Mi dzynarodowa
Mi dzynarodowa..