Ekonomia cz. I

dr inż. Małgorzata Gotowska

Wprowadzenie do problematyki ekonomicznej

Pojęcie ekonomii

Ekonomia

jest nauką gromadzącą i porządkującą

wiedzę o gospodarowaniu.

Ekonomia

nauka o społecznych prawach gospodarczych

w warunkach ograniczonych zasobów i wielkości cech

(wg. Encyklopedia Popularna PWN).

Economics is what economists do.

Ekonomia

jest tym czym zajmują się ekonomiści.

Jacob Viner

Ekonomia

jest nauką o tym,

jak jednostka i społeczeństwo decydują

o wykorzystaniu zasobów

(wszystkich, gdyż wszystkie zasoby mają alternatywne

zastosowanie i z definicji są w niedoborze)

– które mogą mieć także inne, alternatywne, zastosowania –

w celu wytwarzania różnych dóbr

i rozdzielania ich na konsumpcję obecną lub przyszłą,

pomiędzy różne osoby i różne grupy w społeczeństwie.

Pojęcie ekonomii

Ekonomia pozytywna i normatywna

Ekonomia pozytywna –

oznacza opis istniejącej

rzeczywistości, czyli zajmowanie się światem

takim jakim jest, a nie takim jakim powinien być.

Badacze powstrzymują się od wyrażania sądów

wartościujących. Celem ich badań i opisów jest ustalenie

wpływu zmian ekonomicznych (zmian cen, płac, kursów

walutowych itp.) na efektywność działalności gospodarczej.

Ekonomia pozytywna i normatywna

Ekonomia normatywna –

tym rodzajem ekonomii

zajmują się ekonomiści, którzy dokonują

ocen wartościujących, stwierdzając, jakie ich zdaniem

powinny być ceny, płace, zatrudnienie, czy poziom

produkcji oraz jaka polityka gospodarcza

jest sprawiedliwa, a jaka nie. Niekiedy nawet postulują

pożądane kierunki.

Zagadnienia ekonomii

Zagadnienia ekonomii to:

• co produkować?

• jak produkować?

• gdzie produkować?

• dla kogo produkować?

• ile produkować?

Pojęcie gospodarowania i dobra

Gospodarowanie

– to produkcja dóbr i ich podział

między ludzi.

Dobro

– to wszystko to co zaspokaja potrzeby:

rzecz, usługa, prawo.

Gospodarując, ludzie i całe społeczeństwa zużywają

zasoby (czynniki produkcji), czyli dobra niezbędne

do wytwarzania innych dóbr.

Pojęcie zasobów

Problem ekonomiczny

polega na tym, że rzadkim środkom

(zasobom) towarzyszą nieograniczone pragnienia i potrzeby.

Zasoby są

rzadkie

– ich podaż jest ograniczona (jest ich mniej niż

potrzeba).

Zasoby

czyli czynniki produkcji to

praca, ziemia i kapitał

.

1. ZIEMIA

–

to inaczej zasoby naturalne. To nie tylko grunty,

ale i woda, zasoby mineralne, roślinność.

2.

KAPITAŁ

– jest zasobem przetworzonym. Obejmuje wszelkiego

typu maszyny i narzędzia oraz inne środki, których

kombinacja z ziemią i pracą pozwala na wytworzenie

określonych dóbr ekonomicznych.

3. PRACA

– jest zasobem ludzkim, niezbędnym do wytworzenia dóbr.

Im większa specjalizacja pracy i im wyższe wymagane

umiejętności, tym wkład pracy w wytworzenie dobra jest większy.

Rodzaje zasobów

Zasoby

Ludzkie

Naturalne

Kapitałowe

Ludzie wraz

z umiejętnościami

Dobra dane przez

naturę,

nie wytworzone

przez człowieka

Kapitał

rzeczowy

Kapitał

finansowy

Przedmiot

pracy

Środki

pracy

Pojęcie potrzeby

Potrzeba –

uczucie braku połączone z chęcią jego zaspokojenia.

PIRAMIDA POTRZEB WG. MASLOWA

Potrzeby fizjologiczne (głód, pragnienie, seks)

Potrzeby bezpieczeństwa (pewność, ochrona)

Potrzeby społeczne (poczucie przynależności)

Potrzeby szacunku i poważania (poczucie własnej wartości)

Potrzeby samorealizacji (praca nad sobą)

Pojęcia: makro-, mezo-, mikroekonomia

Makroekonomia

zajmuje się ogólnymi problemami

rozwoju gospodarczego.

Mezoekonomia

zajmuje się opisem i analizą zjawisk

związanych ze zmianami

w działowo-gałęziowej, sektorowej i regionalnej

strukturze produkcji i zatrudnienia.

Mikroekonomia

zajmuje się badaniem

poszczególnych rynków

funkcjonujących w ramach danej gospodarki.

Relacje między mikro-, mezo- i makroekonomią

Mi

Me

Ma

Cele makroekonomii

I. PRODUKCJA

II. ZATRUDNIENIE I BEZROBOCIE

III. STABILNOŚĆ POZIOMU CEN

IV. BILANSE ZAGRANICZNE

Narzędzia makroekonomii

I. POLITYKA FISKALNA

II. POLITYKA PIENIĘŻNA (MONETARNA)

III. POLITYKA DCHODOWA

IV. STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE

Wskaźniki charakteryzujące makroekonomię

Produkt krajowy brutto (PKB)

– gross domestic product (GDP) –

to wartość wszystkich dóbr i usług wytworzonych w gospodarce

w danym okresie (np.: w ciągu roku).

Wskaźnik cen

– jest miernikiem przeciętnego poziomu cen dóbr

i usług w gospodarce. Pozwala on porównać ich

poziom w danym okresie z poziomem w wybranym

okresie w przeszłości.

Stopa bezrobocia

– jest to procentowy udział bezrobotnych

w całości siły roboczej.

Założenie

ceteris paribus

Ceteris paribus

– „przy innych czynnikach nie zmienionych”

Pozwala ono wyeksponować i przeanalizować wpływ jednego lub

kilku najważniejszych czynników określających daną zmienną

(lub dane zjawisko) przy pominięciu innych, mniej istotnych.

Takie uproszczenie jest często konieczne, aby można było w niezwykle

skomplikowanym modelu zobaczyć zależności poszczególnych zmiennych.