higienistka stomatologiczna 322[03] o1 04 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO

EDUKACJI NARODOWEJ

Aleksandra Czernic

Udzielanie pierwszej pomocy 322[03].O1.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
lek. med. Ewa Rusiecka
lek. med. Paweł Szymczyk

Opracowanie redakcyjne:
lek. stom. Aleksandra Czernic

Konsultacja:
mgr Ewa Kawczyńska-Kiełbasa

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[03].O1.04

„Udzielanie pierwszej pomocy”, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu:
higienistka stomatologiczna.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Ocena podstawowych parametrów życiowych

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa i pomoc w wybranych stanach

nagłego zagrożenia życia

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Rany, krwotoki, złamania – zasady postępowania

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Złamania i zwichnięcia w obrębie twarzoczaszki

5.4.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie higienistka stomatologiczna.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne, umiejętności jakie powinien posiadać uczeń przed przystąpieniem
do realizacji programu jednostki modułowej,

–

cele kształcenia, umiejętności jakie uczeń opanuje podczas realizacji programu jednostki
modułowej,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

przykładowe ćwiczenia zawierające wskazówki do realizacji, zalecane metody
nauczania–uczenia się oraz środki dydaktyczne.

–

ewaluację osiągnięć ucznia, po zrealizowaniu programu jednostki modułowej pozwoli
ocenić poziom nabytych umiejętności,

–

wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np.: dyskusji dydaktycznej
metody projektu, metody ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej do zespołowej pracy uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1.
2.

Schemat układu jednostek modułowych

322[03].O1.01

Przestrzeganie przepisów

bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej, ochrony

środowiska

322[03].O1

Podstawy zawodu

322[03].O1.02

Nawiązywanie i utrzymywanie

kontaktów międzyludzkich

322[03].O1.03

Analizowanie budowy, fizjologii

i patofizjologii narządu żucia

322[03].O1.04

Udzielanie pierwszej pomocy

322[03].O1.05

Stosowanie przepisów prawa i zasad

ekonomiki w ochronie zdrowia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

–

rozróżniać rodzaje wad zgryzu,

–

rozwiązywać problemy,

–

komunikować się z osobami w różnym wieku,

–

stosować zasady higieny jamy ustnej,

–

współpracować w grupie,

–

korzystać z różnych źródeł informacji,

–

posługiwać się podstawową terminologią stomatologiczną,

–

korzystać z komputera z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować podstawowe parametry życiowe człowieka,

−

określić zagrożenia dla życia człowieka wynikające z zaburzeń układu oddechowego
i krążenia,

−

scharakteryzować stany utraty przytomności,

−

uzasadnić konieczność udzielenia pierwszej pomocy,

−

zorganizować pierwszą pomoc w sytuacjach nagłego zagrożenia zdrowotnego,

−

dokonać oceny stanu fizycznego pacjenta,

−

dokonać oceny stanu przytomności zgodnie ze skalą Glasgow,

−

określić procedury postępowania w przypadku utraty przytomności,

−

udzielić pierwszej pomocy osobie w stanie wstrząsu anafilaktycznego,

−

przeprowadzić resuscytację,

−

udzielić pierwszej pomocy osobom z urazami czaszkowo-mózgowymi,

−

udzielić pierwszej pomocy osobom z obrażeniami spowodowanymi porażeniem prądem
elektrycznym,

−

rozróżnić rodzaje ran i założyć opatrunek,

−

opatrzyć zranienia błony śluzowej jamy ustnej,

−

rozróżnić rodzaje krwotoków i zastosować zasady ich tamowania,

−

rozróżnić rodzaje złamań,

−

dokonać unieruchomienia miejsca złamania,

−

dokonać tymczasowego unieruchomienia złamania kości szczęki i żuchwy,

−

przeprowadzić repozycję żuchwy po zwichnięciu stawów skroniowo-żuchwowych,

−

zastosować zasady aseptyki i antyseptyki podczas udzielania pierwszej pomocy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Higienistka stomatologiczna 322[03]
Moduł:

Podstawy zawodu 322[03].O1

Jednostka modułowa:

Udzielanie pierwszej pomocy 322[03].O1.04

Temat: Resuscytacja krążeniowo-oddechowa i pomoc w wybranych stanach nagłego

zagrożenia życia.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności praktycznych w zakresie udzielania pierwszej

pomocy.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

uzasadnić potrzebę niesienia pierwszej pomocy,

−

wymienić elementy algorytmu BLS,

−

scharakteryzować podstawowe parametry życiowe i dokonać ich pomiaru,

−

wykonać samodzielnie skuteczną resuscytację krążeniowo-oddechową,

−

ułożyć poszkodowanego w pozycji bezpiecznej.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

praca w zespole,

−

ocena stopnia wykonania zadania.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w 3–4 osobowych grupach.

Czas: 4 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

filmy dydaktyczne,

−

magnetowid/odtwarzacz DVD,

−

telewizor,

−

poradnik dla ucznia,

−

fantom do nauki resuscytacji,

−

samorozprężalny worek Ambu,

−

aparat do mierzenia ciśnienia oraz słuchawki lekarskie.

Zadania dla ucznia
Wykonaj prawidłowo resuscytację krążeniowo-oddechową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Podanie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom celu ogólnego i celów szczegółowych zajęć.
3. Podział uczniów na grupy zadaniowe i wybór lidera.
4. Wyjaśnienie zasad pracy w grupie.

Faza właściwa
Faza I. Informacje
1. Nauczyciel omawia istotę prawidłowo przeprowadzonej resuscytacji krążeniowo-

oddechowej, komentuje film o udzielaniu pierwszej pomocy.

2. Nauczyciel omawia szczegółowo poszczególne elementy algorytmu BLS.
3. Nauczyciel daje uczniom możliwość zadawania pytań.
4. Nauczyciel prezentuje na fantomie jak powinna wyglądać prawidłowo przeprowadzona

resuscytacja.

5. Nauczyciel prezentuje pozycję bezpieczną.

Faza II. Ćwiczenia w grupach
1. Grupy podchodzą każdy do swojego fantomu.
2. Dyskusja w grupach nad prawidłowością przeprowadzenia resuscytacji
3. Uczniowie pracują samodzielnie, każdy przeprowadzając resuscytację w odniesieniu do

osoby dorosłej, do dziecka oraz w różnych wariantach składu osobowego.

4. Zmiana przy fantomie powinna się odbywać co 15 minut.
5. Osoby aktualnie nie ćwiczące na fantomach powinny w tym czasie ćwiczyć układanie

kolegi w pozycji bezpiecznej

6. Uczniowie w ramach grupy wymieniają się spostrzeżeniami co do skuteczności

prowadzenia resuscytacji.

Faza III.
1. Każda grupa dzieli się swoimi spostrzeżeniami.
2. Każdy uczeń demonstruje prawidłowe wykonanie resuscytacji oraz ułożenie

poszkodowanego w pozycji bezpiecznej.

Faza IV. Ocena postępów.
1. Nauczyciel ocenia postępy i skuteczność prowadzenia resuscytacji przez uczniów.
2. Nauczyciel nagradza uczniów uwzględniając zaangażowanie w ćwiczenia i opanowanie

techniki resuscytacji.

Faza V. Podsumowanie
1. Uczniowie uzasadniają potrzebę niesienia pierwszej pomocy.
2. Uczniowie omawiają trudności, jakie napotkali w trakcie ćwiczeń.

Praca domowa
Przećwicz układanie w pozycji bezpiecznej. Napisz notatkę „Moja postawa wobec zagrożenia
życia drugiego człowieka”

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące prowadzenia zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Higienistka stomatologiczna 322[03]
Moduł:

Podstawy zawodu 322[03].O1

Jednostka modułowa:

Udzielanie pierwszej pomocy 322[03].O1.04

Temat: Opatrywanie ran i podstawy desmurgii.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności praktycznych sprawnego opatrywania ran oraz

bandażowania ręki, przedramienia i barku.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

sprawnie opatrzyć zranienie,

−

posłużyć się zasadami aseptyki i antyseptyki,

−

zabandażować różne okolice ciała,

−

unieruchomić złamaną kończynę.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w zespołach.

Czas: 3 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały opatrunkowe,

−

bandaże,

−

szyny Kramera,

−

poradnik dla ucznia,

−

rzutnik multimedialny.

Przebieg zajęć:

Etap I.
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie tematu, celu ogólnego i celów szczegółowych.
3. Przedstawienie uczniom zadania:

−

sprawnie opatrzyć ranę oraz unieruchomić złamaną kończynę.

4. Przypomnienie zasad pracy w grupie.
5. Podział uczniów na grupy zadaniowe.
6. Przydział zadań dla poszczególnych grup:

−

grupa pierwsza opatruje ranę i unieruchamia kończynę dolną szyną Kramera,

−

grupa druga opatruje ranę i unieruchamia kończynę górną poprzez odpowiednie

techniki bandażowania.

7. Grupy zadaniowe opracowują strategię działania.
8. Nauczyciel przedstawia różne sposoby bandażowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Etap II.
1. Ćwiczenia w grupach.
2. Po 45 minutach zmiana ról, grupa pierwsza wykonuje zadanie grupy drugiej i na odwrót
3. Wymiana doświadczeń.
4. Konkurs na najlepszego bandażującego.

Zakończenie zajęć
Nauczyciel ocenia pracę grup biorąc po uwagę zaangażowanie oraz technikę wykonania.

Praca domowa
Wykonaj opatrunek różnymi technikami bandażowania.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące prowadzenia zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Ocena podstawowych parametrów życiowych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Analizując opisy przypadków dokonaj selekcji poszkodowanych na grupę łagodnych,

średnich oraz ciężkich zaburzeń świadomości.

Tabela do ćwiczenia 1

ŁAGODNE

ŚREDNIE

CIĘŻKIE

Opisy przypadków

Pacjent nr 1

Mężczyzna lat 50, po wypadku komunikacyjnym, gdy do niego podchodzisz otwiera

oczy, stara się odpowiadać na pytania, ale twierdzi, że jest w innym miejscu niż
w rzeczywistości, po uszczypnięciu w ucho lokalizuje ból.

Pacjent nr 2

Kobieta 23-letnia w ciąży, po upadku z wysokości około 3 metrów, z rany na głowy

wypływa ciemnoczerwona krew. W pełni zorientowana co do miejsca, w którym się znajduje
i czasu, na zadane pytania odpowiada składnie. Skarży się na mroczki przed oczami.

Pacjent nr 3

2-miesięczne niemowlę. Matka twierdzi, że wypadł z wózeczka na ulicę, jest pobudzony

i niespokojny. Oczy otwiera tylko po mocnym ściśnięciu płatka ucha. Na ten sam bodziec
prostuje rączki.

Pacjent nr 4

80-letni mężczyzna spadł z drabiny. Żona twierdzi, że było to około 5 metrów. W chwili

obecnej nie otwiera oczu, bełkocze coś niezrozumiale i po uszczypnięciu zgina ręce
w łokciach.

Pacjent nr 5

60-letnia kobieta przewróciła się w domu. W rozmowie otwiera oczy na Twoje polecenie,

mówi, lecz udziela odpowiedzi nieadekwatnych do zadawanych pytań. Po uszczypnięciu
odsuwa głowę.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania, dotyczącym oceny parametrów życiowych,
2) zapoznać się z opisami przypadków,
3) wpisać numer pacjenta w odpowiedniej kolumnie tabeli,
4) porównać wyniki w grupie,
5) zaprezentować wyniki na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

tabela do uzupełnienia,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Przeprowadź badanie ciśnienia tętniczego krwi oraz pomiar tętna na tętnicach

promieniowej, szyjnej oraz udowej oraz policz ilość oddechów na minutę. Wpisz uzyskane
wartości do tabeli.

Tabela do ćwiczenia 2

Częstość tętna

Wartość ciśnienia tętniczego

Liczba oddechów

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania, dotyczącym oceny parametrów życiowych,
2) dokonać pomiaru ciśnienia, tętna i liczby oddechów,
3) wpisać uzyskane wartości do tabeli.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

sfigmomanometr,

−

stetoskop,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Wykonaj plakat ukazujący sposób ratowania osoby porażonej prądem. Dokonaj analizy

zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka jakim może być doznanie porażenia prądem.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania, dotyczącym oceny parametrów życiowych,
2) obejrzeć film dydaktyczny,
3) wykonać plakat,
4) dokonać analizy zagrożenia porażenia prądem,
5) zaprezentować wynik ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

magnetowid/odtwarzacz DVD,

−

telewizor,

−

arkusz papieru,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Przeczytaj zdania zawarte w tabeli. Oceń, czy są one prawdziwe, czy fałszywe.

Tabela do ćwiczenia 4

ZDANIA

PRAWDA

FAŁSZ

Istnieją cztery podstawowe cechy tętna

Ciśnienie tętnicze ma istotne znaczenie w zapewnieniu
homeostazy

Dzieci oddychają rzadziej niż dorośli

Skala Glasgow ocenia trzy parametry

3 punkty w GCS oznaczają praktycznie zwłoki

Skala dla dzieci i dla dorosłych są takie same

W porażeniu prądem mogą nastąpić liczne złamania

Łuk elektryczny ma temperaturę około 2500˚C

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania, dotyczącym oceny parametrów życiowych,
2) przeczytać uważnie zdania, zawarte w tabeli,
3) postawić X w odpowiedniej kolumnie,
4) porównać wyniki w grupie,
5) zaprezentować wyniki na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne

−

poradnik dla ucznia,

−

tabela do uzupełnienia,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa i pomoc w wybranych

stanach nagłego zagrożenia życia

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przećwicz układanie poszkodowanego w pozycji bezpiecznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji. Nauczyciel powinien
przypomnieć o przepisach BHP na stanowisku pracy ucznia. Ćwiczenie należy wykonać
w 2-osobowych grupach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania, dotyczącym resuscytacji,
2) wyszukać rysunki ułatwiające wykonanie ćwiczenia,
3) przećwiczyć ułożenie w pozycji zarówno na prawym jak i lewym boku,
4) zaprezentować na forum sposób wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

pokaz z objaśnieniem,

Środki dydaktyczne:

–

mata,

–

komputer z dostępem do Internetu,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Zademonstruj manewr Heimlicha. Uwaga, w tym ćwiczeniu nie wykonuj manewru

z całej siły, gdyż możesz zaszkodzić partnerowi do ćwiczeń. Wskaż inne sposoby udrażniania
dróg oddechowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne dla ucznia źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania, dotyczącym pomocy w stanach zagrożenia życia,
2) wskazać, kiedy nie wolno stosować manewru Heimlicha,
3) wskazać jakie zalety płyną z tego manewru,
4) zademonstrować manewr,
5) wskazać inne sposoby udrażniania dróg oddechowych
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Uzupełnij diagram dotyczący objawów zatrzymania krążenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania, dotyczącym resuscytacji krążeniowo-oddechowej,
2) określić objawy zatrzymania krążenia,
3) uzupełnić puste pola diagramu
4) zaprezentować wyniki na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

ZATRZYMANIE

KRĄŻENIA

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Przeprowadź resuscytację krążeniowo-oddechową na fantomie dorosłym i dziecięcym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji. Nauczyciel powinien
przypomnieć o przepisach BHP na stanowisku pracy ucznia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania, dotyczącym resuscytacji krążeniowo-oddechowej,
2) przeanalizować kolejne etapy resuscytacji,
3) przeprowadzić resuscytację w wariantach:

−

jeden ratownik i dorosły poszkodowany,

−

jeden ratownik i poszkodowane dziecko,

−

dwóch ratowników i poszkodowane dziecko,

−

jeden ratownik i poszkodowany niemowlak.

4) zaprezentować sposób wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

fantom do nauki resuscytacji,

−

tablica z algorytmem udzielania pierwszej pomocy,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Przeprowadź sztuczną wentylację. Nie zapomnij skontrolować drożności dróg

oddechowych przed przystąpieniem do ćwiczenia. Prowadząc sztuczną wentylację nie
zapomnij o ocenie jej skuteczności.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji. Nauczyciel powinien
przypomnieć o przepisach BHP na stanowisku pracy ucznia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania, dotyczącym resuscytacji krążeniowo-oddechowej,
2) przeprowadzić na fantomie sztuczne oddychanie metodą usta-usta, usta-nos oraz usta-

usta i nos,

3) przeprowadzić sztuczną wentylację z użyciem samorozprężalnego worka Ambu,
4) ocenić skuteczność obu rodzajów wentylacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

pokaz, objaśnienia.

Środki dydaktyczne:

−

fantom do nauki resuscytacji,

−

samorozprężalny worek Ambu,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 6

Zainscenizuj udzielanie pierwszej pomocy osobie w stanie wstrząsu anafilaktycznego

oraz określ działania podczas wystąpienia obrzęku krtani.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne dla ucznia źródła informacji.
Nauczyciel powinien przypomnieć o przepisach BHP na stanowisku pracy ucznia. Ćwiczenie
należy wykonać w 3-osobowych grupach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odnaleźć materiały dotyczące wykonania prawidłowej konikotomii i tracheotomii,
2) dobrać się w grupy trzyosobowe,
3) rozdzielić role dla poszkodowanego, lekarza pogotowia oraz higienistki,
4) przygotować inscenizację,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

pokaz.

Środki dydaktyczne:

−

apteczka pierwszej pomocy,

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Rany, krwotoki, złamania – zasady postępowania

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeczytaj zdania zawarte w tabeli i określ czy są one prawdziwe czy fałszywe.

Tabela do ćwiczenia 1

ZDANIA

TAK

NIE

Nie każdej ranie towarzyszy krwawienie

Rana świeża to taka do 8 godzin od momentu zranienia

Rana postrzałowa posiada najczęściej otwór wlotowy
i wylotowy

Krwawienia dzielimy na tętnicze, żylne oraz z naczyń
włosowatych

Opaskę uciskową można założyć na jak długo się chce

Złamanie to przerwanie ciągłości kości w całym jej
przekroju

Najlepszą metodą leczenia doraźnego złamań są środki
przeciwbólowe

Na rany stosujemy tylko jałowe opatrunki

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne dla ucznia źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałami nauczania,
2) przeczytać uważnie zdania zawarte w arkuszu ćwiczeniowym,
3) postawić X w odpowiedniej kolumnie,
4) zaprezentować wynik ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

tabela do uzupełnienia,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Załóż opatrunek na zaimprowizowaną ranę tryskającą żywoczerwoną krwią i omów

zasady, którymi należy się w takim przypadku kierować.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania, dotyczącym zasad postępowania w krwotoku,
2) wskazać sposób zachowania się podczas tamowania krwotoku,
3) wykonać czynności prowadzące do zatamowania krwawienia z rany.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

pokaz.

Środki dydaktyczne:

−

opatrunek,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Dokonaj analizy następujących przypadków klinicznych i przyporządkuj im

najwłaściwsze postępowanie. Wyniki umieść w tabeli.

Opisy przypadków:

Przypadek A

Do poradni zgłasza się mężczyzna, który godzinę temu przygryzł sobie język. Twierdzi,

że to nic takiego, ale od godziny nie może dać sobie rady z ciągłym, acz niewielkim
krwawieniem. Ponadto czuje się nieco osłabiony i zaczyna odczuwać kołatanie serca. Gdy
zaglądasz do jamy ustnej widać broczące naczynia na języku.

Przypadek B

Miał miejsce wypadek, młoda kobieta została potrącona przez pijanego kierowcę.

Kierowca uciekł i jesteś pierwszą osobą na miejscu wypadku. Kobieta czuje się dobrze, tylko
narzeka na ból lewego podudzia. Gdy odwijasz ubranie stwierdzasz obrzęk, zaczerwienienie
i bardzo dużą bolesność tej okolicy.

Przypadek C

Przechodząc obok budowy słyszysz straszny hałas i wołanie o pomoc. Gdy dobiegasz

widzisz mężczyznę z przygniecioną lewą nogą i obciętą lewą ręką na poziomie stawu
nadgarstkowego. Bardzo mocno krwawi i szybko blednie.

Przypadek D

Będąc na wakacjach z rodziną Twój sąsiad rąbał drewno. Jednym z uderzeń siekiery nie

wymierzył i trafił w nogę. Obejrzałeś miejsce zranienia i nie stwierdziłeś złamania. Rana, jak
się okazało była powierzchowna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przypadek E

Przybiegła do Ciebie koleżanka, ponieważ krew „leci” jej z nosa. Jest hipochondryczką,

o czym zresztą dobrze wiesz. Twierdzi, że krew zaczęła lecieć przed kilkoma minutami.

Tabela do ćwiczenia 3

Uspokajasz, tamujesz krwawienie i odsyłasz do domu

Wzywasz karetkę pogotowia i odsyłasz na badania specjalistyczne
podejrzewając jakąś poważniejszą chorobę

Unieruchamiasz kończynę, wzywasz karetkę pogotowia i czekasz
aż się zjawi

Przemywasz ranę, odsyłasz na najbliższy dyżur chirurgiczny celem
dalszego leczenia

Natychmiast zakładasz opaskę uciskową, dzwonisz po pogotowie
informując ich o konieczności przyjazdu na cito,

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania, dotyczącym postępowania w urazach,
2) dokonać analizy poszczególnych przypadków,
3) wpisać wybrane litery (A-E) w odpowiednie rubryki tabeli.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

Środki dydaktyczne:

−

tabela do uzupełnienia,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Dokonaj zabandażowania ręki, przedramienia, łokcia, barku. Zastosuj opatrunek

kłosowy, wężowy, śrubowy, zaginany, żółwiowy zbieżny oraz Dessaulta.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne dla ucznia źródła informacji.
Nauczyciel powinien przypomnieć o przepisach BHP na stanowisku pracy ucznia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania, dotyczącym wykonywania opatrunków,
2) zapoznać się z treścią filmu dydaktycznego,
3) wyszukać w Internecie odpowiednie informacje dotyczące opatrunków,
4) przećwiczyć metody bandażowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

magnetowid/odtwarzacz DVD,

−

telewizor,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Dokonaj unieruchomienia kończyny zgodnie z obowiązującymi zasadami.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji. Ćwiczenie należy wykonać
w parach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania, dotyczącym postępowania w urazach,
2) wybrać odpowiedniej długości szynę,
3) dogiąć szynę na zdrowej kończynie,
4) unieruchomić kończynę zgodnie z obowiązującymi zasadami.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

szyny Kramera,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Złamania i zwichnięcia w obrębie twarzoczaszki

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj graficzną prezentację sposobu nastawienia żuchwy u pacjenta ze zwichnięciem

w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania, dotyczącym zwichnięć w obrębie twarzoczaszki,
2) dokonać analizy etapów postępowania podczas nastawiania żuchwy,
3) wykonać graficzną prezentację,
4) przedstawić efekty ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

arkusze papieru,

−

flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj unieruchomienie bródkowo-główkowe.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji. Nauczyciel powinien
przypomnieć przepisy BHP na stanowisku pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania, dotyczącym zwichnięć w obrębie twarzoczaszki,
2) dokonać analizy metody unieruchamiania bródkowo-główkowego,
3) wykonać unieruchomienie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Dokonaj podziału środków odkażających wpisując odpowiednią nazwę grupy przy

każdym z nich.

Tabela do ćwiczenia 3

Preparat

Grupa

Woda utleniona

Chlorheksydyna

Jodyna

Rivanol

Etanol

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania, dotyczącym środków odkażających,
2) dokonać analizy klasyfikacji poszczególnych grup środków odkażających,
3) wpisać do tabeli nazwę grupy obok wymienionych środków odkażających.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Udzielanie pierwszej pomocy”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 13, 15, 16, 18, 19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 4, 8, 12, 14, 17, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. b, 3. b, 4. c, 5. c, 6. b, 7. b, 8. b, 9. b, 10. b, 11. c,
12. d, 13. b, 14. d, 15. c, 16. d, 17. c, 18. b, 19. c, 20. a.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zidentyfikować parametry życiowe

Posłużyć się skalą GCS

Określić znaczenie porażenia
piorunem

Udzielić pomocy w urazach
czaszkowo-mózgowych

Określić istotę łańcucha przeżycia

Określić sposób prowadzenia
resuscytacji krążeniowo-oddechowej

Wskazać różnicę postępowania
w różnych stopniach niedrożności
oddechowej

Zastosować czynności BLS

Wskazać sposoby ratowania we
wstrząsie anafilaktycznym

10 Wskazać mechanizmy gojenia się ran

Zastosować zasady unieruchamiania
złamań

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ocenić przyczynę przewlekłych
krwawień

13 Wskazać objawy złamania kości

Ocenić postępowanie w stanie
nagłego zagrożenia życia

15 Zdefiniować pojęcie: aseptyka

Wskazać na podstawowe czynności
w repozycji stawu skroniowo-
-żuchwowego

17 Zastosować szynę Tigerstedta

Wskazać objawy zwichnięcia stawu
skroniowo-żuchwowego

Wskazać niebezpieczeństwo urazów
twarzoczaszki

Określić cechy zespolenia
twarzoczaszki

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszystkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielenia odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko

jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Ważnym parametrem odpowiadającym za homeostazę organizmu jest

a) tylko ciśnienie tętnicze.
b) tylko częstość tętna.
c) poziom bólu.
d) ciśnienie tętnicze i częstość tętna.

2. Pacjent otwiera oczy na ból, bełkocze coś niezrozumiale oraz reaguje wyprostem na

bodziec. W skali GCS uzyskałby
a) 5 punktów.
b) 6 punktów.
c) 7 punktów.
d) 8 punktów.

3. Śmierć od porażenia piorunem jest związana

a) ze strachem przed burzą.
b) z uduszeniem.
c) z oślepieniem.
d) ze zniszczeniem bębenków przez huk.

4. Kręgosłup szyjny najlepiej stabilizować

a) prowizorycznie zrobionym stabilizatorem z drewna.
b) dowolnym sprzetem.
c) kołnierzem Schantza.
d) kołnierzem FAKRO.

5. Drugim ogniwem łańcucha przeżycia jest

a) wczesne podjęcie zaawansowanych czynności resuscytacyjnych.
b) wczesna defibrylacja.
c) wczesne rozpoczęcie resuscytacji przez świadków zdarzenia.
d) wezwanie służb ratowniczych (telefon 112 lub 999).

6. Resuscytację krążeniowo-oddechową prowadzi się w następujący sposób

a) 15 uciśnięć na 2 wdechy przy jednym ratowniku.
b) 30 uciśnięć na 2 wdechy, a liczba ratowników nie ma znaczenia.
c) 5 uciśnięć na 2 wdechy, a liczba ratowników nie ma znaczenia.
d) 30 uciśnięć na 1 wdech, a liczba ratowników nie ma znaczenia.

7. Jeżeli poszkodowany zachłysnął się, ale odpowiada na pytania, może mówić i kiwać

głową podczas akcji ratowniczej zastosujesz

a) uderzenie przedsercowe.
b) nakłanianie do kaszlu.
c) manewr Heimlicha.
d) uderzenie międzyłopatkowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Oddech ratowniczy powinien trwać

a) 0,5 s.
b) 1 s.
c) 1,5 s.
d) 2 s.

9. Podczas wstrząsu anafilaktycznego

a) zaleca się postępowanie wyczekujące.
b) należy szybko podać adrenalinę.
c) należy szybko podać dużą ilość płynów.
d) należy złapać owada, który użądlił celem zbadania jego jadu.

10. Gojenie ran bez pozostawienia blizny jest możliwe

a) przez rychłozrost.
b) pod strupem.
c) przez ziarninowanie.
d) po pogryzieniu przez psa.

11. Unieruchamiając złamanie kości długiej należy pamiętać,

a) aby nastawić pierwotne złamanie.
b) aby polewać miejsce złamania zimną wodą w celu zmniejszenia obrzęku.
c) aby unieruchomić dwa sąsiednie stawy.
d) aby szybko podać środki przeciwbólowe.

12. Długo utrzymujące się krwawienie pomimo prawidłowego leczenia może sugerować

a) tylko małopłytkowość.
b) tylko hemofilię.
c) tylko zespół von Willenbranda.
d) małopłytkowość, hemofilię lub zespół Willenbranda.

13. Do objawów złamania kości nie należy

a) zniekształcenie zarysów kończyny.
b) ból oraz bolesność.
c) patologiczna ruchomość wzdłuż kości długich.
d) trzeszczenie i tarcie odłamów kostnych.

14. 18 letni chłopak podczas meczu w piłkę nożną został kopnięty w nogę. Po zdjęciu buta

zaobserwowano znaczny obrzęk i bolesność kończyny, ponadto chłopak zgłasza ból przy
chodzeniu. Należy
a) zrobić okład z lodu, aby zminimalizować obrzęk.
b) wezwać pogotowie ratunkowe podejrzewając złamanie.
c) odprowadzić poszkodowanego do domu.
d) zrobić okład z lodu i wezwać pogotowie ratunkowe.

15. Aseptyka to

a) środek odkażający.
b) materiał opatrunkowy.
c) jałowość.
d) odkażanie rany.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. W czasie repozycji w zwichnięciu stawu skroniowo-żuchwowego wykonuje się

a) wyłącznie zepchnięcie żuchwy w dół.
b) tylko przesunięcie do tyłu.
c) tylko podniesienie do góry.
d) zepchnięcie żuchwy w dół, przesunięcie do tyłu, a następnie podniesienie do góry.

17. Szyna Tigerstedta służy

a) wyłącznie do unieruchomienia szczęki.
b) wyłącznie do unieruchomienia żuchwy.
c) do unieruchomienia szczęki lub żuchwy.
d) do unieruchomienia kości długich.

18. Do objawów klinicznych zwichnięcia stawu skroniowo-żuchwowego nie należy

a) stała otwartość ust.
b) szczękościsk.
c) wyciek śliny z ust.
d) cierpiący wyraz twarzy.

19. Urazy twarzoczaszki niosą ze sobą niebezpieczeństwo

a) upośledzenia czynności nerek.
b) upośledzenia czynności serca.
c) upośledzenia drożności dróg oddechowych.
d) nagłej utraty słuchu.

20. Cechą wiązania ósemkowego wiązania ósemkowego jest to, że

a) drut przewleka się przez dystalną przestrzeń międzyzębową drugiego lub trzeciego

zęba od szczeliny złamania.

b) jest wiązaniem dwuszczękowym.
c) do jego założenia nie jest konieczne pełne uzębienie.
d) drut przewleka się przez dystalną przestrzeń międzyzębową drugiego lub trzeciego

zęba od szczeliny złamania i do jego założenia nie jest konieczne pełne uzębienie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Udzielanie pierwszej pomocy

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Udzielanie pierwszej pomocy”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 4, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 15, 16, 17, 19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 5, 8, 13, 14, 18, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. d, 4. c, 5. d, 6. c, 7. a, 8. d, 9. c, 10. b, 11. c,
12. c, 13. a, 14. d, 15. d, 16. c, 17. d, 18. c, 19. a, 20. d.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Wykonać pomiar ciśnienia tętniczego

Posłużyć się skalą Glasgow

Wykazać różnice między skalą
pediatryczną i dla dorosłych

Zastosować zasady ratowania
porażonego prądem

Wskazać różnice pomiędzy skutkami
porażenia prądem stałym
i zmiennym

Zastosować algorytm BLS

Zastosować algorytm BLS dla dzieci

Zastosować manewr Heimlicha

Rozróżnić rodzaje wstrząsu

10 Zidentyfikować leki ratujące życie

11 Rozróżnić krwotoki

Zastosować podstawowe materiały
unieruchamiające

Wybrać najlepszą metodę
unieruchamiania kończyn

14 Rozróżnić rodzaje złamań

15 Wskazać etiologię ran

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazać przyczyny zwichnięcia
w stawie skroniowo-żuchwowym

Wskazać na objawy podwichnięcia
w stawie skroniowo-żuchwowym

Zastosować unieruchomienia
twarzoczaszki

Zastosować właściwe postępowanie
w złamaniach twarzoczaszki

20 Zidentyfikować środki odkażające

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

zakończenia udzielenia odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Aby poprawnie zmierzyć ciśnienie tętnicze metodą bezkrwawą Korotkowa mankiet

należy napompować do wartości
a) 200 mmHg.
b) przekraczającej o 20-30 mmHg ciśnienie, przy którym zanika tętno.
c) przekraczającej o 30-40 mmHg ciśnienie, przy którym zanika tętno.
d) przekraczającej o 10-20 mmHg ciśnienie, przy którym zanika tętno.

2. Jeżeli poszkodowany otwiera oczy na polecenie słowne, wykazuje nieadekwatną

odpowiedź oraz lokalizuje ból to otrzyma w skali Glasgow

a) 9 punktów.
b) 10 punktów.
c) 11 punktów.
d) 12 punktów.

3. Pediatryczna skala Glasgow różni się od stosowanej u dorosłych, ponieważ dzieci ze

względu na nie wykształconą jeszcze mowę nie mogą podlegać takim samym kryteriom
co dorośli. Stwierdzenie

a) jest prawdziwe pozostając w ciągu przyczynowo-skutkowym.
b) jest prawdziwe bez związku przyczynowo-skutkowego.
c) w pierwszej części jest prawdziwe, a w drugiej fałszywe.
d) w pierwszej części jest fałszywe, a w drugiej prawdziwe.

4. W ratowaniu porażonego prądem najważniejsze jest

a) oziębienie organizmu już i tak przegrzanego.
b) podanie ciepłego płynu.
c) odłączenie od źródła prądu.
d) zbadanie obecności tętna.

5. Porażenie prądem stałym powoduje zatrzymanie akcji serca w mechanizmie asystole,

a prądem zmiennym w mechanizmie migotania komór. Stwierdzenie

a) jest prawdziwe.
b) w pierwszej części jest prawdziwe, w drugiej fałszywe.
c) w pierwszej części fałszywe, w drugiej prawdziwe.
d) jest fałszywe.

6. Jeżeli poszkodowany jest nieprzytomny, ale oddycha samodzielnie należy

a) rozpocząć mimo wszystko resuscytację.
b) wezwać pogotowie ratunkowe.
c) ułożyć go w pozycji bezpiecznej.
d) ułożyć go w pozycji bezpiecznej i wezwać pogotowie ratunkowe.

7. Rozpoczynając resuscytację dziecka zaczynamy od

a) uciskania klatki piersiowej.
b) 5 oddechów ratowniczych.
c) 4 oddechów ratowniczych.
d) 6 oddechów ratowniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Manewru Heimlicha należy zaniechać

a) u 10-letniego dziecka.
b) u 50-letniego mężczyzny z prawidłowym ciśnieniem tętniczym.
c) u 23-letniej kobiety.
d) u 40-letniego mężczyzny z chorobą wrzodową żołądka.

9. Wstrząs spowodowany alergią na jakąś substancję nazywamy wstrząsem

a) kardiogennym.
b) neurogennym.
c) hipowolemicznym.
d) anafilaktycznym.

10. Fastjekt to

a) strzykawka z adrenaliną, którą powinien mieć przy sobie każdy alergik.
b) lek przeciwuczuleniowy.
c) środek odkażający.
d) model aparatu do mierzenia tętna.

11. Wypływ ciemnoczerwonej krwi strumieniem ciągłym jest charakterystyczny dla

a) zranienia błony śluzowej.
b) krwawienia tętniczego.
c) krwawienia żylnego.
d) krwawienie z naczyń włosowatych.

12. Szyny Kramera

a) służą do unieruchamiania tymczasowego złamań w obrębie twarzoczaszki.
b) służą do unieruchamiania tymczasowego złamań kości długich.
c) mogą być stosowane zamiennie z opatrunkami gipsowymi w leczeniu złamań.
d) są przeciwwskazane w urazach głowy.

13. Najlepszym unieruchomieniem kończyny górnej przy podejrzeniu złamania w jej obrębie

będzie

a) usztywnienie jej prowizorycznie zrobionym unieruchomieniem drewnianym.
b) przybandażowanie jej do tułowia z ręką wyprostowaną w stawie łokciowym.
c) przybandażowanie jej do tułowia z ręką zgiętą w 90˚ w stawie łokciowym.
d) usztywnienie i przybandażowanie jej do tułowia z ręką zgiętą w 90˚ w stawie

łokciowym.

14. Złamaniem pośrednim jest

a) kompresyjne złamanie kręgosłupa.
b) złamanie zderzakowe.
c) złamanie Collesa.
d) złamanie Smitha.

15. Rana cięta powstaje, np.: na skutek

a) uderzenia siekierą.
b) skaleczenia nożem.
c) pchnięcia nożem.
d) pogryzienia przez psa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Przyczyną zwichnięcia stawu skroniowo-żuchwowego nie może być

a) uderzenie w bródkę przy otwartych ustach.
b) zbyt intensywne ziewanie.
c) długo trwające zabiegi stomatologiczne.
d) picie przez słomkę.

17. Do objawów podwichnięcia w stawie skroniowo-żuchwowym nie należy

a) wyciek śliny z ust.
b) nadmierne rozwieranie szczęk.
c) ból i trudności rozwierania głównie w porze rannej.
d) trzask w stawie w końcowej fazie rozwarcia niekiedy z utrudnionym zwarciem

szczęk.

18. Wiązanie typu Ivy’ego jest najprostszym i najczęściej stosowanym wiązaniem

dwuszczękowym. Polega na przełożeniu pętli drutu między zębami odległymi od
szczeliny złamania, a następnie na dojściu do niej ruchem wężowym i ściśnięcie ich ze
sobą, co stabilizuje szczelinę złamania. Stwierdzenia

a) są prawdziwe.
b) pierwsze jest fałszywe, a drugie prawdziwe.
c) pierwsze jest prawdziwe, a drugie fałszywe.
d) są fałszywe.

19. W razie złamania w obrębie twarzoczaszki, przy braku oznak zagrożenia życia

postępowaniem z wyboru będzie

a) tymczasowe unieruchomienie w opatrunku procowym i wezwanie pogotowia

ratunkowego.

b) wysłanie poszkodowanego do domu z zaleceniem zgłoszenia się do lekarza.
c) zostawienie chorego na miejscu bez udzielania dalszej pomocy.
d) tymczasowe unieruchomienie w opatrunku procowym i odesłanie do domu.

20. Środkiem odkażającym, który może spowodować największe objawy uczuleniowe ze

wstrząsem włącznie jest

a) chlorheksydyna.
b) jodyna.
c) azotan srebra.
d) nadmanganian potasu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Fibak J.: Chirurgia. PZWL, Warszawa 2001
2. Gaszyński W.: Medycyna ratunkowa i katastrof. UMed, Łódź 2004
3. Herold G.: Medycyna wewnętrzna. PZWL, Warszawa 2004
4. Kokot F.: Choroby wewnętrzne. PZWL, Warszawa 2004
5. Kowalski M.: Immunologia kliniczna. MEDITON, Łódź 2000
6. Narębski J.: Zarys propedeutyki chirurgii. AMed, Łódź 1999
7. Perczyńska-Partyka W.: Chirurgia stomatologiczna. BESTOM, Łódź
8. Schrimer M.: Neurochirurgia. Urban & Partner, Wrocław 1998
9. www.aed.pl
10. www.erc.edu
11. www.prosat.net.pl

Literatura metodyczna:
1. Figurski J., Symela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym.

Wydawnictwo ITeE, Radom 2001

2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP S.A., Warszawa 1999
3. Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Wydawnictwo Akademickie „Żak”,

Warszawa 2003

4. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000
5. Plewka Cz.: Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych. Cz. I i II.

Wydawnictwo ITeE, Radom 1999