2011-05-04

1

R. Fimińska-Banaszyk

Organizowanie jako

funkcja zarządzania

1.

Proces organizowania

2.

Rodzaje zadań i ich strukturyzacja

3.

Funkcjonalne podsystemy w

organizacji (wg H. Mintzberga)

4.

Istota i cechy struktury organizacyjnej

(analiza wielowymiarowa)

5.

Cechy struktur organizacyjnych

R. Fimińska-Banaszyk

Proces organizowania

1.

Ustalenie zakresu pracy / zadań, które należy

wykonać, aby osiągnąć

cele (np. 25% udział w

rynku wymaga ustalenia przedsięwzięć

niezbędnych do osiągnięcia sprzedaży na

wymaganym poziomie)

2.

Podział zadań całościowych na zadania

cząstkowe i czynności szczegółowe

R. Fimińska-Banaszyk

Proces organizowania

3

. Łączenie stanowisk organizacyjnych w grupy

(działy, wydziały, zakłady itp. + pośrednie

szczeble organizacyjne)

4. Ustalenie mechanizmów koordynacji



hierarchia organizacyjna



zespoły zadaniowe



stanowiska organizacyjne koordynatorów (doradcze

lub liniowe)



zależności kapitałowe



unie personalne



„broker” (org. sieciowe)

R. Fimińska-Banaszyk

Proces organizowania

5. Kontrola rozwiązań organizacyjnych

i ich ew.

korekta

R. Fimińska-Banaszyk

Zadania

i sposób ich strukturyzacji

(koncepcja SOS)



Zadania sterujące (kierownicze)



o rzeczowym charakterze (orientacja na skuteczność i

efektywność)



o personalnym charakterze (orientacja na SM)



Zadania operatywne (wykonawcze)



wytwarzanie i przygotowanie



wzbogacanie i usuwanie



Zadania serwisowe (pomocnicze)



usługi kadrowe i bytowe



usługi administracyjne, techniczne i informatyczne



usługi finansowe, księgowe, transportowe

R. Fimińska-Banaszyk

Budowa wewnętrzna organizacji

wg H. Mintzberga

R. Fimińska-Banaszyk

Więzi organizacyjne



służbowe



funkcjonalne



typu hierarchicznego



typu wspomagania



informacyjne



techniczne

R. Fimińska-Banaszyk

Struktura organizacyjna

definicja



Zbiór stanowisk, komórek i większych

jednostek organizacyjnych wraz z

powiązaniami między nimi

R. Fimińska-Banaszyk

Stanowisko organizacyjne



formalnie opisany zbiór

1.

zadań / obowiązków

2.

uprawnień

3.

odpowiedzialności



cechy

stanowiska organizacyjnego:



zbiór zadań / obowiązków



osoba = wykonawca



bezpodmiotowość

2011-05-04

2

R. Fimińska-Banaszyk

Stanowisko organizacyjne

uprawnienia



uprawnienia = prawo do działania



uprawnienia wykonawcze i do dysponowania zasobami



uprawnienia do składania wniosków



uprawnienia decyzyjne



uprawnienia do wydawania poleceń



uprawnienia do współdecydowania



uprawnienia kontrolne



uprawnienia do reprezentowania



uprawnienia do przekazywania i otrzymywania

informacji



uprawnienia doradcze

R. Fimińska-Banaszyk

Stanowisko organizacyjne

odpowiedzialność



osobiste składanie sprawozdań o wykonaniu

zadania zgodnie z celem



rodzaje:



za działania



za wyniki



kierownicza

R. Fimińska-Banaszyk

Stanowiska organizacyjne

rodzaje



stanowiska kierownicze i wykonawcze



sztaby



stanowiska pomocnicze/serwisowe

R. Fimińska-Banaszyk

Stanowisko organizacyjne

wytyczna dla projektantów



zasada

równowagi (kongruencji)

pomiędzy



zadaniami/obowiązkami



uprawnieniami



odpowiedzialnością

R. Fimińska-Banaszyk

Stanowisko organizacyjne

wytyczna dla projektantów



zasada

hierarchii służbowej (przełożony)



zasada

jedności kierownictwa (1 przełożony)



zasada

potencjalnej rozpiętości kierowania



zasada

delegowania uprawnień



zasada

odpowiedzialności

(służbowa, organizacyjna, cywilno-prawna, etyczna)



zasada

specjalizacji



zasada

jedności celów



zasada

uniwersalności funkcji kierowniczych (POMK)



inne…

R. Fimińska-Banaszyk

PZU

członkowie zarządu



odpowiadający za:



klienta detalicznego



klienta korporacyjnego



inwestycje



finanse



operacje i likwidację szkód



informatykę

R. Fimińska-Banaszyk

Komórka organizacyjna

definicja



zbiór stanowisk organizacyjnych

pozostających pod wspólnym

kierownictwem



Np. Dział Planowania

Marketingowego, Dział Sieci

Komputerowych, Dział Controllingu,

Departament Kredytów,

Departament Operacji Bankowych,

Referat Kontroli Podatkowej

R. Fimińska-Banaszyk

Większa jednostka organizacyjna

definicja



zbiór względnie autonomicznych komórek

organizacyjnych i samodzielnych stanowisk

organizacyjnych pod wspólnym kierownictwem



np. Pion Rozwoju, Pion Handlowy, Pion

Produktów i Procedur, Pion Bankowości

Inwestycyjnej, Oddział Sieciowych Produktów

Konsumenckich

R. Fimińska-Banaszyk

Wymiary struktury organizacyjnej

(uniwersytet Aston w Birmingham)

STRUKTURALIZACJA ELEMENTÓW

STRUKTURALIZACJA DZIAŁAŃ

rozczłonkowanie

organizacji

rozmieszczenie

uprawnień

decyzyjnych

podział pracy,

zadań

I obowiązków

system przepisów

regulujących

postępowanie

system

ujednoliconych

sposobów

postępowania

KONFIGURACJA

CENTRALIZACJA

SPECJALIZACJA

STANDARYZACJA

FORMALIZACJA

2011-05-04

3

R. Fimińska-Banaszyk

Konfiguracja organizacyjna



charakteryzuje układ

ról i pozycji

organizacyjnych, czyli relacje pomiędzy

stanowiskami organizacyjnymi



w szczególności opisuje

wysokość hierarchii

organizacyjnej ,

rozpiętość kierowania na

poszczególnych szczeblach, stopień

rozczłonkowania organizacji oraz proporcje

pomiędzy częściami składowymi



wymiar widoczny na

schemacie struktury

organizacyjnej

R. Fimińska-Banaszyk

Specjalizacja organizacyjna



charakteryzuje

podział pracy, czyli

dystrybucję obowiązków pomiędzy pozycje

organizacyjne



kryteria specjalizacji:



kryteria

czynnościowe (funkcja, faza działania)



kryteria

przedmiotowe (produkt, region, klient,

projekt itp.)



proces (BPR)

R. Fimińska-Banaszyk

Centralizacja organizacyjna



charakteryzuje

rozmieszczenie uprawnień

decyzyjnych w kwestiach istotnych dla

organizacji



w szczególności dotyczy rozproszenia albo

koncentracji

władzy oraz autonomii albo

uzależnienia organizacji w prowadzeniu

przez nią wewnętrznych działań

R. Fimińska-Banaszyk

Standaryzacja organizacyjna



dotyczy

typowości działań i zachowań w

organizacji dla ograniczenia dowolności

zachowań członków organizacji i nadania im

wspólnego kierunku



w szczególności wiąże się z

koordynowaniem pracy na różnych

stanowiskach organizacyjnych poprzez:



nadzór bezpośredni (hierarchię)



reguły i procedury (plany)



wzajemne uzgodnienia (zespoły)

R. Fimińska-Banaszyk

Formalizacja organizacyjna



charakteryzuje zakres, w jakim łączność

i postępowanie w organizacji są zapisane

i zarejestrowane w

dokumentach

organizacyjnych



wyraża się w liczbie, szczegółowości

i rygorystyczności dokumentów

organizacyjnych obowiązujących pracowników

organizacji

R. Fimińska-Banaszyk

Zależności między

wymiarami so



wraz ze wzrostem

specjalizacji rośnie

potrzeba

standaryzacji i formalizacji



wraz ze wzrostem

specjalizacji rośnie stopień

centralizacji (maleje decentralizacja)



wraz ze wzrostem

specjalizacji maleje

wysmukłość

konfiguracji (staje się płaska) –

zwiększają się uzależnienia poziome

Typologie struktur

organizacyjnych

modele

charakterystyka

Struktury typu U (unitarne)
liniowa, funkcjonalna, liniowo-

sztabowa, projektowa, macierzowa,

tensorowa

Silnie scentralizowane i oparte na podziale pracy wg

kryterium funkcjonalnego, ujmujące instytucje w sposób

całościowy i niepodzielny

Struktury typu M
(multioddziałowe)
dywizjonalna

Znacząco zdecentralizowane i oparte na podziale pracy

wg kryterium przedmiotowego, dzielące instytucje na

fragmenty kontrolowane służbowo

Struktury typu H (holdingowe)
holding operacyjny, holding finansowy

Znacząco zdecentralizowane i oparte na podziale pracy

wg kryterium przedmiotowego, dzielące instytucje na

fragmenty kontrolowane kapitałowo

Struktury typu W (wirtualne)
procesowa, sieciowa

Struktura złożona z jednej strony z autonomicznych

jednostek organizacyjnych, które pozostają ze sobą

bardzo silnie skooperowane. Współpraca jest jednak

oparta na liberalnych zasadach rynkowych

R. Fimińska-Banaszyk

WYTYCZNE NOWOCZESNEJ

STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ

1.

Nieskończenie

płaskie

struktury

organizacyjne o formie hierarchicznej;

2.

Przewrócone piramidy, czyli

procesowa

struktura organizacyjna;

3.

Gwieździsta pajęczyna, czyli zewnętrzna
sieć organizacyjna.