Ograniczenie formuły Dassonville- orzeczenie Keck- odróżnienie środków

określających sposób sprzedaży i reklamy towarów od środków

dotyczących samych towarów

Orzeczenie w sprawie 145/88 Torfaen Borough Council v. B&Q PLC (zakaz handlu
niedzielnego)
Stan faktyczny: angielska ustawa UK Shops Act z 1950 przewidywała nakaz zamykania
sklepów w niedzielę/ zakaz handlu w niedziele.
Opinia adwokata generalnego: proponował on badanie czy istniejące ograniczenia dotyczą
w równym stopniu produktów krajowych i importowanych oraz czy dana regulacja wpływa
rzeczywiście na wielkość importu towarów z innych Państw Członkowskich (w takim
wypadku istotne jest badanie dyskryminacyjnego charakteru regulacji).
Rozstrzygnięcie: ETS stwierdził, że kwestia otwarcia sklepów jest decyzją o charakterze
społeczno- polityczno- gospodarczym i jako taka należy do kompetencji Państwa
Członkowskiego. Zwrócono uwagę, że zakaz ten dotyka w równym stopniu towary krajowe
jak i towary importowane. W tej sprawie TS nie wypracował jeszcze takiego uniwersalnego
uzasadnienia jak w sprawie Keck.

We wcześniejszym orzecznictwie ETS wydawał jednak orzeczenia, w których orzekał bez
uwzględnienia z oczywistych przyczyn formuły Keck. W niektórych z tych orzeczeń
rozstrzygnięcia byłyby inne a w niektórych takie same ale metodologia określonego
rozstrzygnięcia byłaby różna:
Orzeczenie w sprawie 286/81 Osthoek- zakaz dodawania promocyjnych prezentów do
towarów narusza art. 28 TWE, gdyż producent towarów musiałby wprowadzać odmienną
kampanię reklamową w danym państwie lub zakończyć skutecznie prowadzoną kampanię
reklamową.
Orzeczenie w sprawie 382/87 Buet- zakaz sprzedaży door- to- door (obnośnej?) materiałów
do nauki języków obcych stanowi środek o skutku równoważnym do ograniczeń ilościowych.
Orzeczenie w sprawie C- 126/91 Yves Rocher- zakaz reklamy porównującej starą i nową cenę
produktu jest środkiem o skutku równoważnym do ograniczeń ilościowych.
Orzeczenie w sprawach połączonych C- 1/90 & 176/90 Aragonesa- zakaz reklamy
określonych alkoholi w miejscach publicznych stanowi środek o skutku równoważnym do
ograniczeń ilościowych.
Orzeczenie w sprawie C- 271/92 LPO- przepisy ograniczające możliwość sprzedaży okularów
wyłącznie przez sklepy optyczne stanowi środek o skutku równoważnym do ograniczeń
ilościowych.

Innymi środkami uznanymi przez ETS za odnoszące się do sprzedaży i reklamy a nie do
samych towarów były: niemiecki zakaz sprzedaży parafarmaceutyków poza aptekami
(orzeczenie 292/92 Hunermund), włoski nakaz zamykania sklepów w niedziele i święta,
holenderska regulacja dotycząca godzin otwarcia stacji benzynowych, grecka regulacja
nakazująca sprzedaż mleka dla niemowląt w aptekach, obowiązek posiadania licencji na
posiadanie broni palnej (w tym wypadku nie chodziło o warunki dotyczące sprzedaży i
reklamy produktu ale o warunki dotyczące używania samego produktu).
Wśród regulacji dotyczących sprzedaży towarów można wyróżnić: regulacje dotyczące czasu
sprzedaży towarów, regulacje dotyczące miejsca sprzedaży towarów, regulacje dotyczące
podmiotów uprawnionych do dokonywania sprzedaży, środki odnoszące się do reklamy i
promocji towarów.

Orzeczenie w sprawie C- 470/93 Mars.
Stan faktyczny: Firma produkująca batony Mars przeprowadziła kampanię reklamową, w
ramach której promowała powiększenie batonów o 10 %. Informacja o tym została
zamieszczona na opakowaniu batonów, jednak obejmowała ona więcej niż 10 % opakowania.
Niemieckie stowarzyszenie ds. zwalczania nieuczciwej konkurencji uznało, że takie działanie
może wprowadzać konsumentów w błąd i stanowi to naruszenie ustawy o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji. Sprawa trafiła do sądu, który zwrócił się do ETS z pytaniem
prejudycjalnym.
Rozstrzygnięcie: Opakowanie nie stanowi integralną część produktu i nie można tu
zastosować formuły Keck- zakaz ten nie dotyczy zasad sprzedaży i marketingu towarów.
Następnie orzekł, że oznaczenie + 10 % nie ma wprowadzającego w błąd charakteru i
ostrożny konsument wie, iż nie zawsze zachodzi związek między reklamowym oznaczeniem
towaru a jego faktycznym rozmiarem.
Pytanie: co jeśli w takiej sytuacji Mars ograniczyłby kampanię reklamową do innych
nośników reklamowych- pewnie ETS zastosowałby formułę Keck.

Orzeczenie w sprawie C- 368/95 Familiapress.
Stan faktyczny: Austriackie przepisy regulujące zwalczanie nieuczciwej konkurencji
zabraniały oferowania konsumentom nieodpłatnych korzyści w powiązaniu ze sprzedażą
towarów lub usług. Niemiecki wydawca publikował w Niemczech pismo, które sprzedawane
było także w Austrii, w którym czytelnicy byli uprawnieni do udziału w losowaniu po
przesłaniu kuponu załączonego do tego pisma i odpowiedzi na proste pytanie. Austriackie
organy wystąpiły o wydanie zakazu sprzedaży pisma. Austriackie władze podnosiły, że
regulacja ta ma zapewnić możliwość działania mniejszym wydawnictwom (pluralizm prasy),
które nie mogą sobie pozwolić na taki sposób promocji.
Rozstrzygnięcie: ETS odniósł się to do doktryny „warunków sprzedaży” wypracowanej w
orzeczeniu Keck. Uznał jednak, że nie mają one zastosowania w przedmiotowej sprawie,
gdyż pomimo że zakaz odnosi się tu do określonej metody sprzedaży ingeruje bezpośrednio w
kompozycję samego towaru- efektem zakazu byłaby konieczność zmiany przez wydawcę
treści periodyku. Dlatego też zakaz ten podlega art. 28 TWE. Do oceny sądu krajowego ETS
pozostawił rozstrzygnięcie co do możliwości uzasadnienia tego zakazu poprzez konieczność
zapewnienia zróżnicowania rynku prasy.

Orzeczenie w sprawie C- 12/00 Komisja v. Hiszpania.
Stan faktyczny: Przepisy hiszpańskie zakazywały sprzedaży pod nazwą czekolada
produktów czekoladowych lub kakaowych legalnie wytworzonych w innych państwach
członkowskich, jeżeli zawierały tłuszcze roślinne- takie produkty powinny mieć oznaczenie
czekoladopodobny. Zakaz ten został zakwestionowany przez Komisję. Rząd Hiszpanii
odwołał się do formuły Keck.
Rozstrzygnięcie: Trybunał uznał, że dana regulacja nie mieści się w formule Keck i
stwierdził naruszenie przez Hiszpanię obowiązku wynikającego z art. 28 TWE. Na treść
orzeczenia wpływ miał fakt, że przepisy krajowe faktycznie wprowadzały obowiązek zmiany
opakowań lub oznakowania towarów, co było warunkiem wprowadzenia ich na rynek
hiszpański.

Orzeczenie w sprawie C- 416/00 Morellato.
Stan faktyczny: Włoskie przepisy wymagały aby chleb produkowany z zamrożonego ciasta
(inny niż świeżo pieczony) powinien być sprzedawany w opakowaniach, na których
umieszczona była informacja o sposobie wypieku oraz powinien być wystawiany na sprzedaż
w innych pojemnikach niż świeżo upieczonych chleb. Morelatto prowadził we Włoszech

piekarnię, w której wypiekał chleb ze sprowadzanego z Francji zamrożonego ciasta. Chleb
był umieszczany luzem na półkach i pakowany dopiero w momencie sprzedaży a nie w
momencie wystawienia na sprzedaż. Na producenta została nałożona grzywna. Podnosił on
naruszenie przez włoską regulację art. 28 TWE.
Rozstrzygnięcie: ETS uznał, że włoska regulacja dotyczy zasad sprzedaży towaru. ETS
zwrócił tu uwagę, że regulacja włoska nie wymaga zmiany opakowania produktu ale wymaga
opakowania chleba już po jego upieczeniu. Trybunał pozostawił jednak sądowi krajowemu
swobodę oceny co do spełniania przez te przepisy wymogu takiego samego wpływu na
towary krajowe i zagraniczne.

Linia orzecznicza przedstawiona w sprawie Keck była krytykowana za to, że faktycznie w
niektórych sytuacjach może ograniczać dostęp do danego rynku (np. AG Jacobs w sprawie
Leclerc twierdził, że francuski zakaz reklamy może uniemożliwić niektórym produktom
dostęp do rynku poprzez niemożliwość ich wypromowania). Postuluje się, żeby w
przypadkach dotyczących warunków sprzedaży i reklamy nie skupiać się wyłącznie na
badaniu faktycznej i prawnej równości jaką wywołuje dana regulacja ale raczej na skutkach
jakie dana regulacja ma dla dostępu danego produktu do rynku (subtelna zmiana zaczyna być
widoczna i ETS bada wpływ danej regulacji na faktyczne ograniczanie dostępu do rynku-
np. sprawa C-405/98 Gourment International- sąd powinien wziąć tu pod uwagę zakres
zagrożonych produktów, możliwość wprowadzenia alternatywnych ograniczeń oraz naturę
samego ograniczenia). Z taką sytuacją mamy do czynienia zwłaszcza w orzeczeniach
dotyczących reklamy np.

Orzeczenie w sprawach połączonych C- 34/95, C- 35/95 i C- 36/95 De Agostini (Svenska)
and TV- Shop.
Stan faktyczny: Zgodnie ze szwedzkimi przepisami zabronione było emitowanie reklam
telewizyjnych skierowanych do dzieci poniżej 12 roku życia. Na podstawie tych przepisów
szwedzki rzecznik ochrony praw konsumenta zakwestionował dopuszczalność emisji reklamy
emitowanej przez włoską spółkę De Agostini pierwotnie w Wielkiej Brytanii a następnie w
Szwecji. Spółka podnosiła, że reklama stanowi jedyną skuteczną formę promocji jej towarów
(zakaz reklamy powoduje uprzywilejowaną sytuację towarów krajowych, które mają już
ugruntowaną pozycję na rynku i nie pozwala na skuteczny dostęp do rynku, na penetrację
rynku przez towary zagraniczne ŁW).
Rozstrzygnięcie: Trybunał zauważył, że przepisy dotyczące reklamy wiążą się z tzw.
warunkami sprzedaży określonych produktów ponieważ mogą one zakazywać określonej
formy promocji tych towarów. ETS odwołał się tu do orzeczenia w sprawie Keck i podkreślił,
że krajowe przepisy dotyczące warunków sprzedaży nie są objęte zakazem z art. 28 TWE o
ile zakazy dotyczące warunków sprzedaży wpływają tak samo na sprzedaż produktów
krajowych jak i produktów pochodzących z innych państw członkowskich. Według ETS
kryterium to jest spełnione w przypadku zakazu emitowania reklamy skierowanej do dzieci.
Chociaż nie wykluczone jest, że określone ograniczenie promocji towarów może w większym
stopniu wpływać na towary pochodzące z innych państw członkowskich niż na towary
krajowe. Ponadto ETS stwierdził, że do oceny sądu krajowego należy ocena, czy wskazany
zakaz jest niezbędny do realizacji przeważających wymogów ogólnego interesu publicznego
lub wymogów określonych w art. 30 TWE i czy zakaz jest proporcjonalny do tych wymogów
lub przesłanek- należy zbadać czy cele te nie mogą być osiągnięte przy pomocy środków
ograniczających w mniejszym stopniu handel wewnątrzwspólnotowy (według mnie widoczna
jest tu niekonsekwencja ETS, który wyklucza zastosowanie do zakazu reklamy art. 28 TWE a
następnie nakazuje poszukiwanie usprawiedliwienia takiego zakazu w oparciu o przesłanki z
art. 30 lub przesłanki należące do kategorii wymogów imperatywnych ŁW).

Orzeczenie w sprawie C- 405/98 Gourmet.
Stan faktyczny: Prawo szwedzkie zakazywało całkowicie reklamy alkoholu w mediach
(radiu i telewizji). Zakaz ten nie dotyczył reklamy w prasie specjalistycznej- periodykach
przeznaczonych dla sprzedawców i restauratorów. Spółka szwedzka wydawała taki periodyk,
który w 90 % prenumerowany był przez sprzedawców a w 10 % przez osoby prywatne.
Szwedzki rzecznik ochrony praw konsumentów wystąpił do sądu o wydanie zakazu publikacji
tego periodyku. Sąd wystąpił z zapytaniem do ETS dotyczącym kwestii zgodności takiego
zakazu z art. 28 TWE. Spółka szwedzka i Komisja stały na stanowisku, że zakaz reklamy w
większym stopniu dotyka producentów alkoholi z innych państw członkowskich, gdyż
ogranicza on dostęp tych towarów do rynku krajowego. Ponadto w Szwecji istniała szwedzka
spółka państwowa posiadająca monopol w zakresie sprzedaży alkoholu w swoich punktach
sprzedaży.
Rozstrzygnięcie: ETS uznał, że regulacje dotyczące reklamy są „warunkami sprzedaży” w
rozumieniu orzeczenia Keck. Jednak wskazał, że w przypadku napojów alkoholowych,
których spożycie związane jest z tradycyjnymi praktykami oraz nawykami, zakaz reklamy
jest szczególnie niekorzystny dla towarów pochodzących z innych państw członkowskich.
Tym samym ETS uznał, że zakaz reklamy w tym przypadku może być oceniamy pod kątem
jego zgodności z art. 28 TWE. Uznał jednak, że może on być uzasadniony względami
ochrony zdrowia. ETS nie przesądził tu ostatecznie o dopuszczalności takiego zakazu
reklamy alkoholu i pozostawił ją do oceny sądu krajowego, w szczególności, czy zakaz ten
jest proporcjonalny wobec celu ochrony zdrowia biorąc pod uwagę, że w prawie szwedzkim
istniały jeszcze inne środki ochrony zdrowia przed alkoholizmem.