1

INFOrmacje ze świata gospodarki do egzaminu z

Ekonomii Międzynarodowej

Opracowanie Erasmus Student Network SGH

Spis treści

1.WALUTY ...........................................................................................................................................1

2.RYNKI TOWAROWE ..........................................................................................................................2

3.HANDEL MIĘDZYNARODOWY ...........................................................................................................2

4. RATINGI S&P ...................................................................................................................................8

5. KREDYTY .........................................................................................................................................8

6.ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE ..................................................................................................9

7.LISTA LAUREATÓW NAGRODY NOBLA Z EKONOMII ........................................................................ 12

1.

WALUTY

1.1. Ceny walut w PLN

1.1.1. Dolar amerykański 1 USD 3,4798
1.1.2. Euro 1 EUR 4,4056
1.1.3. Frank szwajcarski 1 CHF 3,6443
1.1.4. Funt szterling 1 GBP 5,3324
1.1.5. Jen japoński 100 JPY 4,5306
1.1.6. Juan chiński 1 CNY 0,5508
1.1.7. Hrywna ukraińska 1 UAH 0,4323
1.1.8. Korona czeska 1 CZK 0,1721
1.1.9. Rubel rosyjski 1 RUB 0,1092

1.2. Dolar amerykański

1.2.1. Skrót- USD
1.2.2. Oficjalna waluta w USA, Portoryko, Mariany Północne, Mikronezji, Marianów Północnych,

Palau, Wysp Marshalla, Panamy, Ekwadoru, Salwadoru, Timoru Wschodniego, Zimbabwe
oraz Bonaire, Saby i Sint Eustatius

1.2.3. Nazwa pochodzi od srebrnej monety talara
1.2.4. 1973 odejście od wymienialności na złoto

1.3. Euro

1.3.1. Nazwa przyjęta w Madrycie w 1995r.
1.3.2. Strefa Euro

1.3.2.1.

Niemcy, Francja, Holandia, Belgia, Luksemburg, Włochy, Hiszpania,

Portugalia, Irlandia, Grecja, Słowacja, Malta, Cypr, Finlandia, Austria, Słowenia,
Estonia

2

1.3.3. Kraje posługujące się euro

1.3.3.1.

Watykan, Monako, Andora, San Marino, Czarnogóra, Kosowo

1.3.4. Kraje ze sztywnym kursem względem euro

1.3.4.1.

Bułgaria, Bośnia i Hercegowina, Komory, Republika Zielonego Przylądka

1.3.5. Kryteria kowergencji

1.3.5.1.

inflacja nie wyższa niż o 1,5 pkt proc. od średniej stopy inflacji w trzech

państwach UE, gdzie inflacja jest najniższa (3,0% wg danych za marzec 2007 roku)

1.3.5.2.

dług publiczny nieprzekraczający 60% PKB

1.3.5.3.

deficyt budżetowy nie wyższy niż 3% PKB

1.3.5.4.

długoterminowe stopy procentowe nieprzekraczające o więcej niż o 2 p.p.

średniej stóp procentowych w 3 państwach UE o najniższej inflacji (6,4% wg
danych za marzec 2007 roku)

1.3.5.5.

stabilny kurs wymiany waluty w ciągu ostatnich 2 lat – wahania kursów walut

nie mogą przekroczyć ±15% do ustalonej początkowo wartości (wprowadzenie
waluty do Mechanizmu Kursów Walutowych ERM II)

1.3.6. Obieg gotówkowy ponad 751mld
1.3.7. 27% rezerw walutowych jest w euro

2.RYNKI TOWAROWE

towar

jednostka

cena w
dolarach

Ropa naftowa

baryłka (159 litrów)

99.69

Złoto

uncja trojańska (31,1 g)

1643.82

Gaz ziemny

MMBtu (28.26 m3)

2.550

Srebro

uncja trojańska (31,1 g)

30.005

Cukier

funt (453,6 g)

23.80

Mazut

galon (3,79 litrów)

3.0682

Kawa

funt (453,6 g)

225.13

Platyna

uncja trojańska (31,1 g)

1501.45

3.HANDEL MIĘDZYNARODOWY

1.4. Ogólne wielkości światowego handlu

1.4.1. Eksport

$15.18 trillion (2010 est.)
$12.47 trillion (2009 est.)

1.4.2. Import

$14.92 trillion (2010 est.)
$12.3 trillion (2009 est.)

3

1.4.3. 10 produktów o największym udziale w handlu światowym

1.4.3.1.

electrical machinery, including computers 14.8%;

1.4.3.2.

mineral fuels, including oil, coal, gas, and refined products 14.4%;

1.4.3.3.

nuclear reactors, boilers, and parts 14.2%;

1.4.3.4.

cars, trucks, and buses 8.9%;

1.4.3.5.

scientific and precision instruments 3.5%;

1.4.3.6.

plastics 3.4%;

1.4.3.7.

iron and steel 2.7%;

1.4.3.8.

organic chemicals 2.6%;

1.4.3.9.

pharmaceutical products 2.6%;

1.4.3.10. diamonds, pearls, and precious stones 1.9%

1.4.4.

1.5. Kraje eksportujące

1 European Union $ 1,952,000,000,000

2007

2China $ 1,581,000,000,000 2010 est.
3Germany $ 1,303,000,000,000

2010 est.

4United States $ 1,289,000,000,000 2010 est.
5Japan $ 730,100,000,000

2010 est.

6France $ 517,200,000,000

2010 est.

7Netherlands $ 486,700,000,000

2010 est.

8Korea, South $ 464,300,000,000

2010 est.

9Italy $ 448,400,000,000

2010 est.

10United Kingdom $ 410,200,000,000 2010 est.
11Russia $ 400,100,000,000 2010 est.
12Hong Kong $ 394,000,000,000

2010 est.

13Canada $ 393,000,000,000 2010 est.
14Singapore $ 358,400,000,000

2010 est.

15Mexico $ 298,500,000,000 2010 est.
16Belgium $ 282,300,000,000 2010 est.
17Taiwan $ 273,800,000,000 2010 est.
18Switzerland $ 258,500,000,000

2010 est.

19Spain $ 253,000,000,000

2010 est.

20Saudi Arabia $ 237,900,000,000

2010 est.

21India $ 225,600,000,000

2010 est.

22Australia $ 212,900,000,000 2010 est.
23United Arab Emirates $ 212,300,000,000

2010 est.

24Brazil $ 201,900,000,000

2010 est.

25Malaysia $ 197,000,000,000 2010 est.
26Thailand $ 193,500,000,000 2010 est.
27Poland $ 162,300,000,000 2010 est.
28Sweden $ 160,400,000,000 2010 est.
29Indonesia $ 158,100,000,000

2010 est.

30Austria $ 147,500,000,000 2010 est.

1.6. Kraje importujące

1 United States $ 1,935,000,000,000

2010 est.

2 European Union $ 1,690,000,000,000 2007
3 China $ 1,327,000,000,000

2010 est.

4 Germany $ 1,099,000,000,000 2010 est.
5 Japan $ 639,100,000,000

2010 est.

6 France$ 588,400,000,000

2010 est.

7 United Kingdom$ 563,200,000,000

2010 est.

4

8 Italy$ 473,100,000,000 2010 est.
9 Hong Kong $ 437,000,000,000 2010 est.
10Netherlands$ 429,500,000,000 2010 est.
11Korea, South$ 422,400,000,000

2010 est.

12Canada$ 401,700,000,000

2010 est.

13India$ 357,700,000,000

2010 est.

14Spain$ 315,300,000,000

2010 est.

15Singapore$ 310,400,000,000 2010 est.
16Mexico$ 301,500,000,000

2010 est.

17Belgium$ 284,600,000,000

2010 est.

18Russia$ 248,700,000,000

2010 est.

19Taiwan$ 247,300,000,000

2010 est.

20Switzerland$ 246,200,000,000 2010 est.
21Australia$ 194,700,000,000

2010 est.

22Brazil$ 181,700,000,000

2010 est.

23Turkey$ 177,300,000,000

2010 est.

24Poland$ 173,700,000,000

2010 est.

25United Arab Emirates$ 161,400,000,000

2010 est.

26Thailand$ 161,300,000,000

2010 est.

27Malaysia$ 152,600,000,000

2010 est.

28Austria$ 151,800,000,000

2010 est.

29Sweden$ 149,500,000,000

2010 est.

30Indonesia$ 127,400,000,000 2010 est.

1.7. Ważniejsze kraje

1.7.1. USA

1.7.1.1.

Eksport

1.7.1.1.1.

$ 1,289,000,000,000

1.7.1.1.2.

Struktura produktowa

1.7.1.1.2.1.1. capital goods (transistors, aircraft, motor vehicle parts,

computers, telecommunications equipment) 49.0%,

1.7.1.1.2.1.2. industrial supplies (organic chemicals) 26.8%,

1.7.1.1.2.1.3. consumer goods (automobiles, medicines) 15.0%
1.7.1.1.2.1.4. agricultural products (soybeans, fruit, corn) 9.2%,

1.7.1.1.3.

Struktura eksportu kraje

1.7.1.1.3.1. Canada 19.4%,
1.7.1.1.3.2. Mexico 12.8%,
1.7.1.1.3.3. China 7.2%,
1.7.1.1.3.4. Japan 4.7%

1.7.1.2.

Import

1.7.1.2.1.

$ 1,935,000,000,000

1.7.1.2.2.

Struktura Produktowa

1.7.1.2.2.1. industrial supplies 32.9% (crude oil 8.2%),
1.7.1.2.2.2. consumer goods 31.8% (automobiles, clothing, medicines, furniture,

toys)

1.7.1.2.2.3. capital goods 30.4% (computers, telecommunications equipment,

motor vehicle parts, office machines, electric power machinery),

1.7.1.2.2.4. agricultural products 4.9%,

1.7.1.2.3.

Struktura kraje

1.7.1.2.3.1. China 19.5%,
1.7.1.2.3.2. Canada 14.2%,
1.7.1.2.3.3. Mexico 11.8%,

5

1.7.1.2.3.4. Japan 6.3%,
1.7.1.2.3.5. Germany 4.3% (2010)

1.7.2. Niemcy

1.7.2.1.

Eksport

1.7.2.1.1.

$1.303.000.000.000

1.7.2.1.2.

Główne produkty

1.7.2.1.2.1. machinery,
1.7.2.1.2.2. vehicles,
1.7.2.1.2.3. chemicals,
1.7.2.1.2.4. metals and manufactures,
1.7.2.1.2.5. foodstuffs,
1.7.2.1.2.6. textiles

1.7.2.1.3.

Główni partnerzy

1.7.2.1.3.1. France 10.1%,
1.7.2.1.3.2. US 6.7%,
1.7.2.1.3.3. UK 6.6%,
1.7.2.1.3.4. Netherlands 6.6%,
1.7.2.1.3.5. Italy 6.3%,
1.7.2.1.3.6. Austria 5.7%,
1.7.2.1.3.7. Belgium 5.2%,
1.7.2.1.3.8. China 4.7%,
1.7.2.1.3.9. Switzerland 4.5% (2009)

1.7.2.2.

Import

1.7.2.2.1.

$1.099.000.000.000

1.7.2.2.2.

Główne produkty

1.7.2.2.2.1. machinery,
1.7.2.2.2.2. vehicles,
1.7.2.2.2.3. chemicals,
1.7.2.2.2.4. foodstuffs,
1.7.2.2.2.5. textiles,
1.7.2.2.2.6. metals

1.7.2.2.3.

Główni partnerzy

1.7.2.2.3.1. Netherlands 13%,
1.7.2.2.3.2. France 8.2%,
1.7.2.2.3.3. Belgium 7.2%,
1.7.2.2.3.4. China 6.8%,
1.7.2.2.3.5. Italy 5.6%,
1.7.2.2.3.6. UK 4.7%,
1.7.2.2.3.7. Austria 4.4%,
1.7.2.2.3.8. US 4.2%,
1.7.2.2.3.9. Switzerland 4.1%

1.7.3. Chiny

1.7.3.1.

Eksport

1.7.3.1.1.

$1.581.000.000.000

1.7.3.1.2.

Główne produkty

1.7.3.1.2.1. electrical and other machinery,
1.7.3.1.2.2. including data processing equipment,
1.7.3.1.2.3. apparel,
1.7.3.1.2.4. textiles,
1.7.3.1.2.5. iron and steel,
1.7.3.1.2.6. optical and medical equipment

1.7.3.1.3.

Struktura partnerzy

6

1.7.3.1.3.1. US 18%,
1.7.3.1.3.2. Hong Kong 13.8%,
1.7.3.1.3.3. Japan 7.6%,
1.7.3.1.3.4. South Korea 4.4%,
1.7.3.1.3.5. Germany 4.3%

1.7.3.2.

Import

1.7.3.2.1.

$1.327.000.000.000

1.7.3.2.2.

Główne produkty

1.7.3.2.2.1. electrical and other machinery,
1.7.3.2.2.2. oil and mineral fuels,
1.7.3.2.2.3. optical and medical equipment,
1.7.3.2.2.4. metal ores,
1.7.3.2.2.5. plastics,
1.7.3.2.2.6. organic chemicals

1.7.3.2.3.

Struktura partnerzy

1.7.3.2.3.1. Japan 12.6%,
1.7.3.2.3.2. South Korea 9.9%,
1.7.3.2.3.3. US 7.3%,
1.7.3.2.3.4. Germany 5.3%,
1.7.3.2.3.5. Australia 4.3%

1.7.4. Francja

1.7.4.1.1.

Eksport

1.7.4.1.1.1. $517.200.000.000
1.7.4.1.1.2. Główne produkty

1.7.4.1.1.2.1. machinery and transportation equipment,
1.7.4.1.1.2.2. aircraft,
1.7.4.1.1.2.3. plastics,
1.7.4.1.1.2.4. chemicals,
1.7.4.1.1.2.5. pharmaceutical products,
1.7.4.1.1.2.6. iron and steel,
1.7.4.1.1.2.7. beverages

1.7.4.1.1.3. Struktura partnerzy

1.7.4.1.1.3.1. Germany 16.4%,
1.7.4.1.1.3.2. Italy 8.2%,
1.7.4.1.1.3.3. Belgium 7.7%,
1.7.4.1.1.3.4. Spain 7.6%,
1.7.4.1.1.3.5. UK 6.8%,
1.7.4.1.1.3.6. US 5.1%,
1.7.4.1.1.3.7. Netherlands 4.2%

1.7.4.1.2.

Import

1.7.4.1.2.1. $588.400.000.000
1.7.4.1.2.2. Głowne produkty

1.7.4.1.2.2.1. machinery and equipment,
1.7.4.1.2.2.2. vehicles,
1.7.4.1.2.2.3. crude oil,
1.7.4.1.2.2.4. aircraft,
1.7.4.1.2.2.5. plastics,
1.7.4.1.2.2.6. chemicals

1.7.4.1.2.3. Najwięksi partnerzy

1.7.4.1.2.3.1. Germany 19.3%,
1.7.4.1.2.3.2. Belgium 11.4%,
1.7.4.1.2.3.3. Italy 8%,

7

1.7.4.1.2.3.4. Netherlands 7.5%,
1.7.4.1.2.3.5. Spain 6.8%,
1.7.4.1.2.3.6. China 5.1%,
1.7.4.1.2.3.7. UK 5%

1.7.5. Japonia

1.7.5.1.

Eksport

1.7.5.1.1.

$730.100.000.000

1.7.5.1.2.

Główne produkty

1.7.5.1.2.1. transport equipment,
1.7.5.1.2.2. motor vehicles,
1.7.5.1.2.3. semiconductors,
1.7.5.1.2.4. electrical machinery,
1.7.5.1.2.5. chemicals

1.7.5.1.3.

Główni partnerzy

1.7.5.1.3.1. China 19.4%,
1.7.5.1.3.2. US 15.7%,
1.7.5.1.3.3. South Korea 8.1%,
1.7.5.1.3.4. Hong Kong 5.5%,
1.7.5.1.3.5. Thailand 4.4%

1.7.5.2.

Import

1.7.5.2.1.

$639.100.000.000

1.7.5.2.2.

Główne Pordukty

1.7.5.2.2.1. machinery and equipment,
1.7.5.2.2.2. fuels,
1.7.5.2.2.3. foodstuffs,
1.7.5.2.2.4. chemicals,
1.7.5.2.2.5. textiles,
1.7.5.2.2.6. raw materials

1.7.5.2.3.

Główni partnerzy

1.7.5.2.3.1. China 22.1%,
1.7.5.2.3.2. US 9.9%,
1.7.5.2.3.3. Australia 6.5%,
1.7.5.2.3.4. Saudi Arabia 5.2%,
1.7.5.2.3.5. UAE 4.2%,
1.7.5.2.3.6. South Korea 4.1%,
1.7.5.2.3.7. Indonesia 4.1%

1.7.6. Polska

1.7.6.1.

Eksport

1.7.6.1.1.

$162.300.000.000

1.7.6.1.2.

Struktura produktowa

1.7.6.1.2.1. machinery and transport equipment 37.8%,
1.7.6.1.2.2. intermediate manufactured goods 23.7%,
1.7.6.1.2.3. miscellaneous manufactured goods 17.1%,
1.7.6.1.2.4. food and live animals 7.6%

1.7.6.1.3.

Główni partnerzy

1.7.6.1.3.1. Germany 26.9%,
1.7.6.1.3.2. France 7.1%,
1.7.6.1.3.3. UK 6.4%,
1.7.6.1.3.4. Italy 6.3%,
1.7.6.1.3.5. Czech Republic 6.2%,
1.7.6.1.3.6. Netherlands 4.3%,
1.7.6.1.3.7. Russia 4.1%

8

1.7.6.2.

Import

1.7.6.2.1.

$173.700.000.000

1.7.6.2.2.

Struktura produktowa

1.7.6.2.2.1. machinery and transport equipment 38%,
1.7.6.2.2.2. intermediate manufactured goods 21%,
1.7.6.2.2.3. chemicals 15%,
1.7.6.2.2.4. minerals, fuels, lubricants, and related materials 9%

1.7.6.2.3.

Główni partnerzy

1.7.6.2.3.1. Germany 29.1%,
1.7.6.2.3.2. Russia 8.8%,
1.7.6.2.3.3. Netherlands 6%,
1.7.6.2.3.4. Italy 5.8%,
1.7.6.2.3.5. China 5.6%,
1.7.6.2.3.6. France 4.5%,
1.7.6.2.3.7. Czech Republic 4.2%

4. RATINGI S&P

1.8. Rating AAA: Hong Kong, Niemcy, Dania, Finlandia, Australia, Kanada, Norwegia, Luksemburg,

Liechtenstein, Singapur, Szwecja, Szwajcaria, Wielka Brytania

1.9. Rating AA+: Francja, Guernsey, Wyspa Man, USA, Austria
1.10.

Rating Polski – A- (stabilny)

1.11.

Najgorszy rating – Grecja (CCC, jedyny C)

5. KREDYTY

1.12.

Dług publiczny

1.12.1. Średni światowy 58.9% PKB
1.12.2. Dług publiczny jako procent PKB w poszczególnych krajach.

1 Zimbabwe

233.20 2010 est.

2 Japan 199.70 2010 est.

4 Greece 142.70 2010 est.

5 Lebanon 133.80 2010 est.

6 Iceland 126.30 2010 est.

7 Jamaica 126.20 2010 est.

8 Italy

119.10 2010 est.

9 Singapore

105.80 2010 est.

10 Barbados

102.10 2010 est.

11 Belgium

100.70 2010 est.

9

12 Ireland 94.902010 est.

13 Portugal 93.002010 est.

15 Canada 84.002010 est.

16 Germany 83.40 2010 est.

18 France 82.40 2010 est.

21 Hungary

80.20 2010 est.

23 United Kingdom 76.102010 est.

29 Unite

30 Netherlands 62.70 2010 est.

47 Poland 52.80

1.13.

Stopy procentowe

1.13.1. Szwajcaria-0%stopa procentowa Szwajcarskiego Banku Centralnego
1.13.2. Wielka Brytania-0,5% stopa procentowa BoE
1.13.3. USA-0,75% Stopa dyskontowa FED
1.13.4. Polska-4,5 % Stopa referencyjna NBP
1.13.5. Strefa euro- 1% stopa refinansowa EBC

6.ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE

1.14.

FAO – organizacja do spraw wyżywienia i rolnictwa

• powstała w 1945 roku
• siedziba – Rzym
• członkowie – 190 państw
• poza FAO: Brunei, Lichtenstein, Singapur, Watykan

1.15.

MOP – międzynarodowa organizacja pracy

• powstała w 1919
• siedziba – Genewa
• członkowie – 161 państw

1.16.

UNESCO – organizacja do spraw oświaty kultury i nauki

• powstała w 1945
• siedziba – Paryż
• członkowie – 194 państwa

1.17.

WHO – światowa organizacja zdrowia

• powstała w 1948
• siedziba – Genewa
• członkowie – 193 państwa

1.18.

WTO - światowa organizacja toaletowa

• powstała w 2001
• siedziba – Singapur
• członkowie – 235 organizacji sanitaryzacyjnych i toaletowych

10

1.19.

WTO – światowa organizacja handlu

• została powołana w 1994 w Marrakeszu (Maroko), w ramach tzw. rundy urugwajskiej

1.20.

GATT

• przewodniczącym WTO jest Pascal Lamy
• członkowie – 153 państwa
•

m.in

. Rosja będzie ratyfikować umowę w 2012

1.21.

MFW – międzynarodowy fundusz walutowy

• powstał w 1944
• międzynarodowa organizacja w ramach ONZ
• dostarcza pomocy finansowej zadłużonym krajom członkowskim
• siedziba – Waszyngton, USA
• członkowie – 187 krajów

1.22.

EFTA – europejskie stowarzyszenie wolnego handlu

• jest to strefa wolnego handlu
• powstała w 1960
• siedziba – Genewa
• członkowie – 4 (Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Szwajcaria)

1.23.

LPA – liga państw arabskich

• powstałą w 1945
• siedziba – Kair
• członkowie – 22

1.24.

NAFTA – północnoamerykański układ wolnego handlu

• USA, Kanadą i Meksykiem, tworząca pomiędzy tymi państwami strefę wolnego handlu
• powstał w 1994
• NAFTA nie tworzy ponadpaństwowych ciał rządowych

1.25.

OPEC – organizacja państw eksportujących ropę naftową

• powstała w 1960
• siedziba – Wiedeń
• celem organizacji jest kontrolowanie światowego wydobycia ropy naftowej, poziomu cen
i opłat eksploatacyjnych
• członkowie – 12

1.26.

OECD - organizacja współpracy gospodarczej i rozwoju

• organizacja międzynarodowa o profilu ekonomicznym skupiająca 34 wysoko rozwinięte i
demokratyczne państwa
• powstała w 1961
• siedziba – Paryż
• Litwa i Łotwa nie należą

1.27.

UE – unia europejska

• powstała w 1993
• siedziby – Bruksela, Strasburg, Luksemburg, Frankfurt
• członkowie – 27
• kraje euro – 17

1.28.

ONZ – organizacja narodów zjednoczonych

• powstała w 1945
• organizacja uniwersalna
• ONZ stawia sobie za cel zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, rozwój
współpracy między narodami oraz popieranie przestrzegania praw człowieka
• członkowie – 193
• siedziba – Nowy Jork

1.29.

RWPG – rada wzajemnej pomocy gospodarczej

• działała w okresie od 1949 do 1991
• siedziba – Moskwa

11

• członkowie – 10
• organizacja międzynarodowa krajów bloku wschodniego koordynująca procesy ich
integracji gospodarczej

1.30.

GATT – układ ogólny w sprawie ceł i handlu

• powstał w 1948
• podstawowym zadaniem GATT była liberalizacja handlu międzynarodowego

1.31.

ASEAN – stowarzyszenie narodów Azji południowo wschodniej

• założona w 1967 w Bangkoku
• siedziba – Dżakarta
• członkowie – 10
• głównym zadaniem ASEAN jest współpraca gospodarcza, kulturalna, naukowo-techniczna
i kulturalna w swoim regionie

1.32.

AU – unia afrykańska

• powołana w miejsce Organizacji Jedności Afrykańskiej 9 lipca 2002 roku na szczycie
wDurbanie.
• do Uni nie należy Maroko z powodu nierozwiązanej sytuacji z Saharą Zachodnią

1.33.

CEFTA – środkowo europejskie stowarzyszenie wolnego handlu

• porozumienie podpisane 21 grudnia 1992 r. w Krakowie
• Sygnatariuszami porozumienia były pierwotnie trzy kraje: Czechosłowacja, Polska i
Węgry.
• Aktualnie w stowarzyszeniu jest 8 członków

1.34.

NATO – organizacja paktu północnoatlantyckiego

• organizacja polityczno-wojskowa powstała 24 sierpnia 1949 na mocy podpisanego 4
kwietnia 1949Traktatu Północnoatlantyckiego
• NATO liczy 28 członków. Najnowszymi członkami NATO są Albania i Chorwacja, które
weszły w skład organizacji 1 kwietnia 2009. Potencjalnymi kandydatami do członkostwa w
NATO są: Gruzja, Finlandia, Serbia, Szwecja. Oficjalnymi kandydatami do członkostwa w
sojuszu są Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra i Macedonia .
• 4 kwietnia 2009: Wybrano Andersa Fogha Rasmussena na nowego szefa NATO. [

1.35.

ANZUS – pakt bezpieczeństwa Pacyfiku

• akt polityczno-wojskowy powołany 1 września 1951 w San Francisco, nazywany często
ANZUS od pierwszych liter nazw państw-sygnatariuszy Australii (Australia), Nowej Zelandii
(New Zealand) i Stanów Zjednoczonych (United States).
• W roku 1987 USA ogłosiły, że pakt przestał obowiązywać w ich stosunkach z Nową
Zelandią, po tym jak ogłosiła się ona strefą bezatomową. Australia wciąż uznaje Nową
Zelandię za pełnoprawnego członka.

1.36.

UZE (WEU) – unia zachodnioeuropejska

• międzynarodowa organizacja wojskowa, która została utworzona na mocy tzw. Układów
Paryskich z 23 października 1954, które po zakończeniu procesu ratyfikacji weszły w życie 5
maja 1955 przekształcając tym samym powstałą w 1948 Unię Zachodnią grupującą Francję,
Wielką Brytanię i kraje Beneluksu. Rozwiązana 31 marca 2010 decyzją państw członkowskich
z uwagi na wejście w życie Traktatu lizbońskiego. Działalność organizacji została całkowicie
wygaszona do 30 czerwca 2011[1].

1.37.

SEATO – organizacja paktu południowo-wschodniej Azji

• organizacja wojskowo-polityczna z siedzibą w Bangkoku, która powstała na mocy paktu z
Manili 8 września 1954 r
• Pakistan opuścił organizację 7 listopada 1973, a Francja 30 czerwca 1974. Spowodowało
to głosy podważające sens dalszego trwania organizacji. Dnia 30 czerwca 1977 roku podczas
konferencji w Bangkoku sojusz został rozwiązany.

1.38.

OJA – organizacja jedności afrykańskiej

• jedna z najważniejszych i najliczniejszych regionalnych organizacji międzynarodowych

12

zrzeszająca niemal wszystkie państwa Afryki z wyjątkiem Maroka
• Rocznica powołania OJA obchodzona jest jako Dzień Afryki.

1.39.

OBWE – organizacja bezpieczeństwa i współpracy w Europie

• organizacja międzynarodowa[3] uznawana za organizację regionalną w rozumieniu
rozdziału VIII Karty Narodów Zjednoczonych[4]. Jej celem jest zapobieganie powstawaniu
konfliktów w Europie. Oprócz państw europejskich jej członkami są także Stany Zjednoczone,
Kanada, Gruzja, Armenia, Azerbejdżan, Kazachstan, Uzbekistan, Kirgizja, Tadżykistan,
Turkmenistan. OBWE powstała 1 stycznia 1995 w wyniku przekształcenia Konferencji
Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie w organizację.

1.40.

MTS – międzynarodowy trybunał sprawiedliwości

• Został utworzony w 1945. Trybunał działa według swego Statutu, który opiera się na
Statucie Stałego Trybunału Sprawiedliwoś
• Trybunał składa się z 15 sędziów wybieranych na dziewięcioletnie kadencje
• Polskimi sędziami w Trybunale dotychczas byli Bohdan Winiarski (1946–1967, prezes
1961–1964) i Manfred Lachs (1967–1993, zm. w trakcie kadencji; prezes 1973–1976), a
Krzysztof Skubiszewski zasiadał jako sędzia ad hoc.

7.LISTA LAUREATÓW NAGRODY NOBLA Z EKONOMII

1970 Paul Samuelson
1971 Simon Kuznets
1972 John Hicks, Kenneth Arrow
1973 Wassily Leontief
1974 Gunnar Myrdal, Friedrich Hayek
1975 Leonid Witaliewicz Kantorowicz, Tjalling Koopmans
1976 Milton Friedman
1977 Bertil Ohlin, James Meade
1978 Herbert Simon
1979 Theodore Schultz,Arthur Lewis
1980 Lawrence Klein
1981 James Tobin
1982 George Stigler
1983 Gérard Debreu
1984 Richard Stone
1985 Franco Modigliani
1986 James M. Buchanan
1987 Robert Solow
1988 Maurice Allais
1989 Trygve Haavelmo
1990 Harry Markowitz, Merton Miller, William Forsyth Sharpe
1991 Ronald Coase
1992 Gary Becker
1993 Robert Fogel,Douglass North
1994 John Harsanyi, John Forbes Nash,Reinhard Selten
1995 Robert Lucas, Jr.
1996 James Mirrlees, William Vickrey
1997 Robert C. Merton, Myron Scholes

13

1998 Amartya Sen
1999 Robert Mundell
2000 James Heckman,Daniel McFadden
2001 George Akerlof, Michael Spence, Joseph E. Stiglitz
2002 Daniel Kahneman, Vernon L. Smith
2003 Robert F. Engle, Clive Granger
2004 Finn E. Kydland,Edward C. Prescott

2005 Robert Aumann, Thomas Schelling

ZA: zastosowania teorii gier w naukach społecznych i mikroekonomii

2006 Edmund Phelps

ZA: Analizę zależności międzyokresowych w polityce makroekonomicznej

2007 Leonid Hurwicz,Eric Maskin,

Roger Myerson

ZA: Prace nad teorią wdrażającą systemy matematyczne w procesy gospodarcze

2008 Paul Krugman

ZA: Nowej Teorii Handlu Międzynarodowego

2009 Elinor Ostrom,Oliver E. Williamson

ZA: analizę ekonomicznych warunków rządzenia, z wyszczególnieniem roli granic przedsiębiorstwa

2010 Peter Diamond,Dale Mortensen,Christopher Pissarides

ZA: analizę rynków z tzw. search frictions

2011 Thomas Sargent, Christopher Sims ZA: empiryczne badania nad przyczynami i skutkami w
makroekonomii