Podstawy urz
ą
dze
ń
okr
ę
towych
- wykład
POKRYWY LUKÓW
Tradycyjna pokrywa lukowa wykonana z drewna, przenoszona r
ę
cznie:
1 – rozpornica;
2 – drewniane pokrywy;
3 – brezent;
4 – belka zabezpieczaj
ą
ca;
5 – gniazdo rozpornicy;
6 – klin;
7 – płaskownik.
Wymagania przepisów PRS-u:
1. Pokrywy luków powinny by
ć
strugoszczelne.
2. Konstrukcja pokryw powinna by
ć
taka, aby uniemo
ż
liwi
ć
samoczynne otwarcie w
wyniku działania morza.
3. Wysoko
ść
zr
ę
bnicy, w zale
ż
no
ś
ci od usytuowania, powinna wynosi
ć
co najmniej
450 lub 600 milimetrów.
4. Je
ż
eli luk jest zamykany pokrywami stalowymi z uszczelnieniami, powy
ż
sze
wysoko
ś
ci zr
ę
bnicy mog
ą
by
ć
inne.
Przepisy PRS cz
ęść
III „Wyposa
ż
enie kadłubowe”
rozdział 7.10. „Pokrywy lukowe”
Folding (składane)
Piggy-back or lift-and-roll („na barana” podnoszone i odsuwane)
Side roll and end roll (odsuwane na boki lub ku ko
ń
com)
Lift-away (odkładane)
Sliding (zsuwane)
Stocking (układane na stos)
Coiling (zwijane)
Single pull (jednoci
ą
gowe)
Typy pokryw lukowych:
Pokrywy typu folding (składane) – pokład główny
koło
siłownik
zewn
ę
trzny
ł
ą
cznik
przegubu
ł
ą
cznik z
podłu
ż
nic
ą
przegub
mi
ę
dzysekcyjny
Zasada działania:
Podstawowa wersja pokrywy składanej
składa si
ę
z jednej pary panelów,
poł
ą
czonych przegubowo ze sob
ą
. Do
pierwszego panelu jest podł
ą
czony
zewn
ę
trzny siłownik hydrauliczny,
którego drugi koniec opiera si
ę
o
zr
ę
bnice. Ruch siłownika powoduje
podnoszenie si
ę
panelów, na ko
ń
cu
drogiego panelu umieszczono koło które
toczy si
ę
wzdłu
ż
zr
ę
bnicy.
Pokrywy typu folding (składane) – pokład główny
Zasada działania:
Odmiana typu foldtite składa si
ę
z
dwóch par paneli (para podnoszona i
para toczona). Za pomoc
ą
pierwszego
siłownika podnosimy panele
podnoszone, jednocze
ś
nie druga para
paneli jest toczona. Gdy pierwsza para
jest ju
ż
podniesiona, nast
ę
puje
podnoszenie drugiej pary paneli za
pomoc
ą
siłownika i d
ź
wigni, która
zahacza o koło w tej
ż
e parze paneli.
d
ź
wignia
siłownik
zewn
ę
trzny
ł
ą
cznik
przegubu
ł
ą
cznik z
podłu
ż
nic
ą
przegub
mi
ę
dzysekcyjny
siłownik
d
ź
wigni
podnoszone
koło
panele
podnoszone
panele
toczone
foldtite
Pokrywy typu folding (składane) – pokład główny
Zasada działania:
Odmiana typu link-link składa si
ę
z
dwóch par paneli. Ka
ż
da para
paneli wyposa
ż
ona jest układ
siłowników które mieszcz
ą
si
ę
wewn
ą
trz paneli. dzi
ę
ki odpowiedni
skonstruowanemu układowi
przegubów, ruch siłownika
powoduje efekt składanie si
ę
panelu. Najpierw składa si
ę
pierwsz
ą
par
ę
(podnoszon
ą
), a
nast
ę
pnie par
ę
toczn
ą
.
ł
ą
cznik
mi
ę
dzypanelami
ł
ą
cznik z
podłu
ż
nic
ą
przegub
siłownikowy
mechanizm
podnosz
ą
cy
panele
podnoszone
panele
toczone
link-link
Pokrywy typu folding (składane) – pokład główny
zamkni
ę
cie i uszczelnienie
uszczelnienie
uszczelnienie z
pr
ę
tem
ś
ciskaj
ą
cym
d
ź
wignia
ł
ą
cznik klinowy
przegub
siłownik
Pokrywy typu folding (składane) – pokład główny
opcje otwarcia - foldtite
pełne otwarcie
podniesienie paneli podnoszonych, przesuni
ę
cie
paneli tocznych
podniesienie paneli tocznych za pomoc
ą
urz
ą
dze
ń
przeładunkowych
podniesienie paneli podnoszonych, panele toczne
pozostaj
ą
na miejscu
Pokrywy typu folding (składane) – pokład główny
2+4
4+4
opcje otwarcia - foldtite
4+6
Pokrywy typu folding (składane) – pokład główny
opcje otwarcia -
foldtite
6+6
6+6
roll
Pokrywy typu folding (składane) – pokład główny
opcje otwarcia – link-link
podniesienie paneli podnoszonych, panele toczne
pozostaj
ą
na miejscu
podniesienie paneli podnoszonych i tocznych,
cz
ęść
paneli toczne pozostaje na miejscu
ró
ż
ne warianty otwierania paneli tocznych
Pokrywy typu folding (składane) – pokład główny
przykłady
Otwieranie pokrywy typu foldtite,
składaj
ą
cej si
ę
z trzech par paneli.
Otwarte pokrywy typu folding.
Pokrywy typu folding (składane) – pokład główny
przykłady
Otwarte pokrywy typu foldtite,
składaj
ą
cej si
ę
z trzech par paneli.
Czteropanelowe pokrywy typu foldtite.
Pokrywy typu folding (składane) – mi
ę
dzypokłady
siłownik
panel
Zasada działania:
Zasada działania pokrywy mi
ę
dzypokładami
jest analogiczna jak w przypadku pokryw
zamykaj
ą
cych luki. Pierwszy panel jest
podnoszony za pomoc
ą
siłownika, a drugi
panel podnosi si
ę
waz z nim poprzez
poł
ą
czenie przegubowe.
Pokrywy typu folding (składane) – mi
ę
dzypokłady
Zasada działania:
Na powy
ż
szym rysunku przedstawiono układ
hydrauliczno-ci
ę
gnowy. Silnik hydrauliczny, który
spełnia równie
ż
rol
ę
zawiasu, poprzez swój obrót
powoduje składanie pierwszej pary paneli, natomiast
druga para jest poci
ą
gana za pierwsz
ą
dzi
ę
ki
odpowiednio dobranemu układowi ci
ę
gnowemu. W tym
rozwi
ą
zaniu silnik hydrauliczny mo
ż
e zosta
ć
zast
ą
piony
przez siłownik
lina
silnik
hydrauliczny
panel
Pokrywy typu folding (składane) – mi
ę
dzypokłady
Zasada działania:
W powy
ż
szym przypadku zamiast układu
linowego, w drugiej parze paneli równie
ż
zastosowano silnik hydrauliczny.
silniki
panel
Pokrywy typu folding (składane) – mi
ę
dzypokłady
Zasada działania:
Ten typ pokryw jest otwierany za pomoc
ą
układu linowego. Do pierwszego panelu
doł
ą
czono ci
ę
gno, które jest nast
ę
pnie
poprzez układ rolek przeprowadzone do
urz
ą
dzenia wypieraj
ą
cego. Takie
pokrywy mo
ż
emy otwiera
ć
za pomoc
ą
wci
ą
garki, d
ź
wigu i innych urz
ą
dze
ń
.
Panele zostaj
ą
po otwarciu odpowiednio
zabezpieczone przed przypadkowym,
samoczynnym zamkni
ę
ciem.
ci
ę
gno
poci
ą
gowe
panel
przegób
zabezpieczenie
Pokrywy typu folding (składane) – mi
ę
dzypokłady
Pokrywa zamkni
ę
ta
Zasada działania:
Na rysunkach obok przedstawiono
poszczególne momenty otwierania,
za pomoc
ą
układu ci
ę
gnowego,
czteropanelowej pokrywy.
Podnoszenie pierwszej pary paneli
Pokrywa otwarta
Pokrywy typu folding (składane) – mi
ę
dzypokłady
Sposoby otwierania
Statek z pokrywami typu folding na mi
ę
dzypokładach
Układ pompowy
Siłownik wraz z układem
pompowym zainstalowanym
wewn
ą
trz pokyrwy
Pokrywy typu folding (składane) – mi
ę
dzypokłady
przykłady
Pokrywy typu folding zastosowane jako zamkni
ę
cia
mi
ę
dzypokładów i pokładu głównego
Pokrywy typu folding (składane) – mi
ę
dzypokłady
przykłady
Pokrywy typu folding jako zamkni
ę
cia
mi
ę
dzypokładów
Mała „klapa” wewn
ą
trz pokrywy,
słu
żą
ca do rozładunku bananów.
Pokrywy typu piggy-back or lift-and-roll („na barana” podnoszone i odsuwane)
zasada działania
Pokrywa zamkni
ę
ta.
Podniesienie panelu beznap
ę
dowego za pomoc
ą
siłowników „high-lift”.
Przesuni
ę
cie panelu nap
ę
dzanego pod podniesiony panel,
opuszczenie panelu.
Przesuni
ę
cie obu panelów na praw
ą
lub lew
ą
burt
ę
, pełne
odkrycie
ś
wiatła luku.
Pokrywy typu piggy-back or lift-and-roll („na barana” podnoszone i odsuwane)
System siłowników podnosz
ą
cych pokryw
ę
– high-lift
System składa si
ę
z czterech
zsynchronizowanych siłowników, które
podnosz
ą
pokryw
ę
beznap
ę
dow
ą
.
Siłowniki składaj
ą
si
ę
z teleskopowo
wysuwanych tłoczysk.
System siłowników podnosz
ą
cych
koła – low-lift
Aby zapewni
ć
odpowiedni
ą
szczelno
ść
i przylgni
ę
cie
pokrywy jezdnej do zr
ę
bnicy, nale
ż
y opu
ś
ci
ć
koła
jezdne. Czyni si
ę
to za pomoc
ą
siłowników.
System zamykania pokryw
Zamykanie i dociskanie pokryw nast
ę
puje automatycznie
poprzez system siłowników i odpowiedni układ haków.
Pokrywy typu piggy-back or lift-and-roll („na barana” podnoszone i odsuwane)
Systemy przemieszczania pokryw
System składa si
ę
z odpowiednio
ukształtowanego układu ci
ę
gien (lina
lub ła
ń
cuch) poł
ą
czonego z pokryw
ą
i
nap
ę
dzanego poprzez przewijak
ę
.
Systemy ci
ę
gnowy
Wewn
ą
trz pokrywy jest umieszczony
silnik, który nap
ę
dza koło ła
ń
cuchowe.
Wzdłu
ż
zr
ę
bnicy jest umieszczony na
stałe ła
ń
cuch o odpowiedniej długo
ś
ci.
Poprzez przewijanie ła
ń
cucha
powodujemy ruch pokrywy.
Systemy ła
ń
cuchowy
Pokrywy typu piggy-back or lift-and-roll („na barana” podnoszone i odsuwane)
Systemy przemieszczania pokryw
W systemie tym, silnik hydrauliczny
nap
ę
dza koło z
ę
bate które
współpracuje z z
ę
batk
ą
zamocowan
ą
wzdłu
ż
z
ę
bnicy.
Systemy z
ę
batkowo-kołowy
Silnik, umieszczony wewn
ą
trz pokrywy
nap
ę
dza koło jezdne, poruszaj
ą
ce si
ę
po zr
ę
bnicy.
Systemy kołowy
Pokrywy typu piggy-back or lift-and-roll („na barana” podnoszone i odsuwane)
Przykłady otwierania pokryw
Układ pokryw dla
kontenerowca dowozowego
o no
ś
no
ś
ci 3200 DWT.
Układ pokryw dla masowca
o no
ś
no
ś
ci 38000 DWT.
Układ pokryw dla
wielozadaniowego o
no
ś
no
ś
ci 4500 DWT.
Pokrywy typu piggy-back or lift-and-roll („na barana” podnoszone i odsuwane)
przykłady
Pokrywy typu piggy-
back – widok ogólny
Pokrywy typu side roll and end roll (odsuwane na boki lub ku ko
ń
com)
Zasada działania:
W tego typu pokrywach wyst
ę
puj
ą
tylko
panele jezdne, które nap
ę
dzane s
ą
głównie za pomoc
ą
układów
ci
ę
gnowych. Wyst
ę
puj
ą
odmiany jedno
lub dwupanelowe. Pokrywy typu side roll
odsuwane s
ą
na burty, natomiast end
roll w kierunku rufy lub dziobu.
Pokrywy typu side roll and end roll (odsuwane na boki lub ku ko
ń
com)
Układ zamykaj
ą
cy
Koła
Pokrywy typu side roll and end roll (odsuwane na boki lub ku ko
ń
com)
przykłady
Układ dwupanelowy
odsuwany na boki
Układ jednopanelowy
odsuwany na boki
Pokrywy typu lift-away (odkładane)
Zasada działania
Pokrywy typu lift-away s
ą
podnoszone za pomoc
ą
urz
ą
dze
ń
przeładunkowych
(własnych lub portowych) i układane na stosie.
panel pokrywy
składowane
panel
prowadnice
Pokrywy typu lift-away (odkładane)
podnoszenie panelu pokrywy
uszczelnienie i zamkni
ę
cie
uszczelnienie
pozycjonowanie panelu
Pokrywy typu lift-away (odkładane)
uszczelnienie pokrywy wielopanelowej
składowanie
paneli
Pokrywy typu lift-away (odkładane)
Kontenerowiec z pokrywami dwupanelowymi
Kontenerowiec z pokrywami dwupanelowymi i
trzypanelowymi
Pokrywy jednopanelowe
Pokrywy typu lift-away (odkładane)
mo
ż
liwo
ś
ci
otwierania
Pokrywy typu lift-away (odkładane)
przykłady
Pokrywy typu sliding (zsuwane)
Zasada działania
Pokrywy typu sliding składaj
ą
si
ę
z kilku paneli. Pierwszy panel posiada wbudowany
silnik elektryczny który powoduje, poprzez koło z
ę
bate współpracuj
ą
ce z z
ę
batk
ą
,
zsuwanie poszczególnych paneli.
panel
silnik elektryczny
z
ę
batka
pokrywa po
zsuni
ę
ciu
Pokrywy typu sliding (zsuwane)
Aby umo
ż
liwi
ć
pełne otwarcie luku,
zsuni
ę
te panele mo
ż
na obróci
ć
do
pozycji pionowej. Istnieje równie
ż
mo
ż
liwo
ść
przesuni
ę
cia zestawu
zsuni
ę
tych i obróconych paneli, tak aby
dotrze
ć
miejsc przy zr
ę
bnicy.
Je
ż
eli nie ma potrzeby
otwierania całego luku
mo
ż
na zsun
ąć
tylko
kilka paneli.
Pokrywy typu sliding (zsuwane)
Układ nap
ę
dowy
pokrywy zsuwanej.
Przekrój panelu pokrywy
zsuwanej.
Pokrywy typu sliding (zsuwane)
Przykład statku chłodniowca.
Pokrywy typu sliding (zsuwane)
przykłady
Pokrywy typu sliding (zsuwane)
przykłady
Pokrywy typu sliding (zsuwane)
przykłady
Pokrywy typu stocking (układane na stos) – pokład główny
Zasada działania
Pokrywa składa si
ę
z kilku paneli. Pierwszy panel podnoszony jest na odpowiedni
ą
wysoko
ść
za pomoc
ą
siłowników hydraulicznych. Nast
ę
pnie kolejny panel podje
ż
d
ż
a
pod podniesiony panel dzi
ę
ki silnikowi oraz odpowiedniemu układowi ci
ę
gnowemu.
Podniesiony panel zostaje opuszczony na panel dolny, nast
ę
pnie siłowniki podnosz
ą
oba panele. Cykl zostaje podnoszony, a panele tworz
ą
stos. Operacja zamykania
przebiega w odwrotnym kierunku.
panel
ramie
holownicze
ła
ń
cuch
poci
ą
gowy
siłownik
hydrauliczny
silnik
Pokrywy typu stocking (układane na stos) – pokład główny
Operacje
podnoszenia i
opuszczania
paneli pokrywy
opuszczanie
podnoszenie
Pokrywy typu stocking (układane na stos) – pokład główny
Pokrywy typu stocking z zastosowaniem
suwnicy przeładunkowej
siłownik
hydrauliczny
noga suwnicy
panel
przykład
Pokrywy typu stocking (układane na stos) – pokład główny
Układ podnoszenia koła
Uszczelnienie i zamkni
ę
cie
Automatyczne
zamkni
ę
cie za
pomoc
ą
siłownika
Pokrywy typu stocking (układane na stos) – pokład główny
Układ siedmiopanelowy
Pokrywy typu stocking (układane na stos) – pokład główny
Układ pi
ę
ciopanelowy
Pokrywy typu stocking (układane na stos) – pokład główny
Przykł
ą
d statku w układzie siedmiopanelowym
Pokrywy typu stocking (układane na stos) – pokład główny
przykłady
Pokrywy typu stocking (układane na stos) – mi
ę
dzypokłady
ła
ń
cuch
siłowniki
koło
Zasada działania:
Analogicznie jak w przypadku pokryw pokładu głównego.
Pokrywy typu stocking (układane na stos) – mi
ę
dzypokłady
Mechanizm
podnosz
ą
cy
podnoszenie
opuszczanie
Pokrywy typu stocking (układane na stos) – mi
ę
dzypokłady
System podnoszenia za pomoc
ą
wci
ą
garki
wci
ą
garka
układ linowy
Pokrywy typu stocking (układane na stos) – mi
ę
dzypokłady
układ
teleskopowy
Zasada działania
Pierwszy panel jest podnoszony
poprzez układ linowy i wci
ą
gark
ę
.
Kolejne panele s
ą
podnoszone
poprzez układ teleskopowy.
Pokrywy typu stocking (układane na stos) – mi
ę
dzypokłady
Układ nap
ę
dowy
Koło jezdne
Pokrywy typu stocking (układane na stos) – mi
ę
dzypokłady
przykłady – system siłownikowy
przykłady – system
linowy
Pokrywy typu stocking (układane na stos) – mi
ę
dzypokłady
przykłady
Pokrywy typu coiling (zwijane)
rolltite
Zasada działania:
Pokrywy typu rolltite składa si
ę
z kilku paneli o coraz wi
ę
kszej szeroko
ś
ci. W trakcie
otwierania poszczególne panele s
ą
„nawijane” na siebie.
pokrywy zamkni
ę
te
w trakcie otwierania
pokrywy otwarte
Pokrywy typu coiling (zwijane)
rolltite
Przekrój przez pokryw
ę
Pokrywy typu coiling (zwijane)
rolltite
Elementy dociskaj
ą
ce
pokryw
ę
do zr
ę
bnicy
Układ przegubów
pomi
ę
dzy panelami
Układ jezdny
Pokrywy typu coiling (zwijane)
rolltite - przykłady
Pokrywy typu coiling (zwijane)
rolltite - przykłady
Pokrywy typu coiling (zwijane)
magroroll
Zasada działania:
Pokryw
ę
typu magroroll, która posiada odpowiednio u
ż
ebrowany kształt, nawija si
ę
na
karbowany b
ę
ben.
pokrywa
b
ę
ben
element
dociskaj
ą
cy
układ
nap
ę
dowy
Pokrywy typu coiling (zwijane)
magroroll
Przekrój przez pokryw
ę
Schemat otwierania pokrywy
Pokrywy typu coiling (zwijane)
magroroll - przykłady
Pokrywy typu single pull (jednoci
ą
gowe)
Zasada działania:
Pokrywa typu single pull składa si
ę
z kilku paneli. Do pierwszego panelu doł
ą
czony jest
układ poci
ą
gowy. Otwieranie polega na przeci
ą
ganiu paneli, ka
ż
dy z nich jest
wyposa
ż
one w dodatkow
ą
par
ę
kółek, które wje
ż
d
ż
aj
ą
, na ko
ń
cu luku na specjalne
prowadnice i dzi
ę
ki przesuni
ę
ciu tych kółek wzgl
ę
dem
ś
rodka ci
ęż
ko
ś
ci panelu,
powoduj
ą
one pionowe ustawienie paneli. Zamykanie polega na przesuwaniu
pierwszego panelu, a kolejne panele poprzez poł
ą
czenie ła
ń
cuchem i odpowiednie
zaczepy powoduje ich usytuowanie na zr
ę
bnicy.
panel
układ poci
ą
gowy
koło jezdne
ła
ń
cuch
koło
mimo
ś
rodowe
zaczep
Pokrywy typu single pull (jednoci
ą
gowe)
Pokrywa jednoci
ą
gowa
Rozwi
ą
zanie nap
ę
du
przykłady