Historia powstania napojów alkoholowych

Historia powstania napojów alkoholowych

Otrzymywanie napojów alkoholowych przez fermentację owoców (fig, daktyli, winogron)
było znane, wg badań archeologicznych, prawdopodobnie już ok. 10 tysięcy lat temu, przy
czym najwcześniej w Persji, Chinach i Egipcie. Wiadomości związane z uprawą winorośli
oraz sztuką przyrządzania wina, piwa i miodu pitnego zostały przekazane później przez
handlarzy fenickich do europejskich krajów basenu Morza Śródziemnego, a więc do Grecji
i Rzymu. Wina były już 1000 lat p.n.e. konsumowane nie tylko przy uroczystościach w
świątyniach greckich, lecz również spożywane podczas uczt i biesiad, przeważnie
rozcieńczane wodą, gdyż picie nierozcieńczonego wina było wówczas uważane za
zwyczaj barbarzyński, uprawiany przez Scytów oraz inne dzikie ludy pozbawione kultury.
W Rzymie natomiast wino mieszano z korzeniami, przyprawami i miodem; stąd
przekazano wiedzę winiarską do krajów Europy centralnej.

Wszystkie wytwarzane jeszcze przez wiele stuleci napoje zawierały niewielką ilość
alkoholu (najwyżej ok. 16o), tzn. taką można osiągnąć poprzez samą fermentację.
Dopiero znacznie później, przypuszczalnie w ósmym stuleciu naszej ery, arabscy
alchemicy w Hiszpanii dokonali pierwszej destylacji wina, czyli tzw. palenia wina i
otrzymali napój o wyższej zawartości alkoholu, z którego po przyprawieniu aromatycznymi
substancjami sporządzili tzw. eliksiry, stanowiące najbardziej cenne środki lecznicze.
Sposoby ich produkcji były uważane za największą tajemnicę ówczesnych uczonych,
skrzętnie ukrywaną przez kilkaset lat. Pierwszy opis aparatu destylacyjnego znajduje się
w traktacie o winie napisanym przez prof. uniwersytetu w Montpellier Arnolda de
Villeneuve z końca XIII w. Opisany tam aparat składał się z naczynia ogrzewanego w
piecyku, chłodnicy w postaci rury zanurzonej w beczce z wodą i odbieralnika. Od tego
czasu znana była już w Europie produkcja alkoholu, tzw. wody życia aqua vitae, która
bardzo powoli ulegała ulepszeniu, aż do XIX w., kiedy to powstały nowoczesne aparaty
gorzelnicze i rektyfikacyjne. Pozwalały one na uzyskanie spirytusu rektyfikowanego o
wysokiej mocy i prawie idealnie oczyszczonego z wszelkich ubocznych produktów
fermentacji, nadających surówkom przykry zapach i smak.

We wczesnym średniowieczu alchemicy, medycy i mnisi sporządzali ze spirytusu
wyłącznie eliksiry lecznicze o mniej lub bardziej "cudownych" właściwościach. Napoje
konsumpcyjne, oczywiście zupełnie prymitywne, zaczęto sporządzać w XIV i XV w., a więc
ze słodu jęczmiennego - whiskey w Irlandii, z wina - wypalankę winną we Francji, ze
zboża - gorzałkę w Polsce. Lepsze wyroby zaczęli produkować Włosi w XVI w., dodając
do spirytusu z wina olejki aromatyczne (często olejek różany), wyciągi z aromatycznych
ziół, miód i słodkie wino. Były to słynne na całą Europę rosolisy (Rosoglio), które
uchodziły za najlepsze wówczas i najdroższe trunki alkoholowe, podawane na ucztach
możnych tego świata. Z biegiem czasu powstawały stopniowo w różnych krajach Europy
pierwsze wytwórnie wódek i likierów, specjalizujące się w określonych wyrobach, jak np.
znakomite likiery francuskie Chartreuse, Bénédictine, Anisette de Bordeaux oraz koniaki
w Charente (w XVII w.), likier Maraschino w Dalmacji, likier kminkowy Allasch-Kümmel w
Rydze, Złota Woda w Gdańsku.

W Polsce pędzenie wódki z żyta rozpoczęto w XV w., a w XVI w. było ono już bardzo
rozpowszechnione, o czym świadczy ustalenie specjalnego podatku na gorzałkę. W

Strona 1

Historia powstania napojów alkoholowych

końcu XVIII w. powstała pierwsza fabryka wódek gatunkowych Baczewskiego, a następnie
wiele innych. W Polsce po II wojnie światowej przemysł napojów został upaństwowiony i
był kierowany przez odpowiednie zjednoczenie przemysłowe. W 1991 r. zjednoczenia
zostały rozwiązane, a poszczególne zakłady uzyskały całkowitą samodzielność.

-------------------------------------------------------------

Historia alkoholu

Słowo alkohol pochodzi najprawdopodobniej od którego?z dwóch słów arabskich: al-kuhl
(antymon, delikatny, drobny proszek) lub al-ghoul (zły duch).
W oparciu o badania antropologiczne można stwierdzić, że alkohol towarzyszy
człowiekowi praktycznie od zarania jego dziejów, pełnišc różne funkcje. Poczštkowo służył
jako ?odek wspomagajšcy funkcje fizjologiczne organizmu (np. redukcja bólu, zmęczenia),
psychologiczne (np. redukcja lęku, odprężenie, odhamowanie) i społeczne (np. ułatwienie
kontaktów, integracja, element obrzędów i praktyk religijnych), a z czasem zaczšł pełnić
również funkcje ekonomiczne i polityczne.

Pierwsze napoje alkoholowe powstały, w sposób niezamierzony i przypadkowy, w wyniku
fermentacji winogron (wino) i ziarna jęczmiennego (piwo). Nie sposób jest dzisiaj ustalić
co było pierwsze. Znalezione w piaskach Pustyni Sumeryjskiej tabliczki piktograficzne
wspominajš o konsumpcji ?hmielowego soku? który był, obok chleba, podstawowym
artykułem spożywczym na terenie Mezopotamii. Uprawę winoro?i (a zatem również
tłoczenie wina) zapoczštkowano prawdopodobnie w Azji ?odkowej około 6000 lat p.n.e.
Nieco pó?iej pojawiła się ona w Mezopotamii, Fenicji i w Egipcie. O winie i piwie
wspominajš, zarówno znalezione w Mezopotamii, a pochodzšce z ok. 5000 r. p.n.e., teksty
pisma klinowego, jak i egipskie papirusy pochodzšce z ok. 3500 r. p.n.e. Warzenie piwa
było do? powszechne w starożytnym Egipcie i zyskało rangę podstawowego napitku
mieszkańców tego kraju. Wiadomo też, że wino było popularne na Krecie, a mniej więcej
2400 lat p.n.e. król Krety wprowadził podatek od produkcji tego trunku. W Chinach piwo
wytwarzano z ryżu ok. 4000 lat p.n.e. Z innych przekazów historycznych wiadomo, że
1000 lat p.n.e. winoro? uprawiano już w południowej Grecji i Italii, a ok. IV wieku n.e.
trafiła ona do Europy zachodniej i ?odkowo-wschodniej.

W Polsce winnice pojawiły się prawdopodobnie w XII wieku, ale przez jeszcze wiele lat
(mniej więcej do końca XVI wieku) - ze względu na cenę (najczę?iej importowano) -
podstawowym napojem było piwo. Słowo piwo znaczyło pierwotnie ?apój, to co się pije?
Piwo znane było już w czasach piastowskich, a pierwsze browary powstały przy
klasztorach. Bolesław Chrobry, zgodnie z opisem niemieckiego kronikarza Thiethmara,
zwany był przez Niemców ?ragbier? czyli piwosz. Piwo było też podobno, ulubionym
napojem Leszka Białego, a potem Władysława Jagiełły. W owych czasach piwo
traktowane było jako zwykły napój i piło się go podobnie jak dzisiaj herbatę. Stšd nie majš
żadnego uzasadnienia opinie mówišce o tym, że pijaństwo w Polsce datuje się jeszcze od
czasów piastowskich.

Proces destylacji, umożliwiajšcy uzyskiwanie napojów alkoholowych znacznie

Strona 2

Historia powstania napojów alkoholowych

mocniejszych od piwa i wina, został odkryty pó?iej. Trudno jest jednoznacznie ustalić, kto i
kiedy otrzymał po raz pierwszy czysty alkohol (destylat). Proces destylacji odkrył
prawdopodobnie arabski lekarz Phazes ?było to przed naszš erš. Jest bardzo
prawdopodobne, że znali go już kapłani w starożytnym Egipcie, którzy podczas religijnych
obrzędów zmoczone wodš okrycia głowy polewali alkoholem i podpalali je. Płonšcy
alkohol otaczał głowę ognistš aureolš a widok ten skłaniał ludzi do oddawania kapłanom
czci boskiej. Z przekazów pisemnych wiadomo też, że Arystoteles znał prawdopodobnie
czysty alkohol, uzyskujšc go poprzez gotowanie wysokoprocentowego wina (?ino
palone"). W Europie czysty alkohol pojawił się w VIII w. n.e.

W drugiej połowie XIII wieku francuski profesor Arnold de Villanowa zastosował, po raz
pierwszy w medycynie, alkohol jako ?odek przeciwrobaczy, przeciwbólowy oraz
zapobiegajšcy nudno?iom i wymiotom podczas kołysania statku na morzu.

------------------------------------------------------------------

Historia różnych alkoholi

Historia koniaku

Początki produkcji koniaku datuje się na wiek XVI. W tymże wieku winnice produkowały
tak duże ilości wina, że miały problemy z ich zbytem. Tym bardziej, że niezbyt wysoka
jakość wina nie pozwalała na długi transport trunku. Wtedy to wymyślono, że można je
destylować. Dało to nadspodziewanie dobry efekt i szybko doceniono walory
wzmocnionego alkoholu. Od 1830 roku koniak zaczęto butelkować. Początkowo
transportowany był w beczkach, stąd w większości przypadków konsument nie znał ani
wytwórcy, ani nazwy trunku. Aby zmienić ten stan rzeczy, zaczęto naklejać na butelki
etykiety z nazwą producenta. W tym czasie rozpoczęła działalność większość najbardziej
znanych obecnie producentów koniaku takich, jak: Bisquit założony w 1819 roku w
miejscowości Jarnac przez Aleksandra Bisquita, Hennessy założony w 1765 roku przez
irlandzkiego kapitana, Richarda Hennessy, Martell - pierwotnie własność Anglika z wyspy
Jersey, Otard założona z kolei przez szkockiego arystokratę, Remy, czy Camus, który w
1863 roku wraz z kilkoma producentami wina stworzył olbrzymie przedsiębiorstwo.

Historia brandy

Wysokoprocentowy alkohol otrzymywany w procesie destylacji wina. Za najlepszą brandy
uznawane jest brandy portugalskie, aguardente oraz włoskie arzente. Włoska brandy
powstaje w efekcie destylacji dobrego gatunku win. Zanim trafi do sprzedaży, długo
leżakuje w dębowych beczkach. We Francji brandy produkuje się z najgorszych gatunków
win. Brandy greckie powstaje z wysokoprocentowych win. Jego smak poprawia się
karmelem lub esencjami roślinnymi. Brandy hiszpańskie (aguardiente) w samej Hiszpanii
nazywane jest conac, otrzymywane jest z różnych rodzajów win. Brandy produkuje się też
w wielu innych krajach.

Strona 3

Historia powstania napojów alkoholowych

Historia rumu

Dawniej był to trunek rabusiów, piratów, szmuglerów oraz handlarzy niewolników i przez
stulecia stanowił znaczący towar będący przedmiotem przemytu. Jego historia sięga
czasów antycznych. Rum pochodzi prawdopodobnie z Indii.
Do Europy został przywieziony przez Arabów. W Hiszpanii Maurowie posiadali ogromne
plantacje trzciny cukrowej. Krzysztof Kolumb podczas swojej drugiej wyprawy, zabrał ze
sobą sadzonki trzciny cukrowej. Sadzonki przyjęły się bardzo dobrze w tamtejszym
klimacie. W XVII wieku w rejonie Morza Karaibskiego rozpoczęto bardziej masową
produkcję rumu. Tradycja powiada, że to właśnie na wyspie Barbados zaczęto
produkować rum. Związane jest to z rozkwitem piractwa. Rosnąca popularność rumu,
spowodowała że od 1655 na okrętach Royal Navy dzienne racje piwa zastąpiono rumem.
A w 1740 rum zastąpiono grogiem (mieszanina rumu z wodą). Popularność rumu na
Karaibach szybko rozprzestrzeniła się do kolonialnej Ameryki. Pierwsza amerykańska
destylarnia rumu została stworzona w 1664 na Staten Island (Nowy Jork). Boston
zbudował swoje destylarnie trzy lata później. Duża konsumpcja rumu w Ameryce, a także
zapotrzebowanie na cukier w Europie spowodowały, że było potrzeba więcej rąk do pracy
na Karaibskich plantacjach trzciny. Co, z czasem, doprowadziło do powstania handlu
trójkątnego między Afryką (niewolnicy), Karaiby (trzcina, cukier) i Ameryką (rum). Handel
ten, jako że był dochodowy, doprowadził do tzw. Sugar Act w 1764 r. co z kolei było jedną
z przyczyn rewolucji amerykańskiej.

Historia ginu

Gin - anglosaski rodzaj jałowcówki, to bezbarwny klarowny napój alkoholowy, zajmuje 2.
miejsce po whisky w krajach anglosaskich.Po destylacji zacieru z dodatkiem jagód jałowca
powinien zawierać 35% - 40% alkoholu. Dry gin i London dry gin to jego dwie
najpopularniejsze marki.
Zazwyczaj jest mieszany z innymi napojami, by złagodzić cierpki i gorzki smak. Jest
jednym z najbardziej popularnych napojów alkoholowych używanych do drinków.
Uznawany za alkohol dający się mieszać ze wszystkim, najczęściej z tonikiem, ew. sokiem
(napojem) cytrynowym lub pomarańczowym (tzw. Gin Collins). Natomiast gin wymieszany
z wermutem daje w efekcie Martini.

Gin powstał w XVII w. w Holandii pod nazwą Genever. Popularność zyskał zaś w Anglii,
pod skróconą nazwą Gin, dokąd dotarł głównie za sprawą Wilhelma III. Gin uznawany był
za lek na malarię. Jest znakomitym aperitifem. Początkowo, z racji bardzo liberalnych
przepisów dotyczących wytwarzania, jednoznacznie kojarzony jako najtańszy alkohol dla
najniższych sfer. Renomę zyskał pod koniec XVIII w.

Historia whisky

Whisky pochodzi najprawdopodobniej z Irlandii. Iryjscy mnisi pędzili trunek znany jako
aqua vitae (gaelicka nazwa jest tłumaczeniem z łaciny) już w VII wieku. Była to mikstura
uzyskiwana poprzez destylację produktów fermentacji owoców i używana wyłącznie dla
celów leczniczych: środek przedłużający życie, łagodzenie dolegliwości takich jak kolka,
paraliż, ospa i inne.
W IX wieku, wraz ze słynącymi z misyjnego zapału mnichami z Irlandii, lekarstwo dotarło
do Szkocji. Wzmianki o "wodzie życia" z jęczmienia pojawiają się w połowie XVI wieku.

Strona 4

Historia powstania napojów alkoholowych

Była już wtedy trunkiem, którego znaczenie lecznicze, aczkolwiek doceniane, stanowiło
drugorzędny aspekt coraz większej popularności. Na przełomie XVII i XVIII wieku
parlament brytyjski opodatkował produkcję whisky, co spowodowało spadek legalnej
produkcji. Oczywiście nastąpił jednocześnie wzrost produkcji nielegalnej. Przyczyniło się
to, ze względu na konieczność wytwarzania napoju w niewielkich zakamuflowanych
zakładach, do podtrzymania różnorodności rodzajów i utrzymania tradycyjnych,
przekazywanych z pokolenia na pokolenie w klanach, receptur. Legalnie produkowany w
Irlandii i Szkocji trunek był przeznaczony przede wszystkim na eksport do innych części
Imperium Brytyjskiego. W 1823 znacznie zmniejszono obciążenia podatkowe gorzelników.
W połączeniu z wynalezieniem przez Aeneasa Coffey'a alembiku "patent still" do
destylacji ciągłej, dało to impuls do produkcji whisky na skalę przemysłową. Dla kariery
międzynarodowej trunku zasadnicze znaczenie miała plaga, która nawiedziła francuskie
winnice w latach 80. XIX wieku, co spowodowało znaczny spadek produkcji koniaku. Na
jego miejsce weszła whisky i znaczną część rynku utrzymała do dzisiaj. Wzrost produkcji i
wejście na nowe rynki spowodowały, że coraz większy udział miała whisky kupażowana
(blended). Prymat Szkotów pogłębiła prohibicja w USA. Irlandzka whiskey, produkowana
głównie na amerykański rynek, straciła wówczas głównych odbiorców, a producenci
podupadli. Po zniesieniu prohibicji ich miejsce zajęły wytwórnie szkockie. Być może
dlatego, że rozwój wielkiej produkcji na skalę przemysłową został w Irlandii zahamowany,
irlandzkie gatunki trunku uważane są powszechnie za najszlachetniejsze.

Typologia whisky:

Jako, że whisky produkowana jest w wielu regionach świata za pomocą nieco odmiennych
metod i przy przestrzeganiu odmiennych standardów jakości, przydatne wydaje się
pobieżne chociaż rozeznanie w jej rozlicznych gatunkach. Ze względu na kraj
pochodzenia whisky podzielić możemy na:

* szkockie (uważane niekiedy za odrębny gatunek alkoholu: "Scotch") - produkowane
wyłącznie w Szkocji, w 100% ze słodu jęczmiennego lub jęczmienia, dojrzewające w
dębowych beczkach przynajmiej przez okres trzech lat. Najpopularniejsze gatunki:
Johnnie Walker, Teacher's, The Famous Grouse, Chivas Regal, VAT69, Laphroaig, the
Balvenie, Ballantine's;

* amerykańskie - produkowane wyłącznie w Stanach Zjednoczonych, zarówno z
kukurydzy, jak i żyta, pszenicy oraz jęczmiennego słodu, dojrzewające w beczkach przez
najmniej dwa lata. Dzielą się na bourbony (produkowane w hrabstwie Bourbon w stanie
Kentucky), Tennessee Whiskey (Tennessee), oraz pomniejsze regiony (New Orleans,
Ohio, Pennsylvania). Popularne gatunki: Jim Beam, Elijah Craig, Wild Turkey, Maker's
Mark oraz Jack Daniel's (Tennessee Whiskey).

* irlandzkie - produkowane w Irlandii wyłącznie z jęczmienia i jego słodu, dojrzewające
przez co najmniej trzy lata. Ze względu na historyczne trudności ekonomiczne Irlandia nie
może pochwalić tak bogatym zróżnicowaniem regionalnym swoich whiskey, jak Szkoci czy
Amerykanie, choć trunki z tego kraju oceniane są wysoko przez znawców. W chwili
obecnej rynek irlandzkiej whiskey zdominowany jest przez Irish Distillers (marki: Jameson,
Midleton Very Rare, Redbreast, Powers, Paddy), którego właścicielem jest francuski
koncern gorzelniczy Pernod-Ricard SA. Ze znanych marek jedynie północnoirlandzki

Strona 5

Historia powstania napojów alkoholowych

Bushmills produkowany jest przez Bushmills Distillery, sprzedaną w 2005 gigantowi
Diageo.

Ponadto whisky produkowana jest w Walii, Kanadzie, Japonii i innych krajach. Do
alkoholu produkowanego na zasadzie podobnej do whisky zaliczyć można także polską
Starkę, wytwarzaną przez szczeciński Polmos.

Historia wódki

Pierwszej historycznie poświadczonej destylacji alkoholu dokonał Zosimos z Panopolis
ok. roku 400 n.e. Umiejętność ta rozpowszechniła się w świecie arabskim, wódki używano
jednak głównie do celów medycznych. W XII wieku wódka dotarła do Europy wraz z
powracającymi z wypraw krzyżowych; tak narodziła się włoska grappa.
Wódkę pędzoną ze zboża wynaleziono prawdopodobnie w Niemczech w XIV wieku (łac.
aqua vitae, woda życia) - po polsku „okowita”. Po raz pierwszy w piśmiennictwie polskim
słowa „wódka” użyto w roku 1405 w sandomierskich dokumentach sądowych[1]. W Polsce
jednym z pierwszych producentów wódki na skalę przemysłową oraz inicjatorem
masowego eksportu polskiej wódki był lwowski przemysłowiec Józef Baczewski.
Współcześnie najbardziej popularnym stosunkiem ilości użytego alkoholu do wody, jest 2
do 3 (40%). Proporcje ten opracował i uznał za najlepszy Dmitrij Mendelejew. Proces
oczyszczania wódki stworzył P.A. Smirnow (twórca wódki Smirnoff).
Wódki można podzielić na:

* wódki czyste – będące rozcieńczonym wodą do 45% (lub więcej) spirytusem
rektyfikowanym;
o wódki czyste zwykłe - powstałe ze spirytusu rektyfikowanego zbożowego lub
ziemniaczanego
o wódki wyborowe - powstałe ze spirytusu rektyfikowanego wyborowego
(dwukrotnie rektyfikowanego)
o wódki luksusowe - powstałe ze spirytusu rektyfikowanego luksusowego
(wielokrotnie rektyfikowanego)

* wódki gatunkowe – otrzymywane ze spirytusu rektyfikowanego, wody, wyciągów
roślinnych, olejków zapachowych, cukru itp.; do szeroko pojętych wódek gatunkowych
zalicza się też wysokoprocentowe napoje alkoholowe produkowane z:
o destylatów owocowych i ziołowych rektyfikowanych (calvados, winiak, kirsz,
grappa, gin, cytrynówka, przepalanka, jarzębiak, anyżówka, goldwasser) - wódki
gatunkowe zwykłe,
o z destylatów nierektyfikowanych (arak, rum, starka, whisky, brandy, rakija,
śliwowica, tequila, mescal) - wódki gatunkowe naturalne

* bimber – napój alkoholowy podobny do wódki produkowany ze spirytusu
destylowanego, ale nierektyfikowanego.

Wódki gatunkowe ze względu na ilość ekstraktu można również podzielić na:

* wódki wytrawne (do 50 g ekstraktu w 1 l)
* wódki półwytrawne (od 51 g do 120 g w 1 l)
* wódki półsłodkie (od 121 g do 220 g w 1 l)

Strona 6

Historia powstania napojów alkoholowych

* wódki słodkie (od 221 g do 330 g w 1 l)
* likiery i kremy (powyżej 330 g ekstraktu w 1 l)

znaleziono na stronie: http://drineczki.pl/historia-alkohol/

------------------------------------------------------------------------------------------------

HISTORIA ALKOHOLI ŚWIATA

WÓDKA

Teoria pochodzenia wódki, jak również jej nazwy, jest kontrowersyjna. Tradycyjnie
przypuszcza się,że wyrób wódki zapoczątkowano w celach medycznych, a miało to
miejsce w XII w., w forcie Wiatka w Rosji, gdzie napój ów nazywano żiżjennija woda (
woda życia ), lub wodka. Aleksander Bruckner twierdzi, że wódka powstała w Polsce i ...
od nas na Ruś powędrowała... Trudno potwierdzić słuszność tego poglądu, gdyż mamy
zbyt mało dokumentów stwierdzających tak wczesną znajomość destylacji na naszych
terenach. Jeśli chodzi o nazwę tego trunku, nazywanego w średniowieczu gorzałką
istnieje dość zabawna, choć prymitywna anegdota podana w XVII w. przez Jakuba K.
Haur, a mianowicie"... Pewien człowiek, doszedł sekretu palenia gorzałki, gdy przez
zbyteczne jej zażywanie zajęła się w nim gorzałka, tak że zgorzał; a stąd (zgorzałka) ma
mieć swoje nazwisko...". Faktem jest, że w tamtych czasach wypalającego gorzałkę
nazywano „ gorzalnikiem „. Z całą pewnością ustalono, że w Polsce pojawiła się wódka na
przełomie XV i XVI w., a wyrabiano ją z przefermentowanych zacierów zbożowych. Trunek
od razu został dobrze przyjęty w społeczeństwie. Powszechne spożycie wódki w całej
Polsce przypada na przełom XVII i XIX w., kiedy do jej produkcji użyto nowego surowca -
ziemniaków oraz zastosowano nowocześniejszą, bardziej wydajną aparaturę destylacyjną.
Do dzisiaj ziemniaki jako surowiec do produkcji spirytusu są stosowane w Niemczech,
Związku Radzieckim, Polsce i krajach skandynawskich.

Wódka jest bezbarwnym, klarownym roztworem wodnym spirytusu o neutralnym smaku.
Produkowane jest ze zbóż lub ziemniaków. Najlepsze wódki produkuje się ze zboża
(przede wszystkim z jęczmienia, pszenicy oraz żyta). Zawartość alkoholu wynosi co
najmniej 40% obj. Poza czystymi wódkami produkuje się wódki aromatyzowane : trawą
żubrówką, pieprzem, sherry, tarniną, limetami. Jeśli chcesz podawać czystą wódkę,
należy ją wcześniej mocno schłodzić.

PIWO

Kolebką piwa była prawdopodobnie Mezopotamia, gdzie Sumerowie od ponad 7 tyś.
latp.n.e. wyrabiali z owsa, jęczmienia i prosa podobne do niego napoje alkoholowe.
Liczące 5 tyś. lat sumeryjskie inskrypcje podają sposoby warzenia ówczesnego piwa, w
tym piwa lekkiego, ciemnego i specjalnego.Pić je mogły jedynie kapłanki w świątyniach. Z
czasem przy świątyniach i majątkach władców powstały browary. W Babilonii piwo było
cenionym napojem, a jego warzeniem początkowo zajmowały się kobiety w ramach
gospodarstwa domowego. Piwo dojrzewało w glinianych garnkach, a pito je zaś
doprawiane miodem, daktylami, jagodami itp. Szczególnie pomyślnie rozwijała się jego

Strona 7

Historia powstania napojów alkoholowych

produkcja w Egipcie, a nazywano je tam „ pożywieniem faraonów” . Od Egipcjan
umiejętność warzenia piwa przeszła do Palestyny i innych krajów Azji, a stamtąd do Grecji
i Rzymu.Polewki sfermentowane zbliżone do pierwotnych piw, z niedużą zawartością
alkoholu 2-4%, pojawiały się przypuszczalnie w początkach gospodarstwa okopowego w
krajach uprawiających zboże. Piwo było bardzo cenione przez Celtów, Gotów, Germanów
i Słowian znad Warty i Odry, ale rozwój piwowarstwa nastąpił w środkowej Europie
dopiero w średniowieczu po VIIIw. Produkcją piwa zajęły się wtedy klasztory, domy
królewskie i bogate miasta Flandrii, Holandii, zachodnich terenów Niemiec i Związku
Hanzeatyckiego. Na ziemiach polskich warzenie piwa znane było od zamierzchłych
czasów. W VI w. pisarz grecki Priskos zanotował, że Słowianie piją napój wyrabiany z
jęczmienia. Aleksander Bruckner podaje, że w pogańskiej kulturze grodziskowej Polski:
„…Przy uczcie napoje więcej niż pokarmy cenione i nie z przypadku nazwa jej PIR od
picia się wywodzi; do PIRU należało piwo, tj. napój, niegdyś termin ogólny, z czasem do
wyrobu ze słodu zbożowego ograniczony….”. Pozostaje zagadką, czy to Niemcy
przekształcili słowo PIR na BIR- Bier. A. Bruckner twierdzi, że zwyczaj chmielenia piwa i
miodu, w celu polepszenia ich smaku, rozpowszechnił się od zachodnich Słowian- Polan.
Powszechne zastosowanie chmielu w piwowarstwie europejskim datuje się od końca XII
w., gdy jeden z bawarskich klasztorów wprowadził go w swym browarze. Od tego czasu w
produkcji piwa przeważał jęczmień, ażeby od XV w. stać się wraz z chmielem
podstawowym surowcem w piwowarstwie.

SPIRYTUS

O procesie destylacji zadecydował przypadek, kiedy człowiek znalazł na pokrywie
pozostawionego na słońcu naczynia z winem krople silnie odurzające. Po odkryciu
zjawiska, że skroplone pary ulatniające się z wina są silnie odurzające, niż naturalne
produkty fermentacji, rozpoczął się nowy okres w historii alkoholu.

Za kolebkę destylowanych napojów alkoholowych uważany był Egipt, ale nazwa samego
procesu wywodzi się od łac. Dis-stilare ( oddzielać, spadać kroplami ). Na wiele wieków
przed naszą erą Egipcjanie i Rzymianie uzyskiwali w drodze destylacji różne olejki i
pachnidła, natomiast alkohol destylowany nie był znany ludziom starożytnym. W
rękopisach Szkoły Aleksandryjskiej można spotkać rysunki przedstawiające egipskie
aparaty destylacyjne, jeszcze bardzo prymitywne, lecz budowane na takich samych
zasadach, jak późniejsze alembiki. Z Aleksandrii i Rzymu sztuka destylacji przeszła do
alchemików arabskich, którzy trzymali ją w ścisłej tajemnicy przez blisko dziesięć wieków,
prowadząc ożywiony handel aromatycznymi olejkami otrzymywanymi w procesie
destylacji.

O możliwościach destylacji wina oraz o „ składniku winnym”, mającym właściwości palenia
się, najwcześniej wspomina grecki filozof Arystoteles ( 384- 322 p.n.e.), a pózniej uczony
rzymski Pliniusz Starszy (23- 79 n.e.). W IIIw. W Egipcie sztuką destylacji zajmowała się
alchemiczka Maria Prophetissa, zwana Marią Żydówką, której przypisuje się również
wynalazek podgrzewania lub gotowania w łazni wodnej albo w gorącym piasku. Proces
ten nazwano bain Marie ( kąpiel Marii); stąd nazwa bemar- urządzenia stosowanego do
dzień dziś w barach.

Opisy aparatów destylacyjnych znajdujemy w manuskryptach alchemików greckich,
egipskich i syryjskich pochodzących z III- IV w.n.e. Stamtąd też pochodzą jedne z

Strona 8

Historia powstania napojów alkoholowych

najstarszych zapisów o tym, że podczas podgrzewania wina ulatniają się z niego silnie
odurzające łatwo palne opary, które po skropleniu stają się cieczą o jeszcze bardziej niż
wino oszałamiąjącym działaniu. Ubytek z wina substancji nadającej tę odurzającą moc
uznawano za działanie sił nadprzyrodzonych, zaś ulatniającego się „ ducha wina”
nazywano spirytusem ( łac. Spiritus- duch); stąd też nazwa spirytus winny. Otrzymanego
produktu (o mocy 30°) nie traktowano jako używek, lecz służył on do produkcji leków. W
VII w. destylaty alkoholowe były znane w Chinach, gdzie juz wtedy produkowano wódkę z
ryżu. Także w Europie alkohol i fabrykaty alkoholowe, w dzisiejszym pojęciu, znane są od
VII wieku. W Anglii, Szkocji, Irlandii, Niemczech i Francji produkowano w celach
leczniczych wódkę nie tylko z wina lecz i ze zboża. W VIII w. arabscy alchemicy w
Hiszpanii dokonywali destylacji wina czyli „ palenia wina” i otrzymywali alkohol
prawdopodobnie o mocy 40°. Alkohol ten, po odpowiednim doprawieniu ziołami i
korzeniami, używany był wówczas do sporządzania tzw. eliksirów, cenionych i
powszechnie używanych leków.

Do połowy XII w. sposób produkcji spirytusu alchemicy utrzymywali w ścisłej tajemnicy. W
sto lat pózniej ( 1286 r.) jeden z pierwszych wielkich alchemików i medyków, Hiszpan
Arnold de Villeneuve- opisał szczegółowo aparat destylacyjny i ujawnił sposób destylacji
wina w dziele Tractatus de vino, Cap de potibus etc. Lagduni. On też produkował
lekarstwa ziołowe z uzyskiwanego w drodze destylacji spirytusu winnego. Spirytus ten
miał jeszcze charakter dzisiejszego samogonu, a nazywano go Adua ardens „ woda
paląca się „ lub Adua Vita „ woda życia”. Ta ostatnia przyjęła się pózniej na stałe.

Stopniowo ulepszane aparaty destylacyjne pozwoliły w późniejszym średniowieczu na
uzyskanie spirytusu zawierającego powyżej 50% alkoholu dzięki pięciokrotnemu
przepalaniu go. W XVw. Tajemnice fabrykacji Adua Vita znali już dobrze niektórzy
alchemicy niemieccy, ale ów cenny trunek „ dający młodość i zdrowie” przechowywali w
zazdrośnie w złotych flakonach i obdarzali nim tylko wybranych, każąc sobie drogo za to
płacić. Można przypuszczać, że produkcja była bardzo kosztowna, ze względu na niską
wydajność ówczesnych alembików.

W XVI w. Adua Vita coras powszechniej była stosowana jako lek na wiele chorób i
niedomagań, choć medycy zalecali ostrożne jej zażywanie. Przepisywano więc np.
przyjmowanie” wody życia” dwa razy na miesiąc lub doraznie przy bólach żołądka, w ilości
odpowiadającej wadze jednego talara ( ok. 28 g ) z dodatkiem wina i tzw. Teriaku,
zwanego też driakwią ( uniwersalny lek mający leczyć wszelkie choroby). Aqua Vita po
kilkakrotnej destylacji miała wtedy przypuszczalnie około 60° mocy, była już więc
spirytusem.

Rosnąca w XVI w. popularność alkoholu spowodowała, zwłaszcza w Europie środkowej,
duży postęp w dziedzinie techniki gorzelniczej i produkcji destylatów pędzonych z wina.
Spirytus zaczął tracić swe znaczenie lecznicze, stając się coraz częstszym środkiem
odurzającym.

ARMANIAK, KONIAK

Armaniak- Destylacja na skalę przemysłową została zapoczątkowana w Europie w

Strona 9

Historia powstania napojów alkoholowych

pierwszych latach XVII w. Niemniej we Francji, w Departamencie Archiwów Haut Garonne
założonym w 1460r. , znajduje się dokument, który głosi, że co najmniej od 1411r. w
historycznym regionie Gaskoni- okręgu Landes oraz w rejonie winnic Armagnac, w
miejscowości St. Sever na południu Francji była sprzedawana ayga ardenterius, czyli
autentyczny destylat winny. Z czasem gaskońska woda życia została nazwana Armagnac
( armaniak). Był to ulubiony trunek króla Henryka IV ( 1553- 1610 ), założyciela dynastii
Burbonów, wielkiego smakosza i konesera. Armaniak jest najstarszym i sławnym trunkiem
francuskim.

Koniak- Od 1630r. czyli 200 lat po pojawieniu się armaniaku powstał sławny później
Cognac ( koniak). W zachodniej, przyatlantyckiej części Francji z rozlewisk dzisiejszego
departamentu Charente wydobywano sól i sprzedawano ją rybakom z Anglii, Holandii i
krajów skandynawskich. Rybacy ci kupowali też miejscowe wina z okolicy Cognac i
Jarnac. Ze względu na uciążliwość dowozu win do portów oraz nakładane na każdą
wywożoną beczkę cła, transakcje te stawały się dla producentów win coraz mniej
opłacalne. Zaczęli więc - palić wino, czyli destylować je w dość prymitywnych jeszcze
wówczas aparatach, zwanych charente. Zabieg ten spowodował 2-3 krotne zmniejszenie
ilości trunku i tylokrotne jego wzmocnienie. Nowy trunek nazywano vin brulé (wino
palone). Holendrzy nadali mu nazwę brandewijn, Anglicy zaś brandy. Do jego produkcji
używano mieszanych destylatów z różnych winnic, położonych wokół miasta Cognac,
nieoficjalnej stolicy tego regionu, a wyrabianemu tam trunkowi nadano nazwę eau-de-vie
du Cognac. Od 1762 roku używano już tylko skróconej nazwy koniak, choć o samym
trunku Francuzi mówili z dumą, że jest złotem w butelce.

Jednym z najstarszych producentów koniaku jest firma J. i F. Martell, założona w mieście
Cognac w 1715 r. przez Jeana Martella – handlarza win. W 1765 r. oficer irlandzkiego
regimentu Clare, będącego wówczas na usługach króla Francji – Ludwika XV, szkocki
szlachcic z Cork, Richard Hennessy, przebywający na rekonwalescencji w Cognac, wysłał
do przyjaciół w Irlandii kilka beczek francuskiej wódki pędzonej z wina. Popularny już we
Francji koniak, również w Irlandii zyskał wielkie uznanie, R.Hennessy założył więc własną
wytwórnię koniaku, nadając mu w nazwie własne nazwisko. Obie te wytwórnie, o
światowej od dawna sławie, szczycą się tym, że do dnia dzisiejszego pozostają w rękach
tych samych rodzin. Do starych i równie sławnych firm produkujących koniak należy
ponadto zaliczyć: Remy Martin – 1724, J.A. Baron Otard – 1795, J.G. Monnet – 1833,
Camus – 1863.

WHISKY

Kolejnym szlachetnym trunkiem jest whisky. Istnieje przekonanie, że jej ojczyzną jest
Szkocja, ale to nieprawda. Trunek ten zrodził się w Irlandii przeszło 800 lat temu, kiedy
Henryk II ( 1133- 1189), podbiwszy w 1171 r. Irlandię, doszedł do wniosku, że pędzony
tam ze zboża alkohol, którym medycy dla dezynfekcji obmywali zwłoki ofiar cholery i
dżumy, nadawać się może również dla żywych. Nakazał więc góralom zamieszkującym
Szkocję palić jęczmień na odkrytym ogniu i wyrabiać zeń napój, który zresztą znacznie
różnił się smakiem od dzisiejszej whisky; był to trunek nie leżakowany, o ostrym
samogonowym posmaku. W większym zakresie zaczęto wyrabiać whisky w Szkocji
dopiero od 1491 r. i ta data uważana jest za początek produkcji szkockiej whisky.

Strona 10

Historia powstania napojów alkoholowych

W Ameryce whiskey znana była na długo przed wojną domową ( 1861- 1865), kiedy to
farmerzy z nadwyżek nie sprzedanego zboża zaczęli wyrabiać alkohol.
Najprawdopodobniej pierwszą amerykańską wytwórnię whiskey założył w Scott County,
niedaleko Bourbon w stanie Kentucy, kaznodzieja baptystów Elijach Craig w 1789r. Do
produkcji alkoholu użył kukurydzy. Od miejscowości Bourbon przyjęła się nazwa
najbardziej lubianego przez Amerykanów typu whiskey, stając się wręcz synonimem
trunku na tamtym kontynencie.

znaleziono na stronie: http://www.4roze.pl

-----------------------------------------------------------------------

HISTORIA WHISKY

Ponieważ każda z nacji, wśród których kultura picia whisky wysysana jest wraz mlekiem
matki, zaskarbia sobie zaszczyt wynalezienia tego złotego trunku i ma własną, ściśle
związaną z dziejami swojego narodu, historię jego spożycia.

Co nie ulega wątpliwości, to fakt, że nie byłoby whisky bez wynalezienia sposobu na
destylację alkoholu. Pierwotnie arabskie słowo „al koh’l” odnosiło się do proszku
antymonu służącego do malowania oczu, a otrzymywanego w wyniku sublimacji, czyli
przemiany ciała stałego w parę pod wpływem ciepła. Podobnie przebiegał- znany w
starożytnym Egipcie i przeprowadzany przez mauretańskich uczonych z Andaluzji- proces
destylacji alkoholu, który bazował najczęściej na podgrzewaniu wina lub winogron. Do
Europy sposób na fabrykowanie alkoholu dotarł za sprawą Arabów, gdzie szybko
okrzyknięto go aqua vita, czyli „wodą życia”, zdolną uleczyć nawet najbardziej dotkliwe
dolegliwości. Wkrótce przejrzystą cieczą zajęli się alchemicy, lekarze i uczeni: jednym z
nich był Paracelsus (1443-1541), który spirytus otrzymywany za pomocą alembiku nazwał
alcool vini, na cześć arabskich prekursorów.

Historia irlandzkiej whiskey
Przepuszcza się, że whisky zawdzięcza swoje istnienie braku wina i świętemu. Mówiąc
dokładniej: klimatowi panującemu w Irlandii, który uniemożliwiał uprawę winorośli, oraz
świętemu Patrykowi, który dotarł na zieloną wyspę w V w. n.e. i przywiózł ze sobą nie
tylko zapał ewangelizacyjny, ale także wiedzę o destylacji alkoholu. Zdobył ją w Auxerre w
centralnej Francji, jeszcze przed rozpoczęciem działalności misyjnej. Św. Patryk z powodu
braku przyklasztornych winnic miał obmyślić sposób, aby alkohol otrzymywać nie z
winnych wytłoczyn, ale z ziaren zbóż, porastających zielone wzgórza Irlandii. W
następnych stuleciach sztuka wytwarzania uisge beatha („wody święconej”) praktykowana
była w tajemnicy przez zakonników misjonarzy, by dopiero w XI w. zaistnieć oficjalnie na
rynku.

Irlandzkiej uisge beatha skosztowali w 1170 roku żołnierze króla Anglii Henryka II, którzy
podczas podboju wyspy w jednym z opactw natknęli się na dębowe beczki. W ich ustach
rozgrzewająca ciecz o nazwie uisge beatha przekształciła się w uisce, a następnie w
whiskey (w odróżnieniu od szkockiej whisky) i pod tą nazwą wkroczyła do historii. Na XVI

Strona 11

Historia powstania napojów alkoholowych

wiek przypada rozkwit domowych gorzelni. Podobno królowa Elżbieta I była wielką
amatorką whiskey, co zagwarantowało irlandzkim producentom ulgę od podatku, aż do
1661 roku i radykalnych posunięć purytańskiego parlamentu.

Od czasów regulacji prawnych whiskey zaczęto produkować nielegalnie, jako poteen
(miejscową odmianę bimbru), co doprowadzało do furii policję podatkową, niezdolną do
wykrycia chociaż części z ponad 1500 punktów destylacji alkoholu. Pod koniec XVIII
wieku, w czasach kulturalnego rozwoju Dublina, istniało zaledwie 200 zarejestrowanych
gorzelni i dopiero ustawa z 1823 roku wprowadzająca obowiązek licencjonowania
doprowadziła do stabilizacji rynku.

Za najstarszą oficjalną gorzelnię świata uchodzi Old Bushmills w Irlandii Północnej, która
licencję na produkcję whisky otrzymała już w 1608 roku. Prawdziwy rozkwit irlandzkiego
przemysłu alkoholowego nastąpił jednak dopiero w czasach trzech wielkich destylerów
Dublina: Johna Jamesona, Johna Powera i Georgea Roe. Pierwszy z nich- Szkot John
Jameson, założył destylarnię w 1780 roku i już w następnym stuleciu jego marka
osiągnęła reputację najlepszej irlandzkiej whiskey, porównywalnej jedynie z produktem
drugiego wielkiego destylera, Johna Powera. Od tego czasu obie gorzelnie rywalizowały
ze sobą, aż do momentu, w którym ekonomiczna konieczność zmusiła ich do zaprzestania
walki i połączenia sił.

Złe czasy dla irlandzkiej whiskey nastały po powstaniu wielkanocnym w 1916 i
rozpoczęciu kilkuletniej wojny domowej. Embargo handlowe nałożone na Irlandię
wykluczyło eksport towarów do wielu krajów, poza Stanami Zjednoczonymi, w których
właśnie w 1920 roku rozpoczynała się prohibicja. W tej sytuacji przemysł monopolowy
Irlandii po prostu upadł, a zniesienie prohibicji 13 lat później niewiele zmieniło, ponieważ
osłabione gorzelnie nie były w stanie rywalizować ze swoimi znacznie prężniejszymi
konkurentami ze Szkocji. Długotrwały kryzys przetrwało jedynie pięć gorzelni, a trzy z
nich: Jameson, Power’s i Cork Distilleries w 1966 roku utworzyły Irlandzką Grupę
Destylerów. W 1973 roku dołączyła do nich najstarsza gorzelnia świata, Old Bushmills.
Obecnie irlandzką whiskey produkują jedynie w trzech ośrodkach: Bushmills, Midleton, a
od 1989 także w Cooley.

Historia szkockiej whisky
Najstarsza wzmianka o destylacji alkoholu w Szkocji pochodzi z 1494 roku i ma postać
zapisu w Rejestrze Skarbowym, w którym zakonnik John Cor z opactwa Lindores
otrzymuje od króla Jakuba IV zgodę na zakup 870 kg jęczmiennego słodu, w celu
wyprodukowania „aqua vita” („Eight bolls of Malt to Friar John Cor wherewith to make
aquavitae”). Łacińskie „aqua vita” to oczywiście szkockie uisge beatha, czyli whisky w
swojej pierwotnej postaci.

Podobnie jak w przypadku Irlandii, pierwsze alkohole były destylowane przez mnichów;
whisky wytwarzano głównie w klasztorach położonych na północy, gdzie klimat i
temperatura zapewniały odpowiednie warunki do produkcji „wody życia”. Za panowania
Jakuba IV z dynastii Stuartów i jego następców, okowita służyła z początku głównie do
celów medycznych: ówcześni chirurdzy stosowali ją do balsamowania zwłok przed sekcją.
W 1505 roku cech chirurgów i balwierzy w Edynburgu otrzymał wyłączne prawo do
wytwarzania i sprzedaży alkoholu na terenie miasta.

Strona 12

Historia powstania napojów alkoholowych

W 1560 roku, kiedy rozwiązano zgromadzenia zakonne i pobożni bracia rozproszyli się
po całym kraju w poszukiwaniu dachu nad głową, ówczesna ludność nie omieszkała
wykorzystać ich wiedzy o wytwarzaniu okowity. Już kilkanaście lat później, prymitywne
„gorzelnie” stanowiły nieodłączną część gospodarstw domowych. Pod koniec XVI wieku
domowe pędzenie spirytusu stało się tak popularne, że parlament szkocki surowo zabronił
jego produkcji, mając na uwadze niskie plony i możliwy niedobór żywności. Nie
zaszkodziło to jednak szkockiej whisky, która już wkrótce stała się towarem
eksportowanym do Irlandii, Anglii i Francji.

W połowie XVII wieku przewidywana wojna z królem Anglii Karolem I skłoniła szkocki
parlament do wprowadzenia w 1644 roku podatku od napojów alkoholowych. Był to
pierwszy podatek, rozpoczynający konflikt między władzą państwową a producentami
whisky, którym nie w smak były dodatkowe wydatki. W 1713 roku, już po połączeniu
parlamentów Anglii i Szkocji i utworzeniu Szkockiego Urzędu Akcyzowego, na
producentów nałożono angielski podatek słodowy (Malt tax), który był kolejnym ciosem dla
małych gorzelni. Większe bowiem- jak wytwórnia Ferintosh Duncana Forbesa albo
późniejsza gorzelnia rodziny Haig-Stein- radziły sobie świetnie. Trudne warunki życia i
wysokie podatki zapoczątkowały blisko 150-letni okres nielegalnej produkcji tego trunku i
kontrabandy.

Szacuje się, że w okresie intensywnego przemytnictwa, co rok konfiskowano około 14 tys.
nielegalnych aparatów destylacyjnych. W 1777 roku w samym Edynburgu istniało 400
nielegalnych i tylko 8 koncesjonowanych gorzelni. Taka sytuacja zmusiła rząd brytyjski do
zmiany polityki wobec szkockich górali: zamiast powiększać odziały królewskich poborców
podatkowych, wydano w 1823 roku tzw. Excise Act,, częściej znany jako Whisky Act.
Ustawa ta regulowała produkcję whisky i zmniejszała o połowę podatek od sprzedaży
trunków. Dzięki niej, szkoccy gorzelnicy zaczęli legalizować swoje firmy: w latach
1823-1825 liczba koncesjonowanych gorzelni wzrosła ze 125 do 329.

Pod koniec XIX wieku rozpoczęła się złota era dla szkockiej whisky. Europa łaknęła wtedy
mocnego alkoholu, który mógłby zastąpić koniak, zniszczony w latach 1860-1890 atakiem
filoksery. Zbiegło się to z modernizacją wielu wytwórni „maltów” i rozpoczęciem produkcji
łagodniejszej whisky mieszanej, co wkrótce doprowadziło do dwukrotnego wzrostu
produkcji. W 1885 roku sprzedaż alkoholu przyniosła skarbowi państwa 14 milionów
funtów, czyli kwotę przewyższającą wydatki na utrzymanie Królewskiej Marynarki
Wojennej w okresie największej potęgi brytyjskiego imperium.

W czasie I wojny światowej zaprzysięgły abstynent- premier Wielkiej Brytanii Lloyd
Georgie, starał się wprowadzić prohibicję, jednak w wyniku sprzeciwu społeczeństwa, jego
działanie zostało ograniczone do wydania tzw. Immature Whisky Act- rozporządzenia,
które zabraniało sprzedaży whisky młodszej niż trzyletnia. Dzięki temu „szkocka” zyskała
na jakości, która w niesłabnącym tempie podnosiła się do dnia dzisiejszego. Nawet
prohibicja w Stanach Zjednoczonych, wprowadzona w latach 20-tych XX wieku, jedynie
wzmocniła trunek, przydając mu aury „owocu zakazanego”.

Współcześnie szkockie whisky słodowe mają reputację alkoholu o nie tylko bogatej
tradycji, ale także o niezwykle wyrafinowanych bukietach. Kto choć raz miał okazję
spróbować „malta” z Cragganmore, Dalwhinnie, Glenkinchie, Lagavulin, Oban czy
Talisker, nigdy nie zapomni tego smaku. Dotyczy to zarówno najbardziej popularnych

Strona 13

Historia powstania napojów alkoholowych

marek, takich jak Glenfiddich, Glenmorangie, The Glenlivet i The Macallan, jak i mniej
znanych, przeznaczonych na rynek lokalny, nie mówiąc już o specjalnych edycjach lub
„single cask”, czyli whisky pochodzącej tylko z jednej beczki.

----------------------------------------------------------------------

Historia absyntu

W skrócie historię absyntu można przedstawić posługując się kilkoma ważnymi datami i
kluczowymi wyrażeniami.
Absynt został wynaleziony pod koniec XVIII wieku przez Pierre Ordinaire'a. Był on
francuskim lekarzem, który destylował piołun oraz inne zioła w zasadzie alkoholowej. W
ten sposób otrzymywał on lek dla swoich pacjentów.
Z czasem absynt zaczął być uwielbiany przez bohemę artystyczną, która uważała absynt
za swoją muzę i inspirację. Absynt był przez artystów nazywany "Zieloną Wróżką".
Pod koniec dwudziestego wieku, kiedy skończyła się prohibicja w wielu częściach Europy,
absynt wrócił do łask po długiej przerwie dzięki towarzystwu fin de siecle. Do historii tego
alkoholu można dodać fakt, że komercyjna produkcja absyntu zaczęła się w roku 1797.
Wtedy to pewien major odkupił przepis od twórcy absyntu i rozpoczął produkcję tego
alkoholu wraz ze swoim zięciem. Oboje pochodzili ze Szwajcarii. W miarę jak interes się
rozkręcał, popularność absyntu rosła.
W 1805 roku Pernod przeniósł produkcję do większego obiektu, po drugiej stronie
granicy. Biznes zaczął wtedy rozwijać się w zawrotnym tempie, i wkrótce produkcja
przeszła najśmielsze oczekiwania pierwszego komercyjnego producenta. Nie był to jednak
szczyt osiągnięcia tego absyntu, który do dzisiaj jest zbyt święty w swojej czystej formie,
aby tworzyć przepisy na drinki z udziałem tego alkoholu.

------------------------------------------------------

RÓŻNE DRINKI I ICH HISTORIE

Mojito – prosty drink z historią

Mojito to drink, który ostatnio uplasował się na szczytach popularności wśród drinków. W
swojej dzisiejszej postaci pochodzi o z Kuby. Warto wspomnieć, że był on drugi (zaraz po
Daiquiri) na liście ulubionych drinków Ernesta Hemigwaya. W latach osiemdziesiątych XX
wieku zyskał na popularności, stając się jednym z bardziej modnych koktajli tropikalnych.
Składniki mojito

Drink jest bardzo prosty – mięta i limonka użyta do podkreślenia smaku rumu. Mojito
tradycyjnie przyrządza się z 6 składników – białego rumu, cukru (tradycyjnie sok z cukru
trzcinowego), limonki, wody gazowanej, lodu oraz mięty. Smak Mojito jest połączeniem
słodyczy, orzeźwiającego cytrusa oraz mięty. Dzięki takiej kombinacji smakowej, Mojito
stał się popularnym letnim drinkiem.
Przygotowanie mojito

Strona 14

Historia powstania napojów alkoholowych

Podczas przygotowywania Mojito, sok z limonki jest dodawany do syropu cukrowego oraz
listków mięty. Składniki należy następnie ugnieść. Potem dodajemy rum oraz delikatnie
mieszamy składniki, aby cukier się rozpuścił, a listki mięty uniosły się ku górze. Na koniec
dodajemy lód i wodę gazowaną oraz plasterki oliwek i listki mięty do dekoracji.
Historia drinka

Pochodzenie tego popularnego drinka jest kwestią sporną. Jedna z bardziej
prawdopodobnych wersji podaje, że mojito pochodzi od XVI-wiecznego drinka “El
Draque”, powstałego a cześć Kapitana Drake’a. Głównym składnikiem tego drinka była
Tafia, prymitywny przodek rumu.
mojito drink

Jak tylko hiszpański rum stał się powszechnie dostępny (około 1650 roku), Tafia została
zamieniona na rum. Mięta, limonka oraz cukier były pomocne w zamaskowaniu złego
smaku pozyskiwanego w tamtym czasie rumu. Mimo że wtedy jeszcze drink nie nazywał
się Mojito, jego skład był prawie identyczny z dzisiejszą wersją drinka.

Niektórzy historycy twierdzą, że do powstania drinka przyczynili się czarni niewolnicy
pracujący na plantacjach trzciny cukrowej na Kubie. Guarapo, sok z trzciny cukrowej,
często używany do sporządzania drinka, był popularnym napojem wśród czarnej ludności
pracującej na plantacjach.

Podobnie jak z historią samego drinka, pochodzenie jego nazwy nie jest ostatecznie
ustalone. Jedna z teorii mówi, że nazwa odnosi się do mojo, kubańskiej przyprawy. Inna
teoria wiąże nazwę z mojado (hiszp. mokry).

-----------------

Mojito - kubański przyczynek do karty drinków

Mojito to jeden ze słynnych drinków, które powstały na Kubie, a stamtąd dotarły do barów
na całym świecie, wraz z salsą i gorącymi kubańskimi rytmami. Dziś aby poczuć się jak na
Kubie nie trzeba kupować drogich biletów lotniczych na wycieczkę do Havany. Wystarczy
udać się do pubu, który w swojej karcie drinków ma właśnie mojito.

Składniki mojito

Jego bazę stanowi biały rum, którego mocny smak złagodzony jest sokiem z limonki,
brązowym cukrem, wodą gazowaną oraz listkami mięty. Taka kombinacja czyni Mojito
doskonale orzeźwiającym napojem, w sam raz studzącym gorączkę sobotniej nocy.
Oczywiście drink ten doczekał się wielu alternatywnych wersji, w których na przykład
cukier trzcinowy zastępowany jest zwykłym cukrem, ale odbiera to wówczas miksturze
istotnego elementu kubańskiego.
Historia mojito

O ile za miejsce narodzin Mojito bezsprzecznie uznaje się Kubę, o tyle dokładniejsze
informacje na ten temat na stale już chyba zaginęły w mroku dziejów. Nie wiemy kto,

Strona 15

Historia powstania napojów alkoholowych

kiedy, w jakim barze po raz pierwszy skomponował tę słynną mieszankę. Genezy mojito
niektórzy doszukują się w drinku El Draque, nazwanym tak na cześć Francisa Drake’a,
który w XVI wieku dbał o pozycję floty angielskiej i przysłużył się do potęgi państwa
rządzonego wówczas przez Elżbietę I. Ówczesne drinki, a wśród nich mojito znacznie
odbiegało smakiem od współczesnej wersji, gdyż zamiast rumu pito wówczas dość
prymitywną tafię.
Etymologia nazwy “mojito”

Na pytanie o etymologię nazwy drinka również nie znajdziemy jednoznacznej odpowiedzi.
Według jednych pochodzi ona od mojo - kubańskiego dodatku do potraw na bazie limonki,
według innych pochodzi od słowa mojadito, czyli „trochę mokry”. Te nieścisłości nie
powstrzymały jednak mojito od podbicia podniebień miłośników dobrego alkoholu na
całym świecie. Jednym jego największych fanów był Ernest Hemingway.

-------------------

Daiquiri – kolejny karaibski drink

Tak jak Brazylia ma swoją Caiprinhę, tak Kuba ma swoje Daiquiri. Drink jest uważany za
narodowy koktajl Kuby, kraju kojarzonego głównie z dyktatorem Fidelem Castro. Nazwa
drinka pochodzi od nazwy plaży znajdującej się nieopodal Santiago na Kubie. Najbardziej
prawdopodobna data powstania Daiqiuri to rok 1905.

O daiquiri w kontekście historii

Daiqiuri powstało najprawdopodobniej dzięki grupie amerykańskich inżynierów, którzy
pracowali w kopalni znajdującej się nieopodal. Jeśli wierzyć tej przebijającej się wersji,
Daiqiuri zostało sporządzone po raz pierwszy dzięki wspomnianym inżynierom przez
przypadek.

Miało to podobno miejsce, gdy w barze, w którym inżynierowie zwykli byli odpowczywać
po ciężkim dniu pracy, zabrakło ginu, głównego składnika pitych zazwyczaj przez nich
drinków.

Jennings Cox, jeden z inżynierów, postanowił wtedy spróbować czegoś zupełnie nowego.
Bardzo długo drink popularny był jedynie w okolicach rodzimego dla Daiqiuri Santiago,
jednakże 4 lata później, czyli, jak łatwo obliczyć, w roku 1909, Daiqiuri zyskało szerszy
obszar popularności ze względu na jednego z admirałów marynarki wojennej USA, który
po tym, jak skosztował Daiquiri, postanowił wprowadzić drinka do wojskowego klubu w
Waszyngtonie.

Mimo że Jennings Cox zyskał miano twórcy Daiqiuri, drink ten w niemalże identycznej
formie pity był już około 1740 roku przez brytyjskich żeglarzy. Daiquiri kochały takie sławy
jak Ernest Hemingway czy J.F. Kenndy.

-----------------------------------

Strona 16

Historia powstania napojów alkoholowych

Caipirinha – drink na bazie Cachaça

Caipirinha to Brazylijski koktajl, który może szczycić się rangą narodowego koktajlu
Brazylii. Caipirinha powstała dzięki popularyzacji trunku o nazwie Cachaça, którym jest z
kolei narodowym alkoholem Brazylii. Obecnie drink zyskał popularność szczególnie dzięki
popytowi na Cachaça w zachodniej Europie – szczególnie w Niemczech.

Jak przygotować Caipirinhę?

Aby sporządził Caipirinhę, trzeba przygotować 1 miarkę alkoholu Cachaça, 1/2 miarki
syropu cukrowego oraz połowę owocu limonki.

Jako naczynie do podania drinka służy szklanka na lodzie – czyli po prostu zawierająca
kostki lodu.

Proces przygotowania drinka Caipirinha jest bardzo prosty, wystarczy umieścić trójkątny
kawałek limonki w niskiej szklance i dodać syrop cukrowy.

Składniki należy ugnieść, dosypać do nich kruszonego lodu oraz, jako ostatni krok, dolać
Cachaçę. Wyraz Caipirinha pochodzi od zdrobnienia wyrazu caipira oznaczającego
osobę o wiejskim pochodzeniu.

Etymologia samego wyrazy nie budzi wątpliwości, jednakże w Brazylii Caipirinha oznacza
wyłącznie nazwę drinka i nie jest przez nikogo kojarzona z wyrazem, od którego pochodzi.
dTo oczywiście przyczyniło się, że nazwę “Caipirinha” asocjuje się wyłącznie z tym
pysznym koktajlem.
Cachaça jako baza dla drinka

Jeśli chodzi o Cachaçę, czyli podstawowy składnik narodowego drinka Brazylii, jest to
destylat przefermentowanego soku z trzciny cukrowej. Warto tutaj zwrócić uwagę, że przy
produkcji trunku destyluje się właśnie trzcinę cukrową, a nie melasę. Do destylatu można
dodawać cukier, ilość tego dodatku nie może jednak przekroczyć wartości 6g/l. Cachaça
stoi wysoko na podium znaków rozpoznawczych Brazylii, wódka ta zajmuje miejsce na
podium wraz z sambą i piłką nożną.

Czytaj więcej o popularności Cachaça i Caipirinha

Mimo że Cachaça, a wraz z nią Caipirinha, odnosi coraz to większe sukcesy na arenie
międzynarodowej, trunek ten ciągle można klasyfikować jako lokalny ze względu na
ogromne rozmiary rodzimej konsumpcji.

--------------------------

Kahlua – meksykański likier z kawy

Kahlua to sławny likier kawowy z Meksyku. Jej powstanie datuje się na rok 1936. Powstaje
ona z ziaren kawy Arabica rosnącej w Meksyku. Podobno w skład likieru wchodzi także

Strona 17

Historia powstania napojów alkoholowych

rum i aromaty waniliowe. Kahlua jest cenionym mieszkańcem domowych barów. Wszystko
dlatego, że wchodzi w skład wielu drinków.

Najsławniejsze dwa drinki z Kahluą to white russian oraz black russian (czyli biały i czarny
rusek). Oprócz tego Kahlua występuje także w sławnym warstwowym drinku B-52, który
musi stanąć w płomieniach przed wypiciem.

Co kraj to inna wersja kahlua

Black russian and white russian cocktails Ciekawą historią dotyczącą Kahluy jest fakt, że
ma ona różną zawartość alkoholu zależnie od miejsca sprzedaży. Normalnie likier ma
około 20%, ale s trefach bezcłowych, Stanach Zjednoczonych i Kanadzie sprzedawana
jest wersja, która ma niemal 40%. Kahlua butelkowana jest w urokliwej brązowej butelce z
żółtą etykietą i czerwonym napisem. Naprawdę ciężko pomylić ją z innymi likiera

-------------------------

White Russian i Big Lebowski

White Russian to drink, którego nazwa łatwo może zmylić nowicjusza w świecie alkoholi.
Mimo że wszystko wskazuje na to, że drink najprawdopodobniej będzie pochodził z Rosji,
nie jest tak. Dodatkowo koktajl ten jest szczególnie popularny na Zachodzie (w Europie i
Stanach), co z miejsca wyklucza moskiewskie korzenie.

Nazwa

Nazwa White Russian wzięła się głównie od głównego składnika drinka, czyli wódki. Jest
ona również związana ze stronnictwem Białych, którzy walczyli z bolszewikami podczas
wojny domowej w Rosji. Pochodzenie White Russian jest przedmiotem wielu spekulacji.

The Oxford English Dictionary online podaje wzmiankę z Tribune z 21 listopada 1965 jako
pierwszą, która się pojawiła. Wzmianka ta była w postaci dodatku do gazety z przepisem
na drinka. Możliwe, że White Russian pojawił się jednak już w czasie powojennym. Nie
zostało to jednak dowiedzione. Więcej o zróżnicowanym podejściu do White Russian
Bracia Cohen i White Russian.

Popularność drinka, zmienna na przestrzeni lat, osiągnęła swój szczyt po pojawieniu się
White Russian w The Big Lebowski, komedii kryminalnej z 1998 roku, produkcji USA i
Wielkiej Brytanii. White Russian był tam ulubionym drinkiem The Dude, bohatera granego
przez Jeffa Bridgesa.

Mimo że White Russian wydaje się być typowo męskim drinkiem, nie został on oficjalnie
sklasyfikowany jako drink preferowany przez panie czy przez panów. W procesie
przygotowania drinka, w którego skład wchodzi wódka, likier kawowy (najczęściej Kahlua)
oraz śmietanka, szklankę typu Old Fashioned wypełnia się najpierw do połowy kostkami
lodu. Następnie należy wlać wódkę i likier oraz dopełnić drinka śmietanką.

--------------------------

Strona 18

Historia powstania napojów alkoholowych

Absynt i zielona wróżka

Absynt jest wysokoprocentowym trunkiem, który otrzymywany jest podczas procesu
destylacji mieszanki kwiatów, liści rośliny zwanej piołunem, wielu różnorodnych ziół
zawierających koper włoski, anyż czy melisę i w końcu, oczywiście, alkoholu. Tradycja
nakazuje kwalifikację absyntu ze względu na zawartość alkoholu.

Zawartość alkoholu w absycie

Im więcej alkoholu, tym lepszy gatunek absyntu. Oznaczane to jest mianem absinthe
suisse, który jest najlepszym gatunkiem o zawartości alkoholu od 68 do 72 %, demi – fine,
zawierający 50 – 68 % alkoholu oraz ordinaire, o zawartości “zaledwie” 45 – 50 %.

Nazwy te nie są obecnie prawie w ogóle używane.

Mimo że do absyntu na żadnym etapie produkcji nie dodaje się cukru, absynt jest przez
niektórych klasyfikowany jako likier.

Jest to całkowicie błędne stwierdzenie. Dzisiaj mamy aż 50 marek tego trunku. Co daje
możliwość wyboru pomiędzy lepszymi i gorszymi produktami.

A gdzie produkowany jest ten trunek? Absynt jest produkowany głównie na terenie
Francji, Szwajcarii, Hiszpanii i Czech.

Warto również przyjrzeć się legendzie tego trunku, któremu współcześnie przypisuje się
niemal mistyczne znaczenie i działanie.

Zielona wróżka

Kolor trunku to najczęściej odcień zielonego. Istnieje również kilka odmian
przezroczystych, pochodzących głównie ze Szwajcarii. Najlepszy gatunkowo absynt jest
produkowany tylko i wyłącznie z naturalnych składników.

Nie jest nawet sztucznie barwiony – zieloną barwę zawdzięcza chlorofilowi
pochodzącemu z ziół. Absynt serwuje się bez żadnych dodatków, raczej nie zdarzają się
przepisy na drinki z udziałem absyntu.

---------------------------

Margarita – drinka przygotowywany z Tequili

Margarita to drink, który wprost doprasza się stałego powiązania go z Tequilą. Margarita
to narodowy drink Meksyku, a Tequila, podstawowy składnik Margarity, to narodowy
trunek Meksyku.W tym artykule dowiesz się kilku ważnych informacji na zarówno na temat
Tequili jak i właśnie Margarity.

Strona 19

Historia powstania napojów alkoholowych

Agawa – jako podstawa destylacji tequila

Tequila to destylat agawy, a ściślej soku z agawy niebieskiej. Podwójna destylacja soku z
agawy niebieskiej to proces produkcji Tequili. Warto przy tym rozwiać podstawowe
niejasności związane z rozróżnianiem Tequili i drugiego narodowego trunku Meksyku –
Meskala. Podstawową różnicą między Maskalem a Tequilą jest to, że Tequila powstaje z
soku z agawy niebieskiej (tylko i wyłącznie), a Meskal wykorzystuje serce dowolnej
agawy.

Margarita – drink, wulkan czy miejscowość w meksyku?

Nazwa trunku, który jest podstawą Margarity, czyli Tequili, wzięła się od miasta, w którym
rozpoczęto produkcję trunku. Tequila to też nazwa wulkanu, który góruje nad
miejscowością. Czytaj więcej na temat kontrowersji wokół nazwy drinka margarita.

Niestety, istnieje wiele nieścisłości terminologicznych związanych z Tequilą. Problemem
jest tutaj nie tylko mylenie Tequili z Meskalem, ale również z wysokoprocentowym
napojem alkoholowym o nazwie pulque.

Należy więc uściślić, że prawdziwa Tequila powstaje tylko z soku agawy niebieskiej.
Destylat soku z każdej innej agawy czy z kaktusa to już nie Tequila.

Bez prawdziwej Tequili, nie ma autentycznej Margarity. Aby przyrządzić Margaritę,
niekonieczne są skomplikowane sztuczki barmańskie. Wystarczy wstrzasnąć w shakerze
Tequilę, Cointreau, sok z limonki i Sour Mix. Brzeg kieliszka przecieramy limonką i
posypujemy solą.

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Mity i prawdy o alkoholu

W naszym społeczeństwie kršży wiele mitów na temat alkoholu, a wiele osób usiłuje
usprawiedliwić swoje picie dorabiajšc do niego odpowiedniš ideologię. Jaka jest więc
prawda? Oto przykłady najczę?iej głoszonych mitów i ich konfrontacja z prawdš.

?ieliszek?alkoholu nikomu jeszcze nie zaszkodził
Kieliszek alkoholu, wypijany sporadycznie, nie powoduje wyra?iejszych zmian w
organizmie, jednak kiedy owe ?ieliszki?powtarzajš się zbyt często lub kiedy organizm jest
szczególnie wrażliwy na działanie alkoholu ?musi w jakim? momencie, zaszkodzić.

Alkohol poprawia sprawno? psychofizycznš
Wykonywane, na niezmiernie czułej aparaturze, badania psychometryczne wykazujš, że
nawet po niewielkich dawkach alkoholu reakcje kierowców wydłużajš się nawet o 0,3-0,5
sek. w sytuacji, kiedy czas prawidłowej reakcji u trze?ego i pełnosprawnego kierowcy
mie?i się na ogół w granicach 0,5 sek.

Strona 20

Historia powstania napojów alkoholowych

Alkohol dodaje sił
Rzeczywi?ie alkohol może sprawiać takie wrażenie, ponieważ poprzez swoje działanie
pobudzajšce pozwala na krótko zapomnieć o zmęczeniu. Bardziej systematyczne picie
alkoholu powoduje jednak uszkodzenie zarówno układu nerwowego, jak i mię?iowego, a
tym samym osłabienie siły mię?iowej, a nawet zaniki mię?i.

Mężczyzna jest odporny na alkohol
Po wypiciu tej samej ilo?i alkoholu, jego stężenie będzie mniejsze w organizmie
mężczyzny niż kobiety, nie oznacza to jednak, że mężczyzna może pić bezkarnie. Zdarza
się, że przy bardzo podobnym sposobie picia ?zmiany chorobowe pojawiajš się wcze?iej u
mężczyzny niż u kobiety. Sposób reagowania na alkohol zależy bowiem od
indywidualnych cech organizmu, stanu zdrowia, sposobu odżywiania się.

Alkohol jest lekarstwem ?a serce?/b>
Najnowsze badania wykazały, że u osób z dolegliwo?iami ?ercowymi" subiektywna
poprawa samopoczucia następujšca po wypiciu lampki koniaku jest wynikiem
uspokajajšcego i znieczulajšcego działania alkoholu, a nie lepszego ukrwienia mię?ia
sercowego. Naczynia wieńcowe, które odżywiajš (dotleniajš) mięsień sercowy nie ulegajš
rozszerzeniu, a tym samym dopływ krwi do mię?ia nie zwiększa się. Niedotlenienie
utrzymuje się. Jednocze?ie alkohol powoduje niebezpieczne ?koki" ci?ienia tętniczego
krwi a przy dłuższym jego używaniu -uszkodzenie ?ianek naczyń krwiono?ych i
wystšpienie zmian zwyrodnieniowych w mię?iu sercowym, będšcych skutkiem
bezpo?edniego działania alkoholu i produktów jego przemiany.

Alkohol zapobiega chorobie wieńcowej i zawałom serca
Spotykamy badania wykazujšce, że picie niewielkich ilo?i alkoholu wpływa ?chronnie" na
serce, należy jednak podchodzić do tego bardzo ostrożnie. ?chronne" działanie alkoholu
ma polegać na jego wpływie na gospodarkę tłuszczowš i na opó?ianiu procesu
miażdżycowego. Niestety nie jest wiadomo jaki będzie końcowy efekt systematycznego
spożywania nawet niewielkich ilo?i alkoholu. Dla niektórych może to być poparte
naukowymi argumentami ?chodzenie? w uzależnienie. Osoby, których organizmy z
przyczyn genetycznych sš mniej odporne na działanie alkoholu, mogš bowiem
stosunkowo szybko uszkodzić sobie układ nerwowy, wštrobę czy trzustkę.

Do każdego z nas należy więc wybór czy ?hronić" za pomocš alkoholu swoje serce, czy
też ryzykować innymi poważnymi następstwami zdrowotnymi picia alkoholu, łšcznie z
uzależnieniem. Warto jednocze?ie wiedzieć, że alkohol i produkty jego przemiany działajš
bardzo niekorzystnie na mięsień sercowy, prowadzšc do jego zwyrodnienia oraz
uszkadzajš ?ódbłonek naczyń krwiono?ych, narażajšc je tym samym na pękniecie, które
może spowodować wylew krwi do mózgu czy zawał.

Alkohol może być lekarstwem na zdenerwowanie i kłopoty
Chwilowe odprężenie, jakiego doznajš niektóre osoby po wypiciu alkoholu, odrywa je na
bardzo krótko od problemów życiowych. Problemy pozostajš nadal nierozwišzane,
nawarstwiajš się i często jeszcze bardziej komplikujš. Po wytrze?ieniu powraca się do nich
z jeszcze większym napięciem i niepokojem. Kolejne sięgnięcie po alkohol w celu
zredukowania tego niepokoju grozi wystšpieniem mechanizmu ?łędnego koła",
prowadzšcego często do uzależnienia.

Strona 21

Historia powstania napojów alkoholowych

Alkohol jest lekarstwem na sen
Za?ięcie po spożyciu alkoholu jest wynikiem toksycznego działania alkoholu na mózg
(zatrucia alkoholem). Sen nie jest wówczas naturalny (fizjologiczny), a człowiek podczas
takiego snu nie wypoczywa w sposób wła?iwy.

Alkohol poprawia odporno? organizmu?
Alkohol zmniejsza odporno? obronnš organizmu osób z podwyższonš ciepłotš ciała i
stanami zapalnymi. Odbywa się to poprzez ograniczenie aktywno?i białych ciałek krwi,
których zadaniem jest zwalczanie wszelkich infekcji. Osłabienie systemu odporno?iowego
(pod wpływem alkoholu) zwiększa podatno? nie tylko na wszelkie infekcje, ale także na
choroby nowotworowe.

Alkohol jest ?odkiem rozgrzewajšcym organizm
Efekt ?ozgrzania" jest tylko chwilowy. Wypicie alkoholu powoduje bowiem na krótki czas
poczucie ciepła spowodowane napłynięciem do rozszerzonych naczyń skórnych ciepłej
krwi ?e ?odka" organizmu. Rozszerzone naczynia krwiono?e przyspieszš wymianę ciepła
z otoczeniem i tym samym jego utratę. Ochłodzona krew wraca z powrotem ?o ?odka", do
narzšdów wewnętrznych, zaburzajšc ich funkcjonowanie. Stšd częste przeziębienia
(niejednokrotnie zapalenia oskrzeli czy płuc) u osób, które po wypiciu alkoholu starały się
gwałtownie ochłodzić na ?ieżym powietrzu.

Alkohol może zastępować pokarm
Alkohol dostarcza organizmowi pewnš ilo? kalorii (z 1 grama ok. 7 kcal.), jednak sš to tzw.
?uste" kalorie. Alkohol nie jest w stanie zastšpić składników pokarmowych niezbędnych
dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, takich jak białka, węglowodany czy tłuszcze.
Nie może więc stanowić ?ódła energetycznego, nie tylko ze względu na wielokierunkowš
toksyczno?, ale również ze względu na metabolizm, uniemożliwiajšcy gromadzenie
zapasów energetycznych.

Alkohol jest ?odkiem poprawiajšcym trawienie
Alkohol drażni i uszkadza ?uzówki, zaburza pracę jelit, utrudnia wchłanianie pokarmów, a
także upo?edza funkcje narzšdów niezbędnych do prawidłowego przebiegu procesu
trawienia, takich jak wštroba czy trzustka. Osłabienie procesów trawienia i zaburzenia
wchłaniania powodujš niedożywienie. Efektem niedożywienia mogš być stany
niedocukrzenia, które sš szczególnie niekorzystne dla mózgu i mogš spowodować jego
uszkodzenie.

Alkohol leczy nerki
Picie piwa bywa niekiedy zalecane osobom cierpišcym na kamicę nerkowš (?iasek w
nerkach") ze względu na jego działanie moczopędnie. Słyszšc takš propozycję, nawet od
lekarza, należy zawsze pamiętać o negatywnym wpływie alkoholu (bo piwo to też alkohol)
na inne układy i narzšdy.

Nie jestem alkoholikiem, bo nikt mnie nie widział pijanym
Bycie pijanym nie jest objawem diagnostycznym uzależnienia od alkoholu. Upijajš się
zarówno alkoholicy, jak i nie alkoholicy. Jest wielu alkoholików, którzy nie byli nigdy pijani,
pijš bowiem alkohol w niewielkich dawkach i tylko w takiej ilo?i, aby nie dopu?ić do
wystšpienia bardzo przykrych dolegliwo?i zwišzanych z zespołem abstynencyjnym.

Strona 22

Historia powstania napojów alkoholowych

Niektórzy rodzš się alkoholikami
Gdyby tak było rzeczywi?ie przemawiałoby to za tym, że alkoholizm powstaje wyłšcznie
na drodze genetycznego dziedziczenia. Tymczasem zgodnie z obowišzujšcymi dzisiaj
poglšdami, na rozwój alkoholizmu czyli uzależnienia od alkoholu składajš się czynniki
biologiczne, psychologiczne, duchowe i społeczne.

Alkoholik to kto? kto musi pić codziennie
Codzienne picie alkoholu nie jest objawem alkoholizmu, aczkolwiek zdarza się, że
alkoholik pije przez wiele kolejnych dni (tzw. ?išg?alkoholowy). Nie trudno spotkać
alkoholików, którzy pijš tylko raz czy parę razy w roku przez ile? kolejnych dni, za?całymi
tygodniami czy miesišcami potrafiš zachowywać abstynencję. Coraz czę?iej można też
spotkać alkoholików, którzy nie pijš 5, 10, 20 czy nawet więcej lat (ostatnio spotkałem
takiego, który nie pije od 63 lat).

Alkoholicy to ludzie z marginesu i degeneraci. Alkoholicy to ludzie ?i i niemoralni
Z opiniami tymi trudno dyskutować, bo przeczš im powszechnie znane fakty. Problemy z
alkoholem mieli bowiem wspaniali pisarze i poeci (w tym niektórzy spo?ód laureatów
literackiej Nagrody Nobla). Do pobytów w o?odkach leczenia uzależnień przyznawały się
gwiazdy ?iatowego teatru i filmu. Także w?ód znanych polskich aktorek i aktorów oraz
innych osób publicznie znanych i szanowanych sš takie, które nie kryjš tego, że miały w
przeszło?i problem alkoholowy, jednak potrafiły się z nim uporać.

Strona 23