D R N . M E D . P A W E Ł Z A L E W S K I

SYSTEMY OCHRONY ZDROWIA

W UNII EUROPEJSKIEJ

Instytucje Unii Europejskiej tworzące i

realizujące politykę w zakresie zdrowia:



Komisja Europejska,



Parlament Europejski



Rada Unii Europejskiej,



Rada Europejska.

INSTYTUCJE DZIŁAJĄCE NA RZECZ ZDROWIA (UE)

Agencja Wykonawcza ds. Zdrowia i Konsumentów



wspieranie wdrażania programu działań
wspólnotowych w dziedzinie zdrowia publicznego.



realizacja unijnego programu działań w dziedzinie
zdrowia, programu działań w zakresie ochrony
konsumentów i inicjatywy pod hasłem „Lepsze
szkolenia na rzecz bezpiecznej żywności”.

INSTYTUCJE DZIŁAJĄCE NA RZECZ ZDROWIA (UE)

Europejskie Centrum Monitorowania

Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA)



główny ośrodek informacyjny w zakresie problemu

narkotyków w UE.



Zadaniem Centrum jest gromadzenie, analiza i

upowszechnianie obiektywnych, rzetelnych i

porównywalnych informacji na temat narkotyków i

narkomanii



dostarczanie swoim odbiorcom wiarygodnego i

udokumentowanego obrazu zjawiska narkomanii na

poziomie europejskim.

INSTYTUCJE DZIŁAJĄCE NA RZECZ ZDROWIA (UE)

Europejska Agencja ds. Oceny Produktów

Leczniczych (EMEA)



Jej głównym zadaniem jest ochrona i promowanie
zdrowia ludzi i zwierząt poprzez ocenę produktów
leczniczych (w tym leków) stosowanych u ludzi i do
celów weterynaryjnych oraz nadzór nad nimi.

INSTYTUCJE DZIŁAJĄCE NA RZECZ ZDROWIA (UE)

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności

(EFSA)



udziela niezależnych porad naukowych odnośnie
wszystkich spraw mających bezpośredni lub pośredni
związek z bezpieczeństwem żywności, łącznie z
ochroną zdrowia i warunkami życia zwierząt i roślin.



EFSA udziela również porad w zakresie żywienia
ludności, w powiązaniu z prawodawstwem
Wspólnoty.

INSTYTUCJE DZIŁAJĄCE NA RZECZ ZDROWIA (UE)

Europejska Agencja Środowiska (EEA)



zajmuje się dostarczaniem wiarygodnych i obiektywnych

informacji w zakresie ochrony środowiska.



Jest głównym źródłem informacji dla podmiotów

związanych z opracowywaniem, przyjmowaniem,

wdrażaniem i ocenianiem polityki w zakresie ochrony

środowiska oraz dla opinii publicznej.



Działalność agencji ma na celu pomoc Unii Europejskiej

oraz państwom członkowskim w podejmowaniu

świadomych decyzji mających na celu polepszenie stanu

środowiska, uwzględnianie zagadnień ochrony

środowiska w polityce gospodarczej oraz dążenie do

zrównoważonego rozwoju.

INSTYTUCJE DZIŁAJĄCE NA RZECZ ZDROWIA (UE)

Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia

Pracy (EU – OSHA)



zajmuje się stałą poprawą bezpieczeństwa i
zdrowia w miejscu pracy, co stanowi kluczowy cel
europejskiej polityki społecznej i zatrudnienia.

INSTYTUCJE DZIŁAJĄCE NA RZECZ ZDROWIA (UE)



Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i

Kontroli Chorób



Jego zadaniem jest zwiększenie ochrony przed
chorobami zakaźnymi, np. grypą, SARS oraz
HIV/AIDS.

TYPOLOGIA MODELI OCHRONY ZDROWIA

Model

Siemaszki

Model

Bismarcka

Model

Beveridge’a

Model rezydualny

Modele ochrony

zdrowia w Europie

Model

funkcjonujący

głównie w USA

Modele ochrony zdrowia funkcjonujące w Europie

Model

Beveridge’a

• tzw. model

narodowej

służby zdrowia

• Wielka Brytania,

Włochy,

Hiszpania,

Dania, Grecja,

Polska

Model

Bismarcka

• tzw. model

ubezpieczeniowy

• Niemcy,

Holandia,

Austria, Francja,

Szwajcaria

Model

Siemaszki

• tzw.

socjalistyczna

służba zdrowia

• Państwa Europy

Środkowej i

Wschodniej

PORÓWNANIE SYSTEMÓW OCHRONY ZDROWIA W UE

SYSTEM BISMARCKA

SYSTEM

BEVERIDGE’A

SYSTEM SIEMASZKI

Środki pochodzą ze
składek przeważnie
obowiązkowych,
związanych z
zatrudnieniem

Środki pochodzą z podatków ogólnych lub innych
dochodów państwa

Upoważnieni do
uzyskania świadczeń są
wszyscy płacący składki

Uprawnieni do świadczeń są (prawnie) wszyscy
obywatele kraju

Koszyk świadczeń
określony jest przez
aktywne wykluczenie
niektórych rodzajów
usług

Koszyk świadczeń bardzo ogólny i szeroki, w praktyce
określony publicznymi inwestycjami

PORÓWNANIE SYSTEMÓW OCHRONY ZDROWIA W UE

SYSTEM BISMARCKA

SYSTEM

BEVERIDGE’A

SYSTEM SIEMASZKI

Fundusze dysponowane
są przez kasy chorych

Fundusze dysponowane
są przez centralne lub
zdecentralizowane
instytucje administracji
publicznej

Fundusze dysponowane
są przez centralne i
regionalne instytucje
administracji rządowej

Świadczeniodawcy
głównie prywatni

Świadczeniodawcy
głównie publiczni

Świadczeniodawcy
wyłącznie publiczni

Kontrakty płatników ze
świadczeniodawcami

Środki alokowane z poziomu centralnego na pośredni
i do świadczeniodawców wg centralnie określonych
zasad

PORÓWNANIE SYSTEMÓW OCHRONY ZDROWIA W UE

SYSTEM BISMARCKA

SYSTEM

BEVERIDGE’A

SYSTEM SIEMASZKI

Stawki w kontraktach
określone w mechanizmie
administracyjno-
negocjacyjnym, często
jednolite dla całego kraju

Zasady alokacji określone
centralnie lub na
poziomie regionalnym w
powiązaniu z
infrastrukturą i cechami
populacji

Zasady alokacji określone
centralnie w powiązaniu z
infrastrukturą

Finansowanie za usługę

Finansowanie kapitacyjne
oraz budżety globalne

Finansowanie wg
systemów przeliczników
infrastrukturalnych

Współpłacenie za
większość świadczeń

Współpłacenie
marginalne

Brak współpłacenia

Wolny wybór
świadczeniodawców

Regulowany dostęp do
kolejnych szczebli opieki

Przypisanie do
regionalnych struktur
świadczeniodawców

System ochrony zdrowia w Wielkiej Brytanii

model Beverige’a



Administracja brytyjskiego systemu zdrowotnego
zorganizowana jest na trzech poziomach:
narodowym, regionalnym i lokalnym



Dominujący jest publiczny sektor szpitalny.



Szpitale swobodnie dysponują środkami, których
wielkość zależy od liczby sprzedanych świadczeń

System ochrony zdrowia w Wielkiej Brytanii

model Beverige’a



Wydatki na ochronę zdrowia stanowią około 7%

dochodu narodowego brutto.



W przeliczeniu na osobę wydatki zdrowotne wynoszą

około 1100 euro rocznie.



Służba zdrowia finansowana jest z podatków

centralnych.



Globalną kwotę rozdziela się na okręgowe władze

zdrowia, te zaś – dla władz w dystryktach.



Władze centralne odpowiadają za planowanie,

organizację i finansowanie opieki zdrowotnej na

poziomie całego państwa.

System ochrony zdrowia w Wielkiej Brytanii

model Beverige’a



Podstawową zasadą brytyjskiego systemu
zdrowotnego jest zasada powszechnej dostępności do
pełnego zakresu medycznie uzasadnionych
świadczeń, bez związku z sytuacją finansową i
społeczną pacjenta.



Regionalne i okręgowe władze zapewniają opiekę
medyczną, stomatologiczną i pomoc doraźną w
obrębie swych granic terytorialnych.

System ochrony zdrowia w Wielkiej Brytanii

model Beverige’a



Filarami systemu jest lekarz rodzinny i szpital (w
większości państwowy).



Cały kraj jest podzielony na trusts. Są to jednostki
szpitalne, udzielające specjalistycznej opieki
obywatelom.



Szpital swobodnie dysponuje środkami finansowymi,
a ich wielkość zależy od liczby świadczeń
zakupionych przez władze lokalne.

System ochrony zdrowia w Wielkiej Brytanii

model Beverige’a



Kontrakty mają charakter globalny – zakup
wolumenu świadczeń na rok (ew. tylko świadczeń
pewnego rodzaju).



Kontrakty oparte są na liczbie i cenie świadczeń.



Od 1997 r. wszyscy obywatele brytyjscy objęci są
powszechnym zabezpieczeniem zdrowotnym

System ochrony zdrowia w Wielkiej Brytanii

model Beverige’a



System finansowany jest ze środków publicznych, tj.
podatków i składek na obowiązkowe ubezpieczenie
zdrowotne, płaconych przez pracodawców i
pracowników.



Zakres świadczeń jest bardzo szeroki (wyłączenia m.in.:
stomatologia, chirurgia kosmetyczna, współpłacenie za
leki i niektóre świadczenia).



Część obywateli posiada również ubezpieczenie
zdrowotne – uzupełniające lub dodatkowe



Na rynku ubezpieczeń dobrowolnych działa kilkadziesiąt
instytucji, z których większość ma niemieckie korzenie.

System ochrony zdrowia w Wielkiej Brytanii

model Beverige’a



Wielka Brytania należy do grupy krajów o
najniższych nakładach na opiekę zdrowotną,
liczonych odsetkiem PKB, w Europie Zachodniej.



7,5-7,8% PKB na ochronę zdrowia w Wielkiej
Brytanii to o 1/3 mniej niż w państwach o podobnej
zamożności np. Francja czy Niemcy (ok. 10% PKB).

System ochrony zdrowia we Francji

model Bismarcka



Francuski system opieki zdrowotnej jest wysoce
złożony pod względem organizacji i finansowania
świadczeń zdrowotnych.



Złożoność systemu potwierdza fakt, że obowiązek
ubezpieczenia zdrowotnego jest realizowany w
ramach różnych i oddzielnie funkcjonujących
systemów, a świadczenia zdrowotne są udzielane
przez wiele podmiotów i na różnych zasadach.

System ochrony zdrowia we Francji

model Bismarcka



Obok powszechnego systemu ubezpieczeń działa 20
innych systemów obowiązkowych ubezpieczeń dla
poszczególnych kategorii zawodowych.



Fundamentalne dla systemu francuskiego są dwie
zasady:

- swobodny dostęp do lekarza
- pełna równość w dostępie do świadczeń

zdrowotnych.

System ochrony zdrowia we Francji

model Bismarcka



Francuski system zdrowotny jest strukturalnie
złożony z sektora prywatnego i publicznego,
przenikających się zarówno w sferze finansowania,
jak i świadczenia usług.



Regulowany jest przez państwo, społeczności lokalne
i powszechne fundusze ubezpieczeń zdrowotnych.



Podstawowym źródłem finansowania powszechnych
ubezpieczeń zdrowotnych są składki płacone przez
pracodawców i ich pracowników

System ochrony zdrowia we Francji

model Bismarcka



Powszechny dostęp do opieki zdrowotnej
gwarantowany jest przez system narodowego
ubezpieczenia zdrowotnego (NHI), obejmującego ok.
99% populacji.



Blisko 74% wydatków na ochronę zdrowia pokrywa
NHI, 5% – prywatne ubezpieczenia, a ok. 13% – sami
pacjenci (współpłatność), natomiast 7% towarzystwa
ubezpieczeń wzajemnych.

System ochrony zdrowia we Francji

model Bismarcka



Francja należy do krajów, w których od wielu lat
notuje się jedne z najwyższych nakładów na
ochronę zdrowia i zajmuje równorzędną z
Niemcami w tym względzie pozycję na świecie.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ