Temat: Klasyfikacja, charakterystyka przekładni zębatych.

1. Przekładnią zębatą pojedynczą nazywamy mechanizm utworzony z dwóch kół zębatych, mogących

przenosić ruch dzięki wzajemnemu
zazębieniu się ich zębów.

2. Przekładnie zębate dzielimy na:

a) w zależności od zazębienia:

1) zewnętrznym,

2) wewnętrznym,
3) koła zębatego z zębatką prostą:

• walcowego koła z zębatką

prostą

• stożkowego koła z zębatką

pierścieniową

b) w zależności od położenia osi

współpracujących kół:
o

równoległe (osie tych kół są
równoległe; przekładnie walcowe,
zębatkowe)

o

kątowe (osie kół przecinają się;
przekładnie stożkowe, koronowe –
jedno koło jest płaskie)

o

wichrowate (osie kół nie przecinają
się, nie leżą w jednej płaszczyźnie;
przekładnia walcowa o zębach
śrubowych, przekł. ślimakowa)

c) w zależności od rodzaju uzębienia kół przekładnie dzielimy na:

1) walcowe z kołami o zębach:

ƒ prostych
ƒ skośnych

ƒ daszkowych

(strzałkowych)

2) stożkowe z kołami o

zębach:
ƒ prostych
ƒ skośnych
ƒ krzywoliniowych

(łukowych)

3) zębatkowe (wycinek

dużego koła zębatego)

d) w zależności na ruchomość

osi o osiach:
9 stałych
9 ruchomych (obiegowych)

e) w zależności od rodzaju

powierzchni, na której
występuje zazębienie:
9 czołowe (walcowe i

stożkowe)

9 śrubowe (ślimakowe

walcowe i globoidalne
oraz hiperboloidalne
walcowe lub stożkowe)

3. Przekładnie złożone

a) wielostopniowe – z szeregowym ustawieniem przekładni pojedynczych, najczęściej stosowane jako

reduktory (z silnikiem motoreduktory)

- walcowe o 1 – 4 stopniach
- ślimakowe o 1 – 3 stopniach
- stożkowo-walcowe o 2 – 4 stopniach
- ślimakowo-walcowe o 2 – 4 stopniach

b) wielorzędowe – z równoległym ustawieniem przekładni pojedynczych

4. Materiały stosowane na koła zębate

materiały te muszą charakteryzować się:
1) dużą niezawodnością,
2) małym stosunkiem masy do przenoszonej mocy,
3) niskimi kosztami wykonania i eksploatacji,
ponadto wytwarzając koła zębate należy zwracać uwagę na zagadnienia:
- wytrzymałościowe (wytrzymałość zmęczeniowa),
- trwałościowe (twardość powierzchni, możliwość stosowania obróbki ciepnej i ciplno-chemicznej),
- technologiczne (wybór rodzaju obróbki: obr. Skrawaniem z utwardzeniem powierzchni lub odlewanie lub
spawanie),
najczęściej stosowane materiały:
• stal (zwykłej jakości, wyższej jakości, stopowa)

• staliwo

• żeliwo
• tworzywa sztuczne

• metale kolorowe (brązy, mosiądze)

5. Metody wytwarzania kół zębatych.

a) Metoda obróbki kształtowej – mało dokładna i

wymaga wielu narzędzi o kształtach uzależnionych
od modułu koła i liczby zębów

o

skrawanie modułowe frezem krążkowym

o

przeciąganie

o

odlewanie w formie

o

prasowanie z tworzyw sztucznych lub
proszków metali

b) Metoda obróbki obwiedniowej – często stosowana,

polegająca na nacinaniu zębów narzędziem
wykonującym ruchy robocze skrawające tak, aby
zespół obrabianego koła i narzędzia wykonywał
ruchy przypominające obtaczanie się dwóch kół
zębatych po sobie.
1) Dłutowanie na dłutownicy Fellowsa narzędziem o kształcie koła zębatego
2) Struganie na dłutownicy Maaga lb strugarce Sunderlanda narzędziem o kształcie zębatki
3) Frezowanie na frezarce obwiedniowej narzędziem o kształcie freza ślimakowego