Studia licencjackie stacjonarne
i niestacjonarne:
M
iędzynarodowe organizacje
turystyczne
Wykłady 25.04.08 i 27.04.08
Prof. H. Handszuh
2
MIĘDZYNARODOWE
ORGANIZACJE
TURYSTYCZNE
Henryk F. Handszuh
Światowa Organizacja Turystyki
(UNWTO) Madryt
The unstoppable expansion
of international tourism
Inbound Tourism, 1950-2007
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1950
1960
1970
1980
1990
2000
2006*
International Tourism Receipts (US$ billion)
- from US$ 2 billion in 1950 to 680 billion in 2005
International Tourist Arrivals (million)
- from 25 million in 1950 to 897 million in 2007
- average growth of 6.5% a year
UNWTO Market Department - Market Trends, Competitiveness and Trade in Tourism
Services
3
International Tourism
International tourist arrivals and receipts and market share (%)
Americas
ITA: 136 million (16%)
ITR: US$ 145 billion
(21%)
Africa
ITA: 40 million (5%)
ITR: US$ 22 billion
(3%)
Europe
ITA: 458 million (54%)
ITR: US$ 348 billion
(51%)
Middle East
ITA: 41 million (5%)
ITR: US$ 28 bn
(4%)
Asia and the Pacific
ITA: 167 million (20%)
ITR: US$ 139 billion
(20%)
International Tourist Arrivals (ITA),
2006*
842 million
International Tourism Receipts (ITR),
2005
US$ 680 billion
UNWTO Market Department - Market Trends, Competitiveness and Trade in Tourism
Services
4
World's Top Tourism Destinations by International Tourist Arrivals
World
World
World
Rank
1950
Share
1980
Share
2005
Share
1
United States
France
France
2
Canada
United States
Spain
3
Italy
71%
Spain
40%
United States
33%
4
France
Italy
China
5
Switzerland
Austria
Italy
6
Ireland
Mexico
United Kingdom
7
Austria
Canada
Mexico
8
Spain
17%
United Kingdom
20%
Germany
14%
9
Germany
Germany
Turkey
10
United Kingdom
Belgium
Austria
11
Norway
Switzerland
Russian Federation
12
Argentina
Yugoslav SFR
Canada
13
Mexico
9%
Poland
10%
Malaysia
11%
14
Netherlands
Former Czechoslavakia
Ukraine
15
Denmark
Greece
Poland
Others
3%
Others
30%
Others
42%
Total
25 million
278 million
806 million
Source: World Tourism Organization (UNWTO) ©
Destinations increasingly more diversified
UNWTO Market Department - Market Trends, Competitiveness and Trade in Tourism
Services
5
Intraregional tourism flows
predominate in most regions
Inbound tourism by origin, 2005
79
87
78
73
42
46
18
24
48
44
20
11
0%
20%
40%
60%
80%
100%
World
Europe
Asia and the Pacific
Americas
Africa
Middle East
Same region
From other regions
not specified
UNWTO Market Department - Market Trends, Competitiveness and Trade in Tourism
S
i
6
1995
82%
18%
2020
76%
24%
Intraregional
Interregional
Origin of International Tourist Arrivals, 1995-202
Worldwide, share of interregional
arrivals to increase
0
UNWTO Market Department - Market Trends, Competitiveness and Trade in Tourism
S
i
7
International Tourist Arrivals, 1950-2020
Current situation and forecasts UNWTO Tourism 2020
Vision
0
200
400
600
800
1 000
1 200
1 400
1 600
1950
1960
1970
1980
1990
2000
2010
2020
m
illio
n
Middle East
Africa
Asia/Pacific
Americas
Europe
Actual
Forecasts
842 mn
1 bn
1.6 bn
UNWTO Market Department - Market Trends, Competitiveness and Trade in Tourism
S
i
8
Tourism as Productive Activity
Tourism as % of GDP
(both domestic and international)
Advanced Diversified Economies
Small Island and
Developing Economies
2-12 % of GDP
Up to 40% of GDP
Source: World Tourism Organization (UNWTO)
UNWTO Market Department - Market Trends, Competitiveness and Trade in Tourism
S
i
9
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
U
S
$
b
illo
n
Tourism (including International Transport)
Fuels
Chemicals
Automotive products
Food
Textiles, Clothing
International Tourism vs. other export
categories
UNWTO Market Department - Market Trends, Competitiveness and Trade in Tourism
S
i
10
Trade in Services 2006
International Tourism Receipts
Over US$ 2 billion a day in 2005
Tourism
(incl. Passenger
Transportation
Services)
33%
Other
services
67%
Source: World Tourism Organization (UNWTO); World Trade Organization (WTO)
UNWTO Market Department - Market Trends, Competitiveness and Trade in Tourism
S
i
11
12
Cel wykładów:
uporządkowanie pojęć
charakterystyka wybranych organizacji wg
zaproponowanych kryteriów, w tym ich
funkcjonowanie, taktyka i strategia
realne znaczenie danej organizacji będzie
kryterium jej omówienia
w dyskusji uwzględni się relacje między
organizacjami a problematyką polską
13
Termin „turystyka”
Definicja UN/UNWTO
Definicje socjologów
Ekonomiczna definicja turystyki
¾
to co ludzie robią (zaspokajają swoje potrzeby,
konsumują) podróżując/ przemieszczając
się/przebywając poza miejscem stałego zamieszkania
¾
to czego tym osobom się dostarcza czy świadczy w
formie usług, przedmiotów i towarów
Rodzaje działalności i usługi charakterystyczne dla
turystyki (rachunek satelitarny)
14
Pożyteczne pojęcia:
Produkt turystyczny
Konsument turystyczny
Konsument statystyczny
¾
podróżni
¾
turyści
¾
wycieczkowicze
„odwiedzający”/przybysze
przyjezdni („przejezdni”)
15
Podobieństwa i różnice: konsument ogólny i
konsument turystyczny
Cechy konsumpcji jednakowo dotyczące turystyki
moda
marki
konsumpcja odpowiedzialna i nieodpowiedzialna
popyt odporny na wstrząsy
niestałość
wrażliwość na poziom cen
wrażliwość na relację cena - jakość
ostra konkurencja
16
SPECYFICZNE CECHY KONSUMPCJI TURYSTYCZNEJ,
KTÓRE SĄ ODPOWIEDZIALNE ZA SŁABĄ POZYCJĘ
KONSUMENTA
Konsument
W ruchu
Produktu złożonego
Okresowo masowy i sezonowy
Uwięziony w „łańcuchu produkcyjnym”
Bardziej bezbronny w ruchu międzynarodowym
Pasywny wobec sytuacji monopolu na rynku
Wrażliwy i pasywny wobec przeszkód administracyjnych (wizy, przepisy
bezpieczeństwa, opłaty)
Brany za imigranta
Niezwykle skrupulatnie kontrolowany, szczególnie w komunikacji lotniczej
Szczególnie wrażliwy w przypadku zatargów pracowniczych (strajki)
Efekty
Stopniowa utrata roli konsumenta jako podmiotu
Wpływ na obniżenie ogólnego poziomu doświadczanej jakości produktu
turystycznego
17
Rynek turystyczny (przestrzeń
generalnie wirtualna)
rynek producenta?
rynek konsumenta?
¾
mimo liberalizacji handlu i globalizacji mamy do
czynienia z rynkiem niedostępnym dla licznej
grupy potencjalnych konsumentów
¾
rynek stałej nierównowagi, na którym część
konsumentów jest „na uwięzi”
18
Składniki rynku turystycznego
po stronie popytu (różne motywacje)
turystyka międzynarodowa wg celów –
Przyjazdy turystów zagranicznych na świecie
2005 (źródło: UNWTO)
podróże
zaw odow e, w
interesach,
spotkania: 16%
nieokreślone;
6%
odw iedziny
emigrantów ,
rodziny,
przyjaciół i
znajomych,
zdrow ie i religia:
27%
w ypoczynek i
w czasy:
51%
19
Strona podaży
Punkt widzenia rożnych usługodawców oraz otoczenia:
goście hotelowi
podróżni i pasażerowie
kierowcy
uczestnicy kongresów
wystawcy na targach i zwiedzający targi
goście festiwalowi
biznesmeni
pacjenci i kuracjusze
pielgrzymi
turyści
wycieczkowicze
letnicy
alpiniści
żeglarze - kajakarze
itp.
20
Problem podporządkowania na szczeblu
krajowym
Elementy popytu i podaży turystyki podporządkowane są:
różnym organom władzy centralnej
organom władzy centralnej i samorządom
¾
w tym „krajowej administracji turystycznej” (KAT)
Kompetencje KAT w stosunku do tych elementów
Kompetencje bezpośrednie : posługiwanie się narzędziami
oddziaływania na podaż i popyt, organizowanie lub zlecanie prac
i badań mających na celu wykorzystanie tych narzędzi, a także
publikacja informacji na ten temat
Współpraca lub podział kompetencji z innymi organami
administracji państwowej na szczeblu centralnym i lokalnym, jak
również z sektorem prywatnym
Wyłączne kompetencje innych organów administracji
państwowej lub sektora prywatnego
Nakładanie się lub wzajemne uzupełnianie w zakresie
kompetencji z innymi organami administracji państwowej i
sektorem prywatnym
21
Potencjalne pole działania KAT
Statystyka turystyki
Przyjazdy turystów zagranicznych
Przyjazdy turystów krajowych
Wpływy z turystyki międzynarodowej
Statystyka bazy noclegowej
Statystyka pasażerskich przewozów lotniczych
Statystyka przewozów w innych rodzajach transportu
turystycznego
Statystyka morskich rejsów wycieczkowych
Inne rodzaje danych statystycznych branży turystycznej
(liczba klientów lub transakcji, wartość sprzedaży,
obroty, itd.)
Statystyka zatrudnienia
Dane z analizy TSA (rachunek satelitarny)
Inne dane statystyczne dotyczące turystyki
22
Potencjalne pole działania KAT (2)
Badania na rzecz turystyki (oparte na danych
statystycznych oraz inne rodzaje badań)
Ochrona i zachowanie zasobów turystycznych:
¾
Środowisko przyrodnicze
¾
Dziedzictwo kulturalne
¾
Planowanie miast i osiedli
Ułatwiania podróży i ruchu osobowego
Dokumenty podróży
Formalności wjazdowe (wizy)
Formalności sanitarne
Środki bezpieczeństwa
Formalności celne
Formalności ubezpieczeniowe
Środki ułatwiające dostęp do turystyki osobom
niepełnosprawnym
Znaki i symbole turystyczne
Inne ułatwienia
23
Potencjalne pole działania KAT (3)
Rozwój zasobów ludzkich (kadry)
Nauczanie (szkoły turystyczne)
Szkolenie (podręczniki, kursy, seminaria, itp.),
Ustalanie wymogów kwalifikacyjnych w
turystyce
¾
Przewodnicy turystyczni
Bezpieczeństwo i higiena pracy
Kierowanie pracowników do pracy za granicą
Rozwój produktu turystycznego
Kategoryzacja hoteli i innych obiektów
noclegowych
Normalizacja
Zobowiązania międzynarodowe
w zakresie obecności handlowej
(GATS)
Ułatwienia dla inwestycji turystycznych
Zasady konkurencji w turystyce
Planowanie przestrzenne
Rejonizacja obszarów turystycznych
Plany zagospodarowania turystycznego i
nadzór nad ich realizacją
Ochrona konsumenta turystycznego
Bezpieczeństwo konsumenta
Zobowiązania międzynarodowe (np. w
ramach GATS w zakresie konsumpcji usług
turystycznych za granicą)
Przenoszenie prawa międzynarodowego do
prawa krajowego (np. dyrektyw UE)
24
Termin „polityka turystyczna”
Polityka aktywna i pasywna:
polityka państwa ?
polityka branży?
Organizacje międzynarodowe na ogół
odzwierciedlają organizacje branży
turystycznej, kompetencje i podziały na
szczeblu krajowym
25
Pytania
1. Co w Polsce powszechnie rozumie się pod
pojęciem turystyki i turysty?
2. W jakich obszarach działa (jest kompetentne)
polskie Ministerstwo Sportu i Turystyki (MSiT)?
3. Jakie obszary turystyki pozostają poza gestią
MSiT?
4. W jakich dziedzinach istnieją mechanizmy
współpracy i koordynacji miedzy różnymi
resortami w sprawach turystyki?
Pytania (2)
5. Czy są pewne obszary, gdzie kompetencje są wyłączone
do gestii samorządu lokalnego?
6. W jakich obszarach kompetentny jest wyłącznie sektor
prywatny?
7. Czy Polska posiada określoną (wyraźną) politykę
turystyczna?
8. Jeśli ją posiada, to czy jest ona kompleksowa, czy może
tylko wybiórcza?
27
Co to jest „organizacja” ?
członkowie
cele
struktury (aparat)
procedury
środki
Termin ISO : (zespół), który ma swoje własne
funkcje i system zarządzania
¾
(„ towarzystwo, korporacja, firma,
przedsiębiorstwo lub stowarzyszenie, lub ich
część, ukonstytuowana lub nie, publiczne lub
prywatne)
28
Kryterium międzynarodowości
kryteria klasyfikacji wg UIA:
federacje org. międzyn. (np. FIYTO)
członkostwo uniwersalne (np. UNWTO)
członkostwo z różnych kontynentów – regionów (np. APEC)
członkostwo nakierowane na regiony (np. ETC)
organizacje wywodzące się od miejsc, osób, instytucji (np.
Porozumienie z Marrakesz)
organizacje o szczególnym charakterze (np. Tourism Concern)
ogr. krajowe zorientowane na zagranicę (np. Karta
Śródziemnomorska)
org. w formie cyklicznych konferencji (UNCTAD)
org. w formie obsługi traktatów międzynarodowych czy porozumień
międzyrządowych (np. kiedyś GATT)
29
Dynamiczny wzrost liczby organizacji
międzynarodowych
Dane UIA (Union of International Associations)
Lata 2003/2004
Org. międzyrządowe - 7.215 (12.7 %)
- w tym 43% to org. obsługujące traktaty i
porozumienia
Org. pozarządowe - 49.471 (87.3%)
- w tym 31% org. „niekonwencjonalnych
nieaktywnych”
30
Funkcje i zadania organizacji
cele polityczne (kontrola)
reprezentacja wspólnych interesów wobec
społeczności międzynarodowej, organów
decyzyjnych i czynników sprawczych
¾
lobbing
wzajemna pomoc
normalizacja
Lobbing (lobbying)
Wszelkie działania mające na celu wywarcie wpływu na proces
kształtowania polityki i podejmowania decyzji przez instytucje europejskie
Lobbysta
Osoba, która chciałaby mieć częsty dostęp do lokali Parlamentu w celu
dostarczania informacji posłom w ramach ich mandatu europejskiego w
interesie własnym lub osób trzecich
“Zielona Księga”, COM(2006)194
PARLAMENT EUROPEJSKI
DEFINIUJE LOBBING
32
Rodzaje organizacji dla turystyki wg
różnych kryteriów (1)
Nazwa w różny sposób uwzględniająca termin „turystyka”
organizacje turystyczne z nazwy (turystyka lub podróże)
odnoszące się do różnych składników podaży (np. hotelarstwo)
powszechnie kojarzonych z turystyką
odnoszące się do różnych składników podaży potocznie nie
kojarzących się z turystyką (np. targi)
quasi-turystyczne (np. odnoszące się do wypoczynku)
zajmujące się turystyką (lub niektórymi jej aspektami) obok innych
przedmiotów zainteresowania (np. WTO)
33
Rodzaje organizacji dla turystyki wg
różnych kryteriów (2)
Status względem stopnia niezależności lub
stosunku do suwerennych państw
¾
Organizacje suwerennych państw lub
międzyrządowe (międzypaństwowe)
¾
Organizacje pozarządowe
34
Problem reprezentacji w organizacjach
międzyrządowych
reprezentacja jest dobierana przez ministerstwa
reprezentacja nie zawsze uwzględnia specjalistów, w tym
specjalistów z innych resortów
reprezentacja nie zawsze jest poprzedzona konsultacjami czy
uzgodnieniami międzyresortowymi
wyniki działalności nie zawsze są przekazywane do innych
kompetentnych podmiotów, zarówno wewnątrz danego resortu, jak i
poza nim
„reprezentacja dla reprezentacji”, nie dla aktywnego udziału i
wnoszenia wkładu do celów organizacji
reprezentacja traktowana jedynie jako powinność, uciążliwa bądź
przyjemna, nie zaś jako okazja dla realizacji statutowych i
politycznych zadań instytucji członkowskiej
niewykorzystanie dorobku i brak kontynuacji odnośnie programu
pracy organizacji międzynarodowej na szczeblu krajowym
35
Rodzaje organizacji międzynarodowych
dla turystyki wg różnych kryteriów (3)
Kryterium zasięgu terytorialnego
globalne (obejmujące podmioty z całego świata)
wielostronne o ograniczonym członkostwie
regionalne (w różnym tego słowa znaczeniu)
36
Rodzaje organizacji dla turystyki wg różnych
kryteriów (4)
Kryterium podmiotów (aktorów) reprezentujących różnorodne interesy „turystyczne”
Organizacje międzyrządowe
Podmioty
Reprezentanci państw (np. UNWTO)
Organizacje pozarządowe
Podmioty
samorządy - jako obszary recepcji turystów (np. CEMR)
krajowe instytucje publiczne (np. ETC)
przedsiębiorstwa i przedsiębiorcy/pracodawcy (np. IH&RA, IFTO, ICCA, IATA)
jednostki - konsumenci uslug turystycznych
konsumenci broniący swoich interesów (np. Consumers International)
grupy zawodowe (np. IATM)
pracobiorcy – poprzez organizacje związków zawodowych (np. IUF)
społeczeństwo obywatelskie (np. BITS)
rzecznicy dóbr i zasobów turystycznych (np. IUCN)
podmioty prawne i fizyczne zaangażowane w badania i doradztwo (np. AIEST,
IFFTA)
organy normalizacyjne (np. ISO)
37
Cele bezpośrednio komercyjne lub
niekomercyjne organizacji pozarządowych:
Alternatywa
Celem organizacji może być zarobek lub zysk (przedsiębiorstwo)
Celem organizacji nie jest zarobek lub zysk (organizacje “non-profit”)
¾
Każda organizacja musi dysponować środkami finansowymi lub
budżetem dla realizacji celów statutowych i utrzymania (opłacenia)
własnego personelu
¾
Budżet organizacji niekomercyjnych pochodzi ze składek, dotacji i
sprzedaży usług
38
Organizacje społeczeństwa
obywatelskiego
org. pomocy dla zagrożonych podmiotów
/charytatywne (”charity”)
org. walczące o cele społeczne:
organizacje „niezgody”,„sprzeciwu”…
org. służące mobilizacji czy nacisku na
Państwo, instytucje i branżę („advocacy”) -
nakładające się na lobbing
39
Organizacje o celach bezpośrednio
komercyjnych
Przedsiębiorstwa (korporacje) wielonarodowe
(np. ACCOR, Hertz, TUI)
Organizacje świadczące usługi dla branży i
konsumentów na rynku globalnym
(np. Expedia, Amadeus, EuropAssistance)
Organizacje otwarte dla niezależnych
podmiotów gospodarczych w celu wspólnej
promocji, dystrybucji i sprzedaży produktów (np.
Best Western).
40
Pytania
1. Jakie międzynarodowe organizacje turystyczne
sa Państwu najlepiej znane:
z mediów ogólnych?
z mediów branżowych?
z konsultacji danych w internecie?
2. Które organizacje wywierają wyraźny wpływ na
kształt współczesnej turystyki?
3. Które organizacje międzynarodowe są
szczególnie pożyteczne dla polskiej turystyki:
branży, konsumentów, społeczeństwa
(społeczności lokalnych), gospodarki?
Pytania (2)
4.
Dlaczego wydarzenia, za którymi stoją organizacje turystyczne (np.
kongresy, programy, deklaracje, osiągnięcia) znajdują słaby lub
żaden oddźwięk w mediach ogólnych lub debatach czy programach
politycznych?
5. Czy należy dążyć do tego, żeby ten stan zmienić, biorąc pod uwagę
gospodarcze i społeczne znaczenie turystyki?
6. Czy na szczeblu krajowym powinien istnieć ośrodek koordynujący
obecność Kraju lub branży w międzynarodowych organizacjach
turystycznych (w celu realizacji określonej polityki turystycznej?
42
Wielostronne Organizacje
międzyrządowe o zasięgu globalnym
(org. uniwersalne)
Organizacja Narodów Zjednoczonych
Wykonywalność ustaleń ONZ
Rezolucje Rady Bezpieczeństwa
Rezolucje ECOSOC
Konwencje ONZ
Regionalne Komisje Gospodarcze - Europa (UNECE),
Afryka (UNECA), Azja i Ocean Spokojny (ESCAP)
Zachodnia Azja - Bliski Wschód (UNECWA), Ameryka
Łacińska i Karaiby (CEPAL)
43
Organy i agencje wyspecjalizowane (1)
ONZ
Konferencja NZ do spraw Krajów Najmniej Rozwiniętych- dotyczy Rządów
Materiały służące promocji turystyki – dot. Rządów i Krajowych Organizacji
Turystycznych
Osoby niepełnosprawne – dot. Rządów i usługodawców
UNCTAD
rola handlu w rozwoju – dot. Rządów
ECOSOC: Komitet do spraw Zrównoważonego Rozwoju – dot.
Rządów i producentów
UNDP
finansowanie projektów turystycznych – za pośrednictwem Rządów, dot. szeroko
pojętej infrastruktury fizycznej lub technicznej i instytucjonalnej w krajach
rozwijających się, w tym pod przyszłe przedsięwzięcia komercyjne
44
Organy i agencje wyspecjalizowane (2)
UNESCO
dziedzictwo kulturalne – dot. Rządów i branży eksploatującej obiekty
dziedzictwa kulturalnego
UNEP
dziedzictwo przyrodnicze – dot. Rządów i branży eksploatującej
dziedzictwo przyrodnicze
UNIDO
rozwój przemysłowy, technologie, energia - za pośrednictwem
Rządów, dot. infrastruktury technicznej potrzebnej dla turystyki
UNICEF
zapobieganie wykorzystywaniu seksualnemu dzieci – dot.
organizatorów turystyki
UNWTO
wszystkie aspekty turystyki
statystyka
etyka
pomoc krajom rozwijającym się (program ST-EP)
45
Organy i agencje wyspecjalizowane (3)
ICAO
lotnictwo cywilne - transport pasażerów (przewoźnicy,
kontrola przestrzeni powietrznej i lotniska)
IMO
transport pasażerów drogą morską (przewoźnicy)
ILO
standardy i prawa pracownicze (pracodawcy)
FAO
Codex Alimentarius (producenci żywności)
WCO
formalności celne (podróżni)
WHO
formalności sanitarne (podróżni)
46
Inne organizacje międzyrządowe
związane z ONZ
WTO
obrót usługami
prawo autorskie
Bank Światowy
finansowanie projektów turystycznych
IBRD - BID
47
Org. wielostronne o ograniczonym
członkostwie
OECD
polityka turystyczna
liberalizacja handlu
otwarcie na kraje rozwijające się
APEC
liberalizacja
zrównoważony rozwój
przygotowanie kadr
OEA (IOPA)
pomoc dla małych przedsiębiorstw
liberalizacja handlu i jakość
48
Organizacje regionalne (1)
Europa
UNIA EUROPEJSKA reprezentowana
przez Komisje Europejską (rząd UE),
Parlament Europejski, Radę UE,
Europejski Komitet Ekonomiczno-
Społeczny, Komitet Regionów
Trybunał Europejski
RADA EUROPY
49
CZYM ZAJMUJE SIĘ UNIA EUROPEJSKA
- DZIEDZINY DZIAŁALNOŚCI
Badania i innowacje
Bezpieczeństwo żywności
Budżet
Cła
Edukacja, kształcenie, młodzież
Energia
Handel zewnętrzny
Konkurencja
Konsumenci
Kultura
Podatki
Polityka audiowizualna i media
Polityka regionalna
Polityka Zagraniczna i
Bezpieczeństwa
Pomoc humanitarna
Prawa człowieka
Przedsiębiorstwa
Rolnictwo
Rozszerzenie
Rozwój
Rybołówstwo i gospodarka
morska
Rynek wewnętrzny
Społeczeństwo informacyjne
Sprawy gospodarcze i walutowe
Sprawy instytucjonalne
Środowisko
Stosunki zewnętrzne
Transport
Sprawiedliwość, wolność i
bezpieczeństwo
Zatrudnienie i sprawy społeczne
Zdrowie publiczne
Zwalczanie nadużyć finansowych
50
Organizacje regionalne (2)
Afryka
SADC (wspólnota krajów południa Afryki)
Protokół Turystyczny
- realizacja programu
EAC (East African Community)
Wspólny rynek turystyczny
Wspólny paszport
ECOWAS (Afryka Zachodnia)
Swobodny przepływ osób
Wspólna kategoryzacja bazy turystycznej
51
Organizacje regionalne (3)
Ameryka Płn i Płd
MERCOSUR
Wspólnota Andyjska
Rada Turystyki Ameryki Srodkowej (Consejo Centroamericano de
Turismo)
CARICOM (Wspólnota Karaibska)
Azja
ASEAN
Mekong River Cooperation
Bliski Wschód
Arab Tourism Ministerial Council (Liga Arabska)
52
Znaczące branżowe organizacje
pozarządowe
IATA
IRU
WTTC
ETC, PATA, COTAL
IH&RA
HOTREC
EuroGites
ICCA
CTO
CHA
CAST
i więcej …
Pytania
1. Czy byłaby potrzebna „ogólna” organizacja
międzynarodowa, lub organizacje, powołana/e
do koordynacji spraw turystyki na szczeblu
światowym:
- między rządami?
- między organizacjami międzyrządowymi?
- dla reprezentacji sektora prywatnego?
2. Argumenty za, argumenty przeciw.
3. Jeśli tak, to jakich konkretnych zadań mogłaby
się podjąć?