9

Autor: Aleksandra Winiarczyk

SCENARIUSZ MIĘDZYPRZEDMIOTOWEJ GRY TURYSTYCZNEJ

DLA GIMNAZJUM

Gra turystyczna jest biegiem terenowym, wykorzystującym metodę aktywnego zwiedzania, w czasie którego uczniowie pokonując określoną trasę wykonują zadania według instrukcji, zdobywając wiedzę i umiejętności.

Celem gry jest

• zainteresowanie uczniów określonymi tematami

• nauka aktywnego zwiedzania

• nauka samodzielnego poszukiwania odpowiedzi na pytania

• ćwiczenie spostrzegawczości i kojarzenia faktów

• powiązanie ze sobą wiadomości i umiejętności z różnych dziedzin.

Do organizacji gry należy:

• ustalić z dyrektorem termin, grupę klas biorących w niej udział oraz nauczycieli potrzebnych do pomocy w przeprowadzeniu gry

• ustalić termin wejścia np. do muzeum

• przejść samodzielnie trasę celem ułożenia pytań

• skonsultować pytania z nauczycielami innych przedmiotów

• opracować szczegółową instrukcję dla nauczycieli

• opracować instrukcje i karty pracy dla uczniów

• ustalić z nauczycielami innych przedmiotów sposób sprawdzania kart, punktację, sposób oceny uczniów.

Materiały zamieszczone poniżej są przykładem takiego opracowania (bez instrukcji dla nauczycieli). Zostały wykorzystane do przeprowadzenia gry dla uczniów klas I. gimnazjum we Wrocławiu w roku 2000. W grze wzięło udział 6 klas równocześnie. Klasy wychodziły ze swoimi wychowawcami i zaczynały bieg w 3 różnych miejscach równocześnie – po 2 klasy w jednym miejscu. Bieg obejmował 3 etapy: I. Muzeum Archidiecezjalne, II. Ogród Botaniczny, III. Spacer po Ostrowie Tumskim. Uczniowie otrzymywali i oddawali instrukcje i karty pracy w tych 3 punktach, gdzie dyżurowali nauczyciele – pomocnicy. Gra podobała się zarówno uczniom, jak i nauczycielom, a na koniec roku została przez dyrektora określona „najlepszą imprezą roku”. Odtąd co roku przeprowadzam tego typu grę, teraz już w formie uproszczonej – w szkole podstawowej, i co roku cieszy się ona dużym powodzeniem. Z tego powodu dzielę się tym pomysłem z innymi i zachęcam do jego wykorzystania.

GRA TURYSTYCZNA;

INSTRUKCJA DO ETAPU I.

MUZEUM ARCHIDIECEZJALNE

Jesteście w Muzeum Archidiecezjalnym. Obejrzymy tu dwie wystawy: o tysiącleciu Diecezji Wrocławskiej i wystawę w tzw. sali gotyckiej. Wysłuchajcie uważnie opowiadania przewodnika, obejrzyjcie dokładnie eksponaty i odpowiedzcie na pytania (z historii, sztuki i katechezy). Odpowiedzi zapiszcie na waszej podpisanej karcie odpowiedzi, którą oddacie wraz z instrukcją nauczycielowi na punkcie I. Gotowi? A więc do dzieła:

1.A. Wystawa o 1000 - leciu Diecezji Wrocławskiej:

1. Jakie było główne miejsce kultu pogańskiego na Śląsku?

2. Kiedy Śląsk przyjął chrześcijaństwo?

3. Skąd pochodził i kim był św. Wojciech?

4. W którym roku zginął św. Wojciech i w którym został kanonizowany?

5. Kiedy i w związku z jakim wydarzeniem powstała Diecezja Wrocławska?

6. Jak nazywał się pierwszy biskup wrocławski?

7. Jakie zakony działały na Śląsku w XII w.? (obejrzyj mapę na ścianie)

8. Jacy święci i błogosławieni działali na Śląsku i kim byli?

Oglądając wystawę zwróćcie też uwagę na fotografię tympanonu Jaksy i na rzeźbę Jana Chrzciciela. Przyjrzyjcie się im dokładnie, gdyż spotkacie się jeszcze z nimi w dalszej części zabawy.

1.B. Sala gotycka zawierająca przede wszystkim sztukę Średniowiecza.

1. Po czym rozpoznajemy świętych na obrazach i rzeźbach? Podaj przykłady.

2. Do czego służą naczynia liturgiczne:

   • kielich,

   • puszka,

   • monstrancja,

   • relikwiarz,

   • patena,

   • ampułki,

   • trybularz,

   • łódka?

3. Z czego słynie Księga Henrykowska?

Po skończonej prelekcji obejrzyjcie dokładne obrazy i figury, starając się samodzielnie rozpoznać przedstawione postacie. Obejrzyjcie też naczynia liturgiczne, które wcześniej opisaliście. Po wykonaniu zadań wróćcie do punktu I. Oddajcie instrukcję i kartę z wykonanymi zadaniami, a następnie udajcie się do Ogrodu Botanicznego.

Klasa:

Imię i nazwisko ucznia:

KARTA PRACY DO ETAPU I.

1.A. Odpowiedzi na pytania z historii i katechezy:

a)

b)

c)

d)

e)

f)

g)

h)

Widziałem/am fotografię tympanonu Jaksy i na rzeźbę Jana Chrzciciela. (zaznacz)

1.B. Pytania ze sztuki i katechezy:

a)

b)

• kielich,

• puszka,

• monstrancja,

• relikwiarz,

• patena,

• ampułki,

• trybularz,

• łódka?

c)

Na obrazach i figurach rozpoznałem/am postaci świętych:

Widziałem/am naczynia liturgiczne (nazwy):

GRA TURYSTYCZNA;

INSTRUKCJA DO ETAPU II.

OGRÓD BOTANICZNY

W ogrodzie botanicznym kierunek zwiedzania jest dowolny. Czekają was tu zadania głównie z biologii. Tak jak w etapie I., zapisujcie odpowiedzi na podpisanej kartce, którą potem wraz z instrukcją oddacie nauczycielowi w punkcie II. Macie na to godzinę. Wszystko jasne? A więc do roboty. Oto zadania z biologii:

1. W którym roku powstał Ogród Botaniczny?

2. Co mieści się w 2 budynkach z czerwonej cegły, znajdujących się na terenie Ogrodu?

3. Podaj nazwy gatunkowe 2 roślin wodnych - jedna z nich ma duże białe kwiaty, a druga żółte.

4. Na terenie Ogrodu rośnie drzewo nazywane "żywą skamieniałością" - przedstawiciel roślin nagozalążkowych. Podaj jego nazwę i narysuj kształt liścia.

5. Narysuj 1 łańcuch pokarmowy korzystając z organizmów występujących na terenie Ogrodu według schematu: roślina – zwierzę roślinożerne – zwierzę mięsożerne.

Na koniec dla urozmaicenia jeszcze pytanie z historii:

1. Czego pozostałością jest zbiornik wodny, znajdujący się wśród drzew Ogrodu?

Jeśli wykonaliście już wszystko i macie chwilę na spacer, to życzę miłego odpoczynku. Skorzystajcie z niego dobrze, bo przed wami najbardziej intensywny i najbardziej odkrywczy etap III. O umówionej godzinie oddajcie instrukcje i wasze prace nauczycielowi w punkcie II. i udajcie się do punktu III. znajdującego się przy ulicy Kanoniej.

___________________________________________________________________________

Klasa:

Imię i nazwisko ucznia:

KARTA PRACY DO ETAPU II.

O

zad.4.rysunek

dpowiedzi na pytania z biologii:

Odpowiedź na pytanie z historii:

GRA TURYSTYCZNA;

INSTRUKCJA DO ETAPU III.

SPACER PO OSTROWIE TUMSKIM.

Przed wami najbardziej intensywny etap, polegający na aktywnym zwiedzaniu. Trzeba będzie przebyć opisaną trasę i po drodze wykonywać zadania. Są one z różnych dziedzin: WOS-u, chemii, geografii, historii, j.polskiego, sztuki i katechezy. Poczynione obserwacje odpowiedzi zapisujcie na kartkach. Dla ułatwienia przygotowano oddzielne kratki na zadanie z WOS-u, j.polskiego, chemii i geografii. Pozostałe odpowiedzi piszcie razem. Podpisane prace po wykonaniu wszystkich zadań oddajcie wraz z instrukcją nauczycielowi w punkcie III. Życzę przyjemnego zwiedzania.

Najpierw zadania ogólne do wykonania na całej trasie:

Zadanie z WOS-u:

• Przeprowadźcie pięciopytaniowy wywiad z przygodnie spotkaną osobą na temat: Co ją zachwyca na Ostrowiu Tumskim?

Zadania z chemii:

• Z jakich substancji (materiałów) zbudowane są obiekty na Ostrowie Tumskim. Spróbujcie podzielić je na substancje proste, złożone, mieszaniny. Zaobserwujcie, gdzie zachodzą reakcje chemiczne (tzn. działanie negatywne składników powietrza, zanieczyszczeń.

A teraz TRASA:

1. Wychodząc z ul.Kanoniej po lewej stronie macie plac Katedralny. Odszukajcie, co znajduje się tam w domu nr 14. Kto tam się kształci?

2. Stamtąd idziecie w kierunku Katedry. Zaraz za Muzeum znajduje się tzw. brama kluszczana. Na jakiej ulicy się znajduje? Narysuj ten element.

3. Zaraz za bramą kluszczaną po prawej stronie znajduje się najstarszy kościół na Ostrowiu Tumskim. Czyje nosi imię? Kiedy i w jakim stylu został wzniesiony. Narysuj okno tego kościoła.

4. Idziecie wzdłuż Katedry. Po lewej stronie widzicie kopię rzeźby św. Jana Chrzciciela. Czy jest to rzeźba gotycka czy romańska? Opiszcie w kilku zdaniach dlaczego tak sądzicie.

5. Obejdźcie Katedrę dookoła i zastanówcie się nad zadaniem z geografii:

Jak jest ukierunkowana Katedra (tzn. ku jakiej stronie świata zwrócone są wieże Katedry zakończone iglicami, a ku jakiej prezbiterium, w którym znajduje się ołtarz)?

6. Obchodząc Katedrę zwróćcie też uwagę na jej architekturę. Główna jej część wzniesiona jest w stylu gotyckim. Narysujcie jak najwierniej okno Katedry. Następnie zapoznajcie się z jej dziejami (przy wejściu głównym) i odpowiedzcie:

- Kiedy wzniesiono wieże z hełmami?

- Kiedy dobudowano boczne kaplice i jakie mają one nazwy?

7. Jeszcze znajdujecie się przed Katedrą. Cofnijcie się w kierunku figury Matki Bożej i obejrzyjcie dokładnie fasadę budynku. Odszukajcie tam głowę patrona katedry. Kto jest tym patronem? Narysujcie ten szczegół.

8. Zostawiamy Katedrę i udajemy się dalej ulicą Katedralną. Odszukajcie, gdzie znajduje się Kuria Metropolitalna Wrocławska. Zapiszcie adres.

9. Doszliście do figury św. Jana Nepomucena. Był to czeski męczennik. Na postumencie znajdują się 4 obrazy opisujące historię jego męczeństwa. Spróbujcie ją odtworzyć na podstawie tych obrazów.

10. Zaraz za rzeźbą jest kościół św. Krzyża i św. Bartłomieja. Jaka rzadka ciekawostka charakteryzuje tę budowlę? Z tym kościołem był też związany jeden z polskich uczonych. Który?

W tym miejscu wykonajcie też zadanie z j.polskiego: Na podstawie legendy "Kościół na dachu" odpowiedzcie dlaczego w jednym miejscu zbudowano na sobie dwa kościoły? Macie użyć nie więcej niż 50 słów.

11. Idziecie dalej ul. św. Marcina. Czym był ten kościół w przeszłości?

12. Dalej znajduje się pomnik papieża Jana XXIII. Na nim znajduje się napis w języku łacińskim. Jest to tytuł jednej z encyklik tego papieża. Za notujcie ten napis i dowiedzcie się, czego dotyczyła ta encyklika. (jeśli nie wiecie, możecie to sprawdzić po zakończeniu trasy w Księgarni Archidiecezjalnej, gdzie na półce na środku sali wśród innych dokumentów papieskich znajduje się jej najnowsze wydanie).

13. Przy tym pomniku jeszcze pytanie z geografii: Rozpoznajcie skałę, z której został wykonany pomnik. Jaki to rodzaj skały? Z czego powstała? Po dajcie dwa miejsca jej występowania w Polsce.

14. Teraz przejdźcie przez Most Młyński w kierunku kościoła NMP na Piasku. Po drodze zastanówcie się nad kolejnym pytaniem z geografii: Nazwa "ostrów" oznacza wyspę. Czy Ostrów Tumski jest dzisiaj wyspą? Podaj nazwy wysp położonych w pobliżu Ostrowa.

15. Stoicie przed kościołem NMP na Piasku. Za chwilę wejdziecie do środka. Zanim to zrobicie, przypomnijcie sobie zasady zachowania się w budowlach sakralnych. Już? Więc wejdźcie, przyklęknijcie na chwilę przed Najświętszym Sakramentem. Przy pomocy 5 słów wyraźcie, co nadaje nastrój tej świątyni? W tej świątyni znajduje się też tympanon Jaksy. Odszukajcie go. Następnie udajcie się do Ruchomej Szopki. W jakiej kaplicy ona się znajduje?

16. Wychodzicie z kościoła i skręcacie w lewo ulicą św. Jadwigi. Dochodzicie do bramy przy moście, przez którą wchodzicie na pasaż za kościołem. Jest stąd piękny widok na Odrę i Ostrów Tumski. Tu kolejne pytanie z geografii: Na którym brzegu Odry leży Ostrów Tumski? (zwróćcie uwagę na nurt rzeki)

17. Schodami wychodzicie z pasażu. Skręcacie w prawo w kierunku Mostu Tumskiego. Przy wejściu na most stoją 2 figury. Kogo przedstawiają?

18. Idziecie przez most. Znów pytanie z geografii: w jakim kierunku geograficznym się poruszacie?

19. Idziecie ul. Katedralną w stronę Katedry. Po drodze znajdźcie siedzibę Katolickiego Radia Rodzina oraz siedzibę naszego arcybiskupa (za kutą bramą, na której są 2 herby - papieski i biskupi). Zapiszcie te adresy.

20. To już ostatni etap, uzupełniający - w Księgarni Archidiecezjalnej. Uzupełnijcie zadanie z punktu 12.

Koniec! Udało się? A więc oddajcie swoje prace i instrukcje w punkcie III.

Klasa:

Imię i nazwisko ucznia:

KARTA PRACY DO ETAPU III.

I. Zadanie z WOS-u:
II. Zadania z chemii
III. Zadania z geografii: (TRASA) 5. 13. 14. 16. 18
IV. Zadanie z j.polskiego: (TRASA) 10.
V. Zadania z historii, sztuki i katechezy: 1. 2. 3. 4. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 15. 17. 19. 20.	zad.2. rysunek
	zad.3. rysunek
	zad.6. rysunek
	zad.7. rysunek