monter instalacji gazowych 713[07] z2 03 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Marek Kozieja

Instalowanie kotłów gazowych i ogrzewaczy powietrza
713[07].Z2.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Piotr Czerwiński
mgr inż. Marzena Więcek

Opracowanie redakcyjne:
inż. Zygfryd Gajewski

Konsultacja:
mgr inż. Jarosław Sitek

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 713[07].Z2.03.
„Instalowanie kotłów gazowych i ogrzewaczy powietrza” zawartego

w modułowym programie nauczania dla zawodu monter instalacji gazowych 713[07].

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony

środowiska podczas instalowania kotłów gazowych i ogrzewaczy powietrza

5.1.1. Ćwiczenia 12
5.2. Lokalizacja kotłów gazowych i ogrzewaczy powietrza

5.2.1. Ćwiczenia 14
5.3. Instalowanie kotłów i ogrzewaczy powietrza

5.3.1. Ćwiczenia 16
5.4. Palniki gazowe stosowane w ogrzewnictwie

5.4.1. Ćwiczenia 20
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu „Poradnik dla nauczyciela” „Instalowanie kotłów gazowych

i ogrzewaczy powietrza”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych
w szkole zawodowej kształcącej w zawodzie monter instalacji gazowych 713[07] oraz
w przyswajaniu przez uczniów wiedzy o zasadach obowiązujących przy montowaniu
i podłączaniu kotłów gazowych i ogrzewaczy powietrza do instalacji gazowych i wodnych
a także o zasadach bezpieczeństwa pracy i ppoż. przy wykonywaniu tego typu prac.

W poradniku zamieszczono:

− wymagania wstępne określające umiejętności, jakie powinien posiadać uczeń, by mógł

bez problemów rozpocząć pracę ze swoim poradnikiem,

− cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy

z poradnikiem,

− wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,
− przykładowe scenariusze zajęć,
− przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-

uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

− ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,
− wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.

Wskazane jest, by zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami, ze

szczególnym uwzględnieniem:
− metody tekstu przewodniego,
− pokazu z objaśnieniami,
− metody projektów,
− ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierających
różnego rodzaju zadania.

W tym rozdziale podano również:

− plan testu w formie tabelarycznej,
− punktacje zadań,
− propozycje norm wymagań,
− instrukcje dla nauczyciela,
− instrukcje dla ucznia,
− kartę odpowiedzi,
− zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

713[07].Z2

Technologia instalacji urządzeń gazowych

713[07].Z2.01

Instalowanie kuchennych urządzeń gazowych

713(07).Z2.02

Instalowanie urządzeń gazowych do przygotowania ciepłej wody użytkowej

713[07].Z2.03

Instalowanie kotłów gazowych i ogrzewaczy powietrza

713[07].Z2.04

Odprowadzanie spalin

713[07].Z2.05

Wykonywanie konserwacji i usuwanie usterek w urządzeniach gazowych

Schemat układu jednostek modułowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji jednostki modułowej „Instalowanie kotłów gazowych

i ogrzewaczy powietrza” uczeń powinien umieć:
− organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
− korzystać z dokumentacji techniczno-ruchowej producentów urządzeń gazowych,
− posługiwać się dokumentacja techniczną i budowlaną,
− dobierać i obsługiwać narzędzia potrzebne do instalowania kotłów gazowych

i ogrzewaczy powietrza,

− wykonywać złącza lutowane, spawane i skręcane,
− instalować armaturę i aparaturę pomiarową,
− wykonywać prace przygotowawczo-zakończeniowe podczas montażu instalacji

gazowych,

− montować instalacje na przegrodach budowlanych,
− wykonywać zestawienie materiałowe i rozliczać robociznę, materiał i sprzęt,
− podłączać urządzenia gazowe do przewodów odprowadzenia spalin,
− sprawdzać szczelność połączeń instalacji z kotłami i podgrzewaczami powietrza,
− uczestniczyć w dyskusji i wymieniać doświadczenia wcześniej nabyte,
− korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej „Instalowanie kotłów gazowych

i ogrzewaczy powietrza” uczeń powinien umieć:
− zastosować przepisy bhp i ochrony ppoż. obowiązujące podczas instalowania

i uruchamiania urządzeń gazowych,

− rozróżnić kotły gazowe i ogrzewacze powietrza,
− zorganizować i zlikwidować stanowisko montażu kotłów gazowych i ogrzewaczy

powietrza,

− posłużyć się dokumentacją techniczną dotyczącą instalacji gazowych,
− zaplanować kolejność prac,
− wyznaczyć miejsce lokalizacji kotłów gazowych i ogrzewaczy powietrza,
− zastosować wymagania dotyczące instalowania i uruchamiania kotłów gazowych

i ogrzewaczy powietrza,

− skorzystać z dokumentacji techniczno-ruchowej urządzeń i instrukcji producentów,
− dobrać narzędzia i sprzęt do instalowania kotłów gazowych i ogrzewaczy powietrza,
− przygotować materiały do instalowania kotłów gazowych i ogrzewaczy powietrza,
− ocenić stan techniczny materiałów i urządzeń,
− dokonać instalacji kotłów gazowych,
− zainstalować palniki gazowe: atmosferyczne nadmuchowe,
− zainstalować gazowe ogrzewacze powietrza,
− połączyć urządzenia z instalacją gazową,
− połączyć urządzenia z instalacją c.o,
− dokonać montażu armatury regulacyjno-zabezpieczającej w kotłach gazowych

i ogrzewaczach powietrza,

− sprawdzić działanie instalacji odprowadzającej spaliny,
− uruchomić kotły gazowe i ogrzewacze powietrza,
− dokonać regulacji palników kotłów gazowych i ogrzewaczy powietrza,
− ocenić proces spalania gazu,
− przygotować kotły gazowe i ogrzewacze powietrza do odbioru,
− wykonać obmiar prac, rozliczyć robociznę, materiały oraz sprzęt,
− wykonać prace zgodnie warunkami technicznymi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Prace wykonać pod nadzorem osoby posiadającej świadectwo kwalifikacyjne
uprawniające do wykonywania tego typu prac.

Cel ogólny:

ształtowanie umiejętności w poprawnym montażu gazowych kotłów c.o. do

istniejących instalacji gazowych i wodnych c.o.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

− zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
− dobrać sprzęt i odpowiednie narzędzia monterskie,
− dobrać technologię do robót podłączeniowych gazowych kotłów c.o.,
− dobrać narzędzia pomiarowe do pomiaru punktów podłączeń gazowego kotła c.o.,
− dokonać pomiaru króćców na wejściu i wyjściu instalacji c.o. i gazu,
− dobrać odpowiednie złączki, armaturę i materiały uszczelniające,
− przygotować końcówki instalacji gazowej i hydraulicznej do wykonania podłączenia,
− zamontować armaturę odcinającą przed instalacją gazową i wodną,
− wykonać połączenie gwintowe,
− sprawdzić szczelność wykonanych połączeń,
− uruchomić gazowy kocioł c.o.,
− wyregulować płomień na palniku.

Metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− indywidualna.
Czas: 4 godziny lekcyjne (180min).

Środki dydaktyczne:

− teksty przewodnie do ćwiczeń,
− dokumentacja techniczno-ruchowa gazowego kotła c.o.,
− instrukcja gazowego kotła c.o.,
− plansze – rodzaje gazowych kotłów c.o.,
− komplet kluczy monterskich,
− gwintownica ręczna i elektryczna,
− materiały podstawowe ( armatura odcinająca, rury stalowe, złączki),
− materiały pomocnicze (konopie czesane, pasta uszczelniająca, taśma teflonowa),
− wykrywacze gazów,
− gazowy kocioł c.o.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Realizacja tematu:

a) uczeń przygotowuje plan działania, technologię do wykonania połączeń

gwintowanych,

b) uczeń gromadzi materiały podstawowe, armaturę i materiały uszczelniające niezbędne

do wykonania podłączeń,

c) sprawdza sprawność narzędzi, urządzeń i sprzętu kontrolno-pomiarowego

i gazometrycznego,

d) uczeń dokonuje pomiarów elementów łączonych i przygotowuje je do łączenia,
e) uczeń wykonuje wszystkie połączenia po stronie centralnego ogrzewania i po stronie

gazu,

f) każdy uczeń wykonuje podłączenie gazowego kotła c.o. do instalacji gazowej

i wodnej c.o.,

g) wykonuje próbę szczelności wykonanych połączeń gwintowanych,
h) uczeń uruchamia gazowy kocioł c.o. i reguluje płomień na palniku inżektorowym.

Przez cały czas trwania ćwiczenia nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga im

w uzyskaniu jak najlepszych rezultatów. Podpowiada najlepsze rozwiązania.

5. Po wykonaniu zadania uczeń dokonuje analizy wykonanego zadania.
6. Uczeń przeprowadza samoocenę i wskazuje swoje mocne i słabe strony.
7. Nauczyciel analizuje prace ucznia i stwierdza czy praca wykonana jest starannie

i na temat.

8. Uczniowie prezentują swoje prace wśród innych uczniów.
9. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.

Zakończenie zajęć
Praca domowa

Odszukaj w literaturze wiadomości na temat : Rodzaje i własności fizyko – chemiczne

gazów palnych stosowanych w gospodarce komunalnej. Na podstawie zgromadzonych
informacji opracuj materiał nauczania na ten temat i przynieś go na zajęcia

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

− anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych

umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Monter instalacji gazowych 713[07]
Moduł: Technologia instalacji urządzeń gazowych 713[07].Z2.
Jednostka modułowa: Instalowanie kotłów gazowych i ogrzewaczy powietrza
713[07].Z2.03
Temat: Przestawienie gazowego kotła c.o. na inny rodzaj gazu palnego. Prace wykonać
pod nadzorem osoby posiadającej świadectwo kwalifikacyjne do wykonywania tego typu
prac.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności w dostosowywaniu urządzeń grzewczych do
wykorzystywania różnych rodzajów gazów palnych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

− zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
− dobrać narzędzia i sprzęt monterski,
− dobrać odpowiednie dysze do różnych gazów palnych,
− dobrać materiały uszczelniające,
− zdemontować palnik gazowy,
− wymienić odpowiednią dyszę,
− zmontować palniki i sprawdzić szczelność po zamontowaniu,
− uruchomić gazowy kocioł c.o. i wyregulować płomień na palniku.

Metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne,
− metoda przewodniego tekstu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− indywidualna,
− grupowa.
Strategia: uczenie się przez ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− tekst przewodni do ćwiczeń,
− dokumentacja techniczno-ruchowa palnika gazowego,
− instrukcja obsługi gazowego kotła centralnego ogrzewania,
− plansze – budowa gazowych kotłów c.o.,
− klucze monterskie,
− materiały uszczelniające (taśmy teflonowe),
− dysze palnikowe na różne rodzaje gazów palnych,
− wykrywacze gazów,
− gazowy kocioł c.o.,
− palniki inżektorowy i nadmuchowy.
Czas: 2 godziny lekcyjne (90min).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia

Przedmiotem zadania jest

przestawienie palnika gazowego do pracy z gazu płynnego na

gaz ziemny GZ 50.
FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów z pracą
metodą przewodniego tekstu.
FAZA WŁAŚCIWA
INFORMACJE
1. Budowa palnika gazowego inżektorowego.
2. Zasada działania pilnika gazowego inżektorowego.
3. Budowa palnika gazowego nadmuchowego.
4. Zasada działania palnika nadmuchowego.
5. Rodzaje dysz gazowych palnikowych.
6. Instrukcja demontażu i montażu dyszy w palniku.
7. Jak się sprawdza szczelność gazowego kotła c.o. po wymianie dyszy?
8. Regulacja płomienia w palniku inżektorowym.

PLANOWANIE
1. Ustal plan działania.
2. Wybierz odpowiednie narzędzia.
3. Wybierz odpowiednie materiały uszczelniające.
4. Dobierz dysze na gaz ziemny GZ50.

UZGODNIENIE
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1. Dokonaj pomiarów dysz do wymiany.
2. Odetnij gaz od kotła c.o..
3. Zamknij kurek odcinający gazowy kocioł c.o. od strony instalacji c.o..
4. Wymontuj palnik gazowy z gazowego kotła c.o..
5. Wykręć wszystkie dysze i wymień je na odpowiednie dla gazu GZ50..
6. Wmontuj palnik do gazowego kotła c.o..
7. Po wymianie dysz sprawdź szczelność połączeń gazowych kotła palnikiem.
8. Uruchom kocioł c.o. i wyreguluj płomień na palniku.
9. Wykonaj pracę zgodnie z obowiązującymi wymaganiami bhp.
10. Zwróć uwagę na dokładność wykonanej pracy.
11. Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów wyznaczają lidera

grupy, który dokonuje prezentacji ćwiczenia.

SPRAWDZANIE
1. Czy dobrano właściwe dysze palnikowe?
2. Czy odcięto gaz od kotła c.o.?
3. Czy dokonano wymiany dysz zgodnie z instrukcją montażu?
4. Czy sprawdzono szczelność połączeń po wymianie dysz?
5. Czy prawidłowo wyregulowano płomień palnika?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ANALIZA

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje jakie nowe, ważne
umiejętności zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać
w przyszłości.

FAZA KOŃCOWA

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Odszukaj w literaturze wiadomości na temat : Regulacja palnika gazowego

inżektorowego. Na podstawie zgromadzonych informacji opisz sposób regulowania tych
palników i opracowanie to przynieś na zajęcia.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

− anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności

podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.ĆWICZENIA

5.1. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas
instalowania kotłów gazowych i ogrzewaczy powietrza

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opracuj instrukcje postępowania montera w przypadku stwierdzenia zapachu gazu

w pomieszczeniu.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy podczas
wykonywania instalacji urządzeń gazowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania w zakresie bhp i p.poż przy pracy z czynnymi

urządzeniami gazowymi,

2) zorganizować sobie stanowisko pracy do wykonania ćwiczeń,
3) dokonać analizy materiału jednostki modułowej ze szczególnym uwzględnieniem zasad

postępowania w awaryjnych sytuacjach,

4) wykonać ćwiczenie,
5) zaprezentować wykonanie ćwiczenia,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia,

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– metoda przewodniego tekstu,

– pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

– stół,
– krzesło,
– zeszyt,
– ołówek,
– gumka,
– typowe instrukcje postępowania w razie pożaru,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Określ jakie warunki techniczne i organizacyjne należy stosować aby zapewnić

szczelność urządzeń gazowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy podczas
wykonywania instalacji urządzeń gazowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania w zakresie warunków jakim powinny odpowiadać

urządzenia i instalacje gazowe (pkt. 4.1.1),

2) dokonać analizy materiału nauczania ze szczególnym uwzględnieniem warunków

montażu urządzeń gazowych,

3) wykonać ćwiczenie,
4) zaprezentować wykonanie ćwiczenia,
5) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– metoda przewodniego tekstu,

– pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

– stół,
– krzesło,
– zeszyt,
– ołówek
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Lokalizacja kotłów gazowych i ogrzewaczy powietrza

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z katalogu firmy produkującej kotły wybierz kocioł c.o. gazowy. Podaj jego parametry

techniczne i określ wymagania dla pomieszczenia, w którym ma być zamontowany.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy podczas
wykonywania instalacji urządzeń gazowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) wybrać dowolny kocioł gazowy c.o.,
3) zapoznać się z materiałami nauczania w zakresie warunków technicznych jakim powinny

odpowiadać budynki i ich usytuowanie,

4) dokonać analizy materiału nauczania (poz. 4.2.1) pod kątem wymagań dla pomieszczeń

w których wolno instalować kotły gazowe,

5) wykonać ćwiczenie,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– metoda przewodniego tekstu,

– pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

– stół,
– krzesło,
– zeszyt,
– ołówek,
– gumka,
– katalog producenta kotłów gazowych,
− literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Z katalogu firmy produkującej ogrzewacze powietrza wybierz rurowy promiennik

gazowy. Podaj jego parametry techniczne i określ warunki jego montażu do kanału
spalinowego.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy podczas
wykonywania instalacji urządzeń gazowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) wybrać dowolny rurowy promiennik gazowy,
3) zapoznać się z materiałami nauczania w zakresie warunków technicznych jakim powinny

odpowiadać budynki i ich usytuowanie,

4) dokonać analizy materiału nauczania (poz. 4.2.1) pod kątem wymagań dla pomieszczeń

w których wolno instalować gazowe ogrzewacze powietrza,

5) wykonać ćwiczenie,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– metoda przewodniego tekstu,

– pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

– stół,
– krzesło,
– zeszyt,
– ołówek,
– gumka,
– katalog producenta rurowych promienników gazowych,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Instalowanie kotłów gazowych i ogrzewaczy powietrza

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zainstaluj wolnostojący, dwufunkcyjny, gazowy kocioł c.o. do stalowej instalacji c.o.

i c.w.u.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy podczas
wykonywania instalacji urządzeń gazowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać ubranie i sprzęt ochrony osobistej wymagane przepisami bhp i ppoż.,
3) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
4) zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania,
5) dobrać odpowiednie narzędzia i sprzęt monterski,
6) sprawdzić stan techniczny sprzętu i narzędzi,
7) dobrać odpowiednią armaturę (zawory, złączki, łączniki instalacyjne),
8) ocenić jakość rur, łączników i armatury,
9) dobrać materiały uszczelniające połączenia,
10) wybrać odpowiednie miejsca usytuowania kotła c.o. zgodnie z aktualnie obowiązującymi

wymaganiami,

11) przygotować przewody instalacji gazowej i wodnej c.o. i c.w.u. do podłączenia kotła

gazowego,

12) sprawdzić poprawność przygotowanych końcówek rur stalowych,
13) zamontować przed kotłem na instalacji gazowej i wodnej c.o. i c.w.u. kurek kulowy

odcinający o odpowiedniej średnicy.

14) podłączyć kocioł c.o. gazowy do kanału spalinowego,
15) podłączyć kocioł c.o. do przygotowanych instalacji wodnych c.o. i c.w.u. oraz gazowej,
16) dokonać wstępnego montażu,
17) wykonać próbę szczelności wykonanych podłączeń,
18) uruchomić zamontowany kocioł c.o.,
19) podpisać protokół podłączenia kotła,
20) uporządkować stanowisko pracy,
21) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
22) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– metoda przewodniego tekstu,

– pokaz z objaśnieniem,
– zajęcia praktyczne

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

– stół monterski,
– kocioł gazowy c.o. dwufunkcyjny,
– sprzęt ochrony indywidualnej: ubranie robocze, rękawice, okulary ochronne,
– zestaw kluczy monterskich,
– gwintownica ręczna i elektryczna,
– piłka do metalu,
– materiały podstawowe: zawory odcinające, złączki, kształtki instalacyjne, odcinki rury

stalowej czarnej nieocynkowanej,

– materiały uszczelniające (włókna czesane konopne, taśmy teflonowe, pasty

uszczelniające)

– aparaty pomiarowe do sprawdzania szczelności ,
– wykrywacz nieszczelności w aerozolu,
– instrukcja do wykonania ćwiczenia z dokumentacją techniczną zadania,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Zainstaluj wiszący gazowy kocioł c.o. jednofunkcyjny do miedzianej instalacji gazowej

i wodnej.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy podczas
wykonywania instalacji urządzeń gazowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać ubranie i sprzęt ochrony osobistej,
3) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
4) zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania,
5) dobrać odpowiednią armaturę miedzianą i brązową (łączniki, zawory, złączki, łączniki

instalacyjne),

6) sprawdzić stan techniczny armatury miedzianej,
7) dobrać sprzęt, narzędzia i materiały pomocnicze niezbędne do wykonania ćwiczenia,
8) wybrać odpowiednie miejsca usytuowania gazowego kotła c.o. zgodnie z aktualnie

obowiązującymi wymaganiami,

9) przygotować przewody instalacji gazowej i wodnej c.o. i c.w.u do podłączenia gazowego

kotła c.o.,

10) wbudować przed kotłem, króćce do podłączenie zaworów odcinających na obu

instalacjach.

11) zamontować kurki kulowe na instalacji gazowej i wodnej c.o.,
12) zawiesić gazowy kocioł na ścianie zgodnie z dokumentacją techniczną,
13) dokonać wstępnego montażu,
14) podłączyć kocioł c.o. gazowy do kanału spalinowego,
15) podłączyć kocioł c.o. do przygotowanych instalacji wodnej i gazowej,
16) sprawdzić zgodność z dokumentami ćwiczenia
17) wykonać próbę szczelności wykonanych podłączeń,
18) uruchomić zamontowany gazowy kocioł c.o.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19) uporządkować stanowisko pracy – podpisać protokół podłączenia,
20) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
21) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– metoda przewodniego tekstu,

– pokaz z objaśnieniem,
– zajęcia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– stół monterski,
– kocioł gazowy jednofunkcyjny,
– drabina,
– ubranie robocze i sprzęt ochrony indywidualnej,
– imadło,
– narzędzia monterskie (obcinarki krążkowe, gratowniki, kalibratory),
– klucze monterskie,
– materiały podstawowe (zawory odcinające, złączki, łączniki instalacyjne),
– materiały uszczelniające,
– wiertarka elektryczna, kołki rozporowe i wkręty
– palnik propano-butanowy,
– butla na gaz płynny 11kg,
– luty miedziane,
– aparaty pomiarowe do sprawdzania szczelności połączeń,
– wykrywacz nieszczelności w aerozolu,
– instrukcja do wykonania ćwiczenia z dokumentacją techniczną zadania,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Sporządź wykaz czynności, materiałów, sprzętu i narzędzi oraz środków ochrony

osobistej do zamontowania ogrzewacza powietrza umieszczonego na ścianie zewnętrznej
budynku. Skalkuluj koszty materiałowe. Opracuj instrukcję pierwszego uruchomienia
ogrzewacza.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy podczas
wykonywania instalacji urządzeń gazowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonywania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczna zadania,
3) zapoznać się z materiałem nauczania w zakresie zasady działania i warunków montażu

ogrzewaczy powietrza (poz. 4.3.1),

4) dokonać analizy materiału pod kątem sposobów montażu i prac przygotowawczo-

zakończeniowych przy tego typu montażach,

5) wykonać niezbędne zestawienia i wykazy materiałów i kosztów,
6) opracować instrukcję pierwszego uruchomienia ogrzewacza,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
8) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– metoda przewodniego tekstu,

– pokaz z objaśnieniem,
– zajęcia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– stół,
– krzesło,
– zeszyt,
– ołówek,
– gumka,
– instrukcja do wykonania ćwiczenia z dokumentacją zadania,
– katalog ogrzewaczy powietrza,
– DTR – ogrzewacza powietrza,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Palniki gazowe stosowane w ogrzewnictwie

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj regulację inżektorowego palnika gazowego zainstalowanego w kotle gazowym

c.o. wiszącym pod nadzorem osoby uprawnionej do wykonywania tego typu prac. Posłuż się
podczas regulacji instrukcją montażową konkretnego palnika zgodnie z zaleceniami
producenta.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy podczas
wykonywania instalacji urządzeń gazowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania zadania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) dobrać ubrania i sprzęt ochrony indywidualnej,
4) dobrać odpowiednie narzędzia i sprzęt monterski,
5) zapoznać się z budową i zasadą działania aparatury regulacyjnej regulowanego palnika

(materiały nauczania pkt. 4.3.1 i 4.4.1),

6) zapoznać się z dokumentacją techniczno-ruchową i instrukcja montowania konkretnego

palnika,

7) sprawdzić ciśnienie gazu w ścieżce gazowej,
8) wyregulować zgodnie z instrukcją producenta, gdy ciśnienie odbiega od wymaganego

w DTR,

9) wyłączyć urządzenie po uregulowaniu i ponownie załączyć w celu sprawdzenia

poprawności regulacji,

10) sprawdzić szczelność ścieżki gazowej,
11) sprawdzić poprawne funkcjonowanie ogólne urządzenia,
12) przygotować analizator spalin,
13) uruchomić kocioł grzewczy c.o.,
14) wykonać analizę spalin i porównać z wymaganiami z dokumentacji techniczno-ruchowej

kotła gazowego c.o.,

15) posługiwać się podczas regulacji instrukcją montażową konkretnego palnika zgodnie

z zaleceniami producenta,

16) zaprezentować wykonanie ćwiczenia,
17) dokonać oceny poprawności wybranego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– metoda przewodniego tekstu,

– pokaz z objaśnieniem,
– zajęcia praktyczne

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

− stół monterski,
− ubranie robocze i sprzęt ochrony indywidualnej,
− komplet kluczy monterskich,
− dokumentacja techniczno-ruchowa i montażowa palnika gazowego,
− wykrywacz nieszczelności gazu,
− analizator spalin,
− palnik gazowy inżektorowy,
− instrukcja wykonania ćwiczenia,
− literatura rozdział 7.

Ćwiczenie 2

Wymień kolejne czynności do wykonania podłączenia do kotła c.o. palnika

wentylatorowego po remoncie. Wykonaj zestawienie narzędzi i sprzętu potrzebnego do
wykonania tej pracy.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy podczas
wykonywania instalacji urządzeń gazowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z materiałami nauczania dotyczącymi montażu palników gazowych

stosowanych w gazowych kotłach c.o. (pkt. 4.4.1),

4) przeanalizować materiał nauczania pod kątem palników wentylatorowych, ich budowy

i wyposażenia,

5) na arkuszu papieru sporządzić niezbędne zestawienia i wykazy,
6) zaprezentować wykonanie ćwiczenia,
7) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– metoda przewodniego tekstu,

– pokaz z objaśnieniem,
– zajęcia praktyczne

Środki dydaktyczne:

− stolik,
− krzesło,
− ołówek,
− zeszyt,
− gumka,
− instrukcje do wykonania ćwiczenia,
− dokumentacja techniczno-ruchowa palnika wentylatorowego,
− literatura rozdziału 7

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Wykonaj regulację wentylatorowego palnika gazowego zainstalowanego

w wolnostojącym kotle gazowym c.o. pod nadzorem osoby upoważnionej do wykonywania
tego typu prac. Posłuż się podczas regulacji instrukcją montażową konkretnego palnika
zgodnie z zaleceniami producenta.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy podczas
wykonywania instalacji urządzeń gazowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania zadania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) dobrać ubranie i sprzęt ochrony osobistej,
4) dobrać odpowiednie narzędzia i sprzęt monterski,
5) zapoznać się z budową i zasadą działania aparatury regulacyjnej regulowanego palnika

(materiały nauczania pkt. 4.3.1 i 4.4.1),

6) zapoznać się z dokumentacją techniczno-ruchową i instrukcją montowania konkretnego

palnika,

7) sprawdzić ciśnienie gazu w ścieżce gazowej,
8) wykonać analizę spalin,
9) wyregulować palnik jeśli składniki analizy spalin odbiegają od wartości jakie powinny

mieć przy spalaniu zupełnym paliwa gazowego,

10) wyłączyć kocioł po uregulowaniu i ponownie załączyć w celu sprawdzenia poprawności

regulacji,

11) sprawdzić szczelność ścieżki gazowej,
12) wykonać ponownie analizę spalin i porównać z wymaganiami z dokumentacji

techniczno-ruchowej i eksploatacyjnej kotła c.o.,

13) posługiwać się podczas regulacji instrukcją montażową konkretnego palnika zgodnie

z zaleceniami producenta,

14) zaprezentować wykonanie ćwiczenia,
15) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– metoda przewodniego tekstu,

– pokaz z objaśnieniem,
– zajęcia praktyczne

Środki dydaktyczne:

− stół monterski,

− ubranie robocze i sprzęt ochrony indywidualnej,

− komplet kluczy monterskich,

− dokumentacja techniczno-ruchowa i montażowa wentylatorowego palnika gazowego,

− wykrywacz nieszczelności gazu,

− analizator spalin,

− palnik gazowy nadmuchowy,
− instrukcja wykonania zadania,
− literatura rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Instalowanie kotłów
gazowych i ogrzewaczy powietrza”.

Test składa się z 21 zadań, z których:

− zadania 1-16 są z poziomu podstawowego,
− zadania 17-21 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu

ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. b, 4. d, 5. c, 6. b, 7. b, 8. c, 9. d, 10. a, 11. a,
12. a, 13. b, 14. d, 15. b, 16. a, 17. a, 18. c, 19. d, 20. a, 21. a
Plan testu

Nr zadania

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)

Kateg

celu

Poziom

Wymaga

Poprawna

Odpowiedź

Ustalić wymagania dla pomieszczeń, w
których instaluje się urządzenia gazowe.

C P

Rozpoznać warunki działania toksycznego
gazów palnych.

A P

Wybrać odpowiednie warunki lokalizacji
urządzenia gazowego.

A P

Wymienić warunki techniczne montażu
urządzenia gazowego.

A P

5. Określić przeznaczenia urządzenia gazowego.

B P

Scharakteryzować właściwości fizyczne
stosowanego paliwa gazowego.

B P

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rozróżnić rodzaje sprzętu do gaszenia
pożarów.

A P

Określić właściwy sposób wykonywania
pomocy poszkodowanemu.

B P

Określić wymagania dotyczące zabezpieczenia
instalacji c.w.u.

B P

10.

Określić zadanie jakie spełnia armatura
redukcyjna.

B P

11.

Zastosować odpowiednią metodę montażu i
demontażu urządzeń gazowych.

C P

12.

Określić zastosowanie rodzajów palników
gazowych.

B P

13.

Rozróżnić rodzaje i budowę gazowych kotłów
c.o.

A P

14.

Wybrać właściwe pomieszczenie dla
zainstalowania urządzenia gazowego.

C P

15.

Określić warunki pracy urządzeń
zabezpieczających.

B P

16.

Ocenić warunki bezpieczeństwa wykonywanej
czynności.

D P

17.

Wyjaśnić zasadę działania palnika
inżektorowego.

B PP

18.

Wybrać właściwe zabezpieczenia w
urządzeniu gazowym.

C PP

19.

Przewidzieć przyczynę zaburzeń w pracy
urządzenia gazowego.

D PP

20.

Przewidzieć przyczynę zaburzeń w pracy
urządzenia gazowego.

D PP

21.

Przewidzieć przyczynę zaburzeń w pracy
urządzenia gazowego.

D PP

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję zanim zaczniesz rozwiązywać zadania.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Przed wykonaniem każdego zadania lub udzieleniem odpowiedzi na pytania przeczytaj

bardzo uważnie polecenia.

5. Test zawiera 21 pytań o różnym stopniu trudności. Są to pytania: zamknięte,

wielokrotnego wyboru.

6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, zakreślając kółeczkiem

prawidłową odpowiedź. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź przekreślić
znakiem X i otoczyć kółkiem prawidłową odpowiedź.

7. Za każde poprawne rozwiązanie zadania otrzymasz jeden punkt.
8. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności:

I część – poziom podstawowy
II część – poziom ponadpodstawowy.

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11. Na rozwiązanie testu masz 45min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,

– zestaw pytań i zadań testowych,

– karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

I część
1. Wysokość pomieszczenia w którym instaluje się gazowy kocioł c.o., to minimum:

a) 2,5 m,
b) 2,2 m,
c) 2,0 m,
d) 3,0 m.

2. Przy niepełnym spalaniu w gazowym kotle c.o., w powietrzu w pomieszczeniu jest

przekroczona zawartość:

a) NO

b) CO

c) O

d) CO.

3. Maksymalne obciążenie cieplne na 1 m

kubatury dla gazowego kotła c.o.

zainstalowanego w pomieszczeniu niemieszkalnym wynosi:

a) 350 W,
b) 4650 W,
c) 1000 W,
d) 2000 W.

4. Ogrzewacze gazowe powietrza zasilane gazem z butli powinny być od niej oddalone co

najmniej:

a) 1,0 m,
b) 2,0 m,
c) 3,0 m,
d) 1,5 m.

5. Kocioł gazowy wiszący:

a) służy do podgrzewania tylko c.o.,
b) służy do podgrzewania tylko c.w.u,
c) może podgrzewać wodę dla c.o. i c.w.u,
d) podgrzewa wodę tylko do zasobnika c.w.u.

6. Ulatniający się gaz ziemny jest w stosunku do powietrza gazem:

a) o takiej samej gęstości względnej,
b) dużo lżejszy,
c) cięższy,
d) 2 x cięższy.

7. Do gaszenia pożarów grupy A używa się gaśnice:

a) proszkowe,
b) pianowe,
c) halonowe,
d) śniegowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Podczas ratowania nieprzytomnego metodą usta-usta, częstotliwość wdechu powinna

wynosić:

a) 10 razy na minutę,
b) 30 razy na minutę,
c) 15÷17 razy na minutę,
d) 5÷10 razy na minutę.

9. Zawór bezpieczeństwa na wejściu wody c.w.u do dwufunkcyjnego gazowego kotła co.

powinien być ustawiony na ciśnienie nie wyżej niż:

a) 0,1 MPa,
b) 1,0 MPa,
c) 0,2 MPa,
d) 0,6 MPa.

10. Reduktory ciśnienia montowane przed palnikiem gazowego kotła c.o.:

a) tylko stabilizują ciśnienie w instalacji gazowej,
b) tylko redukują ciśnienie w instalacji gazowej,
c) redukują i stabilizują ciśnienie w instalacji gazowej,
d) redukują z ciśnienia średniego na niskie.

11. Celem ułatwienia montażu urządzeń gazowych do istniejących instalacji stosuje się:

a) długie gwinty,
b) krótkie gwinty,
c) złączki rozłączne,
d) kształtki.

12. W palenisku gazowego podgrzewacza powietrza stosowane są palniki:

a) inżektorowe i dyfuzyjne,
b) tylko dyfuzyjne,
c) tylko nadmuchowe,
d) tylko inżektorowe.

13. Kotły gazowe c.o. budowane są przeważnie jako:

a) opłomkowe,
b) płomienicówkowe,
c) płomienicowe,
d) płomienicowo-płomienicówkowe.

14. Kubatura pomieszczenia w którym montuje się gazowe ogrzewacze powietrza nie może

być mniejsza od:

a) 20 m

b) 10 m

c) 50 m

d) 8 m

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15. Zabezpieczenie płomienia palnika przed jego zgaśnięciem przy zastosowaniu elektrody

jonizacyjnej powinno zadziałać w czasie:

a) 10 sekund,
b) 1 sekundy,
c) 10÷20 sekund,
d) 20÷40 sekund.

16. Instalację gazową napełnioną gazem propanem-butanem, uznaje się za napełnioną kiedy

pomiar eksplozymetru przy wylocie przewodu odpowietrzającego wykaże zawartość
propanu-butanu powyżej:

a) 95%,
b) 90%,
c) 78%,
d) 50%.

II część
17. W palniku inżektorowym powietrze pierwotne uzyskuje energię kinetyczną dzięki:

a) budowie palnika,
b) ciśnieniu panującemu w instalacji gazowej,
c) specjalnym otworom w obudowie gazowego kotła c.o.,
d) wentylatorowi podmuchowemu.

18. Zabezpieczeniem przeciwwypływowym palnika gazowego inżektorowego może być:

a) regulator ciśnienia gazu w instalacji gazowej,
b) zawór elektromagnetyczny,
c) czujnik termoelektromagnetyczny,
d) termometr wody w kotle c.o..

19. Przyczyną cofania się płomienia w palniku inżektorowym jest:

a) za małe ciśnienie gazu w instalacji,
b) za mało powietrza pierwotnego,
c) za mało powietrza wtórnego,
d) źle dobrane szybkości wypływu mieszanki z palnika w stosunku do szybkości jej

spalania.

20. Powodem palenia się palnika dużym żółtym płomieniem jest:

a) zastosowanie niewłaściwych dysz gazowych,
b) zanieczyszczenie dyszy głównej palnika,
c) uszkodzony zawór elektromagnetyczny,
d) uszkodzony zawór redukcyjny.

21. Przyczyną braku zapłonu w palniku wentylatorowym może być:

a) uszkodzony transformator wysokiego napięcia,
b) źle dobrana szybkość wypływu mieszanki z palnika w stosunku do szybkości jej

spalania,

c) zastosowanie niewłaściwej dyszy,
d) zbyt duże ciśnienie gazu w instalacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Instalowanie kotłów gazowych i ogrzewaczy powietrza

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Numer

pytania

Odpowiedź Punktacja

a b c d

10.

a b c d

11.

a b c d

12.

a b c d

13.

a b c d

14.

a b c d

15.

a b c d

16.

a b c d

17.

a b c d

18.

a b c d

19.

a b c d

20.

a b c d

21.

a b c d

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Instalowanie kotłów
gazowych i ogrzewaczy powietrza”.

Test składa się z 21 zadań, z których:

− zadania 1-16 są z poziomu podstawowego,
− zadania 17-21 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający- za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

dostateczny- za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

dobry- za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

bardzo dobry- za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu

ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. a, 4. c, 5. b, 6. d, 7. c, 8. b, 9. b, 10. b, 11. a,

12. c, 13. c, 14. d, 15. c, 16. a, 17. d, 18. a, 19. c, 20. c, 21. d

Plan testu

Nr zadania

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)

Kateg

celu

Poziom

Wymaga

Poprawna

odpowiedź

Wymienić właściwy akt prawny regulujący
wymagania dotyczące urządzeń gazowych.

A P

Wyjaśnić wpływ wadliwego spalania na
warunki higieniczne pomieszczenia.

B P

Wybrać odpowiednie warunki lokalizacji
urządzenia gazowego.

C P

Wymienić warunki techniczne montażu
urządzeń gazowych.

A P

5. Rozpoznać rodzaj pomieszczeń w budynku.

A P

Scharakteryzować

własności fizyczne

stosowanego paliwa gazowego.

B P

7. Ustalić miejsce lokalizacji kurka głównego.

C P

Wymienić własności powietrza podczas
udzielania pomocy poszkodowanemu.

A P

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zastosować właściwą armaturę
zabezpieczającą.

C P

10. Zaplanować etapy pracy montera gazowej.

D P

11.

Określić wymagania właściwe dla czynności
kontrolnych.

B P

12.

Ustalić wymagania lokalizacji instalacji na gaz
płynny.

C P

13. Rozpoznać parametry kotłów wodnych c.o.

14.

Wybrać właściwe parametry dla
zainstalowania urządzenia gazowego.

C P

15.

Rozpoznać wymagania techniczne dla
aparatury zabezpieczającej.

A P

16.

Ocenić warunki bezpieczeństwa wykonanej
czynności.

D P

17.

Wyjaśnić zasadę działania palnika
nadmuchowego.

B PP

18.

Wybrać właściwe zabezpieczenie w
urządzeniu gazowym.

C PP

19.

Zanalizować przyczynę zaburzeń w pracy
urządzenia gazowego.

D PP

20.

Wybrać właściwą metodę na wyregulowanie
palnika gazowego.

C PP

21.

Zanalizować przyczynę zaburzeń w pracy
urządzenia gazowego.

D PP

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

9. dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

12. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

13. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

14. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

15. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

bardzo uważnie polecenia.

5. Test zawiera 21 pytań o różnym stopniu trudności. Są to pytania: zamknięte,

wielokrotnego wyboru.

6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, zakreślając kółeczkiem

prawidłową odpowiedź. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź przekreślić
znakiem X i otoczyć kółkiem prawidłową odpowiedź.

7. Za każde poprawne rozwiązanie zadania otrzymasz jeden punkt.
8. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności:
I część – poziom podstawowy
II część – poziom ponadpodstawowy.
9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 2

Część I
1. Wybór właściwego miejsca zainstalowania urządzenia gazowego reguluje :

a) Rozporządzenie Min. Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie warunków

technicznych użytkowania budynków mieszkalnych,

b) Rozporządzenie Min. Infrastruktury w sprawie warunków jakim powinny odpowiadać

budynki i ich usytuowanie,

c) Warunki techniczne wykonywania i odbioru kotłowni na paliwa gazowe i oleje,
d) Warunki techniczne Urzędu Dozoru Technicznego.

2. Przy zupełnym spalaniu gazu w gazowym kotle c.o., w pomieszczeniu nie znajduje się:

a) CO

b) H

O ,

c) CO ,
d) O

3. Maksymalne obciążenie cieplne na 1 m

kubatury dla gazowego podgrzewacza powietrza

w pomieszczeniu mieszkalnym wynosi :

a) 350 W,
b) 175 W,
c) 1000 W,
d) 500 W.

4. Zawór odcinający łączący gazowy kocioł c.o. z instalacją gazową nie może być oddalony

od króćca przyłączeniowego dalej niż:

a) 1,5 m,
b) 2,0 m,
c) 1,0 m,
d) 0,5 m.

5. Pomieszczenie techniczne w budynku to pomieszczenie, w którym:

a) znajdują się pomieszczenia gospodarcze,
b) znajdują się urządzenia do obsługi technicznej budynku,
c) ludzie przebywają krócej niż 3 godziny,
d) jest zakaz przebywania dłużej niż 3 godziny.

6. Ulatniający się z butli gaz propan – butan jest w stosunku do powietrza :

a) lżejszy,
b) cięższy około 3 razy,
c) ma tą sam ciężar,
d) cięższy około 2 razy.

7. Kurek główny w instalacji na gaz ziemny:

a) może być zainstalowany w piwnicy,
b) może być zainstalowany w korytarzu budynku,
c) musi być zainstalowany na zewnątrz budynku,
d) musi być zainstalowany w piwnicy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Podczas wykonywania sztucznego oddychania , powietrze wdychane ratowanemu

zawiera :

a) 10% tlenu,
b) 16% tlenu,
c) 30% tlenu,
d) 5% tlenu.

9. Na wejściu c.w.u do dwufunkcyjnego gazowego kotła c.o. należy obligatoryjnie

zamontować :

a) termometr,
b) zawór bezpieczeństwa,
c) filtr siatkowy,
d) zawór redukcyjny.

10. Każdą czynność monterską należy rozpocząć od:

a) zgromadzenia narzędzi i sprzętu monterskiego,
b) zapoznania się z dokumentacją techniczną zadania,
c) dobrania środków ochrony osobistej,
d) wykonania zestawienia materiałowego.

11. Po wykonaniu montażu do istniejącej instalacji gazowej urządzenia gazowego należy

wykonać próbę szczelności :

a) główną,
b) na ciśnienie 0,2 MPa,
c) nie trzeba wcale jej wykonywać,
d) wystarczy 50% zwiększyć w stosunku do ciśnienia roboczego.

12. Kotłownia na gaz płynny musi być zlokalizowana:

a) w pomieszczeniu powyżej terenu,
b) w pomieszczeniu poniżej terenu,
c) powyżej terenu a w drzwiach nie powinno być progu,
d) powyżej terenu a w drzwiach może być próg.

13. Kotły wodne c.o. niskotemperaturowe to takie kotły, w których temperatura nie może

przekroczyć :

a) 115

b) 100

c) 110

d) 95

14. Kubatura w budynku mieszkalnym, w którym montuje się gazowy kocioł c.o. nie może

być mniejsza od :

a) 20 m

b) 100 m

c) 10 m

d) 8 m

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15. Zabezpieczenie płomienia palnika przed jego zgaśnięciem przy zastosowaniu

termoelektromagnesu powinno zadziałać w czasie :

a) 1 sekundy
b) 10 sekund,
c) 20÷40 sekund,
d) 10÷15 sekund.

16. Instalację gazową napełnioną gazem GZ50, uznaje się napełnioną, kiedy

w eksplozymetrze przy wylocie przewodu odpowietrzającego wykaże on zawartość
metanu powyżej :

a) 90 %,
b) 78 %,
c) 20 %,
d) 50 %.

Część II
17. W palniku nadmuchowym powietrze pierwotne uzyskuje energię kinetyczną dzięki :

a) ciśnieniu panującemu w instalacji gazowej,
b) budowie palnika,
c) ciśnieniu za dysza palnikową,
d) wentylatorowi powietrza.

18. Zabezpieczeniem przeciwwypływowym palnika gazowego nadmuchowego może być :

a) elektroda jonizacyjna,
b) zawór elektromagnetyczny,
c) regulator ciśnienia gazu w instalacji,
d) czujnik ciśnienia gazu na ścieżce gazowej.

19. Przyczyną odrywania się płomienia w palniku inżektorowym jest :

a) niezupełne spalanie gazu,
b) za mało powietrza pierwotnego,
c) za dużo powietrza pierwotnego,
d) za wysokie ciśnienie gazu.

20. Po przestawieniu gazowego kotła c.o. do pracy na inny gaz, należy w palniku

wyregulować :

a) zawartość CO

w spalinach,

b) zawartość CO

w spalinach,

c) ilość powietrza pierwotnego,
d) ilość powietrza wtórnego.

21. Powodem niezapalenia się palnika głównego może być :

a) uszkodzony reduktor ciśnienia gazu,
b) za wysokie ciśnienie gazu,
c) za wysokie ciśnienie powietrza pierwotnego,
d) uszkodzony elektromagnetyczny zawór gazowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Instalowanie kotłów gazowych i ogrzewaczy powietrza

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Numer

pytania

ODPOWIEDŹ

Punktacja

1. a

2. a

3. a

4. a

5. a

6. a

7. a

8. a

9. a

10. a

11. a

12. a

13. a

14. a

15. a

16. a

17. a

18. a

19. a

20. .

a b c d

21. a

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Bąkowski K.: Gazyfikacja. WNT, Warszawa 1996
2. Bąkowski K., Bartuś J. ,Zajda R.: Projektowanie instalacji gazowych. Arkady, Warszawa

1975

3. Cieślowski S. Krygier K.: Instalacje sanitarne cz. 2. WS i P, Warszawa 1998
4. Katalog kotłów gazowych c.o. podgrzewaczy c.w.u.. BERETTA Oddział Toruń 2006
5. Kowalczyk M.: Ogrzewanie obiektów promiennikami podczerwieni. SOLAREN-BIS,

Gdańsk 1998

6. Mistur L.: Spawanie łukowe w osłonach gazowych według wytycznych krajowych

i europejskich (EWF). KABE, Krosno 2004

7. Ogrzewanie i klimatyzacja. EWFE, Gdańsk 1994
8. Technologia instalacji wodociągowych i gazowych cz. 1 i 2. REA, Warszawa 1998
9. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 w sprawie warunków

technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75 z dnia
15.06.2002 roku poz.690 z późniejszymi zmianami z 7.04.2004 r).

10. Zajda R. Tymiński B.: Instalacje i urządzenia gazowe. CSG-PGNIG, Warszawa 1999